Hugo de Sancto Caro

Capitulum 6

Numérotation du verset Bar. 6,1a 

Incipit1 exemplum2 epistole eiusdem3 quam misit Ieremias ad abductos4 captivos in Babyloniam a rege Babyloniorum ut annuntiaret5 illis secundum quod preceptum est illi a Deo6.
1 Incipit Ω F ΩS Rusch ] om. Weber |
2 exemplum Rusch Weber ] exemplar Clementina |
3 eiusdem ΩS Rusch ] om. Weber |
4 abductos Rusch Weber ] abducendos Clementina |
5 annuntiaret Rusch Clementina ] nuntiaret Weber |
6 Incipit… a Deo Bar. 5 in fine ] = Bar. 6 tit. Weber |
Numérotation du verset Bar. 6,1b 

Propter peccata que peccastis ante Deum, abducemini in Babyloniam captivi a Nabuchodonosor rege Babyloniorum7.
7 Babyloniorum Rusch Clementina ] Babylonum Weber
Numérotation du verset Bar. 6,2 

Ingressi itaque in Babylonem8 eritis ibi9 annis plurimis et temporibus longis10 usque ad generationes septem ; post hoc autem educam vos inde cum pace.
8 Babylonem Rusch Clementina ] Babyloniam Weber |
9 ibi Rusch Clementina ] illic Weber |
10 temporibus longuis] tempus longum Weber |
Numérotation du verset Bar. 6,3 

Nunc autem videbitis in Babylonia deos aureos et argenteos et lapideos et ligneos in humeris11 portari ostentantes metum gentibus.
11 humeris Rusch Clementina ] umeros Weber
Numérotation du verset Bar. 6,4 

Videte ergo ne et vos similes efficiamini factis alienis et metuatis, et metus vos capiat in ipsis.
Numérotation du verset Bar. 6,5 

Visa itaque turba de retro et ab ante, adorantes dicite in cordibus vestris: Te12 oportet adorari Domine.
12 Te Rusch Clementina ] tibi Weber
Numérotation du verset Bar. 6,6 

Angelus autem13 meus vobiscum est, ipse autem exquiram animas vestras.
13 autem Rusch , Weber ] enim Clementina
Numérotation du verset Bar. 6,7 

Nam ligna14 ipsorum polita a fabro ; ipsa enim15 inaurata et inargentata ; falsa sunt, et non possunt loqui.
14 ligna Rusch ] lingua Weber |
15 enim Rusch Clementina ] autem Weber |
Numérotation du verset Bar. 6,8 

Et sicut virgini amanti ornamenta16, ita accepto auro fabricata17 sunt.
16 ornamenta Rusch Clementina ] ornamenti Weber |
17 fabricata Rusch ] fabricati Weber |
Numérotation du verset Bar. 6,9 

Coronas certe aureas habent super capita sua dii illorum ; unde subtrahunt18 sacerdotes ab eis aurum et argentum, et erogant illud in semetipsis19.
18 subtrahunt Rusch Clementina ] subtrahent Weber |
19 semetipsis Rusch Weber ] semetipsos Clementina |
Numérotation du verset Bar. 6,10 

Dant autem et ex ipso prostitutis et meretrices ornant ; et iterum cum receperint illud a meretricibus, ornant deos suos.
Numérotation du verset Bar. 6,11 

Hi autem non liberantur ab erugine et tinea.
Numérotation du verset Bar. 6,12 

Opertis autem illis veste purpurea, extergent20 faciem ipsorum propter pulverem domus qui est plurimus inter eos.
20 extergent Rusch Weber ] extergunt Clementina
Numérotation du verset Bar. 6,13 

Sceptrum autem habet ut homo, sicut iudex regionis, qui in se peccantem non interficit.
Numérotation du verset Bar. 6,14 

Habet etiam in manu gladium et securim, se autem de bello et a latronibus non liberat. Unde vobis notum sit quia non sunt dii.
Numérotation du verset Bar. 6,15 

Non21 ergo reverimini22 eos. Sicut enim vas hominis confractum inutile efficitur, tales sunt et dii illorum.
21 Non Rusch Clementina ] Ne Weber |
22 reverimini Rusch ] inveneritis Θ, timueritis Weber |
Numérotation du verset Bar. 6,16 

Constitutis illis in domo, oculi eorum pleni sunt pulvere a pedibus introeuntium.
Numérotation du verset Bar. 6,17 

Et sicut alicui qui regem offendit circumsepte sunt ianue aut sicut ad sepulcrum adductum mortuum, ita tutant23 sacerdotes ostia clausuris et seris ne a latronibus expolientur.
23 tutant Rusch Weber ] tutantur Clementina
Numérotation du verset Bar. 6,18 

Lucernas accendunt illis, et quidem multas, ex quibus nullam videre possunt. Sunt autem sicut trabes in domo.
Numérotation du verset Bar. 6,19 

Corda vero eorum dicunt elingere serpentes qui de terra sunt, dum comedunt24 eos et vestimentum ipsorum et non sentiunt.
24 comedunt Rusch Clementina ] comedent Weber
Numérotation du verset Bar. 6,20 

Nigre fiunt facies eorum a fumo qui in domo fit.
Numérotation du verset Bar. 6,21 

Supra corpus eorum et supra caput eorum25 volant noctue et hirundines et aves etiam similiter et catte.
25 eorum Rusch Clementina ] om. Weber
Numérotation du verset Bar. 6,22 

Unde sciatis26 quia non sunt dii. Ne ergo timueritis eos.
26 sciatis Rusch Clementina ] scietis Weber
Numérotation du verset Bar. 6,23 

Aurum etiam quod habent ad specimen27, nisi aliquis exterserit eruginem, non fulgebunt. Neque enim dum conflarentur sentiebant.
27 specimem Rusch ] speciem est Clementina Weber
Numérotation du verset Bar. 6,24 

Ex omni pretio empta sunt, in quibus spiritus non est in28 ipsis.
28 est in Rusch Weber ] inest Clementina
Numérotation du verset Bar. 6,25 

Sine pedibus, in humeris portantur, ostentantes ignobilitatem suam hominibus. Confundantur etiam qui colunt ea.
Numérotation du verset Bar. 6,26 

Propterea si ceciderint in terram, a semetipsis non consurgunt29, neque si quis eum statuerit rectum, per semetipsum stabit sed sicut mortuis humeri30 illis apponentur.
29 consurgunt Rusch Clementina ] surgent Weber |
30 humeri Rusch ] munera eorum Clementina Weber |
Numérotation du verset Bar. 6,27 

Hostias illorum vendunt sacerdotes ipsorum et abutuntur similiter et mulieres eorum decerpentes neque infirmo neque mendicanti aliquid impertiunt.
Numérotation du verset Bar. 6,28 

De sacrificiis eorum fete et menstruate contingunt. Scientes itaque ex his quia non sunt dii, ne timeatis eos.
Numérotation du verset Bar. 6,29 

Unde enim vocantur dii ? Quia mulieres apponunt diis argenteis et aureis et ligneis,
Numérotation du verset Bar. 6,30 

et in domibus eorum sacerdotes sedent habentes tunicas scissas et capita et barbam rasam31, quorum capita nuda sunt.
31 barbam rasam Rusch Clementina ] barba rasa Θ, barbas rasas Edmaior. , babarbas rasa Weber
Numérotation du verset Bar. 6,31 

Rugiunt autem clamantes contra deos suos sicut in cena mortui.
Numérotation du verset Bar. 6,32 

Vestimenta32 eorum auferunt sacerdotes, et vestiunt uxores suas et filios suos.
32 Vestimena Rusch Clementina ] a vestimento Weber
Numérotation du verset Bar. 6,33 

Neque si quid mali patiuntur33 ab aliquo neque si quid boni34 poterunt retribuere ; neque regem constituere possunt neque auferre.
33 patiuntur Rusch Clementina ] patiantur Weber |
34 boni Rusch Clementina ] bonum Weber |
Numérotation du verset Bar. 6,34 

Similiter neque dare divitias possunt, neque malum retribuere. Si quis illis votum voverit et non reddiderit, neque hoc requirunt35.
35 neque hoc requirunt Rusch Clementina ] nec hoc requirent Weber
Numérotation du verset Bar. 6,35 

Hominem a morte non liberant, neque infirmum36 a potentiori eripiunt37.
36 infirmum Rusch Clementina ] infimum Weber |
37 eripiunt Rusch Clementina ] eripient Weber |
Numérotation du verset Bar. 6,36 

Hominem cecum ad visum non restituunt38 ; de necessitate hominem non liberabunt.
38 restituunt Rusch Clementina ] restituent Weber
Numérotation du verset Bar. 6,37 

Vidue non miserebuntur, neque orphanis benefacient.
Numérotation du verset Bar. 6,38 

Lapidibus de monte similes sunt dii illorum, lignei et lapidei et39 aurei et argentei. Qui autem colunt ea40, confundentur.
39 et Rusch Clementina ] om. Weber |
40 ea Rusch Clementina ] illa Weber |
Numérotation du verset Bar. 6,39 

Quomodo ergo estimandum est aut dicendum illos esse deos ?
Numérotation du verset Bar. 6,40 

Adhuc enim ipsis Chaldeis non honorantibus ea qui cum audierint mutum non posse loqui, offerunt illud41 ad Bel, postulantes ab eo loqui
41 offerunt illud Rusch Clementina ] offerent illum Weber
Numérotation du verset Bar. 6,41 

quasi possint sentire qui non habent motum. Et ipsi, cum intellexerint, relinquent ea. Sensum enim non habent ipsi dii illorum.
Numérotation du verset Bar. 6,42 

