Capitulum 48
Numérotation du verset
Sir. 48,1
Et surrexit Elias propheta quasi ignis et verbum ipsius quasi fax ardebat
Numérotation du verset
Sir. 48,2
qui induxit in illos famem
et imitantes illum invidia sua pauci facti sunt
non poterant enim sustinere precepta Domini
Numérotation du verset
Sir. 48,3
verbo Domini exaltavit celum et deiecit a se ignem terre
Numérotation du verset
Sir. 48,4
sic amplificatus est Elias in mirabilibus suis et quis potest similiter gloriari tibi
Numérotation du verset
Sir. 48,5
qui sustulisti
mortuum ab inferis de sorte mortis in verbo Domini Dei
Numérotation du verset
Sir. 48,6
qui deiecisti reges ad perniciem et confregisti facile potentiam ipsorum et gloriosos de lecto suo
Numérotation du verset
Sir. 48,7
qui audis in Sina iudicium et in Coreb iudicia defensionis
Numérotation du verset
Sir. 48,8
qui ungues reges ad penitentiam
et prophetas facis successores post te
Numérotation du verset
Sir. 48,9
qui receptus es
in turbine ignis in curru equorum igneorum
Numérotation du verset
Sir. 48,10
qui inscriptus es indiciis temporum et lenis iracundiam Domini conciliare cor patris ad filium et restituere tribus Iacob
Numérotation du verset
Sir. 48,11
beati sunt qui te viderunt et in amicitia tua decorati sunt
Numérotation du verset
Sir. 48,12
nam nos vita vivimus tantum post mortem autem non erit tale nomen nostrum
Numérotation du verset
Sir. 48,13
Elias
qui in turbine tectus est
et in Eliseo completus est spiritus eius in diebus suis non pertimuit principem et potentia nemo vicit illum
Numérotation du verset
Sir. 48,14
nec superavit illum verbum aliquod et mortuum prophetavit corpus eius
Numérotation du verset
Sir. 48,15
in vita sua fecit monstra et in morte mirabilia opera ipsius
Numérotation du verset
Sir. 48,16
in omnibus istis non penituit populum et non recesserunt a peccatis suis usque dum deiecti sunt
de terra sua et dispersi sunt in omnem terram
Numérotation du verset
Sir. 48,17
et relicta est gens perpauca et princeps in domo David
Numérotation du verset
Sir. 48,18
quidam ipsorum fecerunt quod placeret Deo alii autem multa commiserunt peccata
Numérotation du verset
Sir. 48,19
Ezechias
munivit civitatem suam
et induxit in medium ipsius aquam
et fodit ferro rupem et edificavit ad aquam puteum
Numérotation du verset
Sir. 48,20
in diebus ipsius ascendit Sennacherim et misit Rapsacen et sustulit manum suam contra illos et extulit manum suam in Sion et superbus factus est potentia sua
Numérotation du verset
Sir. 48,21
tunc mota sunt corda et manus ipsorum et doluerunt quasi parturientes mulieres
Numérotation du verset
Sir. 48,22
et invocaverunt Dominum misericordem et patentes manus extulerunt ad celum et sanctus Dominus Deus audivit cito vocem ipsorum
Numérotation du verset
Sir. 48,23
non est commemoratus peccatorum illorum neque dedit illos inimicis suis sed purgavit illos in manu Isaie sancti prophete
Numérotation du verset
Sir. 48,24
subiecit castra Assyriorum et conteruit illos angelus Dei.
Numérotation du verset
Sir. 48,25
Nam fecit Ezechias quod placuit Deo
et fortiter ivit in via patris sui David1 quam mandavit illi Isaias propheta magnus et fidelis in conspectu Dei.
1 patris sui - David]
inv. Weber
Numérotation du verset
Sir. 48,26
In diebus ipsius
retro rediit sol
et addidit regi vitam.
Numérotation du verset
Sir. 48,27
Spiritu magno
vidit
ultima
et obsecratus est lugentes
in Sion usque in sempiternum
Numérotation du verset
Sir. 48,28
ostendit futura et abscondita antequam evenirent
Capitulum 48
Numérotation du verset
Sir. 48,ad litteram
marg.|
{3.2213}
Et surrexit Elias.
Hic consequenter interseritur laus quorundam prophetarum, et primo Elie, secundo Elisei, ibi : Elias, qui. etc. Circa primum dicitur.
marg.|
.1.
Et surrexit Elias propheta quasi ignis.
idest, ardens zelo Dei. unde dixit 3Rg. 19.c. Zelo zelatus sum pro domino exercituum, etc.
marg.|
.2.
Et verbum ipsius quasi facula ardebat.
accendendo auditores ad amorem divinum.
marg.|
.3.
Qui induxit in illos famem.
idest in regnum. 3Rg. 17.a.
marg.|
.4.
Et imitantes illum invidia sua pauci facti sunt.
scilicet, sacerdotes Baal, qui querebant per ignem exaudiri in consumptione sui holocausti, sicut Elias 3Rg. 18.f. Et quia non potuerunt, a populo interfecti fuerunt.
marg.|
.5.
