Capitulum 14
Numérotation du verset
Lc. 14,1
Et factum est cum intraret in domum cuiusdam principis Phariseorum sabbato manducare panem et ipsi
observabant eum.
Numérotation du verset
Lc. 14,2
Et ecce homo quidam hydropicus erat ante illum.
Numérotation du verset
Lc. 14,3
Et respondens Iesus
dixit ad legisperitos
et Phariseos dicens1: Si licet sabbato curare?
1 dicens
Rusch
Weber]
om.
Catena
Numérotation du verset
Lc. 14,4
At illi tacuerunt.
Ipse vero apprehensum sanavit eum ac dimisit.
Numérotation du verset
Lc. 14,5
Et respondens ad illos dixit:
Cuius vestrum asinus
aut bos in puteum cadet
et non continuo extrahet2 illum die sabbati?
2 continuo extrahet
Rusch Weber
]
inv. Catena
Numérotation du verset
Lc. 14,6
Et non poterant ad hec respondere illi3.
3 illi Li448 Rusch Weber] om. Li448@
Numérotation du verset
Lc. 14,7
Dicebat autem et ad invitatos
parabolam
intendens quomodo primos accubitus eligerent
dicens ad illos:
Numérotation du verset
Lc. 14,8
Cum invitatus fueris ad nuptias
non discumbas in primo loco,
ne forte honoratior
te sit invitatus ab eo.
Numérotation du verset
Lc. 14,9
Et veniens is qui te et illum vocavit
dicat tibi: Da huic locum
et tunc incipies4 cum rubore novissimum locum tenere.
4 incipies
Rusch
] incipias
Catena Weber
Numérotation du verset
Lc. 14,10
Sed cum vocatus fueris, vade, recumbe in novissimo loco
ut cum venerit
qui te invitavit dicat tibi: Amice,
ascende superius.
Tunc erit tibi gloria coram simul discumbentibus.
Numérotation du verset
Lc. 14,11
Quia omnis qui se exaltat
humiliabitur
et qui se humiliat
exaltabitur.
Numérotation du verset
Lc. 14,12
Dicebat autem et
ei qui se invitaverat:
Cum facis prandium
aut cenam
noli vocare amicos tuos
neque fratres tuos, neque cognatos, neque vicinos, neque5 divites
5 neque
Rusch
]
om.
Catena Weber
ne forte
et ipsi te reinvitent et fiat tibi retributio.
Numérotation du verset
Lc. 14,13
Sed cum facis convivium voca pauperes,
debiles, cecos et claudos6
6 cecos et claudos
Rusch
] claudos caecos
Li448@ Weber
, claudos et cecos
Li448
Numérotation du verset
Lc. 14,14
et beatus eris quia non habent
retribuere tibi, retribuetur enim tibi
in resurrectionem7
7 resurrectionem
Rusch
] resurrectione
Li448@ Weber
iustorum.
Numérotation du verset
Lc. 14,15
Hec cum audisset quidam
de simul discumbentibus dixit illi: Beatus qui manducabit panem in regno Dei.
Numérotation du verset
Lc. 14,16
At ipse dixit ei: Homo quidam
fecit cenam magnam
et vocavit multos.
Numérotation du verset
Lc. 14,17
Et misit servum suum
hora cene
dicere invitatis ut venirent quia iam parata sunt omnia.
Numérotation du verset
Lc. 14,18
Et ceperunt simul omnes excusare.
Primus dixit ei: Villam emi
et necesse habeo exire
et videre illam.
Rogo te
habe me excusatum.
Numérotation du verset
Lc. 14,19
Et alter dixit: Iuga boum emi quinque et eo probare illa.
Rogo te habe me excusatum.
Numérotation du verset
Lc. 14,20
Et alius dixit: Uxorem duxi
et ideo non possum venire.
Numérotation du verset
Lc. 14,21
Et reversus servus nuntiavit hec domino suo. Tunc iratus paterfamilias dixit servo suo: Exi cito in plateas et vicos civitatis et pauperes
ac debiles
et cecos
et claudos
introduc huc.
Numérotation du verset
Lc. 14,22
Et ait servus:
Domine, factum est ut imperasti et adhuc locus est.
Numérotation du verset
Lc. 14,23
Et ait Dominus servo: Exi in vias et sepes et compelle intrare
ut impleatur domus mea.
