Capitulum 3
Numérotation du verset
Lam. 3,1
ALEPH.
1
E
go
1 Aleph Do22/8
Rusch
vir videns
paupertatem
meam
in virga indignationis eius.
Numérotation du verset
Lam. 3,2
ALEPH. M
e minavit
et adduxit in tenebras2
2 tenebras] tenebris
Weber
et non in lucem.
Numérotation du verset
Lam. 3,3
ALEPH.
Tantum
in me vertit
et convertit manum suam
tota die.
Numérotation du verset
Lam. 3,4
BETH
. Vetustam fecit
pellem meam
et carnem meam
contrivit ossa mea
Numérotation du verset
Lam. 3,5
BETH
. Edificavit in gyro meo
et circumdedit me
felle
et labore.
Numérotation du verset
Lam. 3,6
BETH
. in tenebrosis
collocavit me
quasi
mortuos sempiternos
Numérotation du verset
Lam. 3,7
GIMEL.
C
ircumedificavit adversum me
ut non egrediar
aggravavit compedem meum3.
3 meum] meam
Weber
Numérotation du verset
Lam. 3,8
GIMEL
. Sed
et cum clamarem et rogarem4 exclusit orationem meam.
4 clamarem et rogarem] clamavero et rogavero
Weber
Numérotation du verset
Lam. 3,9
GIMEL. C
onclusit vias meas
lapidibus quadris
semitas meas
subvertit.
Numérotation du verset
Lam. 3,10
DELETH
. Ursus
insidians factus est mihi leo
in abscondito5.
5 abscondito] absconditis
Weber
Numérotation du verset
Lam. 3,11
DELETH
. Semitas meas subvertit et confregit me posuit me desolatam.
Numérotation du verset
Lam. 3,12
DELETH
. Tetendit arcum suum
et posuit me
quasi signum ad sagittam.
Numérotation du verset
Lam. 3,13
HE
. Misit in renibus meis
filias pharetre sue.
Numérotation du verset
Lam. 3,14
HE
. Factus sum
in derisum6 omni populo meo canticum eorum
6 derisum] derisu
Weber
tota die.
Numérotation du verset
Lam. 3,15
HE
. Replevit me amaritudine7
7 amaritudine] amaritudinibus
Weber
inebriavit me absinthio.
Numérotation du verset
Lam. 3,16
VAV.
Confregit8
ad numerum
8 Confregit] Et fregit
Weber
dentes meos
cibavit me cinere.
Numérotation du verset
Lam. 3,17
VAV. E
t repulsa est
anima mea
oblitus sum bonorum.
Numérotation du verset
Lam. 3,18
VAV.
Et dixi: Periit finis meus
et spes mea a Domino.
Numérotation du verset
Lam. 3,19
zai.
Recordare
paupertatis et transgressionis mee
absinthii et fellis.
Numérotation du verset
Lam. 3,20
ZAI
. Memoria
memor ero
et tabescet
in me anima mea.
Numérotation du verset
Lam. 3,21
ZAI
. Hec9 recolens
9 Hec] Hoc
Weber
in corde meo ideo sperabo.
Numérotation du verset
Lam. 3,22
HETH. M
isericordie Domini
quia non sumus
consumpti
quia non defecerunt
miserationes eius.
Numérotation du verset
Lam. 3,23
HETH. N
ovi10 diluculo
10 Novi] Nove
Weber
multa est fides tua.
Numérotation du verset
Lam. 3,24
HETH. P
ars mea
Dominus dixit anima mea
propterea exspectabo eum.
Numérotation du verset
Lam. 3,25
TETH
. Bonus est Dominus
sperantibus
in eum
anime querenti illum.
Numérotation du verset
Lam. 3,26
TETH
. Bonum est prestolari cum silentio
salutare Domini.
Numérotation du verset
Lam. 3,27
TETH
. Bonum est viro cum portaverit iugum
ab adolescentia sua.
Numérotation du verset
Lam. 3,28
ioth.
Sedebit solitarius
et tacebit
quia levavit super se.
Numérotation du verset
Lam. 3,29
IOTH. P
onet in pulvere os suum
si forte sit spes.
Numérotation du verset
Lam. 3,30
IOTH. D
abit percutienti se maxillam
saturabitur
opprobriis.
Numérotation du verset
Lam. 3,31
caph.
Quia non repellet in sempiternum
Dominus.
Numérotation du verset
Lam. 3,32
CAPH.
Quia se11 abiecit
11 se] si
Weber
et miserebitur
secundum multitudinem misericordiarum suarum.
Numérotation du verset
Lam. 3,33
CAPH
. Non
enim humiliavit ex corde suo et abiecit
filios hominum12.
12 hominum T
Rusch Clementina
] hominis
Weber
Numérotation du verset
Lam. 3,34
lamed.
Ut contereret
sub pedibus suis
omnes vinctos terre.
Numérotation du verset
Lam. 3,35
lamed.
Ut declinaret iudicium viri in conspectu vultus Altissimi.
Numérotation du verset
Lam. 3,36
LAMED
. Ut perverteret hominem in iudicio suo
Dominus ignoravit.
Numérotation du verset
Lam. 3,37
mem.
Quis est iste
qui dixit ut fieret
Domino non iubente.
Numérotation du verset
Lam. 3,38
MEM. E
x ore Altissimi non egredientur
nec bona nec mala13.
13 bona - nec - mala]
inv. Weber
Numérotation du verset
Lam. 3,39
MEM.
Quid murmuravit
homo vivens
vir
pro peccatis suis.
Numérotation du verset
Lam. 3,40
nun.
Scrutemur
vias nostras
et queramus
et revertamur
ad Dominum.
Numérotation du verset
Lam. 3,41
NUN
. Levemus
corda nostra
cum manibus
ad Dominum in celo14.
14 celo] celos
Weber
Numérotation du verset
Lam. 3,42
NUN
. Nos
inique egimus
et ad iracundiam
provocavimus idcirco tu inexorabilis es.
Numérotation du verset
Lam. 3,43
samech.
Operuisti
in furore et percussisti15
15 percussisti] + nos
Weber
occidisti
nec pepercisti
Numérotation du verset
Lam. 3,44
SAMECH
. Opposuisti nubem
tibi
ne transeat oratio.
Numérotation du verset
Lam. 3,45
SAMECH
. Eradicationem
et abiectionem posuisti me
in medio populorum.
Numérotation du verset
Lam. 3,46
PHE
. Aperuerunt
super nos
os suum omnes inimici.
Numérotation du verset
Lam. 3,47
PHE
. Formido
et laqueus facta est nobis
vaticinatio
et contritio.
Numérotation du verset
Lam. 3,48
PHE
. Divisiones
aquarum
deduxerunt16
oculi mei17 in contritione
16 deduxerunt] deduxit
Weber
|
17 oculi mei] oculus meus
Weber
|
filie populi mei.
Numérotation du verset
Lam. 3,49
ain.
Oculus meus afflictus est
nec tacuit
eo quod non esset requies.
Numérotation du verset
Lam. 3,50
AIN
. Donec respiceret
et videret Deus18 de celis.
18 Deus] Dominus
Weber
Numérotation du verset
Lam. 3,51
AIN
. Oculus meus
depredatus est
animam meam
in cunctis filiabus urbis mee.
Numérotation du verset
Lam. 3,52
SADE
.
Venatione ceperunt me
quasi avem
inimici mei
gratis.
Numérotation du verset
Lam. 3,53
SADE
. Lapsa est
in lacum19 vita mea
19 lacum] lacu
Weber
et posuerunt lapidem
super me.
Numérotation du verset
Lam. 3,54
SADE
. Inundaverunt aque
super caput meum
dixi: Perii.
Numérotation du verset
Lam. 3,55
coph.
Invocavi
nomen tuum Domine
de laco
novissimo20.
20 laco novissimo Φ ΘM² Ω
Ed1530 Clementina
] lacis novissimis
Weber
Numérotation du verset
Lam. 3,56
COPH.
Vocem meam audisti
ne avertas aurem tuam a singultu meo et clamoribus.
Numérotation du verset
Lam. 3,57
COPH. A
ppropinquasti
in die quando vocavi21 te dixisti: Ne timeas.
21 vocavi] invocavi
Weber
Numérotation du verset
Lam. 3,58
res.
Iudicasti
Domine causam anime mee redemptor vite mee.
Numérotation du verset
Lam. 3,59
RES
. Vidisti Domine
iniquitatem illorum22
22 illorum
Rusch Clementina
]
om. Weber
adversum me iudica
iudicium meum.
Numérotation du verset
Lam. 3,60
RES.
Vidisti omnem furorem
universas cogitationes eorum
adversum me.
Numérotation du verset
Lam. 3,61
syn.
A
udisti opprobria eorum
Domine omnes cogitationes23 adversum me.
23 cogitationes] + eorum
Weber
Numérotation du verset
Lam. 3,62
SYN. L
abia insurgentium
mihi et meditationes eorum adversum me tota die.
Numérotation du verset
Lam. 3,63
SYN.
Sessionem eorum
et resurrectionem
eorum vide; ego sum psalmus eorum.
Numérotation du verset
Lam. 3,65
thau.
D
abis eis scutum cordis
laborem tuum.
Numérotation du verset
Lam. 3,64
thau.
Reddes eis vicem
Domine iuxta opera manuum suarum.
Numérotation du verset
Lam. 3,66
thau.
P
ersequeris
in furore tuo24
24 tuo]
om. Weber
et conteres eos
sub celis Domine.
Capitulum 3
Numérotation du verset
Lam. 3,1
marg.|
HSC1. {a}
Ego vir videns paupertatem
etc.
In p
recedentibus duobus alphabetis et in quarto, cuilibet sententie littera preponitur et propter quid, dictum est supra In hoc autem tertio cuilibet membro sententie littera preponitur. Unde cum cuiuslibet sententie tria sint membra, quasi eidem sententie ter preponitur eadem littera. Profundiora enim mysteria dicuntur hic quam in aliis. Agit autem de se, de populo et de Christo. Item hic deplorat spiritualiter impugnationem Ecclesie a falsis fratribus, que ceteris est gravior. Unde equo pallido comparatur. Apc. 6.b. Et propter hoc ad aggerationem doloris littera triplicatur. Propheta igitur ex multiplici flagello miseriam sustinens conqueritur, dicens.
Ego vir videns paupertatem meam
id est {
298ra
}
Δ afflictionem et miseriam. Videns inquam.
marg.|
HSC1. {a}
In virga indignationis eius
id est per flagella et vexationes eius. Et propter hoc etiam preponitur, Aleph, quia vexatio dat intellectum.
Numérotation du verset
Lam. 3,1
mystice
mystice
marg.|
HSC1. {a}
Ego vir videns
etc.
Myst
ice, exponitur hoc capitulum de Christo et allegoria est hic veritas prophetie, Unde litteralis expositio non multum est commendanda. Licet enim veritatem habeat, tamen non est multum edificatoria. Christus igitur dicitur vir. Ier. 31.d. Mulier circumdabit virum. Vir dicitur a virtute, vel a vigore, vel etiam a virore. Is. 63.a. Gradiens in multitudine virtutis sue. Ps. 23 Dominus fortis, {Θ} et potens. Iste vidit paupertatem quadruplicem, quam sustinuit.
marg.|
HSC1. Paupertas Christi.
marg.|
Egestatis. Mt. 8.c. Filius hominis non habet, ubi caput suum reclinet. Mt. 21.b. Relictis illis, abiit foras extra civitatem in Bethaniam, ibique mansit. Et Mc. 11.b. Et circumspectis omnibus, cum iam hora esset vespertina exiit in Bethaniam.
marg.|
Mortalitatis, in carnis assumptione. Ps. 48. Simul in unum dives et pauper.
marg.|
Spiritus. Ps. 30. Infirmata est in paupertate virtus mea : Sub humilitate enim spiritus benigni abscondit fortitudinem Dei.
marg.|
Amicorum in Passione. Ps. 140. Singulariter sum ego.
marg.|
Za. 9.c. Ecce Rex tuus veniet tibi iustus salvator, ipse pauper.
marg.|
HSC1. Primam vidit Christus approbando. Mt. 5.a. Beati pauperes spiritu. Secundam patiendo et moriendo. Tertiam contumelias et iniurias humiliter sustinendo. Quartam miserendo et compatiendo. Et nos videre eas debemus. Primam approbando, secundam recogitando, tertiam imitando, quartam compatiendo. Propter hec quatuor dicitur, infra eodem c. Recordare paupertatis et transgressionis mee, absinthii et fellis. Sed multi hoc non faciunt, de quibus Am. 6.d. Optimo unguento delibuti et nihil compatiebantur super contritione Ioseph.
marg.|
HSC1. {a}
In virga
etc. id est patris, dicit filius, non quia habuit indignationem erga filium, sed propter indignationem tollendam, quam habuit erga homines, ipsum Passioni exposuit, sicut dicitur Is. 53.c. Propter scelus populi mei percussi eum etc.
Za.
13. Percute pastorem et dispergentur etc.
Numérotation du verset
Lam. 3,allegorice
marg.|
HSC1. {a} Vel sic :
Ego vir videns cont
ra cecos.
marg.|
HSC1. {c}
Paupertatem in a
nima. Eccl. 9.a. Nescit homo, an odio, an amore dignus sit. {Λ} Prv. 30.a. Stultissimus sum virorum. Item, paupertatem, in virtute. Eccles. 11.b. Plus deficiens virtute. Item in sensibus, quia bruta superant hominem in usu sensuum. Lynx in visu, cervus auditu, canis odoratu. Ps. 37. Et lumen oculorum meorum. Item in sanitate carnis. Ps. Non est sanitas in carne mea. Item in naturali inermitate, quia inermis est homo. Unde ab ove mendicat vestem, cibum a terra, sic de aliis. Sap. 9.a. Homo infirmus et exigui temporis etc.
marg.|
$moraliter 1
marg.|
HSC1. {a} Item, moraliter, homo habet
paupertatem nas
cendo : Unde nudus nascitur. Iob. 1.d. Nudus egressus sum de utero matris mee. Hanc debet homo videre, ut erubescat. Item moriendo. Unde ibidem sequitur : Et nudus revertar ilLc. Hanc debet homo videre, ut timeat. De his duabus. 1Tim. 6.b. Nihil intulimus in hunc mundum, haud dubium, quia nec auferre quid possumus. Item paupertatem gehenne debet homo videre, ut caveat. Item vivendo habet homo paupertatem. Et hec est multiplex. Scientie. Hanc debet videre, ut sit sobrius in inquirendo. Rm. 12.a. Non plus sapere, quam oportet sapere. Et Eccles. 3.c. Altiora te ne quesieris. Item potentie. Hanc debet homo {
298rb
} videre, ut se humiliet, non superbiat. Eccles. 3.c. Quanto magnus es, humilia te in omnibus. Item sanitatis. Hanc debet videre, ut virtus in eo roboretur. 2Cor. 12. Nam virtus in infirmitate perficitur. Item amicorum. Hanc debet videre, ut soli Deo adhereat, placere studeat. Item virtutum. Hanc debet videre, ut ad meliora attingat. Hec omnia in flagellis Domini videri possunt.
marg.|
Unde sequitur
marg.|
HSC1. {a}
In virga
etc.
Indi
gnari enim videtur Dominus, temporalia auferendo, tribulationibus exponendo, egritudinibus affligendo, dona sua subtrahendo, virtutibus spoliari permittendo.
marg.|
$moraliter 2
marg.|
HSC1. Vel sic, ut dicat Prelatus :
marg.|
HSC1. {a}
Ego vir. Ecc
l. 7.a. Noli querere fieri Iudex, nisi virtute valeas irrumpere iniquitates
marg.|
HSC1. {b}
Videns* paupertatem. Is
. 48.b. Elegi te in camino paupertatis.
marg.|
HSC1. {a}
In virga indignationis hoc
est quia per infirmitatem vel tribulationem, quam dat Deus homini, videt suam paupertatem. Eccles. 31.a. Infirmitas gravis sobriam facit animam. Is. 8.c. In manu forti erudivit me Dominus. Multi e converso vident paupertatem in virga indignationis, quia indignantur et abominantur paupertatem.
