|
<26_5. Psalmi 68-79*>Psalmus 72
Numérotation du verset
72,1
Defecerunt laudes David filii Iesse psalmus
marg.|
CASSIODORUS. Monet ut non pro temporalibus sed eternis Deum laudemus.
interl.|
attribuitur
Asaph1
.
interl.|
Synagoge
1
Asaph
Ps-G D30 Rusch
] + Vox Christi ad Patrem de Iudeis
D30
Numérotation du verset
72,I
{t. 2 : Erfurt, f. 273ra ; facsim., p. 545a}
[Rusch, f. 273ra ] Quam bonus Israel Deus \
interl.|
iocundum est quod non semper visum fuit
his qui recto sunt corde.
interl.|
sed perversus perversis
Numérotation du verset
72,2 II
Mei autem
interl.|
modo fateor Deum bonum. Sed prius cum non esset cor rectum mihi
pene moti sunt
interl.|
ad errandum
pedes \
interl.|
affectus
marg.|
PEDES. CASSIODORUS. Pro arbitrio mentis quod a veritate discrepabat. Gressus actus precipitati pene quia cito rediit. Vel pene Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Quia ceperam errare sed non erraveram ceperam cadere sed non cecideram.
pene effusi sunt
interl.|
ad lapsum
gressus mei.
interl.|
idem quod pedes
interl.|
cur moti ?
Numérotation du verset
72,3 III
Quia zelavi
interl.|
invidi et graviter tuli
super iniquos2
interl.|
intendens
2
iniquos] iniquis
Ps-G
pacem peccatorum videns.
interl.|
quid in eis
interl.|
quam solebam a Deo petere et pro qua serviebam
marg.|
PACEM. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Temporalem fluxam caducam.
marg.|
VIDENS. Non intellligens. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. quia hec pax videtur non intelligitur oculos eludit est enim fluxa et caduca.
marg.|
CASSIODORUS. Pacem peccatorum quia non est declinatio morti eorum id est non cito moriuntur sed diu vivunt etsi plaga aliquando non firma ut durat flagellum correctionis.
Numérotation du verset
72,4 IV
Quia
interl.|
exponit breviter quare sit eis data hec pax
non est respectus
interl.|
vel declinatio mortis id est quia certa mors et eterna manet eos
morti eorum \ et firmamentum in plaga eorum.
interl.|
Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. id est flagellum eorum firmum est non temporale sed eternum et ideo modo non sunt in labore hominum
marg.|
NON
EST
FIRMAMENTUM
IN
PLAGA. CASSIODORUS. Non miseretur Deus consolidando plagas eorum vel a similis incurabilis cui nihil prohiberur.
Numérotation du verset
72,5 V
In labore hominum
interl.|
sanctorum
non sunt \
interl.|
CASSIODORUS. ab infirmitate et plagis velociter convalescunt nec sicut homines iusti tribulationum quatiuntur flagellis
et cum hominibus non flagellabuntur.
interl.|
ad correctionem
Numérotation du verset
72,6 VI
Ideo
interl.|
et quia sic eis modo prospere cedit
tenuit eos
interl.|
ne evaderent
interl.|
quod quidem peius est quam quolibet modo superbire
superbia \
interl.|
unde iniqui
operti sunt
interl.|
Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. undique nec vident nec videntur interiora eorum ubi miseri sunt qui felices putantur
interl.|
vel circumamicti
marg.|
OPERTI. CASSIODORUS. Ne resipiscant non amicti ut vel liberum caput haberent sed toti operti.
iniquitate
interl.|
ad proximum
et impietate sua.
interl.|
Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. contra Deum blasphemi
interl.|
in apertum
interl.|
et hec iniquitas
Numérotation du verset
72,7 VII
Prodiit3
quasi
interl.|
et
marg.|
PRODIIT
QUASI. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Sunt quidam mali ex macie id est necessitate. Alii ex abundantia ut pauper egestate furatur dives ex cupiditate.
3
Prodiit] Prodiet
Ps-G
ex adipe
interl.|
transierunt viam rectam modum hominum non putant se pares hominibus facientes quod placet
iniquitas eorum \ transierunt
interl.|
de vitio in vitium
marg.|
TRANSIERUNT. CASSIODORUS. Quasi a rectis semitis.
in affectum cordis.
interl.|
desiderio non necessitate
Numérotation du verset
72,8 VIII
interl.|
et ut gravius eos peccasse ostendat quam si ex improviso egissent subdit
et locuti sunt
interl.|
non cum timore sed in alto clare cunctis audientibus et superbe
interl.|
non satis fuit quod intus habent nisi extra effundant et alios iniuste doceant
nequitiam4
: iniquitatem in excelso
interl.|
vel <excel>sum id est contra excelsum
4
nequitiam] in nequitia
Ps-G
locuti sunt.
