Capitulum 4
Numérotation du verset
Dn. 4,1
Ego Nabuchodonosor
in domo mea quietus eram1, et florens in palatio meo
1 in domo mea - quietus e.]
inv. Weber
Numérotation du verset
Dn. 4,2
Somnium vidi quod perterruit me, et cogitationes mee in stratu meo,
et visiones capitis mei
conturbaverunt me.
Numérotation du verset
Dn. 4,3
Et per me propositum est decretum ut introducerentur in conspectu meo cuncti sapientes Babylonis, et ut solutionem somnii indicarent mihi.
Numérotation du verset
Dn. 4,4
Tunc ingrediebantur arioli magi Chaldei et haruspices, et somnium narravi in conspectu eorum et solutionem eius non indicaverunt mihi.
Numérotation du verset
Dn. 4,5
Donec collega
ingressus est in conspectu meo Daniel, cui nomen Balthasar secundum nomen Dei mei
qui habet spiritum deorum sanctorum in semetipso, et somnium coram eo locutus sum:
Numérotation du verset
Dn. 4,6
Balthasar princeps ariolorum
quem ego scio quod spiritum deorum sanctorum habeas in te, et omne sacramentum
non est impossibile tibi, visiones somniorum meorum quas vidi et
solutionem earum narra mihi2.
2 mihi]
om. Weber
Numérotation du verset
Dn. 4,7
Visio capitis mei in cubili meo videbam, et ecce arbor
in medio terre et altitudo eius nimia.
Numérotation du verset
Dn. 4,8
Et3 magna arbor et fortis et proceritas eius
3 Et]
om. Weber
contingens celum. Aspectus illius erat usque ad terminos universe terre.
Numérotation du verset
Dn. 4,9
Folia eius
pulcherrima et fructus
eius nimius, et esca
universorum in ea. Subter eam habitabant animalia
et bestie,
et in ramis eius conversabantur volucres celi,
et ex ea vescebatur omnis caro.
Numérotation du verset
Dn. 4,10
Videbam in visione capitis mei super stratum meum, et ecce vigil
et sanctus de celo descendit,
Numérotation du verset
Dn. 4,11
Et4 clamavit fortiter et sic ait: Succidite arborem et precidite ramos eius, excutite folia eius et dispergite fructus eius, fugiant bestie que subter eam sunt, et volucres de ramis eius.
4 Et]
om. Weber
Numérotation du verset
Dn. 4,12
Verumtamen germen radicum eius in terra sinite
et alligetur vinculo ferreo et aereo in herbis que foris sunt,
et rore celi tingatur, et cum feris pars eius in herba terre.
Numérotation du verset
Dn. 4,13
Cor eius ab humano commutetur, et cor fere detur ei, et septem tempora
mutentur super eum.
Numérotation du verset
Dn. 4,14
In sententia vigilum
decretum est, et sermo sanctorum et petitio
donec cognoscant
viventes quoniam dominatur Excelsus in regno hominum, et cuicumque voluerit dabit illud, et humillimum hominem constituet super eum5.
5 eum] eo
Weber
Numérotation du verset
Dn. 4,15
Hoc somnium vidi ego Nabuchodonosor rex6. Tu ergo Balthasar interpretationem narra festinus, quia omnes sapientes regni mei non queunt solutionem edicere mihi, tu autem potes, quia spiritus deorum sanctorum in te est.
6 N. r.]
inv. Weber
Numérotation du verset
Dn. 4,16
Tunc Daniel, cuius nomen Balthasar, cepit intra semetipsum tacitus cogitare quasi hora una et cogitationes eius conturbabant eum.
Respondens autem rex ait: Balthasar somnium et interpretatio eius non conturbent te.
Respondit Balthasar et dixit: Domine mi, somnium his qui te oderunt, et interpretatio eius hostibus tuis sit.
Numérotation du verset
Dn. 4,17
Arborem quam vidisti sublimem atque robustam,
cuius altitudo pertingit ad celum
et aspectus illius in omnem terram,
Numérotation du verset
Dn. 4,18
et rami eius
pulcherrimi et fructus eius nimius et esca omnium in ea, subter eam habitantes bestie agri et in ramis eius commorantes aves celi,
Numérotation du verset
Dn. 4,19
tu es rex, qui magnificatus es, et invaluisti et magnitudo tua crevit et pervenit usque ad celum,
et potestas tua in terminos universe terre.