Numérotation du verset
Lc. 14,24
Dico autem vobis quod nemo virorum illorum
qui vocati sunt gustabit cenam meam.
Numérotation du verset
Lc. 14,25
Ibant autem turbe multe
cum eo.
Et conversus dixit ad illos:
Numérotation du verset
Lc. 14,26
Si quis venit ad me et non odit patrem suum et matrem et uxorem et filios et fratres et sorores adhuc autem et animam suam, non potest meus esse8 discipulus.
8 meus esse
Catena Rusch
] inv.
Weber
Numérotation du verset
Lc. 14,27
Et qui non baiulat crucem suam
et venit post me non potest meus esse discipulus.
Numérotation du verset
Lc. 14,28
Quis enim ex vobis volens
turrim
edificare, nonne9 prius sedens
9 nonne Catena
Rusch
] non Weber
computat sumptus
qui necessarii sunt
si habeat10 ad perficiendum?
10 habeat
Catena Rusch
] habet
Weber
Numérotation du verset
Lc. 14,29
Ne postquam11 posuerit fundamentum
11 postquam
Rusch
] posteaquam
Catena Weber
et non potuerit perficere.
Omnes
qui vident incipiant illudere ei
Numérotation du verset
Lc. 14,30
dicentes: Quia hic homo cepit edificare et non potuit consummare.
Numérotation du verset
Lc. 14,31
Aut quis12 rex
12 quis Catena
Rusch
] qui Weber
iturus committere bellum adversus alium regem non sedens prius cogitat,
si possit cum decem millibus occurrere ei
qui cum viginti millibus venit ad se?
Numérotation du verset
Lc. 14,32
Alioquin adhuc illo longe agente
legationem mittens rogat ea que pacis sunt.
Numérotation du verset
Lc. 14,33
Sic ergo omnis ex vobis qui non renuntiat omnibus que possidet non potest meus esse discipulus.
Numérotation du verset
Lc. 14,34
Bonum est sal.
Si autem sal13 evanuerit in quo condietur?
13 sal
Rusch
] + quoque
Catena Weber
Numérotation du verset
Lc. 14,35
Neque in terram,
neque in sterquilinium
utile est
sed foras mittetur.
Qui habet aures audiendi
audiat.
Capitulum 14
Numérotation du verset
Lc. 14,1
marg.|
{5.891}
Et factum est.
Posita informatione penitentium, hic consequenter ponitur confutatio impenitentium. Dicuntur autem impenitentes proprie qui ad verbum Christi non conterebantur, sed potius indurabantur in malis suis, et insuper Christo insidiabantur quales erant Pharisei et legisperiti. Primo ergo ponitur istorum confutatio. Secundo simplicium informatio ibi : Ibant autem turbe. Prima dividitur in quatuor, quia primo confutat eos de ignorantia. Secundo, de superbia, ibi. Dicebat autem et ad invitatos. Tertio, de cupiditate, ibi. Dicebant autem ei. Quarto, de ingratitudine ibi : At ipse dixit. Circa primum sciendum, quod invidia excecatintellectum, et ideo Pharisei et legisperiti ex invidia contra Christum excecati dicebant eum legis transgressorem, eo quod curabatur in sabbato, quod tamen est falsum ut dictum est {5.892} cap. precedenti et hoc iterum ostenditur ad maiorem confirmationem in curatione hydropici, cum dicitur.
marg.|
{1
}
Et factum est cum
introisset
.
Iste invitavit Christum, ut patet ex sequentibus. Et videtur quod hoc fecit malitiose, et non ex devotione, unde subditur.
marg.|
{2
}
Et ipsi
observabant
.
Attendentes si inter epulas aliquid diceret aut faceret unde possent eum accusare.
marg.|
{3
}
Et ecce homo
quidam
hydropicus
.
Et dicitur ab hydor quod est aqua, quia hydropicus habet aquam inter carnem et cutem.
marg.|
{4
}
Erat ante illum.
Dicit Cyrillus quod iste non petebat a Christo sanari timore Phariseorum, sed solum se ostendebat, ut Christus eum videns eius misereretur.
marg.|
{5
}
Et respondens.
