<58. Iohannis evangelium>

Capitulum 11

Numérotation du verset Io. 11,1

Erat autem quidam

^marg.| erat autem quidam . Dum moratur trans Iordanem infirmatur Lazarus, et mittunt ad eum sorores illuc. Iste sorores Lazari figura sunt Iudeorum in eterna beatitudine iam receptorum qui pro fratre sanando, id est pro reliquiis in tenebris ignorantie adhuc errantibus Domino supplicant ex notissima actione.

languens Lazarus

^marg.| languens Lazarus . Lazarus figura est Iudeorum qui infirmi erant in fide Christi. Martha et Maria significant doctrinam bonorum Iudeorum.

a Bethania de castello Marie et Marthe sororum¹ eius.

¹ sororum Li449 Li449 @ Rusch ] sororis Weber

Numérotation du verset Io. 11,2

Maria autem erat que unxit Dominum unguento et extersit pedes eius capillis suis²

^interl.| ne erremus cum multe sint huius nominis ostenditur ex notissima actione

² Cf. Io. 12, 3 ; Lc. 7, 38.

cuius frater Lazarus infirmatur³.

^interl.| sufficit amanti nuntiare qui non desirit quem amat

³ infirmatur Rusch ] infirmabatur Li449 Weber

Numérotation du verset Io. 11,3

Miserunt ergo sorores eius⁴ ad eum dicentes :

^interl.| ut se a dolore illum liberet ab egritudine

⁴ eius Li449 Li449 @ Rusch ] om. Weber

Domine, ecce quem⁵ amas infirmatur.

^interl.| Ecce , quasi si dignaris veni et sana

^marg.| Ecce quem amas . Lazarus per quem peccator significatur a Domino amatur, quia : ‘Non venit vocare iustos sed peccatores’^a. Sorores peccatoris sunt bone cogitationes que pro peccatoris dissolvendis orant.

^a Cf. Lc. 5, 32 : « Non veni vocare iustos, sed peccatores ad penitentiam ».

⁵ quem Li449 @ Rusch Weber ] quam Li449

Numérotation du verset Io. 11,4

Audiens autem Iesus dixit eis : Infirmitas hec non est ad mortem

^interl.| quia nec ipsa mors qua imminebat ad mortem fuit sed ad miraculum quo omnes crederent in Christum

sed pro gloria Dei

^interl.| que non eum auxit sed nobis profuit

^marg.| P ro gloria Dei. I d est ut glorificetur Filius Dei. Ecce se Deum dicit, contra illos qui dicunt Filium Dei non esse Deum.

ut glorificetur Filius Dei per eum⁶.

^interl.| infirmantem

⁶ eum Rusch ] eam Li449 Li449 @ Weber

Numérotation du verset Io. 11,5

Diligebat autem Iesus

^interl.| tristium consolator

^marg.| D iligebat autem . Diligebat languentium salvator et mortuorum suscitator Lazarum qui languens et mortuus.

Martham et sororem eius Mariam

^interl.| que tristes erant

et Lazarum.

Numérotation du verset Io. 11,6

Ut ergo⁷ audivit quia infirmabatur tunc quidem mansit in eodem loco

^interl.| distulit sanare ut posset resuscitare

⁷ ergo Rusch Weber ] autem Li449

duobus diebus.

^interl.| ut quatriduum implerertur

^marg.| D uobus diebus . Ut quadriduum impleretur. Prima enim die quo nuntiatum est ei, mortuus est languidus Trans Iordanem. Per duos dies mansit ecce tres, quarto autem die venit.

Numérotation du verset Io. 11,7

Deinde post hec dicit discipulis suis : Eamus in Iudeam iterum.

^interl.| quod discessit infirmitatis fuit, quod redit postestatis est

^interl.| que est circa Hierusalem a regibus de Iuda Iudei sicut a Romolo Romani

^marg.| E amus in Iudea . Mystice : significat fidem redituram ad Iudeos in fine per Eliam et Enoch.