Mulieres autem circumdate42 funibus in viis sedent, succendentes ossa olivarum.
42 circumdate Rusch Clementina ] circumdatis Weber
Numérotation du verset Bar. 6,43 

Cum autem aliqua ex ipsis, abstracta43 ab aliquo transeunte, dormierit cum eo44, proxime sue exprobrat quod ea non sit digna habita, sicut ipsa, neque funis eius diruptus sit.
43 abstracta Rusch ] adtracta Weber |
44 cum eo Rusch Clementina ] om. Weber |
Numérotation du verset Bar. 6,44 

Omnia autem que illis fiunt, falsa sunt. Quomodo45 estimandum aut dicendum est illos esse deos ?
45 Quomodo Rusch Clementina ] + ergo Weber
Numérotation du verset Bar. 6,45 

A fabris autem et ab aurificibus facta sunt. Nihil aliud erunt46, nisi id quod volunt esse sacerdotes.
46 erunt Rusch Clementina ] erint Weber
Numérotation du verset Bar. 6,46 

Artifices47 etiam ipsi qui ea48 faciunt non sunt multi temporis. Numquid ergo possunt ea49 que fabricata sunt ab ipsis esse dii ?
47 Artifices Rusch Clementina ] aurifices Weber |
48 ea Rusch Clementina Weber ] eam Weber (Θ) |
49 ea Rusch Clementina ] om. Weber |
Numérotation du verset Bar. 6,47 

Reliquerunt autem falsa et opprobrium postea futuris.
Numérotation du verset Bar. 6,48 

Nam cum supervenerit illis prelium et mala, cogitant sacerdotes apud se50 ubi se abscondant cum illis.
50 sacerdotes apud se Rusch Clementina ] post se sacerdotes Weber
Numérotation du verset Bar. 6,49 

Quomodo ergo sentiri debeant quoniam dii sunt, qui nec de bello se liberant, neque de malis se eripiunt ?
Numérotation du verset Bar. 6,50 

Nam cum sint lignea51 inaurata et inargentata, scietur postea quia falsa sunt ab52 universis gentibus et regibus que manifesta53 sunt quia non sunt dii, sed opera manuum hominum, et nullum opus Dei cum54 illis.
51 lignea Rusch Clementina ] + et Weber |
52 ab Rusch Clementina ] om. Weber |
53 manifesta Rusch Clementina ] manifestata Weber |
54 opus Dei cum Rusch Clementina ] Dei opus in Weber |
Numérotation du verset Bar. 6,51 

Unde ergo notum est quia non sunt dii, sed opera manuum hominum, et nullum Dei opus in ipsis est.
Numérotation du verset Bar. 6,52 

Regem regioni non suscitant, neque pluviam hominibus dabunt.
Numérotation du verset Bar. 6,53 

Iudicium quoque non discernent, neque regiones55 liberabunt ab iniuria, quia nihil possunt, sicut cornicule inter medium celi et terre.
55 regiones Rusch Clementina ] regionem Weber
Numérotation du verset Bar. 6,54 

Etenim cum inciderit ignis in domum deorum ligneorum et56 argenteorum et aureorum57, sacerdotes quidem ipsorum fugient, et liberabuntur ; ipsi vero sicut trabes in medio comburentur.
56 et] om. Clementina , Weber |
57 argenteorum –et- aureorum Rusch Clementina ] inv. Weber |
Numérotation du verset Bar. 6,55 

Regi autem et bello non resistent. Quomodo ergo estimandum est aut recipiendum quia dii sunt ?
Numérotation du verset Bar. 6,56 

Non a furibus neque a latronibus se liberabunt dii lignei et lapidei et inaurati et inargentati58 quibus iniqui59 fortiores sunt.
58 inargentati Rusch Clementina ] argentati Weber |
59 iniqui Rusch ] hii qui Weber |
Numérotation du verset Bar. 6,57 

Aurum et argentum et vestimentum quo60 operti sunt auferent illis et abibunt nec sibi auxilium ferent61.
60 quo Rusch Clementina ] quod Weber |
61 ferent Rusch Clementina ] ferunt Weber |
Numérotation du verset Bar. 6,58 

Itaque melius est esse regem ostentantem virtutem suam aut vas in domo utile in quo gloriatur62 qui possidet illud63 vel ostium in domo quod custodit que in pace64 sunt, quam falsi dii.
62 gloriatur] gloriabitur Ω F Weber |
63 illud Rusch Clementina ] + quam falsi dii Weber |
64 pace] ipsa Weber |
Numérotation du verset Bar. 6,59 

Sol quidem et luna ac65 sidera, cum sint splendida et emissa ad utilitates, obaudiunt.
65 ac Rusch Clementina ] om. Weber
Numérotation du verset Bar. 6,60 

Similiter et fulgur cum apparuerit perspicuum est. Idipsum autem et spiritus in omni regione spirat
Numérotation du verset Bar. 6,61 

et nubes, quibus cum imperatum fuerit a Deo perambulare in66 universum orbem, perficiunt quod imperatum est eis.
66 in] om. Weber
Numérotation du verset Bar. 6,62 

Ignis etiam missus desuper ut consumat montes et silvas, facit quod preceptum est ei. Hec autem neque speciebus, neque virtutibus, uni eorum similia sunt.
Numérotation du verset Bar. 6,63 

Unde neque estimandum67 est neque dicendum illos esse deos, quando non possunt68 neque iudicium iudicare, neque facere69 hominibus.
67 estimandum Rusch Weber ] existimandum Clementina |
68 possunt Rusch Clementina ] possint Weber |
69 facere Θ Rusch Edmaior. ] + quidquam Clementina , benefacere Weber |
Numérotation du verset Bar. 6,64 

Scientes itaque quia non sunt dii, ne ergo timueritis eos.
Numérotation du verset Bar. 6,65 

Neque enim regibus maledicent, neque benedicent.
Numérotation du verset Bar. 6,66 

Signa enim70 in celo gentibus non ostendunt neque ut sol lucebunt, neque illuminabunt ut luna.
70 enim Rusch ] etiam Weber
Numérotation du verset Bar. 6,67 

Bestie meliores sunt illis que possunt fugere sub tectum ac prodesse sibi.
Numérotation du verset Bar. 6,68 

Nullo itaque modo nobis est manifestum quia sunt dii propter quod ne timeatis eos.
Numérotation du verset Bar. 6,69 

Nam sicut in cucumerario71 formido nihil custodit, ita sunt dii illorum72* lignei, et argentei et inaurati.
71 cucumerario Rusch Clementina ] cucumeraria Weber |
72 illorum Weber ] illorii cacogr. Rusch (Erfurt, facsim.) |
Numérotation du verset Bar. 6,70 

Eodem modo et in horto spina alba supra quam omnis avis sedet. Similiter et mortuo proiecto in tenebris, similes sunt dii illorum lignei et inaurati et inargentati.
Numérotation du verset Bar. 6,71 

A purpura quoque et murice73 que supra illos74 teneant75 - scietis itaque quia non sunt dii - ipsi etiam postremo comeduntur et erit76 opprobrium in regione.
73 murice Rusch Clementina ] marmore Weber |
74 illos Rusch Clementina ] illud Weber |
75 teneant] tineant Weber |
76 erit Rusch Weber ] erunt Clementina |
Numérotation du verset Bar. 6,72 

Melior est homo iustus qui non habet simulacra. Nam erit longe ab opprobriis.
EXPLICIT LIBER BARUCH. 

