Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

Nicolaus de Lyra

Biblia communis

Capitulum 7

Numérotation du verset Lc. 7,1

Cum autem implesset omnia verba sua

in aures plebis

intravit Capharnaum¹.

¹ Capharnaum Ω^S Ed1455 Rusch Weber] in praem. Catena@ (Ber112 La88 Li448 Mt366)

Numérotation du verset Lc. 7,2

Centurionis autem cuiusdam servus male habens erat moriturus qui illi erat pretiosus².

² illi erat preciosus] preciosus erat illi Ω^S

Numérotation du verset Lc. 7,3

Et cum audisset de Iesu misit ad eum seniores Iudeorum, rogans eum ut veniret et salvaret³ servum eius.

³ salvaret Catena (La88 Mt366) Ω^S Ed1455 Weber ] sanaret Ber112@ Li448 Li448@ Rusch

Numérotation du verset Lc. 7,4

At illi cum venissent ad Iesum rogabant⁴ eum sollicite dicentes ei quia dignus est ut hoc illi prestes.

⁴ rogabant] rogaverunt Ber112@

Numérotation du verset Lc. 7,5

Diligit enim gentem nostram et synagogam ipse edificavit nobis.

Numérotation du verset Lc. 7,6

Iesus autem ibat cum illis.

Et cum iam non longe esset a domo misit ad eum centurio amicos dicens :

Domine, noli vexari⁵. Non enim sum dignus⁶ ut⁷ sub tectum meum intres

⁵ noli vexari Ω^SBer112@ Li448 Rusch Weber] om. Li448@ |

⁶ sum dignus Ω^S Ber112@ Li448 Rusch ] inv. Li448@ Weber |

⁷ ut] om. Ber112@ |

Numérotation du verset Lc. 7,7

propter quod et meipsum non sum dignum arbitratus⁸

⁸ dignum arbritratus Ω^S Catena Ed1455 Weber] inv. Rusch

ut venirem ad te sed dic verbo et sanabitur puer meus.

Numérotation du verset Lc. 7,8

Nam et ego homo sum⁹

⁹ homo sum] inv. Ber112@

sub potestate constitutus, habens sub me milites et dico huic ‘vade’ et vadit et alio ‘veni’ et venit

et servo meo ‘fac hoc’ et facit.

Numérotation du verset Lc. 7,9

Quo audito Iesus miratus est

et conversus sequentibus se turbis dixit:

Amen dico vobis nec in Israel tantam fidem inveni.

Numérotation du verset Lc. 7,10

Et reversi

qui missi fuerant domum invenerunt servum qui languerat sanum.

Numérotation du verset Lc. 7,11

Et factum est deinceps ibat Iesus¹⁰ in civitatem

¹⁰ Iesus Ω^S Ed1455 Catena Rusch ] om. Weber

que vocatur Naim

et ibant cum eo¹¹ discipuli eius et turba copiosa.

¹¹ eo Ω^S Ed1455 ] illo Catena (Ber112@ La88 Li448 Mt366) Rusch Weber

Numérotation du verset Lc. 7,12

Cum autem appropinquaret porte civitatis¹²

¹² civitatis Ω^S Ed1455 Catena Ber112@ Rusch ] + et Weber

ecce defunctus efferebatur

filius unicus matris¹³ sue

¹³ matris Ω^S Ber112@ Li448@ Ed1455 Rusch ] matri Weber

et hec vidua erat

et turba civitatis multa cum illa.

Numérotation du verset Lc. 7,13

Quam cum vidisset Dominus¹⁴ misericordia motus

¹⁴ Dominus Ber112@ Ed1455 Rusch Weber] + Ihesus Ω^S

super eam¹⁵ dixit illi: Noli¹⁶ flere.

¹⁵ eam Ω^S Catena Ber112@ Ed1455 Rusch ] ea Weber |

¹⁶ Noli Ω^S La88 Rusch Weber cum gr. μὴ κλαῖε] Nolite Catena (cett. codd.) |

Numérotation du verset Lc. 7,14

Et accessit et tetigit loculum. Hi autem qui portabant steterunt et ait: Adolescens tibi dico surge.

