<83. Apocalypsis>

Capitulum 13

Numérotation du verset Apc. 13,1

Et vidi de mari¹

^interl.| id est de collectione malorum

¹ mari] mare Weber

bestiam ascendentem

^interl.| quod principium vel per alios malos se extollentem

^marg.| BESTIAM. Bestia vel specialiter Antichristus, vel generaliter tota collectio malorum, vel integer Antichristus caput et corpus.

habentem capita

^interl.| id est principes

^marg.| CAPITA. Ad hoc ut bene posset istos vincere, talem familiam sibi instituit.

septem,

^interl.| universos malos

et cornua decem,

^interl.| id est eos per quos principes impugnant decalogum

et super cornua eius decem diademata

^interl.| quia non est aliquod preceptum quod per principes non infringatur et de quo ipsi non coronentur

et super capita eius

^interl.| id est principes

nomina blasphemie.

^interl.| quia dicunt Christum non Deum sed magum fuisse

^marg.| NOMINA BLASPHEMIE. Variis heresibus erat plena, vel variis simulationibus occultans vitia.

Numérotation du verset Apc. 13,2

Et bestia² quam vidi similis erat pardo, et pedes eius

^interl.| missi a principibus

² bestia] bestiam Weber

sicut pedes³ ursi

^interl.| maiores in sermone

³ pedes] om. Weber

et os eius sicut os leonis.

^interl.| quia devorant et fetent

Et dedit illi draco

^interl.| aliud per quod nocent

virtutem suam

^interl.| faciendi miracula

et potestatem magnam.

^interl.| seducendi multos

Numérotation du verset Apc. 13,3

Et vidi⁴ unum

^interl.| Antichristum

⁴ vidi] om. Weber

de capitibus suis quasi occisum in mortem

^interl.| fingentem se tamquam mortuum

^marg.| QUASI OCCISUM. Simulabit se Antichristus mortuum et per triduum latens post apparebit dicens se suscitatum.

et plaga mortis eius

^interl.| simulatorie

curata est.

^interl.| per ascensionem

^marg.| ET PLAGA MORTIS CURATA EST. Arte magica ascendet in aera ferentibus eum demonibus. Et sic curabitur plaga mortis eius, quia qui prius mortuus credebatur, post vivens reputabitur.

Et admirata est universa terra post bestiam.

^interl.| imitans bestiales

^interl.| id est Antichristum

Numérotation du verset Apc. 13,4

Et adoraverunt draconem,

^interl.| id est diabolum

quia dedit potestatem bestie

^interl.| resurgendi ut videbatur

et adoraverunt bestiam

^interl.| Antichristum

dicentes : Quis

^interl.| cum resurrexit

similis bestie ? Et quis poterit pugnare cum ea ?

^interl.| voluntati eius resistere

Numérotation du verset Apc. 13,5

Et datum est ei

^interl.| permissione Dei

os loquens magna

^interl.| magniloquio se extollens

et blasphemias⁵

^interl.| quia dicet se filium Dei

⁵ blasphemias] blasphemie Weber

et data est illi potestas facere menses quadraginta duo.

^interl.| id est operari per menses

Numérotation du verset Apc. 13,6

Et aperuit os suum

^marg.| ET APERUIT OS SUUM. In tantam fiduciam prorupit, ut quod ante occulte, iam tunc publice audeat blasphemare.

in blasphemias

^interl.| negando Deum esse

ad Deum,

^interl.| id est contra Deum vel usque ad Deum

blasphemare nomen eius et tabernaculum eius

^interl.| id est omnes illos qui ab illis maioribus proteguntur

et eos qui in celo habitant.

^marg.| ET TABERNACULUM EIUS. I d est omnem institutionem eius per quam laudabilis apparet.

Et datum

^interl.| permissum

est illi bellum facere cum sanctis et vincere

^interl.| corporaliter

illos.

^interl.| vel 'eos'

Et data est ei potestas in omnem tribum, et populum, et linguam, et gentem,

Numérotation du verset Apc. 13,8

et adoraverunt eam⁶ omnes qui inhabitant terram,

^interl.| id est dediti terrenis

⁶ adoraverunt eam] adorabunt eum Weber

quorum non sunt scripta nomina

^interl.| id est reprobi tantum

in libro vite agni

^interl.| qui liber est agnus ipse enim idem est agnus et liber

^{{t. 4 : Erfurt, f. 1203rb ; facsim., p. 565b}
[Rusch, f. 1203rb ]} qui occisus est ab origine mundi.

