<83. Apocalypsis>

Capitulum 22

Numérotation du verset Apc. 22,1

Et ostendit mihi flumen¹

^interl.| eternam beatitudinem

^marg.| ET OSTENDIT. Post quam situm, civitatis dignitatem eius et muros et fundamenta ostendit, describit refectionem quam Deus civitati prebuit et in presenti, et maxime in futuro, in presentia deitatis vel in imitatione vite agni, qui proposuit nobis in se exemplum. Fluvium ², id est aquam fluentem, id est eternam beatitudinem in specie aque ; notatur per ablutionem baptismi ad hoc pervenisse.

¹ flumen] fluvium Ω^S Weber

² sic Rusch

aque vite,

^interl.| quia refrigerat post laborem et eternaliter vivificat

splendidum

^interl.| quia eternaliter fulgebunt

tamquam crystallum,

^interl.| propter cordium et corporum transparentiam

procedentem de sede Dei et agni.

^interl.| id est de maioribus qui sunt sedes Dei in minores

^marg.| DE SEDE DEI. Id est de illis in quibus principaliter sedebit Deus, quia in illis maxime est, et per instructionem eorum minores coronabuntur.

Numérotation du verset Apc. 22,2

In medio platee eius

^interl.| id est in communi eorum qui latiori via incesserunt

et ex utraque parte fluminis,

^interl.| in via et patria beatitudinis

lignum vite,

^interl.| Christus

^marg.| EX UTRAQUE PARTE FLUMINIS LIGNUM. Citra flumen, id est in hac vita, habemus lignum vite, id est corpus et sanguinem Christi in quibus reficimur. Ultra flumen, id est in futuro, habebimus ipsum presentem. Vel per citra flumen accipiamus tempus ante baptismum, per ultra illud quod fuit post baptismum, ut denotemus fideles, et in veteri et in nova lege salvatos per Christum, quod significavit Moyses qui duxit filios Israel usque ad flumen Iordanis, et Iesus filius Nave qui de flumine Iordanis duxit eos in terram promissionis^a.

^a Cf. Dt. 1, 38 : « Sed Iosue filius Nun minister tuus, ipse intrabit pro te. Hunc exhortare et robora, et ipse sorte terram dividet Israeli ».

afferens fructus duodecim

^interl.| mercedem immortalitatis

^interl.| eternaliter

^marg.| LIGNUM AFFERENS FRUCTUS. Quasi : ipse refectionem dat, ipse etiam dat eis qui pararent eos quibus ipse reddat, et hoc est afferens fructus duodecim.

^marg.| ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1209rb ; facsim., p. 577b}
[Rusch, f. 1209rb ]} LIGNUM. Alia littera : lignum vite reddens fructum suum per duodecim menses, id est per duodecim apostolos, quia Christus dies et annus, apostoli hore vel menses, ut ibi dicitur^b : « Nonne duodecim hore sunt diei ? », quasi dicat : vos estis subditi mihi, et mihi previdendum est non vobis, et alia ligna sunt ibi reddentia fructum suum, id est sancti qui reddent pro meritis premia sibi subditis.

^b Io. 11, 9.

per menses singulos³

^interl.| per singulas etates vel assidue

^marg.| FRUCTUS DUODECIM. Id est prophetas et apostolos in fide Trinitatis per quattuor mundi partes fructificantes.

³ singulos reddens Ω^S Rusch ] singula reddentia Weber

reddens fructum suum

^interl.| refectionem

et folia ligni

^interl.| id est precepta Christi que tegunt et ornant fructum

^marg.| ET FOLIA. Quasi : et quod Christus reddet fructum, hoc erit sic quod apostoli et post eos alii etiam spargent folia ipsius Christi.

ad sanitatem gentium.

^interl.| si implentur

Numérotation du verset Apc. 22,3

Et omne maledictum non erit amplius,

^interl.| id est subtractio gratie non fiet amplius

^interl.| peccatum propter quod meretur maledictionem

sed⁴ sedes Dei et agni in illa erunt,

^interl.| id est eternaliter requiescet Deus Trinitas et Christus homo in illis

⁴ sed Ω^S Rusch ] et Weber

et servi eius

^interl.| non timoris sed dilectionis

servient illi.

^interl.| nullo modo inquietabunt

Numérotation du verset Apc. 22,4

Et videbunt faciem eius

^interl.| non enigmate ut nunc^c sed sicut est^d

^c Cf. 1Cor. 13, 12.