Capitulum 6

Numérotation du verset Bar. 6,1 
I
marg.| HSC1. {4. 316ra} Incipit exemplum etc.   Prec edens epistola fuit Baruch, ut auctoris. Hec autem fuit Ieremie, ut auctoris, Baruch vero fuit, ut scriptoris. Ieremias siquidem, timens ne Iudei capti in Babylonia idola adorarent, scripsit eis hanc epistolam, ostendens non esse veros deos, quos Babylonii venerantur. Dicunt autem quidam hanc epistolam scriptam et missam a Ieremia Baruch notario suo, tunc existente in Babylonia cum transmigratis et non missam fuisse ad omnes captivos, qui transmisit eam et explanavit et ob hoc appellatam epistolam Bar. Sed qui hoc dicunt, non videntur legisse. 43. Ieremiea ubi expresse dicitur quod mortuo Godolia Baruch cum Ieremia ingressus est in Egyptum. Ubi constat, Ieremiam a Iudeis lapidatum et Iudeos illos postea a Nabuchodonosor in Babylonia captivatos, cum quibus creditur Baruch fuisse adductus in Babyloniam et tunc primo. Sed ante captivitatem Iudeorum scripsit Ieremias aliam epistolam transmigrationi in qua ostendit eis quod post septuaginta annos essent ad terram propriam reversuri, ut legitur Ier. 29.c. Ideo videtur quod hanc Epistolam misit Ieremias de Hierusalem, non solum transmigrationi, sed toti captivati iam facte quod videtur velle proemium huius epistole, ubi dicitur quod Ieremias misit eam ad captivos. Dividitur ergo istud capitulum in quatuor partes. In prima ponitur proemium, in quo ostenditur, quis misit epistolam et ubi et ad quid ? Ieremias siquidem misit et Iudeis captivis misit et in Babyloniam misit et ad Iudeorum instructionem et exhortationem misit. In secunda parte ostenduntur Iudei propter peccata propria captivati, ostenditur et tempus captivitatis, ibi : Propter peccata etc.   In t ertia admonentur Iudei, ne idola venerentur, vel timeant, vel adorent, ibi : Nunc autem videbitis. In quarta et ultima ponitur vituperatio et detestatio idolorum, utilitas et impotentia, indignatio eorum, propter quod apparet, ipsos non esse deos, nec aliquatenus adorandos, ibi : Nam lingua ipsorum polita. Dicit ergo Baruch, qui proemium posuit.
a Ier. 43.
marg.| HSC1. {a} Incipit exemplum etc. explanans eam, misit ubique concaptivis suis dispersis per totam Babyloniam. Unde patet quod epistola ista et Ieremie est et Bar. Sed Ieremie primo, Baruch secundo, Ieremie, ut auctoris, Baruch, vel scriptoris et explanatoris. Ad abductos inquam.
marg.| HSC1. {b} A Rege Babyloniorum. Mis it inquam.
marg.| HSC1. {c} Ut annuntiaret illis scilicet captivis.
marg.| HSC1. {d} Secundum quod preceptum est illi Ieremie.
marg.| HSC1. {e} A Deo inspirante scilicet.
Numérotation du verset Bar. 6,1 
marg.| HSC1. {f} Propter peccata, que peccastis. Hec geminatio notat hic exaggerationem delicti. Simile Lam. 1.c. Peccatum peccavit Hierusalem. Os. 4.a. Sanguis sanguinem tetigit. Quandoque autem confirmationem. Io. 12.d. Amen, amen dico vobis.
marg.| HSC1. {g} Ante Deum quasi palam peccastis quod grave est valde, quia qui in aperto et se et proximum, cui malum prebet exemplum, interficit. De hoc conqueritur Is. 3.b. Peccatum suum, quasi Sodoma predicaverunt. Propter hoc inquam.
marg.| HSC1. {h} Abducemini in Babyloniorum etc.   Nonn e iam adducti erant ? Responsio. Forte scripsit eis dum erant in via. Vel expone, id est abducti estis. Sic etiam omnis, qui peccat abducetur a diabolo in eternum confusionem, nisi penituerit.
Numérotation du verset Bar. 6,2 
marg.| HSC1. {i} Ingressi itaque in Babylonem eritis ibi annis plurimis quia per septuaginta annos, sicut predixit Ier. 19.c.
marg.| HSC1. {k} Et temporibus longis usque ad generationes septem. dec ades Ier. 29.c. Cum ceperint impleri in Babylone septuaginta anni, visitabo vos et suscitabo super vos verbum meum bonum, ut reducam vos ad locum istum.4.316rb} Videtur per hoc quod hic dicitur quod Ieremias misit hanc epistolam transmigrationi, non captivitati. Sed sive transmigrationi miserit, vel captivitati, veritas non mutatur.
marg.| HSC1. {l} Post hoc autem id est post septuaginta annos completos.
marg.| HSC1. {m} Educam vos inde cum pace temp ore,scilicet Cyri. 1Esr. 1. per Zorobabel filium Salathiel et Iesum Iosedech Sacerdotem magnum. Per septuaginta annos significatur tempus vite presentis, in quo peregrinamur a Domino, sed postea si patienter peregrinationem et captivitatem nostram tulerimus, per observantiam Decalogi, fulti septem virtutibus, ad patriam cum gaudio revertemur.
Numérotation du verset Bar. 6,3 
marg.| HSC1. {n} Nunc autem id est interim durante ista captivitate.
marg.| HSC1. {o} Videbitis in Babylonia etc.   idol a aurea.
marg.| Mystice, in Prelatos Ex. 22.d. Diis non detrahes.
marg.| HSC1. {p} Argenteos et lapideos et ligneos id est divites et immisericordes.
marg.| HSC1. {q} In humeris portari. Ier . 10. Portata tollentur, quia incedere non valent.
marg.| HSC1. {r} Ostentantes metum gentibus scilicet ut eos adorent homines, id est videntur ostendere. Vel, id est sic se habent, ac si ostenderent. Ita enim sunt effigiata, vel per arma, que tenent in manibus, ut dicetur infra. Item,   Ostentantes metum gentibus. Ez. 34.a. Ve pastoribus Israel. Lac comedebatis et lanis operiebamini et quod crassum erat, occidebatis, gregem autem meum non pascebatis, sed cum austeritate imperabatis eis et cum potentia.
Numérotation du verset Bar. 6,4 
marg.| HSC1. {s} Videte ergo, ne et vos similes efficiamini factis alienis. Ps. 113. Similes illis fiant, qui faciunt ea, ut non habeant sensum, sicut nec idola oculos habent et non videbunt.
marg.| HSC1. {t} Et ne metuas eos, scilicet Babylonios, vel idola. Is. 8.c. Timore eorum ne timueritis etc.
marg.| HSC1. {u} Et metus vos capiat id est in peccatum inducat.
marg.| HSC1. {x} In ipsis ) idolis.
Numérotation du verset Bar. 6,5 
marg.| HSC1. {y} Visa itaque turba Baby loniorum.
marg.| HSC1. {z} De retro resp ectu idoli.
marg.| HSC1. {a} Et ab ante idol a vana adorantes.
marg.| HSC1. {h} Adorantes vos Iudei ipsum Dominum verum.
marg.| HSC1. {i} Dicite in cordibus vestris in s ecreto conscientiarum. Mt. 6.a. Intra in cubiculum tuum et clauso ostio ora patrem tuum in abscondito etc.
marg.| HSC1. {d} Te oportet adorari, Domine supp le, qui dixisti.
Numérotation du verset Bar. 6,6 
marg.| HSC1. {e} Angelus meus etc. vel merito hoc debetis facere, quia, Angelus meus vobiscum est. Ex. 33.a. Mittam precursorem tui Angelum.
marg.| HSC1. {f} Ipse autem) id est prose.
marg.| HSC1. {g} Exquiram animas vestras id est vitam vestram ab his, qui puniunt vos, vel a vobisipsis. Et sunt verba Domini consolantis populum suum captivum. Gn. 9.a. Sanguinem vestrum requiram de manu bestiarum. Vel. Exquiram etc. id est de captivitate educam.
Numérotation du verset Bar. 6,7 
marg.| HSC1. {h} Nam lingua etc.   Ne e rgo similes efficiamini factis vestris. Nam lingua ipsorum polita a fabro, id est artifice. Est autem faber ferrarius et faber lignarius. Et nota quod littera communis est.
marg.| HSC1. {h} Lingua ipsorum polita a fabro et t unc suppletum est, quasi dicat : linguam habent, idola sed non possunt loqui, sicut habent oculos et non vident, aures et non audiunt. Aliqui habent, Ligna ipsorum, id est ligna, ex quibus fiunt, sunt polita a fabro, ut luceant et pulchra appareant. Ier. 10.b. Opus artificum universa.
marg.| HSC1. {i} Ipsa etiam idola, inaurata et inargentata falsa sunt quasi non sunt illud, cuius rei similitudinem pretendunt. Aliud pretendunt, aliud non sunt non habent velle, nec posse et habere videntur.
marg.| HSC1. {k} Et non possunt loqui Per hoc patet quod littera vera est Lingua eorum polita.
Numérotation du verset Bar. 6,7 
mystice
