Capitulum 1

Numérotation du verset Phlm. 1,1 

Paulus, vinctus Iesu Christi1
1 Iesu Christi Cbg153 Cor2 CorS1 CorS2 ΩM ΩJ Rusch Weber ] inv. R ΩL ΩS P156 Clementina
et Timotheus frater Philemoni dilecto2
2 dilecto Cbg153 Amiatinus K Φ ΩM Rusch ] + et ΩJ ΩL P156 Weber
adiutori nostro
Numérotation du verset Phlm. 1,2 

et3 Apie sorori carissime4
3 et Cbg153 P156 Ω M ΩJ ΩL ΩS Rusch ] om. Weber |
4 carissime Cbg153 P156 ΩM ΩJ ΩL ΩS Rusch ] om. Weber |
et Archippo commilitoni nostro
et Ecclesie que in domo tua est,
Numérotation du verset Phlm. 1,3 

gratia vobis
et pax
a Deo Patre nostro et Domino Iesu Christo.
Numérotation du verset Phlm. 1,4 

Gratias ago
Deo meo semper memoriam tui faciens in orationibus meis
Numérotation du verset Phlm. 1,5 

audiens caritatem tuam et fidem5
5 caritatem tuam et fidem ΩL ΩS Rusch Weber ] caritatem et fidem ΩM, fidem tuam et caritatem CorS1 (hic ordo littere in greco) ΩJ
quam
habes in Domino Iesu
et in omnes sanctos
Numérotation du verset Phlm. 1,6 

ut communicatio fidei tue
evidens fiat in agnitione6 omnis boni7 in Christo Iesu. 8
6 agnitione Cbg153 ΩM ΩJ ΩL ΩS P156 Rusch Weber ] agnitionem Amiatinus K Cava |
7 boni Cbg153 Amiatinus K Φ Cor2 ΩM ΩJ ΩL ΩS Rusch Weber ] praem. operis F Clementina , + in nobis S Cava Λ ΩJ, + in vobis G Cor4 (interponit) , + quod est in vobis Clementina , + quod in nobis est F, que in nobis est R |
8 in Christo Iesu ΩS] Christo Ihesu Christo P156 |
Numérotation du verset Phlm. 1,7 

Gaudium enim magnum habui9
9 magnum habui ΩM ΩJ ΩS Rusch Weber ] inv. P156
et consolationem
in caritate tua
quia viscera
sanctorum
requieverunt per te
frater,
Numérotation du verset Phlm. 1,8 

propter quod
multam10 fiduciam
10 multam] multum ΩS
habens11 in Christo Iesu
11 habens Amiatinus R K Λ Φ ΩM ΩJ² ΩL ΩS P156 Rusch ] habentes Weber , habeo S , habemus ΩJ*
imperandi
tibi quod ad rem pertinet
Numérotation du verset Phlm. 1,9 

propter caritatem
magis obsecro
cum sis talis
ut
Paulus senex
nunc autem et vinctus Iesu Christi12.
12 Iesu Christi ΩM ΩS ΩJ Rusch ] inv. Cbg153 ΩL P156
Numérotation du verset Phlm. 1,10 

13 Obsecro
13 « incipit versus vel sub .e # » CorS2
te pro14 meo filio quem genui
14 pro plerique codd. Cors2 (?#) ΩM ΩJ ΩL ΩS P156 Rusch ] de G Amiatinus K Cava Cbg153 CorS2 (#) Weber
in vinculis, Onesimo,
Numérotation du verset Phlm. 1,11 

qui tibi aliquando
inutilis
fuit, nunc autem15 et mihi et tibi16 utilis,
15 autem ΩS] om. Tr512 |
16 mihi et tibi ΩM ΩS Rusch Clementina ] inv. Tr512 Cbg153 ΩJ ΩL P156 Weber |
Numérotation du verset Phlm. 1,12 

quem remisi tibi17.
17 tibi Φ Cbg153 ΩJ ΩL ΩS P156 Rusch Clementina ] ad te S, om. Weber
Tu autem illum ut18 mea viscera
18 ut Cor4 CorS2=Cor2 ( al. ) ΩM ΩL ΩS P156 Rusch Clementina ] id est Cor2 ( greci anti. ) Weber , + id est ut F S , in Cor2 ( al.), sicut CorS2 Ω J
suscipe19*,
19 suscipe ΩM Ω J ΩL ΩS P156 Weber ] + filium meum carissimum Tr512 Rusch Wordsworth (V Z C sine auctoritate graeca ) in glossis
Numérotation du verset Phlm. 1,13 