Numérotation du verset Io. 11,8

Dicunt ei discipuli :

^marg.| D icunt ei discipuli . Territi, volentes consilium dare magistro ne moreretur, sicut et alibi Petrus : « Absit a te Domine non fiet tibi istud »^b. Sed sicut Petrus laudatur de alieno : ‘Beatus es Simon Bar Iona quia Pater revelavit tibi’^c, culpatur de suo : ‘Redi post me, Satana, quia sapis non que Dei sed que hominis sunt’^d. Ita et hos corripuit dicens se diem in quo debent ambulare ne offendant, et sine eo ambulantes offendant ut modo nolentes eum mori qui pro hominibus venit mori. Illos autem dicit esse horas que diem sequuntur, non dies eas sed dies eas illuminat. Duodecim est sacratus numerus qui permanet plenus. Deiecto enim Iuda qui non lucebat inter horas alius subrogatur.

^b Mt. 16, 22.

^c Cf. Mt. 16, 17 : « Respondens autem Iesus dixit ei : Beatus es, Simon Bar Iona, quia caro et sanguis non revelavit tibi sed Pater meus, qui in celis est ».

^d Cf. Mt. 16, 23 : « Qui conversus, dixit Petro : Vade post me Satana, scandalum es mihi : quia non sapis ea que Dei sunt, sed ea que hominum ».

Rabbi, nunc querebant te Iudei lapidare⁸ et iterum vadis illuc ?

⁸ Iudei lapidare Rusch Weber ] inv Li449

Numérotation du verset Io. 11,9

Respondit Iesus : Nonne duodecim hore sunt diei ? Si quis ambulaverit in die non offendit

^interl.| quasi non vos detis mihi consilium sed me sequimini et in me die ambulate et non offendetis

quia lucem huius mundi videt.

^interl.| id est me

Numérotation du verset Io. 11,10

Si autem ambulaverit in⁹ nocte offendit

^interl.| id est tenebris peccatorum vel ignorantie

⁹ in Li449 Li449 @ Rusch ] om. Weber

quia lux

^interl.| ego

non est in eo.

Numérotation du verset Io. 11,11

Hec ait et post hec¹⁰ dicit eis¹¹ :

^interl.| ostendens rationem sui transitus

¹⁰ hec Li449 Rusch ] hoc Li449 @ Weber ¹¹ eis Rusch Weber ] illis Li449 Li449 @

Lazarus amicus noster dormit

^interl.| nisi hominibus mortuus

sed vado ut a somno excitem¹² eum.

¹² excitem Li449 Li449 @ Rusch ] exsuscitem Weber

Numérotation du verset Io. 11,12

Dixerunt ergo discipuli eius :

^interl.| secundum quod intellexerunt

Domine, si dormit salvus erit.

^interl.| quia solet esse somnus egrotantium salutis indicium

Numérotation du verset Io. 11,13

Dixerat autem Iesus de morte eius. Illi autem¹³ putaverunt quia de dormitione somni diceret.

¹³ autem Rusch Weber ] vero Li449 Li449 @

Numérotation du verset Io. 11,14

Tunc ergo Iesus dixit eis¹⁴ manifeste :

^interl.| qui obscure dixerat dormit

¹⁴ Iesus - dixit eis Rusch ] inv Li449 Li449 @ Weber

Lazarus ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1046rb ; facsim., p. 251b}

[Rusch, f. 1046rb ]} mortuus est.

Numérotation du verset Io. 11,15

Et gaudeo propter vos ut credatis

^interl.| ut me nihil latere

^marg.| ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1046rb ; facsim., p. 251b}
[Rusch, f. 1046rb ]} Ut credatis . Non quod modo inciperent credere sed ut robustius crederent. Semper enim fides eorum miraculis augebatur.

quoniam noveram¹⁵ ibi,

^interl.| et tamen scio quia mortuus est

¹⁵ noveram Rusch ] non eram Li449 Li449 @ Weber

sed eamus ad eum.

Numérotation du verset Io. 11,16

Dixit ergo Thomas qui dicitur Didimus

^interl.| geminus

ad condiscipulos¹⁶ : Eamus et nos ut¹⁷ moriamur cum eo.

