<83. Apocalypsis>

Capitulum 20

Numérotation du verset Apc. 20,1

Et vidi

^marg.| ET VIDI ANGELUM. Dicta damnatione Babylonis et Antichristi et pseudo apostolorum, supponit damnationem ipsius diaboli, et preponit causam quare, et tempus quo damnabitur, et quis illum poterit vincere, scilicet ille qui in humili adventu potuit illum ligare quantum voluit, glorificatus eundem omnino destruere potuit.

angelum

^interl.| Christum

descendentem

^interl.| humiliantem se in carne

de celo,

^interl.| Patris secreto

habentem

^interl.| ecce potentia inevitabilis

clavem abyssi,

^interl.| potestatem supra diabolum

^marg.| ABYSSI. Abyssus 'tenebrosa corda impiorum', vel ipse diabolus quos Dominus sevire permittit et refrenat.

et catenam magnam

^interl.| inevitabilem potentiam qua omnia constringit

in manu sua.

^interl.| id est inoperatione passionis et resurrectionis

Numérotation du verset Apc. 20,2

Et apprehendit draconem,

^interl.| per violentiam nocendi

^marg.| APPREHENDIT. Id est peccasse ostendit dum se immunem a peccato ille diabolus occidit.

serpentem

^interl.| per fallaciam decipiendi

antiquum,

^interl.| que a principio mundi nocuit

qui est diabolus,

^interl.| 'deorsum fluens

et Satanas

^interl.| 'adversarius'

et ligavit eum

^interl.| id est priore potestate privavit

^marg.| LIGAVIT EUM. Sciendum quod similiter in Abraham et aliis fidelibus diabolus fuit ligatus sicut in istis presentibus, sed in illis ligavit spes futuri Christi, in istis ipse Christus adveniens ligavit.

per annos mille,

^interl.| id est toto tempore ab incarnatione usque ad finem seculi

Numérotation du verset Apc. 20,3

et misit eum in abyssum,

^interl.| corda reproborum

^marg.| ET MISIT EUM IN. Quia eiectus a fidelibus in malis cepit dominari atrocius, hinc legitur in evangelio quod intravit in porcos^a.

^a Cf. Mc. 5, 8-13 : « Dicebat enim illi : Exi spiritus immunde ab homine. Et interrogabat eum : Quod tibi nomen est ? Et dicit ei : Legio mihi nomen est, quia multi sumus. Et deprecabatur eum multum, ne se expelleret extra regionem. Erat autem ibi circa montem grex porcorum magnus, pascens. Et deprecabantur eum spiritus, dicentes : Mitte nos in porcos ut in eos introëamus. Et concessit eis statim Iesus. Et exeuntes spiritus immundi introierunt in porcos : et magno impetu grex precipitatus est in mare ad duo millia, et suffocati sunt in mari ».

et clausit, et signavit super illum

^interl.| id est licentiam egrediendi viam interdixit nisi occulto Dei iudicio

^marg.| SIGNAVIT, id est sigillum posuit, scilicet signum crucis quod eum sic superat ut a fidelibus repellat.

ut non seducat amplius gentes, donec consummentur mille anni.

^interl.| id est donec Antichristus veniat

Et¹

^interl.| quia Deus ita constituit

¹ et] om. Weber

post hoc² oportet illum solvi modico tempore.

^interl.| ideo non timendus

^interl.| ET POST HOC OPORTET etc. Ut recipiat potestatem quam habuit ante adventum Christi.

² hoc] hec Weber

Numérotation du verset Apc. 20,4

Et vidi sedes,

^interl.| fideles subditos

^marg.| ET VIDI. Scilicet ligato diabolo vidi solutos fideles, et minores prelatis suis obedire paratos et prelatos iudicare subditos.

^marg.| VIDI. in tempore ligationis Ecclesiam ad bene operandum ita solutam, et hoc eodem tempore illos qui pro Christo moriuntur, vidi statim in gloriam intrare, numquam ad inferos descendere, sicut Abraham et ceteri prophete descenderunt quamvis iusti fuerunt.

et sederunt super eas,

^interl.| maiores bene regnando

et iudicium datum est

^interl.| et hoc ideo quia Deus iniunxit eis hoc iudicium

illis

^interl.| prelatis

et animas

^interl.| vidi

decollatorum

^interl.| martyrum

^marg.| ET ANIMAS DECOLLATORUM etc. Et vidi similiter animas eorum qui non adoraverunt.

propter testimonium ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1207va ; facsim., p. 574a}
[Rusch, f. 1207va ]} Iesu,