Non enim poterant sustinere precepta domini.
idest, eius resistere voluntati, qui mortem eorum precepit per Eliam.
marg.|
.6.
Verbo domini continuit.
tribus annis, et sex mensibus e rore, et pluvia. Iacobi quinto d.
marg.|
.7.
Et deiecit a se ignem.
id est orationis sue virtute fecit ignem ad terram de {3.2214} celo descendere super holocaustum suum. 3Rg. 18.f. et 4Rg. primo capitulo super duos quinquagenarios principes.
marg.|
.8.
Sic amplificatus est Elias.
idest, declaratus laude dignus.
marg.|
.9.
In mirabilibus suis.
idest, in miraculis ad eius preces factis.
marg.|
.10.
Et quis potest similiter gloriari.
quasi dicat valde pauci.
marg.|
.11.
Qui sustulisti mortuum ad inferis.
scilicet, filium vidue Sareptane, quem suscitavit a morte.
marg.|
.12.
Qui deiecisti reges ad perniciem.
id est Achab, cui dixit 3Rg. 21.f. In loco hoc in quo linxerunt canes sanguinem Naboth, lambent quoque sanguinem tuum. Et Ochoziam cui dixit 4Rg. 1.d. Quia misisti nuntios ad consulendum Beelzebub deum Acharon, ideo de lectulo super quem ascendisti non descendes, sed morte morieris.
marg.|
.13.
Et gloriosos de lecto suo.
idest, duos quinquagenarios principes missos ad eum ab Ochozia iacente in lecto suo, super quos fecit ignem descendere, ut dicitur ibidem.
marg.|
.14.
Qui audisti in Sinai iudicium.
idest secretum Dei consilium qui septem milia virorum reservaverat, qui non coluerant Baal : Elia tamen opinante se solum fidelem remansisse 3Rg. 19.
Numérotation du verset
Sir. 48,ad litteram
marg.|
{3.2215} .1.
Et in Oreb iudicia defensionis.
idest, divine ultionis quibus dominus precepit Elie inungi Eliseum in prophetam, et Azahel in regem Syrie, et Iehu filium Namsi in regem Israel ad interfectionem idololatrarum. 3Rg. 19.c.
marg.|
.2.
Qui ungis reges ad penitentiam.
id est, ad punitionem idololatrarum. Et est repetitio eius, quod dictum est de Azahele, et Iehu ad maiorem expressionem.
marg.|
.3.
Et prophetas facis successores.
scilicet, Eliseum, et Ionam quem suscitavit Elias, ut predictum est.
marg.|
.4.
Qui receptus es.
in paradiso terrestri.
marg.|
.5.
In turbine ignis.
4Rg. 2.b.
marg.|
.6.
Qui inscriptus es in iudiciis temporum.
idest, venire temporibus ante iudicium, ad detegendum perfidiam Antichristi. Mala. ult. a. Mittam vobis Eliam prophetam, antequam veniat dies domini magnus, et horribilis, ut convertat cor patrum ad filios, etc.
marg.|
.7.
Beati sunt, qui te viderunt.
videntes sanctam conversationem tuam et tuam audientes doctrinam.
marg.|
.8.
Et in amicitia tua decorati sunt.
decore virtutum.
marg.|
.9.
Nam nos vita vivimus tantum.
id est in vita presenti habemus famam.
marg.|
.10.
Post mortem autem non erit tale nomen nostrum.
scilicet, quale tuum, quia nec vita nostra, nec doctrina, nec facta, sunt tuis similia.
marg.|
.11.
Elias.
Hic ponitur laus Elisei : Et ad continuationem cum parte precedenti premittitur. Elias, etc.
marg.|
.12.
Et in Eliseo completus.
id est, donum prophetie, et miraculorum. 4Rg. 2.c. Spiritus Elie requievit super Eliseum.
marg.|
.13.
In diebus suis non pertimuit.
unde dixit regi Israel. 4Rg. 3.b. Vade ad prophetas patris tui, et matris tue. Et ibidem sequitur : Si non vultum Iosaphat regis Iude erubescerem, non attendissem quidem te, neque respexissem. Principes etiam missos ad capiendum eum a rege Syrie non timuit, sed in medium Samarie eos duxit suis precibus aorasia percussos. 4. Re. 6.
marg.|
.14.
Nec superavit.
scilicet, comminationis, vel adulationis ipsum a veritate retrahendo.
marg.|
.15.
Et mortuum.
ipsum fuisse prophetam sanctum ostendit, nam mortuus in sepulchro eius proiectus, statim ut tetigit ossa Elisei, revixit. 4Rg. 13.
marg.|
{3.2216} .16.
In vita sua.
idest miracula ostensione digna, aquas Iordanis dividendo, et aquas Iericho sanando, Naaman leprosum curando, et filium Sunamitis suscitando, et plura alia, que. 4Rg. diffuse tractantur.
marg.|
.17.
Et in morte.
nam mortuus mortuum suscitavit, ut dictum est, moriens tribus vicibus Syriam percutiendam a rege Israel predixit. 3Rg. 13.
marg.|
.18.