Numérotation du verset
72,9 IX
Posuerunt in celum os suum \
interl.|
superba loquuntur de celo et de aliis
et lingua eorum
interl.|
defecit vel deambulavit
marg.|
IN
CELUM. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Ac si dii essent vel contra Deum quem blasphemant dicentes Deum vel nescire sua mala vel non punire.
transivit
interl.|
ens
in terra.
interl.|
vel super terram
marg.|
LINGUA
TRANSIT
SUPER
TERRAM. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Que ultra mensuram humanitatis loquitur quasi immortales sint. Vel et si ipsi in terra tamen modum transeunt.
marg.|
IN
TERRA vel super terram id est transit terrena omnia quia non cogitant se homines cito posse mori sed transit lingua eorum humanam fragilitatem.
marg.|
Hieronymus HIERONYMUS. Vel lingua eorum ens in terra id est locutio eorum facta terrena transivit id est defecit quia preter rationem veritatis infirma est.
Numérotation du verset
72,10 X
Ideo convertetur populus meus hic \
interl.|
vel huc
interl.|
Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. qui huc iniquuus redit ad Deum et incipit querere sed quando quando dies pleni id est plenitudo temporis quo missus Filius est qui hec docuit contemnere eterna querere
marg.|
IDEO
CONVERTETUR. CASSIODORUS. Exponens Asaph suum et aliorum errorem de prosperitate impiorum dicit inde se reversum ad melius consilium ut et ipsi inquirant veritatem rei intrantes in sanctuarium Dei. quasi diceret hoc perpenso quod mala ex prosperis populus meus qui a veritate deviavit revertetur ad eam.
marg.|
HIC. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. In hac sententia in qua modo sum.
et dies pleni invenientur in eis.
marg.|
CASSIODORUS. Vel dies pleni sunt quando Christus venit hi ergo sunt in Iudeis qui Christum noverunt.
interl.|
quia
Numérotation du verset
72,11 XI
Et dixerunt
interl.|
antequam de tali cogitatione reversi sunt
marg.|
ET
DIXERUNT. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Unde convertentur et dixerunt priusquam #convertentur quomodo dicitur scire que hic fiunt qui non punit et si est scientia in excelso defectio est hic tunc iniustus est Deus qui patitur malos quia ecce ipsi peccatores hoc est quare videbatur eis nescire hoc.
quomodo scit Deus \
QUOMODO SCIT. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Non dicit nescit sed adhuc hesitat et prope est sanitati et de tam gravi infirmitate vicinior est salus sicut vicina sanitate magis estuant egri.
et
interl.|
an
si est scientia
interl.|
vel nescit vel non curat humana
in excelso.
interl.|
Deo
Numérotation du verset
72,12 XII
Ecce
interl.|
hoc ideo videtur quia mali sunt felices
ipsi peccatores et abundantes in seculo \
interl.|
Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. quasi ideo eram non peccator ut haberem divitias modo e contra fieri video
obtinuerunt
interl.|
per violentiam
divitias.
Numérotation du verset
72,13 XIII
Et dixi
interl.|
Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. quia servio et hec non habeo illi non serviunt et habent
marg.|
ET
DIXI. CASSIODORUS. Hec dixerunt quibus confutandis hec ego vel adhuc ex persona dubitantis. Fatuis cogitationibus se dicit illusum ut cum hec repudiaverit melius nos procuraverit.
ergo sine causa iustificavi cor meum \ et lavi
interl.|
sine causa
inter innocentes manus meas.
interl.|
opera non modo cogitationes
Numérotation du verset
72,14 XIV
Et fui flagellatus
interl.|
et sine causa fui
flagellatus
interl.|
bene servio et flagellor non servit malus et ornatur vel honoratur
tota die \ et castigatio mea
interl.|
sine causa
interl.|
de perpetratis
marg.|
ET
CASTIGATIO. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Vel et iudex meus in matutino ecce iam remedium Christus iudex qui viam veritatis indicavit et mane surgens spem nostram de mundo ad celos transtulit.
