Capitulum 9
Numérotation du verset
Sir. 9,1
non zeles mulierem sinus tui
ne ostendas super te malitiam doctrine nequam
Numérotation du verset
Sir. 9,2
non des mulieri potestatem anime tue ne ingrediatur in virtute tua et confundaris
Numérotation du verset
Sir. 9,3
ne respicias mulierem multivolam1
1 multivolam
Edmaior.
(
Y
²)
Rusch Weber
] multivelam Ω ΩJ*, malivolam
Edmaior.
(
Y
ΘH
Z*
)
ne forte incidas in laqueos
Illius
Numérotation du verset
Sir. 9,4
cum psaltrice ne assiduus sis nec audias illam ne forte pereas in efficacia illius
Numérotation du verset
Sir. 9,5
virginem ne conspicias ne forte scandalizeris in decore illius
Numérotation du verset
Sir. 9,6
non des fornicariis
animam tuam in nullo ne perdas te et hereditatem
tuam
Numérotation du verset
Sir. 9,7
noli conspicere in vicis civitatis nec oberraveris in plateis illius
Numérotation du verset
Sir. 9,8
averte faciem tuam a muliere
Compta
et non circumspicias speciem alienam
Numérotation du verset
Sir. 9,9
propter speciem mulieris
multi perierunt et ex hoc concupiscentia quasi ignis exardescit
Numérotation du verset
Sir. 9,10
omnis mulier
que est fornicaria quasi stercus in via
conculcatur
Numérotation du verset
Sir. 9,11
speciem mulieris aliene multi admirati reprobi facti sunt
colloquium enim illius quasi ignis exardescit
Numérotation du verset
Sir. 9,12
cum aliena muliere non accumbas super cubitum cum aliena muliere ne sedeas
omnino nec accumbas cum ea super cubitum
Numérotation du verset
Sir. 9,13
et non alterceris cum ea in vino ne forte declinet cor tuum in illa
et sanguine tuo
labaris in perditionem
Numérotation du verset
Sir. 9,14
ne derelinquas amicum antiquum novus enim non erit similis illi
Numérotation du verset
Sir. 9,15
vinum novum amicus novus veterescat et cum suavitate bibes illud
Numérotation du verset
Sir. 9,16
non zeles gloriam
et opes peccatoris
non enim scis que futura sit
illius subversio
Numérotation du verset
Sir. 9,17
non placeat tibi iniuria iniustorum sciens
quoniam usque ad inferos non placebit impius
Numérotation du verset
Sir. 9,18
longe abesto ab homine potestatem habente occidendi
et non suspicaberis timorem mortis
Numérotation du verset
Sir. 9,19
et si accesseris ad illum noli aliquid committere
ne forte auferat vitam tuam
Numérotation du verset
Sir. 9,20
communionem mortis scito quoniam in medium laqueorum ingredieris et super dolentium arma ambulabis
Numérotation du verset
Sir. 9,21
secundum virtutem tuam cave te a proximo et cum sapientibus et prudentibus tracta
Numérotation du verset
Sir. 9,22
viri iusti sint tibi convive
et in timore Dei sit gloriatio tibi
Numérotation du verset
Sir. 9,23
et in sensu sit tibi cogitatus
et omnis narratio tua in preceptis Altissimi
Numérotation du verset
Sir. 9,24
in manus
artificum opera laudabitur
et princeps populi in sapientia sermonis sui
in sensu vero seniorum verbum
Numérotation du verset
Sir. 9,25
terribilis est in civitate sua
homo linguosus
et temerarius in verbo suo odibilis erit.
Capitulum 9
Numérotation du verset
Sir. 9,ad litteram
marg.|
{3.2019}
Non zeles.
Hic consequenter retrahit ab his que turbant pacem ex parte concupiscibilis, dicens.
marg.|
.1.
Non zeles mulierem sinus tui.
id est non sis nimis suspiciosus de castitate uxoris propter hoc eam arctans indebite.
marg.|
.2.
Ne ostendat super te malitiam.
machinando ad mortem tuam, sicut docentur tales mulieres a vetulis malis. Et quia sicut uxor propria non est nimis arctanda, ita nec nimis laxanda. Ideo subditur.
marg.|
.3.
Non des mulieri potestatem anime tue.
idest, ut dominetur tui.
marg.|
.4.
Ne ingrediatur in virtute tua.
idest, usurpet sibi quod est proprium viri.
marg.|
.5.
Et confundaris.
tanquam effeminatus et vilis, consequenter retrahit a muliere alia non coniugata, dicens.
marg.|
.6.
Ne respicias mulierem multivolam.
id est nunc illum nunc istum concupiscentem.
marg.|
.7.
Ne forte incidas in laqueos illius.
per signa lascivie tibi ostensa.
marg.|
.8.
Cum saltatrice ne assiduus sis.
Nam talis distensio membrorum muliebrium luxurie provocat appetitum.
marg.|
.9.
Virginem ne conspicias.
quia non licet intueri quod non licet concupisci.
marg.|
.10.
Ne des fornicariis.
idest, meretricibus.
marg.|
.11.
Animam tuam in ullo.
consensum tuum in aliquo.
marg.|
.12.
Ne perdas te.
quantum ad bona nature.
marg.|
.13.
Et hereditatem tuam.
quantum ad bona fortune, sicut dicitur de filio prodigo, Luc. 15.
marg.|
.14.
Noli circumspicere in vicis civitatis.
nam oculus gyrovagus est impudici cordis nuntius, et occasio ruine.
marg.|
.15.