marg.| HSC1. Mystice autem per idola designantur dogmata hereticorum que ipsi et decorant et poliunt venustate verborum. Et ipsi {4. 316va} heretici idololatre appellantur, qui figmenta sua, id est falsa dogmata sua corde artificiose componunt et venerantur, que faciunt. Nec sufficit eis sua damnatio, sed simplices decipere et ad errorem suum trahere non cessant. Unde Ier. 5.f. Inventi sunt in populo meo impii insidiantes, quasi aucupes, laqueos ponentes et pedicas ad capiendos viros. Item cultores idolorum sunt omnes superbi, qui do sua sapientia, aut fortitudine, aut pulchritudine, aut nobilitate, aut bonitate, aut aliquo huiusmodi gloriantur. Illi quidem aureum idolum adorant et colunt, qui de sua sapientia gloriantur. Illi vero argenteum, qui de sua eloquentia superbiunt. Illi autem luteum, qui de sua pulchritudine gloriantur. Quid enim pulchritudo carnis, nisi decoratio luti et pulcher homo quid est nisi lutum exterius decoratum alieno colore ? Unde Eccles. 10.b. Quid superbis, terra et cinis ? Is. 49.b. Omnis caro fenum et omnis gloria eius quasi flos agri. Illi etiam adorant ferreum idolum, qui de sua fortitudine gloriantur et sic de aliis. Ier. 9.g. Non glorietur sapiens in sapientia sua et non glorietur fortis in fortitudine sua etc. De h oc dicitur Ez. 16.b. Et tulisti vasa decoris tui de auro meo et de argento meo, que dedi tibi et fecisti tibi imagines masculinas et fornicata es in eis. Os. 8.a. Aurum suum et argentum suum fecerunt sibi idola, ut interirent. Origines super Iosue. Unusquisque quod miratur quod colit quod diligit, hoc illi Deus est. August. O magne minus te amat etc.   Item per idola, que creduntur esse dii et non sunt, designantur mali Prelati, qui videntur esse Prelati et in veritate non sunt, sed dicuntur. Za. capitulo 11.d. O pastor et idolum derelinquens gregem : Et de his satis convenienter possunt exponi ea, que sequuntur. Sequitur.
Numérotation du verset Bar. 6,8 
marg.| HSC1. {a} Et sicut virgini amanti ornamenta fiun t, supple et dantur ei.
marg.| HSC1. {b} Ita accepto auro fabricata sunt quasi , sicut virgo delicata amat pulchrum ornatum et se illo studet ornare, ita artifices idola, que faciunt, auro componere student, ac si idolum huiusmodi ornamentum diligeret.
Numérotation du verset Bar. 6,9 
marg.| HSC1. {c} Coronas certe aureas habent super capita sua dii illorum, unde subtrahunt Sacerdotes ab eis aurum et argentum et erogant illud in semetipsis id est expendunt in proprios usus. Sicut leguntur fecisse Sacerdotes Baal. Dn. 14.c. Et ita apparet quod Sacerdotes gentilium consulentes avaritie sue populum in idololatriam declinaverunt. Similiter et Sacerdotes Iudeorum faciebant. Unde Dn. 13.a. A sacerdotibus egressa est omnis iniquitas et Ier. 23.c.
Numérotation du verset Bar. 6,10 
marg.| HSC1. {d} Dant autem et ex ipso prostitutis Hoc ad uxores scribarum et Phariseorum, maxime ob quarum spurcitias templa spoliant, ut modo Ecclesias. Is. 3.c. Pro eo quod elevate sunt filie Sion et ambulaverunt extento collo etc.
marg.| HSC1. {e} Et meretrices ornant quod est contra Prelatos nostri temporis, qui de patrimonio crucifixi et de oblatis pro peccatis focarias suas diversimode ornant.
marg.| HSC1. {f} Et iterum, cum receperint illud a meretricibus, ornant Deos suos quod videtur nimis ignominiosum. Multo magis hec inhonesta sunt in ornamentis Ecclesie. Dt. 23.d. Non offeres mercedem prostibuli, nec pretium carnis in domo Domini Dei tui. Lv. 22.b. Immundus non vescetur his, que sanctificata sunt Domino, nec alienigena, nec inquilinus etc.
Numérotation du verset Bar. 6,11 
marg.| HSC1. {g} Hi autem {4. 316vb} scilicet dii aurei, vel lapidei, vel lignei.
marg.| HSC1. {h} Non liberant ab erugine et tinea. Und e patet, eos falsos esse Deos, vanos.
Numérotation du verset Bar. 6,12 
marg.| HSC1. {i} Opertis autem illis veste purpurea. Ier . 10.c. Hiacynthus et purpura indumentum eorum.
marg.| HSC1. {k} Extergent faciem ipsorum propter pulverem domus quasi nullam habent potentiam in mundo, scilicet.
marg.| HSC1. {l} Qui pulv is.
marg.| HSC1. {m} Est plurimus inter eos ex s trepitu hominum.
Numérotation du verset Bar. 6,13 
marg.| HSC1. {n} Sceptrum autem etc.   Et l icet nullus deorum ipsorum alicuius sit momenti, tamen, Sceptrum habet, ut homo, scilicet virgam iudiciariam.
marg.| Unde sequitur
marg.| HSC1. {o} Sicut iudex regionis cons titutus in iudicio, sicut Nicolaus de Calciata. Hoc malis et stultis Prelatis convenit, qui similitudinem habent, non rem. Intendunt fistulis et vanis, cum a lupis deberent arcere gregem. Unde Za. 11.b. Sume tibi vasa pastoris stulti. Quia ecce ego suscitabo pastorem in terra, qui derelicta non visitabit etc.   Et p ostea. O pastor et idolum derelinquens gregem, De bono duce dicitur, Rm. vigesimo tertio. b. Non enim sine causa gladium portat. Dei enim minister est, vindex in iram ei, qui malum agit.
marg.| HSC1. {p} Qui scilicet Deus eorum.
marg.| HSC1. {q} In se peccantem non interficit quasi non potest punire, vel interficere eum, qui contra eum deliquit. Et preter predicta.
Numérotation du verset Bar. 6,14 
marg.| HSC1. {r} Habent etiam aliq uis Deus eorum, in manu gladium et securim.
marg.| HSC1. {s} Se autem de bello et a latronibus non liberat id est non valet liberare.
marg.| HSC1. {t} Unde id est quia ita est.
marg.| HSC1. {u} Vobis notum sit, quia non sunt dii. Ier . decim. b. Dii, qui celos et terram non fecerunt, pereant de terra.
Numérotation du verset Bar. 6,15 
marg.| HSC1. {x} Non ergo ex q uo tales sunt.
marg.| HSC1. {y} Reveremini eos quia in eis, nihil est numinis, nec eis est aliqua reverentia exhibenda.
marg.| HSC1. {z} Sicut enim etc.   Eccl . 21.c. Cor fatui quasi vas confractum et omnem sapientiam non tenebit. Et ita equisito exemplo consequenter ostendit quod nihil utilitatis est in ipsis, dicens. Sicut enim vas hominis confractum inutile efficitur, tales sunt et dii illorum.
Numérotation du verset Bar. 6,16 
marg.| HSC1. {a} Constitutis etc.   Adhu c patet, idola eorum esse contemptibilia. Nam, Constitutis illis in domo, oculi eorum pleni sunt pulvere a pedibus introeuntium quod omnibus videtur posse contingere. Unde patet nullam eorum fore potentiam.
Numérotation du verset Bar. 6,17 
marg.| HSC1. {b} Et sicut etc.   Alii s elegantissimis exemplis ostendit, idola nullius esse potentie. Unde dicit. Et sicut alicui, qui Regem offendit, circumsepte sunt ianue, ne possit exire de carcere.
marg.| HSC1. {c} Aut sicut ad sepulchrum adductum mortuum ita tutant, quasi dicat : sicut corpus alicuius mortui lapide clauditur in sepulchro, ne fetor exeat et alios corrumpat.
marg.| HSC1. {d} Ita tutant Sacerdotes et m uniunt ostia domus, ubi sunt dii eorum. Et hoc est. Ita tutant Sacerdotes ostia suorum templorum.
marg.| HSC1. {e} Clausuris et seris ne i dola sua, a latronibus expolientur. Et ita hec clausa exponit precedentem.
Numérotation du verset Bar. 6,18 
marg.| HSC1. {f} Lucernas etc.   Et h oc faciunt idolis suis quod lucernas accendunt illis et quidem multas, quasi magna expendunt in lucernis accendendis et in emendis necessaria.
marg.| HSC1. {g} Ex quibus luce rnis omnibus.
marg.| HSC1. {h} Nullum {4. 317ra}   videre possunt idol a sua. Et ideo patet quod inutiliter expendunt.
marg.| HSC1. {a} Sunt autem etc.   Ecce aliud exemplum quod idolum nullius est potentie.
marg.| HSC1. {a} Sunt autem sicut trabes in domo id est nihil sentiunt. Sed nec etiam trabes sunt : quia ille in domibus explent officium, sed idolum, nullum.
Numérotation du verset Bar. 6,19 
marg.| HSC1. {b} Corda vero eorum id est intentiorem partem ligni, de quo fabricata sunt idola.
marg.| HSC1. {c} Dicuntur elingere id est corrodere :
marg.| HSC1. {d} Serpentes, qui de terra sunt id est parvi vermiculi. Nota quod quedam idola erant lutea et serpentes ea comedebant. Est enim serpenti dictum. Gn. 3.c. Terram comedes omnibus diebus vite tue. Et Is. 55.d. Serpenti pulvis panis eius. Vel aliqua idola erant interius terrea et exterius erea, vel huiusmodi et sic serpentes, qui terram comedunt, id est interiora idolorum, que erant quasi corda ipsorum, consumebant. Vel per serpentes intellige teredines comedentes ligna.
marg.| HSC1. {e} Dum comedunt eos etc.   et non sentiunt idol a vermiculorum corrosionem.
Numérotation du verset Bar. 6,20 
marg.| HSC1. {f} Nigre fiunt facies eorum quasi dicat : denigrantur dii eorum, qui penates dicuntur.
marg.| HSC1. {g} A fumo, qui in domo fit Comb urebantur enim ibi thura in venerationum idolorum et ex fumo ascendente denigrabantur facies eorum. Et ita patet quod neque privati dii eorum, neque communes, qui in Templis publice coluntur, aliquid possunt facere, vel alicuius sunt valoris.
Numérotation du verset Bar. 6,21 
marg.| HSC1. {h} Supra corpus eorum et supra caput eorum volant noctue avic ule fetide et obscene.