Numérotation du verset
Dn. 4,20
Quod autem vidit rex vigilem et sanctum descendentem7 de celo et dicere: succidite arborem et dissipate illam, attamen germen radicum eius in terra dimittite, et vinciatur ferro et aere in herbis foris,
7 descendentem] descendere
Weber
et rore celi conspergatur, et cum feris sit pabulum eius, donec septem tempora commutentur super eum.
Numérotation du verset
Dn. 4,21
Hec est interpretatio sententie Altissimi
que pervenit super Dominum meum regem.
Numérotation du verset
Dn. 4,22
Eicient
te
ab hominibus et cum bestiis ferisque8 erit habitatio tua, et fenum ut bos comedes, sed9 et rore celi infunderis. Septem quoque tempora
8 ferisque] feris
Weber
|
9 sed]
om. Weber
|
mutabuntur
super te, donec scias quod dominetur Excelsus super regnum hominum, et cuicumque voluerit det illud.
Numérotation du verset
Dn. 4,23
Quod autem precepit ut relinqueretur germen radicum eius, id est arboris, regnum tuum tibi manebit postquam cognoveris potestatem esse celestem.
Numérotation du verset
Dn. 4,24
Quamobrem rex consilium meum
placeat tibi, et peccata tua eleemosynis redime, et iniquitates tuas misericordiis pauperum, forsitan ignoscet Deus10 delictis tuis.
10 Deus]
om. Weber
Numérotation du verset
Dn. 4,25
Omnia hec11 venerunt super Nabuchodonosor regem.
11 hec]
om. Weber
Numérotation du verset
Dn. 4,26
Post finem
mensium duodecim in aula Babylonis deambulabat.
Numérotation du verset
Dn. 4,27
Responditque rex et ait: Nonne hec est Babylon civitas12 magna quam ego edificavi in domum regni, in robore fortitudinis mee et in gloria decoris mei ?
12 civitas]
om. Weber
Numérotation du verset
Dn. 4,28
Cum adhuc esset sermo13 in ore regis,
13 e. s.]
inv. Weber
vox de celo ruit:
Tibi
dicitur Nabuchodonosor rex, regnum tuum transibit a te
Numérotation du verset
Dn. 4,29
et ab hominibus te eicient,
et cum bestiis
atque14 feris
14 atque]
om. Weber
erit habitatio tua, fenum quasi bos comedes
et septem tempora mutabuntur super te, donec scias
quod dominetur Excelsus in regno hominum
et cuicumque voluerit det illud.
Numérotation du verset
Dn. 4,30
Eadem hora
sermo
completus est super Nabuchodonosor, et15 ex hominibus abiectus est
15 et]
om. Weber
et fenum ut bos comedit, et rore celi
corpus eius infectum est donec capilli eius in similitudinem aquilarum
crescerent, et ungues eius quasi ungues avium.
Numérotation du verset
Dn. 4,31
Igitur post finem
dierum
ego Nabuchodonosor oculos meos
ad celum levavi,
et sensus meus redditus est mihi,
et
Altissimo benedixi,
et viventem in sempiternum laudavi et glorificavi, quia potestas eius
potestas sempiterna et regnum eius in generatione16 et generationem,
16 generatione] generationem
Weber
Numérotation du verset
Dn. 4,32
et omnes habitatores terre apud eum in nihilum reputati sunt. Iuxta voluntatem enim suam
facit tam in virtutibus celi quam in habitatoribus terre et non est qui resistat manui eius
et dicat ei: quare fecisti ?
Numérotation du verset
Dn. 4,33
In ipso tempore
sensus meus
reversus est ad me et ad honorem regni mei decoremque perveni, et figura mea
reversa est ad me et optimates mei
et magistratus mei requisierunt me, et in regno meo constitutus sum et magnificentia mea amplior addita est mihi.