Numérotation du verset
Lam. 3,2
marg.|
HSC1. {b}
Me minavit
quasi impotentem et cecum.
marg.|
HSC1. {c}
Et adduxit
etc.
capt
ivitatis et tribulationis. Et sunt verba populi.
marg.|
HSC1. {d}
Et non in lucem pros
peritatis et libertatis, vel solatii. Incarcerati enim adducuntur ad lucem, ad refrigerium. Vel in persona Ieremie.
marg.|
HSC1. {b}
Me minavit
etc. id est minari et adduci permisit.
marg.|
HSC1. {d}
In tenebras et non in lucem quia
positus fuit in carcere tenebroso. Ier. 37.c. Irati Principes contra Ieremiam cesum eum miserunt in carcerem.
Numérotation du verset
Lam. 3,2
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {b}
Me minavit. Min
are est ducere. Unde allegorice, sunt verba Christi, vel moraliter, hominis iusti in tribulatione positi.
marg.|
HSC1. {c}
Et adduxit
etc.
Is.
59.b. Exspectavimus lucem et ecce tenebre, splendorem et in tenebris ambulavimus. Hoc est, Dominus hominem exponit tribulationibus preter spem et exspectationem. Vel verba sunt Claustralis.
marg.|
HSC1. {b}
Me minavit
etc.
mund
ane prosperitatis. Adducit enim Dominus aliquando Claustralem
in tenebras inf
eriores per intelligentiam, scilicet in Infernum. Is. 38.b. Ego dixi in dimidio dierum etc.
Et h
oc, ut timeat. Item
in tenebras ext
eriores mundi, de quibus Io. 1.a. Et lux in tenebris lucet : Et hoc, ut eas despiciat. Item in interiores, scilicet proprie ignorantie, ut cum se videt, seipsum humiliet.
Numérotation du verset
Lam. 3,3
marg.|
HSC1. {e}
Tantum in me vertit
etc.
qua
me solum flagellat. Et est mos dolentis, vel flagellati, qui nullum alium sicut se reputat flagellari.
marg.|
HSC1. {f}
Tota die
quasi assiduat in me flagella. Vel, Convertit manum, quia in carcere dedit ei spiritum prophetandi de emptione agri. Ier. 32.b. Sed quid sequatur ad conversionem manus ostendit, dicens.
Numérotation du verset
Lam. 3,3
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {c}
Tantum in me vertit
etc.
flag
ellando graviter. Hanc manum vertit Dominus et convertit in solos Sanctos, ut corrigat eos. Am. 3.a. Tantummodo vos cognovi ex omnibus cognationibus terre, idcirco visitabo super vos omnes iniquitates vestras. Ier. 30.b. Castigabo te in iudicio, ut non videaris tibi innoxius.
marg.|
HSC1. {f}
Tota die
id est toto tempore vite mee. Vita autem iusti dicitur dies una. Gn. 1.a. Factum est vespere senii et mane iuventutis, dies unus.
Numérotation du verset
Lam. 3,4
marg.|
HSC1. {g}
Vetustam fecit pellem meam
etc. scilicet per assiduitatem verberum et per cicatrices vulnerum.
marg.|
HSC1. {h}
Contrivit ossa mea
quasi dicat : tantum contritus sum quod etiam in ossibus doleo.
Numérotation du verset
Lam. 3,4
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {g}
Vetustam fecit pellem meam
etc. id est laicos, qui per pellem designantur et clericos, qui per carnem, quia pellis exterior et caro interior, qui utrique inveterati sunt in peccatis. Ps. 17. Filii alieni, id est peccatores, inveterati sunt. Et de pelle veteri non fiunt boni sotulares, quia talis pellis non tenet futuram. Sic antiqui peccatores non tenent confessionem suam. Loquitur autem hic in persona Ecclesie, cuius confusionem deplangit. Unde congrue preponitur huic clausule, Beth, littera, que interpretatur confusio. Et si hoc dicitur in persona Christi, tunc non pro ipso, sed pro membris eius est sermo.
marg.|
HSC1. {h}
Contrivit ossa mea hoc
fit quando ab humore gratie desiccantur. Prv. 17.d. Spiritus tristis exsiccat ossa. Hec ossa aliquando succenduntur igne luxurie et cupiditatis et maxime quando desiccata sunt. Bar. ultim. e. Dicitur quod mulieres succedebant ossa olivarum. Oliva est Ecclesia, cuius ossa sunt Clerici. Ier. 50.c. Primus comedit eum Rex Assur et novissimus exossavit eum Rex Babylonis Nabuchodonosor.
Numérotation du verset
Lam. 3,5
marg.|
HSC1. {i}
Edificavit in gyro
id est in obsidione, quasi dicat : non transitorie obsessa est civitas, sed quasi sint ibi mansuri in eternum, nisi civitas, ita circa eam edificaverunt.
marg.|
HSC1. {k}
Et circumdedit me felle
id est amaritudine miseriarum.
marg.|
HSC1. {l}
Et labore angu
stiarum. Vel, Felle et labore, id est interiori et exteriori tribulatione.
Numérotation du verset
Lam. 3,allegorice
marg.|
HSC1. {i}
Edificavit in gyro meo. Et
hoc intelligitur de Christo, quem cum laternis et fustibus circumdederunt Iudei. Io. 18.a. Ps. 117. Circumdederunt me sicut apes et exarserunt sicut ignis in spinis. Vel de Ecclesia.
Numérotation du verset
Lam. 3,5
mystice
mystice
marg.|
HSC1. {i}
Edificavit
etc.
quia
Ct. 1.b. Filii matris mee pugnaverunt contra me. Ex una enim parte pugnant tyranni, ex alia heretici, ex alia falsi Christiani.
marg.|
HSC1. {k}
Et circumdedit me felle
id est interiori amaritudine.
marg.|
HSC1. {l}
Et labore exte
riori tribulatione.
Numérotation du verset
Lam. 3,5
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. Item de anima, moraliter, {i}
Edificavit in gyro meo.
Iob. 19.b. Simul venerunt latrones eius et fecerunt sibi viam per me et obsederunt in gyro tabernaculum meum. Homo enim triplici Circumdatus est inimico. Diabolo, scilicet cuius pedica in terra abscondita est et decipula super semitam, ut dicitur Iob. 18.b. Item mundo. Sap. 14.b. Creature Dei facte sunt in odium et tentationem et muscipulam pedibus insipientium. Item carni, que semper concupiscit adversus spiritum. Gal. 5.c.
marg.|
HSC1. {k}
Et circumdedit me felle
id est remorsu conscientie. Unde Act. 8.d. In felle amaritudinis et obligatione impietatis video te esse.
marg.|
HSC1. {l}
Et labore peni
tentie, scilicet.
Numérotation du verset
Lam. 3,6
marg.|
HSC1.
{4.
298va} {Δ} {a}
In tenebrosis collocavit me
quasi
mortuos sempiternos. Hoc
dicit de se Ieremias, quia diebus multis fuit in carcere. Ier. 38.b. Et dicit : quasi mortuos, ac si diceret, tam diu dimisit me, ac si me indignum misericordia reputaret, sicut mortui, qui transeunt ad Infernum et sunt ibi in eternum. Vel de civitate Hierusalem, que irreparabiliter fuit a Romanis destructa, nec fuit postea in eo loco, in quo prius erat reedificata.
Numérotation du verset
Lam. 3,6
mystice
mystice
marg.|
HSC1. {Θ} {a}
In tenebrosis collocavit me,
quasi
mortuos sempiternos. Ps.
142. Collocavit me in obscuris sicut mortuos seculi, id est in umbra mortis in Inferno, in sepulchro, ac si ibi esset Christus in perpetuum detinendus. Vel de Sanctis exponitur hoc, quia a Deo videntur derelicti, sicut illi, qui sunt in Inferno, qui appellantur hic mortui sempiterni. Unde Baruc. 3. Deputatus es cum descendentibus in Infernum. Ps. 142. Et similis ero (verum est reputatione malorum) descendentibus in lacum.
Numérotation du verset
Lam. 3,7
marg.|
HSC1. {b}
Circumedificavit adversum me dici
t populus, aggerem ad capiendam urbem : Et dicit : Adversum me, quasi non mea solum, sed me querebant Chaldei, vel Romani.
marg.|
HSC1. {d}
Ut non ingrediar dici
t Ieremias. Quia Ier. 37.c. non est permissus exire, ut iret ad Anathot. Vel, Ut non egrediar, dicit populus, libere, vel audacter et sine timore.
marg.|
HSC1. {e}
Aggravavit compedem meum quan
do, scilicet fuit missus in carcerem Ionathe. Ier. 37.c. Vel de populo factum est hoc, quando ductus est ligatus compedibus in Babylonem.
Numérotation du verset
Lam. 3,allegorice
marg.|
HSC1. {b}
Circumedificavit. Hui
c clausule preponitur
Gimel quo
d interpretatur plenitudo et retributio, quia propter multitudinem iniquitatum suarum Ecclesia afflicta dolens exclamat. Et potest exponi primo de Christo, contra quem falsas et multas attestationes multiplicaverunt Iudei, ne egrederetur de manibus Pilati. Multi enim falsi testes surrexerunt, quorum non erant convenientia testimonia. Unde dicit : Circumedificavit, populus meus, dicit Christus.
marg.|
HSC1. {c}
Adversum me test
es falsos.
marg.|
HSC1. {d}
Ut non egrediar de m
anibus Pilati illesus. Vel hoc dicit : quia posuerunt custodes ad sepulchrum. Unde, Ut non egrediar, de sepulchro, id est non consurgam.
marg.|
HSC1. {e}
Aggravavit Pila
tus.
marg.|
HSC1. {f}
Compedem meum quia
etsi a Iudeis ligatus, a Pilato tamen graviter flagellatus.
Numérotation du verset
Lam. 3,7
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. Vel moraliter, quia contra animam diabolus circumedificat, ne possit egredi de peccato per confessionem, vel ad bonam operationem. Facit enim fossatum cupiditatis, muros obstinationis, turres elationis, balistas detractionis. Unde Mi. 1.c. Non est egressa, que habitat in exitu. Aggravavit compedem meum. Qui est triplex, culpe, Ps. 145. Dominus solvit compeditos. Item pene. Ps. 191. Ut audiret gemitus compeditorum. Item gratie. Eccles. 6.c. Iniice pedem tuum in compedes illius. Dominus autem aggravat compedem culpe, permittendo cadere de peccato in peccatum. Item pene, miserias nostre mortalitatis multiplicando. Item gratie, preceptis consilia addendo.
Numérotation du verset
Lam. 3,8
marg.|
HSC1. {g}
Sed et cum clamavero et rogavero exclusit orationem meam ne m
e exaudiat orantem pro populo. Ier. 7.c. Noli orare pro populo hoc, nec assumas pro eis laudem et orationem et non obsistas mihi, quia non exaudiam te.
Numérotation du verset
Lam. 3,8
allegorice
allegorice
marg.|
HSC1. {g}
Sed et cum clamavero et rogavero exclusit orationem meam hoc
de Christo, qui clamavit ad Patrem, cum {
298vb
} oravit, dicens : Pater, si fieri potest, transeat a me calix iste, Mt. 27.d. Tamen non est exauditus, ut sic nos doceret quod non oportet, ut nos exaudiamur in omnibus, que rogamus.
Numérotation du verset
Lam. 3,8
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. Moraliter. Exclamat homo et non exauditur, hoc frequenter est bonum suum. Unde Paulus petiit, stimulum amoveri a se et non est exauditus, 2Cor. 12.c. Tanto amplius homines exaudiuntur ad meritum, quanto non exaudiuntur ad votum. Et notandum quod aliquando homo non exauditur propter modum petendi. Iac. 4.a. Petitis et non accipitis, eo quod male petatis. Rm. 8.e. Nescimus quid oremus prout oportet. Item quandoque evacuantur orationes iustorum propter merita eorum, pro quibus oratur. Unde Ier. 7.c. Noli orare pro populo isto, quoniam non exaudiam te.
marg.|
HSC1. Item mali non exaudiuntur, quia indigni sunt. Is. 1.d. Cum multiplicaveritis orationes vestras, non exaudiam. Manus enim vestre sanguine plene sunt. Et nota quod oratio fidelis est advocatus ad Dominum. Hunc Deus pro nobis suscipit si amici eius fuerimus. Hinc est quod penitens clamat. Intret in conspectu tuo oratio mea Domine.
Numérotation du verset
Lam. 3,9
marg.|
HSC1. {h}
Conclusit vias meas lapidibus quadris ut e
ffugere non possem. Hoc intelligitur de Ieremia, qui fuit conclusus in ergastulo lapidibus quadris obturato.
marg.|
HSC1. {i}
Semitas meas subvertit quia
firmiter sunt obstructe.
Numérotation du verset
Lam. 3,9
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {h}
Conclusit vias meas lapidibus quadris. Hic
innuitur, quare aliquando excludatur oratio, quia vie nostre concluse sunt peccatis. Eccles. 21.b. Via peccantium complanata lapidibus. Dicuntur autem peccata lapides propter ponderositatem. Unde Za. 5.c. Iniquitas sedet super talentum plumbi. Item quadri propter firmitatem. Quod enim quadrum est, stabile est et non facile movetur. Hec quadratura est quatuor dies Lazari. Io. 11. Cogitatio, scilicet peccati, locutio, opus et consuetudo. Quadrant autem peccata. Deliberatio. Os. 4.d. Separatum est convivium eorum, ut scilicet deliberarent de faciendo peccato. Item procuratio, ubi labor est. Ier. 9.b. Ut inique agerent, laboraverunt. Et Prv. 2.c. Letantur, cum malefecerint.
marg.|
HSC1. Item consuetudo. Ier. 2.g. Quam vilis facta es nimis, terens vias tuas.
marg.|
HSC1. Item obstinatio. Proverbior. 18.a. Cum impius venerit in profundum peccatorum, contemnit. Isti lapides terram cordis infructuosam reddunt. Is. 62.d. Planum facite iter et colligite lapides. Verum, est si vultis quod ager fructificet.
marg.|
HSC1. {i}
Semitas meas subvertit Semi
te sunt consilia.
Numérotation du verset
Lam. 3,10
marg.|
HSC1. {k}
Ursus insidians factus est mihi
etc.
Hec
est vox populi plangentis et conquerentis de afflictione, quam passi sunt a Chaldeis et Romanis. Chaldei enim insidiati sunt Sedechie sicut ursus : Romani autem sicut Leo ex improviso Hierusalem obsederunt.
Numérotation du verset
Lam. 3,allegorice
marg.|
HSC1. {k}
Ursus insidians factus est mihi Iuda
icus populus, dicit Christus. Hoc fuit quando missis servis suis, cum Herodianis querebant a Domino. Licet censum dare Cesari, an non ? Mt. 22.b. Sic ergo latenter insidiabantur ei.
marg.|
HSC1. {l}
Leo in abscondito. Ps.
21. Aperuerunt super me os suum sicut Leo. Ursus fraudulenter insidians, Leo crudeliter affligens. Bene autem huic clausule preponitur,
Daleth, qu
e interpretatur pauper, vel ianua, per hoc significatur timor, qui est ianua in celum. Eccles. 1.b. Initium sapientie timor Domini. Is. 26.d. A timore tuo, Domine, concepimus et quasi parturivimus et peperimus spiritum salutis. Et hic agitur de timore.