^marg.| OCCISUS. In suis ut in Abel. Vel quia ante omnia dispositum est, quod in fine temporum occideretur. Vel occisus, id est in agno mystice quem Abel obtulit. Vel in ipso Abel a fratre occiso prefiguratus est.

Numérotation du verset Apc. 13,9

Si quis

^interl.| quasi dicat : cavete omnes

habet aurem

^interl.| intellectum

audiendi⁷ audiat.

^interl.| intelligat

⁷ audiendi] om. Weber

Numérotation du verset Apc. 13,10

Qui in captivitatem duxerit⁸

^interl.| in penas infernales

⁸ duxerit] om. Weber

in captivitatem vadet⁹

^marg.| QUI IN CAPTIVITATEM. Qui captivat homines nunc a fide, tandem a salute, scilicet Antichristus vel ipse diabolus.

⁹ vadet] vadit Weber

qui in gladio occiderit oportet

^interl.| Vel oportebit

^marg.| QUI IN GLADIO OCCIDERIT etc. Antichristus et sui occidunt gladio materiali, et persuasionis et peribunt gladio eterni iudicii.

eum gladio occidi. Hic est patientia

^interl.| id est in respectu penarum et remunerationis

^marg.| HIC EST PATIENTIA. Id est patientiam et fidem tenebunt, quia - illo destructo - sciunt se remunerandos.

^marg.| Respiciendo penam malorum et remunerationem bonorum patientes fiunt et fidem tenent.

et fides sanctorum.

Numérotation du verset Apc. 13,11

^marg.| ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1203rb ; facsim., p. 565b}
[Rusch, f. 1203rb ]} ET VIDI. Descripta tribulatione que erit per Antichristum et suos participes, subiungit aliam que fiet per suos apostolos, quos ipse per totum mundum sparget.

Et vidi

^interl.| priore minorem

aliam bestiam

^interl.| pseudo apostolos

ascendentem

^interl.| in superbiam vel perditionem proficientem

de terra,

^interl.| per amantes terrena

et habebat cornua duo similia agni

^interl.| quia si quid boni in eis videbitur simulatio erit

^marg.| CORNUA DUO. Quia simulabunt se habere innocentiam, et puram vitam et veram doctrinam et miracula que Christus habuit et suis dedit. Vel duo testamenta sibi usurpabunt.

et loquebatur sicut draco.

^marg.| ET LOQUEBATUR SICUT. Id est pseudoapostoli ita loquentur sicut diabolus in Antichristo erat locutus.

Numérotation du verset Apc. 13,12

Et potestatem prioris bestie omnem

^marg.| ET POTESTATEM OMNEM. Quia in omnibus caput suum sibi preponebant, scilicet Antichristum.

faciebat in conspectu eius,

^interl.| id est omnes modos decipiendi quibus Antichristus decepit

et fecit¹⁰ terram

^marg.| TERRAM. I d est terrenos et in amore terre perseverantes. Vel terra secundum corpus, habitantes in ea secundum animam.

¹⁰ fecit] facit Weber

et inhabitantes in ea¹¹, adorare bestiam primam

^interl.| Antichristum

¹¹ ea] eam Weber

cuius curata est plaga mortis.

^marg.| ADORARE BESTIAM PRIMAM CUIUS CURATA EST PLAGA , quia et hi simulata resurrectione predicationis sue iaciunt fundamentum sicut et apostoli Christi fecerunt.

Numérotation du verset Apc. 13,13

Et fecit signa magna

^interl.| ad confirmationem predicationis

ut etiam ignem

^marg.| Ignem . Id est malignum spiritum super suos faciet descendere, ut loquantur variis linguis.

^marg.| Ut apostolis datus est Spiritus sanctus in specie ignis, sic et illi dabunt spiritum malignum in specie ignis.

faceret de celo descendere in terram in conspectu hominum.

^marg.| IN CONSPECTU HOMINUM. Ut omnes videre possint cum apostoli in conclavi acceperunt.

Numérotation du verset Apc. 13,14

Et seduxit¹² habitantes in terra¹³ propter signa que data sunt illi facere

^interl.| permissione Dei

¹² seduxit] seducit Weber ¹³ in terra] terram Weber

in conspectu bestie

^interl.| in invocatione nominis Antichristi

dicens

^interl.| precipiens

habitantibus in terra ut facerent¹⁴ imaginem

^interl.| se conformes illi

^interl.| vel ad litteram, id est aliquam statuam

¹⁴ facerent] faciant Weber

bestie que habet plagam gladii

^interl.| mortis

et vixit.

