Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

Glossa ordinaria

Biblia communis

<75.809b> Prologus ‘Non ita ordo’ in epistolas canonicas

Numérotation du verset Epcan. Prol.809b,1

¶ ^aNon ita¹ ordo est² apud Grecos qui integre sapiunt et fidem³ rectam sectantur⁴, epistolarum

^a ¶Fons : HIERONYMUS (PSEUDO), Prologus in septem epistolas canonicas, PL 29, 821C-832A. DE BRUYNE, Préfaces de la Bible latine, XVI. Epistulae catholicae, sectio 1, p. 255. - Repertorium biblicum, n° 809. {MM2023}

¶Codd. : Ω^GΩ^N Ω^S Rusch Ed1703, PL (sparsim contuli)

¹ Non ita Som358 Rusch ] Non idem PL29, Incipit prologus in epistolas canonicas praem. Ω^B |

² ordo est Ω^B Ω^G Ω^N Ed1703 ] inv. Som358 Ω^S |

³ Et fidem Ω^B Ω^G Ω^N Ed1703 ] fidemque Ω^S |

⁴ sectantur Som358 Ω^B Ω^GΩ^N Ω^S Rusch ] sectentur Ed1703 |

septem,

que canonice nuncupantur, sicut⁵ in latinis codicibus invenitur.

⁵ sicut Som358 Rusch ] qui PL29

Quod⁶* quia Petrus est primus⁷* in ordine⁸* apostolorum, prime sunt etiam⁹ eius epistole¹⁰ in ordine ceterarum. Sed, sicut evangelistas dudum ad veritatis lineam correximus, ita has¹¹ proprio ordini Deo nos¹²* iuvante¹³ reddidimus. Est enim una earum prima¹⁴ Iacobi, Petri due¹⁵, Ioannis tres et Iude una. Que si sic ut¹⁶ ab eis digeste sunt, ita quoque ab interpretibus¹⁷ fideliter in latinum eloquium verterentur¹⁸, nec ambiguitatem legentibus facerent, nec sermonum sese varietas impugnaret¹⁹. Illo precipue²⁰ loco, ubi de unitate Trinitatis²¹* in prima Ioannis epistola positum legimus, in qua etiam ab infidelibus translatoribus²² multum erratum esse a fidei veritate²³ comperimus, trium tantummodo²⁴ vocabula - hoc est aque, sanguis et Spiritus - in ipsa sua editione ponentibus²⁵* et Patris Verbique ac Spiritus testimonium omittentibus²⁶*. In quo²⁷ maxime et fides²⁸ catholica roboratur, et Patris et Filii et Spiritus sancti una divinitatis substantia comprobatur. In ceteris vero epistolis, quantum a nostra²⁹ aliorum distet editio, lectoris prudentie derelinquo. Sed³⁰ tu, virgo Christi³¹ Eustochium, dum a me impensius Scripture veritatem inquiris³², meam quodammodo senectutem³³ invidorum dentibus³⁴ corrodendam exponis qui me falsarium³⁵ corruptoremque sanctarum pronuntiant Scripturarum ³⁶*. Sed ego in tali opere nec emulorum meorum invidentiam³⁷ pertimesco, nec sancte Scripture veritatem poscentibus denegabo.

