<26_6. Psalmi 80-96*>

Psalmus 96

Numérotation du verset 96,1

¹ ^{{t. 2 : Erfurt, f. 289vb ; facsim., p. 578b}
[Rusch, f. 289vb ]} Psalmus ipsi David

^interl.| id est Christo cuius laudem et victoriam continet

^marg.| PSALMUS IPSI DAVID. Ad litteram illud tangit hic quod mortuo Absalom² iniquo filio David qui vivens patrem persequebatur David restituta est terra et in pace regnavit de quo hic non agitur sed potius de significato.

^marg.| Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. David Christum significat quem iniqui filii id est Iudei crucifixerunt atque regnum abiuraverunt ei. Sed restituta est terra ei quando Iudea que crucifixerat credidit et apostoli qui titubaverant sunt confirmati sed et alie oves de gentibus sunt adducte. Vel restituta est terra cum caro eius resurrexit post quam resurrectionem hec omnia que hic cantantur facta sunt.

^marg.| Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Previdentes in spiritu hec gavisi sunt prophete et si posset fieri vellent et impleta videre unde : multis regis et prophete voluerunt videre que vos videtis etc. Magna ergo letitia presentes implentur in hoc psalmo qui de promissis restitutionis terre intitulatur palato namque fidei dulce sapit mel divine promissionis.

^marg.| CASSIODORUS. Quartus psalmus de primo adventu quo mundus liberatus est.

^marg.| CASSIODORUS. Describit primo virtutes Domini et ostendit omnia restituta ei et arguit idolatras.

¹ Codd. : (Ps. 96) : D30 P748 Ω^F Ω^PΩ^R Rusch Ps-G ; def. Hi (Ps. 96, 9-12)

² Absalom] scrips., Absolon Rusch

quando terra eius restituta est ei³.

^interl.| id est Iudea credidit vel caro eius resurrexit

³ Codd. : (Ps. 96) D30 ω² Ω^R Rusch Ps-G | Psalmus ipsi... ei Ω^R ( om. ipsi) Rusch ] Huic David quando terra eius restituta est Ps-G D30 (eius terra) , Psalmus David quando terra est restituta Ω^R

Numérotation du verset 96,I

Dominus

^interl.| qui spretus et occisus

regnavit

^interl.| rex esse innotuit

^marg.| DOMINUS REGNAVIT. CASSIODORUS. Videns propheta superstitiones mundi abundare ante Christi resurrectionem opponit Dominus regnavit.

^marg.| Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. quis ergo altus colendus est ? quasi nullus. Inde exultet terra . Quid remanet idolis ? Quasi nihil : insule totius mundi Ecclesie multe, non omnes propter hereticorum conventus.

^marg.| CASSIODORUS. Inde qualis sit Dominus primo adventu dicit nubes et caligo . Impii qui ceci sunt, nubilosus et caliginosus quibus nulla claritate spledet. Sed bonis. iustitia et iudicium . Qui correcti sunt sedes eius. Ante adventum eius ignis precedet quia impii pro predicatione prophetarum ira succensi de nece eorum tractaverunt et ad indignationem inflammati in circuitu quia multi cum pauci essent predicatores.

exultet terra \

^interl.| ideo vel inde

letentur insule

^interl.| qui habitant in insulis

^interl.| vel Ecclesie que in medio temptationum stant

^marg.| INSULE. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Ecclesia quia circumlatrantur fluctibus temptationum. Et sicut insula circumstrepentibus fluctibus tunditur sed non frangitur ita Ecclesia per totum orbem dilatata persecutiones infidelium patitur sed non vincitur.

multe.

^interl.| non omnes

Numérotation du verset 96,2 II

Nubes et caligo

^interl.| impiis

^marg.| NUBES ET CALIGO. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Impiis qui eum non intellexerunt. IUSTITIA ET IUDICIUM fidelibus.

in circuitu eius \ iustitia et iudicium

^interl.| bonis de quibus iustitia quia ex fide iustificati sunt. Et iudicium quia et de eis id est per eos ipse iudicat

correctio sedis eius⁴.