Numérotation du verset
Lam. 3,10
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. Moraliter vox est cuiuslibet iusti mala mundi considerantis. Quedam enim patiens per insidias, quedam per violentiam dicit.
marg.|
HSC1. {k}
Ursus insidians factus est mihi Domi
nus, scilicet quando per fraudulentos in populum suum desevit.
marg.|
HSC1. {l}
Leo in abscondito quan
do per potentes et fortes. Os. 13.c. Occurram eis quasi ursa captis fetibus et dirumpam interiora iecoris eorum.
marg.|
HSC1. Vel {k}
Ursus insidians factus est mihi Diab
olus. Ursus enim debilis est in capite, sed fortis in brachiis, fortior in lumbis. Sic Diabolus debilis, est in principio suggestionis. Etiam quando iam consentit homo suggestioni, adhuc debilis est Diabolus ante perpetrationem operis, sed per opus fit fortior et per placentiam fortissimus. Sicut ergo inimicus percutiendus est a parte debiliori, sic Diabolus in principio suggestionis reprimendus. Gn. 3.c. Ipsa conteret caput tuum, quia si brachiis operis mali nos amplectitur, magnum periculum est, sed maximum, si nos recipit in lumbis placentie peccati. Iob. 40. Fortitudo eius in lumbis eis.
marg.|
HSC1. {l}
Leo in abscondito. De
Leone dicitur quod parvulum et humiliatum non ledit sic Diabolus sola vincitur humilitate. Ct. 3.c. Que est ista, que ascendit ut victrix, scilicet quasi virgula fumi ex aromatibus myrrhe et thuris et universi pulveris pigmentarii ? Unde David, quia humilis fuit, ad litteram, Ursum et Leonem interfecit, 1Rg. 17.d. Pascebat servus tuus gregem patris sui et veniebat Leo, vel Ursus et tollebat arietem de medio gregis etc.
Et i
ta moraliter significat quemlibet iustum humilem, qui Leonem superbie et Ursum gule vincit.
Numérotation du verset
Lam. 3,11
marg.|
HSC1. {4.299ra}
{Δ} {a}
Semitas meas subvertit
id est firmiter obstruxit fossatis, ne ego effugerem.
marg.|
HSC1. {b}
Et confregit me fame
, peste et gladio, ut in me nulla maneret fortitudo.
marg.|
HSC1. {c}
Posuit me, desolatam Vox
est Hierusalem que desolata fuit, quia amisit Reges, Principes, Prophetas et Sacerdotes.
Numérotation du verset
Lam. 3,11
mystice
mystice
marg.|
HSC1. {Θ} {a}
Semitas meas subvertit. Vox
Ecclesie, vel religionis. Semita compendium est veniendi ad Deum. Hec est impletio consiliorum, vel regula claustralium Prv. 4.b. Ducam te per semitas equitatis. Has subvertit Dominus, quando regulam claustralium subverti permittit. Is. 41.a. Semita in pedibus eius, id est in religiosis non apparebit, propter opera eorum polluta. 1Rg. 21. Via hec polluta est.
marg.|
HSC1. {b}
Et confregit me perm
ittendo subiici Demonibus. Is. 51.g. Posuisti, ut terram corpus tuum et quasi viam transeuntibus.
marg.|
HSC1. {c}
Posuit me desolatam
id est sine consolatione Prelatorum, qui magna sunt causa desolationis, cum deberent consolari. Eccles. 36.d. Ubi non est sepes, id est custodia Prelatorum, diripietur possessio. Is. 5.b. Auferam sepem eius et erit in direptionem.
Numérotation du verset
Lam. 3,12
marg.|
HSC1. {d}
Tetendit Domi
nus, scilicet.
marg.|
HSC1. {e}
Arcum suum
id est exercitum Chaldeorum ad me percutiendum. Et hic innuit per quos facta fuerit desolatio, quia per Chaldeos, qui erant sagittarii.
marg.|
HSC1. {f}
Et posuit me
quasi signum ad sagittam, ut percuterer ab eis.
Numérotation du verset
Lam. 3,12
allegorice
allegorice
marg.|
HSC1. {d}
Tetendit arcum sum
id est crucem.
marg.|
HSC1.
Et posuit me Deus
pater, dicit Christus.
marg.|
HSC1. {g} quasi
signum ad sagittam ad l
itteram, quando unus militum lancea aperuit latus eius. Io. 19.f. Vel.
marg.|
HSC1. {d}
Tetendit. Iud
eus, scilicet.
marg.|
HSC1. {e}
Arcum suum
id est dolum et fraudem. Ier. 9.a. Extenderunt linguas suas, ut arcum mendacii et non veritatis.
marg.|
HSC1. {f}
Et posuit me
quasi
signum ad sagittam quan
do blasphemabant eum Iudei, Ier. 9.b. Sagitta vulnerans lingua eorum, dolum locuta est. Item Dominus.
Numérotation du verset
Lam. 3,12
mystice
mystice
marg.|
HSC1. {d}
Tetendit arcum suum qui
est dies iudicii. Ps. 7. Nisi conversi fueritis, gladium suum vibrabit, arcum suum tetendit etc.
Et a
libi. Dedisti metuentibus te significationem etc.
marg.|
HSC1. {f}
Et posuit me,
quasi
signum ad sagittam
id est sagittam ad signum. Ille enim, qui emittit sagittam ad signum, non semper percutit. Sic Dominus comminationes, quas peccatoribus prenuntiat, non semper infligit, sed illos, qui non convertuntur, feriet in iudicio. Sap. 5.d. Ibunt directe emissiones fulgurum et tamquam habene curvato arcu nubium exterminabuntur et ad certum locum insilient. Item Sacra Scriptura est arcus, cuius cornua flectuntur, medium autem non mutatur, quia cerimonialia et legalia mutata sunt ; moralia vero quasi in medio existentia permanent. Et iste arcus debet teneri in manu, id est opere impleri. Iob. 26.d. Arcus meus in manu mea instaurabitur. Ex hoc arcu emittuntur tres sagitte. Prima est comminationis, que timorem incutit. Secunda promissionis, que ad amorem allicit. Tertia exhortationis, que consolationem inducit, Hunc arcum quidam remittunt solummodo, qui, scilicet vitia palpant. Quidam intendunt tantum, scilicet qui nimis exasperant. Quidam intendunt in aliis nimis exasperando, sed remittunt in seipsis nimis sibi parcendo. Boni autem Prelati remittunt compatiendo, intendunt corrigendo. Ps. 77. Filii Ephrem intendentes et mittentes, conversi sunt in die belli. Sic igitur patet quod quatuor modis accipitur arcus, est enim ipsa crux. Gn. 9.b. Ponam arcum meum in nubibus celi. Item dolus Iudeorum. Item dies iudicii. Item sacra Scriptura. Item Christus quinto modo, sicut iam dicitur. Sequitur.
marg.|
HSC1. {f}
Et posuit me. Hoc
dicit, quia postquam Dominus arcum sacre Scripture tetendit in manu Predicatoris, non debet a proposito desistere, quousque anima peccatoris vulneretur sagitta predicationis. De qua vulneratione dicitur Ct. 5.b. Percusserunt me et vulneraverunt me, tulerunt pallium meum custodes murorum. 1Rg. 1.d. Sagitta Ionathe numquam abiit retrorsum. Ionathas interpretatur donum columbe. Hic est Predicator, vel Prelatus, qui sagitta predicationis debet interficere
{4.
299rb} bestias peccatorum et fugare Demones. Is. 13.d. Suscitabo super vos Medos, qui argentum non querant, nec aurum velint, sed sagittis interficient parvulos, id est peccatores, qui magnitudinem virtutum amiserunt. Vadit autem sagitta eius retrorsum, qui alios reprehendit de vitio, quo ipse laborat. Et tunc est arcus dolosus, de quo Os. 7.d. Facti sunt quasi arcus dolosus. Item arcus, Christus, quem Deus Pater tetendit in cruce. Za. 9.c. Extendam mihi Iudam, id est Christum, quasi arcum. Ps. 17. posuisti ut arcum ereum brachium meum. Arcus dum extenditur curvatur, sic Christus, quia in eo per chordam misericordie primum cornu, scilicet Deitatis curvatum fuit in Incarnatione, quando inclinavit celos et descendit. Secundum cornu, scilicet humanitatis, curvatum est in Passione, quando inclinato capite emisit spiritum. Sicut enim in arcu nubium duplex est color, igneus et aquaticus, sic in cruce de arcu, id est Christo, profluit sanguis et aqua, Io. 19.f. Et de hoc arcu dicitur Eccl. 43.b. Vide arcum et benedic eum, qui fecit illum, valde speciosus est in decore suo. Gyravit celum in circuitu glorie sue, manus Excelsi aperuerunt illum. Hoc arcu extenso.
marg.|
HSC1. {f}
Posuit Domi
nus Ecclesiam, vel animam fidelem.
marg.|
HSC1. {g} quasi
signum ad sagittam ut s
agittis amoris ex hoc arcu emissis vulneraret eam. Unde Ct. 4.c. secundum aliam translationem. Vulnerata caritate ego sum Iob. 6.a. Sagitte Domini in me sunt, quarum indignatio ebibit spiritum meum. Vel potest exponi de Prelato, qui dicitur arcus Domini, quia per illum Dominus defendit Ecclesiam. Hic arcus tenditur, quam Prelatus eligitur. Unde dicit Ecclesia.
marg.|
HSC1. {d}
Tetendit arcum suum
Dominus, scilicet id est elegit Prelatum.
marg.|
HSC1. {f}
Et posuit me,
quasi
signum ad sagittam
emittendam ab arcu. Verba sunt Prelati. Sagitte sunt prebende. Emissio sagittarum, collatio prebendarum. Sed hodie est de Ecclesia, sicut fit de ludis puerorum, quia pueri colligunt sagittas, id est pueri recipiunt, non dico tantum prebendam, sed prebendas 1Rg. 20.d. dixit Ionathas ad David, Ecce ego mittam tres sagittas iuxta eum et iaciam quasi exercens me ad signum. Mittam quoque et puerum dicens ei. Vade et affer mihi sagittas. Item de anima penitente, cuius sagitte sunt tribulatio et flagella. Iob. 16.c. Ego ille quondam opulentus repente contritus sum, confregit me et posuit me, quasi in signum, circumdedit me, quasi lanceis suis. Item arcus est Religio, cuius lignum est regula, chorda institutiones, sagitte cilicium, cibus orationes, lectiones, meditationes, que molliunt corda ad amorem Dei. Iob. 23.d. Deus mollivit cor meum. Sequitur.
Numérotation du verset
Lam. 3,13
marg.|
HSC1. {h}
Misit in renibus meis filias pharetre sue
id est sagittas.
Numérotation du verset
Lam. 3,13
mystice
mystice
marg.|
HSC1. {h}
Misit in renibus meis filias pharetre sue.
Huic clausule preponitur.
He que
interpretatur vivo, vel esse. Et recte, quia hic agitur de tribulationibus Christi et Ecclesie, que faciunt ipsam bene esse et recte vivere. Primo igitur potest exponi sic de Christo, cuius renes sunt humanitas, pharetra Synagoga, filie pharetre sputa, colaphi, convicia. Ier. 9.c. Sagitta vulnerans lingua eorum, dolum locuta est.
marg.|
HSC1. Vel renes sunt clerici, qui debent generare alios per predicationem et bonum exemplum. Ps. 37. Quoniam lumbi mei impleti sunt illusionibus : clerici enim maxime deludunt et derident eos, qui penitentiam agunt. Item mulier est pharetra, filie eius, impudicus intuitus, incessus inhonestus, sermo inflammatus. Is. decimo-quarto g. De radice Colubri egredietur Regulus et semen eius absorbens volucrem. Radix mulier, Coluber Diabolus, Regulus, qui solo visu et flatu interficit, significat allocutionem impudicam et intuitum, semen est luxuria, volucris clericus, qui absorbetur. Prv. 7.b. Considero vecordem iuvenem, qui transit per plateas iuxta angulum. Et ecce occurrit illi mulier in ornatu meretricio preparata ad decipiendas animas. Apprehensumque deosculatur iuvenem et procaci vultu blanditur. Irretivit enim eum multis sermonibus et blanditiis labiorum protraxit illum. Statimque eam sequitur quasi bos ductus ad victimam. Predicta tela sunt tria tela pharetre Ioab, que affixit in corde Absalon, 2. Regum 18.c. Ioab inimicus interpretatur. Hi renes fune infirmitatis, aut tribulationis refrenantur. Iob. 12.c. Et precingit fune renes eorum. Item per renes delectatio, per filias pharetre tribulatio, quia iustus in tribulatione semper debet delectari. Iac. 1.a. Omne gaudium existimate fratres etc.
Dt.
32.c. Θ Inundationem maris quasi lac sugent.
Numérotation du verset
Lam. 3,14
marg.|
HSC1.
{4.
299va} {Δ} {a}
Factus sum in derisum omni populo meo. Hoc
de se dicit Ieremias, quem Iudei irridebant, quando predicebat Hierusalem esse obsidendam.
marg.|
HSC1. {b}
Canticum eorum tota die. Hoc
etiam legitur de Iob. 30.b. Nunc in eorum canticum versus sum et factus sum eis in proverbium.
Numérotation du verset
Lam. 3,allegorice
marg.|
HSC1. {a}
Factus sum in derisum omni populo meo dici
t Christus. Ier. 30.b. Factus sum in derisum tota die. Iob. 30.a. Nunc derident me iuniores tempore. Hoc facit, qui venit ad confessionem et non habet propositum dimittendi peccata. Et est similis Iudeis, qui coram Domino flectebant genua, alapis eum cedentes et eum salutantes.
marg.|
HSC1. {b}
Canticum eorum tota die.
ad litteram, de Domino tota die cantantur cantilene, hymni, scilicet et prose, que ad fletum debeant nos movere. Sed e converso, multi ea vertunt in canticum. Is. 23.c. Post septuaginta annos erit Tyro quasi canticum meretricis.
Numérotation du verset
Lam. 3,14
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {a}
Factus sum in derisum
etc.
dici
t iustus. Iob. 12.a. Deridetur iusti simplicitas. Ps. 30. Factus sum opprobrium vicinis meis valde etc.
marg.|
HSC1. {b}
Canticum eorum tota die.
Iob. 30.b. Nunc in eorum canticum versus sum et factus sum eis in proverbium.
Numérotation du verset
Lam. 3,15
marg.|
HSC1. {c}
Replevit me amaritudinibus trib
ulationis et angustie. Verba sunt populi, qui in magna fuit afflictione, quando Hierusalem obsidebatur.
marg.|
HSC1. {d}
Inebriavit me absinthio angu
stiis, scilicet et necessitatibus, sicut promiserat, Ier. 9.e. Cibabo populum istum absinthio et potum dabo ei aquam fellis.
Numérotation du verset
Lam. 3,15 allegorice
marg.|
HSC1. {c}
Replevit me amaritudinibus Pass
ionis, dicit Christus.
marg.|
HSC1. {d}
Inebriavit me absinthio
id est inebriare, id est potare voluit, quando Iudei sibi vinum myrrhatum dederunt, Mc. 15.b. Ps. 67. Et dederunt in escam meam fel.
Numérotation du verset
Lam. 3,15
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. Moraliter de Ecclesia : {c}
Replevit me Dominus amaritudinibus
id est repleri permisit. Hec amaritudo est rancor et odium, Act. 8.d. In felle amaritudinis et obligatione iniquitatis video te esse. Item est amaritudo oris, scilicet contentio, provocatio, illusio. Ex. 1.c. Affligebant Egyptii filios Israel illudentes eis et invidentes, atque ad amaritudinem perducentes animas eorum.
marg.|
HSC1. {d}
Inebriavit me absinthio
id est multiplici punctione conscientie. Iob. 30.a. Radix iuniperorum cibus eorum. Et Os. 9.b. Desiderabile argentum eorum urtica hereditabit.
Numérotation du verset
Lam. 3,16
marg.|
HSC1. {e}
Confregit ad numerum dentes meos
id est ita graviter me afflixit, ac si dentes meos traheret singillatim.
marg.|
HSC1. {g}
Cibavit me cinere
id est omnium penarum genere me afflixit.
