<83. Apocalypsis>

Capitulum 5

Numérotation du verset Apc. 5,1

Et vidi in dextera

^marg.| IN DEXTERA. In Filio per quem omnia fecit, ad quem totius libri intentio.

sedentis supra¹ thronum, librum scriptum

^interl.| divinam dispositionem

^marg.| LIBRUM. Id est duo testamenta que idem sunt, foris scilicet vetus significans, vel quia forinseca promittat. Intus scilicet novum significatum, vel quia interdum promittit beatitudinem vel intus, id est in occultioribus, scilicet perfectiores, foris in simplicioribus verbis, scilicet minus perfectos.

^marg.| Vel liber dispositio divina de reperatione hominum qui est scriptus, id est manifestatus intus, id est obscure, in veteri testamento ut Moyses : “Ad vesperum immolabitis agnum”^a, ibi manifestans in ultima etate futuram nostram reperationem per Christi immolationem, et foris evidenter, id est in novo Testamento.

^a Cf. Ex. 12, 5-6 : « Erit autem agnus absque macula, masculus, anniculus : iuxta quem ritum tolletis et hedum. Et servabitis eum usque ad quartam decimam diem mensis huius : immolabitque eum universa multitudo filiorum Israel ad vesperam ».

¹ supra] super Weber

intus et foris signatum

^interl.| id et munitum

^marg.| SIGNATUM. Facte sunt Scripture, prophetarum clause et obscure, sed per eum post aperte.

sigillis

^marg.| SIGILLIS. Id est universis obscuritatibus, vel clausus septiformi spiritu, per quem fides aperitur.

septem.

^interl.| id est universitatibus

^marg.| Septem dicit quia in sequentibus determinabit illa septem sigilla, scilicet album equum, et ruffum, et nigrum etc., que aperta et nota fuerunt in exordio Ecclesie, que fuit albus equus supra quem sedit Christus, et doctrina et exemplo munivit, quam ruffus equus impugnavit.

Numérotation du verset Apc. 5,2

Et vidi

^interl.| audivi

angelum fortem

^interl.| quemlibet priorum patrum

^marg.| ANGELUM. Sancti patres intellexerunt aliquando a Deo dispositam reparationem hominum et quando fieret videre exoptabant, sed quomodo fieret ignorabant, donec scilicet revelavit antequam fieret quibusdam.

predicantem

^marg.| PREDICANTEM. Inquirentem et aliis annuntiantem et pre nimio desiderio tam diu differri conquerentem.

voce magna : Quis est dignus aperire

^interl.| implere vel accipere

librum et solvere signacula eius ?

^interl.| verba Iohannis

^marg.| APERIRE ET SOLVERE SIGNACULA. Divinam dispositionem vel universas obscuritates ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1198va ; facsim., p. 556a}
[Rusch, f. 1198va ]} Scripturarum tollere.

Numérotation du verset Apc. 5,3

Et nemo ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1198va ; facsim., p. 556a}
[Rusch, f. 1198va ]} poterat in celo,

^interl.| ut angelus

neque in terra,

^interl.| ut homo

neque subtus terram

^interl.| anime exute a corpore

aperire

^interl.| implere

librum, neque respicere illum.

^interl.| perfecte intelligere ; unde^b : « Generationem eius quis enarrabit ? »

^b Is. 53, 8.

Numérotation du verset Apc. 5,4

Et ego flebam multum quoniam nemo dignus inventus est

^interl.| quia omnes inquinati

^marg.| FLEBAM QUONIAM NEMO. Hoc in persona priorum patrum quod non intelligebant, vel dilatam reperationem dolebant. Unde^c : « Multi reges et prophete voluerunt videre que vos videtis » etc.

^c Mt. 13, 17 ; Lc. 10, 24.

aperire librum

^interl.| per incarnationem

nec videre eum.

^interl.| perfecte intelligere

Numérotation du verset Apc. 5,5

Et unus de senioribus dixit² mihi : Ne fleveris.

^marg.| ET UNUS DE SENIORIBUS. Quilibet propheta qui Christi aduentum annuntiando consolatur alios.

