Hugo de Sancto Caro

Capitulum 9

Numérotation du verset Dn. 9,1 

In anno primo Darii
filii Assueri1
1 Assueri Rusch ] Asueri Weber
de semine Medorum qui imperavit
super regnum Chaldeorum,
Numérotation du verset Dn. 9,2 

Anno uno regni eius, ego Daniel intellexi in librisa
0 Cf. Ier. 25, 11-12 ; Ier. 29, 10. Cf. etiam Lv. 26, 18 ; 2Par. 36, 21.
numerum annorum, de quo
sermo factus est2 ad Ieremiam prophetam ut complerentur desolationis
2 s. – factus est] inv. Weber
Hierusalem septuaginta anni.
Numérotation du verset Dn. 9,3 

Et posui
faciem
meam ad Dominum Deum meum3 rogare,
3 meum] om. Weber
et deprecari in ieiuniis sacco et cinere
Numérotation du verset Dn. 9,4 

et oravi Dominum Deum meum et confessus sum et dixi: Obsecro Domine
Deus
magne
et terribilis
custodiens pactum
et misericordiam diligentibus te et custodientibus mandata tua.
Numérotation du verset Dn. 9,5 

Peccavimus
iniquitatem4 fecimus,
4 iniquitatem] inique Weber
impie
egimus et recessimus et declinavimus a mandatis tuis ac iudiciis.
Numérotation du verset Dn. 9,6 

Non obedivimus servis tuis prophetis,
qui locuti sunt in nomine tuo
regibus nostris, principibus nostris, patribus nostris, omnique populo terre.
Numérotation du verset Dn. 9,7 

Tibi Domine iustitia
nobis autem confusio faciei
sicut est
hodie
viro Iuda et habitatoribus
Hierusalem et omni Israel,
his qui prope sunt,
et his qui procul
in universis terris ad quas eiecisti eos
propter iniquitates eorum in quibus peccaverunt
in
te.
Numérotation du verset Dn. 9,8 

Domine nobis confusio
faciei et5 regibus nostris et6 principibus nostris et patribus nostris qui peccaverunt.
5 et] om. Weber |
6 et] om. Weber |
Numérotation du verset Dn. 9,9 

Tibi autem Domino Deo nostro misericordia
et propitiatio quia recessimus a te,
Numérotation du verset Dn. 9,10 

et non audivimus vocem Domini Dei nostri
ut ambularemus
in lege eius quam posuit nobis
per servos suos prophetas
Numérotation du verset Dn. 9,11 

et
omnis Israel
prevaricati sunt legem tuam
et declinaverunt
ne audirent vocem tuam, et stillavit super nos maledictio et detestatio
que scripta est in libro Moysi servi Dei quia peccavimus ei.
Numérotation du verset Dn. 9,12 

Et statuit sermones suos
quos locutus est super nos
et super principes nostros qui iudicaverunt nos,
ut superinduceret7 in nos malum magnum quale numquam fuit sub omni celo
7 superinduceret] superducerent Weber
secundum quod factum est in Hierusalem,
Numérotation du verset Dn. 9,13 

sicut scriptum est in lege Moysi: Omne malum hoc venit super nos. Et
non rogavimus faciem tuam Domine Deus noster
ut reverteremur
ab iniquitatibus nostris, et
cogitaremus veritatem tuam.
Numérotation du verset Dn. 9,14 

Et vigilavit Dominus super malitiam8
8 super malitiam] om. Weber
et adduxit eam super nos. Iustus Dominus Deus noster in omnibus operibus9 que fecit. Non enim audivimus vocem eius.
9 operibus] + suis Weber
Numérotation du verset Dn. 9,15 

Et nunc Domine Deus noster qui eduxisti populum tuum
de terra Egypti in manu fortib, et fecisti tibi nomen
0 Cf. Dt. 7, 8.
secundum diem hanc,
peccavimus
iniquitatem fecimus
Numérotation du verset Dn. 9,16 

Domine in omnem iustitiam tuam
avertatur obsecro ira tua et furor tuus a civitate tua Hierusalem
et monte sancto tuo.
Propter peccata enim nostra et iniquitates patrum nostrorum,
Hierusalem et populus tuus in opprobrio10 sunt omnibus
10 opprobrio] –brium Weber
per circuitum nostrum.
Numérotation du verset Dn. 9,17 