^interl.| ecce verus amantium affectus : vel cum eo vivere vel cum eo mori

¹⁶ ad condiscipulos Li449 @ Rusch Weber ] om. Li449 ¹⁷ ut Rusch ] om. Li449 Li449 @

Numérotation du verset Io. 11,17

Venit itaque Iesus et invenit eum

^marg.| Et invenit eum . Mystice : quattuor sunt dies mortis. Nascitur homo cum originali peccato : ecce dies unus mortis. Postquam venit ad rationales annos, naturalem legem que dicit in corde : ‘Quod tibi non vis alii ne feceris’^e transgreditur : ecce secundus dies mortis. Data est a Deo etiam lex scripta prohibens mala que et ipsa contemnitur : ecce dies tertius mortis. Additur evangelium, predicatur Christus eterna vita, e contra gehenna ; sed et hoc contemnunt homines : ecce quartus dies mortis, in qua putret homo sed nec tales relinquit misericordia.

^e Cf. Tb. 4, 16 : « Quod ab alio oderis fieri tibi, vide ne tu aliquando alteri facias ».

quattuor dies iam in monumento habentem.

Numérotation du verset Io. 11,18

Erat autem Bethania iuxta Hierosolymam¹⁸

^marg.| erat autem Bethania . Quod Bethania , id est domus obedientie, ubi scilicet suscitandus erat mortuus, vicina est Hierosolymis bene mysterio congruit, quia gentes Iudeorum que in fine seculi convertetur cito ad Hierosolymam , id est ad pacis visionem perveniet. Non tamen nisi expletis quindecim stadiis, id est post cognitionem veteris et novi Testamenti spiritalem.

¹⁸ Hierosolymam Li449 Rusch ] Hierosolyma Weber

quasi stadiis quindecim.

Numérotation du verset Io. 11,19

Multi autem ex Iudeis venerant¹⁹ ad Martham et Mariam²⁰ ut consolarentur eas de fratre suo.

¹⁹ venerant Li449 @ Rusch Weber ] venerunt Li449 ²⁰ Martham - et - Mariam Rusch Weber ] inv Li449 Li449 @

Numérotation du verset Io. 11,20

Martha ergo²¹ ut audivit quia Iesus venit occurrit illi,

^interl.| activa vita primum occurrit per opera misericordie

²¹ ergo Rusch Weber ] autem Li449 Li449 @

Maria autem domi sedebat.

^interl.| quia contemplativi quietem desiderant

Numérotation du verset Io. 11,21

Dixit ergo²² Martha ad Iesum : Domine, si fuisses hic frater meus non fuisset mortuus.

²² ergo Rusch Weber ] autem Li449 Li449 @

Numérotation du verset Io. 11,22

Sed et nunc scio

^marg.| sed et nunc scio . Hoc scio, quia potes suscitare si vis, quod tuo relinquo arbitrio non autem presumo neque rogo ut suscites, que nescio an sit utilis fieri resurrectio.

quia quecumque poposceris a Deo dabit tibi Deus.

Numérotation du verset Io. 11,23

Dicit illi²³ Iesus : Resurget frater tuus.

^interl.| ambigue dictum non determinat quando et ideo illa dicit ei

²³ Dicit illi Rusch Weber ] Dicit ei Li449 , dixit illi Li449@

Numérotation du verset Io. 11,24

Dicit ei Martha : Scio quia resurget in resurrectione in novissimo²⁴ die.

^interl.| de illa certa sum de hac incerta

²⁴ novissimo Li449 Li449@ Rusch ] novissima Weber

Numérotation du verset Io. 11,25

Dicit²⁵ ei Iesus :

^interl.| quasi dicis quod resurget et verum est, sed per quem tunc resurget, potest et modo quia : Ego sum resurrectio

²⁵ Dicit Li449 Li449 @ Rusch ] Dixit Weber

Ego sum resurrectio et vita.

^interl.| resurrectio quia vita

Qui credit in me etiam²⁶ si mortuus fuerit

^interl.| ut modo est Lazarus

^marg.| etiam si mortuus . Tres mortuos suscitavit Iesus : unum in domo, id est in corde ; secundum in porta, id est in ore ; tertium in monumento, id est in opere et consuetudine peccandi.

²⁶ etiam Li449 @ Rusch ] et Li449 Weber

vivet.

Numérotation du verset Io. 11,26

Et omnis qui vivit

^interl.| in carne

^marg.| Vivet ²⁷. Ut vivit Abraham, Isaac et Iacob quorum Deus dicitur sicut vivorum^f. Credens etiam mortuus vivit sicut non credens etiam vivens mortuus est.

