<24. Esther>

Capitulum 3

Numérotation du verset Est. 3,1

Post hec rex Assuerus

^interl.| Christus

exaltavit

^interl.| temporaliter

Aman

^interl.| iniquitas interpretatur

filium Amadathi qui erat de stirpe Agag

^marg.| AMAN FILIUM AMADATHI. Potentes seculi qui beneficiis divina potestate collatis abutentes quos consortes habent nature dedignantur habere consortes gratie et honorem et reverentiam quam soli Deo debuerunt in sese transferre contendunt. Eos autem qui consentire nolunt odiis et cruciatibus persequuntur, sed iusto Dei iudicio in insidiis suis capiuntur iniqui. Unde dicitur^a : « Iustus de angustia liberatur et traditur impius pro eo ». Potest per Aman quem Iosephus de stirpe Amalech esse commemorat Iudeorum populus figurari qui prophetas occiderunt et Dominum prophetarum et apostolos eius, generis nobilitatem propter incredulitatem et duritiam cordis ^{{t. 2 : Erfurt, f. 181vb ; facsim., p. 362b}
[Rusch, f. 181vb ]} perdentes, qui per Isaiam^b « principes Sodomorum et populus Gomorre » dicuntur. Unde Ezechiel^c : « Pater tuus Amorreus et mater tua Cethea ».

^a Prv. 11, 8.

^b Is. 1, 10.

^c Ez. 16, 3.

et posuit solium eius super omnes principes quos habebat.

Numérotation du verset Est. 3,2

Cunctique servi regis, qui in foribus palatii versabantur, flectebant genua¹ et adorabant Aman, sic enim eis preceperat imperato, solus Mardocheus

^interl.| predicatores evangelii

¹ genua Ed1455 Rusch Clementina] genu Weber

non flectebat genu nec² adorabat eum.

^interl.| « Dominum Deum tuum adorabis et illi soli servies »^d

^d Mt. 4, 10 ; Lc. 4, 9.

² nec Ω^J Rusch] neque Weber

Numérotation du verset Est. 3,3

Cui dixerunt pueri regis³

^interl.| adulatores

³ pueri regis Ed1455 Rusch Clementina] inv. Weber

qui ad fores palatii residebant⁴ : Cur preter ceteros non observas mandatum⁵ regis ?

⁴ residebant Ed1455 Rusch] presidebant Weber ⁵ mandatum Ed1455 Rusch Clementina cum hebr.] mandata Weber

Numérotation du verset Est. 3,4

Cumque hoc crebrius dicerent et ille nollet audire, nuntiaverunt Aman scire cupientes utrum perseveraret in sententia. Dixerat enim eis se esse Iudeum.

Numérotation du verset Est. 3,5

Quod cum audisset ^{{t. 2 : Erfurt, f. 181vb ; facsim., p. 362b}
[Rusch, f. 181vb ]} Aman et experimento probasset quod Mardocheus non sibi flecteret genu, nec se adoraret, iratus est valde

Numérotation du verset Est. 3,6

et pro nihilo duxit

^interl.| id est habuit

in unum Mardocheum

^interl.| in uno tantum

^interl.| sed in omnes Iudeos

mittere manus suas audierat enim quod esset gentis Iudee magisque voluit omnem Iudeorum

^interl.| omnem plebem catholicam

qui erant in regno Assueri perdere nationem.

Numérotation du verset Est. 3,7

Mense primo cuius vocabulum est nisan,

^interl.| ultimo tempore quando erit persecutio qualis non fuit

anno duodecimo regni Assueri missa est sors in urnam,

^marg.| MISSA EST SORS. Qui ad sortem Domini pertinent occiduntur quos significat ille hircus qui secundum sortem Domini in lege occidebatur^e.

^e Cf. Lv. 16, 7.

que hebraice dicitur phur coram Aman,

^interl.| persecutoribus fidelium

quo die et quo mense gens Iudeorum

^interl.| confessorum fidei

deberet interfici et exivit mensis duodecimus qui vocatur adar.

Numérotation du verset Est. 3,8

Dixitque Aman

^interl.| iudaicus populus

regi Assuero : Est populus

^interl.| christianus

per omnes provincias regni tui

^interl.| « In omnem terram exivit sonus eorum »^f

^f Ps. 18, 5.

dispersus

^interl.| unde Petrus^g : « Electis advenis dispersionis Ponti, Galatie, Capadocie, Asie et Bithynie »

^g 1Pt. 1, 1.

et a se mutuo separatus, novis utens legibus et cerimoniis,

^interl.| novo Testamento, unde^h: « Mandatum novum do vobis, ut diligatis invicem sicut et dilexi vos »

^h Io. 13, 34.

insuper et regis scita contemnens

^interl.| legem veterem

^interl.| opinione Iudeorum qui contemnit legem que occidit sequitur spiritum qui vivificat

et optime nosti

^interl.| quem nihil latet

quod non expediat regno tuo ut insolescat

^interl.| contra te

per licentiam.

