<10. Ruth**>

Capitulum 3

Numérotation du verset Rt. 3,1

Postquam autem reversa est ad socrum suam, audivit ab ea : Filia mi queram tibi requiem et providebo ut bene sit tibi.

^interl.| Contulit primitiva Ecclesia gentili quomodo perveniat ad consortium Christi.

Numérotation du verset Rt. 3,2

Booz iste cuius puellis in agro iuncta es propinquus noster est et in¹ hac nocte aream hordei ventilat.

^marg.| AREAM HORDEI VENTILAT. Synagogam Iudeorum ubi legis² conditum est. Hanc Christus ventilat quando in area Evangelium predicans singulorum consilia et voluntates erga se triturat. Unde^a : « Iesus autem non credebat semetipsum eis eo quod ipse nosset omnes, et non erat opus ei ut quis testimonium perhiberet de homine ».³

^a Io. 2, 24-25.

³ Codd. : Rusch PL113

¹ in] om. Weber

² legis] + hordeum PL113

Numérotation du verset Rt. 3,3

Lavare⁴ igitur

^interl.| aqua baptismi vel penitentie lacrimis

⁴ Lavare] Lava Weber

et unguere

^interl.| chrismate vel Spiritus sancti unctione

et induere cultioribus vestimentis

^interl.| ornatu virtutum

et⁵ ascende in aream. Non te videat homo donec esum potumque finierit.

^interl.| Hic scilicet Christus conversatur et ad se revocat genus humanum id est moriendum scilicet pro vobis ubi omnia acquisivit, unde^b : « Si exaltatus fuero a terra omnia traham ad meipsum ».

^marg.| NON TE VIDEAT HOMO DONEC. Quia fides gentium Ecclesiae non ante apparuit ^{{t. 1 : Erfurt, f. 253ra ; facsim., p. 505a}
[Rusch, f. 253ra ]} quam Christus mysterium incarnationis sue implevit quando corporaliter inter homines vivens cibo ac potu usus est, et tandem coenans cum discipulis suis corporis et sanguinis sui sacramenta communicavit eis. Impleto autem mysterio dispensationis Christi Ecclesia de gentibus ad fidem fiducialiter accessit.⁶

^b Io. 12, 32.

⁶ Codd. : Rusch PL113

⁵ et] ac Weber

Numérotation du verset Rt. 3,4

Quando autem ierit ad ^{{t. 1 : Erfurt, f. 253ra ; facsim., p. 505a}
[Rusch, f. 253ra ]} dormiendum, nota locum in quo dormiet⁷ veniesque et discooperies pallium quo operitur a parte pedum et proiicies te et ibi iacebis.

^marg.| DISCOOPERIES. quasi : agnosce Christum pro te passum et veni devota mente, discute operimentum littere Veteris Testamenti in quo regitur sacramentum incarnationis Christi et, cum cognoveris, inde tibi salutem promissam humiliter ad auxilium eius confuge ut ibi permaneas omni tempore.⁸

⁸ Codd. : Rusch , om. PL113

⁷ dormiet Λ^H Rusch ] dormiat Weber

Ipse autem dicet tibi quid agere debeas.

^interl.| quia necesse est ut ab ipso salvationis tue ordinem discas si autem ad Synagogam verba Noemi retuleris invenies in lege et propheta quod post passionem ventura sit ad fidem Ecclesia gentium.

Numérotation du verset Rt. 3,5

Que respondit : Quicquid preceperis faciam.

^interl.| obedientia Ecclesie meretur desiderii sui effectum ; unde^c : « O mulier magna est fides tua fiat tibi sicut vis ».

^c Mt. 15, 28.

Numérotation du verset Rt. 3,6

Descenditque in aream et fecit omnia que sibi imperaverat socrus.

Numérotation du verset Rt. 3,7

Cumque comedisset Booz et bibisset et factus esset hilarior

^marg.| CUMQUE COMEDISSET BOOZ. Comedit Christus et bibit cum, in cena corporis et sanguinis sui,sacramenta tradidit apostolis, unde quia pueri communicaverunt carni et sanguini ipse participavit eisdem.⁹

⁹ Codd. : Rusch , om. PL113

issetque ad dormiendum iuxta archonium¹⁰ manipulorum,

^interl.| acervum

^marg.| ARCHONIUM. Testimonia Scripturarum, unde : « Filius hominis vadit sicut scriptum est de illo »^d. Vel iuxta turmas fidelium animarum quas morte sua ab inferis revocavit. Ad hunc lectum properavit Ecclesia. Et discooperto pallio etc.¹¹

^d Mt. 26, 24 ; cf. Mc. 14, 21.

¹¹ Codd. : Rusch PL113

¹⁰ archonium] acervum Weber

venit abscondite et discooperto pallio a pedibus eius¹² se proiecit.

^interl.| quia mundo tenebris involuto Ecclesie celerem fidem ostendit nobis imitandum

¹² pallio - a pedibus eius] inv. Weber

Numérotation du verset Rt. 3,8

Et ecce, nocte iam media, expavit homo et conturbatus est, viditque mulierem

^interl.| Ecclesiam

iacentem ad pedes suos

^interl.| humiliter incarnationis sacramentum venerantem

Numérotation du verset Rt. 3,9

et ait :

^interl.| Christus

Que es ?

^interl.| confessionem Ecclesie expetit

Illa¹³ respondit : Ego sum Ruth ancilla tua. Expande pallium tuum super famulam tuam quia propinquus es.

^interl.| Ecclesia, fidei et protectionis Christi gratiam ante omnia desiderat.