^d Cf. 1Io. 3, 2.

et nomen eius

^interl.| Dei vocabuntur et agni

in frontibus eorum.

^interl.| id est in aperto sicut in aperto eum confessi sunt

Numérotation du verset Apc. 22,5

Et nox

^interl.| aliqua ignorantia

ultra non erit, et non egebunt lumine lucerne,

^interl.| id est doctrina veteris legis vel alicuius mediocris predicatoris

neque ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1209ra ; facsim., p. 577a}
[Rusch, f. 1209ra ]} lumine solis, quoniam Dominus Deus illuminabit⁵ illos,

^interl.| lumine aliorum

⁵ illuminabit Ω^S Rusch ] inluminat Weber

et regnabunt

^interl.| cum eo

in secula seculorum.

^interl.| quod repugnat ad egere lumine aliorum

Numérotation du verset Apc. 22,6

Et dixit mihi :

^interl.| idem angelus qui cetera ostenderat

^marg.| ET DIXIT MIHI. Sicut in principio posuit commendationem visionis, sic etiam iam ad ultimum ponit.

Hec verba

^interl.| id est quidquid verbis et figuris ostendit mihi

fidelissima sunt⁶ et vera.

^interl.| quia adimplebuntur

^interl.| id est habilia quibus fides adhibeatur

⁶ sunt - et vera] inv. Ω^S Weber

Et Dominus Deus spirituum prophetarum

^marg.| DOMINUS DEUS SPIRITUUM PROPHETARUM. Et bene debes credere quia ille, qui in potestate habet dona Spiritus sancti per quem locuti sunt omnia prophete, di<xit>.

misit angelum suum ostendere

^marg.| ANGELUM SUUM OSTENDERE etc. Sicut angelus Iohanni, sic Iohannes commendat discipulis suis. Quasi dicat : non propter me facta est hec annuntiatio mihi, sed ut vos mihi credatis.

servis suis

^interl.| non regibus, non philosophis

^interl.| non timore

que oportet fieri cito.

^interl.| quia non possunt remanere inexpleta

Numérotation du verset Apc. 22,7

Et ecce venio velociter.

^interl.| et vere cito fient quia ipse dicit

^interl.| et hoc dixit B eatus etc

Beatus qui custodit

^interl.| opere complet

verba prophetie libri huius.

Numérotation du verset Apc. 22,8

Et ego Iohannes

^interl.| qui nihil falsum soleo vobis dicere

audivi ⁷

^interl.| verba

⁷ audivi] qui praem. Ω^S Weber

et vidi hec.

^interl.| figuras

Et postquam audissem et vidissem⁸,

^interl.| id est humiliavi me

^marg.| ET POSTQUAM etc. Hic dat nobis intelligere quod pro his in veneratione debemus eum habere, nec tantum eum, sed Deum adorare, et per observantiam verborum libri parificationem angelorum consequi.

⁸ audissem – et – vid. Rusch Weber ] inv. Ω^S

cecidi ut adorarem ante pedes angeli qui mihi hec ostendebat.

^interl.| quasi pro hac causa

Numérotation du verset Apc. 22,9

Et dixit mihi⁹ : Vide

^interl.| cave

⁹ dixit Ω^S Rusch Clementina ] dicit Weber

ne feceris,

^interl.| propter humanam naturam in Christo exaltatam

conservus¹⁰ tuus sum,

^interl.| quia unius Dei

¹⁰ conversus Rusch Weber ] + enim Ω^S

et fratrum tuorum prophetarum,

^interl.| id est predicantium

^marg.| ET FRATRUM TUORUM PROPHETARUM etc. Non sunt a munere prophetie alieni putandi, qui habent gratiam interpretandi, ut Augustinus, Hieronymus, Ambrosius, Gregorius.

et eorum qui servant verba¹¹ libri huius :

^interl.| id est predicantibus obedientiam prophetie

¹¹ verba Rusch Weber ] + prophetiae Ω^S Clementina

Deum adora.

Numérotation du verset Apc. 22,10

Et dixit¹² mihi : Ne signaveris verba prophetie libri huius,

^interl.| ne sigillaveris sed palam pone omnibus

¹² dixit Ω^S Rusch ] dicit Weber

tempus enim prope est.