^f Cf. Mt. 22, 32 : « Ego sum Deus Abraham, et Deus Isaac, et Deus Iacob ? Non est Deus mortuorum, sed viventium ».

²⁷ sic Rusch

et credit in me

^interl.| iam vivens in anima

non morietur in eternum.

^interl.| si ad tempus moriatur secundum carnem

Credis hoc ?

^interl.| sciens fidem querit confessionem

Numérotation du verset Io. 11,27

Ait illi : Utique Domine ego credidi

^interl.| omnia hec credo quia

quia tu es Christus Filius Dei qui in hunc²⁸ mundum venisti.

^interl.| missus ad salutem mundi

²⁸ hunc Li449 Li449 @ Rusch ] om. Weber

Numérotation du verset Io. 11,28

Et cum hec dixisset abiit

^interl.| explorata a Deo fide et ab ea data

et vocavit Mariam sororem suam silentio

^interl.| id est superpressa voce

^marg.| S ilentio . Quia si audissent Iudei eam vocatam fuisse a Iesu, non sequerentur et ita non viderent miraculum. Sed quia putaverunt eas ad sepulcrum fratris ituras secuti sunt.

dicens : Magister adest et vocat te.

^marg.| et vocat te . Causa brevitatis in verbis Marthe ostendit non prius dictum, id est quod Dominus Mariam vocaverit.

Numérotation du verset Io. 11,29

Illa ut audivit surrexit²⁹ cito et venit ad eum.

²⁹ surrexit Li449 Li449 @ Rusch ] surgit Weber

Numérotation du verset Io. 11,30

Nondum enim venerat Iesus in castellum sed erat adhuc in illo loco ubi occurrerat ei Martha.

Numérotation du verset Io. 11,31

Iudei igitur qui erant cum ea in domo ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1046va ; facsim., p. 252a}

[Rusch, f. 1046va ]} et consolabantur eam,

^interl.| de resurrectione

cum vidissent Mariam quia cito surrexit et exivit secuti sunt eam dicentes :

^marg.| ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1046va ; facsim., p. 252a}
[Rusch, f. 1046va ]} Secuti sunt eam dicentes . Hec ideo evangelista narrare curavit, ut videamus que occasio fecerit ut plures haberet testes resurrectio quatriduani.

Quia vadit ad monumentum ut ploret ibi.

Numérotation du verset Io. 11,32

Maria ergo cum venisset ubi erat Iesus videns eum cecidit ad pedes eius et dixit ei : Domine, si fuisses hic non esset mortuus frater meus³⁰.

^interl.| quia te presente nulla infirmitas ausa fuit apparere apud quas vita noverat hospitari

³⁰ non esset mortuus frater meus Rusch Weber ] frater meus non fuisset mortus Li449 Li449@

Numérotation du verset Io. 11,33

Iesus ergo ut vidit eam plorantem et Iudeos qui venerant cum ea plorantes infremuit³¹ spiritu

^marg.| infremuit spiritu . Nota potestatem, ipse fremuit et turbavit se, quem alius turbare non potuit sicut omnia huiusmodi suscepit quia voluit. Significat autem quantum homo turbari debeat, pressus tanta mole peccati. Quando autem peccator computans que bona Dei accepit, que mala reddidit, fremit in spiritu et turbatur. Christus fremit in eo et turbatur, quia fides de Christo, Christus est in corde. Fremit vero fides in homine dum de peccatis increpat se.

³¹ infremuit Li449 Li449 @ Rusch ] fremuit Weber

et turbavit semetipsum³².

^interl.| alius non

³² semetipsum Li449 Li449 @ Rusch ] se ipsum Weber

Numérotation du verset Io. 11,34

Et dixit : Ubi posuistis eum ?

^marg.| ubi posuistis . Qui absens scivit mortuum, scit et ubi sit sepultus sed sic dicens, se quasi nescire perditum hominem significat. Unde dicitur : ‘Non novi vos’^g et : ‘Ubi es Adam ?’^h.