Numérotation du verset
Lam. 3,16
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {e}
Confregit ad numerum dentes meos. Hui
c clausule preponitur,
Vau que
interpretatur, non est ille. Et hoc bene, quia hic plangit propheta, eo quod ipse non est cum Domino. Dentes Ecclesie, de quibus hic loquitur, sunt Apostoli. Ct. 4.a. Dentes tui sicut grex tonsarum, que ascenderunt de lavacro. Oves tonse, Apostoli pauperes : Oves lote, Apostoli Spiritu sancto pleni. Hi in Passione fracti sunt, quando ibi Dominum reliquerunt, abeuntes in propria. Io. 16.g.
marg.|
HSC1. {g}
Cibavit me cinere dici
t Christus, vel Ecclesia, id est uno solo latrone, quia in die Passionis, ut dicitur, Dominus non nisi unum latronem comedit. Et latro dicitur cinis : quia sicut cinis relinquitur ab igne, sic et ipse fuit a peccatis relictus et tunc ipse ea reliquit. Et per hunc significantur {
299vb
} illi, qui numquam dimittunt peccare et tamen in fine vite visitantur a Domino. Hic est corvus, qui in torrente Carith, id est in asperitate et duritia Passionis pavit Heliam, id est Christum 3Rg. 17.a.
marg.|
HSC1. Vel {f}
Dentes sunt
Religiosi : Gn. 49.b. Dentes eius lacte candidiores. Dentes dicuntur Religiosi propter multas proprietates dentium. Sunt enim dentes candidi, fortes, carnem non habent, corio carent, nihil intra se pati possunt, non est dolor sicut dolor eorum, clausi sunt labiis ne videantur, turpe est, cum videntur, nisi ridendo ; toti corpori cibum masticant, nullum saporem inde sibi retinent, non facile consumuntur, per ordinem positi sunt, superiores et inferiores sunt et quamvis inferiores sepe moveantur, superiores numquam. Sunt ergo Religiosi candidi, quia quid illis est candidius, qui peccata cogitationum, ut actionum deplorant ? infra 4.b. Candidiores Nazarei eius nive, nitidiores lacte. Item fortes. Quid enim illis fortius, quibus tribulatio pro solatio, contumelia pro gloria, inopia pro abundantia ducitur ? Is. 40.g. Qui sperant in Domino, mutabunt fortitudinem, assument pennas sicut Aquile etc.
Item
carnem non habent, quia in carne positi ; carnis obliti, audiunt ab Apostolo : Vos in carne non estis, sed in spiritu, Rm. 8.b. Item corio carent : quia nitorem et distentionem humanarum sollicitudinum non habentes, in pace in idipsum dormientes quiescunt. Item intra se nihil pati possunt : quia nec parum aliquid in sua conscientia remanere permittunt. Ier. 6.a. Speciose et delicate assimilavi filiam Sion. Delicata enim nihil duri potest pati. Item non est dolor sicut dolor dentium : quia nihil tam horribile sicut murmur et dissensio in Religione. Unde supra 1.d. O vos omnes, qui transitis per viam, id est seculares, attendite et videte, si est dolor sicut dolor meus. Item clausi sunt labiis, ne videantur, sic Claustrales in Claustro, supra eodem, a. Circumedificavit adversum me, ne egrediar.
marg.|
Item turpe est videre eos nisi ridendo : quia nihil est turpius, quam Claustralem per vicos et castella discurrere, nisi caritas sit in causa, que operit multitudinem peccatorum, 1Pt. 4.b. Item toti corpori cibum masticant, quia ipsi pro toto corpore Ecclesie, scilicet tam pro vivis, quam pro mortuis orare sunt constituti. Item nullum saporem inde retinent : quia nullam inde sibi assumunt gloriam, sed dicunt. Non nobis, Domine, non nobis : Item non facile consumuntur : quia quanto annosiores, tanto fortiores. Dt. 33.d. Sicut dies iuventutis tue, ita et senectus. Item in ordine positi sunt. Ubi enim erit ordo, nisi ubi vigilare et dormire, comedere et bibere, ambulare et quiescere et ubi omnia in numero, pondere et mensura constituuntur ? Sap. 11.d. Superiores et inferiores sunt : quia ibi sunt subditi et Prelati : Quorum etsi inferiores moventur aliquando ad iram, vel huiusmodi, tamen superiores numquam debent. Sic exponit Beatus Bernardus. Hi dentes quotidie franguntur, quando de die in diem remittuntur. Refrigescit enim caritas multorum, Mt. 24.b. Et redditur ratio : quia, scilicet sunt seipsos amantes. 2Tim. 3.a. Et quia omnes, que sua sunt, querunt, non que Iesu Christi, Phil. 2.c.
marg.|
HSC1. {g}
Cibavit me cinere.
] HSC1. Cinis
marg.|
Penitentia. Iob. 42.a. Penitentiam ago in favilla et cinere. Is. 61.a. Corona pro cinere.
marg.|
Vilitas corruptionis nostre. Eccl. 10.b. Quid superbis terra et cinis ? Gn. 18.d. Loquar ad Dominum meum, cum sim pulvis et cinis ?
marg.|
Memoria mortis. Gn. 3.d. secundum aliam litteram : Cinis es et in cinerem reverteris.
Numérotation du verset
Lam. 3,17
marg.|
HSC1. {h}
Et repulsa est anima mea
quasi dicat : adeo arctatus sum cibi penuria, ut fere exiret de corpore meo anima mea.
marg.|
HSC1. {i}
Oblitus sum bonorum. Hoc
dicit : quia memoria bonorum inter supplicia cito tollitur.
Numérotation du verset
Lam. 3,allegorice
marg.|
HSC1. {h}
Et repulsa est anima mea a Ch
risto, qui est vita, Io. 14.a. Ego sum via, veritas et vita. Ps. 118. Longe a peccatoribus salus. Multi et a multis leguntur fuisse repulsi. Quidam a scrinio maiestatis Dei. Unde. Ct. 6.b. Averte oculos tuos a me : quia ipsi me avolare fecerunt. Ps. 63. Accedet homo ad cor altum etc.
Item
quidam a Sacerdotio. Os. 4.b. Quia tu repulisti scientiam et ego repellam te, ne Sacerdotio fungaris mihi. Item a sanctitate, supra 2.c. Repulit Dominus altare suum. Item a ligno vite, Vel a Paradiso Adam. Gn. 3.d. Ne forte sumat de ligno vite.
marg.|
HSC1. {i}
Oblitus sum bonorum cele
stium, infixus in terrenis. Ps. 68. Infixus sum in limo profundi. Unde Manasses, qui interpretatur oblivio, nascitur in Egypto.
Numérotation du verset
Lam. 3,18
marg.|
HSC1. {k}
Et dixi. Pla
ngit hic Propheta dolorem suum et populi. Unde ad cumulum doloris subiungit :
Et dixi, periit finis meus
id est illud quod in fine sperabam, scilicet reditus de captivitate. Et hoc verum est de ea, que facta est per Romanos.
marg.|
HSC1. {m}
Et spes mea a Domino reve
rtendi, scilicet. Quia hoc erat gravissimum :
Numérotation du verset
Lam. 3,18
mystice
mystice
marg.|
HSC1. {k}
Et dixi
quasi desperans.
marg.|
HSC1. {l}
Periit finis meus
id est ad bonum finem pervenire me non spero. Gn. 4.c. Maior est iniquitas mea, quam ut veniam merear.
marg.|
HSC1. {m}
Et spes mea a Domino
scilicet periit, cum tamen debeat quilibet dicere illud, Gn. 49.c. Salutare tuum exspectabo, Domine.
Numérotation du verset
Lam. 3,19
marg.|
HSC1.
{4.
300ra} {Δ} {a}
Recordare
etc.
Sicu
t dicit Glossa expositis incommodis benevolentiam captat iudicis a persona sua et iudicis et adversarii. Unde vox est hic Prophete vel populi convertentis se ad Dominum et ipsum deprecantis.
marg.|
HSC1. {a}
Recordare Domi
ne Deus.
marg.|
HSC1. {b}
Paupertatis in q
ua sum in captivitate.
marg.|
HSC1. {c}
Et transgressionis mee
id est pene, quam patior pro transgressione.
marg.|
HSC1. {d}
Absinthii et fellis
id est amaritudinis servitutis et contumeliarum, que mihi irrogantur ab hostibus meis : Et sic a persona sua captat benevolentiam. Sed quia per afflictiones posset desperare, propter hoc consequenter recolit beneficia Dei, dicens.
Numérotation du verset
Lam. 3,19
mystice
mystice
marg.|
HSC1. {a} {Θ}
Recordare paupertatis
etc.
Dici
t Christus, qui fuit pauper in ingressu mundi. Unde in aliena domo natus est et pannis vilibus involutus. Lc. 2.b. Et hoc vobis signum, invenietis infantem pannis involutum et positum in presepio. Item pauperior in progressu, quia etiam domum alienam ad manendum non habuit. Mt. 8.c. Vulpes foveas habent et volucres celi nidos, filius autem hominis non habent, ubi caput suum reclinet. Pauperrimus in egressu a Mundo, quia tunc nec vestes, nec domum, nec etiam socios habuit. Iob. 1.d. Nudus egressus sum : Et hoc contra avaritiam, quam secum crucifixit.
marg.|
HSC1. {c}
Et transgressionis mee. Hoc
dicit, sicut solet dici de amico, quando laborat pro alio, maxime in vilibus quod ipse facit excessum : Sic Dominus tota nocte ante Passionem laboravit in vilibus pro nobis, scilicet in purgatione nostrorum peccatorum et tandem in die sequenti fecit magnum excessum, quando voluit crucifigi. Lc. 9.d. Erant autem Moyses et Elias visi in maiestate et dicebant excessum eius quem completurus erat in Hierusalem. Et sic secum crucifixit superbiam.
marg.|
HSC1. {d}
Absinthii et fellis. Mc.
15.b. Dabant ei bibere vinum myrrhatum. Et sic crucifixit luxuriam. Et respondet iustus huic admonitioni, quam facit nobis Dominus, dicens.
Numérotation du verset
Lam. 3,20
marg.|
HSC1. {e}
Memoria memor ero bene
ficiorum Dei.
marg.|
HSC1. {f}
Et tabescet in me anima mea admi
rans benignitatem Dei. Unde
Numérotation du verset
Lam. 3,allegorice
marg.|
HSC1. {e}
Memoria memor ero
id est assidue memorabor Dominice Passionis. Hbr. 12.a. Recogitate eum, qui talem sustinuit a peccatoribus adversus semetipsum contradictionem, ut non fatigemini animis vestris deficientes. Eccles. 29.c. Gratiam fideiussoris tui ne obliviscaris, dedit animam suam pro te.
marg.|
HSC1. {f}
Et tabescet in me anima mea pre
confusione. Ps. 118. Tabescere me fecit zelus meus.
Numérotation du verset
Lam. 3,20
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. Vel {e}
Memoria memor ero pecc
atorum meorum ad dolendum. Ps. 24. Delicta iuventutis mee. Item ad confitendum. Is. 43.d. Narra, si quid habes, ut iustificeris. Iac. 5.d. Confitemini alterutrum peccata vestra. Item ad satisfaciendum. Ier. 31.d. Postquam convertisti, me egi penitentiam et postquam ostendisti mihi, percussi femur meum, confusus {
300rb
} sum et erubui, quoniam sustinui opprobrium adolescentie mee.
marg.|
HSC1. {f}
Et tabescet in me anima mea ex r
ecordatione peccatorum. Ps. 37. Quoniam iniquitatem meam ego annuntiabo et cogitabo pro peccato meo. Ps. 38. Tabescere fecisti sicut araneam animam eius.
Numérotation du verset
Lam. 3,21
marg.|
HSC1.
Hec recolens in corde meo, in Deo sperabo. Et
hoc magis est extorsio littere, quam vera expositio. Ipsa enim allegoria de Christo est hic veraciter sensus litteralis.
Numérotation du verset
Lam. 3,21
allegorice
allegorice
marg.|
HSC1. {g}
Hec recolens in corde meo
scilicet tormenta, que passus est Christus,
in Deo sperabo.
marg.|
HSC1. {g}
Hec recolens in corde meo non
solum verbo. Eccles. 22.c. Pungens oculum deducit lacrimas et qui pungit cor, profert sensum.
marg.|
HSC1. {h}
In Deo
adiutore meo. Gn. 49.c. Deus patris mei erit adiutor tuus.
marg.|
HSC1. {i}
Sperabo.
Ier. 17.b. Benedictus vir, qui confidit in Domino.
marg.|
HSC1. {i} Sperabo Quia frater meus est Christus, Gn. 45.b. Ego sum frater vester Ioseph. - <sperabo> Quia care emit, nec rem tam care emptam libenter perdet. 1Pt. 1.c. Non commutabilibus auro, vel argento redempti estis de vana vestra conversatione etc. - <sperabo> Quia advocatus noster est. 1Io. 2.a.: « Si quis peccaverit, advocatum habemus apud patrem Iesum Christum iustum ».
Numérotation du verset
Lam. 3,22
marg.|
HSC1. {k}
Misericordie Domini, quia non sumus consumpti
id est omnes in captivitate Chaldeorum occisi, qui bene merueramus per peccata. Sed hoc fecit Dominus.
marg.|
HSC1. {l}
Quia non defecerunt miserationes eius : Et
sic comparat benevolentiam a persona iudicis.
Numérotation du verset
Lam. 3,22
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {k}
Misericordie Domini, quia
etc.
Huic
clausule preponitur
Heth que
interpretatur pavor, vel vita, quia ex memoria Passionis Dominice et recordatione peccatorum concipitur timor, qui vitam inchoat, secundum illud Ecclesiast. 1.b. Initium sapientie timor Domini.
Misericordie Domini, quia non sumus consumpti
id est statim cum peccavimus in Infernum detrusi. Is. 39.d. Numquid mater oblivisci potest infantem suum, ut non misereatur filio uteri sui ? Et si illa oblita fuerit, ego tamen non obliviscar tui.
marg.|
HSC1. {l}
Quia non defecerunt miserationes eius. Que
sunt, quia salvat prius indignos. 2. Paralypome. ultim. Indignum salvabis me, Domine, secundum magnam misericordiam tuam. Item quia exspectat ad penitentiam. Rm. 2.a. An divitias bonitatis eius et longanimitatis contemnis : Item, quia peccatorem recipit, ut patet de illo, qui incidit in latrones : Lc. 10.e. Item quia iustificat sine meritis, ut patet de filio prodigo : Lc. 15.e. Item, quia dat gratiam operantem et cooperantem. 1Cor. 15.b. gratia Dei sum id quod sum et gratia eius in me vacua non fuit. Item, quia in bono facit perseverantem. Ps. 22. Misericordia eius subsequetur me omnibus diebus vite mee. Item, quia dat premia eterna pro modica temporali pena. 2Cor. 4.d. Id quod in presenti est momentaneum et leve tribulationis nostre, supra modum in sublimitate eternum glorie pondus operatur in nobis. Item, quia remunerat supra merita. Rm. 8.d. Existimo quod non sunt condigne passiones huius temporis ad futuram gloriam. Lc. 6.f. Mensuram bonam et confertam et coagitatam et supereffluentem dabunt in sinum vestrum. Item, quia punit citra condignum. Ps. 24. Universe vie Domini misericordia et veritas. Item, bona temporalia dat et bonis et malis. Mt. 5.g. Qui facit Solem suum oriri super bonos et malos. Sed quia Deus innocentem exaudit, propter hoc sequitur.
Numérotation du verset
Lam. 3,23
marg.|
HSC1. {m}
Novi diluculo
etc.
Vox
est Domini consolantis populum.
Novi diluculo
id est cito, quando ad me clamasti, laborem tuum et patientiam approbavi. Et quod.
marg.|
HSC1. {n}
Multa
vel
magna est fides tua per
quam non defecisti, sed me exspectasti. Et sequitur responsio populi, vel prophete.