marg.| HSC1. {i} Et hirundines que similiter sunt aves et immunde.
marg.| HSC1. {k} Et aves etiam alie immunde.
marg.| HSC1. {l} Similiter et catte anim al immundum.
Numérotation du verset Bar. 6,22 
marg.| HSC1. {m} Unde sciatis quia non possunt se defendere a cattis, vel noctuis et aliis animalibus immundis : scietis experimento : quia non sunt dii. Et ex quo ita est.
marg.| HSC1. {n} Ne ergo timueritis eos id est nullus timor ad ea adoranda vos compellat.
Numérotation du verset Bar. 6,23 
marg.| HSC1. {o} Aurum etiam Et n on solum per predicta patet, ea idola nullius esse potestatis : sed etiam ex eo, quia aurum.
marg.| HSC1. {p} Quod habent ad speciem, est id est ad decorem.
marg.| HSC1. {q} Nisi aliquis exterserit eruginem supe rexcrescentem.
marg.| HSC1. {r} Non fulgebunt sed magis obscura erunt : Unde ex eo, etiam sunt contemptibilia.
marg.| HSC1. {s} Neque enim dum conflarentur in f ornace.
marg.| HSC1. {t} Sentiebant quia nihil habent vite. Et ideo subditur.
Numérotation du verset Bar. 6,24 
marg.| HSC1. {u} Ex omni quasi non solum ex auro et argento, sed etiam ex omni.
marg.| HSC1. {x} Pretio omni um rerum, empta sunt : et ideo contemptibilia.
marg.| HSC1. {y} In quibus spiritus non est in ipsis ex e o etiam contemptibilia quod spiritus vite non est in eis.
marg.| Unde sequitur
Numérotation du verset Bar. 6,25 
marg.| HSC1. {z} Sine pedibus id est sine potentia gradiendi.
marg.| HSC1. {a} In humeris portantur. Und e Ps. 113. Pedes habent et non ambulabunt.
marg.| HSC1. {b} Ostentantes id est manifeste ostendentes per hoc quod portantur.
marg.| HSC1. {c} Ignobilitatem suam hominibus : quasi confusionem suam et insufficientiam quod pedibus super terram nullam penitus habent potentiam et ideo valde despicabiles. Et quidam Prelati pedes non habent, id est firmamentum virtutum. Alii habent confractos, ut Simon Magus in altum volans, cecidit confractis pedibus. Sed.
marg.| HSC1. {d} Confundantur etiam, qui colunt ea. Ps. Confundantur omnes, qui adorant sculptilia. Sapient. 14.b. Per manus etiam quod fit idolum maledictum est et ipsum et qui fecit illud.
Numérotation du verset Bar. 6,26 
marg.| HSC1. {e} Propterea { 317rb} quia sine pedibus sunt sibi insufficientia.
marg.| HSC1. {f} Si ceciderint in terram, a semetipsis non consurgunt id est propria virtute non possunt surgere : sed oportet quod ab aliquo homine subleventur.
marg.| HSC1. {g} Neque quod minus.
marg.| HSC1. {h} Si quis eum id est idolum   statuerit rectum, per semetipsum stabit quin potius in terram cadet, Sapient. 13.d. In pariete ponens illud et confirmans ferro, ne forte cadat prospiciens illi.
marg.| HSC1. {i} Sed sicut mortuis etc. id est sicut mortuis apponuntur humeri ad portandum, ita idolis. Vel fulcimenta aliena, quibus sustentantur. 3Rg. 7.e. Per quatuor partes, quasi humeruli subter luterem etc.
Numérotation du verset Bar. 6,27 
marg.| HSC1. {k} Hostias illorum idol orum, id est oblatas illis.
marg.| HSC1. {l} Vendunt Sacerdotes ipsorum causa avaritie. Ecclesiastici 30.c.b Quid proderit libatio idolo ? Neque enim manducabit, nec odorabitur ibidem : Bona abscondita in ore clauso quasi oppositiones epularum circumposite sepulchro. Hoc contra eos, qui apponebant cibaria : vel adhuc apponunt sepulchris.
b Sir. 30.
marg.| HSC1. {m} Et abutuntur non expendendo in usibus propriis. Unde hic latenter de avaritia reprehenduntur. Sed quid de Prelatis nostri temporis dicetur ? qui parce et cum magna restrictione vivendo in usibus proprie familie non expendunt : manifestum est de talibus quod raro, vel numquam se necessitate urgente, vel ingruente, murum pro domo Israel opponerent, ex quo divitias suas, quibus abundant, etiam in usibus propriis non expendunt : nec in necessitatibus aliorum sublevandis aliquando exponunt.
marg.| HSC1. {n} Similiter etc. quasi non solum hoc faciunt Sacerdotes, sed similiter et mulieres eorum decerpentes, quasi unaqueque mulier rapit de oblationibus quantumcunque potest quod peius est. Et in hoc iterum avaritia illorum suggillatur.
marg.| HSC1. {o} Neque infirmo, neque mendicanti aliquid impertiunt muli eres, vel ipsi dii falsi.
Numérotation du verset Bar. 6,28 
marg.| HSC1. {p} De sacrificiis eorum fete et menstruate contingunt id est manibus suis attrectant quod non permitterent si essent veri dii. In quo redarguuntur Prelati, qui quamvis fedas et menstruatas habeant concubinas et cognoscant, nihilominus tamen ad altare Dei accedunt.
marg.| HSC1. {q} Scientes itaque vos.
marg.| HSC1. {r} Ex his scilicet que Sacerdotes ipsorum in ipsis agunt, vel ex eorum impotentia.
marg.| HSC1. {s} Quia non sunt dii, ne timeatis eos vel Babylonios.
Numérotation du verset Bar. 6,29 
marg.| HSC1. {t} Unde enim vocantur dii id est qua ratione reverentia eis debetur sicut Deo ? quasi non sunt dii appellandi, vel alio honore venerandi : quia, scilicet preter predictas illusiones, quas Sacerdotes idolis eorum faciunt.
marg.| HSC1. {u} Quia id est etiam.
marg.| HSC1. {x} Mulieres id est concubine Sacerdotum, que publice sunt in vitiis, unde maioribus contumeliis et illusionibus, quam Sacerdotes Deos afficiunt. Unde magis redduntur contemptibiles.
marg.| HSC1. {y} Apponunt obla tiones, diis argenteis et aureis et ligneis.
marg.| HSC1. {z} Et pret erea, in domibus eorum, id est Templis idolorum.
marg.| HSC1. {a} Sacerdotes sedent. Per manentiam notat.
marg.| HSC1. {b} Habentes tunicas scissas quasi vestes suas scindunt, quotiens aliquis blasphemat, vel idolis suis maledicit. Et hoc totum faciunt, ut videantur eis honorem impendere.
marg.| HSC1. {a} {4. 317va} Et capita et barbam rasam in s ignum subiectionis et humilitatis et contemptus proprii corporis ad idoli venerationem, quia peri humilitatem et subiectionem ministrorum videtur aliquid accrescere Domino et potestati, ac honori imperantium. Mos erat veterum et barbas radere et vestes scindere, in signum admirationis de audita blasphemia. Mt. 26.g. Princeps Sacerdotum scidit vestimenta sua, dicens blasphemavit. Vel, Capita et barbam rasam, quasi diversimode componunt facies suas et corpora sua, ut magis placeant meretricibus.
marg.| HSC1. {b} Quorum scilicet Sacerdotum.
marg.| HSC1. {c} Capita nuda sunt id est nudata, ut crispatos crines concubinis suis ostendant, quasi dicat : ex hoc magis patet, non ob reverentiam idoli nudant caput suum.
marg.| HSC1. {d} Rugiunt autem clamantes contra Deos suos ut s ic eos excitent ad auxilium ferendum et facilius exaudiantur. De Sacerdotibus Baal legitur 3Rg. 18.e. Clamabant ergo voce magna et incidebant se iuxta ritum suum cultris et lanceolis, donec perfunderentur sanguine. Et e contra de Sacerdotibus Israel. Ez. 44.e. Non radent caput, neque comam nutrient etc.
marg.| HSC1. {e} Sicut in cena mortui id est facta pro mortuo, quasi dicat : sicut parentes mortui solebant convenire ad sepulchrum et laute comedere et bibere : et postmodum mortuum deflere et super ipsum rugire, sic faciunt Sacerdotes idolorum, postquam saturati sunt, imponentes ipsis idolis quod pauca sibi largiuntur, vel ea commendando et veniam de commissis flendo postulantes ab eis. Sicut adhuc faciunt quidam ebriosi, qui pransi magis inveniuntur devoti, quam ieiuni et qui prius aridi vix unam emiserunt lacrimam : nunc potu repleti in lacrimas defluunt.
marg.| HSC1. {f} Vestimenta etc.   Pret er predicta etiam, Vestimenta eorum, id est idolorum.
marg.| HSC1. {g} Auferunt cum quadam violentia, Sacerdotes.
marg.| HSC1. {h} Et inde vestiunt uxores suas et filios suos. ] HSC1. {i}   Neque etc.   Pate t etiam quod sunt contemptibilia eorum idola : quia, Neque si quid mali patiuntur ab aliquo : neque, si quid boni, poterunt retribuere, id est sive inhonores, sive honores, nihil commodi, vel incommodi inde tibi possunt rependere. Constat ergo quod nullius sunt potestatis.
marg.| Unde sequitur
marg.| HSC1. {k} Neque Regem constituere possunt neque auferre quasi nullum habent velle, aut posse : sed solus Deus. Dn. 4.e. Scias quod denominetur excelsus super Regnum hominum et cuicunque voluerit, det illud.
Numérotation du verset Bar. 6,34 
marg.| HSC1. {l} Similiter pret er predicta.