⁴ eius ω²² ( sec. m. )] tuus ω²*

Numérotation du verset 96,3 III

Ignis ante ipsum⁵

^interl.| caritas. Sicut gladius

^interl.| ignem veni mittere in terram et quid volo nisi etc. Gladius separat ignis urit antequam in eis sedeat ignis Spiritus procedit

^marg.| IGNIS ANTE IPSUM. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Quasi correcti sunt sedes Dei ante vero quam in eis sedeat Deus ignis Sancti Spiritus procedit quod ita ait : Ignis caritatis precedet ante ipsum. Iste est bonus ignis sicut et ille gladius bonus de quo Dominus : Non veni mittere pacem sed gladium. Et hic est gladius Verbi Dei qui separat carnali affectu male coniunctos. Ignis vero urit et inflammat inimicos eius in circuitu id est per totum ardet mundum quod contra eum est quo consumpto apparuerunt fulgura unde subdit alluxerunt. Vel ita de duplici igne agit qui erit ante secundum adventum Christi scilicet ignis caritatis qui ardebit in bonis et ignis ire et invidie qui malos consumet ultimus autem ignis in quem mittendi sunt mali non ante sed post eum erit iste vero preit qui est pena malorum et salus bonorum cum enim Christus predicatur irascitur pravus patitur iustus. Ira adversarium velut ignis comedit qui tamquam facula consumitur lignum autem viride permanet id est iustus qui ardet caritate. Inimici enim qui idola colebant incenduntur si mali sunt ad consumptionem si boni ad reparationem.

⁵ ipsum] om. Ω^R

^{{t. 2 : Erfurt, f. 290ra ; facsim., p. 579a}
[Rusch, f. 290ra ]} precedet \ et inflammabit⁶ in circuitu

^interl.| id est per totum orbem

⁶ inflammabit D30 ² ( in ras. ) Ω Rusch Ps-G ] inflammavit Ps-G (F Q k)

inimicos eius.

^interl.| ardet quod contra Deum est quo consumpto apparuerunt fulgura. Et hoc est

Numérotation du verset 96,4 IV

Illuxerunt⁷*

^interl.| insuper

⁷ Illuxerunt Ps-G (Ψ^B* V D*) Ω^MΩ^S*Ω^F ω² Ed1455 Clementina cum Ps-R ] Alluxerunt Ps-G (Ψ^B² V D²) D30 P748 Ω^S² Ω^P Ω^R Rusch Ed1530

fulgura eius

^interl.| miracula

^marg.| ALLUXERUNT FULGURA. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Nubes viluerunt forma humana, sed fulgor mirandus in verbis vel factis eorum apparuit, et inde mota est terra .

orbi terre \

^interl.| toti mundo

vidit

^interl.| corde

et commota

^interl.| territa

est

^interl.| inde

terra.

^interl.| que idola colebat

Numérotation du verset 96,5 V

Montes

^interl.| superbi omnis altitudo contra Deum

sicut cera fluxerunt a facie Domini \

^interl.| ignis fuit Deus duris mollificans eorum corda ad fidem

^marg.| FLUXERUNT. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Et si non modo credit paganus tamen victus et.

a facie Domini omnis terra⁸.

^interl.| etiam gentium

⁸ terra Ps-G ( plerique codd., edd. ) D30 ω² Rusch cum Ps-R] terre Ps-G

Numérotation du verset 96,6 VI

Annuntiaverunt⁹

^interl.| quis fidelium tacet Christum

⁹ Innuntiaverunt cacogr . ω²

celi iustitiam eius \

^interl.| predicatores omnes quorum cor sursum est

et viderunt

^interl.| corde

omnes populi gloriam eius.

Numérotation du verset 96,7 VII

Confundantur omnes qui adorant sculptilia \

^marg.| CONFUNDANTUR. Hoc iam factum est.

^marg.| Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Cessat enim iam idolatria et erubescant qui adorant lapides quia mortui.

et¹⁰ qui gloriantur in simulacris suis.

^interl.| que non habent spiritum

¹⁰ et Ps-G (Ψ^B V D) D30 Ω ω² Ed1455 Rusch cum Ps-R ] om. Ps-G

Numérotation du verset 96, VIII

Adorate eum

^interl.| Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Noster Deus qualis quem et angeli adorant uni Deo convenit adoratio non etiam angelis nedum idolis vel demonibus

^marg.| ADORATE. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Cessat ergo adoratio angelorum sed adorant. Ipsi mali angeli volunt adorari boni adorant nec se permittunt adorari. Vel saltem hoc exemplo idolatrie cessent.

omnes angeli eius \

Numérotation du verset 96,8

audivit et¹¹ letata est

^interl.| quasi annuntiabunt celi et adorabunt angeli et Sion audivit etc.

^marg.| AUDIVIT ET LETATA . CASSIODORUS. Secundo post restaurationem terre omnimoda exultatio quam nec persecutio interrumpat ostenditur.

¹¹ et D30 Ω ω² Rusch Ps-G ] om. Ed1455

Sion.