Non ad verba, quia questio sibi non proponebatur. sed ad cogitationes phariseorum et legisperitorum, quoniam cogitabant curationem in sabbato esse illicitam :
marg.|
{5.893}
{1
}
At illi
tacuerunt
.
Quia si dixissent : Non timebant ab eo ratione confutari. Si autem dixissent : Sic non haberent frontem ipsum de hoc accusandi.
marg.|
{2
}
Ipse vero apprehensum.
Quia per impositionem manus ipsum curavit et postea manum retraxit.
marg.|
{3
}
Et respondens.
Cogitationibus eorum quibus cogitabant illud factum illicitum.
marg.|
{4
}
Dixit.
Ostendendo illud esse licitum et bonum, per exemplum animalis bruti, cuius periculo licitum erat succurrere in sabbato etiam secundum ipsos, et multo fortius succurrendum est homini propter quem facta sunt animalia bruta, et qui factus est ad imaginem. Dei.
marg.|
{5
}
Et non
poterant
ad hec respondere illi.
Tanquam confusi evidenti ratione.
marg.|
{6
}
Dicebant autem.
Hic confutat consequenter eos de superbia et ambitione indebita bonorum, quod notatur cum dicitur.
marg.|
{7
}
Intendens quomodo primos,
Id est, primas sedes in conviviis solemnibus.
marg.|
{8
}
Cum
invitatus
fueris
ad
nuptias
non
discumbas
in primo
loco
.
Per primum locum non solum intelligitur hic honorabilior sessio in conviviis solemnibus, {5.894} sed etiam quelibet electio vel postulatio seu promotio ad aliquam dignitatem. Et hoc patet ex hoc quod premittitur, Dicebat autem et ad invitatos parabolam. Parabola est alterius rei significativa. ad dignitates autem se nullus debet ingerere, sed alios meliores se preponere quantum est in se, alioquin invitator principalis, scilicet Deus, a quo est omnis potestas, deiiciet eum a sua dignitate saltem spiritualiter sententia damnationis. Aliquando etiam deiicit tales pena temporalis de positionis. Si autem humiliter refugiens, sicut faciebant patres antiqui ut Greg. et Ambr. et consimiles, tandem ex obedientia susceperit, et ex charitate fraterna ea bene usus fuerit, tandem celestem gloriam obtinebit, ideo subditur : Et erit tibi gloria. Cuius ratio subditur cum dicitur.
marg.|
{9
}
Quia omnis qui se
exaltat
.
Presumptuose se dignitatibus ingerendo.
marg.|
{
10
}
Humiliabitur.
Modo predicto.
marg.|
{
11
}
Et qui se
humiliat
.
Non fallaciter et ficte, secundum quod dicitur Eccle. 19.d. Est qui nequiter se humiliat, et interiora eius plena sunt dolo. sed qui veraciter et ex corde.
marg.|
{
12
}
Exaltabitur.
Secundum quod scribitur Prover. 26.d. Humilem spiritu suscipiet gloria.
marg.|
{
13
}
Dicebat.
Hic consequenter arguit Phariseos de cupiditate, quia faciebant convivia non moti pietate, sed magis cupiditate, intendentes {5.895} per hoc consequi aliquam utilitatem seu honorem per adiutorium illorum quos vocabant ad convivia, et hoc est quod dicitur : Dicebat autem et ei qui se invitaverat. Ut pro refectione corporali reprenderet ei spiritualem, scilicet documentum pietatis. Sciendum tamen quod licet dirigeret verbum ad ipsum, tamen per hoc alios assistentes, qui erant in hoc culpabiles arguebat.
marg.|
{1
}
Cum
facis prandium
aut
cenam noli vocare
.
Id est, propter amicitiam secularem.
marg.|
{2
}
Neque fratres tuos.
Id est, propter consanguinitatem.
marg.|
{3
}
Neque cognatos.
Id est, propter affinitatem.
marg.|
{4
}
Neque vicinos.
Propter familiaritatem.
marg.|
{5
}
Neque divites.
Id est, propter aliquam utilitatem consequendam, ideo subditur.
marg.|
{6
}
Ne forte et ipsi
reinuitent
te.