Numérotation du verset
Dn. 4,34
Nunc igitur ego Nabuchodonosor laudo et magnifico et glorifico regem celi, quia omnia opera eius vera et omnes17 vie eius iudiciaa, et gradientes in superbia potest humiliare.
0 Cf. Apc. 15, 3.
17 omnes]
om. Weber
Capitulum 4
Numérotation du verset
Dn. 4,1
marg.|
Ego Nabuchodonosor]
etc. Hoc totum, dicit Glossa, est de epistola. Premisso enim breviter unde scripturus est, commendateque eo cuius signa, et mirabilia predicaturus est, ad rei narrationem accedit. Dividitur autem epistola in quinque partes. Primo ponitur salutatio, et eius de quo locutura est epistola, quedam prelibatio. Et hoc iam dictum est in fine precedentis capituli. Secundo accedens ad narrationem, narrat somnii visionem ibi :
[Ego Nabuchodonosor]
Tertio somnii interpretationem, ibi :
[Tunc Daniel cuius nomen]
Quarto somnii impletionem, ibi :
[Omnia hec venerunt]
Quinto terminat epistolam in gratiarum actione, ibi :
[Nunc igitur ego :
Dicit ergo.
marg.|
{k}
Ego Nabuchodonosor]
etc. Se designat ex nomine, et temporis tranquillitate, et flore regni, et honore. De quo flore, Ier. 48.b. Date florem Moab, Is. 40.b. Omnis caro fenum. Unde post hunc florem sequitur Nabuchodonosor desiccatio. Superbum enim sequitur humilitas, Prv. 29.d. Idem vocat hic domum, et palatium, aulam scilicet regiam in Babylone, ubi specialis erat eius mansio. {l}
Somnium vidi quod perterruit me]
id est perfecte, et valde terruit. {m}
Et cogitationes mee]
que somnium sunt secute.
[Et cogitationes]
supple, perterruerunt me, ut referatur ad antecedens secundum Hieronymum Vel ad sequens [
conturbaverunt me]
marg.|
{n}
Et visiones capitis mei]
Glossa mentis, non oculorum. Ad gloriam enim servorum Dei revelantur illi mysteria.
marg.|
{o}
Et per me propositum]
omnibus promulgatum.
marg.|
{p}
Est decretum]
de communi consensu meorum.
marg.|
{q}
Et solutionem eius non indicaverunt mihi]
Glossa quia solius Dei est hoc. {r}
Donec collega]
Glossa familiaris.
marg.|
{k} Vel college sunt, qui in eodem honore pares, et socii sunt. Et ideo collegam vocat Danielem, quia fere in omnibus parem sibi fecerat eum : vel sic se ad eum habebat quasi ad socium, et ad parem.
marg.|
{k}
{5.
151rb} {s}
Secundum nomen Dei mei]
Sic enim vocabitur Deus Nabuchodonosor. {t}
Qui habet spiritum Deorum]
quia eius sapientia, et sensus non est talis, qualis est ceterorum hominum, sed qualis Deorum. Nec dicit (Dei) sed
[Deorum]
more Gentilium, qui quicquid super se cernunt, Deos arbitrantur. {u}
Baltassar princeps Hariolorum]
id est maximus inter omnes Sapientes, vel quia prefectus est eis.
marg.|
{x}
Et omne sacramentum]
id est secretum et occultum. {y}
Non est impossibile tibi]
ad aperiendum. {z}
Visiones somniorum]
id est visiones quas vidi in somniis, id est significatum per eas. Unde sequitur. {a}
Et]
pro, id est dicit Glossa [
solutionem]
marg.|
{b}
Visio]
etc. talis erat, qualis sequitur. {c}
Et altitudo eius nimia]
supra mensuram aliarum arborum. {d}
Magna arbor]
per omnem mensuram. {e}
Et fortis]
firmiter radicata, et ideo immobilis. {f}
Et proceritas eius]
altitudo.
marg.|
{g}
Contingens celum]
Hyperbole est. Vel celum vocat nubes.
marg.|
{h}
Aspectus illius erat usque ad terminos universe terre]
id est Tam alta erat super montes quod si esset oculata, et animata posset aspicere quasi universam terram, sicut ille qui est in alto loco.