^interl.| peccandi

Numérotation du verset Est. 3,9

Si tibi placet, decerne, ut pereat

^interl.| id est perfectam observantiam legalibus observationum

et decem millia talentorum

^interl.| iusto pondere

appendam arcariis

^interl.| scribis et Phariseis

gaze tue.

^interl.| id est « thesauri sapientie et scientie Dei »ⁱ

ⁱ Col. 2, 3.

Numérotation du verset Est. 3,10

Tulit ergo rex annulum

^interl.| opinione Iudeorum

^marg.| TULIT ERGO. Sicut Aman epistolas dirigens, regis signaculo eas munire conatur, ut facilius votum expleatur, sic Iudei libros divine legis in quibus est signaculum summi regis id est gratia Spiritus sancti ad comprobandam heresim suam assumunt in testimonium, reprobantes societatem gentium et Christi evangelium quasi divinis preceptis contrarium.

quo utebatur de manu sua

^interl.| potestate et operatione

et dedit

^interl.| permisit

eum Aman filio Amadathi de progenie Agag hosti Iudeorum

^interl.| verorum confessorum

Numérotation du verset Est. 3,11

dixitque ad eum : Argentum quod tu⁶ polliceris tuum sit,

^interl.| « Sacrificium et oblationem noluisti⁷ »^j etc. et^k : « Non accipiam de domo tuo vitulos neque de gregibus tuis hircos »

^j Ps. 39, 7.

^k Ps. 49, 9.

⁶ tu Ed1455 Rusch Clementina] om. Weber

⁷ noluisti] corr., voluisti Rusch

de populo age quod tibi placet.

^interl.| sicut diabolo dictum est^l: « Omnia que habet in manu tua sunt »

^l Iob. 1, 12.

Numérotation du verset Est. 3,12

Vocatique sunt scribe regis mense primo nisan, tertia decima die eiusdem mensis⁸ et scriptum est ut iusserat Aman ad omnes satrapas regis et iudices provinciarum diversarumque gentium, ut queque gens legere poterat et audire pro varietate linguarum ex nomine regis Assueri et ^{{t. 2 : Erfurt, f. 182ra ; facsim., p. 363a}
[Rusch, f. 182ra ]} littere signate ipsius⁹ annulo

⁸ eiusdem mensis Ω^S Ed1455 Rusch Clementina] mensis eiusdem Ω^J Ω^M, eius Weber ⁹ signate ipsius] inv. Weber

Numérotation du verset Est. 3,13

misse sunt per cursores regis ad universas provincias

^interl.| sicut Paulus"accepit epistolas a principibus Iudeorum ut quoscumque inveniret viros ac mulieres vinctos perduceret in Hierusalem"^m

^m Cf. Act. 9, 2.

ut occiderent atque delerent omnes Iudeos, a puero usque ad senem parvulos et mulieres uno die, hoc est tertio decimo mensis duodecimi qui vocatur adar et bona eorum diriperent.

Numérotation du verset Est. 3,14

Summa autem epistolarum hec fuit, ut omnes provincie scirent et pararent se ad predictam diem.

Numérotation du verset Est. 3,15

Festinabant cursores qui missi erant regis imperium explere¹⁰. Statimque in Susis pependit edictum, rege et Aman celebrante convivium et cunctis Iudeis¹¹ qui in urbe erant flentibus.

^interl.| undeⁿ : « Plorabitis et flebitis vos, mundus autem gaudebit »

ⁿ Io. 16, 20.

¹⁰ regis imperium – explere Ω^SΩ^M Ed1455 Rusch Clementina] inv. Weber ¹¹ Iudeis Rusch Clementina] om. Weber

Comment citer cette page ?
Glossa ordinaria (Est. 3), in : Glossae Scripturae Sacrae electronicae, ed. Martin Morard, IRHT-CNRS, 2016-2018. Consultation du 19/09/2019. (permalink : http://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?livre=../sources/editions/GLOSS-liber24.xml&chapitre=24_3)

Signaler un complément d'information

<24. *Esther*>

Capitulum 3

<24. Esther>