Nunc autem11 exaudi Deus noster orationem servi tui et preces eius et ostende
11 autem] ergo Weber
faciem tuam super sanctuarium tuum
quod desertum est. Propter temetipsum
Numérotation du verset Dn. 9,18 

inclina, Deus meus, aurem tuam et audi,
aperi oculos tuos et vide
desolationem nostram et civitatem
super quam invocatum est nomen tuum.
Neque enim in iustificationibus nostris
prosternimus
preces ante faciem tuam,
sed in miserationibus tuis multis.
Numérotation du verset Dn. 9,19 

Exaudi, Domine,
placare, Domine,
attende
et fac.
Ne moreris
propter temetipsum, Deus meus,
quia
nomen tuum invocatum est
super civitatem
et super populum tuum.
Numérotation du verset Dn. 9,20 

Cumque adhuc
loquerer et orarem
et confiterer peccata mea,
et peccata populi mei Israel,
ut prosternerem preces meas in conspectu Dei mei, pro monte sancto Dei mei,
Numérotation du verset Dn. 9,21 

adhuc loquente me in oratione mea,
ecce vir Gabriel
quem videram in visione a principio cito volans
tetigit me in tempore sacrificii vespertini,
Numérotation du verset Dn. 9,22 

et docuit me
et locutus est mihi, dixitque: Daniel, nunc egressus sum
ut docerem te et intelligeres.
Numérotation du verset Dn. 9,23 

Ab exordio precum tuarum
egressus est
sermo.
Ego autem veni ut indicarem tibi,
quia vir desideriorum es tu.
Tu12 ergo animadverte sermonem
12 Tu] om. Weber
et intellige visionem.
Numérotation du verset Dn. 9,24 

Septuaginta hebdomades
abbreviate sunt
super populum tuum
et super urbem sanctam tuam
ut consummetur
prevaricatio,
et finem accipiat peccatum, et deleatur
iniquitas
et adducatur iustitia
sempiterna
et impleatur visio et prophetia13 et unguatur sanctus sanctorum.
13 prophetia] prophetes Weber
Numérotation du verset Dn. 9,25 

Scito ergo
et animadverte ab exitu sermonis,
ut iterum edificetur Hierusalem usque ad christum ducemc
0 Cf. Is. 45, 1.
hebdomades septem et hebdomades sexaginta due erunt,
et rursum edificabitur
platea,
et muri in angustia temporum.
Numérotation du verset Dn. 9,26 

Et post hebdomades sexaginta duas
occidetur Christus
et non erit eius populus
qui eum negaturus est14.
14 populus qui eum negaturus est ΠL Amiatinus Φ O Θ ΓA Ω Ed1530 Clementina ] om. Weber
Et
civitatem et sanctuarium
dissipabit populus
cum duce venturo,
et finis eius vastitas, et post finem belli
statuta desolatio.
Numérotation du verset Dn. 9,27 

Confirmabit autem pactum multis hebdomas una,
et in dimidio hebdomadis deficiet hostia et sacrificium.
Et in templo erit abominatio desolationis,
et usque ad consummationem
et finem perseverabit desolatio.