Numérotation du verset Lc. 7,15

Et resedit¹⁷ qui erat mortuus¹⁸

¹⁷ resedit Ω^S Catena Ed1455 Rusch Weber] recedit Li448@* Li448* |

¹⁸ erat mortuus] inv. Ber112@ |

et cepit loqui

et dedit illum matri sue.

Numérotation du verset Lc. 7,16

Accepit autem omnes timor et magnificabant Deum

dicentes: Quia propheta magnus surrexit in nobis et quia Deus visitavit plebem suam.

Numérotation du verset Lc. 7,17

Et exiit hic sermo in universam Iudeam de eo¹⁹ et omnem circa regionem.

¹⁹ de eo Ω^S Ber112@ Ed1455 Rusch Weber] de illo Li448@, om. Li448

Numérotation du verset Lc. 7,18

Et nuntiaverunt Ioanni discipuli eius²⁰ de omnibus his.

²⁰ eius] + dicentes Ω^S

Numérotation du verset Lc. 7,19

Et convocavit duos de discipulis suis Ioannes et misit²¹ ad Iesum²² dicens:

²¹ misit Ber112@ Ed1455 Rusch Weber] + eos Catena |

²² Iesum Ber112@ Ed1455 Rusch ] Dominum Weber |

Tu es qui venturus es an alium exspectamus?

Numérotation du verset Lc. 7,20

Cum autem venissent ad eum viri dixerunt: Ioannes Baptista misit nos ad te dicens: Tu es qui venturus es an alium exspectamus?

Numérotation du verset Lc. 7,21

In ipsa autem hora multos curavit²³ a languoribus suis²⁴ et plagis et spiritibus malis et cecis multis donavit visum.

²³ multos curavit Ω^S Ed1455 ] inv. Catena@ (Ber112 Li448 Mt366) Rusch Weber |

²⁴ suis Ω^S Ed1455 ] om. Catena@ (Ber112 Li448 Mt366) Rusch Weber |

Numérotation du verset Lc. 7,22

Et respondens²⁵ dixit illis:

²⁵ respondens] + Iesus Ω^S

Euntes nuntiate²⁶ Ioanni que audistis et vidistis²⁷ quia ceci vident,

²⁶ nuntiate Ω^S* Li448 Rusch Weber] renuntiate Ω^S²(sec. m.) Ber112@ Li448@ Ed1455 |

²⁷ audistis – et – vidistis Ω^S Ed1455 ] inv. Ω^J Ber112@ Rusch Weber , videtis et auditis CorS1 ( G. ) Cor3 (Glosse littera) |

claudi ambulant, leprosi mundantur, surdi audiunt, mortui resurgunt, pauperes evangelizantur

Numérotation du verset Lc. 7,23

et beatus est quicumque²⁸ non fuerit scandalizatus²⁹ in me.

²⁸ quicumque Ω^S Ed1455 Weber ] qui Catena Ber112@ Rusch |

²⁹ fuerit scandalizatus] inv. Ω^S |

Numérotation du verset Lc. 7,24

Et cum discessissent nuntii³⁰ Ioannis cepit dicere de Ioanne³¹

³⁰ nuntii] discipuli Ber112@ |

³¹ dicere – de Ioanne] inv. Ed1455 |

ad turbas:

Quid existis in desertum³² videre?

³² desertum] deserto Ber112

Arundinem

vento agitatam³³?

³³ agitatam Ω^S Ber112@ Rusch ] moveri Catena Weber

Numérotation du verset Lc. 7,25

Sed quid existis videre?

Hominem mollibus vestimentis indutum³⁴?

³⁴ indutum] vestitum Ber112@

Ecce qui in veste pretiosa³⁵ sunt et in³⁶ deliciis

³⁵ veste pretiosa] inv. Ω^S |

³⁶ in Ω^S Ber112@ Rusch Weber] om. Ed1455 |

in domibus regum sunt.

Numérotation du verset Lc. 7,26

Sed quid existis videre? Prophetam? Utique dico vobis : ‘Et plus quam prophetam’.

