Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

^interl.| interl.|+ Vox Christi| ¹ ||

¹ Codd. : CM22B CM22L CM22N CM22T CM22V; om. Rusch CM22

Ego flos campi et lilium convallium.

^marg.| marg.| 2. Sicut campus floribus ornatur, ita mundus mea notitia et fide² decoratur.||

^interl.| interl.| 3. decor³ mundi, gloria humilium, virginis integritas, de inculta terra hortus||

^interl.| interl.| 4. potest in hoc humilitas parentum Christi accipi quia pauperes elegit parentes⁴ ||

^marg.| marg.| 1. EGO. Quia presentis temporis statui, labor magis quam requies convenit, recte sponsam otio delectatam ad laborum exercitia convocat⁵, quasi : tu quidem volens pulchritudinem tuam mihi commendabilem reddere delectaris in quiete secretis florere virtutibus, sed scias quod ego alterius modi pulchritudinem requiro in presenti, quia sum⁶ flos virtutum a quo omnis fructus campi egreditur⁷, quia odorem meum toto mundo innotescere cupio, quod non potest impleri nisi intermissa quiete qua delectaris ad officium predicationis accingaris. Et lilium convallium magis quam montium, quia claritatem mee humanitatis vel splendorem eterne lucis vel⁸ deitatis magis revelo humilibus et paratis ad patiendum, quasi : memento quod qui de virgine nasci potui qui Deus sum, humiliter in mundo apparui, humilibus me socium esse⁹ exhibui, humiliter usque ad mortem veni. Ideo desiste quietis securitatem¹⁰ querere. Unde subdit : sicut lilium.||

² notitia - et - fide] inv. CM22 ³ decor CM22N CM22T Rusch] decus CM22 ⁴ parentes CM22N CM22V Rusch] om. CM22 ⁵ convocat] provocat CM22 | ⁶ sum] ego CM22 | ⁷ egreditur] om. CM22 | ⁸ lucis vel] om. CM22 | ⁹ esse] om. CM22 | ¹⁰ q. s.] inv. CM22 |

Sicut lilium

^interl.| interl.| 9. quod pungitur a spinis, candorem tamen retinens et tunc maiorem odorem effundens¹¹ ||

^marg.| marg.| 5. SICUT LILIUM. Laudato se, laudat sponsam ita : sicut lilium non potest spinis comparari inter quas sepe¹² exoritur, eodem modo proxima mea super omnes filias lilium est.||

^marg.| marg.| 6. SICUT LILIUM. Tu requiem queris et laudes¹³ lectuli, sed scito¹⁴ quia¹⁵ candidior tribulationum aculeis efficeris¹⁶, et maior est fructus predicationis quam quietis.||

¹¹ et tunc... effundens CM22B CM22N CM22T CM22V Rusch] om. CM22 ¹² sepe] semper CM22B CM22H CM22L CM22P CM22S ¹³ laudes CM22S CM22T Rusch] laudem CM22 | ¹⁴ scito] cito CM22P CM22S | ¹⁵ quia] quod CM22 | ¹⁶ efficeris CM22B CM22P CM22T Rusch] efficieris CM22 |

^{{Erfurt, t. 3, f. 30ra ; facsim., t. 2, p. 711a}
[Rusch, f. 30ra ]} inter spinas

^interl.| interl.| 10. id est te pungentes dum a flatu¹⁷ diaboli moventur||

¹⁷ a flatu] afflatu CM22

sic amica mea inter filias.

^interl.| interl.| 11. non solum ab infidelibus sed etiam eorum improbitate pungeris quos in filiarum numero gaudebas te accepisse¹⁸ ||

^marg.| marg.| ^{{Erfurt, t. 3, f. 30ra ; facsim., t. 2, p. 711a}
[Rusch, f. 30ra ]} 7. SIC AMICA MEA. Gregorius Magnus GREGORIUS. ¹⁹ In Ecclesia nec mali sine bonis, nec boni sine malis esse possunt; bonus non fuit qui malos tolerare non potuit.||

^marg.| marg.| 8. Augustinus Hipponensis AUGUSTINUS. « Quia adversarum heresum dogmatibus eius integritas tamquam spinis pungitur²⁰, ut contra hostes suos vigilans exerceatur donec eminens tamquam lilium in capite sponsi sui candore ipso decoretur ».| ^a ||

^a Revera : Fulgentius Ruspensis, Pro fide catholica, PL 65, 708D : « ... spinis quotidie pungitur... ».

¹⁸gaudebas - te accepisse] inv. CM22 ¹⁹ Gregorius CM22N CM22P Rusch] om. CM22 ²⁰ pungitur CM22] pugnitur Rusch

^interl.| interl.|+ Vox Ecclesie| ²¹ ||

^interl.| interl.|+ Ecclesia| ²² ||

²¹ Codd. : CM22L CM22T; om. Rusch CM22

²² Codd. : CM22B ; om. Rusch CM22

Sicut malus²³

^interl.| interl.|+ vel malum | ²⁴ ||

^interl.| interl.| 17. visu, odore et gustu antecedit omnia ligna silvarum²⁵ ||

²⁴ Codd. : CM22V ; om. Rusch CM22

²³ malus Ω^S Ω^J Rusch CM22] malum Weber CM22N

²⁵ omnia ligna silvarum CM22L (post corr.) Rusch] omnia ligna silvestria CM22L CM22N CM22V, ligna silvestria CM22

inter ligna silvarum

^interl.| interl.| 18. omnes institutiones ad comparationem institutionis divine inferaces sunt, id est infructuose²⁶ silve||

²⁶ id est infructuose] om. CM22

sic dilectus meus inter filios.

^interl.| interl.| 19. sic Christus precedit omnes sanctos²⁷, qui dicuntur filii Dei gratia, ipse natura||

^marg.| marg.| 12. SICUT MALUS. Sponsa laudata et exemplo sponsi ad patiendum admonita, reciproca laude sponsum attollit quia²⁸ inter bonorum opera similariter²⁹ sanctus emineat et se passuram promittit et³⁰ patitur, eo presidente qui est refrigerium et refectio.||

^marg.| marg.| 13. SICUT MALUS. Unguentorum odor quamvis suaviter spiret³¹, non est tamen ad edendum suave. Malum autem optimi saporis et odoris tale est ut fauces dulcore delectet et spiritum mulceat odoratu.||

²⁷ precedit- o. s.] inv. CM22 ²⁸ quia] qua CM22B CM22L, quod CM22N CM22P CM22T | ²⁹ similariter] singulariter CM22 | ³⁰ et CM22N CM22V Rusch] quia CM22 | ³¹ spiret] redolet CM22P CM22L (pr. m.)