marg.| HSC1. {m} Neque dare divitias temp orales, aut eternas, possunt dii eorum, sed hoc potest solus Deus. Prv. 3.b. In sinistra illius divitie et gloria, 1Rg. 2.b. In cantico Anne : Dominus pauperem facit et ditat : humiliat et sublevat.
marg.| HSC1. {n} Neque malum retribuere poss unt sibi iurantibus.
marg.| HSC1. {o} Si quis illis diis .
marg.| HSC1. {p} Votum aliq uod voverit et non reddiderit.
marg.| HSC1. {q} Neque hoc aliq uo modo, quia nullo modo vegetantur.
marg.| HSC1. {r} Requirunt id est requirere possunt. Dominus autem votum requirit. Ps. Vovete et reddite. Dt. 23.d. Si votum voveris Domino Deo tuo, non tardabis reddere. Preterea.
Numérotation du verset Bar. 6,35 
marg.| HSC1. {s} Hominem a morte temp orali, vel eterna.
marg.| HSC1. {t} Non liberant Sap. 13.d. Pro sanitate infirmum deprecatur et pro vita rogat mortuum et in auxilium inutilem invocat. Sed Deus hoc facit. Ps. Ut eruat a morte animas eorum. Et alibi. Qui sanat omnes infirmitates tuas.
marg.| HSC1. {u} Neque infirmum viri bus debilem, vel egrotum in corpore, vel fidelem onere peccati depressum.
marg.| HSC1. {x} A potentiori eripiunt { 317vb} id est eripere possunt in bello quin eum opprimat, nec possunt vincula solvere, nec liberare, vel a valida egritudine non valent liberare, quin moriatur.
Numérotation du verset Bar. 6,36 
marg.| HSC1. {y} Hominem cecum ad visum non restituunt. Un de patet eorum impotentia. Vel,
marg.| HSC1. {z} Cecum id est excecatum per peccatum mortale et lumine gratie privatum.
marg.| HSC1. {a} Non restituunt ad p riorem statum, vel gratie : a qua cecidit. Sed Dominus ceco visum corporalem reddit. Tb. 21.c. Io. 9.b. Et cecos spiritualiter illuminat. Is. 49.c. Ut diceres his, qui vincanti sunt, exite et his, qui in tenebris, revelamini.
marg.| HSC1. {b} De necessitate hominem non liberabunt id est de instanti inopia corporali et spirituali non queunt. Sed Dominus Ps. Adiuvit pauperem de inopia.
Numérotation du verset Bar. 6,37 
marg.| HSC1. {c} Vidue non miserebuntur : quasi neque etiam pro miserabilibus personis, de quibus magis videbatur, misericordiam impendere possunt.
marg.| HSC1. {d} Neque orphanis etc.   Unde Ps. Orphano tu eris adiutor, nec mirum. Quia.
Numérotation du verset Bar. 6,38 
marg.| HSC1. {e} Lapidibus de monte arti ficum manibus excisis.
marg.| HSC1. {f} Similes sunt dii illorum sine sensu lignei et lapidei et aurei et argentei.
marg.| HSC1. {g} Qui autem colunt ea, confundentur conf usione eterna, que adducit ignominiam. Eccles. 4.c. Ps. Confundantur omnes, qui adorant sculptilia.
Numérotation du verset Bar. 6,39 
marg.| HSC1. {h} Quomodo ergo ex quo tales sunt, estimandum est, aut dicendum illos esse Deos.
Numérotation du verset Bar. 6,40 
marg.| HSC1. {i} Adhuc enim id est precipue.
marg.| HSC1. {k} Ipsis Chaldeis non honorantibus ea non debetis adorare ipsis peiores facti : cum Chaldei contemnant, parvipendant et inhonorent ea.
marg.| HSC1. {l} Qui Chal dei, vel Sacerdotes.
marg.| HSC1. {m} Cum audierint mutum non posse loqui id est de aliquo dici quod naturaliter loquela caret : vel ab aliquo habente Demonium mutum.
marg.| HSC1. {n} Offerunt illum ad Bel idol um suum sic dictum.
marg.| HSC1. {o} Postulantes ab eo id est de suo.
marg.| HSC1. {p} Loqui id est ut loquatur et dicat, quomodo mutus sanari valeat. Vel,   postulantes loqui id est ut mutus loquatur.
Numérotation du verset Bar. 6,41 
marg.| HSC1. {q} quasi possint sentire id est audire. Et sic genus ponitur pro specie. Sicut species pro genere ; videre pro sentire, vel audire. Ex. 20.c. Cunctus autem populus videbat voces et lampades et sonitum buccine, montemque fumantem etc.
marg.| HSC1. {r} Qui scilicet dii.
marg.| HSC1. {s} Non habent motum sens ibilem : Solus autem Deus facit loqui mutum. Sap. 10.d. Sapientia aperuit os mutorum etc.   Ex. 4.c. Quis fecit os hominis, aut quis fabricatus est surdum et mutum, quasi dicat : ego et non alius.
marg.| HSC1. {t} Et ipsi Chal dei, vel Sacerdotes eorum, qui offerunt mutos ad curandum.
marg.| HSC1. {u} Cum intellexerint quod nihil possint idola.
marg.| HSC1. {x} Relinquent ea idol a contemnentes, vel vilipendentes. Et merito.
marg.| HSC1. {y} Sensum enim discernendi inter aliqua, vel   discretionem aliquid operandi. ] HSC1. {z}   Non habent ipsi dii illorum. Und e probantur nullius esse momenti.
Numérotation du verset Bar. 6,42 
marg.| HSC1. {a} Mulieres autem etc.   Tang it quendam modum decipiendi, propter luxuriam enim mulieres veniebant in compitis et ligabant se funibus, quasi ad invocandum Deos, vel ad penitentiam simulandam veniebat adolescens, funem rumpebat et cognovit illam et illa estimabat adhuc a Deo suo missum et vicine sue quod Deus non miserat ei aliquem, exprobrabat. Sic et in biviis faciunt plurimi sacrilegia et invocationes Demonum. Unde patet quod luxuria trahit hominem ad idololatriam, ut patet in Salomone. 3Rg. 11.a. Sap. 14.b. Initium fornicationis exquisitio idolorum. Et hoc est.   Mulier autem circumdata funibus quasi pro enormibus {4. 318ra} criminibus penitentiam agent.
marg.| HSC1. {a} In viis sedent per quas transitur ad Templa Deorum : ut visa pena earum, a transeuntibus, aliquid largiatur eis.
marg.| HSC1. {b} Succendentes ossa olivarum prop ter sortilegia, vel pro defectu lignorum, ut sic facilius obtineant aliquid a transeuntibus.
Numérotation du verset Bar. 6,43 
marg.| HSC1. {c} Cum autem aliqua ex ipsis muli eribus funibus ligatis.
marg.| HSC1. {d} Abstracta a ce tu et societate aliarum similiter ibi sedentium.
marg.| HSC1. {e} Ab aliquo transeunte per viam ad templu {m} {f}   Dormierit cum eo id est cognita fuerit, seorsum ducta et a vinculis ab eo soluta statim regressa ad locum suum, priorem.
marg.| HSC1. {g} Proxime sue exprobat clam osa voce contumeliose, dicendo : adhuc iaces ibi vinculata et hoc est.
marg.| HSC1. {h} Quod ea non sit digna habita ut D eus tuus ei aliquem mitteret, sicut ipsa.
marg.| HSC1. {i} Neque funis eius sicu t suus, diruptus sit.
Numérotation du verset Bar. 6,44 
marg.| HSC1. {k} Omnia autem etc.   Cum ergo hec omnia audieritis fieri, ut virtute idolorum fiant, non credatis.
marg.| HSC1. {k} Omnia autem id est quia.
marg.| HSC1. {l} Que illis sic vinculatis, vel ab idolis.
marg.| HSC1. {m} Fiunt id est fieri dicuntur, vel fieri videntur idiotis adorantibus ea.
marg.| HSC1. {n} Falsa sunt quia non habent potentiam aliquid operandi,
marg.| HSC1. {o} Quomodo id est ex quo ita est estimandum, aut dicendum est illos esse Deos ? Et quod ita sit, patet.
Numérotation du verset Bar. 6,45 
marg.| HSC1. {p} A fabris autem), id est quia et ab aurificibus vel artificibus facta sunt. Ex quo patet quod nullius sunt efficacie. Aurifices, qui in auro fabricant, fabri qui in ferro, vel etiam in ligno quandoque. Is. 40.e. Conflabit faber sculptile, aut aurifex auro fabricavit etc. Sap. 14.b. Supervacuitas hominum hec advenit in Orbem terrarum Deinde interveniente tempore etc.] HSC1. {q}   Nihil aliud erunt ipsa idola.
marg.| HSC1. {r} Nisi id quod volunt esse Sacerdotes) id est iuxta voluntatem Sacerdotum et aurificum aptantur forme et nomina idolis, que magis credunt hominibus placere, uberiores inde suscipiant oblationes avaritie sue explende consulentes per hoc. Quod est contra illos, qui ex cupiditate multiplicant altaria pluribus Sanctis : De quibus Os. 8.c. Multiplicavit Ephraim altaria ad peccandum, facte sunt ei are in delictum.
Numérotation du verset Bar. 6,46 
marg.| HSC1. {s} Aurifices etiam ipsi, qui ea faciunt, non sunt multi temporis) id est non semper permanebunt, de quibus magis videretur, ex quo meliores sunt illis. Ex quo ita est.
marg.| HSC1. {t} Numquid ergo possunt ea idol a.
marg.| HSC1. {u} Que ab ipsis arti ficibus.
marg.| HSC1. {x} Fabricata sunt secu ndum dispositionem sacerdotum, esse Dii, cum dignior sit efficiens, supple ; quasi dicat : non.
Numérotation du verset Bar. 6,47 
marg.| HSC1. {y} Reliquerunt autem fabr icatores opinantes ea adorari ab aliquibus.
marg.| HSC1. {z} Falsa) scilicet idola nullius vigoris.
marg.| HSC1. {a} Et opprobrium reli querunt idola ipsa, vel fabricatores.
marg.| HSC1. {b} Postea futuris ) hominibus, scilicet adorantibus. Magnum enim est opprobrium adorare opus hominis.
Numérotation du verset Bar. 6,48 