Capitulum 9

Numérotation du verset Dn. 9,1 
marg.| {5. 157vb} In anno primo Darii filii Assueri] etc. Hec est octava visio Danielis et secundum ordinem libri, et secundum ordinem geste rei. Dividitur autem hoc cap. in duas partes Prima pars continet Danielis orationem. Secunda orationis exauditionem et de exauditione angelicam certificationem, ibi   [Cumque adhuc loquerer] Prima pars dividitur in quatuor. Primo Propheta intelligit Iudeos esse tales pro quibus orare debeat : quia iam fere per 70. annos erant puniti. Secundo se talem exhibet qui debeat exaudiri, ibi   [Et posui faciem meam] Tertio Dei iustitiam, et misericordiam commendans, Iudeos iuste punitos, Reges scilicet et Principes, filios et patres, maiores et minores, secundum statutum declarat, ibi   [Obsecro Domine Deus magne] Quarto antiqua Dei beneficia recolens, et sua et populi peccata cognoscens, petit liberationem, allegans non propria merita, sed divinam pietatem, et Sanctuarii desertionem, ibi   [Et nunc Domine Deus noster] Secunda pars suo loco subdividetur. Dicit ergo, determinans tempus huius visionis. {x}   In anno primo Darii] etc. non Hystaspis, vel Arsami filii, sed Assueri : non illius qui Esther in coniugem accepit, sed Assueri qui et Astyages dictus est. Hic est Darius qui cum Cyro Babylonios superavit. {y}   De semine Medorum] A principaliori eum regno denominat : Cyrus tamen monarchiam postea transtulit ad Persas, quia eos magis diligebat.   [Qui imperavit] primus. Legenda autem est sic Littera : In anno primo facta est, supple, sequens visio. Et tunc sequitur, Anno uno regni eius ego Daniel. Vel totum sub uno versu. In anno primo Darii : anno, inquam, uno regni eius, id est primo. {a}   Intellexi in libris] Ier. 39.c. et Baruch. 5. et 2Par. 36.d. {c}   Ad Ieremiam] 29. Intellexi, dico. {d}   Ut complerentur] id est intellexi quod ad completionem appropinquaret. Primus enim annus Cyri fuit, secundum Hieronymus septimus septime decadis ; et ita tertius annus Cyri fuit septuagesimus, sicut etiam dicit Iosephus. Vel sic lege.
marg.| {a} Intellexi in libris numerum annorum] completum esse, vel completioni vicinum {b}   De quo] numero annorum   [factus est sermo Domini ad Ieremiam] dicens scilicet. {d}   Ut complerentur] prius quam populus rediret de captivitate. {e}   Desolationis Hierusalem Septuaginta   anni] Ier. 25.c. Servient omnes gentes iste Regi Babylonis Septuaginta annis.
marg.| {e} Et posui] non ingratus promissioni Dei.
marg.| {f} Faciem meam] mentis attentionem ; vel intentionem firmam, vel firmiter converti. {h}   Ad Dominum Deum meum] Glossa caritatis privilegio. {i}   Rogare] simpliciter sine adiuratione. {k}   Et deprecari]  ; cum obsecratione. {l}   In ieiuniis, sacco, et cinere] Hieronymus Cinis et cilicium sunt arma Penitentium.
marg.| {m} Et oravi Dominum Deum] ut bona conferret.
marg.| {n} Et confessus sum] peccata mea et populi, ut ea admitteret.
marg.| {o} Obsecro Domine Deus magne] etc. Tertia pars, in qua incipiens orationem, ut facilius impetret, primo Dei iustitiam commendat, et misericordiam : ostendens Iudeos iuste punitos, et petens eos misericorditer liberari. {o}   Obsecro] peto.
marg.| {p} Domine] cuius nos servi.
marg.| {q} Deus] cuius nos creature. {r}   Magne] nos minimi.
marg.| {s} Et terribilis] contemptoribus.
marg.| {t} Custodiens pactum et misericordiam] id est pactum misericordie. {u}   Diligentibus te, et custodientibus mandata tua] id est ex dilectione custodientibus vel per custodiam mandatorum dilectionem probantibus.   [Custodiens] Hieronymus Non ergo quod pollicetur Deus, statim futurum est {5. 158ra} sed in eos sua promissa complet, qui custodiunt   [mandata] illius. {a}   Peccavimus] unde iuste affligimur.   [Peccavimus] in nos.
marg.| {b} Iniquitatem fecimus] in proximos.
marg.| {c} Impie egimus] in Deum, idola colendo. Contra illa tria ad Titum 2.b. Sobrie, iuste et pie.