^interl.| humanitatis

et propter verbum Dei,

^interl.| id est divinitatem

et qui non adoraverunt bestiam,

^interl.| id est Antichristum

neque imaginem eius,

^interl.| id est pseudo apostolos

nec acceperunt characterem eius³

^interl.| signum eius

³ eius] om. Weber

in frontibus

^interl.| etiam manifesta confessione

aut in manibus suis,

^interl.| in operatione

et vixerunt et regnaverunt

^interl.| in presenti per gratiam et in futuro per gloriam

^marg.| ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1207va ; facsim., p. 574a}
[Rusch, f. 1207va ]} ET VIXERUNT ET REGNAVERUNT. Et non dico vivent et regnabunt in futuro, sed etiam in hoc presenti, scilicet ex quo interfecti sunt vixerunt et regnaverunt cum Christo.

cum Christo mille annis.

Numérotation du verset Apc. 20,5

Et⁴ ceteri mortuorum

^interl.| id est in anima mortui

⁴ et] om. Weber

non vixerunt,

^interl.| id est eternas patient in penas

^marg.| ET CETERI MORTUORUM NON VIXERUNT. Id est eternas patientur penas, et in hoc presenti scilicet quam statim moriuntur.

donec consummentur mille anni. Hec est resurrectio prima.

^marg.| HEC EST RESURRECTIO. Scilicet quod diabolus ita ligatus est, et quod a peccatis resurgunt homines, et quod ipsis mortuis statim anime fruuntur eterna requie.

^marg.| PRIMA. Ad differentiam illius que erit simul in anima et corpore.

^marg.| Quod de decollatis dixerat^b, de aliis minoribus hic dicit.

^b Apc. 20, 4.

Numérotation du verset Apc. 20,6

Beatus

^interl.| quia beatudinem consecutus

et sanctus

^interl.| quia in ea erit firmus

qui habet partem in resurrectione prima,

^marg.| QUI HABET PARTEM. Etsi omnes perfecti esse non possunt, nec in eadem claritate futuri sunt.

et⁵

^interl.| et vere beatus

⁵ et] om. Weber

in his secunda mors

^marg.| SECUNDA MORS . Id est damnatio eterna que erit in corpore et in anima quia in nullo augetur.

non habet potestatem, sed erunt sacerdotes Dei et Christi

^marg.| SED ERUNT SACERDOTES. Id est eternas laudes offerentes divinitati et humanitati.

et regnabunt

^interl.| in hoc presenti

^interl.| id est se ipsos in melius regent

^interl.| non solum in futuro de quo constat

cum illo

^interl.| cum Trinitate et humanitate

mille annis.

Numérotation du verset Apc. 20,7

Et cum consummati fuerint mille anni, solvetur Satanas de carcere

^interl.| id est recipiet priorem potestatem

^marg.| DE CARCERE. Id est de cordibus reproborum in quibus modo ligatus est ne pro velle serviat.

et exibit,

^interl.| id est exercebit potestatem

et seducet gentes

^interl.| a Christo ad se ducet

que sunt super quattuor angulos terre, Gog

^interl.| 'tectum'

et Magog,

^interl.| detectio

^interl.| id est occulte et manifeste persequetur

^marg.| MAGOG. Id est detectos, id est omnes persecutores diabolum in se tegentes, et tandem ad apertam persecutionem procedentes. Vel ad litteram has duas gentes prius seducet et per eas ad alios procedet.

et congregabit

^interl.| non localiter sed mente

eos in prelium

^interl.| per quos aperte pugnabit

quorum numerus

^interl.| Gog et Magog

est sicut arena maris.

^interl.| ita innumerabiles et steriles

Numérotation du verset Apc. 20,8

Et ascenderunt

^interl.| id est superbient

super latitudinem terre,

^interl.| id est in omni orbe

et circuierunt

^interl.| quasi invadentes intrare non potuerunt

castra sanctorum,

^interl.| paratos ad bellum

et civitatem

^interl.| Ecclesiam sanctorum

^marg.| ET CIRCUIERUNT CASTRA ET CIVITATEM, id est eosdem sanctos in virtutibus munitos, et unanimes in hoc bello.

dilectam.

^interl.| a Deo

Numérotation du verset Apc. 20,9

Et descendit

^interl.| quasi non timendi quia cito peribunt

ignis

^interl.| repentinus interitus

a Deo de celo, et devoravit eos,

^interl.| ita quod non redibunt

et diabolus qui seducebat eos missus est in stagnum ignis et sulphuris

^interl.| profundam penam inferni

ubi et bestia

Numérotation du verset Apc. 20,10

et pseudo prophete⁶ cruciabuntur⁷

^interl.| diabolum et suos in penis similat ut per hoc maxime deterreat

⁶ pseudo prophete] pseudo prophetes Weber ⁷ cruciabantur] et praem. Weber

die ac nocte

^interl.| id est assidue

^marg.| DIE AC NOCTE. Id est respectu glorie sanctorum que est dies, et penarum suarum que est nox.

in secula seculorum.