Numérotation du verset
Lam. 3,23
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {m}
Novi diluculo
id est in initio gratie approbavi te. In mane quatuor attenduntur, que inveniri possunt in initio gratie. Evigilatio. Ecclesiast. 39.a. Iustus cor suum tradet ad vigilandum diluculo ad Dominum. Item inchoatio operandi. Prv. 11.d. Bene consurgit diluculo, qui querit bona. Item finis precedentium tenebrarum. Rm. 13.d. Nox precessit. Item initium sequentis lucis. Eph. 5.b. Fuistis aliquando tenebre, nunc autem lux in Domino.
marg.|
HSC1. {n}
Multa est fides tua qua
credis in me. Io. 15.a. Qui manet in me et ego in eo, hic fert fructum multum.
Numérotation du verset
Lam. 3,24
marg.|
HSC1. {o}
Pars mea Dominus, dixit anima mea
quasi dicat : partem non habeo in terra, quia captivatus sum.
marg.|
HSC1. {p}
Propterea exspectabo eum ut l
iberet me, quia,
Numérotation du verset
Lam. 3,24
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {o}
Pars mea Dominus, dixit anima mea. Ver
bum est Clericorum, qui in receptione corone dicunt : Dominus pars hereditatis mee. Numero 18.c. In terra eorum nihil possidebitis, nec habebitis partem inter eos : Ego pars et hereditas tua in medio filiorum Israel : Hoc dicitur Levitis.
marg.|
HSC1. {p}
Propterea exspectabo eum ut l
iberet a tribulatione. Ps. 54. Exspectabam eum, qui salvum me fecit a pusillanimitate spiritus et tempestate. Item ut internam consolationem det. Hab. 2.a. Si moram fecerit exspecta eum, quia veniens veniet. Item, ut in morte me in prima stola remuneret, Lc. 12.e. Et vos similes hominibus exspectantibus Dominum suum, quando revertatur a nuptiis etc.
Item
ut in die iudicii utraque stola me ornet. Unde dicit Apostolus ad Phil. 3.d. Salvatorem Θ exspectamus Dominum nostrum Iesum Christum, qui reformabit corpus humilitatis nostre etc.
Prv.
17.b. Gemma gratissima exspectatio prestolantis.
Numérotation du verset
Lam. 3,25
marg.|
HSC1.
{4.
300va} {Δ} {a}
Bonus est Dominus
etc.
et b
onus est,
anime querenti illum.
etc.
bonum est
etc. id est sine murmure.
Numérotation du verset
Lam. 3,25
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {a}
Bonus est Dominus. Hui
c clausule preponitur, Teth, que interpretatur bonum, vel exclusio, quia per timorem excluso malo, secundum illud Eccles. 1.c. Timor Domini expellit peccatum, summo bono incipit adherere anima, vel Ecclesia, cui soli ascribet quod suis peccatis non est consumpta. Dicit ergo.
Bonus est Dominus sperantibus in se. Ps.
72. Quam bonus Israel Deus. Prv. 28.d. Qui sperat in Domino, salvabitur. Eccles. 2.b. Qui timetis Dominum sperate in illum et in oblectatione veniet vobis misericordia.
marg.|
HSC1. {b}
Anime querenti illum. Qui
d ergo invenienti ? Queritur Dominus tripliciter. Per bonam operationem. Is. 21.d. Si queritis verbo, scilicet querite opere. Et hoc dicitur contra clericos, qui multum querunt eum verbo, quia alte tota die clamant orando et horas cantando, sed pauci opere. Item per fidem. Is. 55.b. Querite Dominum, dum inveniri potest. Item per contemplationem. Ct. 3.a. In lectulo meo per noctem quesivi, quem diligit anima mea. Propter hoc dicitur Mt. 7.a. Querite et invenietis.
Numérotation du verset
Lam. 3,26
marg.|
HSC1. {d}
Salutare Dei
id est Deum salvantem et captivitate liberantem.
Numérotation du verset
Lam. 3,26
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {c}
Bonum est
etc.
cont
emplationis. Apc. 8.a. Factum est silentium in celo quasi media hora. Bernardus Brevis mora, felix hora. Item cum silentio, id est sine tumultu cogitationum. Ideo cum silentio auditur Evangelium, quia ibi promittuntur eterna. Unde dicit.
marg.|
HSC1. {d}
Salutare Dei prom
ittentem salutem eternam. Gn. 49.c. Salutare tuum exspectabo, Domine.
Numérotation du verset
Lam. 3,27
marg.|
HSC1. {e}
Bonum est viro, cum portaverit iugum
scilicet Domini.
marg.|
HSC1. {f}
Ab adolescentia sua. Hoc
dicit, quia Iudei mandata Domini a iuventute abiecerant, unde et in senectute reverti nescientes, propter illa captivati sunt. Tamen Glossa dicit hic quod hec institutio est moralis et propter hoc sensus litteralis est extorsio littere.
Numérotation du verset
Lam. 3,27
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {c}
Bonum est viro, cum portaverit iugum ab adolescentia sua. Quo
d Prv. 22.a. Proverbium est, adolescens iuxta viam suam, etiam cum senuerit, non recedet ab ea : « Quod nova testa capit. inveterata sapit ». Iugo autem bos premitur, sic exspectatione et dilatione celestium homo iustus affligitur. Prv. 13.b. Spes, que differtur, affligit animam.
Numérotation du verset
Lam. 3,28
marg.|
HSC1. {g}
Sedebit popu
lus in Babylone.
marg.|
HSC1. {h}
Solitarius pre
dolore, consortia fugiens Chaldeorum. Ps. 36. Super flumina Babylonis illic sedimus etc.
marg.|
HSC1. {i}
Et tacebit non
audens contradicere, nec mutire.
marg.|
HSC1. {k}
Quia levavit se super se supe
rbiendo, scilicet cum esset adhuc in Iudea. Et hic tangitur causa captivitatis.
Numérotation du verset
Lam. 3,28
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {g}
Sedebit solitarius et tacebit. Hui
c clausule preponitur,
Ioth que
interpretatur principium, vel desolatio. Et hoc, quia desolatio est principium humilitatis, que notatur in verbo sessionis. Item {
300vb
} in verbo sessionis notatur auctoritas iudicandi. Sed seipsum non alium, quia homo, quando tribulatur, debet humiliari et seipsum iudicare, credens quod meruit quod ipse patitur. Is. 47.a. Descende, sede in pulvere virgo filia Babylon. Dicit ergo.
marg.|
HSC1. {g}
Sedebit in s
olitudine eremi cordis, ut vacet servitio Dei, id est contemplationi. Ier. 15.d. A facie tua solus sedebam, quia amaritudine replesti me.
marg.|
HSC1. {h}
Solitarius idem
quod monachus Grece.
marg.|
HSC1. {i}
Et tacebit a pr
avis cogitationibus et malis desideriis et turpiloquiis. Is. 7.a. Vide, ut sileas. Is. 30.d. In silentio et spe erit fortitudo vestra. Vel, tacebit, per patientiam exspectando humiliter finem tribulationis et premium patientie. Ex. 15.d. Dominus pugnabit pro vobis et vos tacebitis.
marg.|
HSC1. {k}
Quia levavit se spir
itualiter.
marg.|
HSC1. {l}
Super se carn
alem. Hec levatio fit per humilitatem. Sed e contrario superbi se elevant per elevationem. Prv. 29.d. de utrisque. Superbum sequitur humilitas et humilem spiritu suscipiet gloria.
Numérotation du verset
Lam. 3,29
marg.|
HSC1. {m}
Ponet in pulvere os suum
id est vilis erit et reputabitur a Chaldeis sicut pulvis, nec reputabuntur verba oris eius. Vel.
Ponet in pulvere
etc. id est humiliando se coram Deo terram osculabitur.
marg.|
HSC1. {n}
Si forte sit spes de r
editu de captivitate.
Numérotation du verset
Lam. 3,29
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {m}
Ponet in pulvere os suum long
am veniam faciendo et terram osculando, vel se pulverem reputando et dicendo, Gn. 18.d. Loquar ad Dominum meum, cum sim pulvis et cinis.
marg.|
HSC1. {n}
Si forte sit spes vite
eterne habende. Ps. 61. Sperate in eo omnis congregatio populi. Ps. 21. Speraverunt et liberasti eos. Rm. 5.a. Spes autem non confundit.
Forte dici
t, propter libertatem arbitrii salvandam.
Numérotation du verset
Lam. 3,30
marg.|
HSC1. {o}
Dabit percutient se maxillam, saturabitur opprobriis. Hoc
dicit, quia Chaldei et verberabant eos et opprobria inferebant eis. Et hec omnia sustinebit, sciens.
Numérotation du verset
Lam. 3,allegorice
marg.|
HSC1. {o}
Dabit percutienti se maxillam. Hoc
planum est de Christo. Is. 50.b. Corpus meum dedi percutientibus et genas meas vellentibus. Mi. 5.a. Virga percutiet maxillam iudicis Israel.
marg.|
HSC1. {q}
Saturabitur opprobriis
id est abundanter sustinebit opprobria. Ps. 68. Opprobria exprobrantium tibi ceciderunt super me.
Numérotation du verset
Lam. 3,30
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {o}
Dabit. ius
tus quilibet.
marg.|
HSC1. {p}
Percutienti se maxillam
id est paratus erit pro Christo sustinere. Mt. 5.f. Si quis te percusserit in dexteram maxillam, prebe ei et alteram.
marg.|
HSC1. {q}
Saturabitur opprobriis
id est gaudebit de opprobriis. Prv. 13.d. Iustus comedet et replebit animam suam, venter autem impiorum insatiabilis. Eccles. 2.a. Omne quod tibi applicitum fuerit, suscipe et in dolore sustine et in patientia tua humilitatem habe.
Numérotation du verset
Lam. 3,31
marg.|
HSC1. {r}
Quia non repellet in sempiternum Dominus sed
aliquando a captivitate liberabit.
Numérotation du verset
Lam. 3,31
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {r}
Quia non repellet. Hui
c clausule preponitur, Caph que interpretatur manus vel incurvatus, quia ex tactu Dominice manus incurvatur homo et non humiliatur ad penitentiam. Et de hoc agitur hic. Unde dicit,
Quia non repellet in eternum Dominus. Ps.
36. Non derelinquet Dominus Sanctos suos, in eternum conservabuntur. Hab. 3.a. Cum iratus fueris, misericordie recordaberis.
Numérotation du verset
Lam. 3,32
marg.|
HSC1. {s}
Quia si abiecit ad t
empus et
miserebitur secundum multitudinem misericordiarum suarum. Et
hoc probat.
Numérotation du verset
Lam. 3,32
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {s}
Quod si abiecit cogn
itionem sui occultando. Ct. ultimo d. Fuge, dilecte mi.
marg.|
HSC1. {t}
Et miserebitur secundum multitudinem misericordiarum suarum ampl
iorem notitiam prebendo. Gn. 18.c. Num potero quicquam celare Abraam ? Vel.
marg.|
HSC1. {s}
Si abiecit trib
ulationibus exponendo. Ps. 21. Deus, Deus meus, quare me dereliquisti ?
marg.|
HSC1. {t}
Et miserebitur
etc.
in f
uturo omnem miseriam amovendo. Is. 25.c. Auferet Dominus Deus omnem lacrimam ab omni facie. Is. 65.c. Oblivioni tradite sunt angustie priores, quia abscondite sunt ab oculis nostris. Item.
marg.|
HSC1. {s}
Si abiecit perm
ittendo peccare mortaliter.
marg.|
HSC1. {t}
Et miserebitur
etc.
nos
iustificando et humiliores, atque cautiores nos faciendo. Rm. 8.e. Omnia cooperantur in bonum his, qui secundum propositum vocati sunt sancti. Glossa etiam casus ad. Titum 3.b. Ut iustificati gratia ipsius heredes simus secundum spem vite eterne.
Numérotation du verset
Lam. 3,33
marg.|
HSC1. {u}
Non enim humiliavit ex corde suo et abiecit filios hominum sed
propter peccata eorum, que ad hoc quasi cogunt Dominum. Et preterea ipse
ignoravit
id est non approbavit, hec scilicet
Numérotation du verset
Lam. 3,33
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {u}
Non enim humiliavit trib
ulationibus et flagellis presentibus exposuit.
marg.|
HSC1. {x}
Ex corde suo
id est ex sua voluntate, sed provocatus nostris peccatis. Gn. 6.b. Tactus dolore cordis intrinsecus, delebo, inquit, hominem, quem creavi. Is. 28.f. Peregrinum est opus eius ab eo.
marg.|
HSC1. {y}
Et abiecit filios hominum. Hoc
non fecit ex corde, cum placeat ei, cum eis esse. Prv. 8.d. Delicie mee esse cum filiis hominum.
Numérotation du verset
Lam. 3,34
marg.|
HSC1. {z}
Ut contereret Chal
deus.
marg.|
HSC1. {a}
Sub pedibus suis omnes vincantos terre Iude
e scilicet quasi non ad
{4.
301ra}
Δ conterendum Iudeos missi sunt Chaldei, sed ad castigandum. Et hic captat benevolentiam iudicis a persona adversarii. Et hoc etiam
ignoravit
id est non approbavit.
Numérotation du verset
Lam. 3,35
marg.|
HSC1. {a}
Ut declinaret
Chaldeus.
marg.|
HSC1. {b}
Iudicium viri
Iudei, scilicet.
marg.|
HSC1. {c}
In conspectu vultus Altissimi
id est iuste non iudicaverunt Iudeos et hoc ; in conspectu Dei. Et hoc.
marg.|
HSC1. {g}
Dominus ignoravit
id est non approbavit.
Numérotation du verset
Lam. 3,35
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {a}
Ut declinaret
etc. Sicut pueri a recto declinant in obliquum suos casus ; a nominativo, scilicet in genitivum et sic deinceps. Sic iudices cadunt a recto tramite iudicii. Primo pro genitivo, quia propter illos, qui sunt de genere suo. Vel ad litteram, propter actum generationis, vel potius sue libidinis. Alii pro dativo, quando munera vel capiunt vel exposcunt. Alii pro accusativo, quando pro odio et per hoc veniunt in vocativum, quia citando vocant et tandem producunt ablativum, quia aliis innocentibus suum ius auferunt, peiores quam Greci, qui hunc casum, scilicet ablativum, non habent.
marg.|
HSC1. {g}
Dominus ignoravit
id est Domino non placuit.
Numérotation du verset
Lam. 3,36
marg.|
HSC1. {d}
Ut perverteret
id est quod pervertit conterendo.
marg.|
HSC1. {e}
Hominem
Iudaicum, scilicet populum.
marg.|
HSC1. {f}
Iudicio
perverso, quia, scilicet non ut voluntatem Domini impleret Chaldeus Iudeos afflixit, sed sue superbie et potentie totum ascripsit. Destructa hostis crudelitate, contra ipsum invehitur dicens.
Numérotation du verset
Lam. 3,36
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {d}
Ut perverteret hominem in iudicio suo
id est hominis iudicium. Iudicat enim Dominus meritis. Is. 11.a. Iudicabit in iustitia pauperes et arguet in equitate pro mansuetis terre.
Numérotation du verset
Lam. 3,36
mystice
mystice
marg.|
HSC1. {z}
Ut contereret.
Huic clausule preponitur
Lameth que
interpretatur disciplina, vel confessio, vel servo. Disciplina enim Domini confessionem operatur et confessio servat confitentem. Et in hoc loco agitur de disciplina Domini, qua castigat et conservat Ecclesiam. Dicit ergo :
Ut contereret sub pedibus suis omnes vincantos terre dati
vi casus. Vel
vincantos qui
vinculis peccati iunguntur terrenis.
marg.|
HSC1. {Θ} {g}
Dominus
scilicet hoc,
ignoravit
id est Domino non placuit, Is. 42.a. Calamum quassatum conteret et linum fumigans non extinguet. Calamus quassatus est peccator iacens in palude vitiorum, vacuus bonis operibus, quassatus prava consuetudine peccandi. Linum fumigans fetet et significat peccatorem peccatis fetentem, qui amat possessiones, domos, agros et vineas, parentes, honores, vincantus est terre et mirum quod tales faciunt, quia vincula multiplicare non cessant, cum tamen non sit ligatus vinculis carnalibus, qui solvi non velit. Et Dominus ignoravit.