marg.| {d} Et recessimus et declinavimus a mandatis tuis] etc. Quasi, Non tantum peccavimus idola colendo, sed etiam alia Legis mandata violando. Mandata dicit que facienda erant : iudicia, punitiones transgressionum : ut illud, Qui maledixerit patri, etc. Ex. 21.b.
marg.| {e} Non obedivimus servis tuis prophetis] faciendo quod monebant.
marg.| {f} Qui locuti sunt in nomine tuo] non suo, quasi, Qui ex tua auctoritate loquebantur. {g}   Regibus nostris, Principibus nostris] etc. Quidam enim solis Regibus ; quidam solis Principibus ; quidam populo terre ; quidam omnibus communiter loquebantur.
marg.| {h} Tibi Domine iustitia] quasi dicat Tu iustus es qui nos propter peccata punivisti.
marg.| {i} Nobis autem confusio faciei] competit   [sicut est hodie] id est sicut apparet hodie.
marg.| {k} Viro Iuda] id est Ducibus de Iuda.
marg.| {l} Et habitatoribus Hierusalem] aliis, minoribus scilicet. Vel, id est viris de tribu Iuda, et viris de Tribu Beniamin. Vel, id est duabus Tribubus [  Et Hierusalem] id est Levitis et Sacerdotibus, qui in Hierusalem circa Templum habitabant, et certiores quam alii in Hierusalem mansiones habebant.
marg.| {m} Et omni Israel] In quocumque loco habitabant, et de quacumque tribu essent.
marg.| {n} His qui prope sunt] captivati.
marg.| {o} Et his qui procul] etc. captivi. Dispersi enim erant per diversas terras. {p}   Propter iniquitates eorum] etc. quasi, Non te accuso, sed nos qui peccavimus.
marg.| {q} In te Domine] id est contra te. Glossa Mirum, quia servi contra Dominum. {r}   Nobis ergo confusio faciei] etc. competit.
marg.| {s} Tibi autem Domino] competit et est   [misericordia, et propitiatio] Ecce quod per confusionem salubrem obtinet anima misericordiam, et propitiationem. Misericordia sonat in affectum ; propitiatio in effectum. Et bene opus est nobis quod tibi sit misericordia.
marg.| {t} Quia recessimus a te] quasi, Tu habes misericordiam, et nos miseriam. Et nota quod ubi prius ponit iustitiam dicens, Tibi Domine iustitia : ibi, ponit hic misericordiam, et propitiationem : et commutat illud in hec duo, ut ab illo ad hec Iudicis animum convertat : Vel idem vocat ibi iustitiam, et hic misericordiam, quia misericordie est maxime, quod in presenti dignatur punire, sicut dicit Augustinus . 2Mcc. 6.c. Non sinere peccatoribus ex sententia agere, etc.
marg.| {u} Ut ambularemus] proficientes.
marg.| {x} In lege eius, quam posuit nobis] specialiter, non aliis. Ps. 147. Non fecit taliter omni nationi.
marg.| {y} Per servos suos Prophetas] quibus credendum est.
marg.| {z} Et] tamen   [omnis Israel] Tanta enim erat paucitas {5. 158rb} custodientium Legem, ut neminem a transgressione exciperet.
marg.| {a} Prevaricati sunt legem tuam]  ; quia vetita fecerunt.
marg.| {b} Et declinaverunt] a te.
marg.| {c} Ne] id est ut non   [audirent vocem tuam] quia precepta facere omiserunt. Vel, id est ab illis locis declinabant ubi erant Prophete ; et illi qui eos docere volebant.
marg.| {d} Et stillavit super nos] id est minutatim, et per partes cecidit. Hieronymus Non totam in nos effudisti iram quam ferre non poteramus, sed stillam furoris tui : ut correcti in plaga ad te reverteremur.
marg.| {e} Maledictio et detestatio] etc. id est pena, que in maledictionibus Legis testatur, Dt. 27 et 28.
marg.| {f} Et statuit sermones suos] effectu scilicet, id est stabilivit, et implevit suas comminationes.
marg.| {g} Quos locutus est super nos] opprimendos.
marg.| {h} Qui iudicaverunt nos] Glossa, non secundum Deum.
marg.| {i} Ut superinducerent in nos malum magnum] ipsi Principes. Vel   [sermones] id est sic stabiliti sunt sermones, ut magnum malum, quod in illis continebatur, super nos induceretur. Alii habent   [Superinduceret] Dominus scilicet.
marg.| {k} Et] tamen, non rogavimus. Hieronymus Grandis duritia, ut et in plagis positi Deum non rogarent.
marg.| {l} Faciem tuam Domine Deus noster] id est te, vel tuam misericordiam. Ita scilicet.
marg.| {m} Ut reverteremur ab iniquitatibus nostris] ad te, peccata dimittendo, et idola.
