Hugo de Sancto Caro

Capitulum 3

Numérotation du verset Ion. 3,1 

Et factum est verbum Domini ad Ionam secundo dicens
Numérotation du verset Ion. 3,2 

surge et vade ad1 Niniven
1 ad] in Weber
civitatem magnam et predica in ea predicationem quam ego
loquor ad te
Numérotation du verset Ion. 3,3 

et surrexit
Ionas
et abiit
in Niniven iuxta verbum
Domini. Et Ninive erat
civitas magna itinere dierum trium.
Numérotation du verset Ion. 3,4 

et cepit Ionas introire2 civitatem itinere diei unius. Et clamavit
2 introire] + in Weber
et dixit : adhuc quadraginta dies et Ninive subvertetur.
Numérotation du verset Ion. 3,5 

et crediderunt
viri Ninivite
in Domino3 et predicaverunt ieiunium et vestiti sunt saccis
3 Domino] Deum Weber
a maiore usque ad minorem.
Numérotation du verset Ion. 3,6 

Et pervenit verbum ad regem Ninive.
Et surrexit de solio suo
et abiecit vestimentum suum a se et indutus est sacco
et sedit in cinere
Numérotation du verset Ion. 3,7 

et clamavit
et dixit in Ninive ex ore regis et principum eius dicens : homines
et iumenta
et boves
et pecora
non gustent quidquam nec pascantur et aquam non bibant.
Numérotation du verset Ion. 3,8 

Et operiantur saccis
homines et iumenta et clament ad Dominum in fortitudine et convertatur
vir a via SUA MALA
et ab iniquitate que est in manibus eorum.
Numérotation du verset Ion. 3,9 

quis scit
si convertatur
et ignoscat
Deus et revertatur a FURORE IRE SUE
et
non peribimus ?
Numérotation du verset Ion. 3,10 

Et vidit Deus opera eorum quia conversi sunt de via sua mala et misertus est Deus
super malitiam
quam locutus fuerat ut faceret eis et non fecit.