Sub umbra illius quam desideraveram³²

^interl.| interl.| 15. Quasi : ab estu desideriorum carnalium sub adventus illius protectione requievi, vel umbra id est³³ divina Scriptura.||

^marg.| marg.| 14. SUB UMBRA. Ideo dilectum omnibus prepono quia in sola pietatis eius protectione cuius desiderio ardebam, refrigerium tribulationum me invenisse conspicio et suavissimum donorum eius fructum sentio, quo me perpetuo reficiendam confido. Desideraverat autem sub umbra auctoris³⁴ respirare, cum se sole persecutionum fuscatam querebatur, cum Dei auxilium³⁵ implorans clamabat : indica mihi quem diligit anima mea, ubi pascas ubi cubes in meridie, cum non solum pressurarum tedio fatigata sed recordatione pulchritudinis et decoris eius illecta dicebat : lectulus noster floridus. Cuius desiderii se compotem factam ostendit dicens : sub umbra. Et notandum quod superius tigna cedrina et laquearia cypressina predicabat, non tamen horum sibi protectionem sufficere memorabat sed solam vite arborem in cuius umbra quiesceret et fructu reficeretur querebat, quia sancti exemplis doctrina et³⁶ intercessione suffragia ferunt, soli tamen salvatori dicere habemus^b :"filii autem hominum in protectione alarum tuarum sperabunt" . ||

^b Cf. Ps. 35, 8 .

³² quam desideraveram CM22T Ω Ω^J Rusch Weber] quem desiderabam CM22 Ω^S ; quem desideraveram Weber (C L) CM22N CM22P (quem vel quam...) Clementina ; quam desiderabam A Φ Ω^M etc.; quem desiderabam CM22

³³ id est CM22N CM22T CM22V Rusch] om. CM22 ³⁴ auctoris CM22] scrips., autoris hic et frequenter Rusch | ³⁵ D. a.] inv. CM22 | ³⁶ et] om. CM22 |

sedi

^marg.| marg.| 16. SEDI. Non dicit³⁷ sedeo sed sedi. Huiusmodi profectus sunt Ecclesiarum³⁸ ut in exordio desideret quispiam in virtutum umbra considere ut ad eum veniat corpus eius ex quo umbra nascitur. Ideo et nativitas Iesu ab umbra cepit et in veritate finitur, sicut dicitur^c : « Spiritus sanctus superveniet in te et virtus altissimi obumbravit tibi ». Sic postea ad meliora fit transitus.||

^c Lc. 1, 35 .

³⁷ dicit Rusch] om. CM22 ³⁸ Ecclesiarum CM22N CM22V Rusch] om. CM22

et fructus eius dulcis

^interl.| interl.| 20. postquam umbra protextit me, fructu eius saturata sum, id est celesti eius³⁹ dulcedine, vel corpore suo||

^marg.| marg.| 21. DULCIS. Quia in eo intelligit anima causam vite, dum etiam corporaliter percipit.||

³⁹ eius CM22B CM22N CM22T Rusch] om. CM22

gutturi meo.

^interl.| interl.| 22. mei cordis⁴⁰ | ⁴¹ ||

⁴¹ Codd. : Rusch CM22 ; om. CM22V

⁴⁰ m. c. CM22N Rusch] inv. CM22

Introduxit me rex⁴²

^interl.| interl.| 26. in collectionem gentium que iam aliis exemplo et predicatione vinum propinat quo eos amore ebrios facit||

^marg.| marg.| 23. INTRODUXIT ME. Hec refectio quante dulcedinis quante sit virtutis ostenditur cum subdit : introduxit, id est spe future glorie, adeo letificavit ut iam seculi non sentiam labores⁴³.||

^marg.| marg.| 24. [a] INTRODUXIT. Ambrosius Mediolanensis AMBROSIUS. ⁴⁴ Quam cito guttur meum dulcedinem gratie eius attigit, ita me recreatam spiritu et ab amore terrenorum in superna translatam sentio, ac si in cellam vinariam introducta, novi sim meri odore et poculo refecta. [b] Typice per vinum gratia Spiritus sancti notatur. Cella vinaria est Ecclesia in cuius unitate tantum dari solet et accipi Spiritus sanctus⁴⁵, quam Ecclesiam de toto orbe collectam Deus in unam sibi domum fabricavit, quam Spiritus sanctus suis⁴⁶ charismatibus consecravit. Que fabrica quia in caritatis maxime fundamento ipso operante consistit, recte subditur : ordinavit in me caritatem. [c] Multorum caritas inordinata est ; quod in primo est ponunt tertium vel quartum. Primo Deus diligendus est, secundo parentes, inde filii, post domestici qui, etiam⁴⁷ si boni sunt, malis filiis⁴⁸ preponendi sunt. Secundum hoc in evangelio ad cuiuscumque⁴⁹ dilectionem proprium ponit^d :"Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo et ex tota⁵⁰ mente tua et proximum tuum sicut teipsum". Inimicos : non ex tota virtute⁵¹, non sicut teipsum sed simpliciter. Sufficit enim quod diligimus et non odio habemus. Vel ipse prior dilexit me⁵²et diligendo ut eum amare nossem donavit.| ^e ||

^marg.| marg.| 25. Vel ordinavit id est ordinata caritate mea singula membra, id est electos ^{{Erfurt, t. 3, f. 30rb

; facsim., t. 2, p. 711b}

[Rusch, f. 30rb

]} omnes⁵³ sibi copulavit, eminentiora ampliori affectu complectitur.||

^d Cf. Mt. 22, 37 .39 ; Mc. 12, 30 ; Lc. 10, 27 .

^e Revera : [a] Beda Venerabilis , In Ct., lib. 1, cap. 2, lin. 112[*] : « Mox, inquit, dulcedine gratiae eius guttur mei cordis attigit ita me recreatam spiritu et ab infirmarum rerum oblectatione in superna desideria translatam esse sentio ac si in cellam uinariam introducta nouo sim meri odore simul et poculo refecta; unde merito qui talia dona dedit inextinguibili in se redamandum caritate conuertit. [b] Typice autem quia uini uocabulo spiritus sancti solet gratia designari domino attestante cum dicit quia uinum nouum in utres nouos mittendum est, id est mundis cordibus feruor est donorum spiritalium infundendus, cella uinaria ecclesia debet intellegi in cuius unitate solummodo spiritus sanctus dari solet et accipi. Introduxit ergo dilectus amicam suam in cellam uinariam quia dominus ecclesiam de toto orbe collectam in unam sibi domum fabricauit quam sui spiritus carismate consecrauit; quae uidelicet fabrica quia in caritatis maxime fundamento ipso operante consistit recte postquam se in cellam uinariam introductam dixit addidit : Ordinauit in me caritatem. [c] Cf. Origenes, Homiliae in Ct., lib. 2, 8, p. 52.2-5.24-27, p. 53.5-12.

⁴² rex Ω Rusch] om. Weber

⁴³ labores] laborem CM22T CM22V ⁴⁴ Ambrosius CM22V Rusch] om. CM22 | ⁴⁵ dari solet et accipi - Spiritus sanctus] inv. CM22 | ⁴⁶ sanctus suis Rusch] suis CM22H, sanctus CM22N CM22V, sui CM22 | ⁴⁷ etiam] om. CM22B CM22L CM22P | ⁴⁸ malis filiis CM22B CM22N CM22T CM22V (f. etiam m.) Rusch] et mali filii CM22 | ⁴⁹ cuiuscumque] cuiusque CM22 | ⁵⁰ tota CM22H CM22S CM22T CM22V Rusch] + anima tua et ex tota virtute tua et ex tota CM22 | ⁵¹ Inimicos - non ex tota virtute] inv. CM22 | ⁵² ipse prior dilexit me Rusch] prior ipse me dilexit CM22 | ⁵³ e. o.] inv. CM22

in cellam vinariam, ordinavit in me caritatem.