^marg.| EXPANDE PALLIUM TUUM. Que pallium super se extendi postulavit, benedictionem accipere meruit. Qui enim gratiam fidei plene percipit benedictionem et virtutem pariter possidebit.¹⁴

¹⁴ Codd. : Rusch , om. PL113

¹³ illa] Illaque Weber

Numérotation du verset Rt. 3,10

At¹⁵ ille : Benedicta es inquit a Domino, filia, et priorem misericordiam posteriore superasti

^interl.| qua tibi consulens idolatriam deiecisti

¹⁵ At] Et Weber

quia non es secuta

^interl.| quia postquam ad Christum venisti constanter perseverasti

iuvenes pauperes sive divites.

^interl.| hereticos vel schismaticos qui non habent maturitatem consilii quia semper instabiles et incertos

Numérotation du verset Rt. 3,11

Noli ergo timere¹⁶ sed quicquid dixeris mihi faciam tibi.

^interl.| «Petite et accipietis »^e ; « Querite et invenietis »^f Quicquid fides recte petit Christi benignitas concedat.

^e Io. 16, 24.

^f Mt. 7, 7.

¹⁶ timere] metuere Weber

Scit enim omnis populus qui habitat intra portas urbis mee mulierem te esse virtutis.

Numérotation du verset Rt. 3,12

Nec abnuo me propinquum esse¹⁷ sed est alius me propinquior.

^interl.| quia fidelibus firmiter persuasum est quia Ecclesia virtutibus plena sit. De qua dicitur^g : « Mulierem fortem quis inveniet ? »

^marg.| SED EST ALIUS ME etc. Iohannes Baptista qui Christus putabatur, sed sponsi nomen non usurpavit, sed Christo reservavit dicens^h : « Qui habet sponsam sponsus est » etc. Hic propinquior quia in mundo prior natus. Vel iste propinquus est legis decalogus qui propinquior Synagoge quam Evangelium videbatur quia specialiter illi populo datus et tempore prior est.¹⁸

^g Prv. 31, 10.

^h Io. 3, 29.

¹⁸ Codd. : Rusch , om. PL113

¹⁷ esse] om. Weber

Numérotation du verset Rt. 3,13

Quiesce hac nocte et facto mane, si te voluerit propinquitatis iure retinere, bene res acta est. Sin autem ille noluerit absque ulla dubitatione ego suscipiam te¹⁹, vivit Dominus. Dormi usque mane.

¹⁹ absque ulla dubitatione ego suscipiam te] ego te absque ulla dubitatione suscipiam Weber

Numérotation du verset Rt. 3,14

Dormivit itaque ad pedes eius usque ad noctis abscessum.

^interl.| quia in spe incarnationis requiescens, patienter expectavit donec recederent tenebre infidelitatis

Surrexit itaque²⁰ antequam homines cognoscerent se mutuo et dixit Booz :

^marg.| SURREXIT ITAQUE ANTEQUAM. Quia antequam Iudei doctrina legis imbuti nature sue iura cognoscerent, Ecclesia gentium inertie sue somnium excutiens diluculo nascentis fidei resurrexit et ^{{t. 1 : Erfurt, f. 253rb ; facsim., p. 505b}
[Rusch, f. 253rb ]} ad Christi gratiam properavit.²¹

²¹ Codd. : Rusch PL113

²⁰ surrexit itaque] surrexitque Weber

Cave ne quis noverit quod huc veneris.

^interl.| ne queras laudem de tua conversatione. Cum facis eleemosynam nesciat sinistra tua quid faciat dextera tua.ⁱ

ⁱ Mt. 6, 3.

Numérotation du verset Rt. 3,15

Et rursum : Expande, inquit, pallium²² tuum

^interl.| Dilata fidem tuam

²² pallium] palliolum Weber

quo operiris

^interl.| opere exerce quod percipis corde²³

²³ corde] + quod Rusch

et tene utraque manu. Qua extendente et tenente mensus est sex modios hordei

^marg.| MENSUS EST SEX MODIOS etc. Quia iuxta capacitatem intellectus tribuitur perfecte operationis modus ut intus et foris ditetur divino munere, senarius quoque numerus hec significare potest quod Dominus sexto etate hordeum legis spiritaliter intellectum concessit Ecclesie gentium.²⁴

²⁴ Codd. : Rusch , om. PL113

et posuit ^{{t. 1 : Erfurt, f. 253rb ; facsim., p. 505b}
[Rusch, f. 253rb ]} super eam.

^interl.| condita scilicet Christi donationibus et virtutum ornata fructibus

Que portans ingressa est civitatem

Numérotation du verset Rt. 3,16

et venit ad socrum suam. Que dixit ei : Quid egisti filia ? Narravitque ei omnia que sibi fecisset homo.

^interl.| magnalia Dei scilicet ut Ecclesiam primitivam provocat ad laudem, vel Synagogam ad conversionem.

Numérotation du verset Rt. 3,17

Et ait : Ecce sex modios hordei dedit mihi et ait : Nolo te vacuam reverti

^interl.| Fiducialiter promisit Ecclesia quia veritas non cessabit implere promissa que ait^j : « Qui crediderit et baptizatus <fuerit> salvus erit ».

^j Mt. 16, 16.

ad socrum tuam.

^interl.| primitivam Ecclesiam vel Synagogam

Numérotation du verset Rt. 3,18

Dixitque Noemi : Expecta filia donec videamus quem res exitum habeat. Neque enim cessabit homo si non²⁵ compleverit que²⁶ locutus est.

²⁵ si non] nisi Weber ²⁶ que] quod Weber

Comment citer cette page ?
Glossa ordinaria (Rt. 3), in : Glossae Scripturae Sacrae electronicae, ed. Martin Morard, IRHT-CNRS, 2016-2018. Consultation du 29/07/2021. (permalink : http://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?livre=../sources/editions/GLOSS-liber10.xml&chapitre=10_3)

Signaler un complément d'information