^g Cf. Mt. 25, 11-12 : « Novissime vero veniunt et relique virgines, dicentes : Domine, domine, aperi nobis. At ille respondens, ait : Amen dico vobis, nescio vos ».

^h Cf. Gn. 3, 9 : « Vocavitque Dominus Deus Adam, et dixit ei : Ubi es ? ».

Dicunt ei : Domine, veni et vide.

^interl.| miserere

Numérotation du verset Io. 11,35

Et lacrimatus est Iesus.

^interl.| humanitus

^interl.| ploret ergo se peccator

Numérotation du verset Io. 11,36

Dixerunt ergo Iudei : Ecce quomodo amabat eum.

^interl.| unde diciturⁱ : « Non veni vocare iustos sed peccatores »

ⁱ Lc. 5, 32.

Numérotation du verset Io. 11,37

Quidam autem ex ipsis dixerunt³³ : Non poterat hic

^interl.| potuit sed noluit, quia plus est suscitare mortuum quam ne moreretur facere

³³ ex ipsis - dixerunt Li449 Li449 @ Rusch ] inv Weber

qui aperuit oculos ceci nati³⁴ ³⁵ facere ut et hic non moreretur ?

^interl.| invidi, hoc quod confitebantur non credebant

³⁴ nati Li449 Li449 @ Rusch ] om. Weber ³⁵ Cf. Io. 9, 32.

Numérotation du verset Io. 11,38

Iesus ergo

^marg.| Iesus ergo . Difficultatem ostendit vivificationis talis peccatoris.

rursum fremens in semetipso

^interl.| fremat et in te si vis reviviscere

venit ad monumentum. Erat autem spelunca

^marg.| erat autem spelunca . Lazarus mortuus figura est Iudeorum in Christo non credentium et lapide, id est onere legis oppressorum. Sorores pro eo rogantes fideles sunt in populo Iudeorum. Moraliter : Unusquisque peccator mole peccatorum pressus et sua lege gravatus, et consuetudine sua mala iam fetens, alios exemplo suo malo aperte corrumpit. Sorores cogitationes alique quia quandoque cogitans se male fecisse dolet.

et lapis superpositus erat³⁶ ei.

^interl.| mortuus sub lapide reus sub lege quia rei sub lege boni cum lege

³⁶ erat Rusch Weber ] om. Li449 Li449 @

Numérotation du verset Io. 11,39

Ait Iesus : Tollite lapidem.

^interl.| onus legis removete, predicate gratiam

Dicit ei Martha soror eius qui mortuus fuerat : Domine, iam fetet.

^interl.| consuetudine peccandi

^marg.| Domine iam fetet . Timebat remoto lapide potius fetorem excitari quam fratrem resuscitari.

Quadriduanus est enim³⁷.

³⁷ est enim Rusch ] inv Li449 Li449 @ Weber

Numérotation du verset Io. 11,40

Dicit ei Iesus : Nonne dixi tibi quoniam si credideris videbis gloriam Dei ?

^interl.| quia fetentem quatriduanum suscitat : « Omnes enim peccaverunt et egent gloria Dei »^j

^j Rm. 3, 23.

Numérotation du verset Io. 11,41

Tulerunt ergo lapidem. Iesus autem elevatis sursum oculis dixit : Pater, gratias ago tibi quoniam audisti me.

Numérotation du verset Io. 11,42

Ego autem sciebam quia³⁸ semper me audis sed propter populum

^marg.| Sed propter populum . His verbis se gloriam Patris querere, sicut in aliis operibus ostendit. Nam quia secundum hominem minor erat Patre, ab eo petit suscitationem Lazari, et ideo se exauditum dicit et hoc propter circumstantes, ut sic crederent Dei Filium.

³⁸ quia Rusch Weber ] quoniam Li449

qui circumstat dixi ut credant quia tu me misisti.

Numérotation du verset Io. 11,43

Hec cum dixisset voce magna clamavit :

^marg.| V oce magna clamavit . Fremuit, lacrimavit, clamavit, quia difficile surgit quem moles male consuetudinis premit, sed tamen post magnam vocem surgit, id est per ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1046vb ; facsim., p. 252b}
[Rusch, f. 1046vb ]} magnam Dei gratiam vivificatur dum penitet.

Lazare, veni foras.