^interl.| interl.| 27. ordinatam⁵⁴ me fecit habere caritatem ||

^interl.| interl.| 28. ostendit⁵⁵ mihi qualiter Deus qualiter proximus esset diligendus||

^marg.| marg.| 29. Quantum caritas mentem quam perfecte obsorbuerit⁵⁶ ab amore infirmorum sustollat ostendit cum subdit⁵⁷ : fulcite etc.||

⁵⁴ ordinatam] id est praem. CM22 ⁵⁵ ostendit CM22B CM22S CM22T Rusch] id est praem. CM22 ⁵⁶ obsorbuerit] absorbuerit CM22 ⁵⁷ cum subdit CM22B Rusch] dum subditur CM22

Fulcite me floribus

^interl.| interl.| 32. Consolamini me exemplis, etiam illorum qui iam⁵⁸ incipiunt bene operari, vel qui currunt, vel qui iam peracto cursu terminant viam salutis, ut eorum exemplis ad memoriam reductis non deficiam||

^marg.| marg.| 29. [b] FULCITE. Iam supradictis confortata ita in amorem Dei ardet ut pre nimio amore vel penis illatis languor carnis immineat.||

^marg.| marg.| 30. Vel fulcite, id est vos alii, vel perfectiores vel incipientes bene operando sitis mihi recreatio ut in bonis operibus vestris quiescam⁵⁹, que adhuc non possum quiescere contemplando vultum Dei.||

^marg.| marg.| 36. Ideo fulcite ut et presens et futurum subsidium habeatis, sicut ego in languore meo habeo.||

⁵⁸ Consolamini] Loquitur Ecclesia ad prelatos praem. CM22N | iam CM22B CM22N CM22T CM22V Rusch]] om. CM22 ⁵⁹ quiescam CM22B CM22L CM22P CM22S CM22T CM22V Rusch] requiescam CM22H CM22N CM22

^{{Erfurt, t. 3, f. 30rb

; facsim., t. 2, p. 711b}

[Rusch, f. 30rb

]} stipate me malis

^marg.| marg.| 31. Quanto se⁶⁰ ad amorem sponsi accendit, tanto ab amore temporalium languescit ; unde subdit : langueoetc.⁶¹ | ⁶² ||

⁶² Codd. : Rusch CM22 ; om. CM22P CM22S

⁶⁰ se CM22 CM22T CM22V Rusch] om. CM22 ⁶¹ languescit... etc.] languescit CM22B CM22N CM22S CM22V, lassescit CM22

quia amore langueo.

^interl.| interl.| 33. in huius mundi⁶³ peregrinatione amore superne visionis langueo ⁶⁴ ||

⁶³ huius mundi Rusch] huiusmodi CM22B CM22H ⁶⁴ langueo] languesco CM22B CM22L CM22P CM22S (deinde corr.)

Leva eius sub capite meo

^interl.| interl.| 37. mente||

^marg.| marg.| 35. LEVA EIUS. Noli aliunde capiti requiem querere si enim levam eius habueris omnia tibi que mea sunt tribuentur.||

et dextera illius amplexabitur me.

^marg.| marg.| 34. LEVA EIUS SUB CAPITE. Cum corda fidelium in hac vita per sacramentorum participationem per pignus Spiritus, per Scripturarum solacia confortantur, que et⁶⁵ ad subsidium peregrinationis dat Deus. Dextera amplexabitur cum post hanc vitam celestia premia accipiemus. Leva, id est presens vita et temporalia⁶⁶ Dei dona, dum per spem mentem roborat, est sub capite ad consolationem data ; et dextera, id est eterna vita, amplexabitur, sicut protegens quando per remunerationem nos glorificabit, quasi : temporalia Dei beneficia, quo a mundi cupiditatibus et perturbationibus aliquantulum quiescere queam, adiuvant in hoc loco peregrinationis, et eternorum promissio amplius delectat.||

⁶⁵ et] om. CM22 ⁶⁶ presens vita et temporalia CM22P CM22NS CM22T Rusch] presentia et temporalia CM22N CM22V, presens et temporalia CM22B CM22L, temporalia et presentia CM22

^interl.| interl.|+ Vox Christi| ⁶⁷ ||

^interl.| interl.|+ Christus| ⁶⁸ ||

⁶⁷ Codd. : CM22L CM22T; om. Rusch CM22

⁶⁸ Codd. : CM22B ; om. Rusch CM22

Adiuro

^interl.| interl.| 46. contestor||

^interl.| interl.| 38. etsi nondum||

^interl.| interl.|+ adiurat ipse credentes ne pacem Ecclesie turbaretur | ⁶⁹ ||

⁶⁹ Codd. : CM22T ; om. Rusch CM22

vos filie Hierusalem

^interl.| interl.| 47. iam in fide generati illis ministrantibus qui Deum propius induunt⁷⁰ ||

^marg.| marg.| 39. ADIURO. Primitiva Ecclesia ad gentes conversa et quasi in persona eorum⁷¹ hucusque locuta, cum ex amore interiori corporis defectum iam patiatur, monet sponsus novellam Ecclesiam ne peccando inquietet eam.||

^marg.| marg.| 40. Quam amabilis sit Deo⁷² huius Ecclesie, et⁷³ cuiuslibet fidelis anime, pausatio ex responsione sponsi declaratur.||

⁷⁰ induunt] vident CM22 ⁷¹ eorum] earum CM22 ⁷² Deo] Domino CM22 ⁷³ et] vel CM22

per capreas

^marg.| marg.| 41. PER CAPREAS. Id est si velitis esse comparabiles capreis vel cervis in virtutum altitudine et pretiosioribus cibis et in agnitione que medela sit congrua vestris vulneribus si vulnera habetis.||

cervosque camporum,

^interl.| interl.| 48. bene capreas et cervos dicit esse camporum ut notet puram simplicitatem mentium pura fide florentium, in quibus virtutes oriantur⁷⁴ et nutriantur||

^marg.| marg.| 42. Capree et cervi munda animalia, venenorum inimica, ruminantia, opera spiritalium virtutum figurant contra virulenti hostis insidias.||

^marg.| marg.| 43. Cervi tempore amoris discedentes a patria, alter clunibus alterius capite imposito se sustentant, ordinatim incedentes, primus fert ultimus tantum fertur, primo fatigato ultimus succedit, canibus insequentibus per dumeta⁷⁵ cornibus dorso impositis illesi evadunt, caligantibus oculis serpentes⁷⁶ comedunt et hausto fonte visum recuperant et deponunt superflua. Sic sancti amore Dei renuntiant terrenis. Alter alterius onera supportant⁷⁷ ^f ^g, minus enim onerati peccatis alleviant oneratos condonando per eis orando. Robur datum per Spiritum sanctum menti sue superponunt dum urgentur ab impiis, et sic transeunt illesi, diabolum commedunt, id est anihilant in se et potato fonte, id est Christo, visum interiorem recuperant et pellem ponunt, id est immunes fiunt a peccatis.||

^g Cf. Gal. 6, 2 .