marg.| {n} Et] pro, id est   [cogitaremus veritatem tuam] Hieronymus Reversio ab iniquitate est cogitare veritatem Dei.   [Et cogitaremus veritatem] id est studeremus in cultu tuo qui est veritas, tenendo eum.
marg.| {o} Et vigilavit Dominus super malitiam] etc. id est ad culpam puniendam, vel penam infligendam solicitus fuit et attentus quasi dicat Quia per mitia tormenta non sunt emendati, alia tormenta excogitavit, et adduxit. Sicut dicit beatus Hieronymus Dominus dicitur vigilare quando nos corripit, et visitat : dormire autem quando deserimur, et indigni iudicamur correptione Dei.
marg.| {p} Iustus Dominus Deus noster in omnibus operibus suis] predictis, quasi dicat, In omnibus commendanda est iustitia Dei.
marg.| {q} Et nunc Domine Deus noster, qui eduxisti populum tuum] etc. Hieronymus Antiquum recolit beneficium, ut Deum ad similem clementiam provocet.
marg.| {r} Et fecisti tibi nomen] glorie, dicit Glossa, id est gloriosam famam.
marg.| {s} Peccavimus] Glossa in nos.
marg.| {t} Iniquitatem fecimus] in proximos.
marg.| {u} Avertatur] Sed dicit Glossa, quasi [  Sic peccavimus, sed avertatur,
marg.| {x} Et a monte] Sion. {y}   Et iniquitates Patrum nostrorum] Reddam iniquitates patrum in filios usque in tertiam, et quartam generationem, Ex. 20.a.
marg.| {5. 158va} {a} Nunc autem] Hieronymus ergo, etc. et ostende faciem tuam. Glossa Imple quod promisisti, per Ieremiam, scilicet vicinum enim desolationis tempus impletur. {b}   Super Sanctuarium tuum] templum. {c}   Propter temetipsum] Glossa non propter nos, qui indigni. {d}   Inclina Deus meus aurem tuam] Hieronymus Anthropospathos : ut quando exaudimur, inclinare Deus videatur aurem suam ; quando respicere nos dignatur aperire oculos suos. {e}   Et civitatem] Glossa Si non nos, saltem civitatem.
marg.| {f} Neque enim in iustificationibus nostris] quia indigni.
marg.| {g} Prosternimus] nos humiliando.
marg.| {h} Sed in miserationibus tuis multis] Glossa de quibus presumimus. {i}   Exaudi Domine] servos tuos.
marg.| {k} Placare Domine] Glossa etsi iratus.
marg.| {l} Attende] etsi adversus. {m}   Et fac] quod petimus. {n}   Ne moreris] quasi, Velociter exaudi. {o}   Propter temetipsum] Glossa quo nihil maius. Quid ergo propter semetipsum rogatus, potest negare ? {p}   Quia nomen tuum invocatum est] Glossa Ne des honorem tuum alienis, Prv. 5.b. quod scilicet fieret, si alterius nomen super tuam civitatem invocaretur.
marg.| {q} Et super populum tuum] quasi, Tuere quod tuum est. {r}   Cumque adhuc] etc. Secunda pars capituli, in qua dicitur Prophete quod exaudita sit eius oratio. Et notandum quod cum Daniel de tribus optaret iustificari seu iuste exaudiri scilicet de populi liberatione, urbis Hierusalem reparatione, et templi reedificatione : Dominus qui semper plura dat quam petamus, his tribus adiecit tria scilicet filii incarnationem, ubi dicitur, (Et ungatur Sanctus sanctorum.) Et eiusdem passionem, cum dicit. (Occidetur Christus.) Et incredulorum condemnationem, cum dicit. (Et non erit eius populus.) Dicit ergo. {r}   Cumque adhuc loquerer et orarem] id est loquendo orarem : ut sit Endiadis, sicut dicit Glossa {s}   Et confiterer] Glossa Quia est confessio laudis, determinat de qua, supple, confessione loquatur : et adiungit postea. {t}   Peccata mea] Glossa, non tantum populi : quia in multis offendimus omnes. Vel ex humilitate etsi non peccavit, populo se adiungit, ut veniam consequantur.
marg.| {u} Ut prosternerem preces meas] In quo notatur orationis humilitas.
marg.| {x} In conspectu Dei mei] In hoc notatur directio orationis. Vel, In conspectu Dei, id est in abscondito cordis mei, ubi Deus videt. Contra eos, qui orant in angulis platearum ut videantur, Mt. 6.a. {y}   Pro monte sancto] id est pro Sion, vel Moria, ubi Templum dicitur fuisse constructum. {z}   Adhuc, inquam, me loquente in oratione mea] In quo notatur quod cito exauditur oratio Iusti. Loquela autem orationis est fervor desiderii, sicut dicit Gregorius super Ex. {a}   Ecce vir Gabriel] id est Angelus in specie viri.
