Hugo de Sancto Caro

Capitulum 2

Numérotation du verset Ion. 2,1 

Et preparavit Dominus piscem grandem ut deglutiret Ionam.
et erat ionas in ventre piscis
tribus diebus et tribus noctibus.
Numérotation du verset Ion. 2,2 

et oravit Ionas ad dominum de utero piscis
Numérotation du verset Ion. 2,3 

et dixit
clamavi de tribulatione mea ad dominum et exaudivit me.
de ventre inferi
clamavi et exaudisti
vocem meam1,
1 meam] + et Weber
Numérotation du verset Ion. 2,4 

proiecisti me in profundum in corde maris
et flumen circumdedit me. Omnes gurgites tui et fluctus tui super me transierunt.
Numérotation du verset Ion. 2,5 

et ego dixi : abiectus sum
a conspectu oculorum tuorum. verumtamen rursus
videbo templum sanctum tuum.
Numérotation du verset Ion. 2,6 

circumdederunt me aque multe2 usque ad animam
2 multe] om. Weber
abyssus vallavit me ;
pelagus operuit caput meum.
Numérotation du verset Ion. 2,7 

ad extrema montium descendi
terre vectes circumdederunt3 me in eternum.
3 circumdederunt] concluserunt Weber
et
sublevabis de corruptione
vitam meam Domine Deus meus.
Numérotation du verset Ion. 2,8 

cum angustiaretur anima mea in me
domini recordatus sum
ut veniat ad te oratio mea ad templum sanctum tuum.
Numérotation du verset Ion. 2,9 

qui custodiunt vanitates
frustra misericordiam suam derelinquent4.
4 derelinquent] derelinquunt Weber
Numérotation du verset Ion. 2,10 

ego autem
in voce laudis
immolabo tibi
quecumque vovi reddam pro salute domino.
Numérotation du verset Ion. 2,11 

Et dixit Dominus pisci : evome illum5 ;
5 Evome illi] om. Weber
et evomuit Ionam in aridam.