⁷⁴ v. o.] inv. CM22 ⁷⁵ per dumeta CM22] perdumenta cacogr. Rusch | ⁷⁶ serpentes CM22N CM22V Rusch] -tem CM22 | ⁷⁷ supportant Rusch] supportat CM22 |

ne suscitetis

^interl.| interl.| 45. id est⁷⁸ alius alium non impediat sed sic quisque de proximorum profectu quasi de suo gaudeat.||

^interl.| interl.| 49. ut vestra culpa necesse sit illis laborare||

^marg.| marg.| 44. NE SUSCITETIS. Gregorius Magnus GREGORIUS. ⁷⁹ Si subditi aliquid peccant propter quod doctores a quiete surgere cogantur non tantum penam illius peccati incurrunt sed etiam puniuntur pro inquietatione doctorum, quia qui doctores celestibus intentos inquietare presumit etiam virtutes quas habere se credebat perdit.||

⁷⁸ id est] om. CM22 ⁷⁹ Gregorius] om. CM22

neque vigilare⁸⁰ faciatis

^interl.| interl.| 50. id est ne commoveatis etiam ut in aliquo interrumpere faciatis quietem||

⁸⁰ vigilare CM22T Rusch] evigilare Weber CM22

dilectam

^interl.| interl.| 51. in meo amore quiescentem||

donec⁸¹ ipsa velit.

^interl.| interl.| 52. notat eam aliquando ex voluntate resurrecturam⁸² ||

^interl.| interl.| 53. spontanea voluntate si congruum tempus viderit||

⁸¹ donec] quoadusque Weber CM22

⁸² resurrecturam] surrecturam CM22

^interl.| interl.|+ Vox Ecclesie| ⁸³ ||

^interl.| interl.|+ Ecclesia| ⁸⁴ ||

⁸³ Codd. : CM22L CM22T; om. Rusch CM22

⁸⁴ Codd. : CM22B ; om. Rusch CM22

Vox dilecti mei

^interl.| interl.| 61. <dilect>orum <meorum>| ⁸⁵ ||

^interl.| interl.| 62. qui me diligit||

^marg.| marg.| 54. Adiuramentum sponsi sponsa libenter suscipit et audiens determinationem istam appositam, scilicet donec ipsa velit, animadvertit sibi latenter precipi ut ipsa sponte surgere velit. Promittit ergo se surrecturam et proponit talem sponsum pro quo velit et tempus congruum. Postquam enim apostoli in primitiva Ecclesia gentium⁸⁶ positi in tantam perfectionem se et alios induxerant ut iam contemplationi vacarent, iterum intelligunt sibi impositam necessitatem discurrendi per totum mundum et construendi novas Ecclesias.||

^marg.| marg.| 55. VOX DILECTI. Hec est quam audivi adiurantem filias Hierusalem ne me suscitarent. ^{{Erfurt, t. 3, f. 30va

; facsim., t. 2, p. 712a}

[Rusch, f. 30va

]} Gaudeo consolatoriam eius vocem audiens, dum eius faciem nondum video, tamen sublevato ad celum animo aliquam suavitatem future beatitudinis pregusto⁸⁷, etiam in hoc presenti.| ⁸⁸ ||

⁸⁵ Codd. : Rusch CM22 ; om. CM22B CM22H CM22N CM22P CM22S | dilectorum meorum] coniec., -orum Rusch, -or. cett., or[atio?] coniec. CM22

⁸⁸ Codd. : Rusch CM22 ; om. CM22H

⁸⁶ E. g.] inv. CM22 ⁸⁷ b. p.] inv. CM22

^{{Erfurt, t. 3, f. 30va

; facsim., t. 2, p. 712a}

[Rusch, f. 30va

]} Ecce iste venit saliens in montibus

^interl.| interl.| 63. hic de contemplativa⁸⁹ ||

^interl.| interl.| 56. Qui invisibilis est carne indutus visitavit nos, vel venit in montibus, id est⁹⁰ se in Scripturis visibilem fecit et crebra visitatione illustrat⁹¹ corda fidelium.||

^interl.| interl.| 64. et ut eum mecum invenire⁹² sciatis⁹³ hoc signo querite||

^marg.| marg.| 59. SALIENS IN MONTIBUS. Salit in montibus⁹⁴ et quasi pedes ponit quo signo ibi fuisse dignoscitur⁹⁵ quia eum per passionem et vite conversationem imitantur.||

^marg.| marg.| 57. Saltum⁹⁶ fecit de celo in uterum, de utero in presepe, de presepi in crucem, de cruce in sepulchrum, de sepulchro rediit⁹⁷ in celum. Ipse est qui elevatus est super omnes montes et colles, id est sanctorum tam maiorum quam minorum altitudines.||

⁸⁹ contemplativa] + vita CM22S, contemplatione CM22H ⁹⁰ id est CM22B CM22N Rusch] om. CM22 ⁹¹ visitatione illustrat CM22N Rusch] illustratione visitavit CM22, illustratione visitat CM22B CM22P ⁹² eum - mecum invenire] inv. CM22 ⁹³ sciatis CM22V Rusch] + vos alii CM22 ⁹⁴ Salit - in montibus CM22L CM22P Rusch] inv. CM22 ⁹⁵ dignoscitur] cognoscitur CM22 ⁹⁶ Saltum CM22N] Saltû Rusch, Saltus CM22 ⁹⁷ rediit] redit CM22

transiliens colles.

^marg.| marg.| 60. TRANSILIENS COLLES. In collibus non apparent signa pedum sed umbram supervolantis susceperunt, quia etsi non ut illi maiores, tamen aliquatenus imitantur et ab eo visitantur.||

^marg.| marg.| 58. Montes et colles sunt qui generalem Ecclesie conversationem quasi floridam camporum planitiem singulari mentis puritate transcendunt et ab infimis recedentes vicinius superna contemplantur. In quibus salit Deus quia corda sublimium crebra visitatione illustrat, et non manet sed salit et⁹⁸ transilit, quia hec dulcedo contemplationis brevis est et rara propter gravedinem carnis, quia terrena inhabitatio aggravat sensum multa cogitantem.||

⁹⁸ et CM22N Rusch] vel CM22

Similis est

^interl.| interl.| 75. secundum visum||

^marg.| marg.| 66. Similis quia acute videt et⁹⁹ in altis montium¹⁰⁰ habitat, velociter saltat, unde et rarius a nobis videtur, semper ascendit a nativitate usque ad sinum patris.||

^marg.| marg.| 65. similis et quamvis divinitate sua ita omnes transcendat, tamen factus est homo pro me natus est de gentili et patriarcharum sanguine¹⁰¹.||

⁹⁹ et CM22L CM22N CM22T CM22V Rusch] om. CM22 ¹⁰⁰ montium] montibus CM22H CM22N ¹⁰¹ sanguine] + vel capree quia in similitudine carnis peccati CM22 (= Rusch interl.)

dilectus meus capree

^interl.| interl.| 74. caprea, id est dorcas| ¹⁰² ||

^interl.| interl.| 73. veram carnem de patriarchis assumpsit, et velocior illis, quia pondere peccatorum pressi¹⁰³, iste immunis||

^marg.| interl.| 65. [b] Vel capree similis quia est ¹⁰⁴"in similitudine carnis peccati"^h.| ¹⁰⁵ ||

^h Cf. Rm. 8, 3.