marg.| Vel virum vocat a virtute, non a sexu secundum Glossam
marg.| {b} Quem videram in visione] preterita, quam hec sequitur. {c}   Cito volans] id est cito veniens ad me. In specie enim viri eum videbat. Vel forte videbatur ei, quod haberet alas, et volaret.
marg.| {d} Tetigit me] quasi dicat. Me orationi intentum, levi tactu sibi intendere fecit.
marg.| {e} In tempore sacrificii vespertini] in tali hora in qua solebat fieri sacrificium vespertinum in Hierusalem. Glossa Quia a sacrificio matutino usque ad vespertinum oratio duravit ; ideo Deum ad misericordiam flexit. Unde, Multum valet deprecatio Iusti assidua, Iac. ult. d. Sed contra hanc Glossa videtur esse quod dicit Angelus, quod ab exordio precum egressus est sermo, id est Domini sententia, ut fieret quod petebat. Solutio : Verum est, quod Dominus eum statim exaudivit, quia previdit illum perseveraturum in oratione : et merito illo exaudivit eum.
marg.| {f} Et docuit me] de reedificanda civitate, de populi liberatione, {5. 158vb} de Christi incarnatione et passione.
marg.| {f} Et docuit me] Glossa Tam obscura est visio, ut etiam Propheta doceri egeat.
marg.| {g} Et locutus est mihi]  : quia antequam doceret, locutus est hec pauca, que supponuntur.
marg.| {h} Daniel, nunc egressus sum] Glossa ab invisibilitate factus tibi visibilis. Alia Glossa Egressus sum a facie Dei, non ut ab eo recederem qui ubique est, sed ut te docerem.
marg.| {i} Ut docerem te] de his que requiris.
marg.| {k} Et intelligeres] spiritualem liberationem generis humani.
marg.| {l} Ab exordio precum tuarum egressus est sermo] id est Ex quo orare cepisti, sermo tibi dicendus a Domino exivit, id est mihi innotuit a Deo quod tibi dicerem ista : et ideo veni ut sermonem quem Dominus dixit tibi dicendum, indicarem tibi.   [Ab exordio] Glossa Ex quo orare cepisti, impetrasti. Vel   [sermo] id est sententia liberationis populi, et civitatis reedificande.
marg.| {m} Ego autem veni] ex Dei precepto.
marg.| {n} Ut indicarem tibi] liberationem temporalem, et spiritualem.
marg.| {o} Quia vir desideriorum es] id est quia desideras eam. Et notandum (ut dictum est) quod datur Danieli plus, quam roget, sicut Salomoni 3Rg. 3.b.
marg.| {p} Tu ergo animadverte sermonem] quem dicam.
marg.| {q} Et intellige visionem] id est hunc sermonem, qui est visio, id est prophetia, quasi dicat Non tantum volo tibi dicere de populi liberatione imminente, sed de liberatione spirituali futura per Christum.
marg.| Vel [Sermonem, et visionem] id est sermonem quem tibi dico, visibiliter tibi apparens.
marg.| {r} Septuaginta hebdomades abbreviate sunt super populum tuum] Loquitur Angelus in persona Domini ad Danielem, vocans Iudeos populum Danielis, non suum, quia mali erant sicut Ex. 32.b. Peccavit populus tuus quem eduxisti, etc.   [ Septuaginta   hebdomades] annorum, non dierum, vel mensium.
marg.| {s} Sunt super populum tuum, et super urbem sanctam tuam]  : id est tot sunt anni usque ad illud tempus quo opprimetur populus tuus, populus scilicet civitatis Hierusalem, qui Christum occidet. Super enim notat oppressionem.
marg.| Per liberationem enim factam per Christum post Septuaginta hebdomades annorum, Iudei non credentes in eum, spiritualiter oppressi sunt a lapide Christo ; et temporaliter etiam occidi meruerunt a Romanis ; et civitatem Hierusalem destrui ab eisdem.
