Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

Numérotation du verset ProlPaul. Prol.670b,1

^prol.| ¶ ^A ^a {t. 4 : Erfurt, f. 1056ra ; facsim., p. 271a} Praefatio sancti Hieronymi in omnes epistolas sancti Pauli incipit. ¹ - Primum queritur quare post evangelia, que supplementum Legis sunt et in quibus nobis exempla et precepta vivendi plenissime digesta sunt, voluerit Apostolus² has epistolas ad singulas Ecclesias destinare ? Hac autem causa factum videtur, ut scilicet initia³ nascentis Ecclesie novis causis existentibus preveniret⁴, et ut⁵ presentia atque orientia resecaret vitia et⁶ post futuras excluderet questiones, exemplo⁷ prophetarum qui post editam legem Moysi, in qua omnia Dei mandata⁸ legebantur, nihilominus tamen doctrina sua rediviva semper populi compressere peccata et propter exemplum vivendi libros⁹ ad nostram etiam¹⁰ memoriam transmiserunt. Deinde queritur : cur non amplius quam decem epistolas ad Ecclesias scripserit ? Decem sunt enim cum illa¹¹ que dicitur ad Hebreos. Nam relique quatuor ad discipulos specialiter sunt porrecte. Ut ostenderet novum non discrepare a Veteri Testamento et se contra legem non facere Moysi, ad numerum primorum decalogi mandatorum suas epistolas destinavit¹² et, quot ille preceptis a pharaone instituit liberatos, totidem hic epistolis a diaboli et idolatrie servitute edocet acquisitos. Nam et duas tabulas lapideas duorum Testamentorum¹³ figuram habuisse viri eruditissimi tradiderunt.

^a ¶Fons : Alexander Souter, ed., Pelagius’s Expositions of Thirteen Epistles of St. Paul, t. 2, Cambridge, 1926, p. 3-5. (non contuli)

^A ¶Codd. :
Bruyne : De Bruyne, Préfaces , XV : Epistolae Pauli , n° 1, p. 213-217.
Rusch : Biblia latina cum Glossa ordinaria, ed. A. Rusch, Strasbourg, 1480, Erfurt, f. t. 4, f. 1056ra ; facsim., p. 271a.
CorS3 = prima correctio parisiensis (ut videtur) : vacat
Weber : Biblia vulgata, ed. Weber-Gryson, Stuttgart, 1994, p. 1748-1749;
Wordsworth , t. 4, p. 1 ( non contuli)
non contuli : D2 (476v) Pi125 (2r-v) Puy (165r) Paris, BSG, ms. 10, f. 244-245 ; Cas235, Cas349, Cas535 (288b-290b), Cas552.1.

¹ Praefatio sancti Hieronymi in omnes epistolas sancti Pauli incipit Rusch ] Incipit praefatio beati Hieronimi de corpore epistularum beati Pauli apostoli P9380, Ratio epistolarum sancti Pauli Cas235, Incipit prologus in epistolas beati Pauli apostoli Ω^J

² Apostolus] om. Ω^J

³ initia] in initio Ω^J

⁴ existentibus preveniret] exigentibus Ω^J, exist. premuniret Ed1703 Weber

⁵ et ut] et Ω^J , inv. Weber

⁶ et] + ut Ω^J

⁷ exemplo] + usus Ω^J

⁸ Dei mandata] inv. Ω^J

⁹ vivendi libros] libris Weber

¹⁰ ad nostram - etiam] inv. Ω^J

¹¹ illa] ea Ed1703

¹² destinavit] ordinavit Ω^J Weber

¹³ duorum Test.] inv. Ω^J

Numérotation du verset ProlPaul. Prol.670b,2

^prol.| Epistolam sane que ad Hebreos scribitur quidam Pauli¹⁴ non esse contendunt, eo quod non sit eius nomine titulata, et propter sermonis stilique distantiam, sed aut Barnabe iuxta Tertullianum aut Luce iuxta quosdam, vel certe Clementis discipuli apostolorum et episcopi romane eclesie post apostolos ordinati. Quibus¹⁵ respondendum est : Si propterea Pauli non erit quia eius non habet nomen, ergo nec alicuius erit, quia nullius nomine titulatur. Quod si inconveniens absurdumque¹⁶ est, ipsius magis esse¹⁷ credenda est que tanto¹⁸ doctrine sue fulget eloquio. Sed quoniam apud Hebreorum Ecclesias quasi destructor Legis¹⁹ falsa suspicione habebatur, voluit tacito nomine de figuris Legis et veritate Christi reddere rationem, ne odium nominis in²⁰ fronte pretitulati²¹ utilitatem excluderet lectionis. Non est sane mirum, si eloquentior videatur in proprio, id est hebreo quam in peregrino, id est in²² greco, quo cetere epistole sunt scripte²³ sermone.