quem ego volueram20 mecum21 detinere ut pro te mihi ministraret in vinculis evangelii.
20 ego vol. ΩM ΩS ΩJ ΩL Rusch Weber ] inv. P156 |
21 mecum ΩS ΩJ Weber ] om. ΩM |
Numérotation du verset Phlm. 1,14 

22 Sine consilio autem23* tuo
22 Hic incipit versus cum littera miniata ΩJ ; cf. « Potest incipi versus vel sub .e. » CorS2 |
23 autem Ω M ΩJ ΩL ΩS P156 Weber ] om. Rusch |
nihil volui24 facere ut25*
24 volui Ω M ΩJ ΩL ΩS P156 ] volo G |
25 ut Cor2 (anti.) CorS2 (vel) Ω M ΩJ ΩL ΩS P156 ] uti CorS2 Rusch Weber |
ne velut ex necessitate
bonum tuum esset
sed voluntarium.
Numérotation du verset Phlm. 1,15 

Forsitan
enim ideo discessit ad horam a te
ut in26 eternum27
26 in CorS1 ( al. ) Ω M Ω J* ( rubr. cancel. ) ΩL ΩS P156 Rusch ] om. Tr512 CorS1 (gr. omnino habet sicut est in littera preter IN ) Cor2 (grec. anti.) Cor4 ( non dicit UT IN ETERNUM ) ΩJ² Cor3 ( gr. omnino ita habet sine IN ) Weber |
27 eternum Cor2 ( hic est adiectum ; greci anti. glossa sic ) Ω M ΩJ ΩS |
illum reciperes28*,
28 reciperes Ω M Ω J ΩL ΩS P156 Weber ] recipias Rusch, susciperes Cor2 (grec. anti.)
Numérotation du verset Phlm. 1,16 

iam non ut29 servum30
29 ut Cor2 (grec. anti.) Ω M ΩJ ΩL Rusch Weber ] sicut F S, om. P156 Cava |
30 servum Cor2 (grec. anti.) Ω M ΩL Rusch Weber ] servo G Cor2 ( gr. anti. glo. ) |
sed pro31*
31 pro R F Cava Λ Φ Cbg153 CorS1 ( al. ) Cor4 Ω M ΩL ΩS P156 Clementina ] plus G Amiatinus K Cbg153 (vel) CorS1 ( gr. non habet PRO sed PLUS ) Cor2 ( gr. anti. glo. ) Ω J Cor3 (gr. non habet PRO) Weber , plus pro S Rusch
servo, carissimum fratrem32
32 carissimum fratrem CorS1 Ω M ΩS P156 Rusch Weber ] inv. ΩJ ΩL , + tibi P156
maxime mihi.
Quanto autem33 magis tibi
33 autem Tr512 Cbg153 Cor2 (gr. anti.) Ω M ΩJ P156 Rusch Weber ] om. ΩL ΩS
et in carne
et in Domino ?
Numérotation du verset Phlm. 1,17 

Si ergo habes
me socium, suscipe illum sicut me.
Numérotation du verset Phlm. 1,18 

Si autem aliquid nocuit tibi 34* aut debet, hoc mihi imputa.
34 nocuit tibi Ω M ΩL ΩS P156] inv. Tr512 Cbg153 ΩJ Rusch Weber
Numérotation du verset Phlm. 1,19 

Ego Paulus scripsi mea manu35. Ego reddam
35 mea manu Cbg153 ΩS Rusch Weber ] inv. Ω M ΩJ
ut non dicam tibi
quod et te ipsum mihi debes36.
36 et te... debes Cor2 (gr. anti.) Ω M ΩJ ΩS
Numérotation du verset Phlm. 1,20 

Ita frater
ego te fruar in Domino.
Refice viscera mea
in Domino37*.
37 Domino Cbg153 Ω M ΩL CorS2 ( fere ubique ) P156 Rusch ] Christo CorS2 (G’ et utraque correctio) Ω J ΩS
Numérotation du verset Phlm. 1,21 