in matutinis5
.
interl.|
mea non differtur illis vel sera vel nulla
interl.|
sedula cita vel in oratione matutina
5
matutinis] matutinos
Ps-G
Numérotation du verset
72,15 XV
Si dicebam narrabo
interl.|
astruam
interl.|
Deus
marg.|
SI
DICEBAM. CASSIODORUS. Ecce iam se reprimit auctoritate sanctorum et iam vicina veritate deliberat sic. Si dicebam etc.
sic \
interl.|
quod non curet ista
interl.|
quod iuste iuvat quis frustra
ecce nationem
interl.|
doctrinam
filiorum tuorum
interl.|
sanctorum prophetarum et patriarcharum
interl.|
reliqui
interl.|
reprobavi
: iudicavi
marg.|
REPROBAVI. Iudicavi quod non est.
marg.|
FILIORUM
TUORUM. Omnes enim Abraham et ceteri aliter docent quibus cedere debeo, non enim omnibus prudentior. Sed ne reprobarem.
Numérotation du verset
72,16 XVI
Existimabam
interl.|
vel cogitabam
ut cognoscerem6
interl.|
vel scirem
interl.|
vel suscepi
cognoscere
6
Existimabam ut cognoscerem ΩS
Ed1455
Clementina
] Existimavi ut cognoscerem
Rusch
tantum, Et existimabam cognoscere
Ps-G
hoc \ labor
interl.|
laboriosa questio ante oculos meos
est ante me.
marg.|
ANTE
ME. id est quantum ad presentia vel maior me me superans nisi Deus aperiat.
marg.|
Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Vel ecce natio filiorum tuorum cui disposui et continui subaudis occurrit et obviat mihi id est occurrit mihi prior predicatio quam Israelitis feci ut Deum colerent qui omnia creavit et omnibus secundum opera sua restituit obviat mihi doctrina cui congrui et accommodatus sum. Sed ne ego reprobarem nationem priorum patrum vel priori doctrine mee contradicerem. Existimabam etc.
marg.|
EXISTIMABAM per predicta volo probare Deum non iustum sed hoc modo cogito non absolvo.
marg.|
EXISTIMABAM. Vel suscepi cognoscere iam revocatur a lapsu qui non presumit se scientem contra sanctos. Ut cognoscere huius rei veritatem quod non ante dum dicebet Deum hec non curare.
marg.|
COGITABAM
UT
SCIRE
HOC prior gradus scientie dum scit nescire se quod prius videbatur scire repudiat autem priorem sensum dum querit alium.
marg.|
LABOR
EST
ANTE
ME. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. quasi murus mihi obstat in facie quomodo Deus sciat et curet hec et bene sit malis et bonis male vel ante me sed non ante Deum. Si ergo fuero ante Deum nec mihi labor quod et facit addit enim labor est donec intrem in sanctuarium Dei. Christus est sanctuarium illud in quo omnia consilia super filios hominum. Vel sancta sanctorum. Vel lex qua contuens videt in iudicio illos damnatos.
Numérotation du verset
72,17 XVII
Donec intrem
interl.|
Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. quid tibi in eo de eo intendam oculo mentis in finem ubi omnia iudicantur
in sanctuarium Dei \ intelligam
interl.|
non a me sed in sanctuario
marg.|
SANCTUARIUM. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Christus qui ut Deus singulorum merita dinoscit vel sanctuarium sancta sanctorum id est secretum divine dispositionis.
in novissimis eorum.
interl.|
non modo in futuro sed et hic
interl.|
sed
Numérotation du verset
72,18 XVIII
Verumtamen propter dolos posuisti eis \
interl.|
quia dolosi sunt et in ipso dolum patiuntur ut terrena eligant eterna reliquant dum aliquid aliis dolo tollunt animam suam perdunt
marg.|
VERUMTAMEN. AUGUSTINUS. CASSIODORUS. Ecce quid didicit iste in sanctuario malos hic decipi postea in fine omnibus deserendos a quo malo ipse liberatus est qui et terrena quesivit sed a Deo hic dicit in hoc mundo malos non esse immunes et impunitos quia et si felices tamen reatum gestant et frequenter ruinas incurrunt.
marg.|
VERUMTAMEN. Id est sed et hic posuisti eis hunc florem et copiam temporalium propter dolos etc.