⁶ quod Som358 Ω^G Rusch ] quidem Ω^S, quid Ω^N, equidem Ed1703, ut Ω^B PL29 |

⁷ est primus Ω^NΩ^S] inv. Ω^BΩ^G Rusch Ed1703 PL |

⁸ ordine Ω^N Ω^S] numero Ω^BΩ^G Rusch Ed1703 PL |

⁹ etiam sunt] etiam sicut Ω^B*, etiam sint Ω^B² HSC1 |

¹⁰ eius epistule Ω^S etc. ] inv. Ω^BΩ^N |

¹¹ has] + epistolas Ω^B |

¹² nos Ω^G Ω^N Ω^S] om. Rusch PL Ed1703 |

¹³ iuvante] adiuvante Ω^G |

¹⁴ una –earum – prima Ω^N Ω^S Rusch ] inv. Som358 (eorum) Ω^BΩ^G Ed1703 |

¹⁵ Petri due Ω^N Rusch Ed1703 PL ] inv Ω^S |

¹⁶ Que si sic ut Ω^S Ed1703 etc. ] Que fuit Ω^N, Que si ut Ω^BΩ^G PL29 |

¹⁷ interpretibus Ω^N Ω^S] interpretantibus Rusch PL Ed1703 |

¹⁸ eloquium - verteretur] verteretur Ω^N* ( corrector compl. marg. ), inv. Ω^S |

¹⁹ impugnaret Ω^GΩ^NΩ^S Rusch Ed1703 ] impugnaretur Ω^B |

²⁰ precipue Ω^S Som358 etc. ] precipuo Ω^N |

²¹ unitate Trinitatis Ω^N Ω^S] inv. Rusch PL Ed1703 |

²² translatoribus] translatorimus cacogr. Ω^S |

²³ fidei veritate Ω^B Ω^N Ω^S Rusch ] inv. Ed1703 |

²⁴ tantummodo Rusch ] + rerum Ω^N, tantum PL29 |

²⁵ ponentibus Ω^BΩ^GΩ^S] ponentes Ω^N Rusch PL Ed1703 |

²⁶ omittentibus Ω^BΩ^GΩ^S ] omittentes Som358 Ω^N Rusch Ed1703 |

²⁷ quo Ω^B Ω^NΩ^S] + et Ω^G |

²⁸ fides Ω^B Ω^GΩ^S ] fide Ω^N |

²⁹ nostra ] vestra Ω^B |

³⁰ Sed] + et Ω^S |

³¹ Christi Som358 Ω^N Rusch ] Dei Ω^S |

³² inquiris Ω^G Ω^N Ω^S Rusch Ed1703 ] requiris Ω^B |

³³ senectutem] senectatem ! Ω^N |

³⁴ dentibus Ω^N Ω^S PL29 ] + vel morsibus Rusch |

³⁵ falsarium Ω^BΩ^NΩ^S etc. ] falsarum Ω^G |

³⁶ pronuntiant Scripturarum Ω^N Ω^S] inv. Rusch PL Ed1703 |

³⁷ invidentiam Som358 Ω^B Ω^N Ω^S Rusch ] invidiam Ω^G |

<75.809b> Prologus ‘Non ita ordo’ in epistolas canonicas

Numérotation du verset Epcan. Prol.809b,1

^marg.| {t. 4 : Erfurt, f. 1176ra ; facsim., p. 511a} Huic operi Hieronymus premittit prologum in quo ostendit quia ad certum ordinem digestionis secundum grecos epistolas redegit et veritatem in translatione servavit, quod non alii ante se.^A

^A ¶Codd. : Rusch § 1, om. Som358

^marg.| Canonice dicuntur he epistole vel ideo quia in canone Ecclesiastice Scripture recepte sunt vel quia regulam supplent. Docent namque custodiam in fide, tolerantiam in persecutione. Instruunt etiam ad alias virtutes multas.^B

^B ¶Codd. : Rusch§2, om. Som358

^prol.| ¶ ^C ^aNon ita¹ ordo est² apud Grecos qui integre sapiunt et fidem³ rectam sectantur⁴, epistolarum

^a ¶Fons : Hieronymus (pseudo), Prologus in septem epistolas canonicas, PL 29, 821C-832A. De Bruyne, Préfaces de la Bible latine, XVI. Epistulae catholicae, sectio 1, p. 255. - Repertorium biblicum, n° 809. {MM2023}

^C ¶Codd. : Som358 Ω^B Ω^GΩ^N Ω^S Rusch Ed1703, PL (sparsim contuli)