Ista reinuitatio intelligitur cuiuscunque boni temporalis recompensatio. Notandum tamen, quod si vocentur predicti ad convivia propter charitatem mutuam nutriendam, meritorium est. Si autem ad lasciviam aut gulam exercendam peccatum est. Si autem ad liberalitatem quandam seu urbanitatem indifferens est, et potest benefieri, et male prout ad finem ulteriorem ordinatur, qui potest esse bonus vel malus.
marg.|
{7
}
Sed cum
facis convivium
.
Motus pietate.
marg.|
{8
}
Voca pauperes.
Carentes sensu.
marg.|
{9
}
Debiles.
Carentes conatu.
marg.|
{
10
}
Cecos.
Privatos visu.
marg.|
{
11
}
Claudos.
Carentes gressu.
marg.|
{
12
}
Et beatus eris.
Quia Deus retribuet tibi. Pietas enim ad omnia {5.896} utilis est, promissionem habens vite, que nunc est, et future. 1. Tim. 4.c. in eo subditur. Retribuetur enim tibi in resurrectione iustorum. Sequitur.
marg.|
{
13
}
Hec cum audisset quidam.
Christum loquentem de resurrectione, motus verbo Christi prorupit in hec verba.
marg.|
{
14
}
Beatus qui manducabit panem in regno Dei.
Dicunt aliqui, quod per panem iste intelligebat beatitudinem veram que consistit in visione et fruitione deitatis Christi principaliter et humanitatis secundario, qui vocat se panem vite, Io. 7. Alii autem dicunt, quod iste erat rudis, et carnalis credens, quod resurrectio futura esset ad vitam cibis corporalibus indigentem sicut credunt Saraceni et Iudei moderni. Et istud videtur verius, quia statim Christus respondens proposuit parabolam de his, qui propter suam ineptitudinem excludendi sunt a convivio celesti.
marg.|
{
15
}
At ipse dixit ei.
Hic consequenter Christus arguit eos de ingratitudine, quia Iudei pre ceteris gentibus fuerunt invitati ad beatitudinem celestem, primo per Prophetas, secundo per ipsum Christum eis predicantem in persona propria, tertio per Apostolos, et tamen renuerunt venire per fidem : et ideo vocati sunt gentiles secundum quod dicitur. Act. 13.b. Vobis oportebat primum loqui verbum Dei sed quoniam repellitis illud, et indignos vos iudicatis eterne vite, ecce convertimur ad gentes, sic enim nobis precepit Deus. Et hoc est, quod dicitur nobis parabolice.
marg.|
{
16
}
Homo quidam.
Id est, Christus verus homo, et verus Deus.
marg.|
{
17
}
Fecit
cenam
magnam.
Id est, statuit celestem beatitudinem, que vocatur cena, eo quod est refectio ultima.
marg.|
{5.897}
{1
}
Et vocavit.
Quia vult omnes homines salvos fieri, 1 : Tim. 2.
marg.|
{2
}
Et misit servum suum hora cene dicere invitatis, ut venirent, quia iam parata sunt omnia.
Id est, servos accipiendo, singulare pro plurali, sicut Ex. 8.f. Venit musca gravissima, Id est, multitudo muscarum.
marg.|
{3
}
Et ceperunt simul
omnes
excusare. Primus dixit ei :
Id est, per mala opera se retrahere, et accipitur hic omnes pro maiori parte, quia pauci salvantur respective, ut dictum est cap. precedenti.
marg.|
{4
}
Villam emi, et necesse habeo exire, et videre
illam
; Rogo te habe me excusatum,
etc. Hic notantur superbi per dominium ville emptum, quia superbi volunt aliis dominari.
prol.|
{5.898}
{5
}
Iuga boum emi.
Per hoc autem intelliguntur cupidi terrenis nimis intenti, finem suum ibi constituentes.
marg.|
{6
}
Uxorem duxi.