marg.|
{k} Vel, id est tam alta erat, et tam extenta quod ab universis terminis terre aspici poterat. Et est hyperbole, Theodotion transtulit hic [
Altitudo eius sive dominatio eius usque ad terminos]
etc. In quo notatur quod Nabuchodonosor terre dominatus est, quod etiam intelligitur per hyperbolem, vel quia nullus eo maior, vel etiam equalis in terra : vel secundum presumptionem suam.
marg.|
{i}
Folia eius pulcherrima]
etc. viridia et condensa.
marg.|
{k}
Et esca universorum in ea]
Hyperbole est.
marg.|
{l}
Subter eam habitabant animalia]
domita. {m}
Et bestie]
indomite. {n}
Et in ramis eius]
nidificantes.
marg.|
{o}
Volucres celi]
aeris.
marg.|
{p}
Et ex ea vescebatur omnis caro]
omne genus animantium. Hec omnia metaphorice dicuntur de Nabuchodonosor, sicut Daniel. exponit. {b}
Arbor in medio terre]
est Nabuchodonosor, qui dominatus est in meditullio terre, in Iudea scilicet, et Hierusalem. Hec arbor dicitur altitudo propter monarchie eminentiam ; magna propter magnanimitatem, fortis propter Chaldeorum bellicositatem, quibus nullus poterat resistere ; dilatata propter multarum provinciarum subiectionem. {f}
Et proceritas eius]
etc. quia se erexit, et extulit tamquam Deum, volens coli ut Deus.
marg.|
{h}
Aspectus eius erat usque ad terminos]
quia tot subiecit provincias, quod in omni terra aspiciebatur gloria eius et potestas pre admiratione. {i}
Folia eius]
etc. quia multa promittebat, et multa dabat. Vel per folia, et fructus secundum Glossam intelligitur decor regni, et divitie regales.
marg.|
Et esca universorum]
id est multorum, et infinitorum, ut sit hyperbole. {l}
Subter eam]
id est sub protectione eius, et regno.
marg.|
{m}
Animalia, et bestie]
id est simplices homines, et feroces, sive rusticani, et militares.
marg.|
{n}
Et in ramis]
id est in civitatibus, et oppidis eius habitabant Nobiles mundi, vel leves, et mendaces, ut dicit Glossa
marg.|
{q}
omnis caro]
id est multi : hyperbole est. Sequitur.
marg.|
{r}
Sic videbam]
ut dictum est.
marg.|
{s}
In visione capitis]
id est non oculo corporali, sed sicut solet videri in somniis, Hieronymus non habet [
sic]
Unde secundum eum sic legitur.
marg.|
{{r}
Videbam]
etc. hoc quod sequitur.
marg.|
{{t}
Et ecce Vigil]
Angelus qui semper
{5.
151va} vigilat, et ad Dei imperium est paratus, vel solicitus de nobis custodiendis.
marg.|
{{a}
Et sanctus]
id est firmus propter nature incorruptibilitatem ; vel mundus propter peccandi impossibilitatem, et nature puritatem.
marg.|
{{b}
Clamavit fortiter]
grandi et clamosa voce.
[Succidite]
etc.
marg.|
{{d}
Verumtamen germen radicum eius]
etc. id est radicem in germinatione, sive in germine relinquite. Vel, solam radicem, que aliorum germen est, relinquite. Et dicitur hoc Babyloniis, quibus inspiratum fuit ut hoc facerent. Vel.