Averte faciem tuam a muliere compta.
talis enim apparatus est ad capiendum homines laqueus. ideo subditur.
marg.|
.16.
Propter speciem mulieris.
exemplum de Samsone et Amnon et Salomone.
marg.|
.17.
Et ex hoc concupiscentia quasi ignis exardescit.
scilicet ex aspectibus et colloquiis et nutibus impudicis.
marg.|
{3.2020}
marg.|
.18. {3.
marg.|
Omnis mulier que est fornicaria.
quantumcumque de nobili genere.
marg.|
.19.
Quasi stercus in via,
etc. quoniam libidini plurium supponitur. Cetera patent usque ibi.
marg.|
.20.
Et non alterceris.
potando cum ea et confabulando. Prover. 20.a. Luxuriosa res vinum.
marg.|
.21.
Et sanguine tuo.
propter illam effuso, sicut frequenter contingit pro adulterio.
marg.|
.22.
Labaris in perditionem.
quantum ad corpus et animam.
marg.|
.23.
Ne derelinquas.
Hec est pars incidentalis, per deceptionem enim mulierum homo frequenter deserit amicitiam bonorum et convictum iustorum, ideo postquam docuit deceptiones mulierum vitare, hic consequenter hortatur ab amicitia et convictu bonorum non discedere, et primo ponit primum, secundo secundum, ibi : Viri iusti. Circa primum dicit : Ne derelinquas amicum antiquum. quia probatus est in amicitia.
marg.|
.24.
Novus enim non erit similis illi.
scilicet quandiu manserit novus, quia non est adhuc probatus.
marg.|
.25.
Vinum novum amicus.
quia sicut de vino novo nescitur quale finaliter erit, sic de amico novo nescitur qualem fidelitatem tandem exhibeat.
marg.|
.26.
Veterascet.
idest, in amicitia firmetur.
marg.|
.27.
Et cum suavitate bibes illud.
eius amicitia erit tibi suavis et bona. Et quoniam amicitia frequenter cupiditate perditur, ideo subditur.
marg.|
.28.
Non zeles.
idest, non concupiscas.
marg.|
.29.
Gloriam et opes peccatoris.
quia ducunt ad mortem gehenne, et frequenter ad mortem nature, propter quod subditur : Non enim scis, etc. et quia talia per iniuriam acquiruntur, subditur.
marg.|
.30. Non placeat tibi iniuria iniustorum. ipsam imitando.
marg.|
.31.
Sciens quoniam usque ad inferos.
Tunc enim et non ante placebit sanctis in pena sicut displicuit eis in culpa. Ps. 57.b. Letabitur iustus cum viderit vindictam, manus suas lavabit in sanguine peccatoris. applaudens iustitie divine.
marg.|
.32. Longe abesto ab homine potestatem habente occidendi. id est a tyranno crudeli.
Numérotation du verset
Sir. 9,ad litteram
marg.|
{3.2021} .1.
Et non suspicaberis timorem mortis.
id est te elongando ab eo auferes a te timorem mortis.
marg.|
.2.
Et si accesseris ad illum.
necessitate compulsus. .3.
Noli aliquid committere,
scilicet mali.
marg.|
.4.
Ne forte.
ex modica occasione.
marg.|
.5.
Communionem mortis scito.
supple esse habitare cum tyranno.
marg.|
.6.
Quoniam in medio.
nam tyranni semper tendunt laqueos subiectis, ut habeant occasionem rapiendi bona eorum.
marg.|
.7.
Et super dolentium arma ambulabis.
id est tyrannorum qui semper sunt in dolore, nam propter mala que fecerunt aliis, in omni cibo et potu timent intoxicari, et in omni loco sibi insidiari, propter quod necesse est eos continue anxiari. Et quia tyranni habent delatores ad gravandum innocentes, subditur.
marg.|
.8.
Secundum virtutem.
id est quantum potes cave tibi ab eo qui contra te loqui potest tyranno. .9.
Et cum sapientibus.
consilia et negotia tua.
marg.|
.10.
Viri iusti.
Hic consequenter hortatur ad tenendum convictum iustorum dicens. Viri iusti sint tibi convive. Nam in convivio relaxantur homines ad loquendum. {3.2022} Et quoniam ex abundantia cordis os loquitur, iusti loquuntur de bonis et honestis, iniusti vero de contrariis.
marg.|
.11.
Et in timore Dei.
filiali.
marg.|
.12.
Sit tibi gloriatio.
nam gloria magna est esse Dei filium adoptivum.
marg.|
.13.
Et in sensu sit tibi cogitatus Dei.
id est sensum tuum applica ad cogitandum de Deo .
marg.|
.14.
Et omnis enarratio tua.
id est doctrina tua non sit de vanis et curiosis, sed de necessariis ad salutem.
marg.|
.15.
In manu artificum.
Hypallage est. Et est sensus, quod artifices laudantur ex operibus manuum suarum quando sunt artificiose facta.
marg.|
.16.
Et principes populi.
laudabitur sicut Salomon de sententia sapienter prolata. 3Rg. 3. Date huic infantem vivum, etc.
marg.|
.17.
In sensu vero seniorum verbum.
id est verbum breve dictum a sapiente plus commendabitur, quam narratio magna ab alio dicta.
marg.|
.18.
Terribilis est in civitate sua.
nam ipse est seditiosus, quod est pessimum in civitate, que civium unitas debet esse.
marg.|
.19.
Et temerarius in verbo suo odibilis erit.
quia pro nihilo habet alios offendere.
Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Sir. 9), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/11/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=32&chapitre=32_9)
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Sir. 9), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/11/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=32&chapitre=32_9)
Notes :