marg.| Et ideo dicit [ Super populum tuum, et super urbem] Sed ne iste hebdomades intelligerentur de annis solaribus, vel embolismalibus : ideo determinat dicens, Hebdomades, inquam, abbreviate sunt. Hoc enim dicit, ut intelligamus eas constare annis lunaribus, qui sunt breviores solaribus undecim diebus : Septuaginta autem hebdomades abbreviate, sunt anni duodenorum mensium lunarium quadringenti nonaginta, qui sunt anni solares quadringenti Septuaginta quinque. Determinavit autem Propheta de quibus deberet intelligi : quia semper Iudei utebantur annis solaribus in omnibus annotationibus suis, secundum ritum aliarum gentium, nisi tantum in suis legalibus : et ideo Propheta determinavit, quod etiam hoc est intelligendum de annis lunaribus. Computantur autem isti anni a vicesimo anno Artaxersis regis usque ad annum decimum octavum Tyberii Cesaris, quando passus est Dominus, secundum Bedam Aphricanus autem incipit computationem annorum ab eodem, scilicet a vicesimo anno Artaxersis, sed differt in fine : quia terminat eos in quinto decimo anno {5. 159ra} imperii Tyberii Cesaris. Sed deceptus fuit ex hoc quod tunc credidit Dominum passum. {a}   Ut consummetur prevaricatio] quasi dicat Septuaginta hebdomades annorum sunt usque ad illud tempus, quo oppressis Iudeis per infidelitatem consummabitur. Id est finietur, et terminabitur consumptio : sicut candelam dicitur finiri, id est non amplius consumi.
marg.| {b} Et deleatur iniquitas] eorundem. Et notandum quod tria finem accipient, scilicet   [prevaricatio] in Deum.   [peccatum] in se :   [iniquitas] in proximum.
marg.| {c} Et adducatur iustitia sempiterna] id est executio iustitie, et ampliatio in Evangelio : secundum illud Mt. 5.c. Nisi abundaverit iustitia vestra, etc. Iustitia Evangelii dicitur sempiterna, ad differentiam iustitie Legis, cui successit alia. Vel   [iustitia sempiterna] id est Christus. Sed videtur quod debuerat dixisse, misericordia sempiterna ; quia venit ad miserandum, non ad iudicandum. Solutio. Bene dicit [  iustitia]  : quia tunc Deus pater exercuit iustitiam, quando in passione, proprio filio non pepercit : sed disciplinam pacis nostre in ipso dedit.
marg.| {d} Et impleatur visio et prophetia] id est visio prophetalis. In passione enim Christi impleta sunt que de ipso fuerunt prophetata. Unde Io. 19.f. Consummatum est. Vel.
marg.| {e} Visio] id est lex que dicitur visio, quia preceptum Domini lucidum illuminans oculos.
marg.| {f} Et prophetia] Lex enim et Prophete usque ad Ioannem sicut dicitur Mt. 11.b. Quia ante adventum Christi hec omnia magis sperabantur, quam tenebantur.
marg.| {g} Et ungatur Sanctus sanctorum] More prophetico loquitur, non tenens ordinem rei. Hoc enim refertur ad Christi incarnationem, quando unctus est oleo pre consortibus suis : que unctio nihil aliud est, quam collatio omnium bonorum spiritualium.
marg.| Vel refertur ad baptismum, quando Christus erat quasi annorum triginta, et tum unctus est per Patris testificationem. Vel ad resurrectionem, quando etiam dicitur unctus fuisse per evidentem declarationem. Et notandum quod ex duobus que dicuntur hic [ Ungatur Sanctus sanctorum ; et deficiet hostia] sumitur illud quod solet dici Iudeis, Cum venerit Sanctus sanctorum, cessabit unctio vestra.
marg.| {h} Scito ergo] etc. Dixerat quod tot forent hebdomades usque ad Christum, sed non determinaverat a quo tempore fieret ista computatio ; ideo modo eam determinat, dicens :   [Scito ergo, et animadverte] In hoc reddit attentum.
marg.| {i} Ab exitu sermonis] id est ab eo tempore quo exibit sermo.
marg.| {k} Ut iterum edificetur Hierusalem] id est ut reedificetur, id est vicesimo anno Artaxersis, quando data est Nehemie licentia reedificandi Hierusalem, sicut habetur Nehemie 2.b.
marg.| {l} Usque ad Christum ducem] id est usque ad Christi passionem.
marg.| {m} Hebdomades septem, et hebdomades sexaginta due erunt] id est hebdomades sexaginta novem erunt. Est enim mos Hebreorum preponere minorem numerum, et dividere etiam summas numerorum per partes. Et habetur simile Ezec. 45.d. Viginti sicli, et viginti quinque sicli, et quindecim sicli minam faciunt. Sed quomodo hic dicit, Sexaginta novem hebdomades ; et supra, Septuaginta ? Solutio, Cum istis sexaginta novem supplenda est illa ultima hebdomas ; quam ideo separat ab aliis, quia plura est dicturus de illa, et quia illa notabilior, et insignior est, utpote in qua facta sunt omnia redemptionis nostre opera, et miraculorum insignia.