marg.|
{c}
Succidite arborem]
etc. id est succidetur, precidetur, etc. Glossa Notat Regem deponendum, sed illi servandum regnum, cum, scilicet dicitur
[Verumtamen germen,
marg.|
{e}
Et alligetur]
id est alligabitur. {f}
Vinculo ferreo, et ereo]
id est forti, et durabili, et indissolubili, sicut animal lascivum, et crudele, vel sicut insanus. {g}
In herbis que foris sunt]
id est ligabitur in saltibus, et nemoribus, sicut bos ad pascendas herbas saltuum. Vel punctatur sic :
[In herbis que foris sunt, et rore celi tingatur]
Hoc magis refertur ad significatum per arborem, quam ad ipsam arborem. Mutat etiam metaphoram : quia prius servavit metaphoram arboris ; modo bovis. Unde sequitur. {h}
Et cum feris pars eius]
id est cibus, id est herbas terre sicut fere in cibum sumet. Vel
[pars]
id est cubile, quia cubabit in herba sicut fere et animalia. {i}
Cor eius]
id est intelligentia, vel sensus mentis. {k}
Ab humano]
corde. {l}
Commutetur]
id est commutabitur. {m}
Et cor fere]
id est sensus bruti animantis. {n}
Detur ei]
id est dabitur. {o}
Et septem tempora]
id est septem anni, per synecdochen. {p}
Mutentur super eum]
id est mutabuntur per successionem, cum enim annus anno succedit, mutantur tempora, Glossa, Quidam mentiuntur quod septem anni in septem menses mutati sunt oratione Danielis. {q}
In sententia vigilum decretum est]
id est adiudicatum est hoc contra arborem, ex voluntate Angelorum, et Sanctorum qui in terra sunt. {r}
Et sermo Sanctorum]
id est oratio. {s}
Et petitio]
fuit, supple ut hoc fieret, id est Angeli oraverunt ut tale decretum fieret contra eum. Vel ipsi Angeli hanc sententiam, et hoc decretum dederunt, et eorum sermo qui cassari non potest, est hoc decretum, et petitio eorum fuit ut tale contra eum possent dare decretum. {t}
Donec cognoscant]
etc. ex eo quod fiet in illum
[quoniam dominatu]
vel dominetur, etc. {u}
Tunc Daniel]
etc. Hieronymus Tacitus intellexit Daniel somnium esse contra Regem, et timorem cordis vultus pallore signabat, dolebatque pro eo qui ei honoris plurimum detulerat. Et ne videretur letari atque insultare, denique etiam detestans id quod
{5.
151vb} intelligebat, loquitur ad eum [
Domine mi]
etc. {x}
Respondens autem Rex]
etc. percipiens quod contra ipsum timeret aliquid dicere Daniel. Sed quomodo Rex respondit, cum ille nihil loqueretur ? Solutio : Modus est loquendi vel respondendi conturbationi eius, contra quam agere, et quam minuere intendit. {y}
Domine mi]
etc. id est illud quod per somnium significatur. {z}
Arborem]
etc. id est arbor. Simile, Io. 14.c. Sermonem quem audistis, non est meus, etc. {a}
Et aspectus illius in omnem terram]
quia aspirabat ad obtinendam totam terram. {b}
Et rami eius]
Principes. {c}
Et fructus eius]
divitie. {d}
Quia]
vel
[qui,
etc.
pervenit usque ad celum]
Hyperbole est. {e}
Hec est interpretatio sententie Altissimi]
non mee, sed Altissimi qui omnia potest, {f}
Eiicient]
homines
[te]
insanum
[ab hominibus]
ne te precipites, et alios invadas, ut dicit beatus Hieronymus
{g}
Septem quoque tempora]
Pene prefigitur terminus, ut Rex consoletur, quia universe vie Domini misericordia et veritas.
marg.|
{h}
Donec scias]
eruditus per flagella.