^interl.| Ecclesia Iudee

^marg.| Audivit Sion quod angeli eum adorant quod annuntiaverunt celi iustitiam et viderunt omnes populi gloriam eius et quod confunduntur adoratores idolorum et inde letata est . Iudea enim prius credebat se solam pertinere ad Christum sed iam de sociis gentibus letatur ut de Cornelio fratres gavisi sunt quem Petrus baptizavit.

Numérotation du verset 96,IX

Et exultaverunt filie Iudee \

^interl.| Christi qui de Iuda

^interl.| quod cecitas contigit in Israel

^marg.| ET EXULTAVERUNT. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Audierunt apostoli qui erant in Iudea fratres quia gentes receperunt verbum Dei et letati sunt et magnificabant Deum.

propter

^interl.| « quia non est personarum acceptor Deus »^a sed omnes accipit qui ad eum veniunt

^a Act. 10, 34.

iudicia tua Domine.

Numérotation du verset 96,9 X

Quoniam

^interl.| que illa iudicia

tu Dominus altissimus

^interl.| potentia

super omnem terram \

^interl.| non Iudeorum tantum Deus sed et gentium

nimis

^interl.| O Christe

^interl.| expositio

exaltatus es¹²

^interl.| quia equalis Patri

^interl.| secundum opera

¹² exaltatus Ps-G ( plerique codd., edd. ) D30 ω² Rusch cum Ps-R ] superexaltatus Ps-G

super omnes deos.

^interl.| non modo super malos sed et bonos homines et angelos

^marg.| TERRAM DEOS. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Per terram et deos peccatores et iustos accipe. Vel terrenis et celestibus significat eum imperare.

Numérotation du verset 96,10 X

Qui

^interl.| et cum talis ergo

diligitis Dominum odite malum \

^interl.| diabolum cum quo non diligitur Deus. Nemo enim potest duobus dominis servire

custodit Dominus¹³ animas

^interl.| et si corpora moriuntur

^interl.| animam autem non possunt occidere

^marg.| CUSTODIT DOMINUS. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Si cum ceperis odisse malignum subsequantur persecutiones ne timeas quia custodit Dominus animas sanctorum suorum de quibus tollendis est ultimum genus persecutionis.

¹³ Dominus Ps-G ( plerique codd., edd. ) D30 ω² Ω Rusch cum Ps-R] om. Ps-G

sanctorum suorum¹⁴ de manu peccatoris¹⁵

^interl.| diaboli

¹⁴ sanctorum Ps-G ( plerique codd., edd. ) D30 ω² Rusch cum Ps-R ] servorum Ps-G (Q Ψ^B) cum Ps-R ; cf. Ps. 33, 23 | suorum] om. Ω^R tantum ¹⁵ peccatoris Ps-G Ω^MΩ^S Ω^F Ω^P Ω^R Rusch Cor2 (grecus) LXX ( Alexandrinus : αμαρτ Ω Λ ου] peccatorum Ps-G ( F Ω^J W Φ GVP U Ω^J K ) P748 Cor2 ( P15554 ) ( peccatorum : secundum hebreum [מִיַּד רְשָׁעִים] et Ieronimus et antiq.; grecus peccatoris sed primus standum) ; cf. LXX (; cf. Rahlfs : ἁμαρτ Ω Λ ῶν))

liberabit eos¹⁶ ¹⁷.

^interl.| Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. quod si forte quereris te perdere lucem istam ne cures quia vera lux est tibi hoc est

¹⁶ liberabit D30 * ω² Ω Rusch ] liberavit Ps-G ( F Q* Φ RG Ω^J Ψ B D ) D30 ² Ed1455 ¹⁷ divisio.malum \... suorum D30 ω², malum’... s.\

Numérotation du verset 96,11 XI

Lux

^interl.| fidei

orta est iusto \ et rectis corde

quibus per omnia placet Deus

letitia.

^marg.| LETITIA. Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Non enim vere in miseria sunt sancti spe iam salvi.

^interl.| ergo

Numérotation du verset 96,12 XII

Letamini

^interl.| per spem

iusti in Domino \

^interl.| non in mundo in quo pressure

et confitemini

^interl.| letati

^interl.| Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. id est laudate eum quia memor fuit sanctificare vos quia nisi vellet non gauderetis in illo

memorie sanctificationis ^{{t. 2 : Erfurt, f. 290rb ; facsim., p. 579b}
[Rusch, f. 290rb ]} eius.

Comment citer cette page ?
Glossa ordinaria ( 96), in : Glossae Scripturae Sacrae electronicae, ed. Martin Morard, IRHT-CNRS, 2016-2018. Consultation du 28/01/2020. (permalink : http://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?livre=../sources/editions/GLOSS-liber26_6.xml&chapitre=26_6_96)

Signaler un complément d'information