² dixit] dicit Weber

Ecce vicit leo

^interl.| diabolum

^marg.| VICIT LEO. Leo dum fugatur per montes fugit, et nodo quem habet in cauda vestigia delet, ne inveniatur. Ita Christus fugit per montes, id est divinitas Iudeos latuit assumpta carne divinitatem texit ne posset agnosci ; leo dormit apertis oculis, ita Christus expiravit divinitate vivente.

de tribu Iuda, radix David,

^interl.| procedens a David vel firmamentum David

aperire

^interl.| ad hoc ut aperiat

librum et solvere³ septem signacula eius.

³ solvere] om. Weber

Numérotation du verset Apc. 5,6

^interl.| sicut ille predixerat

vidi

^interl.| exequitur quomodo vicit leo et ubi

et ecce in medio throni et quattuor animalium, et in medio seniorum agnum

^interl.| Christum qui fuit victima

^marg.| ET ECCE IN MEDIO THRONI etc. Ecclesia que a Christo tamquam thronus possidetur, tamquam animalia pascitur, tamquam seniores in iudicio potestatis honoratur, ipsa super Christum edificata, in septem cornibus fortitudinis regno exaltatur in septem oculis signis et virtutibus illuminatur.

stantem

^interl.| certantes adiuvantem

tamquam occisum,

^marg.| tamquam occisum quia, etsi mortuus, « ex virtute Dei vivit »^d. Vel inter suos tamquam occisus est in quibus quotidie mortificatur.

^d 2Cor. 13, 4.

habentem cornua septem et oculos septem, qui sunt septem⁴ spiritus Dei missi in omnem terram.

^marg.| CORNUA SEPTEM ET OCULOS SEPTEM. Quia dat regnum quod in cornibus notatur. Oculos , quia illuminat. Vel cornua eminentiores sancti in capite Christo fundati carnem excedentes.

⁴ septem] om. Weber

Numérotation du verset Apc. 5,7

Et venit

^interl.| scilicet agnus

^interl.| homo Christus

et accepit

^interl.| ad cognitionem hominum per carnem

de dextera

^interl.| a verbo sibi unito

sedentis in⁵

^interl.| vel 'de'

⁵ in] de Weber

throno librum.

Numérotation du verset Apc. 5,8

Et cum

^interl.| et quia

aperuisset librum⁶, quattuor animalia

^interl.| id est predicatores omnes

⁶ librum] om. Weber

et viginti quattuor seniores

^interl.| omnes iudices

ceciderunt coram agno,

^marg.| CECIDERUNT CORAM AGNO etc. Humilia de se senserunt, et ipsum imitantur, unde sequitur : habentes singuli etc.

habentes singuli citharas

^marg.| CITHARAS. Mortificationes vitiorum et concupiscentiarum.

^interl.| In cithara lignum et corda, per lignum crux Christi, per cordas caro sanctorum que tenditur in ligno dum diversis tormentis eundem sonum reddentes crucem Christi imitantur.

et phialas aureas

^interl.| leta corda etiam ad dilectionem inimicorum

plenas odoramentorum

^interl.| suaviter redolentium

que sunt orationes sanctorum. Et cantabant⁷ novum canticum dicentes :

^interl.| sine peccato

^marg.| CANTABANT CANTICUM NOVUM etc. Cum exultatione novum Testamentum Ecclesia opere profitetur, dum in morte eius baptizat.

⁷ cantabant] cantant Weber

Dignus es

^interl.| quia immunis a peccato

aperire⁸

^interl.| ve<l> <a>ccipere

⁸ aperire] accipere Weber

librum et solvere⁹ signacula eius quoniam occisus es et redemisti nos Deo in sanguine tuo ex omni tribu et lingua et populo et ^{{t. 4 : Erfurt, f. 1198va ; facsim., p. 556a}
[Rusch, f. 1198va ]} natione.

^marg.| TRIBUS ¹⁰. Dicitur a tribus ordinibus, in quibus septuaginta duo lingue, in singulis quorum multi populi, in populo nationes.

^marg.| Tres ordines salvandorum : Noe, Daniel, Iob. Vel tres ordines gentium : Greci, Hebrei, Christiani.

⁹ solvere] aperire Weber

¹⁰ sic Rusch

Numérotation du verset Apc. 5,10

Et fecisti nos¹¹ Deo nostro regnum

^interl.| spiritaliter regnantes

¹¹ nos] eos Weber

et sacerdotes

^interl.| nos ipsos offerentes et pro aliis orantes

et regnabimus¹². super terram.