Per hoc intelliguntur carnales, et lascivi. Ad ista vero tria vitia reducuntur omnia excludentia a beatitudine celesti, secundum quod dicit Ioannes 1. can. 2.c. Omne quod est in mundo, aut est concupiscentia carnis, aut concupiscentia oculorum, aut superbia vite.
marg.|
{7
}
Exi cito in plateas, et vicos,
etc. Quia principes Iudeorum, et sacerdotes, et legisperiti, et maiores illius populi propter sua peccata sunt dimissi a Deo. Pauperes autem et simplices, et publicani illius populi sunt vocati, ut in. Apostolis, et in pluribus aliis ex decursu Evangelii.
marg.|
{5.899}
{1
}
Et adhuc locus,
etc. Quia non solum de Iudeis, sed etiam de gentibus per diversas partes orbis multi sunt vocati ad fidem et ad gloriam, ut predictum est, et hoc notatur cum dicitur.
marg.|
{2
}
Exi in vias,
etc. Id est, extra Iudeam discurrendo ad populum gentilem, sicut fecerunt Apostoli, ut predictum est.
marg.|
{3
}
Dico autem
vobis
etc. Non est intelligendum per hoc quod nullus de Iudeis sit salvatus, sed quia pauci comparative : Sicut communi modo loquendi dicitur : Nemo. est in ecclesia vel in foro, quando sunt ibi pauci.
marg.|
{4
}
Ibant
autem
.
Posita confutatione impenitentium, hic consequenter ponitur instructio, sequentium Christum, et primo simplici verbo, secundo parabolico, ibi : Quis enim ex vobis, etc. Circa primum dicitur.
marg.|
{5
}
Si quis venit, id est
vult venire per fidem credendo, sicut sunt seculares, vel statum perfectionis assumendo, cuiusmodi sunt religiosi.
marg.|
{6
}
Et non odit.
Hic accipitur odium large, inquantum propter perturbationem parentum et amicorum, non dimittit venire ad fidem Catholicam, sicut patet de sancto Chrisanto et multis aliis : Vel de seculo ad religionem.
marg.|
{7
}
Adhuc
autem
.
id est, vitam corporalem, eam contemnendo propter {5.900} Deum, paratus vitam suam exponere pro fide, casu necessitatis occurrente.
marg.|
{8
}
Non
potest
.
Discipulatus autem Christi dupliciter potest intelligi. Uno modo generaliter secundum statum communem fidelium, et ad hoc sufficit fides cum observatione mandatorum. Alio modo cum hoc per observantiam consiliorum. In utroque tamen statu requiritur repressio concupiscentiarum carnalium, magis tamen in secundo modo discipulatus quam primo, ideo sequitur.
marg.|
{9
}
Et qui non
baiulat
.
Per carnis macerationem et concupiscentiarum repressionem.
marg.|
{
10
}
Quis enim ex
vobis
.
Adducit hic consequenter duas parabolas ad suum propositum de aggressu status perfectionis, qui consistit in observantia consiliorum. Et primo ostenditur quid requiritur in tali aggressu secundo quid in debito usu, ibi : Bonum est sal. Circa primum dicitur. Quis enim ex vobis. Id est, aggredi perfectionem Evangelicam.
marg.|
{
11
}
Nonne prius
sedens
.
Id est, quietatus a tumultu passionum deliberans.
marg.|
{
12
}
Computat
sumptus
.
Id est, considerat, si habeat illud quod ad hoc requiritur, quod est promptitudo ad relinquendum omnia propter Deum, ut patebit postea.
marg.|
{
13
}
Ne postquam
posuerit
.
Quod consistit in observantia mandatorum.
marg.|
{5.901}
{1
}
Et non
potuerit perficere
.
Quia non habet promptitudinem animi ad relinquendum omnia quod est primum in statu perfectionis acquirende. Talis fuit ille iuvenis de quo dicitur Mt. 19.c. Qui observaverat mandata, cui dixit Christus. Si vis perfectus esse, vade et vende omnia que habes, et da pauperibus. Et sequitur ibidem, quod abiit tristis, eo quod multas habebat possessiones, quarum amore fuit impeditus a statu perfectionis, et ideo non habuit sumptus ad perficiendum turrim cuius posuerat fundamentum.
marg.|
{2
}
Aut quis rex.
Hic ponitur secunda parabola ad idem cum dicitur Quis rex iturus committere bellum. Hic accipitur rex, quicumque vult aggredi perfectionis statum, quia debet bene regere operationes et cogitationes suas, et habet committere bellum, ad rapiendum sibi celeste regnum, secundum quod dicitur Mt. 11.b. Regnum celorum vim patitur, et violenti rapiunt illud.
marg.|
{3
}
Si
possit
.