Numérotation du verset Lc. 7,27

Hic est de quo scriptum est^a:

⁰ Cf. Mal. 3, 1.

Ecce mitto angelum

meum ante faciem tuam

qui preparabit viam tuam ante te.

Numérotation du verset Lc. 7,28

Dico enim vobis,

Maior inter natos mulierum propheta³⁷ Ioanne Baptista nemo est,

³⁷ propheta Ω^S Ber112@ Li448 Ed1455 Rusch Weber] + maior Li448@

qui autem minor est

in regno Dei³⁸ maior est illo.

³⁸ Dei] celorum Ω^S Ber112@

Numérotation du verset Lc. 7,29

Et omnis populus audiens

et publicani

iustificaverunt Deum³⁹ baptizati⁴⁰ baptismo Ioannis.

³⁹ Deum ] Ihesum Ω^S |

⁴⁰ baptizati] + in Ber112@ |

Numérotation du verset Lc. 7,30

Pharisei autem et legis periti consilium Dei⁴¹ spreverunt

⁴¹ cons. Dei] inv. Ber112@ Cas574 | consilium Ber112@ Cas574 Ed1455 Rusch Weber] concilium Catena

in semetipsos

non baptizati ab eo. Ait autem Dominus⁴².

⁴² Ait autem Dominus Ω^S Ed1455 Rusch ] om. Cas574 Ber112@ Li448@ Weber

Numérotation du verset Lc. 7,31

Cui ergo similes dicam⁴³ homines

⁴³ dicam] + similes Ω^S

generationis huius?

Et cui similes sunt?

Numérotation du verset Lc. 7,32

Similes sunt pueris sedentibus

in foro

et loquentibus ad invicem

et dicentibus: Cantavimus vobis tibiis et non saltastis, lamentavimus⁴⁴ et non plorastis.

⁴⁴ lamentavimus] + vobis Ber112@

Numérotation du verset Lc. 7,33

Venit enim⁴⁵ Ioannes Baptista neque manducans panem

⁴⁵ enim Ber112@ Rusch Weber] autem Ed1455

neque bibens vinum et dicitis demonium habet.

Numérotation du verset Lc. 7,34

Venit Filius hominis manducans et bibens et dicitis: Ecce homo devorator⁴⁶ et bibens vinum, amicus publicanorum et peccatorum.

⁴⁶ devorator] vorator Ω^S Ber112@

Numérotation du verset Lc. 7,35

Et iustificata est sapientia

ab omnibus filiis suis.

Numérotation du verset Lc. 7,36

Rogabat⁴⁷ autem illum

⁴⁷ rogabat Ω^S Catena Rusch Weber ] rogavit Tr2260 , rogabant Li448@ *

quidam de Phariseis⁴⁸

⁴⁸ de Phariseis Tr2260 Ω^S Ed1455 Weber ] Phariseus Ber112@ Catena Rusch

ut manducaret cum illo et ingressus domum Pharisei discubuit⁴⁹.

⁴⁹ discubuit Ω^S Ber112@ Catena Rusch Weber] dicubuit Tr1214

Numérotation du verset Lc. 7,37

Et ecce mulier que erat in civitate peccatrix

ut cognovit quod Iesus⁵⁰ accubuisset⁵¹ in domo Pharisei

⁵⁰ Iesus Ω^S Ber112@ Catena Rusch ] om. Tr1083 Tr2260 Ed1455 Weber |

⁵¹ accubuisset Ω^S Ber112@ Li448@ Rusch ] accu. Li448 , accubuit Ed1455 Weber |

attulit

alabastrum unguenti

Numérotation du verset Lc. 7,38

et stans retro⁵² secus pedes eius

⁵² stans retro Ω^S Ber112@ Ed1455 Rusch Weber] plorans CorS1 (G. hab.) Cor3 (greca littera)

lacrimis

cepit rigare pedes eius

et capillis capitis sui

tergebat

et osculabatur pedes eius

et unguento unguebat.