^interl.| resurrexit

Numérotation du verset Apc. 13,15

Et datum est illi

^interl.| a diabolo promissione Dei

ut daret spiritum imagini bestie

^interl.| conformibus Antichristi

et ut¹⁵ loquatur

^interl.| diversis linguis

¹⁵ et ut] inv. Weber

imago bestie,

^interl.| id est conformes eius

^marg.| UT LOQUATUR IMAGO. Qui magica arte faciet statuam loqui et futura predicere.

et faciat

^interl.| per principes seculi

ut¹⁶ quicumque non adoraverit¹⁷ imaginem bestie

^interl.| id est conformates se ei vel ad litteram

¹⁶ ut] om. Weber ¹⁷ adoraverit] adoraverint Weber

occidatur¹⁸.

^interl.| morte corporis

¹⁸ occidatur] occidantur Weber

Numérotation du verset Apc. 13,16

Et faciet omnes pusillos, et magnos, et divites, et pauperes, et liberos, et servos

^interl.| quia dicent Deum suum et omnes recipere et neminem abiicere

habere characterem¹⁹ in dextera manu aut in frontibus suis,

^marg.| HABERE CHARACTEREM etc. In manu et in fronte ponent signa ut omnes Deum confiteantur suum verbo et opere.

¹⁹ characterem] character Weber

Numérotation du verset Apc. 13,17

et ne quis possit emere, aut vendere,

^interl.| ad litteram vel servos Dei acquirere vel ad spiritalem sensum

nisi qui habeat characterem aut²⁰ nomen bestie,

^interl.| quia signati erant nomine eius et eum fatebuntur

²⁰ habeat...aut] habet caracter Weber

aut numerum

^interl.| vel nomen

nominis eius.

^interl.| NUMERUM NOMINIS. I d est qui expectant ab eo remunerationem minorem vel mediocrem vel maximam.

Numérotation du verset Apc. 13,18

Hic sapientia est.

^interl.| quia res obscura attentos facit

Qui habet intellectum

^marg.| QUI HABET INTELLECTUM. Cum liber grece sit editus secundum grecos numerus est querendus apud quos omnes littere numerum significant. Nomen eius Antemos quod ei competit qui Christo contrarius dicitur : A unum, N quinquaginta T trecenti, E quinque, M quadraginta, O septuaginta, S ducentum. Vel 'Arnoyme', id est nego qui Christum negat Deum in quo idem numerus : A unum ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1203va ; facsim., p. 566a}
[Rusch, f. 1203va ]} R ducentum, N quinquaginta, O septuaginta, Y quadringenti, M quadraginta, E quinque. Vel Teytan, id est sol gigas quod uere Christo usurpative convenit Antichristo : T trecenti, E quinque, I decem, Iterum T trecenti, A unum, N quinquaginta. Vel latinis litteris 'Dic lux', quia ipse se lucem esse dicet : D quingenti id est unum, C centum, L quinquaginta, V quinque, X decem et sic eadem summa. Sex primus perfectus numerus est, et significat 'illos minus perfectos' qui coniugati sunt et pro modo suo decem precepta servant. Sexaginta significat 'mediocriter perfectos' qui dimissis legalibus coniugiis in castitate permanent et iterum decem precepta pro modo suo complent. Centum significat 'perfectissimos' qui mentis et corporis integritatem non violant, et decem precepta perfectissime servant. Hi reddunt fructum, alii tricesimum, alii sexagesimum, alii centum^a. Et discipuli Antichristi tunc dicent neminem posse salvari, nisi Antichristo obtulerint aliquem de fructibus illis.

^a Cf. Mt. 13, 8 : « Alia autem ceciderunt in terram bonam et dabant fructum, aliud centesimum, aliud sexagesimum, aliud trigesimum ».

^{{t. 4 : Erfurt, f. 1203va ; facsim., p. 566a}
[Rusch, f. 1203va ]} computet numerum

^interl.| vel nomen

bestie. Numerus enim hominis est

^interl.| licet per hoc Deus videatur, sapienti purus homo apparebit

et numerus eius²¹ sexcenti sexaginta sex.

^interl.| Ex omnibus primitie, ut ex grege optimus equus, vel ex fructibus primitie.

²¹ eius] + Weber

Comment citer cette page ?
Glossa ordinaria (Apc. 13), in : Glossae Scripturae Sacrae electronicae, ed. Martin Morard, IRHT-CNRS, 2016-2018. Consultation du 14/06/2021. (permalink : http://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?livre=../sources/editions/GLOSS-liber83.xml&chapitre=83_13)

Signaler un complément d'information

<83. *Apocalypsis*>

Capitulum 13

<83. Apocalypsis>