Capitulum 2

Numérotation du verset Ion. 2,1 
marg.| Et preparavit] etc. Hieronymus Vel ab initio condidit, vel iuxta navem fecit venire, ut precipitem susciperet, et loco mortis, vel contra mortem imminentem {5. 193rb} habitaculum preberet, ut qui in navi iratum senserat Deum, in tempore mortis sentiret propitium. Septuaginta.   [Precepit Dominus ceto grandi] et devoravit Ionam.
marg.| {f} Et erat Ionas in ventre piscis tribus diebus] etc. Hieronymus Maiora his oportet credere fideles, ut tres pueros de incendio liberatos : Dn. 3.e. Mare stetisse rigidum in transitu filiorum Israel. Ex. 14.e.
Numérotation du verset Ion. 2,1 
mystice
marg.| Mystice {e} Et preparavit] etc. Precepit Dominus morti, et inferno, ut suscipiat Christum, sed quantum gaudent in devoratione, tantum lugent in vomitu. Os. 13.d. Ero mos tua o mors.
marg.| {f} Et erat Ionas in ventre piscis tribus diebus] etc. Mt. 13.c. Sicut fuit Ionas in ventre ceti tribus diebus, et tribus noctibus, sic erit filius hominis in corde terre, etc. Hieronymus Quidam Parasceven, quando Sole fugiente nox successit diei, in duos dies, et duas noctes dividunt, et apponent es sabbatum cum nocte sequenti, tres dies, et tres noctes computant : Nos totum a parte synecdochice intelligimus, accipiendo extremam Parasceves totum diem cum nocte sua, et sabbatum cum nocte sua, et per noctem Dominice Dominicam ipsam.
Numérotation du verset Ion. 2,2 
marg.| {g} Et oravit Ionas ad Dominum Deum suum] etc. quando se in utero ceti sospitem sensit.
Numérotation du verset Ion. 2,2 
mystice
marg.| {g} Et oravit Ionas ad Dominum Deum suum] etc. Hieronymum. Oratio Ione typus est orationis Christi.
Numérotation du verset Ion. 2,3 
marg.| {h} Clamavi de tribulatione mea ad Dominum] Clamat, vel dum videt belluam aperto se ore sorbere, vel inter aquas que cedebant, ut clamare posset, vel tantum in cordis affectu, sicut Moyses cui nihil loquenti Dominus dicit ? Quid clamas ad me : Ex. 4.d.
marg.| {i} De ventre inferi clamavi] etc. De utero ceti, qui pro magnitudine sua instar obtinet inferni.
Numérotation du verset Ion. 2,3 
mystice
marg.| {h} Clamavi de tribulatione] Glossa. Christus inter mortuos liber in inferno vivens clamat : Non derelinques animam meam in inferno. Et iterum : Veni in altitudinem maris, etc.
Numérotation du verset Ion. 2,4 
marg.| {k} Et proiecisti me in profundum in corde maris] etc. Hieronymus in originali.   [Et cor maris et flumen circumdedit me] Cor maris medium mare hic dicitur.
Numérotation du verset Ion. 2,4 
mystice
marg.| {k} Et proiecisti me in profundum in corde maris] Per profundum, mundus accipitur. Unde : Infixus sum in limo profundi. Per cor maris, infernus. Quomodo enim cor animalis in medio est, ita infernus in corde terre esse perhibetur. Vel [  in corde maris] id est in mediis tentationibus, vel per omnia tentatus absque peccato circumdatus sum, et refocillatus dulcedine fluminis, quod letificat civitatem Dei.
Numérotation du verset Ion. 2,5 
marg.| {m} Verumtamen rursus videbo templum sanctum tuum] In profundo maris positus, alibi est corpore, et alibi spiritu prophetali, et aliud contemplatur.
Numérotation du verset Ion. 2,6 
marg.| {n} Circumdederunt me aque usque ad animam] id est usque ad extremum vite periculum. {o}   Pelagus operuit caput meum] Septuaginta :   [Intravit caput meum in scissuras montium]  : descendi in terram, cuius vectes sunt retinacula sempiterna.
Numérotation du verset Ion. 2,7 
marg.| {5. 193va} Δ {a} Ad extrema montium descendi] id est ad profunda terrarum, quibus quasi vectibus, et columnis Dei voluntate terre globus sustentatur. {b}   Terre vectes] etc. opinione videntium vel ita ac si ibi moraturus essem in eternum.
marg.| {c} Et sublevabis , etc.   vitam meam] ne in morte corruptus in cibos bestie transeam.
marg.| {d} Cum angustiaretur] Septuaginta ;   Cum deficeret : Apc. Cum carnis fragilitas in ventre Ceti nihil me de vita sperare permitteret, quicquid impossibile videbatur Domini recordatione superatum est.
marg.| Et ideo {e} Recordatus sum] etc. ad templum sanctum tuum Glossa in quo eterna beatitudine frueris. Et ego ita sed {f}   qui custodiunt] in affectu cordis quasi thesaurum. {g}   Vanitates] mundi Septuaginta [  vana, et mendacia]
marg.| {h} Frustra] sine fructu. Sap. 5.b. Quid nobis profuit superbia ? aut divitiarum iactantia quid contulit nobis ?
marg.| {i} Misericordiam suam] sibi paratam, si vellent eam recipere a Domino [  derelinquunt] Licet offensa sit misericordia ; tamen ipsa non detestatur nos, sed expectat. Deus enim patiens est, ut salvet per clementiam, quos salvare non potest per iustitiam, id est meritorum exigentiam. Hieronymus Cerne Prophete magnitudinem, in profundo maris, in ventre bestie eterna nocte coopertus, non cogitat de periculo suo, sed de natura rerum generali sententia philosophatur.
Numérotation du verset Ion. 2,5 
mystice
marg.| {l} Abiectus sum a conspectu oculorum tuorum] Hieronymus Quando eram tecum, et in te lumine lumen eram, non dicebam abiectus sum, sed postquam carne indutus sum, humanos imitor affectus, et dico, Abiectus sum, etc. ut abiectum genus humanum ad te reducam.
marg.| {m} Videbo templum tuum] id est teipsum. Sicut enim templum Patris est filius, ita templum filii, est Pater. Unde : Exivi a Patre : Io. 16.f. {n}   Circumdederunt me aque] etc. Aque iste voluptates carnales sunt, que Christo nocere non poterant, qui eas non necessitate, sed voluntate susceperat. Per abyssum autem contrarie fortitudines, vel tormentis dedite potestates accipiuntur. Caput autem Christi, fuit anima eius, que descendit ad inferiora loca, ubi anime tenebantur sub demonum potestate, qui terre vectes dicuntur, quia animas prohibent ab inferis exire. Hos vectes confregit Dominus, et eos, qui tenebantur, liberavit. Ps. 15. Quia non dedit Dominus sanctum suum videre corruptionem.
marg.| Θ {d} Cum angustiaretur] etc. Mt. 26.d. Tristis est anima mea, etc. Pater in manus tuas commendo spiritum meum. Et iterum. Transeat a me calix iste, etc. Petit autem, ut Pontifex, ut oratio sua ascendit ad Deum, ut in corpore suo populus liberetur.
marg.| {f} Qui custodiunt] etc. Glossa Iudei qui servant traditiones hominum, mandata Dei qui semper eorum misertus fuerat, derelinquunt.
Numérotation du verset Ion. 2,10 
marg.| {k} Ego autem in voce laudis] Glossa qui pro salute multorum devoratus sum.
marg.| {l} Immolabo] Glossa meipsum qui sum Pontifex, et hostia.
marg.| {m} Quecumque vovi] etc. Glossa Omnes nos vovit Patri in Passione Dominus, et omnes quantum in se est reddere vult Domino, non faciamus mendacem Iesum, mundi simus, ut nos offerat Deo victimas, sicut vovit, dicens : Io. 17.d. Pater quos dedisti mihi volo, ut ubi ego sum, etc.
Numérotation du verset Ion. 2,11 
marg.| {n} Et dixit Dominus pisci] etc. Glossa Precipitur abyssis, et inferno, ut terris restituant Salvatorem, ut mortuus secum plurimos educat, qui mortis vinculis tenebantur.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (Ion. Capitulum 2), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2025. Consultation du 27/05/2025. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=44&chapitre=44_2)
Signaler un complément d'information

Notes :