marg.|
{i}
Quod autem]
etc. hoc, supple, significat quod
[regnum tuum]
etc. {k}
Et peccata tua eleemosynis redime]
id est impunitatem peccatorum eleemosynis eme. {l}
Et iniquitates tuas]
Eiusdem sententie repetitio est, Eccl. 3.d. Ignem ardentem extinguit aqua. Et 29.c. Eleemosyna viri quasi sacculus, Tob. 4.b. Eleemosyna ab omni peccato, et a morte liberat. Vel
[peccata redime]
id est animam a peccatis libera per eleemosynas, Prv. 13.b. Redemptio anime viri, proprie divitie. Vel
[redime]
id est tolle. Simile Pr. 16.a. Misericordia, et veritate redimitur iniquitas. Vel loquitur secundum vulgare, quo dicunt milites rusticis suis, Ego redimam te usque ad ultimum obolum. {m}
Forsitan]
Notat liberum arbitrium. {n}
Ignoscet Deus]
Ione 3.d. Quis scit si convertatur, et ignoscat Deus ? {o}
Omnia]
etc. Verba sunt Danielis, et finem capit hic Epistola, et ostendit Daniel qualiter quod predixit, evenit. Vel potius, verba sunt Nabuchodonosor de se tamquam de alio, more Scripture, loquentis. Sed queritur : quare Nabuchodonosor non credidit Danieli, cum sciret eum sapientissimum ? Aut si credidit, quomodo penam non evasit ? Solutio : Difficile creduntur talia. Vel forte (ut dicit beatus Hieronymus) in principio credidit, et misericordias in pauperes fecit multas, et ideo sententia usque ad mensem duodecimum in eo dilata est : sed quia sententiam tardare vidit, superbia excecatus discredidit, maxime quia potentiam suam consideravit. Unde sequitur.
marg.|
{p}
Respondit Rex, et ait]
Glossa his que secum in animo volvebat ob ea que sibi dicta erant a Daniele. {q}
Nonne hec est
{5.
152ra}
Babylon civitas magna ?]
quasi, Qui hoc feci, non possem in tantum deiici. {a}
Quam ego edificavi]
etc. Prius enim erat edificata, sed ipse fecit eam sedem regni, et monarchie.
marg.|
{b}
In robore fortitudinis mee]
id est in robusta fortitudine mea. {c}
Et in gloria decoris mei]
quia inde omnes me laudant, et honorant. {d}
Cumque adhuc sermo esset]
Ecce quomodo superbiam sequitur humilitas, Pr. 27.d. et 17.c. Qui altam facit domum suam, querit ruinam, Hieronymus Arrogans gloriatio statim punitur a Domino, et ideo differtur sententia, ne videatur misericordia in pauperes minime profuisse : sed statim ut locutus est per superbiam, perdidit regnum quod ob eleemosynas fuerat reservatum. Dicit ergo.
[Cum adhuc sermo]
predicte iactantie. Simile Lc. 12.c. Stulte hac nocte, Iac. 5.b. Ecce Iudex ante ianuam assistit. {e}
Vox de celo]
hec, scilicet
[Tibi dicitur]
{f}
Ruit]
quasi pondus, et cum impetu. {g}
Tibi dicitur Nabuchodonosor rex]
non alii, Glossa, Vox aperta mittitur, ut a Deo missa vindicta sciatur. {h}
Fenum quasi bos comedes]
Glossa, non Vere. Bovi enim comparatur propter statum animi eversum, et propter corpus pilosum, et propter cibum bovis proprium. {i}
Donec scias]
etc. Hieronymus Magne miserie consolatio, quando in tormentis positus, scit propere secutura : quamquam Nabuchodonosor tanti furoris sit, et amentie, ut malorum tempore bonorum que ei promiserat Deus, non fuerit recordatus.
marg.|
{k}
Excelsus in regno hominum]
Ps. 112. Excelsus super omnes gentes Dominus, Glossa Sine cuius nutu nec folium arboris cadit. {l}
Et cuicumque voluerit det illud]
Rm. 13.a. Omnis potestas a Deo est. {m}
Eadem hora]
ut sciret esse superbie penam. {n}
Sermo]
Dei
[completus est]
id est cepit compleri. {o}
Et rore celi]
Glossa quia celo tantum regebatur. {p}
Donec capilli eius]
non solum capitis, sed etiam totius corporis. {q}
Igitur post finem dierum]
predictorum a Domino, septem scilicet annorum. {r}
Ego Nabuchodonosor]
Patet quod Rex de se tamquam de alio superius est locutus, ex hoc quod modo ex abrupto in vocem prime persone loquens introducitur. {s}
Oculos meos ad celum levavi]
Glossa mentis et corporis. {t}
Et sensus meus redditus est mihi]
id est Hieronymus Nisi oculos levasset ad celum, sensum pristinum non recepisset. Quando autem sensum dicit sibi redditum, ostendit formam non se amisisse, sed mentem : quod quidam putant ex eo quod
marg.|
Sequitur
[Figura mea reversa est ad me]
marg.|
{u}
Et]
ideo
[Altissimo benedixi]
qui dominatur in regno hominum. {x}
Quia potestas eius]
Glossa Experto credite.