Numérotation du verset Io. 11,44

Et statim prodiit

^interl.| sicut potentia est quod surgit ita quod adhuc ligatus prodiit, id est foras processit

^marg.| E t statim prodiit . Dum peccator contemnit sepultus iacet, quando penitet surgit, quando confitetur prodiit, quasi de occultis exeundo manifestus. Sed adhuc ligatus est et dicitur ministris : solvite eum et sinite abire. U nde : ‘Que solveritis super terram erant soluta et in celo’^k.

^k Cf. Mt. 18, 18 : « Amen dico vobis, quaecumque alligaveritis super terram, erunt ligata et in celo : et quecumque solveritis super terram, erunt soluta et in celo ».

qui mortuus fuerat³⁹ ligatus pedes et manus⁴⁰ institis

^interl.| vinculis peccatorum

³⁹ mortuus fuerat Rusch ] inv Li449 Li449 @ Weber ⁴⁰ pedes - et - manus Rusch Weber ] inv. Li449 | pedes et] om. Li449@

et facies illius⁴¹ sudario erat ligata.

^interl.| velamen super cor

⁴¹ illius Rusch Weber ] eius Li449 Li449 @

Dixit eis Iesus⁴² : Solvite eum et sinite abire.

^marg.| solvite eum . Christus per se vivificat intus, ministris tribuit potestatem solvendi.

⁴² Dixit eis Iesus Rusch ] dicit eis Iesus Li449 , dicit ei Iesus Li449@ , dicit Iesus eis Weber

Numérotation du verset Io. 11,45

Multi ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1046vb ; facsim., p. 252b}

[Rusch, f. 1046vb ]} ergo ex Iudeis

^interl.| non omnes

qui venerant ad Mariam et Martham⁴³ et viderant que fecit Iesus⁴⁴ crediderunt in eum.

⁴³ et Martham Li449 Li449 @ Rusch ] om. Weber ⁴⁴ Iesus Rusch ] om. Li449 Li449 @ Weber

Numérotation du verset Io. 11,46

Quidam autem ex ipsis

^interl.| qui venerant vel ex his qui crediderant

^marg.| Q uidam autem . Sive annuntiando ut crederent, sive prodiendo ut servirent. Sed quomodo hoc factum sit ? Collegerunt pontifices .

abierunt ad Phariseos et dixerunt eis que fecit Iesus.

Numérotation du verset Io. 11,47

Collegerunt ergo pontifices et Pharisei concilium⁴⁵

^interl.| adversus Iesum

⁴⁵ concilium Rusch Weber ] + adversus Iesum Li449 Li449@

et dicebant : Quid facimus ?

^interl.| quasi cur non providemus nobis

Quia hic homo multa signa facit.

Numérotation du verset Io. 11,48

Si dimittimus eum sic omnes credent in eum

^marg.| credent . Et quia sentiebant doctrinam eius esse contra templum et paternas leges, timebant ne si omnes crederent in Christum, nemo remaneret qui contra Romanos civitatem Dei et templum defenderet.

et venient Romani

^marg.| et venient romani . De temporalibus timent non de eternis, et utraque perdiderunt. Locus est Hierusalem quem perdiderunt. Gentem suam perdiderunt ubique dispersi.

et tollent nostrum locum⁴⁶ et gentem.

⁴⁶ nostrum locum Rusch ] inv. Li449 Li449@ , nostrum et locum Weber

Numérotation du verset Io. 11,49

Unus autem ex ipsis Caiphas nomine⁴⁷

^interl.| ‘investigans’ vel ‘sagax’ vel ‘veniens ore’ interpretatur

⁴⁷ nomine Li449 Li449 @ Rusch ] om. Weber

cum esset pontifex anni illius dixit eis : Vos nescitis quicquam

Numérotation du verset Io. 11,50

nec cogitatis quia expedit nobis ut unus moriatur⁴⁸ pro populo et non tota gens pereat.