Numérotation du verset Apc. 20,11

Et vidi thronum

^interl.| Ecclesiam

^marg.| ET VIDI THRONUM. Dicta destructione diaboli et suorum membrorum supponit destructionem mundi ad maiorem penam impiorum. Competit enim ut, destructis malis, mundus destruatur, secundum quod ab eis fuerat corruptus.

^marg.| Sepe locutus de glorificatione sanctorum et de penis impiorum, non fecerat mentionem corporum si deberent glorificari vel puniri, quod hic aperte ostendit.

magnum

^interl.| per multitudinem

candidum,

^interl.| per immortalitatem et impassibilitatem

et sedentem super eum

^interl.| scilicet Christum sedentem in illis qui hanc destructionem faciet

a cuius ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1207va ; facsim., p. 574b}
[Rusch, f. 1207va ]} conspectu⁸

^interl.| in presentia

⁸ conspectu] aspectu Weber

fugit terra,

^interl.| ab hac specie

et celum

^interl.| id est aer

et locus non est inventus

^interl.| secundum priorem statum

ab eis.

^interl.| celo et terra

Numérotation du verset Apc. 20,12

Et vidi mortuos magnos et pusillos,

^interl.| id est malos tam maiores quam minores

stantes

^interl.| corporaliter

in conspectu throni

^interl.| quia sancti conspiciunt merita singulorum

et libri

^interl.| scientie

aperti sunt et alius liber apertus est

^interl.| id est prescientia Dei que modo latet

^marg.| ET LIBRI APERTI. Libri , id est 'divina precepta' que quia dimiserunt scient se pro ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1207vb ; facsim., p. 574b}
[Rusch, f. 1207vb ]} merito puniri, vel libri 'conscientie singulorum' que aperte omnibus erunt.

^marg.| Alius liber , id est 'Christus' qui tunc omnibus apparebit potens et suis dabit vitam. Vel liber"prescientia Dei", quia tunc aperte scient mali se non predestinatos ad vitam, quam in mundo existentes sibi promittebant.

qui est vite, et iudicati sunt mortui

^interl.| id est mali

ex his que scripta erant in libris secundum opera ipsorum.

^interl.| quia alii pena maior dabitur alii minor

^marg.| EX HIS QUE SCRIPTA. Per comparationem sanctorum impii damnabuntur, legent in illis que agere noluerunt.

Numérotation du verset Apc. 20,13

Et dedit mare

^interl.| id est mundus

^marg.| ET DEDIT. Vult aperte ostendere corpora mortuorum quantumcumque fuerint disiecta in illo iudicio vivificari quod quidam non credunt.

mortuos suos⁹

^interl.| id est corpora mortuorum

⁹ suos] om. Weber

qui in eo erant, et mors

^interl.| diabolus

et infernus¹⁰

^interl.| id est tenebrarum locus

¹⁰ infernus] inferus Weber

dederunt mortuos suos¹¹

^interl.| id est animas mortuorum

¹¹ suos] om. Weber

qui in ipsis erant et iudicatum est de singulis secundum opera ipsorum.

^interl.| sine acceptione personarum

Numérotation du verset Apc. 20,14

Et infernus¹²

^interl.| profundi vitiis

^interl.| id est locus tenebrarum

¹² infernus] inferus Weber

et mors

^interl.| id est diabolus

missi sunt in stagnum ignis. Hec est¹³ mors secunda est stagnum ignis.

^marg.| HEC EST MORS. Quasi dicat : cavete vobis a morte prima, quia ex illa prima sequitur hec secunda.

¹³ est] om. Weber

Numérotation du verset Apc. 20,15

Et qui non est inventus in libro vite scriptus

^interl.| id est ad fidem non predestinatus

missus est in stagnum ignis.

Comment citer cette page ?
Glossa ordinaria (Apc. 20), in : Glossae Scripturae Sacrae electronicae, ed. Martin Morard, IRHT-CNRS, 2016-2018. Consultation du 17/02/2019. (permalink : http://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?livre=../sources/editions/GLOSS-liber83.xml&chapitre=83_20)

Signaler un complément d'information

<83. *Apocalypsis*>

Capitulum 20

<83. Apocalypsis>