Capitulum 3

Numérotation du verset Ion. 3,1 
marg.| {o} Et factum est] etc. Secunda pars libri, que in duo dividitur. Primo agitur de predicatione Ione, et penitentia Ninivitarum in cap. isto. In sequenti de afflictione Ione, et increpatione a Domino sibi facta.
marg.| {p} Verbum Domini ad Ionam secundo] iam correctum de priori negligentia, et misericordiam consecutum.
marg.| {q} Surge, et vade in Ninivem civitatem magnam] etc. Septuaginta   [iuxta predicationem priorem quam ego locutus sum ad te]
marg.| {r} Et surrexit Ionas, et abiit in Ninivem] etc. obediens, sine mora. {s}   Et Ninive erat civitas magna itinere trium dierum] Hieronymus Tam ampla erat Ninive, ut vix posset circumiri itinere trium dierum. {t}   Et cepit Ionas introire civitatem itinere diei unius] Hieronymus Memor precepti, et sui naufragii iter trium dierum festinatione unius diei complevit. Quidam vero dicunt quod in tertia tantum parte civitatis predicavit, et quod statim sermo predicationis ad reliquos per venit.
marg.| {u} Adhuc quadraginta dies] Septuaginta.   [Adhuc tres dies] etc. Hieronymus Miror quare Septuaginta ita transtulerunt, cum in Hebreo, nec litterarum, nec syllabarum, nec verbi, nec {5. 193vb} accentuum ulla vel sit communitas. Super Genesim de luctu Iacob, dicit Augustinus quod Septuaginta dixerunt. Adhuc tres dies, et tamen intellexerunt quod in Hebreo habebatur. Adhuc quadraginta dies, et Ninive subvertetur. Quod de corporali subversione dixerit, vult Glossa illa que dicit, quia quod dixit non fuit de prescientia, id est de consilio Dei, ubi omnia, ut sunt ita permanent. Falsum ergo dixit. Contra dicit alia Glossa Eversa est civitas in perditis moribus, et quamvis non sit factum quod illi homines timuerunt Iona prophetante futurum, factum est tamen quod fuerat Deo precipiente predictum : Ergo verum dixit, Solutio : Dicunt quidam quod falsum dixit, et tamen a Spiritu sancto fuit. Et hoc dicunt per Glossa super illud Is. 28.a. Dispone domui tue, que dicit, quod tam Ionas quam Isaias quod legerat, predicavit, et quantum in eis erat veritas, immutabilis fuit, quia neminem intendebant fallere.
marg.| Dicit enim Augustinus Quicumque sic credit, ut loquitur, etsi non vera loquitur, fideliter tamen loquitur. Illud pro nihilo diceret Glossa nisi uterque falsum dixisset. Vel dic quod hoc verbum [subvertetur] ponitur in quadam generali significatione communi ad subversionem corporalem, et spiritualem, et ita fuit verum pro altera parte. Simile de Caipha qui intellexit de corporali destructione Iudeorum, cum dixit Io. 11.f. Expedit ut unus moriatur, et non tota gens pereat, et Spiritus sanctus de spirituali. Vel aliter subvertenda erat revera secundum merita, et causas inferiores, et hoc vidit Ionas, sed Dominus mutavit sententiam, quando dedit eis merita alia per que digna erat non subverti.
marg.| {x} Et crediderunt viri] etc. et predicaverunt ieiunium. Qui luxu, et ambitione peccaverant sacco, et ieiunio Deum placant.
marg.| {y} Et vestiti sunt saccis] Hieronymus Saccus, et ieiunium, arma sunt penitentium.
marg.| {z} A maiore usque ad minorem] Glossa Quia nullus sine peccato, nec infans unius diei.
marg.| {a} Et surrexit de solio suo] etc. humilians se. {b}   Et clamavit] id est preconizari fecit.
marg.| {c} Ex ore regis] id est ex parte, regis [  et Principum eius] Septuaginta. Predicatum est, et dictum Ninive a rege, et   [ab omnibus maioribus eius]
marg.| {5. 194ra} Δ {a} Homines] rationales. {b}   Et iumenta] stulti. {c}   Et boves] prudentes. {d}   Et pecora] simplices. {e}   Et operiantur] etc. ad litteram, vel, id est lugubri habitu, merore et tristitia, que metaphorice saccus dicitur. Et sic potest convenire iumentis, que cum hominibus affligebantur. {f}   Et clament] etc. Septuaginta. Et clamaverunt vehementer.
marg.| {g} Et convertatur vir a via sua mala] que est in corde. {h}   Et ab iniquitate] etc. que est in opere. {i}   Quis scit si convertatur] etc. Glossa Sub ambiguitate dicit, ut dum homines dubii sint de salute, fortius agant penitentiam.
marg.| {k} Et vidit] etc. Glossa Non audivit verba, que sepe solebat Israel dicere quecumque dixerit faciemus.
marg.| {l} Et misertus est] Septuaginta. Et egit penitentiam Deus. Hieronymus Videns mutata opera, libenter mutat sententiam. Vel potius dicamus, quod perseveraverit in proposito a principio volens misereri super malitiam pene.
Numérotation du verset Ion. 3,mystice 
marg.| Mystice : {o} Et factum est verbum] etc. Hieronymus Dominus noster post resurrectionem secundo mittitur ad Niniven, et Iudeos perfidos relinquens sponte mundo predicat, qui ante Passionem quodammodo fugerat, dum dicebat Mt. 15.c. Non est bonum sumere panem filiorum, etc. Et Mt. 26.d. Pater si potest fieri transeat a me calix iste. Hoc autem fecit Dominus, quando Apostolos misit, dicens ; Ite, docete omnes gentes, etc. Mt. 28.d. Et quando ipse in eis clamabat.
marg.| {u} Adhuc quadraginta dies] etc. Tres dies fidem Trinitatis, quadraginta tempus penitentie significant. Per fidem autem, et penitentie opera spiritualis Ninive ad Dominum controversa subvertitur. Prv. 12.a. Verte impios, et non erunt. Quod autem postremo verbum ad regem pervenit, et convertitur, hoc significat, quod electis infirmis, et ignobilibus, tandem ad Philosophos, et potentes qui mundum regere videbantur, pervenit verbum Christi. Prius Petrus piscator, postea Cyprianus idololatra credit, et audito sermone Ione, Carthaginenses ad penitentiam provocat, ubi prius oratorium docebat. Hieronymus in originali dicit. Quosdam istum regem Ninive diabolum interpretari voluisse, qui in fine mundi descendens de superbia sua acturus sit penitentiam, et in locum pristinum restituendus, quod tamen hereticum esse constat.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (Ion. Capitulum 3), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2025. Consultation du 03/04/2025. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=44&chapitre=44_3)
Signaler un complément d'information

Notes :