Id est, cum observantia decem mandatorum : Sed quia non sufficit ad perfectionis statum acquirendum, ut predictum est quia rex celestis.
marg.|
{4
}
Cum
viginti
.
Quia duplam observantiam exigit ab eo, scilicet mandatorum{5.902} et consiliorum, ideo subditur.
marg.|
{5
}
Rogat ea.
Assentiendo regi celesti in observantia consiliorum, que incipit ab evangelica paupertate, ideo concluditur.
marg.|
{6
}
Sic ergo omnis,
etc. Ex hac conclusione patet, quod ista parabola et precedens vadunt ad istam intentionem.
marg.|
{7
}
Bonum est sal.
Ostensio quid requiritur in perfectionis aggressu hic consequenter ostenditur quid requiritur in eius debito usu, scilicet discretio que requiritur in omnibus operibus bonis secundum quod dicit Aposto. ad Ro. 12.a. Rationabile obsequium vestrum. Et hoc est quod dicitur. Bonum. Id est, discretio, que est condimentum bonorum operum, sicut sal est condimentum ciborum.
marg.|
{8
}
Si autem sal.
Id est, discretio defuerit.
marg.|
{9
}
In quo condietur ?
Quia opus bonum de genere insipidum est et inutile, si careat discretione.
marg.|
{
10
}
Sed foras
mittetur
.
Hoc est a perfectione cadet, unde et in collationibus patrum collatione secunda Moysi abbatis declaratur per rationes et exempla, quod illi qui ceciderunt a statu perfectionis, hoc fuit communiter propter defectum discretionis.
Numérotation du verset
Lc. 14,moraliter
marg.|
{5.891}
{1
}
Et factum est.
Sequitur.
marg.|
{3
}
Et ecce homo.
Per hydropicum qui cum plus bibit plus sitit, significatur cupidus et avarus, qui cum plus acquirit, ad acquirendum{5.892} amplius inardescit. Iuvenalis, Crescit amor nummi quantum ipsa pecunia crescit. Et iste stat ante Iesum, cum convertitur ad Deum, paratus acquisita dispensare ad honorem divinum, et sic recuperat sanitatem, quia de cupiditate mutatur in libertatem.
Numérotation du verset
Lc. 14,moraliter
marg.|
{5.893} †
{8
}
Cum
invitatus fueris
.
Omnes catholici sunt ad Christi et ecclesie nuptias invitati, sed illi in primo loco recumbunt, qui dignitatibus {5.894} ecclesie se ingerunt, quos sponsus ecclesie Christus deiicit ab ecclesia triumphante, et aliquando etiam a militante, humiles vero recumbunt in novissimo loco, ut sponsus eos exaltet in celo.
Numérotation du verset
Lc. 14,moraliter
marg.|
{5.895}
{2
}
Cum facis prandium aut
cenam
.
Predicator verbi divini facit convivium spirituale, sed si faciat hoc propter honoris vel luces temporalis consecutionem, non habebit a Deo mercedem. Si {5.896} vero faciat propter animarum salutem, recipiet cum iustis vitam eternam.
marg.|
{
16
}
Homo quidam.
Homo Christus fecit magnum convivium, quando instituit eucharistie sacramentum.
Numérotation du verset
Lc. 14,moraliter
marg.|
{5.897}
{1
}
Et vocavit multos.
Nam omnes catholici ad hoc generaliter sunt vocati, sed illi vocati sunt specialiter, quibus Deus dat specialia dona, quasi ex speciali amicitia, ut pote donum corporalis decentie, vel donum temporalis abundantie, vel mundialis excellentie, quibus debent ad bonum uti, ut sint ad dictum convivium specialiter preparati.
marg.|
{2
}
Et misit.
Scilicet predicatorem Evangelicum.
marg.|
{3
}
Et
ceperunt
.
Excusatio ista est indispositio voluntaria, quia corpore decentes frequenter ex hoc cadunt in luxuriam, divites in avaritiam, excellentes in superbiam : primi significantur per{5.898} uxorem ducentes, secundi per iuga boum ementes, tertii per villam emptam vendentes, et omnes isti ad cenam dominicam sunt inepti.
marg.|
†
Tunc
iratus
.
Contra contemptores sue cene.
marg.|
†
Dixit
servo
.
Id est, predicatori Evangelico.
marg.|
{7
}
Exi cito in plateas.