^interl.| id est in quo oportet acquirere fratres

Numérotation du verset Apc. 22,11

Qui nocet noceat

^interl.| que mali inferunt bonis inferant

^marg.| QUI NOCET etc. Quia posset obiici, quod malum esset prophetare malis, cum gravius essent inde puniendi, dictum est sibi ne ideo cesset, quia iustum est.

adhuc,

^interl.| id est post ostensionem libri

et qui in sordibus est

^interl.| id est in propria nequitia

sordescat adhuc,

^interl.| modus permissivus non imperativus iusto iudicio Dei

et qui iustus est iustificetur¹³ adhuc,

^interl.| vel iustitiam faciat alia littera

^marg.| QUI IN SORDIBUS. Alia littera : Qui in sordibus est sordescat adhuc et iustus iustificetur adhuc .

^interl.| id est bonum inferens aliis impensius inferat

¹³ qui iustus est iustificetur Rusch Clementina ] iustus iustificetur Ω^S, iustus iustitiam faciat Weber

et sanctus

^interl.| in se

sanctificetur adhuc.

Numérotation du verset Apc. 22,12

Et¹⁴ ecce venio cito,

^interl.| vere tempus est breve

¹⁴ et Rusch ] om. Ω^S Weber

et merces mea mecum est,

^interl.| scilicet

reddere unicuique iuxta¹⁵

^interl.| vel secundum

¹⁵ iuxta] secundum Ω^S Weber

opera sua.

^interl.| uni plus alii minus

^interl.| et potero facere quia ego etc

Numérotation du verset Apc. 22,13

Ego sum¹⁶ alpha et omega, primus

^interl.| omnium rerum

¹⁶ sum Ω^S Rusch ] om. Weber

et novissimus,

^interl.| omnium creaturarum

principium

^interl.| a quo omnia ceperunt

et finis.

^interl.| in quo omnia consummantur

Numérotation du verset Apc. 22,14

Beati qui lavant stolas suas in sanguine ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1209va ; facsim., p. 578a}
[Rusch, f. 1209va ]} agni¹⁷

^interl.| ita dico lavant ut etc.

^marg.| BEATI QUI LAVANT. Quia dixerat nocens noceat, sordens sordescat, ne aliquis malus diceret : cum sim malus, quare me peniteret ? Dicit non solum beati sunt qui maiorem recipiunt persecutionem¹⁸, sed etiam illi qui contaminaverunt stolas suas quas in baptismo acceperunt, si deinde ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1209va ; facsim., p. 578a
[Rusch, f. 1209va ]} laverunt eas¹⁹ et eos peccasse peniteat.²⁰

²⁰ Codd. : As366 Rusch

¹⁷ in... agni Ω^S Rusch ] om. Weber

¹⁸ r. p.] inv. As366 ¹⁹ l. eas] inv. As366

ut sit potestas eorum in ligno vite,

^interl.| ut possint edere de ligno vite

et per portas²¹

^marg.| id est fidem doctorum

²¹ per portas Ω^S Rusch ] portis Weber

intrent in²² civitatem.

^interl.| sed

²² in Rusch Weber ] om. Ω^S

Numérotation du verset Apc. 22,15

Foris

^interl.| sunt

autem²³ canes

^interl.| oblatrantes et immundi

²³ autem Ω^S Rusch ] om. Weber

et venefici

^interl.| ad litteram

et impudici et homicide et idolis servientes,

^interl.| sunt hi miseri et illi beati

et omnis qui amat

^interl.| audiendo

et facit

^interl.| invenit

mendacium.

^interl.| et mihi hoc est credendum quia

Numérotation du verset Apc. 22,16

Ego Iesus misi angelum meum testificari vobis hec in Ecclesiis.

^interl.| et mihi hoc est credendum quia

^marg.| EGO IESUS. Commendavit librum per angelum per sui dignitatem, modo etiam per auctoritatem ipsius Christi, quasi dicat : omnes audientes sciant quod Ego Iesus misi angelum meum testificari vobis hec.

Ego sum genus

^marg.| cum et ab eo genitus

et radix²⁴

^marg.| sustentamentum

²⁴ genus -et- radix] inv. Ω^S Weber

David, stella splendida et matutina.

^interl.| id est huius mundi noctem illuminans

^marg.| STELLA SPLENDIDA. Clara stella, id est magna claritas annuntians diem, id est futuram beatitudinem, per meam resurrectionem in mane factam.

Numérotation du verset Apc. 22,17

Et Spiritus²⁵ et sponsa

^interl.| vel sponsus et sponsa

^marg.| ET SPIRITUS. id est Trinitas que pro puritatis excellentia 'spiritus' dicitur.

^marg.| ET SPIRITUS ET SPONSA. Hic etiam subdit testimonium Trinitatis et fidelium, quasi : ideo debetis recipere, quia spiritus et sponsa etc.