marg.|
PROPTER
DOLOS. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Vel iuxta lubricum. Quasi modo dolosi fecisti eis sub specie boni dans mala. Vel iuxta lubricum ut sunt temporalia ubi cadunt qui amore sunt iuxta dum enim dolosus alium vult deicere iuxta lubricum eum ponit.
deiecisti
interl.|
de alto
eos dum allevarentur.
interl.|
in eo ipso non post quia elatio casus est
Numérotation du verset
72,19 XIX
Quomodo facti sunt
interl.|
Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. admiratur de eis videns novissima
interl.|
sed in futuro
in desolationem \
interl.|
ab omnibus rebus deserti sunt in morte que et repente venit et non communiter moriuntur cum bonis sed pereunt eternaliter propter iniqui etc.
subito defecerunt
interl.|
ut fumus deficit dum extollitur
perierunt propter iniquitatem suam.
Numérotation du verset
72,20 XX
Velut somnium
interl.|
vel somnio
interl.|
Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. ita defecerunt ut somnium surgentis qui in somno sibi dives videtur evigilans nihil habet sic isti dum de hac vita in qua ceci dormiunt evigilaverint nihil nisi miseriam invenient
marg.|
VELUT
SOMNIUM. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Aperta comparatio clausis oculis videmus bona que mox apertis non inveniemus in vita somnium in morte evigilant scientes quid est.
surgentium \
interl.|
vel surgentis
interl.|
vel exsurgentes
Domine
interl.|
sed ne modo magna videantur que eorum sunt subdit
in civitate tua
interl.|
quia in terrena sua civitate imaginem Dei ad nihilum redegerunt
marg.|
IN
CIVITATE
TUA. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. In contuitu populi tui vel dum constituitur tua civitas.
marg.|
Hieronymus HIERONYMUS. Vel in celesti Hierusalem imaginem eorum effigies deformitatum quas sibi faciunt alius leo ferocitate alius aper sorde libidinis.
marg.|
CASSIODORUS. vel gloriam temporis que non vera sed similitudo glorie quia cum deerit veritas eis peribit imago nec similitudinem retinebunt qui de beatitudine nihil habebunt ideo perdes eos quia per eos.
imaginem ipsorum ad nihilum rediges.
Numérotation du verset
72,21 XXI
Quia inflammatum est
interl.|
zelo vel amore Dei
interl.|
Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. vel delectatum id est quando delectaverunt me terrena renes mei sunt mutati vel quia ad Deum totus castus factus est
cor meum et renes mei
interl.|
carnales delectationes
commutati sunt \
interl.|
vel resoluti sunt
marg.|
INFLAMMATUM
EST
COR
MEUM id est invidi felicibus et RENES quibus statur id est constantia mentis resoluta est ut prospera amarem gravis culpa prebere aliis occasionem peccandi.
Numérotation du verset
72,22
et ego
interl.|
Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. qui modo talia dico de divitibus aliquando talia desiderabam et tunc nihil quando pene effusi sunt gressus non est ergo desperandum de huiusmodi
ad nihilum redactus sum et nescivi.
interl.|
hebui vel hebes fui
interl.|
quid est nescivi ecce
interl.|
Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. vel ut pecus cum terrena amans non novi eterna sed non recessit a Deo petens hec non a demonibus unde subdit et ego semper tecum
marg.|
AD
NIHILUM
REDACTUS
SUM. Vanis herens iniurius Deo factus.
marg.|
NESCIVI magna et profunda ignorantia nescire quod pecces.
marg.|
CASSIODORUS. REMIGIUS. In civitate tua imaginem. Vel de hereticis potest hoc accipi quorum diversas imagines dicit diversas hereses et personas heresiarcharum quas sibi in variis dogmatibus induerunt. Quas rediget Deus ad nihilum in civitate sua scilicet presenti vel supercelesti Ecclesia.
marg.|
QUIA
INFLAMMATUM. AUGUSTINUS. REMIGIUS. Ecce conversio huius Asaph facta superius inquisitione quomodo scit Deus etc. Quasi diceret : illos rediges ad nihilum sed ego semper ero tecum. Quare quia cor meum inflammatum est vel delectatum amore Dei et tunc renes mei carnales delectationes commutate sunt in spiritales.
marg.|
Vel COMMUTATI
SUNT. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. quia prius ad nihilum redactus sum id est ad ea que nihil sunt descendi quia nescivi nihil esse et post ut iumentum mansuetus factus sum ferendo oneri et semper ero tecum.