¹ Non ita Som358 Rusch ] Non idem PL29, Incipit prologus in epistolas canonicas praem. Ω^B

² ordo est Ω^B Ω^G Ω^N Ed1703 ] inv. Som358 Ω^S

³ Et fidem Ω^B Ω^GΩ^N Ed1703 ] fidemque Ω^S

⁴ sectantur Som358 Ω^B Ω^GΩ^N Ω^S Rusch ] sectentur Ed1703

^marg.| + Epistola, id est supramissa, id est excellens missio quantum ad portatorem ipsorum scriptorum qui similiter mittitur qui non excellens sed potius inferior missio potest dici quantum ad ipsam scripturam que mittitur. ^D

^D ¶Codd. : Som358 § 4, om. Rusch

^prol.| septem,

^marg.| + Iacobus, Petrus, Ioannes, Iudas, septem epistolas quas ecclesiastica consuetudo vocat catholicas, id est universales, hoc est a fide universalis Ecclesie non discrepantes, id est regulares, id est in fide et tolerantia passionum plurimisque virtutibus Ecclesiam regnantes.^E

^E ¶Codd. : Som358 § 3, om. Rusch

^marg.| septem sunt he epistole propter septem dona Sancti spiritus, vel propter fidem sancte Trinitatis quam continent que per quatuor mundi partes diffusa est. Prima ponitur epistola Iacobi non quia primum scripta fuerit sed propter dignitatem, quia scripta est Iudeis qui digniores erant quia Dominus in propria persona predicavit illis et propter eos fuerat missus et ipsi primum fidem susceperant quorum episcopus Iacobus iste fuerat ordinatus. Secunda Petri ponitur quia electis advenis grece proselytis scripsit, id est de gentilitate ad iudaismum de iudaismo ad evangelice electionis gratiam conversis.^F

^F ¶Codd. : Rusch § 4, om. Som358

^prol.| que canonice nuncupantur, sicut⁵ in latinis codicibus invenitur.

⁵ sicut Som358 Rusch ] qui PL29

^marg.| + Canonice dicte sunt ad distantiam earum quas fecerunt pseudo apostoli sub nominibus eorum quatuor que nihil aut parum⁶ preceptorum regulare vel catholice continebant.^G

^G ¶Codd. : Som358 § 5, om. Rusch

⁶ parum] coniec. , par Som358

^prol.| Quod⁷* quia Petrus est primus⁸* in ordine⁹* apostolorum, prime sunt etiam¹⁰ eius epistole¹¹ in ordine ceterarum. Sed, sicut evangelistas dudum ad veritatis lineam correximus, ita has¹² proprio ordini Deo nos¹³* iuvante¹⁴ reddidimus. Est enim una earum prima¹⁵ Iacobi, Petri due¹⁶, Ioannis tres et Iude una. Que si sic ut¹⁷ ab eis digeste sunt, ita quoque ab interpretibus¹⁸ fideliter in latinum eloquium verterentur¹⁹, nec ambiguitatem legentibus facerent, nec sermonum sese varietas impugnaret²⁰. Illo precipue²¹ loco, ubi de unitate Trinitatis²²* in prima Ioannis epistola positum legimus, in qua etiam ab infidelibus translatoribus²³ multum erratum esse a fidei veritate²⁴ comperimus, trium tantummodo²⁵ vocabula - hoc est aque, sanguis et Spiritus - in ipsa sua editione ponentibus²⁶* et Patris Verbique ac Spiritus testimonium omittentibus²⁷*. In quo²⁸ maxime et fides²⁹ catholica roboratur, et Patris et Filii et Spiritus sancti una divinitatis substantia comprobatur. In ceteris vero epistolis, quantum a nostra³⁰ aliorum distet editio, lectoris prudentie derelinquo. Sed³¹ tu, virgo Christi³² Eustochium, dum a me impensius Scripture veritatem inquiris³³, meam quodammodo senectutem³⁴ invidorum dentibus³⁵ corrodendam exponis qui me falsarium³⁶ corruptoremque sanctarum pronuntiant Scripturarum ³⁷*. Sed ego in tali opere nec emulorum meorum invidentiam³⁸ pertimesco, nec sancte Scripture veritatem poscentibus denegabo.