Numérotation du verset Lc. 7,39

Videns autem Phariseus qui vocaverat eum⁵³

⁵³ vocaverunt eum Ber112@ etc. ] inv. Ω^S

ait intra se dicens: Hic si⁵⁴ esset propheta

⁵⁴ Hic si Ber112@ etc. ] inv. Ω^S

sciret utique que et qualis esset mulier⁵⁵

⁵⁵ esset mulier Ω^S Rusch ] inv. Tr1214 , est mulier Li448@ Ed1455 , mulier est Ber112@ Li448 , mulier Weber

que tangit⁵⁶ eum quia peccatrix est.

⁵⁶ tangit Ω^S Li448@ (tang.) Li448@ Ed1455 Rusch Weber] tetigit Tr1083

Numérotation du verset Lc. 7,40

Et respondens Iesus dixit ad illum:

Simon, habeo tibi aliquid dicere. At ille ait: Magister dic.⁵⁷

⁵⁷ dic Cor1 LP ( sic) Ω^S Ber112@ ] om. Wordsworth (O) , + Et respondit Iesus Ω^S

Numérotation du verset Lc. 7,41

Duo debitores erant cuidam feneratori. Unus debebat denarios quingentos et⁵⁸ alius quinquaginta.

⁵⁸ et Ω^S Catena Ber112@ Ed1455 Rusch ] om. Weber Tr2260

Numérotation du verset Lc. 7,42

Non habentibus⁵⁹ illis unde redderent donavit utrisque. Quis ergo eum plus diligit⁶⁰?

⁵⁹ habentibus] + autem Ω^S Ber112@ |

⁶⁰ diligit Ω^S Ber112@ Ed1455 Rusch ] diliğ. Catena , diliget Weber | Quis... diligit] Quis ergo eorum dic plus eum diligit CorS1 (G. vel) Cor3 (greca littera !) |

Numérotation du verset Lc. 7,43

Respondens⁶¹ Simon⁶² dixit: Estimo quia is cui plus donavit.

⁶¹ respondens Ω^S Li448@ Ed1455 Rusch Weber] respondit Tr2260 Ber112@ |

⁶² Simon] + et Ber112@ |

At⁶³ ille dixit⁶⁴ ei⁶⁵: Recte iudicasti.

⁶³ At Ω^S Ber112@ Ed1455 Rusch Weber] et Tr2260 |

⁶⁴ dixit Ber112@ etc. ] respondit Ω^S |

⁶⁵ ei] om. Ber112@ |

Numérotation du verset Lc. 7,44

Et conversus ad mulierem

dixit Simoni:

Vides hanc mulierem?

Intravi in domum tuam

aquam pedibus meis non dedisti, hec autem lacrimis rigavit pedes meos et capillis⁶⁶ suis tersit⁶⁷.

⁶⁶ capillis Ω^S Ber112@ Li448@ Ed1455 Rusch Weber] + capitis Tr1083 |

⁶⁷ capillis suis – tersit] inv. Ω^S |

Numérotation du verset Lc. 7,45

Osculum⁶⁸ mihi non dedisti, hec autem ex quo intravi⁶⁹ non cessavit osculari pedes meos.

⁶⁸ Osculum Ber112@ etc. ] + autem Ω^S |

⁶⁹ intravi Ω^S Ber112@ Li448@ Tr1214 Ed1455 ] intravit Rusch Weber |

Numérotation du verset Lc. 7,46

Oleo caput meum non unxisti, hec autem unguento unxit pedes meos.

Numérotation du verset Lc. 7,47

Propter quod dico tibi : Remittuntur⁷⁰ ei peccata multa

⁷⁰ remittuntur Ber112@ Li448@ Tr1083 Ed1455 Rusch ] remittentur Tr2260 Weber

quoniam dilexit multum. Cui⁷¹ autem minus dimittitur minus diligit.

⁷¹ Cui Tr1083 Rusch ] Cum Ber112

Numérotation du verset Lc. 7,48

Dixit autem ad illam⁷²: Remittuntur tibi peccata.

⁷² illam Ber112@ etc. ] + Iesum Ω^S

Numérotation du verset Lc. 7,49

Et ceperunt qui simul accumbebant dicere intra se:

Quis est hic qui etiam peccata dimittit?