¹⁰² Codd. : Rusch CM22 ; om. CM22B CM22T

¹⁰⁵ Codd. : Rusch CM22 § 65 marg.

¹⁰³ pressi Rusch] pressis CM22 ¹⁰⁴ similis quia est] quia CM22

hinnuloque cervorum.

^interl.| interl.| 76. secundum opera, quia contrarias fortitudines contrivit||

^marg.| marg.| 67. In assumptione carnis et humanitate¹⁰⁶ comparatur capree, in varietate virtutum et miraculorum hinnulo.||

^marg.| marg.| 68. Cervus flatu narium serpentem de cavernis extrahit et superata pernicie veneni pabulo delectatur.||

^marg.| marg.| 69. Quoniam his versiculis speculative vite sublimitas est expressa, restat active vite que omni Ecclesie communis est perfectionem ostendere, unde sequitur : en ipse stat etc.||

¹⁰⁶ humanitate] humilitate CM22, humilitate vel humanitate CM22T

En ipse

^interl.| interl.| 77. Ecce venit ¹⁰⁷ ||

¹⁰⁷ Ecce venit] Venit et ecce CM22

stat

^interl.| interl.| 78. corporali presentia paratus ad adiuvandum||

post parietem nostrum

^interl.| interl.| 79. indutus parietem nostre carnis ita manet in nobis ut a nobis videri¹⁰⁸ non possit||

^interl.| interl.| 80. nobis resistentem sed ei non, vel nobis communem quam pro omnibus assumpsit, non pro nobis solis misericordiam faciens aperte per predicationem¹⁰⁹ ||

¹⁰⁸ a nobis - videri] inv. CM22 ¹⁰⁹ misericordiam... predicationem] om. CM22, cf. infra glosa CM22 § 81

respiciens¹¹⁰

^interl.| interl.| 82. sicut¹¹¹ ex alto||

¹¹⁰ respiciens Ω Edmaior (cett. codd.) CM22B CM22N CM22S CM22T (pr. m.) CM22V Rusch] despiciens Edmaior. (ALMΦWS) CM22

¹¹¹ sicut] ut CM22

per fenestras,

^interl.| interl.| 83. id est apostolos||

^interl.| interl.| 81. misericordiam faciens aperte per miracula per predicationem||

prospiciens

^interl.| interl.| 85. a longe||

^interl.| interl.| 84. dudum||

per cancellos.

^interl.| interl.| 87. per¹¹² inspirationem||

^interl.| interl.| 86. per¹¹³ prophetas||

^marg.| marg.| 70. POST PARIETEM. Paries qui ab eius aspectu nos seducit, mortalitatis condicio est quam peccando meruimus, qui ita conditi sumus ut, si non peccaremus, omnes electi divinum lumen indefessi cerneremus. Ad quod intuendum perpauci perfectiores cum labore fide purificati nunc pertingunt, sed in hoc pariete misericordia Dei fenestras et cancellos unde nos prospiceret fecit, quia mentibus quamquam oppressis gratiam sue cognitionis aperuit, et crebra nos sue¹¹⁴ inspirationis luce respicit¹¹⁵. Per cuius inspirationis prospectum¹¹⁶ quia hoc maxime Deus agit ut nos a temporalibus ad promerenda celestia provocet, recte subiungitur : en dilectus ¹¹⁷ meus loquitur mihi qui supra monuit filias Hierusalem ad¹¹⁸ custodiam mee quietis me ad colendas¹¹⁹ vineas mittit, ostendens opportunitatem.||

^marg.| marg.| 71. POST PARIETEM. Hieronymus HIERONYMUS. ¹²⁰ Moraliter¹²¹. Si feceris edificationem tuam Deus¹²² veniet post parietem tuum prospiciens per fenestras, id est per quinque sensus sollicite contuetur. Ubi enim non prospicit sponsus, mors ascendit ; unde Ieremiasⁱ : « Ecce mors ascendit per fenestras nostras »." Eminens per retia ^j, omnia retibus diaboli plena sunt"^k, quibus caperis¹²³ nisi quia sponsus subiecit se retibus mundi, que emineret¹²⁴ et conscindens viam¹²⁵ faceret ut dicas^l « anima mea sicut passer erepta est de laqueo¹²⁶ venantium ».| ¹²⁷ ||

^marg.| marg.| 72. PER FENESTRAS. Sicut sol intrat¹²⁸ per fenestras et¹²⁹ illuminat domum, ita Christus, exemplo et admonitione apostolorum, nos illuminavit sicut per cancellos, id est per parva foramina, parva lux intrat, sic obscura cognitio per prophetas.||

ⁱ Ier. 9, 21.

^j Ct. 2, 9 (iuxta Origenem)

^k Origenes, Homiliae in Ct., lib. 2, 12, p. 58.2-4 : « Eminens per retia : intellige quia in medio laqueorum Dei ambules et subtus machinas transeas imminentes. Omnia retibus plena sunt, diabolus laqueis cuncta complevit ».

^l Ps. 123, 7.

¹²⁷ Codd. : Rusch CM22, om. CM22B

¹¹² per Rusch] id est CM22, id est per CM22N CM22P CM22S CM22V ¹¹³ per Rusch CM22] id est per CM22H CM22L ¹¹⁴ nos sue] sue occulte CM22 | ¹¹⁵ respicit] reficit CM22, reficit vel respicit CM22V | ¹¹⁶ prospectum] profectum CM22H CM22N | ¹¹⁷ en dilectus CM22P Rusch] et dilectus CM22, et dilectus vel en CM22T | ¹¹⁸ ad] id est praem. CM22 | ¹¹⁹ colendas] excolendas CM22 | ¹²⁰ Hieronymus] + vel Origenis CM22T | ¹²¹ Moraliter Rusch] Moralis CM22N, om. CM22 | ¹²² tuam Deus] Dei CM22 | ¹²³ caperis] capereris CM22 | ¹²⁴ que CM22V Rusch] qui CM22 | ¹²⁵ viam] + tibi CM22 | ¹²⁶ laqueo] laquea perp. CM22 | ¹²⁸ intrat] intrans CM22 ¹²⁹ et] om. CM22

En¹³⁰ dilectus meus

^interl.| interl.| 91. venit et stat et sic de aliis convertendis mihi precipit||

¹³⁰ En] Et Weber CM22

loquitur mihi.