marg.| HSC1. {c} Nam cum supervenerit illis idol is, vel colentibus ea.
marg.| HSC1. {d} Prelium ) tam ipsa idola, quam etiam ipsos idololatras comprimens.
marg.| HSC1. {e} Et mala supe rvenerint supple eis.
marg.| HSC1. {f} Cogitant Sacerdotes ) ipsorum idolorum.
marg.| HSC1. {g} Post se ubi se abscondat cum illis ) idolis, ne sibi auferantur. Prius cavent et provident sibi Sacerdotes, quam idolis. Vel posse, verbum, cogitant, scilicet quid possit, quasi nihil. Aliqui nec habent post se, nec posse, nec pro se.
Numérotation du verset Bar. 6,49 
marg.| HSC1. {h} Quomodo ergo ex quo ita est ] HSC1. {i}   Sentiri) id est credi, debeant   quoniam Dii sunt quasi dicat : nullo modo.
marg.| HSC1. {k} Qui nec de bello se liberant ) quod sibi imminet quandoque.
marg.| HSC1. {l} Neque de malis culp e, vel pene.
marg.| HSC1. {4. 318rb} HSC1. {m} Se eripiunt id est homines adorantes se. Quod probat.
Numérotation du verset Bar. 6,50 
marg.| HSC1. {n} Nam cum sint lignea et inaurata et inargentata, scietur expe rimento, scilicet postea.
marg.| HSC1. {o} Quia falsa sunt), id est nihil boni temporalis, vel eterni prestantia scietur inquam.
marg.| HSC1. {p} Ab universis gentibus et Regibus ) qui colunt ea.
marg.| HSC1. {q} Que ) idola.
marg.| HSC1. {r} Manifesta sunt id est propter hoc quod manifestum est. Vel, manifesta, propter suam impotentiam.
marg.| HSC1. {s} Quia non sunt dii, sed opera manuum hominum. ] HSC1. {t}   Et ) etiam manifestum est quod   (nullum opus Dei in illis) id est nihil usus insit in eis, vel aliqua virtute divina operentur. 1Cor. 8.a. Scimus, quia idolum nihil est in mundo. Glossa inter creaturas mundi. Naturam enim formavit Deus, sed stultitia hominum formam dedit. Ergo aliquod opus Dei est in illis, quia nihil operantur idola, nec Deo cooperantur, vel nulla utilitas in eis, quam conferre possint.
Numérotation du verset Bar. 6,51 
marg.| HSC1. {u} Unde id est ex hoc quod ita est.
marg.| HSC1. {x} Ergo notum est id est visibiliter apparet, quia non sunt Dii, sed opera manuum hominum et nullum opus Dei in ipsis est.
Numérotation du verset Bar. 6,52 
marg.| HSC1. {y} Regem mort uum, vel ab aliquo violenter expulsum.
marg.| HSC1. {z} Regioni non suscitant) id est nequeunt suscitare, vel in Regnum restituere, sicut Dominus fecit David, cum ab Absalon filio suo fuisset expulsus. 2. Regum 19. Deus autem suscitat Regem. Idc. 3.b. Fecerunt filii Israel malum et Dominus iratus tradidit eos in manu Chusanrasathaim Regis Mesopotamie, servieruntque ei octo annis. Et clamaverunt ad Dominum qui suscitavit eis saluatorem etc.   Infr a eodem de Aioth. Item Prv. 21.a. Cor Regis in manu Dei. Vel idola mali, scilicet Prelati, Regem, qui se regere sciat, non suscitant, non promovent, sed malos servos peccati.
marg.| HSC1. {a} Neque pluviam temp oraneam et serotinam.
marg.| HSC1. {b} Hominibus laborantibus dabant sicu t fecit Elia, precibus suis. 3Rg. 18.g. Sed Dominus dat. Ps. Pluviam voluntariam segregabis Deus hereditati tue etc. Iob. 38.c. Quis est pluvie pater et quis genuit stillas roris ? Vel hoc de malis Prelatis, qui non possunt dare pluviam doctrine. Unde in eis impletur maledictio. Lv. 26.c. Dabo celum quod super te est ereum, scilicet ut non pluat et terram, que sub te est, ferream, ut scilicet non fructificet. Preter hec predicta.
Numérotation du verset Bar. 6,53 
marg.| HSC1. {c} Iudicium quoque non discernent quia discretionem non habent : Hec de malis Prelatis. Sed de bonis dicitur. Sapient. 1.a. Diligite iustitiam, qui iudicatis terram. Ps. Iuste iudicate filii hominum.
marg.| HSC1. {d} Neque regiones liberabunt ab iniuria illa ta, vel ab inferenda.
marg.| HSC1. {e} Quia nihil ) mali, vel boni, possunt.
marg.| HSC1. {f} Sicut cornicula inter medium celi et terre vola ntes supple, quasi ita parvipendentur. Is. 36.d. dixit Rapsaces : Non vos conturbet Ezechias, dicens : Dominus liberabit nos. Numquid liberaverunt dii gentium unusquisque terram suam de manu Regis Assyriorum ? Ubi est etc.   Et s ignificat Diabolum.
Numérotation du verset Bar. 6,54 
marg.| HSC1. {g} Etenim ) Ecce probatio quod nihil possunt : Etenim cum inciderit ignis in domum Deorum ligneorum et argenteorum et aureorum, Sacerdotes quidem, qui sunt alicuius potentie.
marg.| HSC1. {h} Ipsorum), id olorum fugient et liberabuntur.
marg.| HSC1. {i} Ipsi vero dii insensati et immobiles sicut trabes in medio comburentur.
Numérotation du verset Bar. 6,55 
marg.| HSC1. {k} Regi autem cont ra ea bellanti.
marg.| HSC1. {l} Et bello non resistent), si cut Elias reprehendit Achab. 3Rg. 17.a. sed statim oppugnabuntur.
marg.| HSC1. {a} Quomodo ergo estimandum est, aut recipiendum ab aliquibus dicentibus.
marg.| HSC1. {b} Quia dii sunt ? quasi dicat : nullo modo. Et quod dii non sint, probat. Quia.
Numérotation du verset Bar. 6,56 
marg.| HSC1. {c} Non a furibus {4. 318va} de nocte.
marg.| HSC1. {d} Neque a latronibus de d ie.
marg.| HSC1. {e} Se liberabunt id est liberare valebunt, sed ab eis asportantur,   dii lignei et lapidei et inaurati et inargentati. Gn. 31.c. Rachel furata est idola Laban. 4Rg. 12.d. Ioas vitulos argenteos et deos aureos portavit secum.
marg.| HSC1. {f} Quibus idol is.
marg.| HSC1. {g} Iniqui fortiores sunt rapt ores, scilicet vel fures. Quod patet. Quia.
Numérotation du verset Bar. 6,57 
marg.| HSC1. {h} Aurum et argentum et vestimentum, quo operti sunt dii, auferent illis. Iud . 18.e. de filiis dam furantibus Deos Michee.
marg.| HSC1. {i} Et abibunt aufe rentes, quocunque volunt.
marg.| HSC1. {k} Nec sibi mutuo, auxilium ferent Sapi ent. 13.d. Petit ab eo, qui in omnibus est inutilis. Itaque probat quod quantumlibet bonus homo, melior est ipsis idolis. Et hoc est.
Numérotation du verset Bar. 6,58 
marg.| HSC1. {l} Itaque melius est esse Regem ostentantem virtutem suam per effectum in subditis suis.
marg.| HSC1. {m} Aut vas in domo ut p atella, scyphus et huiusmodi quod inquam vas est.
marg.| HSC1. {n} Utile in quo gloriabitur quia eius emolumentum habet, qui possidet illud, quasi dicat : melius est inquam, quam falsi dii, in quibus nulla utilitas, vel bonus usus.
marg.| HSC1. {o} vel ostium meli us est.
marg.| HSC1. {p} In domo quod custodit ea, que in pace sunt, in domo clauso ostio, quam falsi dii.
Numérotation du verset Bar. 6,59 
marg.| HSC1. {q} Sol quidem. Pro bat etiam quod rebus irrationabilibus nullo modo possunt comparari. Et hoc quidem verum est. Nam, Sol quidem et Luna, ac sidera cum sint splendida et emissa, a Deo.
marg.| HSC1. {r} Ad utilitates homi num, quia usibus humanis pandunt lumina. Vel, Ad utilitates, quia sunt in signa et tempora et dies et annos. Gn. 1.b.
marg.| HSC1. {s} Obaudiunt Deo statim, quasi devote intenti.
Numérotation du verset Bar. 6,60 
marg.| HSC1. {t} Similiter et fulgur cum apparuerit supe r terram.
marg.| HSC1. {u} Perspicuum est id est valde clarum. Ps. 148. Ignis, grando, nix, glacies, spiritus procellarum, que faciunt verbum eius, obediunt Creatori suo.
marg.| HSC1. {x} Idipsum autem et spiritus id est ventus, sive flatus cuiuslibet animalis ad preceptum Dei facit. Ps. Ignis grando, nix, glacies, spiritus procellarum etc.
marg.| HSC1. {y} In omni regione toti us Orbis.
marg.| HSC1. {z} Spirat id est perflat.
Numérotation du verset Bar. 6,61 
marg.| HSC1. {a} Et nubes aquo se, que protegunt vos ab estu Solis.
marg.| HSC1. {b} Quibus cum imperatum fuerit a Deo perambulare in universum Orbem, perficiunt quod imperatum est eis a De o Iob. 37.b. Nubes spargunt lumen suum, que lustrant cuncta per circuitum. Is. 5.b. Mandabo nubibus meis, ne pluant super eam imbrem.
Numérotation du verset Bar. 6,62 
marg.| HSC1. {c} Ignis etiam elem entum.
marg.| HSC1. {d} Missus desuper a De o in die Iudicii.
marg.| HSC1. {e} Ut consumat montes et silvas, faciet quod preceptum est ei. Pre sentialiter loquitur, propter certitudinem, quam habet. Vel.
marg.| HSC1. {c} Ignis scilicet fulgur. Iob. 38. Numquid mittes fulgura et ibunt et revertentia dicent, tibi adsumus ? Vel, Ignis, splendor solis. Eccl. 43.a. Tripliciter Sol exurens montes radios igneos exsufflans et refulgens radiis suis obcecat oculos.
marg.| HSC1. {f} Hec autem etc. 318vb} Ita faciunt predicta.
marg.| HSC1. {g} Autem id est sed.