Numérotation du verset Lc. 7,50

Dixit autem ad mulierem:

Fides⁷³ tua te salvam fecit⁷⁴.

⁷³ fides Ber112@ Li448@ Ed1455 Rusch Weber] vides Tr2260 |

⁷⁴ fides ... fecit - vade in pace Ber112@ Catena Ed1455 Rusch Weber] inv. Tr1083 |

Vade in pace.

Capitulum 7

Numérotation du verset Lc. 7,1

^marg.| {5.791} {1 } Cum autem. Postquam descripta est Christi instructio, hic consequenter ponitur eiusdem instructionis confirmatio, et primo signo sensibili, secundo facto invisibili, ibi. Rogabat autem illum. Prima in duas, quia primo describuntur quedam miracula facta coram turbis, secundo, coram discipulis Ioannis, ibi. Et annunciaverunt Ioanni. Circa primum ponuntur duo miracula, primum est de servo Centurionis sanato, secundum de filio vidue resuscitato, ibi. Et factum est deinceps. {5.792}Sententia prime partis patet ex dictis Matthei octavo exceptis que sequuntur.

^marg.| {2 } Erat moriturus . Ex illa infirmitate nisi per Christum fuisset sanatus.

^marg.| {3 } Qui illi erat preciosus. Idest, charus et dilectus et propter hoc vocatur eius filius, Io. 4. secundum Chrysostomum. Alii tamen dicunt, quod fuit aliud miraculum ab isto, et etiam alia persona curata hic et ibi, ut ibidem plenius dicetur.

^marg.| {4 } Misit ad eum seniores Iudeorum. Matt. 8. dicitur quod ipse met accessit ad Iesum. Sed non est intelligendum in persona propria, sed quia accessit per amicos et nuncios ; Quod enim per amicos facimus, facimus quodammodo per nosipsos.

^marg.| {5.793} {1 } Ut veniret et sanaret . Centurio non rogabat, ut veniret ad sanandum, ut patet ex litera sequenti, sed seniores Iudeorum missi hoc petierunt preter Centurionis intentionem credentis quod solo verbo posset eum curare absque presentia corporali.

^marg.| {2 } Diligit enim. Idest, Iudeos. Ex quo patet, quod erat gentilis positus ibi ad custodiam terre a principibus Romanis.

^marg.| {3 } Et synagogam ipse edificavit. Licet enim haberent unum locum tantum ad offerendum sacrificia et oblationes scilicet templum quod erat in Ierusalem, tamen in singulis civitatibus et castris habebant loca, in quibus conveniebant causa orationis et audiendi verbum Dei, {5.794} que synagoge vocabantur.

^marg.| {4 } Invenerunt servum qui languerat sanatum. Ex verbo Christi absentis ut habetur Mt. 8.

^marg.| {5 } Et factum est deinceps. Hic consequenter describitur miraculum de filio vidue resuscitato.

^marg.| {6 } In civitatem que vocatur Naim. Civitas parva est in Galilea prope montem Thabor.

^marg.| {7 } Et ibant cum illo discipuli eius et turba. Hoc factum est, ut evidentius esset miraculum coram multis factum.

^marg.| {8 } Ecce defunctus efferebatur filius unicus matri sue. Ad sepeliendum. Antiquitus enim loca sepulture erant extra civitates, ne ex cadaveribus interficerentur habitatores civitatum.

^marg.| {5.795} {1 } Misericordia motus super eam dixit. Tum quia erat vidua. Tum quia non habebat alium filium a quo posset in senectute sustentari.

^marg.| {2 } Noli flere. Quasi dicat cito consolata eris.

^marg.| {3 } Et accessit et tetigit loculum, id est feretrum. Ad hoc enim tetigit, ut ostenderet, quod corpus suum divinitati unitum erat instrumentum divinitatis etiam in miraculis faciendis. De modo autem cooperandi ad hoc dictum fuit. Mar. 5.