marg.| {n} Et rursum edificabitur platea] etc. Hoc interserit more prophetico de alio, scilicet de reedificatione Hierusalem, ad Litteram, de qua Daniel postulaverat : que significat etiam edificationem Ecclesie in angustia Martyrum post passionem Christi edificate. Et notandum quod respondet ad hoc quod dixerat Danieli, quod ab exitu sermonis ut reedificaretur Hierusalem, computarentur illi anni. Posset enim queri : {5. 159rb} ergo ne reedificabitur ? Et ideo determinat quod sic, dicens :
marg.| {n} Et rursum edificabitur] id est reedificabitur. Vel   [Rursum] dico tibi, hoc scilicet quod sequitur, quod
marg.| {o} Edificabitur platea] id est Hierusalem, que lata est, et vacua, sicut platea :
marg.| {p} In angustia temporum] id est hominum qui erunt in tempore illo : sicut dicuntur dies mali pro malitia quam patiuntur homines in eis. Legitur enim Nehemie 4.c. quod in reedificatione murorum, una manu gladios tenebant, et alia edificabant. Vel   [in angustia temporum] id est in brevitate temporis, vel in brevi tempore.
marg.| {q} Et post hebdomades sexaginta duas] et septem, supple, de quibus predixit, et unam, de qua specialiter dicturus est.
marg.| {r} Occidetur Christus] decimo octavo anno Imperii Tyberii Cesaris. {s}   Et non erit eius populus] sed Cesaris, vel Diaboli.
marg.| {t} Qui eum negaturus est] Io. 19.c. Non habemus Regem, nisi Cesarem. Et Io. 9.f. Hunc nescimus unde sit.
marg.| {u} Et civitatem] etc. Postquam egit de passione Christi, et negatione Iudeorum, determinat consequenter penam Iudeorum, que facta est post quadraginta duos annos a passione Christi : nec pertinet hoc ad Septuaginta hebdomades.
marg.| {u} Et civitatem] Hierusalem.
marg.| {x} Et sanctuarium] Templum.
marg.| {y} Dissipabit populus] Romanus.
marg.| {z} Cum Duce venturo] id est cum Imperatore Vespasiano, vel Tito filio eius, vel Elio Adriano.
marg.| {a} Et finis eius] id est civitatis, vel Templi.
marg.| {b} Vastitas] id est hic finis erit Templi, vel civitatis, quod vel que vastabitur.
marg.| {c} Et post finem belli] id est Postquam finitum erit bellum inter Iudeos et Romanos, quando Romani obtinebunt, tunc erit. {d}   Statuta desolatio] id est Stabilita, et perpetua erit desolatio Hierusalem et Templi. Vel, id est Desolatio que prefinita est a Deo, tunc complebitur.
marg.| {e} Confirmabit autem pactum] Destructione Templi, et civitatis per anticipationem prelibata, mox ad exponendum hebdomadis, quam pretermiserat, redit eventum, dicens : Confirmabit autem pactum fidei.
marg.| {f} Hebdomas una] Id est in ipsa hebdomada ultima confirmabitur pactum fidele, quod Deus pepigit cum Patribus de Christo passuro. Et quia non in principio hebdomadis hec mirabilia ceperunt : ideo determinat quando hec inchoata sunt.
marg.| {g} Et in dimidio hebdomadis] Hoc intelligendum est de tribus annis et dimidio, quibus Dominus predicavit, et miracula fecit : et quod Patribus promiserat, confirmavit. Istud autem dimidium hebdomadis incepit in quinto decimo anno Imperii Tyberii Cesaris, quando inchoato Christi Baptismate, hostiarum legalium purificatio paulatim cepit vilescere.
marg.| {h} Deficiet hostia et sacrificium] id est deficere incipiet : quia cepit manifestari veritas in Christi predicatione.
marg.| {i} Et in Templo erit] postea.
marg.| {k} Abominatio desolationis] id est idolum abominabile in signum desolationis. Et respicit hoc ad tempora post passionem Christi, quando in Templo posuerunt statuam Adriani. Vel   [Abominatio desolationis] id est abominata desolatio vel abominanda sacrificia fient in Templo post mortem Christi : quia ex tunc cultus legalis quasi idololatria reputatus est coram Deo.
marg.| {l} Et usque ad consummationem. Et] pro, idest [  finem] mundi. {m}   Perseverabit desolatio] Iudeorum, Templi, et civitatis eorum.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (Dn. Capitulum 9), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 03/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=38&chapitre=38_9)
Signaler un complément d'information

Notes :