In omnibus
etc.
et non recesserunt a peccatis.
scilicet idololatria, et aliis malis.
marg.|
.19.
Usque abiecti.
per regem Assyriorum. 4Rg. 18.
marg.|
.20.
Et relicta est gens perpauca.
scilicet tribus Iuda, Benjamin, et Levi.
marg.|
.21.
Et princeps.
scilicet, Ezechias, in cuius anno quarto decem tribus Israel fuerunt captivate.
marg.|
.22.
Quidam ipsorum.
scilicet, regum Iuda.
marg.|
.23.
Fecerunt, quod placeret Deo,
scilicet Ezechias, et Iosias.
marg.|
.24.
Alii autem multa commiserunt.
scilicet Ioram Achaz, Manasses, et alii plures.
marg.|
.25.
Ezechias.
Hic revertitur autor ad loquendum de regibus, et primo de Ezechia, secundo de Iosia, seq. ca. Prima in duas, quia primo ponitur laus Ezechie per se, secundo simul cum laude Isaie prophete, ibi : Non est commemoratus. Circa primum dicitur. Ezechias munivit. armis, et victualibus.
marg.|
.26.
Civitatem suam.
scilicet Ierusalem, que Metropolis erat in regno suo.
marg.|
.27.
Et induxit.
scilicet, fontem Sile, quem fecit intra civitatem fluere, qui prius extra fluebat, ut sic in civitate esset aque copia, et exercitui regis Assyriorum penuria.
marg.|
.28.
Et fodit.
idest fodere fecit, ut fluxus fontis haberet canalem.
marg.|
.29.
Et edificavit ad.
recipiendam.
marg.|
.30.
Puteum.
idest, piscinam magnam.
marg.|
.31.
In diebus.
ad devastandum Iudeam.
marg.|
.32.
Et misit Rabsacen.
de Lachis in Ierusalem. 4Rg. 18. et subditur.
marg.|
.33.
Et sustulit manum.
Ezechie, et eius populo comminando.
marg.|
.34.
Et extulit manum.
comminando destructionem regie domus, et templi, que erant in monte Sion.
marg.|
.35.
Tunc mota sunt corda.
ex magno timore.
marg.|
.36.
Et invocaverunt dominum.
humiliter, et devote.
Numérotation du verset
Sir. 48,ad litteram
marg.|
{3.2217} .1.
Et invocaverunt dominum.
humiliter et devote.
marg.|
.2.
Et sanctus dominus.
vocem ipsorum, quia fecit recedere de Iudea regem Assyriorum per regem Aethiopie invadentem regnum suum. 4Rg. 19.
marg.|
.3.
Non est commemoratus.
Hic ponitur consequenter Ezechie laus simul, et Isaie, cum dicitur. Non est, scilicet, dominus.
marg.|
.4.
Peccatorum illorum.
ad puniendum ipsa per regem Assyriorum.
marg.|
.5.
Sed purgavit.
id est per Isaiam pro ipsis orantem ad Ezechie petitionem.
marg.|
.6.
Deiecit castra.
et subdit modum.
marg.|
.7.
Et contrivit illos.
quia una nocte percussit in castris Assyriorum, centum octogintaquinque milia pugnatorem, propter quod Sennacherib fuit compulsus fugere turpiter ad terram suam, ubi filii proprii interfecerunt eum. 4Rg. 19.
marg.|
.8.
Nam fecit Ezechias quod.
purgando Ierusalem ab idololatria, et invitando sacerdotes Levi, et populum ad divinum cultum. 2. Para. 29. et 30.
marg.|
.9.
Et fortiter.
idest, constanter.
marg.|
{3.2218}
marg.|
.10.
Ivit in via patris
etc. imitando eum in bonis.
marg.|
.11.
Quam mandavit.
cui humiliter obedivit Ezechias.
marg.|
.12.
In diebus ipsius,
scilicet Ezechie et similiter Isaie.
marg.|
.13.
Retro rediit sol.
decem gradibus in horologio Achaz, per preces Isaie ad postulationem Ezechie.
marg.|
.14.
Et addidit regi.
Ezechie Isaias denunciando, sed Deus faciendo.
marg.|
.15.
Vitam.
prolongando eam quindecim annis. 4Rg. 20.b.
marg.|
.16.
Spiritu magno vidit.
id est gratie tempora, nam Isaias de conceptione Christi prophetavit di. Ecce virgo concipiet. Is. 7.c. Et de eius nativitate dicens : Parvulus natus est nobis. Isa. 9.b. Et de eius passione dicens : Ipse vulneratus est propter iniquitates nostras, etc. Isa. 54.
marg.|
.17.
Et consolatus est lugentes in Sion usque in sempiternum.
Eius enim prophetie sunt ad magnam consolationem fidelium usque ad finem mundi.
marg.|
.18.
Ostendit futura et abscondita antequam evenirent.
ut captivitatem futuram per regem Babylonis, et eius liberationem per Cyrum regem Persarum, Isa. 45.b. et alia multa valde.
Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Sir. 48), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 23/11/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=32&chapitre=32_48)
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Sir. 48), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 23/11/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=32&chapitre=32_48)
Notes :