^marg.| {4 } Et cepit loqui et dedit illum matri sue. Accepit autem omnes timor, et magnificabant Deum dicentes. Ut manifeste appareret, quod erat vere resuscitatus, et non apparenter tantum. Unde et de Simone Mago legitur, quod apparenter resuscitavit quendam mortuum, qui tamen loqui non poterat, per quod apparuit illam resurrectionem fuisse tantum apparenter.

^prol.| {5.796} {5 } Quia propheta magnus surrexit in nobis. Idest, ille magnus propheta de quo dicitur. Deut. 18.c. Prophetam suscitabo eis de medio fratrum suorum etc. Quod intelligitur de Christo in lege et prophetis promisso, et ideo subditur.

^marg.| {6 } Et quia Deus visitavit plebem suam. Et exiit hic sermo, etc. Mittendo eis salvatorem.

^marg.| {7 } Et nunciaverunt Ioanni discipuli eius de omnibus his, etc. Hic consequenter ad confirmationem doctrine Christi ponuntur miracula coram discipulis Ioannis facta, cum subditur.

^marg.| {8 } In ipsa autem hora curavit multos a languoribus et plagis, et spiritibus malis et cecis multis, etc. Et per hoc respondit questioni Ioannis ostendens quod ipse esset verus Christus per miracula soli divine virtuti possibilia ideo subditur.

^marg.| {9 } Et respondens dixit illis, etc. Consequenter ponitur Ioannis commendatio, cum dicitur.

^marg.| {5.797} {1 } Et cum discessissent . Magis enim voluit Ioannem commendare in absentia discipulorum eius quam in presentia, ut eius commendatio non ex favore humano, sed amore veritatis procedere videretur. Cetera autem patent ex dictis Matt. 11. usque ibi.

^marg.| {2 } Et omnis populus audiens. Ubi post Ioannis commendationem {5.798} ponit evangelista Phariseorum et legisperitorum confutationem. Et primo verbis populi, secundo verbis Christi, ibi. Cui ergo. Circa primum dicitur. Et omnis populus. Idest simplices et vulgares.

^marg.| {3 } Et publicani . Idest mundanis et publicis negociationibus occupati.

^marg.| {4 } Iustificaverunt Deum. Ex hoc enim quod audierunt Christum tam excellenter commendantem Ioannem, ceperunt laudare {5.799} et glorificareDeum tanquam iustum et gloriosum de hoc quod erant baptizati a tanto et tali, et ad penitentiam vocati. Et per hoc apparet confutatio Phariseorum, qui de sua scientia superbientes, spreverunt baptismum Io. a Deo institutum, et hoc est quod dicitur Pharisei autem et legisperiti consilium Dei spreverunt.

^marg.| {1 } Cui ergo similes . Hic consequenter ponitur confutatio Phariseorum, et legis peritorum ex verbis Christi. Et patet sententia ex dictis Matthei. 11. {2 } Rogabat autem. Descripta confirmatione doctrine Christi signo visibili, hic consequenter describitur eiusdem confirmatio facto invisibili, videlicet per remissionem peccatorum mulieris {5.800} peccatricis, ubi primo describitur locus cum dicitur. {3 } Et ingressus . Legitur autem Christus manducasse cum peccatoribus, ut eos ad penitentiam provocaret, ut habetur Mt. 9. Item cum amicis familiaribus ut eorum devotionem nutriret, ut dicitur Io. 12. de Martha et Maria. Item cum cognatis pauperibus, ut eorum inopiam suppleret, ut habetur Io. 2. de nuptiis. ubi deficiente vino, Christus a quam vertit in vinum : Item cum Phariseis superbientibus ut eorum superbiam confutaret, prout hic habetur, et videbitur prosequendo. {4 } Et ecce mulier . de peccatis suis plene et perfecte contrita. {5 } Et stans retro. Quia pre verecundia sui peccati non audebat se anteponere.

^marg.| {5.801} {1 } Lachrymis, etc. Ex quo patet magnitudo contritionis ex qua tantum flevit, quod poterant lavari pedes unius hominis nudis pedibus incedentis.

^marg.| {2 } Et capillis capitis. Quibus ante ad compositionem vultus sui fuerat abusa.