^interl.| super terrenitatem vel super terram viventium

¹² regnabimus] regnabunt Weber

Numérotation du verset Apc. 5,11

Et vidi et audivi

^interl.| VIDI ET AUDIVI. Non solum animalia et seniores ex officio suo idem attestantes, sed etiam audivi.

vocem angelorum

^interl.| ANGELORUM. Id est supernorum spirituum, qui Ecclesiam muniunt et custodiunt, qui de reparato sanctorum consortio gratulantur, qui testimonium perhibent Christo et in nativitate quando apparuerunt pastoribus, et in passione et in resurrectione et ascensione testati sunt iudicem venturum. Vel angeli minores subditi in Ecclesia, angelicam vitam ducentes qui circumdant et honorant suos predicatores et suos iudices testimonio eorum consentientes et se conformantes.

multorum

^interl.| existentium

^interl.| MULTORUM. Quanto plures, tanto maior attestatio et maius gaudium.

in circuitu throni et animalium et seniorum et erat numerus eorum millia millium

^interl.| id est multa millia

^marg.| MILLIA MILLIUM. Quia finitum est apud Deum quod hominibus infinitum.

Numérotation du verset Apc. 5,12

voce magna dicentium¹³ :

^interl.| quasi : non erubescimus predicare de te quia

¹³ voce magna - dicentium] inv. Weber

Dignus est agnus qui occisus est accipere virtutem

^interl.| immunitatem a peccato

et divinitatem et sapientiam

^interl.| quia Deus fuit et si visus mortuus

^marg.| SAPIENTIAM. Cognitionem omnium rerum sicut Verbum sibi unitum.

et fortitudinem

^interl.| quia vicit diabolum constans in passione

et honorem

^interl.| in resurrectione

et gloriam

^interl.| impassibilitatem et immortalitatem

et benedictionem.

^interl.| in exaltatione

Numérotation du verset Apc. 5,13

^interl.| et accipere

omnem creaturam

^interl.| » Ut in nomine Iesu omne omne genu flectatur celestium » etc.^e

^e Phil. 2, 10.

que in celo est et que¹⁴ super terram

^interl.| terrestrium

¹⁴ que] om. Weber

et subtus¹⁵ terram

^interl.| infernorum

¹⁵ subtus] sub Weber

et mare¹⁶

^interl.| ad litteram vel mundum

¹⁶ et mare] et que sunt in mari Weber

^interl.| et omnia

que in eo¹⁷ omnes audivi dicentes : Sedenti

^interl.| Trinitati

¹⁷ eo] ea Weber

in throno

^interl.| secundum humanitatem

et agno benedictio,

^interl.| exaltatio

^marg.| BENEDICTIO. Id est augmentatio quam habemus in bonis operibus, et honor qui inde sequitur, et gloria de virtutibus quas in baptismo accipimus, et potestas qua concupiscentiis resistimus, non nobis, sed tibi attribuatur.

et honor,

^interl.| impassibilitas

et gloria,

^interl.| in resurrectione

et potestas

^interl.| quia omnipotens

in secula seculorum.

Numérotation du verset Apc. 5,14

^interl.| ad predicatores ex officio convenit alios confirmare

quattuor animalia

^marg.| ET QUATTUOR ANIMALIA. Omnes seniores et animalia testimonio angelorum assensum prebent, omnes insimul.

dicebant : Amen.

^interl.| nota confirmationis

Et viginti quattuor¹⁸ seniores ceciderunt in facies suas¹⁹

^interl.| in corda sua

^marg.| CECIDERUNT IN FACIES etc. Non superbiunt quod alios iudicant, sed humiliant se.

¹⁸ viginti quattuor] om. Weber ¹⁹ in...suas] om. Weber

et adoraverunt

^interl.| mente, ore et opere

viventem in secula seculorum²⁰.

²⁰ viventem...seculorum] om. Weber

Comment citer cette page ?
Glossa ordinaria (Apc. 5), in : Glossae Scripturae Sacrae electronicae, ed. Martin Morard, IRHT-CNRS, 2016-2018. Consultation du 14/06/2021. (permalink : http://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?livre=../sources/editions/GLOSS-liber83.xml&chapitre=83_5)

Signaler un complément d'information

<83. *Apocalypsis*>

Capitulum 5

<83. Apocalypsis>