⁷ quod Som358 Ω^G Rusch ] quidem Ω^S, quid Ω^N, equidem Ed1703, ut Ω^B PL29

⁸ est primus Ω^NΩ^S] inv. Som358 Ω^BΩ^G Rusch Ed1703 PL

⁹ ordine Ω^N Ω^S] numero Som358 Ω^BΩ^G Rusch Ed1703 PL

¹⁰ etiam sunt] etiam sicut Ω^B*, etiam sint Ω^B² HSC1

¹¹ eius epistule Ω^S etc. ] inv. Ω^BΩ^N

¹² has] + epistolas Ω^B

¹³ nos Ω^G Ω^N Ω^S] om. Som358 Rusch PL Ed1703

¹⁴ iuvante] adiuvante Ω^G

¹⁵ una –earum – prima Ω^N Ω^S Rusch ] inv. Som358 (eorum) Ω^BΩ^G Ed1703

¹⁶ Petri due Som358 Ω^N Rusch Ed1703 PL ] inv Ω^S

¹⁷ Que si sic ut Ω^S Ed1703 etc. ] Que fuit Ω^N, Que si ut Ω^BΩ^G PL29

¹⁸ interpretibus Som358 Ω^N Ω^S] interpretantibus Rusch PL Ed1703

¹⁹ eloquium - verteretur] verteretur Ω^N* ( corrector compl. marg. ), inv. Ω^S

²⁰ impugnaret Ω^GΩ^NΩ^S Rusch Ed1703 ] impugnaretur Ω^B

²¹ precipue Ω^S Som358 etc. ] precipuo Ω^N

²² unitate Trinitatis Som358 Ω^N Ω^S] inv. Rusch PL Ed1703

²³ translatoribus] translatorimus cacogr. Ω^S

²⁴ fidei veritate Som358 Ω^B Ω^N Ω^S Rusch ] inv. Ed1703

²⁵ tantummodo Rusch ] + rerum Ω^N, tantum PL29

²⁶ ponentibus Ω^BΩ^GΩ^S] ponentes Som358 Ω^N Rusch PL Ed1703

²⁷ omittentibus Ω^BΩ^GΩ^S ] omittentes Som358 Ω^N Rusch Ed1703

²⁸ quo Ω^B Ω^NΩ^S] + et Ω^G

²⁹ fides Ω^B Ω^GΩ^S ] fide Ω^N

³⁰ nostra ] vestra Ω^B

³¹ Sed] + et Ω^S

³² Christi Som358 Ω^N Rusch ] Dei Ω^S

³³ inquiris Som358 Ω^G Ω^N Ω^S Rusch Ed1703 ] requiris Ω^B

³⁴ senectutem] senectatem ! Ω^N

³⁵ dentibus Som358 Ω^N Ω^S PL29 ] + vel morsibus Rusch

³⁶ falsarium Ω^BΩ^NΩ^S etc. ] falsarum Ω^G

³⁷ pronuntiant Scripturarum Som358 Ω^N Ω^S] inv. Rusch PL Ed1703

³⁸ invidentiam Som358 Ω^B Ω^N Ω^S Rusch ] invidiam Ω^G

Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Epcan. Prologus ‘Non ita ordo’ in epistolas canonicas), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 23/11/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=75&chapitre=75_Prol.809b)

Signaler un complément d'information

Notes :

<75. Prologi in epistolas canonicas**>

<75.809b> Prologus ‘Non ita ordo’ in epistolas canonicas

<75. Prologi in epistolas canonicas**>

<75.809b> Prologus ‘Non ita ordo’ in epistolas canonicas