marg.| HSC1. {f} Hec idol a, scilicet que videtis gentes adorare,
marg.| HSC1. {h} Neque speciebus form a visibili.
marg.| HSC1. {i} Neque virtutibus pote ntiis perfectis.
marg.| HSC1. {k} Uni eorum supr a enumeratorum.
marg.| HSC1. {l} Similia sunt aliq uid boni agendi, vel mali.
marg.| HSC1. {m} Unde pate t ea.
marg.| HSC1. {n} Neque crea turis rationalibus aliquo modo posse comparari.
Numérotation du verset Bar. 6,63 
marg.| HSC1. {m} Unde id est quapropter, neque estimandum est, neque dicendum illos esse Deos.
marg.| HSC1. {o} Quando id est quandoquidem, vel quoniam.
marg.| HSC1. {p} Non possunt neque iudicium iudicare neque facere id est exequi.
marg.| HSC1. {q} Hominibus qui ea adorant et iudicium fieri ab eis sibi postulant.
Numérotation du verset Bar. 6,64 
marg.| HSC1. {r} Scientes itaque. Ita reputantur a Chaldeis dii, sed vos Iudei, qui captivi inter eos tenemini, sitis scientes per predicta, que in hac epistola vobis dixi.
marg.| HSC1. {s} Quia non sunt dii ne e rgo timueritis eos Chaldeos, vel Deos, id est nullo timore coacti, aliquando velitis ea adorare, presertim cum nullius sint momenti. Quod patet.
Numérotation du verset Bar. 6,65 
marg.| HSC1. {t} Neque enim Regibus maledicent, neque benedicent id est pro bene sibi gestis benedicere non valent.
Numérotation du verset Bar. 6,66 
marg.| HSC1. {u} Signa etiam in celo gentibus eis petentibus.
marg.| HSC1. {x} Non ostendunt id est nequeunt ostendere. Ps. 73. Signa nostra non vidimus, iam non est Propheta et nos non cognoscet amplius.
marg.| HSC1. {z} Neque, ut Sol lucebunt, neque illuminabunt, ut Luna id est neque splendori solis, vel Lune poterit eorum claritas, que in auro est, comparari. Predicatores sunt lux. Mt. 5.b. Vos estis lux mundi. Quid plura ?
Numérotation du verset Bar. 6,67 
marg.| HSC1. {z} Bestie etia m sylvestres.
marg.| HSC1. {a} Meliores sunt illis quia omnium earum est aliquis usus bonus et necessarius hominibus.
marg.| HSC1. {b} Que best ie.
marg.| HSC1. {c} Possunt fugere sub tectum imminente tempestate aliqua.
marg.| HSC1. {d} Ac prodesse sibi) id est salvare se quod non idola.
Numérotation du verset Bar. 6,68 
marg.| HSC1. {e} Nullo etc. Eandem sententiam, quam supra totiens posuit, iterum repetit, ut vel sic eos ab idololatria retrahat. Et hoc est. Nullo itaque modo nobis est manifestum, per virtutes, vel operationes, quas faciunt.
marg.| HSC1. {f} Quia sunt dii. Liptote est, minus dicit et plus significat, id est manifestum est quod non sunt dii et ideo adorandi non sunt.
marg.| HSC1. {g} Propter quod ne timeatis eos id est propter nullum timorem adoretis. Et quod nullius sint efficacie, ostendit.
Numérotation du verset Bar. 6,69 
marg.| HSC1. {h} Nam sicut in cucumerario formido) id est signum illud positum in eminenti, ut sic animalia nociva fugentur et terreantur ab horto.
marg.| HSC1. {i} Nihil custodit) id est operatur.
marg.| HSC1. {k} Ita sunt dii illorum lignei et argentei et inaurati nihil, scilicet operantes in Templis suis, sicut nec huiusmodi signum in hortis suis. Is. 1.c. Derelinquetur sicut tugurium in cucumerario : locus, scilicet ferens cucurbitas, vel cucumeres Prelati mali sunt, quasi formido in cucumerario. A quibus queri potest, quid facis ibi ? quasi nihil. Sicut queritur Is. 22.e. Vade, ingredere ad eum, qui habitat in tabernaculo ad Sobnam propositum Templi et dices ad eum. Quid tu hic, aut quis hic ? Et dicitur Ier. 22.c. In prophetis Hierusalem vidi similitudinem, quasi in {4. 319ra} prelatis est similitudo, non veritas. Sunt enim quasi similia, que habent similitudinem hominis. Ct. 1.b. Posuerunt me custodem in vineis, vineam meam non custodivi. Sequitur.
Numérotation du verset Bar. 6,70 
marg.| HSC1. {a} Eodem modo etc. id est etiam.
marg.| HSC1. {b} In horto spina alba stan s, vel crescens.
marg.| HSC1. {c} Supra quam omnis avis sedet supple potest huiusmodi idolis comparari, quia sicut spina in horto nihil operatur, ita idolum in templo. Huiusmodi, spina similis lignis Sethim imputribilibus, de quibus Ex. 25.b. Spina impedit fructum, retinet, rumpit vestimenta et pungit, Mi. 1.b. Ponam Samariam, quasi acervum lapidum. Item 7.a. Qui optimus in eis, est quasi paliurus et qui rectus quasi spina de sepe. Nec tantum predictis assimilari possunt, sed.
marg.| HSC1. {d} Similiter et mortuo proiecto in tenebris null ius membri usum habenti.
marg.| HSC1. {e} Similes sunt dii illorum lignei et inaurati et inargentati id est nihil potentes operari et inutiles, sicut et mortui et contemptibiles.
marg.| Unde sequitur
Numérotation du verset Bar. 6,71 
marg.| HSC1. {f} A purpura quoque et marmore, que supra teneant supple non differunt, quasi etsi idola sunt marmorea, vel purpurea habeant vestimenta, non tamen ob hoc sunt meliora, vel tamen non differunt ab eis marmore, que purpure. Vel sic. A purpura quoque et marmore, vel supra teneant, id est que superiora contineant, intelligetis, a purpura et marmore. Alii habent hanc litteram. A purpura quoque et marmore, que supra illud teneant : Sensus potest esse. A purpura et marmore, que Sacerdotes teneant supra illud, scilicet idolum et chariora habeant, adhuc inquam scietis etc.
marg.| HSC1. {g} Societatis itaque. Inf ert ex premissis, quasi vos Iudei videntes gentes adorare idola.
marg.| HSC1. {g} Scietis itaque expe rimento.
marg.| HSC1. {h} Quia non sunt dii ex e o quod eis accidit. Quia.
marg.| HSC1. {i} Ipsi dii etiam postremo comeduntur, id est de his accipitur pretium, quo emitur quod comeditur.
marg.| HSC1. {l} Et ita erit opprobrium in regione, in hoc quod venales facti. Vel.
marg.| HSC1. {k} Postremo comeduntur id est tandem post suam longam duritiam a vermibus corrodentur et sic,   erit opprobrium etc. vel postquam populus vastatus fuerit.
marg.| HSC1. {i} Ipsi { 319rb} dii, scilicet.
marg.| HSC1. {k} Postremo comeduntur id est vastabuntur et eorum Sacerdotes.
marg.| HSC1. {l} Et tunc , erit opprobrium, scilicet omnibus, quia idola colunt, idolorum vastatio, sive destructio.
marg.| HSC1. {m} In regione univ ersi Orbis, cum hec omnibus palam fient et ideo exempla idololatrarum patent.
marg.| HSC1. {n} Meliorque id est minus malus.
marg.| HSC1. {o} Est homo iniustus scilicet omnibus idololatris. Et hoc est, qui non habet simulacra. Et probat hoc.
marg.| HSC1. {p} Nam erit longe, ab opprobriis huiu smodi. Vel.
marg.| HSC1. {n} Melior est homo iustus id est comparatione eius apparet esse bonus. Sed que comparatio lucis ad tenebras ? Et hoc probat.
marg.| HSC1. {p} Nam erit longe ab opprobriis id est cruciatibus sempiternis.
marg.| Vel sic.
marg.| HSC1. {g} Scietis etc. id est in die Iudicii omnibus manifestabitur.
marg.| HSC1. {h} Quia non sunt ipsi , dii, vel idola, que gentes adoraverunt, Za. 11.d. O pastor et idolum derelinquens gregem ? Vel demones, quibus me spreto servierunt, vel vitia, in quibus mali delectabantur et in eternum duratura sibi promittebant, subito evanescunt. Iob. 21.b. Ducunt in bonis dies suos et in puncto ad Inferna descendent.
marg.| HSC1. {i} Ipsi etiam mali , qui predicta fecerunt.
marg.| HSC1. {k} Postremo comeduntur id est vermibus conscientiarum, in Inferno cruciabuntur, iuxta verbum, Is. 66.g. Vermis eorum non morietur.
marg.| HSC1. {l} Et tunc erit quilibet reprobus in opprobrium sempiternum. Ps. 77. Opprobrium sempiternum dedit illis.
marg.| HSC1. {m} In regione diss imilitudinis. Ergo.
Numérotation du verset Bar. 6,72 
marg.| HSC1. {n} Melior est homo iustus, qui non habet nec habere cupit in presenti vita.
marg.| HSC1. {o} Simulacra id est aliquam rem temporalem, cuius amorem amori Dei preponat. Unde August. Illud quis sibi idolum constituit quod valde diligit.
marg.| HSC1. {p} Nam quasi qui ita se habuit.
marg.| HSC1. {q} Erit tali s iustus.
marg.| HSC1. {r} Longe ab opprobriis id est penis et confusionibus eternis, quas reprobi sustinebunt. <Explicit Postilla D. Hugonis Cardinalis etc. super Baruch>


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (Bar. Capitulum 6), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2025. Consultation du 02/02/2025. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=36&chapitre=36_6)
Signaler un complément d'information

Notes :