^interl.| interl.| 92. inspirando||

^interl.| interl.|+ 93. dicendo : | ¹³¹ ||

¹³¹ Codd. : CM22 ; om. CM22B CM22H CM22L CM22N CM22S CM22V Rusch

Surge

^interl.| interl.| 95. et debes surgere quia amo te et tu me||

^marg.| marg.| 94. Surge, id est interrumpe contemplationem et labora in acquisitione aliorum, vel surge ab amore terrenorum||

^marg.| marg.| 88. SURGE. Omnia tempus habent. Qui modo adiurabat filias Hierusalem ^{{Erfurt, t. 3, f. 30vb

; facsim., t. 2, p. 712b}

[Rusch, f. 30vb

]} ne inquietarent dilectam, ecce eam ad laborem invitat.||

propera

^interl.| interl.| 96. quia tempus breve est¹³² ||

¹³² est] om. CM22

amica mea columba mea¹³³

^interl.| interl.| 97. simplex, non invida, Spiritu sancto illustrata||

¹³³ columba mea] om. Weber

formosa mea

^interl.| interl.| 98. per morum pulchritudinem||

^marg.| marg.| 89. [a] SURGE PROPERA. Gregorius Magnus GREGORIUS. ¹³⁴ Cum iam de corruptionis corpore¹³⁵ educitur ei imber transiit, quia presentis vite torpor abscessit et ad contemplandum Deum in sua substantia educitur, nec iam verborum gutte sunt necessarie ut pluvia predicationis debeat infundi¹³⁶, nam quod minus audire potuit amplius videbit. Tunc enim¹³⁷ apparent flores in terra quando de eterna beatitudinis vita quedam suavitatis primordia pregustare anima ceperit, quasi iam in floribus odoratur exiens quod postquam egressa fuerit in fructu uberius habebit.||

^marg.| marg.| 89. [b] Tempus putationis advenit, nostra putatio tunc evenit¹³⁸ quando infructuosam ac noxiam corruptionem carnis deserimus ut ad fructum anime pervenire valeamus, qui fructus nobis est¹³⁹ uberrimus. In amputatione quippe sarmenta sterilia reciduntur ut ea que valent uberius fructum ferant.||

^marg.| marg.| 99. Ideo surge quia ego patiens pro te fluctus eos sedavi.||

¹³⁴ Gregorius CM22P Rusch] + Moralis CM22N, om. CM22 | ¹³⁵ c. c.] inv. CM22 | ¹³⁶ d. i.] inv. CM22 | ¹³⁷ enim] om. CM22 | ¹³⁸ evenit] venit CM22 ¹³⁹ est CM22N CM22T CM22V Rusch] om. CM22

et veni.

^marg.| marg.| 90. Veni ad impendendam etiam curam salutis proximis¹⁴⁰ per studium sedule predicationis ut cum magno comitatu ad nuptias merearis recipi, quasi : credis te venturam si vacaveris contemplationi, sed venies melius per laborem huiusmodi.||

¹⁴⁰ curam salutis - proximis] inv. CM22

Iam enim transiit hiems¹⁴¹

^interl.| interl.| 103. congelatio infidelitatis||

^interl.| interl.| 104. iam non¹⁴² habet locum que prius mundum tegebat usque ad tempus incarnationis||

^marg.| marg.| 100. Oportet ut predices quia cum etiam scientia est in te. Est etiam¹⁴³ in illis ad quos te mitto opportunitas recipiendi.||

¹⁴¹ transiit hiems] inv. Weber

¹⁴² iam non] nec iam CM22 ¹⁴³ etiam scientia est in te est etiam] in te scientia est etiam CM22

^{{Erfurt, t. 3, f. 30vb

; facsim., t. 2, p. 712b}

[Rusch, f. 30vb

]} imber

^interl.| interl.| 105. persecutio||

abiit et recessit.

^interl.| interl.| 106. non solum persequi desinunt sed etiam obedientes sequuntur¹⁴⁴ ||

^marg.| marg.| 102. IMBER ABIIT. Ego a mortuis resurgens¹⁴⁵ tempestate compressa tranquillitatem reddidi.||

^marg.| marg.| 101. Modo facilius est predicare cum quidam iam conversi sint¹⁴⁶ quam prius cum nullus adhuc crediderat.||

¹⁴⁴ sequuntur] sequitur CM22H CM22L ¹⁴⁵ resurgens CM22N CM22T CM22V Rusch] surgens CM22 ¹⁴⁶ c. sint] inv. CM22

Flores

^interl.| interl.| 113. initia bonorum operum, vel fides||

apparuerunt

^interl.| interl.| 114. olim||

^interl.| interl.| 115. aliis relucent crescente Ecclesia| ¹⁴⁷ ||

¹⁴⁷ Codd. : Rusch, om. CM22B CM22H CM22P

in terra nostra¹⁴⁸

^interl.| interl.| *116. cordis| ¹⁴⁹ ||

^interl.| interl.| 117. cui do incrementum, tu colis et regis||

¹⁴⁹ Codd. : Rusch CM22, om. CM22B CM22H

¹⁴⁸ nostra] om. Weber

tempus

^interl.| interl.| 118. modo| ¹⁵⁰ ||

¹⁵⁰ Codd. : Rusch, om. CM22B CM22H CM22P

putationis advenit.

^marg.| marg.| 107. Flores quasi : istos qui iam credunt¹⁵¹ et iam bona operantur potes dare in exemplum aliis.||

^marg.| marg.| 108. Istos potes proponere aliis in exemplum qui¹⁵² iam patiuntur falcem, vitia resecantem.||

^marg.| marg.| 111. Pro quiete tua non debes dimittere predicationem, quia Christus qui in magna quiete erat cum patre quietem quodammodo pro predicatione intermisit.||

^marg.| marg.| 109. TEMPUS PUTATIONIS. Iam inutilibus vane religionis amputatis sarmentis, futuro fidei fructu preparantur corda hominum, iam et vitia amputantur quia venit tempus remissionis peccatorum.||

¹⁵¹ credunt] sic Rusch ¹⁵² qui] quia CM22

Vox turturis

^interl.| interl.| 119. Christi| ¹⁵³ ||

¹⁵³ Codd. : Rusch CM22, om. CM22B CM22H CM22L CM22S CM22T CM22V | Christi] + vel Spiritus sancti CM22P

audita est

^interl.| interl.| 120. ideo non debes desperare quin et tu ita audieris¹⁵⁴ ||

¹⁵⁴ audieris] audiaris CM22

in terra

^interl.| interl.| 121. in illis qui prius erant¹⁵⁵ mare et instabiles||

¹⁵⁵ erant CM22N Rusch] fuerant CM22

nostra.

^interl.| interl.| 122. que cepit esse nostra ¹⁵⁶ dum fidei verbum recepit||

^marg.| marg.| 110. Spiritus sanctus quando de occultioribus loquitur sacramentis et que multi non capiunt, turturis appellatione signatur, unde et Moysi apparet et uni. Quando de humilibus que ad omnes usque perveniunt per columbam assumitur ; unde et circa Iordanem astantibus multis non in turture apparuit sed in columba.||

^marg.| marg.| 112. VOX TURTURIS. Vox apostolorum vel¹⁵⁷ quorumlibet predicatorum qui suo cantu abscessum hiemis et veris adventum nuntiant, qui pro cantu humilem gemitum reddunt, qui pudicitie amatores sunt, qui semper in iugis montium vel in verticibus arborum morantur et conversationem fugiunt hominum. Dum in mundo corpore positi conversationem habent in celis, incolatus sui et patrie sibi promisse¹⁵⁸ memores.||

¹⁵⁶ cepit esse - nostra CM22N Rusch] inv. CM22 ¹⁵⁷ Vox apostolorum vel Rusch] Vel vox CM22, vox CM22N CM22P CM22T CM22V ¹⁵⁸ sibi p.] inv. CM22

Ficus

^interl.| interl.| 124. Quasi : da in exemplum Iudeos et gentiles iam conversos.||

protulit

^interl.| interl.| 125. proiecit vel produxit||

grossos suos,

^marg.| marg.| 123. FICUS. Grossos vocat primitivas et immaturas ficus que non sunt habiles esui, que etiam si concusse fuerint levi tactu cadunt. Ergo sonante turture, id est predicantibus¹⁵⁹ apostolis, Synagoga protulit grossos, id est immaturam legalis observantie¹⁶⁰ intelligentiam abiicit. Vel ita : Synagoga procreavit apostolos qui dulcem cibum credentibus ministrarent, et quia proferente Synagoga apostolos totius orbis fides salusque secuta est recte subditur : vinee florentes. Per floritionem initia multiplicium¹⁶¹ Ecclesiarum de ea que Hierosolymis primo plantata est, de cuius flore succus expressus poculi genus conficit, saluti et voluptati accommodum quod"letificat cor hominis"^m.||

^m Cf. Ps. 103, 15 .