²⁵ Spiritus Rusch Weber ] sponsus Ω^S

dicunt : Veni.

^interl.| ad notitiam libri

Et qui audit

^interl.| librum intelligit

dicat :

^interl.| aliis

Veni.

^interl.| ad notitiam eorum que in hoc libro sunt

Et qui sitit :

^interl.| desiderat credere Christo

^marg.| ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1209vb ; facsim., p. 578b}
[Rusch, f. 1209vb ]} ET QUI SITIT. Et non tamen quilibet, sed ille tantum veniat qui sitit, id est credere desiderat.

Veniat.

^interl.| per veram fidem

Et²⁶ qui vult accipiat aquam vite

^interl.| se preparando et volendo

^marg.| QUI VULT ACCIPIAT. Et non est labor, quia sola voluntas sufficit.

²⁶ et Ω^S Rusch ] om. Weber

gratis.

^interl.| sine pretio meritorum

Numérotation du verset Apc. 22,18

Contestor

^interl.| quasi : angelus testificatus est mihi et similiter ego contestor etc.

^marg.| CONTESTOR. Postquam commendationem posuit per se, per angelum, per Christum, per Trinitatem, per fideles, quia quosdam sciebat esse in Asia qui pro suis erroribus fovendis aliquid adderent vel demerent, supponit excommunicationem.

^{{t. 4 : Erfurt, f. 1209vb ; facsim., p. 578b}
[Rusch, f. 1209vb ]} enim²⁷ omni audienti verba prophetie libri huius²⁸, si quis

^interl.| hoc scilicet contestor

²⁷ enim Ω^S Rusch ] ego Weber ²⁸ l. h. Rusch Weber ] inv. Ω^S

apposuerit ad hec

^interl.| ut errorem inde foveat

apponet Deus super illum plagas scriptas

^interl.| de phialis supra et tubis

in libro isto.

Numérotation du verset Apc. 22,19

Et, si quis diminuerit de verbis libri prophetie huius, auferet Deus partem eius de libro²⁹ vite

^interl.| vel : de ligno

²⁹ libro Ω^S Rusch ] ligno Weber

et de civitate sancta et de his que scripta sunt in libro isto,

Numérotation du verset Apc. 22,20

dicit qui testimonium

^interl.| quasi dicat : excommunicationis³⁰

^interl.| quasi : [e]go excommunico et Christus excommunicat et Ecclesia³¹ ³²

³⁰ Codd. : Rusch, om. As366

³² Codd. : As366, om. Rusch

³¹ Ecclesia] coniec., macul. As366

perhibet istorum. Etiam venio cito.

^interl.| Cavete vobis quia ego venio ³³

^interl.| et iam quasi vera sunt omnia et qui mutat excommunicatur³⁴

³³ Codd. : As366 Rusch | Cavete] Et praem. As366 | venio] + cito As366

³⁴ Codd. : As366 Rusch | et iam quasi] qua si As366

Amen.

^interl.| conversio ad Deum³⁵

³⁵ Codd. : Rusch, om. As366

Veni Domine Iesu.

^interl.| ad remunerandum³⁶

^interl.| « Veni Domine et noli tardare »^e.³⁷

^e Corpus antiphonalium officii, n° 5320 ; Antiphonale missarum sextuplex, n° 7bis.

³⁶ Codd. : As366 Rusch

³⁷ Codd. : Rusch, om. As366

Numérotation du verset Apc. 22,21

Gratia Domini nostri Iesu Christi cum omnibus.

^interl.| sicut supra incepit a gratia ita finit

^marg.| GRATIA DOMINI. Consummatio apostoli in verba Christi.³⁸

³⁸ Codd. : Rusch, om. As366

Amen³⁹.

^interl.| Emmanuel, Emmanuel⁴⁰

⁴⁰ Codd. : As366, om. Rusch

³⁹ Amen Ω^S Rusch ] Explicit Apocalypsis Iohannis apostoli Weber , Explicit liber Apocalipsis As366

Comment citer cette page ?
Glossa ordinaria (Apc. 22), in : Glossae Scripturae Sacrae electronicae, ed. Martin Morard, IRHT-CNRS, 2016-2018. Consultation du 19/01/2021. (permalink : http://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?livre=../sources/editions/GLOSS-liber83.xml&chapitre=83_22)

Signaler un complément d'information

<83. *Apocalypsis*>

Capitulum 22

<83. Apocalypsis>