Numérotation du verset
Lam. 3,37
marg.|
HSC1. {h}
Quis est iste ? Quan
te, scilicet arrogantie est Chaldeus vel Romanus.
marg.|
HSC1. {i}
Qui dixit
id est corde suo estimavit.
marg.|
HSC1. {k}
Ut fieret nost
ra captivitas sua potestate.
marg.|
HSC1. {l}
Domino non iubente cuiu
s nutu et dispositione fiunt omnia. Et quis est iste, qui dixit quod.
Numérotation du verset
Lam. 3,37
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {h}
Quis est iste. Hui
c clausule preponitur.
Mem. que
interpretatur ex intimis, vel ignis, quia ex intimis visceribus misericordie Dei et meritis peccatorum provenit ignis tribulationis, quo cremantur hic peccatores, ne in eternum crementur quod confitetur hic
Ecclesia dicens. Qui
s est iste, quam perversus, quam presumptuosus.
marg.|
HSC1. {i}
Qui dixit ut fieret trib
ulatio.
Domino non iubente.
{4.
301rb} Sap. 12.b. Quis dicet tibi ; quid fecisti, aut quis stabit, contra iudicium tuum ? aut quis in conspectu tuo veniet vindex iniquorum hominum ? aut quis tibi imputabit si omnes perierint ?
Numérotation du verset
Lam. 3,38
marg.|
HSC1. {m}
Ex ore Altissimi non egredientur nec bona, nec mala
id est nec prospera, nec adversa, sed a casu et fortuna, vel a potestate et fortitudine humana, quasi dicat : stultum est hoc dicere.
Numérotation du verset
Lam. 3,38
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {m}
Ex ore altissimi
id est Iesu.
marg.|
HSC1. {n}
Non egredientur nec bona, nec mala quia
accusantibus nihil respondit. Ps. 37. Ego autem tamquam surdus non audiebam etc. Item Prelatus altus debet esse predicando. Ps. 72. Posuerunt in celum os. Item, altior operando. Unde 1Rg. 10.d. Saul altior fuit universo populo ab humero et sursum. Sed altissimus contemplando. Is. 40.c. Super montem excelsum, id est in Paradisum per meditationem ascende tu, qui evangelizas Sion. De ore huius nec bona, nec mala egrediuntur. quando sine murmure sustinet et damna rerum et contumelias sermonum et iniurias verborum. Eccles. 20.a. Sapiens tacebit usque ad tempus. Unde et sequitur.
Numérotation du verset
Lam. 3,39
marg.|
HSC1. {o}
Quid
id est cur.
marg.|
HSC1. {p}
Murmuravit homo cont
ra Deum punientem.
marg.|
HSC1. {q}
Vivens vir pro peccatis suis
iuste, scilicet sed punitus, quasi dicat : non deberet murmurare. Post invectionem contra hostes, ostendit quid faciendum est dicens.
Numérotation du verset
Lam. 3,39
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {o}
Quid murmuravit homo vivens vir
ad differentiam peccatoris, qui mortuus est.
marg.|
HSC1. {r}
Pro peccatis suis
faciendis, vel defendendis, quasi dicat : iustus homo hoc non facit, qui patienter sustinet, si punitur pro peccatis. Quia Prv. 18.c. Iustus prior accusator est sui. Sap. 1.c. Custodite vos a murmuratione. 1Cor. 10.c. Neque murmuraveritis, sicut quidam eorum murmuraverunt et a serpentibus perierunt.
Numérotation du verset
Lam. 3,40
marg.|
HSC1. {s}
Scrutemur vias nostras
id est et peccata et sic non murmurabimus.
marg.|
HSC1. {t}
Et queramus et revertamur ad Dominum cui
peccavimus. Quomodo autem Dominus querendus est, ostendit dicens.
Numérotation du verset
Lam. 3,40
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {s}
Scrutemur
etc.
Huic
clausule preponitur.
Nun que
interpretatur principium, vel sempiternum, vel pascue, vel vivens et significat Christum, qui est sempiternum principium. Io. 8.c. Ego principium, qui et loquor vobis. Qui etiam est pascua vivens, ubi pascuntur fideles et reficiuntur. Ps. 22. In loco pascue ibi me collocavit. Quia ergo per viarum nostrarum scrutinium et per elevationem manuum possumus venire ad ipsum, propter hoc hic preponitur. Nun.
Scrutemur vias nostras non
Solis, vel Lune, vel stellarum, sed vias, per quas venimus, per quas imus, per quas eximus
scrutemur priu
s quam ille scrutetur eas, qui scrutabitur
Hierusalem in lucernis : So.
1.c.
marg.|
HSC1. {t}
Et queramus quid
fuimus, quia sperma fetidum ; quid sumus, quia vas stercorum ; quid erimus, quia esca vermium. Unde quidam « Sperma prius, modo saccus olens, post vermibus esca In tumulo, pro qua dote superbit homo ? » Bernardus : O homo, considera, unde venis et erubesce, ubi sis et ingemisce, quo vadis et contremisce.
marg.|
HSC1. {u}
Et revertamur ad Dominum.
Ps. 118. Cogitavi vias meas et converti pedes meos in testimonia tua.
Numérotation du verset
Lam. 3,41
marg.|
HSC1. {x}
Levemus corda nostra cum manibus
etc. ut ipsum fideliter deprecemur.
Numérotation du verset
Lam. 3,41
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {x}
Levemus corda nostra
etc. tamquam extentum per meditationem. Ps. 24. Ad te levavi animam meam, Iob. 7.e. Suspendium elegit anima mea. Item tamquam ferculum per bonam operationem. Unde 1Rg. 9.d. Levavit cocus armum et posuit ante Saul. Item tamquam poculum per desiderium vite eterne. Neem. 2.a. Levavi vinum et dedi Regi et eram quasi languidus ante faciem eius, pre desiderio, scilicet. Item ut evadamus laqueos Diaboli. Io. 18.b. Abscondita est in terra pedica eius, qua capit seculares et decipula eius iuxta semitam, qua capit claustrales. Item ut post tribulationem refrigerium habeamus, 3Rg. 19.c. Post ignem sibilus aure tenuis, ibi Dominus. Item ne in terrenis damnemur. Apc. 8.d. Ve, ve, ve habitantibus in terra. Item ut viso Domino penitentiam agamus. Iob. ultimo a. Nunc oculus meus videt te, idcirco ego me reprehendo et ago penitentiam in favilla et cinere. Item ut Deum glorificemus, ut ei confiteamur, ut ei gratias agamus. Unde Sacerdos in Missa levat manus, cum dicit : Gloria in excelsis, cum dicit : Credo in unum Deum et cum dicit : Sursum corda. Item levemus corda ad Dominum, ut sit tota intentio ad ipsum, tota cogitatio de ipso, tota operatio propter ipsum. Item ut diligamus ipsum toto corde, id est intellectu sine errore : Tota anima, id est voluntate sine contradictione. Item tota mente, id est memoria sine oblivione, sicut dicit August. Vel dulciter, sapienter et perseveranter, sicut dicit Beat. Bernardus De hac elevatione satis dictum est sup. 1.f. Expandit Sion manus suas. Et quia post elevationem cordis et operis ad Deum, oportet confiteri peccata : Propter hoc sequitur.
Numérotation du verset
Lam. 3,42
marg.|
HSC1. {y}
Nos inique egimus
et in nos et in proximos.
marg.|
HSC1. {z}
Et ad iracundiam provocavimus
Dominum, scilicet per peccata nostra.
marg.|
HSC1. {a}
Idcirco tu inexorabilis est
id est cito non
{4.
301va}
Δ exaudis. Modo iterum Propheta convertit se ad Dominum dicens.
Numérotation du verset
Lam. 3,42
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {y}
Nos inique egimus
contra proximum.
marg.|
HSC1. {z}
Et ad iracundiam provocavimus Deum
, id est quod faciunt illi, qui cum diabolo, qui est inimicus Domini, militant in castris. Iob. 18.c. Habitant in tabernaculo illius socii eius, qui non est ibi sunt balistarii, detractores. Ier. 9.a. Extenderunt linguam suam quasi arcum mendacii ibi incensores, scilicet mulieres compte et ornate. Ioel. 2.a. Ante faciem eius ignis urens. Eccles. 9.b. Colloquium eius quasi ignis exardescit. Specialiter autem hypocrite provocant Deum. Iob. 36.b. Simulatores et callidi provocant iram, Dei.
marg.|
HSC1. {a}
Idcirco inexorabilis es
{Θ} id est difficilis ad exaudiendum, non quod venie claudatur ianua, nisi hoc faciat nostra malitia. Io. 9.f. Peccatores Deus non audit. Propter quatuor autem non audit Deus. Propter idololatriam. Idc. 10.c. Peccavimus, quia dereliquimus Dominum Deum etc.
Et s
equitur. Idcirco non addam, ut ultra vos liberem. Item propter avaritiam. Prv. 21.b. Qui obturat aurem suam ad clamorem pauperis, clamabit ipse et non exaudietur. Item propter superbiam malorum. Item propter contemptum verbi sui. Prv. 28.b. Qui declinat aurem suam, ne audiat legem, oratio eius erit execrabilis.
Numérotation du verset
Lam. 3,43
marg.|
HSC1. {a}
Operuisti
adiutorium.
marg.|
HSC1. {b}
In furore et percussisti
id est in plaga dispersionis, vel captivitatis. c.
Occidisti mult
os ex nobis per Chaldeos, vel Romanos.
marg.|
HSC1. {d}
Nec pepercisti quin
in captivitatem duceremur et bonis omnibus spoliasti.
Numérotation du verset
Lam. 3,43
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {a}
Operuisti
peccata mea, ne tu ea videres ad puniendum, nec diabolus ad accusandum. Hec operatio fit per caritatem, Iac. 5.d. Caritas operit multitudinem peccatorum. Hec est bona operatio. Sed in malo operit Dominus, quando ita malos excecari permittit, ut sua peccata non videant. Ps. Operuisti omnia peccata eorum.
marg.|
HSC1. {b}
In furore percussisti
id est baculo adversitatis. Ier. 5.a. Percussisti eos et non doluerunt.
marg.|
HSC1. {c}
Occidisti
permittendo peccare mortaliter.
marg.|
HSC1. {d}
Nec pepercisti post
casum quin punires. Augustinus : Non parcit hic Dominus, ut parcat in futuro. Iob. 6.b. Hec mihi sit consolatio, ut affligens me dolore non parcat.
Numérotation du verset
Lam. 3,allegorice
marg.|
HSC1. {a}
Operuisti in furore.
Huic clausule preponitur.
Samech que
interpretatur audi, vel firmamentum, vel adiutorium, eo quod in hac clausula dicitur quod Christus opprobrium fuit Iudeorum quod fuit firmamentum et adiutorum credentium. Dicitur ergo Christus :
Operuisti me c
alamitate et miseria.
marg.|
HSC1. {b}
In furore percussisti
linguis et flagellis Iudeorum.
marg.|
HSC1. {c}
Occidisti in
carne.
marg.|
HSC1. {d}
Nec pepercisti quin
morerer.
Numérotation du verset
Lam. 3,44
marg.|
HSC1. {e}
Opposuisti nubem tibi
id est divitiam et obscuritatem peccati mei.
marg.|
HSC1. {f}
Ne transeat oratio mea,
scilicet ad te.
Numérotation du verset
Lam. 3,44
mystice
mystice
marg.|
HSC1. {e}
Opposuisti nubem
duritiam peccatorum. Iudeorum.
marg.|
HSC1. {f}
Ne transeat oratio mea
ad te pro eis. Vel in persona iusti.
Numérotation du verset
Lam. 3,44
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {e}
Opposuisti nubem tibi, ne transeat oratio
. Nubes est caro Christi. Is. 19.a. Ascendet Dominus super nubem levem. Hec quasi murus oppositus est inter Deum et Iudeos, ne ad Deum transeat eorum oratio, non quod ex parte Christi sit impedimentum, sed ex parte Iudeorum. Vel
Opposuisti nubem
id est caliginem peccatorum. Nubes enim non permittit videre Solem, nec radios Solis ad terram venire ; sic peccata non sinunt radios gratie descendere in cor hominis. Ez. 4.a. Sume tibi sartaginem ferream et pones eam in murum ferreum inter te et civitatem.
marg.|
HSC1. {f}
Ne transeat oratio ad D
eum. Unde Is. 59.a. Iniquitates vestre diviserunt inter vos et Deum vestrum et peccata {
301vb
} vestra absconderunt faciem eius a vobis, ne exaudiret.
Numérotation du verset
Lam. 3,45
marg.|
HSC1. {g}
Eradicationem et abiectionem posuisti me in medio populorum
id est sicut arborem eradicatam a terra propria et vilem et abiectam Chaldeis, vel Romanis me exposuisti. Et propter hoc.
marg.|
HSC1. {k}
Oculus meus
etc. pre dolore captivitatis :
marg.|
HSC1. {l}
Nec tacuit
a lacrimis.
marg.|
HSC1. {m}
Eo quod non esset requies. sup
. 1.a. Nec invenit requiem.
marg.|
HSC1. {n}
Donec respiceret
etc. quasi dicat : humanum auxilium omnino nobis defecit.
Numérotation du verset
Lam. 3,45
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {g}
Eradicationem
de terra viventium. Mt. 15.b. Omnis plantatio, quam non plantavit Pater meus celestis eradicabitur. Arbor autem eradicata fructum non facit. Ps. 51. Evellet te et emigrabit te de tabernaculo tuo et radicem tuam de terra viventium. Vel de gratia in qua fundantur boni, eradicantur peccatores. Eph. 3.d. In caritate radicati et fundati.
marg.|
HSC1. {h}
Et abiectionem
vel indignationem ; alia littera. Sap. 2.c. Gravis est nobis etiam ad videndum.
marg.|
HSC1. {i}
Posuisti me in medio populorum. Ps.
21. Ego sum vermis et non homo, opprobrium hominum et abiectio plebis.
Numérotation du verset
Lam. 3,46
marg.|
HSC1. {r}
Aperuerunt super nos os suum. irr
idendo.
marg.|
HSC1. {s}
Omnes inimici
scilicet Chaldei, vel Romani.
Numérotation du verset
Lam. 3,46
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {r}
Aperuerunt
etc. Huic clausule preponitur.
Phe. qu
e interpretatur oris, vel os aperui. Cui alludens Ieremias ait :
Aperuerunt
etc. Sicut frequenter facit, ut littera sensum verbi et verbum sensum littere explicet. Dicit ergo in persona Christi :
Aperuerunt super nos os suum omnes inimici
id est Iudei in Passione blasphemantes et irridentes et illudentes. Ps. 21. Aperuerunt super me os suum, sicut Leo rapiens et rugiens. Et dicit,
super nos ut d
esignetur Trinitas, in quam iniuria facta Christo redundavit et ideo triduo ante Pascha omnino intermittitur, nec cantatur, Gloria Patri etc.
ad i
nnuendum quod Patri et Filio et Spiritui sancto iniuria irrogata est in Christo et gloria eis ablata, quantum in Iudeis fuit.
Numérotation du verset
Lam. 3,47
marg.|
HSC1. {t}
Formido et laqueus facta est vobis vaticinatio
{
302ra
}
Δ
et contritio.
Vaticinatio, id est contemptus predicationis Prophetarum, quibus credere noluimus. Et contritio, qua Prophetas affliximus, quia Iudei, non solum Prophetas contempserunt et vaticinia eorum, sed ipsos graviter afflixerunt. Hec inquam facta est nobis formido in tempore obsidionis et laqueus in tempore captivitatis.