¹⁵⁹ predicantibus] predicationibus CM22 | ¹⁶⁰ observantie] observatione CM22 | ¹⁶¹ multiplicium CM22N Rusch] multiplicantium CM22 |

vinee

^interl.| interl.| 126. gentium collectiones||

florentes¹⁶²

^interl.| interl.| 127. et sic facile possunt corrumpi||

¹⁶² florentes] florent Weber

dederunt odorem suum¹⁶³.

^interl.| interl.| 128. famam sancte conversationis||

^interl.| interl.| 129. Et ideo :||

^interl.| interl.|+ Vox Christi| ¹⁶⁴ ||

¹⁶⁴ Codd. : CM22T ; om. Rusch CM22

¹⁶³ suum CM22L CM22N CM22T CM22V Rusch] om. Weber CM22

Surge propera¹⁶⁵

^interl.| interl.| 130. ad iustitiam vel ad laborem||

¹⁶⁵ propera] om. Weber CM22

amica mea speciosa mea

^interl.| interl.|+ sponsa| ¹⁶⁶ ||

^interl.| interl.| 131. cui tanta obtuli dona||

¹⁶⁶ Codd. : CM22L CM22P CM22T ; om. Rusch CM22 | sponsa] vel praem. CM22P CM22T

et veni.

^interl.| interl.|+ Christus| ¹⁶⁷ ||

¹⁶⁷ Codd. : CM22B ; om. Rusch CM22

Columba mea

^interl.| interl.| 140. fovens mihi pullos infusione Sancti Spiritus¹⁶⁸ ||

¹⁶⁸ S. S.] inv. CM22

in foraminibus

^marg.| interl.| 141. fide| ¹⁶⁹ ||

¹⁶⁹ Codd. : Rusch CM22 ; cf. CM22 § 143 (marg.) | fide] in praem. CM22

petre

^interl.| interl.| 142. manuum¹⁷⁰ ||

^marg.| interl.| 143. [a] Christi vulneribus | ¹⁷¹ ||

^marg.| marg.| 132. IN FORAMINIBUS. In vulneribus Christi Ecclesia sedet et nidificat cum in passione Domini spem sue salutis ponit et per hoc ab insidiis accipitris, id est diaboli, se tutandam confidit et in eodem alios gignit.||

^marg.| marg.| 143. IN FORAMINIBUS. [b] in fide¹⁷² vel in capacitate in qua fideles locati ab hostibus sunt tuti||

^interl.| interl.| 144. id est Christi qui est stabile fundamentum||

^interl.| interl.| 145. lateris Christi vel apostolorum||

^interl.| interl.| 144. id est Christi qui est stabile fundamentum||

¹⁷¹ Codd. : Rusch, CM22 marg.

¹⁷⁰ manuum] + et pedum CM22P, + vel in capacitate in qua fideles locati ab hostibus sunt tuti CM22T ¹⁷². in fide] om. CM22 ; cf. CM22 § 141 interl.

in caverna¹⁷³

^interl.| interl.| vel cavernis| ¹⁷⁴ ||

¹⁷³ caverna Weber CM22H Rusch] -nis Weber (Θ) CM22

¹⁷⁴ caverna vel cavernis] Rusch, om. CM22 | cavernis vel caverna CM22T

^{{Erfurt, t. 3, f. 31ra

; facsim., t. 2, p. 713a}

[Rusch, f. 31ra

]} macerie.

^interl.| interl.| 146. quia quidem¹⁷⁵ plus capiunt, quidam minus| ¹⁷⁶ ||

^marg.| marg.| 134. Maceries¹⁷⁷ est congeries lapidum sine¹⁷⁸ cemento in unum compactorum, sic apostoli eadem fide et eisdem sacramentis sunt uniti.||

¹⁷⁶ Codd. : Rusch CM22 ; om. CM22B CM22H CM22L CM22N CM22P CM22S CM22T

¹⁷⁵ quidem] quidam CM22 ¹⁷⁷ Maceries CM22N CM22P Rusch] Maceria CM22 ¹⁷⁸ sine CM22N CM22V Rusch] eodem CM22

Ostende mihi faciem tuam

^interl.| interl.| 147. non alienam sed quam in te feci||

sonet vox tua

^interl.| interl.| 148. laudis vel predicationis||

in auribus meis.

^interl.| interl.|+ aures Dei dicuntur clementia et potentia¹⁷⁹ ||

^marg.| marg.| 139. meis non alienis, id est mee dilectioni non alicui terreno et opus et vocem expende.||

^interl.| interl.| 149. in potentia dante quod petis||

^marg.| marg.| 135. OSTENDE MIHI. Necdum habebat fiduciam ut revelata facie gloriam Dei contemplaretur, sed quia iam ornata est, dicitur : ostende mihi faciem tuam sonet vox tua in auribus meis ¹⁸⁰ . ||

^marg.| marg.| 137. Ostenditur Domino facies¹⁸¹ recte operando, ostenditur sonus vocis salubriter predicando.||

^marg.| marg.| 133. Ne erubescas predicare crucem Christi quamvis stultitia videatur incredulis, quam¹⁸² predicaverunt apostoli ipsi¹⁸³ qui sunt maceries et munimentum Ecclesie. Vel maceries sunt¹⁸⁴ prophete et patriarche in quibus apostoli habent refugium.||

^marg.| marg.| 136. Quod intus pulchritudinis habes et in secreto quietis didicisti in publica actione ad utilitatem aliorum demonstra. Nam mihi qui intima prospicio tunc faciem tuam¹⁸⁵ ostendi estimo cum utilitati proximorum bonam actionem ostendi considero.||

¹⁷⁹ Codd. : CM22B ; om. Rusch CM22

¹⁸⁰ mihi... meis] faciem iam etiam vox suavis CM22 ¹⁸¹ d. facientes] inv. CM22 ¹⁸² quam CM22N CM22T CM22V Rusch] quod CM22 | ¹⁸³ a. i.] inv. CM22 | ¹⁸⁴ sunt] om. CM22 | ¹⁸⁵ tuam CM22N CM22T CM22V Rusch] + mihi CM22

Vox enim tua

^marg.| marg.| 138. Vox tua non aliena sed ea quam in die desponsationis te mihi servire¹⁸⁶ promisisti.||

^interl.| interl.| 150. predicationem volo quia talis vox est dulcis ¹⁸⁷ ||

¹⁸⁶ servire sic Rusch (Graz)] servare CM22 ¹⁸⁷ est dulcis] om. CM22

dulcis

^interl.| interl.| 151. quia laudem Dei cogitat||

et facies tua

^interl.| interl.| 152. faciem¹⁸⁸ requiroⁿ quia talis facies, id est vita decora ¹⁸⁹ ||

ⁿ Cf. Ps. 26, 8 : « Tibi dixit cor meum : Exquisivit te facies mea, faciem tuam, Domine, requiram ».