^marg.| {3 } Et osculabatur pedes eius. Ut totum Deo serviret in penitentia, quicquid ex se Deum contempserat in culpa, secundum quod dicit Gregorius.

^marg.| {4 } Et unguento. Ad refrigerium caloris et mitigationem doloris ex labore itineris.

^marg.| {5 } Videns autem. Hic consequenter ponitur Pharisei indignatio, unde subditur.

^marg.| {6 } Ait intra se, dicens. Hic si esset propheta. Verus sciens occulta.

^prol.| {5.802} {7 } Sciret utique que et qualis est mulier que tangit eum, etc. Et per consequens non permitteret se tangi ab ea.

^marg.| {8 } Et respondens Iesus, etc. Ad confutationem illius. Per hoc enim quod respondit ad eius cogitationem que soli Deo nota est, ostendit se plus quam propheta.

^marg.| {9 } Duo debitores erant cuidam feneratori, unus debebat, etc. Parabola est, ut convenientius concludatur contra Phariseum de sua responsione. Que subditur, cum dicitur.

^marg.| { 10 } Respondens Simon, etc. Quia amor in humanis plerumque causatur ex precedentibus donis, et per consequens maior amor ex maioribus donis. Consequenter eum Christus redarguit ex triplici defectu pietatis, cum dicitur.

^marg.| { 11 } Intravi in domum. Qui tamen erant fessi et dolentes ex labore itineris, et lutosi seu puluerizati, eo quod sine calceamentis incedebant. Secundo, ex defectu charitatis cum dicitur.

^marg.| {5.803} {1 } Osculum mihi. Quod est amicitie signum. Tertio, ex defectu hilaritatis, seu letitie que nomine olei, designatur, ut dicitur Psalm. 44.b. Propterea unxit te Deus, Deus tuus, etc. Tria autem dicta requiruntur in hospitalitate gratiosa. Et e contra laudat mulierem de triplici perfectione opposita, ut patet in litera. Et ideo concluditur.

^marg.| {2 } Remittuntur ei peccata multa, etc. Videtur autem, quod deberet dici contrarium, quia primo predixerat donum esse causam amoris, hic autem e contrario infert amorem esse causam doni. Dicendum ad hoc, quod primo in parabola loquebatur modo humano, ubi amor ex dono causatur. Sed in applicatione parabole ad propositum convertit se ad loquendum de amore Dei erga nos, qui non procedit ex bonis meritis nostris, sed magis causat bonum in nobis, et ideo convenienter concludit dicto modo.

^prol.| Vel aliter potest dici, quod in peccato sunt duo remittenda, scilicet culpa et pena. Culpa autem ex Dei liberalitate remittitur, cum nullum bonum meritorium possit esse in nobis sine gratia, quam non habemus ante culpe remissionem, sed habita gratia, {5.804} et culpa dimissa, adhuc remanet pena remittenda, ad cuius remissionem facit bonum opus nostrum charitate informatum. Et de hac remissione loquitur Dominus. Unde sequitur : Cui autem minus dimittitur, minus diligit. Remissio autem culpe, aut nulla est, aut totalis simul, sed remissio pene fit per partes, et non tota simul, de communi cursu, licet aliquando fiat tota simul propter fervorem penitentis, et ex liberalitate Dei, et hoc fuit in proposito in hac muliere, Ideo sequitur.

^marg.| {3 } Remittuntur tibi peccata. Non solum quantum ad culpam, sed etiam quantum ad penam ex vehementi amore Dei, et horrore peccati preteriti.

^marg.| {4 } Quis est hic qui, etc. Hoc dicebant, quia videbant tantum humanitatem exterius apparentem, sed ignorabant Deitatem interius latentem, que potest peccata dimittere.

^marg.| {5 } Fides tua te salvam fecit. Quia ista fides fuit formata charitate, et ideo fecit habentem dignam vita eterna. De ista muliere peccatrice dubitabant aliqui Doctores utrum fuerit Maria soror Lazari, vel alia : De quo dictum est, quid sentiant Doctores : Io. 12. Ibi enim hoc posui, quia prius scripsi super Ioannem, quam super Lucam.