Numérotation du verset
Lam. 3,47
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. Vel moraliter: Inimici sunt detractores, qui os aperiunt ad detrahendum. Ps. 13. Qui devorant plebem meam sicut escam panis. Item falsi fratres ad deridendum. Iob. 30.a. Nunc derident me iuniores tempore. Item Demones ad accusandum et inflammandum. De 1. Apc. 12.c. Proiectus est accusator fratrum nostrorum, qui accusabat illos ante conspectum Dei nostri die, ac nocte. De secundo Apc. 9.a. De fumo putei exierunt locuste et data est illis potestas sicut habent scorpiones terre. Per puteum diabolus : per fumum suggestio eius. Locuste consumentes totam viriditatem, sunt peccata. Scorpio, qui blanditur facie et cauda pungit, diabolus est, qui blanditur suggerendo, sed crudelis est penam inferendo. Iob. 41.b. De ore eius lampades procedunt, sicut tede ignis accense.
Numérotation du verset
Lam. 3,47
mystice
mystice
marg.|
HSC1. {t}
Formido et laqueus
etc.
Sic
construe, ut verba sint hec Prelati dicentis.
marg.|
HSC1. {x}
Vaticinatio
id est contemptus Sacre Scripture que vaticinatur premia bonorum et penam malorum.
marg.|
HSC1. {u}
Facta est nobis formido pene
eterne. Iob. 6.a. Et terrores Domini militant contra me.
marg.|
HSC1. {y}
Et contritio quia
subditos nostros affliximus,
facta est nobis laqueus
. {Θ} Is. 14.c. Formido et fovea et laqueus super te, qui habitator es terre. Utuntur enim Demones creaturis factis propter hominem tamquam ad capiendum ipsos. Sap. 13.b. Creature Dei facte sunt in tentationem hominum et in muscipulam pedibus insipientium. Item ipsis hominibus utitur diabolus tamquam laqueis ad capiendum unum, per alium. Eccl. 7.d. Inveni amariorem morte mulierem, que laqueus venatorum est et sagena cor eius et vincula manus illius.
Numérotation du verset
Lam. 3,48
marg.|
HSC1. {a}
Divisionis aquarum
etc. id est pro captivitate.
marg.|
HSC1. {b}
Filie populi mei dici
t Ieremias, id est Hierusalem.
Numérotation du verset
Lam. 3,48
allegorice
allegorice
marg.|
HSC1. {a}
Divisiones aquarum
etc. Verba sunt Christi, qui super filiis Ecclesie fLv. Super Lazarum, scilicet. Io. 11.e. Super civitatem. Lc. 19.f. Super Crucem. Hbr. 5.b.
Numérotation du verset
Lam. 3,48
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. Lacrime debent dividi, quia sunt lacrime compunctionis, devotionis, compassionis, sicut dictum est sup. 1.a. Lacrime eius in maxillis eius. Item quia debemus per singula peccata flere. Ps. 6. Lavabo per singulas noctes. Peccata autem dicuntur noctes, quia nox visu privat. Ps. 57. Cor meum conturbatum est in me, dereliquit me virtus mea etc.
Item
nox latrones delectat, sic peccatum Demones. Os. 7.a. Fur ingressus est spolians, latrunculus foris. Ps. 103. Posuisti tenebras et facta est nox, in ipsa pertransibunt omnes bestie silve. Iob. 24.c. Oculus adulteri observat caliginem. Item nox egrotos gravat. Iob. 30.c. Nocte os meum perforatur doloribus. Propter hoc dicit Ps. 118. Rivos aquarum deduxerunt oculi mei, secundum aliam litteram, ubi nos habemus. Exitus aquarum
]
etc.
49
] HSC1. {o}
Oculus meus depredatus est
id est spoliavit.
Numérotation du verset
Lam. 3,49
marg.|
HSC1. {k}
Oculus meus
etc. Huic clausule preponitur Ain, que interpretatur fons, vel oculus, quia sicut de fonte fluunt rivuli, sic ex oculis bona, vel mala nascuntur. Cum enim aperiuntur ad bonum, tunc sunt fons iustitie ; cum vero ad malum, tunc sunt fons et origo malitie. Hic agitur de bono respectu Dei super afflictos et ideo preponitur Ain. Dicit ergo penitens.
marg.|
HSC1.
Oculus meus afflictus est
id est mens mea.
marg.|
HSC1. {l}
Nec tacuit, eo quod non esset requies
in naturalibus nostris, scilicet. Eccl. 3.d. Cuncta subiacent vanitati, id est mutabilitati. Item in temporibus non est requies. Iob. 7.b. Dies mei velocius transierunt quam a texente tela succiditur. Gn. 8.d. Nox et dies non requiescent. Item in laboribus. Iob. 5.b. Homo natus ad laborem. Similiter mare habet suum laborem et celum et terra et stelle et cetere creature. Item in cogitationibus. Iob. 20.a. Cogitationes mee varie succedunt sibi et mens mea in diversa rapitur. Item in quiete etiam non est requies Iob. 7.c. Si dixero, consolabitur me lectulus meus, terrebis me per somnia et per visiones horrore concuties. Item in peccato, Is. 62.d. Non est pax impiis. Sed unde hoc, nisi, quia non sumus hic in loco proprio ? Sicut enim lapis, nisi obstaculum habeat, non quiescit, donec veniat ad centrum, sic cor hominis, qui sine peccato est, non quiescit, donec veniat ad Deum, qui est centrum eius et proprius locus. Unde August. in lib. Confess. inquietum est cor meum, Domine, donec perveniat ad te. Propter hoc dicit Dominus. Io. 16.g. In mundo pressuram, in me autem pacem habebitis. Non tacet, nec tacebit oculus.
Numérotation du verset
Lam. 3,50
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {n}
Donec respiceret
etc. id est donec receptus sit in eterna requie. De qua Apc. 14.c. Amodo iam dicit spiritus, ut requiescant a laboribus suis, scilicet Eccl. 35.d. Non discedet, donec aspiciat Altissimus.
Numérotation du verset
Lam. 3,51
marg.|
HSC1. {p}
Animam meam ab o
mni gaudio.
marg.|
HSC1. {q}
In cunctis filiabus urbis mee
id est quia vidi civitates, que propter subiectionem filie fuerant Hierusalem, destructas. Et est vox vel Ieremie, vel populi.
Numérotation du verset
Lam. 3,51
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {o}
Oculus meus depredatus est animam meam in cunctis filiabus urbis mee.
Verum est hoc ad litteram. Multe enim muliercule urbis huius animas intuentium depredantur. Ier. 9.f. Docete filias vestras lamentum et unaqueque proximam suam planctum, quia ascendit mors per fenestras vestras et ingressa est domos vestras disperdere parvulos deforis, iuvenes de plateis. Propter hoc dicit Eccles. 9.a. Ne respicias mulierem multivolam, ne forte incidas in laqueos illius.
Numérotation du verset
Lam. 3,52
marg.|
HSC1. {c}
Venatione ceperunt me. Ver
ba sunt populi.
marg.|
HSC1. {d} quasi
avem inimici mei.
Aves sub reti conteguntur, ne evadant ; sic omnes Iudei fere in Hierusalem pre timore hostium congregati erant et ibi simul capti sunt.
marg.|
HSC1. {e}
Gratis
id est sine obstaculo.
marg.|
HSC1. Vel
Gratis
id est sine causa.
Numérotation du verset
Lam. 3,52
mystice
mystice
marg.|
HSC1. {c}
Venatione
etc. Huic clausule preponitur
Sade
que interpretatur consolatio, vel iustitie, quia Dominus iusto iudicio post lacrimas et insultationes hostium consolationem infundit. Et quia hoc dicitur hic propter hoc preponitur
Sade.
Dicit ergo.
Venatione ceperunt me
quasi
avem inimici mei de C
hristo. Venatio fit, cum artificio, sic Iudei primo insidiati Christo, volentes eum capere in sermone, deinde aperta operatione manus in eum iniecerunt. Sed.
Numérotation du verset
Lam. 3,52
allegorice
allegorice
marg.|
HSC1. {d} quasi
avem.
Christus enim dicitur avis. Is. 26.d. Vocans ab Oriente avem et de terra longinqua virum voluntatis mee. Iob. 5.b. Homo natus ad laborem et avis ad volatum, in Ascensione. Duobus autem generibus avium se comparat Dominus, Aquile et Galline. Aquile propter acumen contemplationis. Dt. 32.b.a “quasi Aquila provocans ad volandum pullos suos et super eos volitans”. Item galline, propter affectum compassionis. Mt. 23.d. Quoties volui congregare filios tuos quemadmodum Gallina etc. Comparat autem se Galline, ut dicit Chrysostomus quia gallina pullos vagantes voce congregat. Is. 45.d. Congregamini et venite et accedite simul, qui salvati estis de gentibus. Item quelibet avis filios sibi suppositos quasi proprios fovet, sic Christus omnes fovet et {
302rb
} bonos et malos. Mt. 6.c. Qui facit Solem suum oriri super bonos et malos. Item sic afficitur circa pullos quod ipsis infirmantibus infirmatur, sic Christus Is. 53.b. Vere languores nostros ipse tulit et dolores nostros ipse portavit. Item alis suis pullos protegit, sic Christus. Ps. 62. In velamento alarum tuarum exultabo. Mal. 4.a. Vobis timentibus Deum orietur Sol iustitie et sanitas in pennis eius. Item pre clamore raucescit, sic Christus. Ps. 68. Laboravi clamans, rauce facte sunt fauces mee.
a Dt. 32, 11.
marg.|
HSC1. {e}
Gratis
id est sine adeptione commodi. Prv. 1.b. Abscondamus tendiculas contra insontem frustra.
marg.|
HSC1. Vel
Gratis
id est sine culpa mea. Ps. 118. Principes persecuti sunt me gratis.
marg.|
HSC1. Vel inimici Ecclesie dicuntur clerici qui venantur ad capiendum dignitatem aliquam Ecclesie parochialis scilicet vel prebendam sicut avem, id est causa vanitatis sue et pompositatis implende. Ier. 5.f. Inventi sunt in populo meo impii insidiantes quasi aucupes.
Numérotation du verset
Lam. 3,52
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. Item moraliter de anima cuius venatores sunt demones. Ps. 112. Anima nostra sicut passer erepta est de laqueo venantium. Item carnis concupiscentie. Eccl. 7.d. Inveni amariorem morte mulierem, que laqueus venatorum est. Item mundi divitie. Os. 5.a. Facti estis laqueus speculationi. Bene autem dicit quasi
avem
id est instabilem, quia nisi instabiles non capiuntur. Prv. 27.a. Sicut avis transmigrans de nido suo, sic vir, qui relinquit locum suum. Os. nono c. Ephraim quasi avis avolavit.
Numérotation du verset
Lam. 3,53
marg.|
HSC1. {f}
Lapsa est in lacum
etc. Hoc patet de Ieremia, qui in lacum positus fuit. Ier. 38.b.
marg.|
HSC1. {g}
Et posuerunt lapidem
etc. Hoc forte verum fuit ad litteram.
marg.|
HSC1. Vel lapis dicitur difficultas exeundi.
marg.|
HSC1. Vel de populo, qui positus est in lacu captivitatis et superpositus est ei lapis, id est impossibilitas evadendi usque ad voluntatem Domini.
Numérotation du verset
Lam. 3,53
mystice
mystice
marg.|
HSC1. {f}
Lapsa est in lacum vita mea
dicit Christus, qui descendit in lacum inferni. Za. 9.c. Tu quoque in sanguine Testamenti tui eduxisti vincantos de lacu, in quo non est aqua. Hoc fuit significatum. 2Rg. 23.c. Ubi Banaias descendit cum baculo tempore nivis in lacum et interfecit Leonem.
marg.|
HSC1. {g}
Et posuerunt lapidem super me advo
lutum ad ostium monumenti. Mt. 27.h.
Numérotation du verset
Lam. 3,53
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. Moraliter, hoc potest dicere peccator quilibet. Hoc etiam potuit dicere Adam.
Lapsa est in lacum vita mea
marg.|
HSC1.
lacum
] lacus culpe. Ps. 29b :"Salvasti me a descendentibus in <lacum> fecis". - <lacus> miserie. Eduxisti me de lacu miserie et de luto. - <lacus> verbi. Za. 9.c. Tu quoque in sanguine Testamenti etc. Ad primum descendit Adam, quando pomum vetitum gustavit. Ad secundum, quando de Paradiso ad has miserias mundo exivit. Ad tertium, quando ab hac vita migravit. Primus significatus est per lacum, in quo missus est Daniel, ut devoraretur a Leonibus. Dn. ultimo f. Secundus per lacum, in quo missus est Iosephus. Gn. 39.d. Tertius per lacum Helchie, in quo positus fuit Ieremias : Ier. 38.b. De quo non exivit, donec panni veteres sub missi fuerunt ad eum, quia per Ecclesie Sacramenta a Christo impleta reductus est Adam et alii de limbo.
b Ps. 29, 4 : “Domine eduxisti ab inferno animam meam salvasti me a descendentibus in lacum » ; Ps. 39, 3 : « Et exaudivit preces meas et eduxit me de lacu miserie et de luto fecis ».
marg.|
HSC1. {g}
Et posuerunt lapidem super me
id est duritiam cordis. Hic est lapis, qui erat super Lazarum: Io. 11.e. Et Dn. 6.e. : Allatus est lapis unus et positus super os laci.
Numérotation du verset
Lam. 3,54
marg.|
HSC1. {h}
Inundaverunt aque
id est tribulationes.
marg.|
HSC1. {i}
Super caput meum. Ita
ut pene me submergerent.
marg.|
HSC1. {k}
Dixi perii
id est timui, ne perirem, sic de Ieremia.
marg.|
HSC1. Vel de populo, qui timuit, ne umquam de captivitate rediret et sic inter hostes periret.
Numérotation du verset
Lam. 3,54
allegorice
allegorice
marg.|
HSC1. {h}
Inundaverunt aque
etc.
dici
t Christus, id est tribulationes. Ps. 87. Omnes fluctus tuos induxisti super me. Ione 2.c. Pelagus operuit caput meum.
marg.|
HSC1. {k}
Et dixi in C
ruce.
marg.|
HSC1. {l}
Perii mort
e temporali. Io. 19.f. Consummatum est. Ps. 68. Veni in altitudinem maris et tempestas demersit me.
Numérotation du verset
Lam. 3,54
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1.
Aque sun
t tribulationes. Ct. 8.c. Aque multe non potuerunt extinguere caritatem. Dicuntur autem aque, quia refrigerant. Dn. 3.e. Angelus Domini descendit in fornacem et fecit medium fornacis quasi ventum roris flantem. Item quia mundant. Mt. 3.c. Ipse vos baptizabit Spiritu sancto et igni, scilicet tribulationis.
marg.|
HSC1. Item quia fervorem concupiscentie temperant. Eccl. 11.d. Malitia hore oblivionem facit luxurie maxime. Item quia terram fertilem faciunt, id est hominem. Hbr. 12.c. Omnis disciplina in presenti quidem non videtur esse gaudii, sed meroris, postea autem fructum pacatissimum exercitatis per eam reddet iustitie.
marg.|
HSC1. {k}
Et dixit perii. Is
. 47.c. Iustus perit et non est qui recogitet.
Numérotation du verset
Lam. 3,55
marg.|
HSC1. {m}
Invocavi nomen tuum Domine de lacu novissimo. Vo
x est Prophete, vel populi captantis benevolentiam a persona {
302va
}
Δ iudicis.
Numérotation du verset
Lam. 3,allegorice
marg.|
HSC1. {m}
Invocavi nomen
etc. Huic clausule preponitur
Choph quod
interpretatur vocatio, vel conclusio, vel aspice, quia conclusio tribulationum est invocare Deum, quia invocatus aspicit, propter hoc preponitur Coph, ibi, ubi agitur de hoc. Dicit ergo
Invocavi nomen tuum. Domine dici
t Christus qui Patrem invocavit dicens. Mt. 25.d. Pater, si possibile est transeat a me calix iste. Et Ps. Aspice in me et misere mei.
marg.|
HSC1. {n}
De lacu novissimo
id est de limbo inferni
Numérotation du verset
Lam. 3,55
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. Moraliter. Cum aque tribulationum inundant, non est aliud nisi invocare Deum. 2Par. 20.c. Cum ignoremus, quid agere debeamus, hoc solum habemus residui, ut oculos nostros ad te, Domine, dirigamus. Et hoc est quod hic dicitur.