¹⁴ quidam Pauli] Pauli quidem Ω^J

¹⁵ Quibus] + ita Ω^J

¹⁶inconveniens absurdumque] absurdum Ω^J Weber

¹⁷ esse] om. Ω^J

¹⁸ tanto] tante Ω^J

¹⁹ Legis] + iudaice Ω^J

²⁰ in] om. Ω^J Weber

²¹ pretitulati] prolati Ω^J , praelati Weber

²² in] om. Ω^J Weber

²³ sunt scripte] inv. Ω^J

Numérotation du verset ProlPaul. Prol.670b,3

^prol.| Movet etiam quosdam quare Romanorum epistola in primo sit posita, cum eam non primam scriptam ratio manifestet. Nam hanc se proficiscentem Hierosolymam scripsisse testatur, cum Corinthios et alios iam ante²⁴ ut ministerium quod secum portaturus erat colligerent, litteris adhortatus sit. Unde et²⁵ intelligi quidam volunt ita omnes epistolas ordinatas, ut prima poneretur quamvis²⁶ posterior fuerit²⁷ destinata, ut per singulas epistolas gradibus ad perfectiora veniretur. Romanorum namque {t. 4 : Erfurt, f. 1056rb ; facsim., p. 271b} plerique tam rudes erant, ut non intelligerent Dei se gratia et non suis meritis esse salvatos, et ob hoc duo inter se populi conflictarent. Idcirco illos indigere asserit corrigi²⁸, vitia gentilitatis priora commemorans. Corinthiis autem iam dicit scientie gratiam esse concessam, et non tam omnes increpat quam cur peccantes non increpaverunt²⁹ reprehendit, sicut ait^b : «Auditur inter vos fornicatio», et iterum^c :"Congregatis vobis cum meo spiritu tradere huiusmodi Satane". In secunda vero laudantur et ut magis ac magis proficiant admonentur³⁰. Galate vero³¹ iam nullius criminis arguuntur, nisi hoc tantum³² quod callidissimis pseudo apostolis crediderunt. Ephesii sane nulla reprehensione sed multa laude sunt digni, quia fidem apostolicam servaverunt. Philippenses etiam multo magis collaudantur, qui nec audire quidem falsos apostolos voluerunt. Thessalonicenses nihilominus in duabus epistolis omni laude prosequitur, eo quod non solum fidem inconcussam servaverint veritatis, sed etiam in persecutione civium fuerint constantes inventi. Colosenses autem tales erant ut, cum ab Apostolo visi corporaliter non fuissent, hac laude digni haberentur^d : «Etsi corpore, inquit³³, absens sum, sed spiritu vobiscum sum, gaudens et videns ordinem vestrum».³⁴ De Hebreis vero quid dicendum est, quorum Thessalonicenses qui plurimum laudati sunt imitatores facti esse dicuntur, sicut ipse ait^e : «Et vos fratres imitatores facti estis Ecclesiarum Dei que sunt in Iudea, eadem enim passi estis et vos a contribulibus vestris que et illi a Iudeis». Apud ipsos quoque Hebreos eadem commemorat dicens^f : «Nam et vinctis compassi estis et rapinam bonorum vestrorum cum gaudio suscepistis cognoscentes vos habere meliorem et manentem substantiam».^B ^g

^b 1Cor. 5, 1.

^c 1Cor. 5, 4.

^d Col. 2, 5.

^e 1Th. 2, 14.

^f Hbr. 10, 34.

^g ¶Fons : Repertorium biblicum, n° 670 .

^B ¶Codd. : <59.1> Ω^J² (postponit f. 219 post Apc., contuli § 1-2 tantum) Rusch Ed1703 (Hugo de S. Caro, Postille, t. 1), om. Ω^J* Ω^L ; non contuli cett. , v. g. P252, f. 122v

²⁴ iam ante] inv. Weber

²⁵ et] om. Weber

²⁶ quamvis] quae Weber

²⁷ fuerit] fuerat Weber

²⁸ corrigi] confirmari Weber

²⁹ increpaverunt] increpaverint Weber

³⁰ admonentur] commonentur Ed1703

³¹ vero] om. Weber

³² hoc tantum] om. Weber

³³ inquit] om. Weber

³⁴ Thessalonicenses nihilominus... inventi – Colossenses autem... ordinem vestrum] inv. Ed1703

<59. Praefationes in epistolas Pauli>

<59.670b> Prologus ‘Primum queritur quare’