Numérotation du verset
72,23 XXII
{t. 2 : Erfurt, f. 273vb ; facsim., p. 546b}
[Rusch, f. 273vb ] Ut iumentum factus sum apud te \ et ego semper tecum
marg.|
IUMENTUM. CASSIODORUS. Apud Deum vice pecudum sunt qui contra Deum sentiunt et tamen in his errans nesciens iudicia Dei semper fui tecum quo #damnatio ab idolis alienus et tibi credens et tu tenuisti.
interl.|
et tu
Numérotation du verset
72,24 XXIII
Tenuisti manum dexteram
interl.|
vel dextre
meam \
interl.|
vel tuam vel <me>e
marg.|
TENUISTI
MANUM. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Quia licet pecus non recessi a Deo. Tenuisti manum id est potestatem dextere id est rexisti quod semper tecum quod Filius dedit enim potestatem filios Dei fieri his qui credunt in nomine eiuss. In sinistra pecus amans hec temporalia.
marg.|
Vel MANUM
DEXTERAM. CASSIODORUS. Non sinistram. Tenet dexteram Deus dum ad bona opera dirigit et ne mergamur liberat ut Petrum.
marg.|
CASSIODORUS. Viso malo impiorum bonoque suo arguit se de prioribus quod terrena a Deo quesivit et invitat in contrarium.
marg.|
Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Comparat terrene voluptati sue premium celeste et se arguit.
et in voluntate tua
interl.|
non meis meritis
deduxisti me
interl.|
ad verum intellectum
et cum
interl.|
vel in
gloria
interl.|
eterna
suscepisti me.
interl.|
que maior gloria quam hominem Verbo Dei uniri et ad dexteram eius locari
interl.|
humanam naturam Verbo unisti cum gloria
Numérotation du verset
72,25 XXIV
Quid enim
interl.|
quasi tantum et tale mihi paratum est in celo quod dici non potest scilicet tu ipse
interl.|
quasi benedixi. In gloria suscepisti me quia
mihi est in celo \ et a te
interl.|
quod habent et mali quasi magnum volui
quid
interl.|
qua vile
volui super terram.
interl.|
ideo
Numérotation du verset
72,26 XXV
Defecit caro mea
interl.|
carnalis delectatio in opere
et cor meum \
interl.|
CASSIODORUS. mala cogitatio
Deus cordis mei
interl.|
tam castum cor mihi fecit quod gratis iam Deum amo
et pars mea Deus in eternum.
interl.|
hoc est quod est ei in celo
interl.|
alii alia eligunt sed ego Deum
interl.|
tam magna res quod non alia
interl.|
ideo pars mea Deus
marg.|
IN
ETERNUM. Ab eo numquam ultra separabor.
Numérotation du verset
72,27 XXVI
Quia ecce qui elongant se
interl.|
longe sunt qui hec temporalia non a Deo petunt quod non iste
a te peribunt \ perdidisti omnem qui fornicatur
interl.|
hi sunt longe
marg.|
QUI
FORNICANTUR. Huic fornicationi contrarius est castus timor qui gratis ipsum amat in quo habet omnia.
abs te.
interl.|
illi ita tu autem quid
Numérotation du verset
72,28 XXVII
Mihi autem adherere Deo
interl.|
Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. nihil melius est quam videre facie ad faciem
interl.|
in presenti per cultum et si erravit a a cultura non recessit
bonum est \ ponere
interl.|
modo dum peregrinus dum non res
in Domino Deo spem meam.
interl.|
que est ancora premissa ad terram
Numérotation du verset
72,XXVIII
Ut annuntiem
interl.|
Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. id negotii iste interim habet laudare Deum et coamatores facere
omnes predicationes tuas \ in portis
interl.|
vel in atriis
marg.|
IN
PORTIS. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. In publico vel in concordia apostolorum qui sunt porte Ecclesie. Quia predicatio que est propter unitatem Ecclesie inanis est. Vel virtutibus. Ecclesia est filia Sion id est speculationis.
filie Sion.
Comment citer cette page ?
Glossa ordinaria ( 72), in : Glossae Scripturae Sacrae electronicae, ed. Martin Morard, IRHT-CNRS, 2016-2018. Consultation du 17/02/2019. (permalink : http://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?livre=../sources/editions/GLOSS-liber26_5.xml&chapitre=26_5_72) |