Numérotation du verset
Lam. 3,55
mystice
mystice
marg.|
HSC1. {m}
Invocavi nomen tuum, Domine de l
acu novissimo, Θ id est de profunditate peccati. Ps. 129. De profundis clamavi ad te, Domine. Michee 4.d. Venies in Babylonem, ibique liberaberis.
Numérotation du verset
Lam. 3,56
marg.|
HSC1. {a}
Vocem meam pecc
ata confitentem et misericordiam postulantem, audisti. Et si hoc.
marg.|
HSC1. {c}
Ne avertas aurem tuam a singultu inte
riori meo.
marg.|
HSC1. {d}
Et clamoribus exte
rioribus, sed potius exaudi.
Numérotation du verset
Lam. 3,56
mystice
mystice
marg.|
HSC1. {a}
Vocem meam audisti dici
t Christus, resuscitando me tertia die.
marg.|
HSC1. {c}
Ne avertas aurem meam a singultu meo et clamoribus. Hbr
. 5.b. Cum clamore valido et lacrimis offerens exauditus est pro sua reverentia.
Numérotation du verset
Lam. 3,56
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {a}
Vocem meam
id est confessionem, tam peccati quam laudis.
marg.|
HSC1. {b}
Audisti. Sap
ient. primo c. Auris zeli audit omnia. Eccl. 39.b. Confitemini illi in voce labiorum vestrorum et in canticis labiorum et citharis.
marg.|
HSC1. {c}
Ne avertas aurem tuam a singultu meo. Sin
gultus comes est fletus. Cause singultus sunt frigus, inanitio, carentia virtutis, nimia repletio. Ecclesiast. 35.c. Non despiciet vocem pupilli, nec viduam, si effundat loquelam gemitus.
marg.|
HSC1. {d}
Et clamoribus cord
is. Ex. 4.b. Et clamorem eius audivi.
Numérotation du verset
Lam. 3,57
marg.|
HSC1. {e}
Appropinquasti in die, quando vocavi te. Hoc
suit, quando liberavit Ieremiam de lacu, vel populum de captivitate. Et hic intendit movere Dominum per hoc quod consuevit misereri omnium, qui ex corde invocant illum.
marg.|
HSC1. {f}
Dixisti ne timeas. Is
. 41.c. Ne timeas, quia ego tecum sum.
Numérotation du verset
Lam. 3,57
mystice
mystice
marg.|
HSC1. {e}
Appropinquasti in die, quando invocavi te. Deu
s nobis appropinquat, quando de malis amovendis deprecationem exaudit. Eccl. 35.c. Deprecationem lesi exaudiet. Item ad preces Sacerdotum peccata remittendo. Sapient. 18.d. Per incensum deprecationem allegans restitit ire. Hoc dicitur de Aaron. Item in bonis impetrandis orationem Angelorum acceptando. Tb. 12.c. Cum orares obtulisti orationem tuam Domino. Propter hoc dicitur Iac. 4.b. Appropinquate Deo et appropinquabit vobis.
marg.|
HSC1. {f}
Dixisti, ne timeas. Is.
44.a. Noli timere serve meus Iacob et rectissime quem elegi.
marg.|
HSC1. {g}
Iudicasti. Hui
c clausule preponitur.
Res que
interpretatur caput, vel primatus. Et recte, quia hic invitamur concurrere ad Christum, qui Caput et Princeps noster est. Dicit ergo Christus.
Iudicasti, Domine
Pater,
causam anime mee, defensor vite mee
vel redemptor. Verba sunt Christi in die Passionis. Cuius causam Deus Pater iudicavit, quando de manibus Iudeorum ipsum eripuit in resurrectione.
marg.|
HSC1. {g} Vel
Iudicasti
etc.
Iude
os reprobando et me eripiendo.
Numérotation du verset
Lam. 3,57
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. Vel moraliter verba sunt hominis ad Deum, qui homo causam habebat contra diabolum, sed non erat, qui pro {
302vb
} eo staret, donec venit Christus, qui pro homine dedit sententiam contra diabolum et libertati adiudicavit genus humanum. Io. 8.c. Si vos filius liberaverit, vere liberi eritis. Unde dicit.
marg.|
HSC1. {g}
Iudicasti
id est pro me iudicatum esse fecisti.
Numérotation du verset
Lam. 3,58
marg.|
HSC1. {g}
Iudicasti, Domine, causam anime mee redemptor vite mee
quasi dicat : sententiam absolutionis dedisti, quando fui liberatus de lacu, dicit Ieremias. Vel populus, quando fuit liberatus de captivitate.
Numérotation du verset
Lam. 3,58
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {h}
Causam anime mee non
agrorum. Hoc ideo dicit, quia diabolus non querit nisi animas. Gn. 14.d. Da mihi animas, cetera tolle tibi. Non quocunque modo, sed pro redemptione. Unde.
marg.|
HSC1. {t}
Redemptor vite mee. Ps.
102. Qui redemit de interitu vitam tuam.
Numérotation du verset
Lam. 3,59
marg.|
HSC1. {k}
Vidisti, Domine, iniquitatem illorum adversum me
id est quod inique agunt contra me, dicit Ieremias de Iudeis, vel Iudei de Chaldeis.
marg.|
HSC1. {l}
Iudica iudicium meum iudi
cio absolutionis.
Numérotation du verset
Lam. 3,allegorice
marg.|
HSC1. {k}
Vidisti, Domine, iniquitatem illorum adversum me dici
t Christus. Ier. 18.d. Numquid redditur pro bono malum, quia foderunt foveam anime mee ? Et in eod. Tu autem, Domine, scis omne consilium eorum adversum me in mortem.
marg.|
HSC1. {l}
Iudica iudicium meum quia
omnia iuste iudicas. Ier. 11.d. Tibi revelavi causam meam.
Numérotation du verset
Lam. 3,59
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {k} Moraliter.
Vidisti, Domine, iniquitatem illorum
id est Demonum. Ita conqueritur iustus ad Dominum de diabolo et de detractoribus.
Numérotation du verset
Lam. 3,60
marg.|
HSC1. {m}
Vidisti omnem furorem, universas cognitiones eorum adversum me. Hoc
patet de Ieremia, quia Ier. decimo octavo c. Venite et cogitemus contra Ieremiam cogitationes. Vel hoc dicunt Iudei conquerentes de Chaldeis.
Numérotation du verset
Lam. 3,allegorice
marg.|
HSC1. {m}
Vidisti omnem furorem clam
antium. Crucifige crucifige eum. Io. 19.a. Furor est ira magna. Prv. 27.a. Ira non habet misericordiam, nec erumpens furor.
marg.|
HSC1. {n}
Universas cogitationes eorum adversum me ut c
aperent insidiando. Lc. 14.a. Illi autem observabant eum.
Numérotation du verset
Lam. 3,60
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {m}
Vidisti omnem furorem. Ecc
l. ultimo a. A rugientibus preparatis ad escam. Ps. 57. Furor illis secundum similitudinem serpentis.
marg.|
HSC1. {n}
Universas cogitationes eorum adversum me. Pr
v. 1.b. Abscondamus tendiculas contra insontem frustra.
Numérotation du verset
Lam. 3,61
marg.|
HSC1. {o}
Audisti opprobria eorum, Domine quia
Iudei Ieremiam exprobrabant, vel Chaldei Iudeis.
marg.|
HSC1. {p}
Omnes cogitationes eorum adversum me ut p
rius expone.
Numérotation du verset
Lam. 3,allegorice
marg.|
HSC1. {o}
Audisti opprobria. Hu
ic clausule preponitur.
Sin que
interpretatur dentium, vel super vulnus, quia hic planguntur opprobria Christi, quibus Iudei eum vulneraverunt. Dicit ergo Christus ad Patrem.
Audisti opprobria eorum, Domine qui
dicebant. Vah, qui destruis Templum Dei et in tribus diebus illud reedificas. Mt. 27.e. Io. 8. Nonne bene dicimus nos, quia Samaritanus es tu et Demonium habes ?
marg.|
HSC1. {p}
Omnes cogitationes eorum adversum me.
Mt. 9.a. Ut quid cogitatis mala in cordibus vestris ?
Numérotation du verset
Lam. 3,61
mystice
mystice
marg.|
HSC1. Vel de Ecclesia : {o}
Audisti opprobria eorum, Domine. Opp
robrium Ecclesie sunt mali Prelati. Unde possunt Parochiani conqueri. Eccles. 41.b. De patre impio querentur filii, quando propter illum sunt in opprobrium. Unde per Ps. 118. Clamat Ecclesia. Aufer a me opprobrium. Et Dominus respondet. 1Rg. 17.e. Nunc vadam et auferam opprobrium populi, id est pravum Prelatum.
Numérotation du verset
Lam. 3,61
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {p}
Omnes cogitationes eorum adversum me Cogi
tationes enim loquuntur apud Deum ibi vir iustus conqueritur de Demonibus, qui peccata suggerunt et de detractoribus, qui peccata exprobrant, vel imponunt. Ps. 101. Tota die exprobrabant mihi inimici mei et qui laudabant me etc.
Sed
de his habetur victoria silendo. Is. 30.d. In silentio et spe erit fortitudo vestra. Unde Rapsaci, multa improperanti, nihil responderunt illi, qui erant in Hierusalem. Is. 36.d.
Numérotation du verset
Lam. 3,62
marg.|
HSC1. {q}
Labia insurgentium mihi. Ier
. nono c. Extenderunt linguam suam quasi arcum mendacii. Et Ier. 18.c. Venite et percutiamus eum lingua.
marg.|
HSC1. {r}
Et meditationes eorum adversum me, tota die
id est assidue.
Numérotation du verset
Lam. 3,allegorice
marg.|
HSC1. {q}
Labia insurgentium de C
hristo. Ps. 26. Insurrexerunt in me testes iniqui.
Numérotation du verset
Lam. 3,62
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {q}
Labia insurgentium
id est detrahentium.
marg.|
HSC1. {r}
Et meditationes eorum adversum me tota die. Hoc
est quod dixit supra c : « Omnes cogitationes eorum adversum me » de iusto.
c Lam. 3, 61
marg.|
HSC1. {s}
Adversum iust
um. Eccles. 10.c. Si mordeat serpens in silentio, nihil eo minus habet, qui occulte detrahit. Occulte dicitur detrahere, qui iuxta verbum Beati Bernardi conceptam malitiam, quam retinere non potest, verecundie fuco obumbrare conatur : Grande, inquit, damnum, alias quamplurimum laudabilis est, sed in hoc excusari non potest. Unde Dn. 7.b. Ecce alia bestia similis. Urso in parte stetit. Stare videtur in parte, quando laudem premittit, non stare autem in parte, quando detractionem subiungit.
Numérotation du verset
Lam. 3,63
marg.|
HSC1. {t}
Sessionem eorum et resurrectionem vide quas
faciebant mala tractando de Ieremia.
Numérotation du verset
Lam. 3,allegorice
marg.|
HSC1. {t}
Sessionem eorum. Per
hoc illi intelliguntur, qui sedentes in cathedris iudicabant Iesum. Ps. 68. Adversum me loquebantur, qui sedebant in porta.
marg.|
HSC1. {u}
Et resurrectionem eorum vide. Ps.
26. Insurrexerunt in me testes iniqui.
marg.|
HSC1. {x}
Ego sum psalmus eorum. Ps.
68. Et in me psallebant, qui bibebant vinum.
Numérotation du verset
Lam. 3,63
mystice
mystice
marg.|
HSC1. {u}
Et resurrectionem. In
opus malum
vide. Ps.
138. Tu cognovisti sessionem meam et resurrectionem
]
etc.$moraliter
marg.|
HSC1. {t}
Sessionem. In
hoc notatur otiositas. Ier. 8.e. Quare sedemus ? quasi tempus nostrum cito transit et non sedet. Ps. 126. Surgite postquam sederitis.
marg.|
HSC1. {x}
Ego sum
{Θ}
Psalmus eorum
id est materia locutionis. Detractores enim omnes horas dicunt de sanctis viris. Dicunt enim matutinas, mala iuventutis recitando et sic de aliis, ut sicut Sanctus vir dicitd : « Septies in die laudem dixi tibi » sic possunt dicere : ‘Septies detraxi tibi’e.
d Ps. 118, 164?
e Cf. Lc. 17, 4 : «Et si septies in die peccaverit in te et septies in die conversus fuerit ad te, dicens : Pœnitet me, dimitte illi »
marg.|
64
marg.|
HSC1. {a}
Redde
eis vicem, Domine, iuxta opera manuum suarum. Hoc
dicit non optando, vel imprecando, sed predicando. Et hoc dicitur de Iudeis, vel de Chaldeis.
Numérotation du verset
Lam. 3,64
marg.|
HSC1. {a}
Redde eis Huic
clausule preponitur,
Tau : qu
e interpretatur signa vel consummavit, quia que hic dicuntur signa, sunt future consummationis. Dicit ergo :
Reddes eis iuxta opera manuum suarum. Domi
nus reddit iustum pro iniusto, quando iniuste iudicantes iuste damnat. Is. 27.b. In mensura contra mensuram, cum abiecta fuerit, iudicabit eam. Item pro malo culpe, malum pene. Ioel. 3.a. Cito velociter reddam vicissitudinem, vobis super caput vestrum.
Numérotation du verset
Lam. 3,65
marg.|
HSC1. {b}
Dabis eis scutum cordis laborem
id est quia te in peccatis suis laborare fecerunt nolentes obedire tibi. Propter hoc indurabis corda eorum, ne ipsi ad te revertantur. Et postquam fuerint indurati.
Numérotation du verset
Lam. 3,65
allegorice
allegorice
marg.|
HSC1. {b}
Dabis eis scutum cordis laborem tuum. Pas
sio Christi fuit Iudeis occasio cecitatis et obstinationis, ut non possent iaculis predicationis corda eorum penetrari. Iob. 41. Corpus eius quasi scuta fusilia versi sunt eis in stipulam lapides funde. Quare ? Quia cor eius quasi malleatoris incus. Item in bono. Passio Domini est scutum, in quo possumus omnia tela nequissima ignea extinguere. Eph. ultimo. c.
Numérotation du verset
Lam. 3,66
marg.|
HSC1. {c}
Persequeris in furore tuo et conteres eos sub celis Dominus. Dt.
32.f. Et vindictam retribuet, in hostes eorum. Ecce pena et labor afflictionis Iudeorum, qui Ieremiam afflixerunt. Vel predicitur hic destructio Chaldeorum.
Numérotation du verset
Lam. 3,66
moraliter
moraliter
marg.|
HSC1. {c}
Persequeris malo
s, scilicet.
marg.|
HSC1. {d}
In furore tuo quia
, scilicet pauperes tuos persecuti sunt. Ps. 118. Principes persecuti sunt me gratis. Prv. 28.c. Leo rugiens et Ursus esuriens, Princeps impius super populum pauperem.
marg.|
HSC1. {e}
Et conteres eos sub celis
id est in terra
Domine Eccl
es. 37.b. Contere caput Principum et inimicorum.
marg.|
HSC1. Vel
Sub celis
id est sub celestibus viris. Mal. ultimo a. Calcabitis impios, cum fuerint cinis sub planta pedum vestrorum. Ex. 17.d.f “Delebo memoriam Amalech1 de sub celo”.
f Ex. 17, 14.
1 Amalech]
scrips.,
Amelech
Ed1703
Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (Lam. Capitulum 3), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 07/09/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=35&chapitre=35_3)
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (Lam. Capitulum 3), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 07/09/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=35&chapitre=35_3)
Notes :