⁴⁸ moriatur Rusch ] + homo Li449 Li449 @ Weber

Numérotation du verset Io. 11,51

Hoc autem a semetipso non dixit,

^marg.| Hoc a semetipso . Augustinus HipponensisAUGUSTINUS. Nota etiam per malos spiritum prophetie predicere futura, quod tamen evangelista divino tribuit sacramento, quia fuit pontifex, id est summus sacerdos et mysterium habens in manibus Spiritu Dei locutus est. Deus constituit unum summum sacerdotem cui mortuo unus succederet. Sed per ambitionem postea evenit, ut plures essent et vitibus ministrarent forte et plures in uno anno ex quibus forte exibat qui incensum poneret, quod non licet nisi summo sacerdoti ut de Zacharia legitur^l.

^l Cf. Lc. 1, 8-10 : « Factum est autem, cum sacerdotio fungeretur in ordine vicis sue ante Deum, secundum consuetudinem sacerdotii, sorte exiit ut incensum poneret, ingressus in templum Domini : et omnis multitudo populi erat orans foris hora incensi ».

sed cum esset pontifex anni illius prophetavit quia Iesus moriturus⁴⁹ erat pro gente.

⁴⁹ moriturus Li449 @ Rusch Weber ] mortus Li449

Numérotation du verset Io. 11,52

Et non tantum pro gente

^marg.| pro gente . Iudeorum, scilicet in qua erant oves hoc tamen Caiphas. Sed quia noverat evangelista esse alias oves addidit : Sed ut filios Dei qui erant dispersi congregaret . Filii predestinatione sicut et oves in Israel nondum enim erant quia nondum crediderant.

sed et ut filios Dei qui erant dispersi congregaret⁵⁰ in unum.

⁵⁰ congregaret Rusch ] congregarent Li449

Numérotation du verset Io. 11,53

Ab illo ergo die

^interl.| non quin et prius sed modo diffinite

cogitaverunt ut interficerent eum⁵¹.

⁵¹ Ab illo ... eum Li449@ Rusch Weber ] om. Li449 | interficerent] occ. Li449@

Numérotation du verset Io. 11,54

Iesus ergo iam non in palam ambulabat apud Iudeos

^interl.| non quod hoc non posset secundum docet cedere furori persequentium

sed abiit in regionem iuxta desertum in civitatem⁵² que dicitur Ephrem

^interl.| significat ‘transitum ad gentes in Ephrem’ qua interpretatur ‘fructificatio’, id est Ecclesia

⁵² civitatem Rusch Weber ] civitate Li449

et ibi morabatur cum discipulis suis⁵³.

⁵³ suis Li449 Li449 @ Rusch ] om. Weber

Numérotation du verset Io. 11,55

Proximum autem erat Pascha Iudeorum

^marg.| proximum autem . Imminente Pascha figurali in quo iam verus agnus immolandus est, consilium erat inter Iudeos de eo occidendo et ipse apropinquat passionis loco.

et ascenderunt multi Hierosolymam⁵⁴ de regione ante Pascha ut sanctificarent se ipsos.

^interl.| sicut preceperat Deus undique convenire ad Pascha ut illius diei sanctificarentur celebratione

⁵⁴ Hierosolymam Li449 Rusch ] Hierosolyma Weber

Numérotation du verset Io. 11,56

Querebant ergo

^interl.| male

Iesum et colloquebantur ad invicem in templo stantes :

^interl.| obliti sue sancificationis in ipso loco orationis tractant de nece agni

Quid putatis quia non venit⁵⁵ ad diem festum ?

⁵⁵ venit Li449 Li449 @ Rusch ] veniat Weber

Numérotation du verset Io. 11,57

Dederant autem⁵⁶ pontifices et Pharisei mandatum ut si quis cognoverit ubi sit indicet ut apprehenderent⁵⁷ eum.

^interl.| ad occidendum

⁵⁶ Dederant autem Rusch Weber ] Dederunt enim Li449 , dederant enim Li449@ ⁵⁷ apprehenderent Rusch ] apprehendat Li449 , adprehendant Weber

Comment citer cette page ?
Glossa ordinaria (Io. 11), in : Glossae Scripturae Sacrae electronicae, ed. Martin Morard, IRHT-CNRS, 2016-2018. Consultation du 21/04/2019. (permalink : http://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?livre=../sources/editions/GLOSS-liber58.xml&chapitre=58_11)

Signaler un complément d'information

<58. *Iohannis evangelium*>

Capitulum 11

<58. Iohannis evangelium>