¹⁸⁸ faciem] et praem. CM22T CM22V ¹⁸⁹ decora] tua decora CM22H om. CM22

decora.

^interl.| interl.| 153. quia ad videndam eius faciem¹⁹⁰ satagit||

¹⁹⁰ e. f.] inv. CM22

^interl.| interl.| 158. vox Christi¹⁹¹ adversus hereses¹⁹² | ¹⁹³ ||

¹⁹³ Codd. : Rusch CM22 ; om. CM22B CM22H CM22P CM22S

¹⁹¹ Christi CM22N Rusch] om. CM22 ¹⁹² hereses] + ad prelatos CM22

Capite nobis

^interl.| interl.| 159. debellate et deprehendite¹⁹⁴ ||

^marg.| marg.| 154. Quoniam¹⁹⁵ non sufficit nobis vitam nostram aliis in exemplum proponere et bonam predicationem facere nisi etiam errantes corrigamus, et infirmos ab insidiis aliorum defendamus, recte dicitur capite non vobis sed nobis. In hoc mihi servitis, in hoc vos remunerabo.||

¹⁹⁴ d. - et - d.] inv. CM22 | bebellate] debullate cacogr. Rusch ¹⁹⁵ Quoniam] Qm. Rusch, Quantum CM22

vulpes¹⁹⁶

^interl.| interl.|+ vel vulpiculas| ¹⁹⁷ ||

^marg.| marg.| 155. Vulpes in foveis abduntur et cum apparuerint numquam directis itineribus currunt, sic heretici. | ¹⁹⁸ ||

¹⁹⁷ Codd. : CM22T ; om. Rusch CM22

¹⁹⁸ Codd. : Rusch CM22 ; om. CM22B CM22N

¹⁹⁶ vulpes] iter. Weber

parvulas

^interl.| interl.| 156. id est¹⁹⁹ in ipso initio fraudis ne maiores effecte amplius noceant||

^interl.| interl.| 160. schismaticos et hereticos qui callidi sunt et se humiles fingunt||

¹⁹⁹ id est] Vel parvulas praem. CM22

que demoliuntur vineas.

^interl.| interl.| 161. id est precipitia faciunt||

^interl.| interl.| 162. per²⁰⁰ singulas Ecclesias||

²⁰⁰ per] om. CM22

Nam vinea nostra floruit.

^interl.| interl.| 163. vulpes sunt capiende quia florenti vinee sunt nocive||

^marg.| marg.| 157. NAM VINEA NOSTRA. Pulchre cum supra vineas plurali numero, hic singulariter vinea quia multe vinee per fidem et caritatem una, et ideo sunt expellendi qui eam volunt per hereses scindere.||

Dilectus meus mihi et ego illi

^interl.| interl.|+ Ecclesia| ²⁰¹ ||

^interl.| interl.|+ Vox Ecclesie| ²⁰² ||

^marg.| marg.| 164. DILECTUS MEUS. Tali affatui²⁰³ dilecti mox amica columbini cordis simplicitate respondet et iniuncto officio se obedituram promittit, quasi dicat : non solum hortatur sed etiam adiuvat.||

^marg.| marg.| 165. DILECTUS MEUS MIHI. Sincero amore mihi copulatur et ego illi. Vel dilectus talem exhortationem mihi facit et ego illi faciem et vocem ostendo. Vel dilectus mihi non alteri cuilibet, scilicet gratiam prestabit et fructum rependet et ego ei, non alteri²⁰⁴ cuiquam non in²⁰⁵ alia turba hominum sed integra obedientia et devotione conglutinabor. Cunctis his sensibus apte convenit quod sequitur : qui pascitur inter lilia.||

²⁰¹ Codd. : CM22B ; om. Rusch CM22

²⁰² Codd. : CM22L CM22T CM22V ; om. Rusch CM22

²⁰³ affatui CM22N Rusch] affectui CM22, affectu CM22S ²⁰⁴ alteri] alii CM22 ²⁰⁵ in CM22N CM22V Rusch] om. CM22

qui pascitur inter lilia

^interl.| interl.| 169. qui delectatur candore mearum virtutum et odore||

^marg.| marg.| 167. QUI PASCITUR. Pascitur in nobis quia corpus illius sumus et membra de membro. pascit nos ipse qui caput est.||

^marg.| marg.| 166. Pascitur inter lilia cum fideles qui sunt membra eius exemplis priorum fidelium in supernorum amore perficiuntur.||

^marg.| marg.| 168. Lilia adustis membris mederi solent, sic sancti si forte vident corda proximorum aduri flamma vitiorum refrigerium consolationis et exhortationis adhibent.||

^marg.| marg.| 170. Quia hec Domini pastio que in sanctorum eius profectibus agitur usque ad finem seculi pertingit, nam ubi ad visionem pervenerint in quid ultra proficiant non habebunt, recte subditur : donec aspiret dies | ²⁰⁶ ||

²⁰⁶ Codd. : Rusch CM22; om. CM22T

donec aspiret dies

^interl.| interl.| 173. donec venturi seculi lux oriatur, que erit iustis aura recreationis||

et inclinentur

^interl.| interl.| 174. ut transeant et²⁰⁷ deficiant||

²⁰⁷ et] om. CM22B CM22P CM22T

umbre.

^interl.| interl.| 175. ignorantia presentis vite, vel errores||

Revertere,

^interl.| interl.| 176. condescende per gratiam qui in celis quiescis||

similis esto dilecte mi

^marg.| marg.| 172. REVERTERE SIMILIS ESTO. In excelsis mentibus vestigia pone et ab illis aliquando etiam condescendendo inferioribus appare qui in valle sunt.||

^marg.| marg.| 171. REVERTERE SIMILIS ESTO. Et quia ad Ecclesias constituendas et excolendas et ad versutias vulpecularum abigendas provocas, et ut faciem meam tibi ostenderem cum tuam faciem adhuc clare non videam et per me non sufficiam, obsecro illustra perfectius cor meum et corda illorum quibus predicatura sum.||

capree

^interl.| interl.| 177. propter acutum visum||

hinnuloque²⁰⁸ cervorum

^interl.| interl.| 178. propter agilitatem currendi||

²⁰⁸ hinnuloque CM22L CM22N CM22T CM22V Rusch] aut hinulo Weber

super montes Bethel²⁰⁹

^interl.| interl.| 180. domus consurgens, vel domus vigilie, vel domus Dei||

^interl.| interl.| 179. tu, dico, existens super montes Bethel, montes propter celsitudinem contemplationis, non propter superbiam||

²⁰⁹ Bethel Rusch CM22] Bether Weber.

Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

<30. Cantica**>

Capitulum 2