Per pauperes intelliguntur vere humiles, qui sunt pauperes spiritu, ut exponit Aug. Beati pauperes spiritu, id est, non habentes inflantem spiritum. Per debiles, nihil sibi virtutis attribuentes. Per cecos visum ab illicitis reprimentes. Per claudos, defectus proprios considerantes. Omnes sunt ad cenam dominicam introducendi.
Numérotation du verset
Lc. 14,moraliter
marg.|
{5.899}
{1
}
Et adhuc locus est,
etc. Hoc dicitur, eo quod Ecclesia plures recipere semper est parata.
marg.|
{5
}
Si quis
venit
. Greg.
Homel. 25. Quasi per odium diligitur, qui carnaliter sapiens dum prava nobis ingerit, non auditur. Et sic odiendi sunt, non solum domestici, sed etiam anima propria, dum pars sensibilis nobis ingerit inhonesta.
prol.|
{5.900}
{9
}
Et qui non baiulat,
etc. Chrysostomus. Non ut trabem super humeros apponamus, sed ut semper Christi mortem pre oculis habeamus.
marg.|
{
10
}
Quis enim ex vobis
volens
turrim edificare.
Turris hec est ecclesia, que Canti. 4.b. dicitur turris Davidica, quam edificant boni doctores et predicatores. Sumptus autem huius edificationis sunt scripturarum sanctarum intelligentia, et exemplaris vita, quibus carentes sunt ad hoc edificium impotentes.
Numérotation du verset
Lc. 14,moraliter
marg.|
{5.901}
{2
}
Aut quis rex iturus committere,
etc. Rex veniens contra nos cum 20. milibus est dominus noster Iesus Christus, veniens ad iudicium cum Angelis et potestatibus, cuius potestati resistere non valemus, et ideo dum adhuc est longe mittamus, ad eum{5.902} legationem lachrymarum et bonorum operum, ut eum placare possimus.
marg.|
{7
}
Bonum est sal.
Id est, discretio que condit opera nostra.
marg.|
{8
}
Si autem sal.
Id est, si discretio ab operibus nostris bonis de genere defuerit, non erunt Deo accepta. In cuius figura sal in omni sacrificio ponebatur.
Numérotation du verset
Lc. 14,ADDITIO I.
marg.|
{5.901} In ca. 14. ubi dicitur in postilla. Sicut credunt Saraceni et Iudei moderni.
prol.|
{5.902} Ex traditionibus Iudeorum Talmudicis et aliis apud eos autenticis nullo modo habetur, quod in futuro seculo homines cibis corporalibus indigeant, et ideo si forte sint aliqui moderni qui hoc credant{5.903} hoc contingit ex fatuitate eorum, unde apud precipuos doctores eorum et secundum Thalmudicas traditiones, prout habetur in li. Causa. hedrin. cap. ult. in futuro seculo non est cibus nec potus, nec usus venereorum, sed iusti ibidem in capitibus coronati delectantur in visione divine habitationis. Quod si recte intelligeretur, bene adaptaretur fruitioni divine ; in qua sancti cum aureolis fruuntur visione Christi, in quo est vera habitatio divina, unde magis redarguendi sunt quod non receperunt doctrinam Christi, que traditionibus eorum bene intellectis maxime consonat.
Numérotation du verset
Lc. 14,ADDITIO 2
marg.|
{5.904} In eo. ca. ubi dicitur in postil. Iuga boum emi quinque, etc.
prol.|
Proprius videtur hec parabola per Augus., exponi in libro de verbis domini ubi quod dicitur. Villam emi. applicat ad superbiam, prout Postil. dicit. Ubi autem dicitur : Quinque iuga boum. ad quinque sensus carnis, qui geminati sunt, prout ipse declarat, ubi notabiliter exponit illa verba excusationis, s. Et eo probare illa. Non enim dixit eo pascere illa, quia ad necessitatem naturalem bonum est uti sensibus non autem ad curiositatem et superfluitatem. Quod autem sequitur Uxorem duxi, exponitur ex carnalitate, in quo etiam Postil. concordat :
Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Lc. 14), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2025. Consultation du 16/04/2025. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=57&chapitre=57_14)
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Lc. 14), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2025. Consultation du 16/04/2025. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=57&chapitre=57_14)
Notes :