marg.|
{y}
In generatione et generationem]
Glossa In omnia tempora, vel Legis, et Evangelii : Potuit enim Nabuchodonosor sensu prius recepto etiam hoc non ignorare. {z}
In nihilum reputati sunt]
id est nullius potentie, vel nullius scientie, ut vel resistant ei, vel fallant eum. Vel, id est nullius valoris aut sanctitatis in conspectu eius : Astra enim non sunt munda in conspectu eius, ut dicit Iob. 15.b.
marg.|
{a}
Iuxta voluntatem enim suam]
Ibi dicit Glossa, Quicquid voluntas sua dictavit ut faciat, facit : sed non potest velle, nisi bonum. {b}
Et non est qui resistat manui eius]
id est potentie. {c}
In ipso tempore]
quo cognovi eum.
marg.|
{d}
Sensus meus reversus est ad me]
quem amiseram, dicit Glossa
[Et figura mea]
Glossa reformatio sensus. Vel
[Figura]
Alia Glossa, humana quam insanus visus est amisisse ; non quod in figuram bovinam, vel aliam mutatus fuerit.
marg.|
{f}
Requisierunt me]
audita sensus mei restitutione. Dicunt quidam quod interim regnavit Evilmerodach filius Nabuchodonosor,
{5.
152rb} cuius tanta fuit nequitia quod omnes requisierunt patrem : unde et a patre post positus est in carcerem. Nota quod dicit Magister in Historiis . Ex his, inquit, que dicuntur in Textu apparet, et Epiphanius testatur quod mentis alienationem, et non corporis mutationem passus est, et ablatus est ei usus lingue ad loquendum, et herba ei data est nature cibus humane. Et videbatur ei quod bos esset in anterioribus, et leo in posterioribus, secundum mysterium Tyrannorum. Qui in prima etate voluptatibus dediti, et cervicosi, iugo Belial subduntur, in fine vero interficiunt, diripiunt, et conculcant. Multi quoque egrediebantur, et videbant eum : solus Daniel non egrediebatur, quia in toto tempore alienationis eius, orationi pro eo vacabat, et ad preces eius anni septem quos totidem dixerat tempora, in septem menses versi sunt. In quibus quadraginta diebus insaniam patiebatur, et per alios quadraginta reversus ad cor hominis, flebat et supplicabat Deo, adeo quod ex nimiis fletibus, ut caro, oculi eius facti erant. Et iterum per alios quadraginta dies vertebatur in insaniam, donec septem menses complerentur, post quos revocatus est : non tamen regnavit, sed statuti sunt pro eo septem Iudices. Et usque ad finem septem annorum penitentiam egit, panem et carnes non comedens, et vinum non bibens, leguminibus utebatur, et herbis, iuxta consilium Danielis. Et cum iterum regnasset, voluit Danielem facere coheredem filiorum. Et ait Daniel, Absit a me ut patrum relinquens hereditatem, incircuncisorum donis inheream. Usque huc sunt verba Magistri in Historiis . Sed notandum quod his verbis videtur contradicere illa Glossa que est superius. Quidam mentiuntur quod septem anni in septem menses mutati sunt oratione Danielis. Sola Glossa verum dicit, quia usque in finem septem annorum, non fuit in regnum restitutus. Item verum dicit Epiphanius sive Magister in Historiis : quia post septem menses oratione Danielis, sensus ei redditus est. Ita potest solvi. Non est tamen authenticum quod dicitur a Magistro, nec hoc narrat Iosephus. Littera que sequitur, plana est. {g}
Et gradientes in superbia potest humiliare]
Glossa Intellexit se pro superbia punitum, et iuste humiliatum, et propter hoc, supple, dicit hic
[gradientes,
Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (Dn. Capitulum 4), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/11/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=38&chapitre=38_4)
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (Dn. Capitulum 4), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/11/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=38&chapitre=38_4)
Notes :