Confidens de38
38 de Tr512 (glossa) ΩJ ΩL ΩS P156 Rusch ] in Φ Tr512 Cor4 Cor2 ( anti. ) Cbg153 Ω M Clementina , om. Weber
obedientia39 tua scripsi tibi40, sciens quoniam et41 super id quod dico facies.
39 obedientia tua Λ Ω M ΩJ ΩL ΩS P156 Rusch Weber ] obeditentie tue Weber (F S) |
40 scripsi tibi Rusch Weber ] inv. ΩS |
41 quoniam et Ω M ΩJ ΩS Rusch Weber ] quod Cbg153 |
Numérotation du verset Phlm. 1,22 

Simul autem et42 para43
42 et Ω M ΩJ ΩL ΩS Rusch ] om. P156 |
43 para CorS2 (al.) ΩS Rusch ] prepara CorS2 Ω J |
mihi hospitium. Nam spero per orationes vestras donari me44 vobis.
44 donari me Tr512 Ω M ΩJ ΩS Rusch Weber ] inv. Cbg153
Numérotation du verset Phlm. 1,23 

Salutat te Epaphras, concaptivus meus in Christo Iesu,
Numérotation du verset Phlm. 1,24 

Marcus45* Aristarchus, Demas46* Lucas, adiutores mei.
45 Marcus Cbg153 * Cor2 CorS2 ( al. sine ET ) ΩS P156 Weber ] et praem. Cbg153 ² Ω M, + et Cbg153 CorS2 ( SALUTAT VOS ET ARISTHARCUS ) Ω J ΩL Rusch |
46 Demas Tr512 ΩJ ΩL ΩS Weber ] + et G R F Cbg153 Ω M Rusch Clementina |
Numérotation du verset Phlm. 1,25 

Gratia Domini nostri Iesu Christi cum spiritu tuo47*. Amen.
47 tuo Cbg153 CorS2 ( al. ) Ω M ΩS] vestro Tr512 CorS2 ΩJ ΩL Rusch Weber
EPISTOLA PAULI AD PHILEMONEM EXPLICIT.48
48 Epistola...Philomenon - explicit Rusch ] inv. ΩL P156 , explicit epistola ad Philomenon , om. ΩS

Capitulum 1

Numérotation du verset Phlm. 1,1 
marg.| {7. 236ra} Paulus vinctus] etc. hanc Epistolam familiarem scribit Apostolus Philemoni cuidam viro laico honeste et laudabilis vite, pro Onesimo servo eius, qui ab eo furtive recesserat, quem baptizavit Paulus, et convertit ad fidem, et pro eo rogat, scribens ei ab urbe Romana de carcere. Et sunt in hac Epistola tres partes principales post salutationem. In prima parte est gratiarum actio pro fide huius, et pietate inter fratres. Secunda pars est obsecratio pro Onesimo, et narratio de facto et conversione eius, ibi   [Propter quod multam fiduciam] etc. Tertia est de obedientia huius, et de hospitio suo Paulo preparando, et de salutationibus fratrum. Dicit ergo :
marg.| {a} Paulus] nomine.
marg.| {b} Vinctus] in carcere.
marg.| {c} Christi Iesu] id est pro Christo Iesu. Non dicit   [Apostolus] quod est nomen dignitatis, sed   [vinctus] quod est nomen humilitatis, quia non imperat, sed orat Seneca. Dimisso vultu dicendum etiam rogo. Dicit ergo   [Paulus vinctus Christi Iesu] quasi, cuius debes misereri. Chrysostomus Paulus gloriatur de vinculis propter Christum. Sicut et ad Gal. 6.d. Stigmata, id est vulnera Domini nostri Iesu Christi in corpore meo porto.
marg.| {d} Et Timotheus frater] Hunc addit, ut rogatus a multis magis credat. Sed quomodo potest hoc esse, quod Timotheus esset tunc cum Paulo, cui iam scripserat ultimam Epistolam, in qua ei mandaverat, ut veniret ad se, 2Tim. 4.b. Ego iam delibor, etc. Et postea sequitur. Festina ad me venire. Hic autem dicit. Para mihi hospitium, tamquam venturus adolescens. Solutio : sicut enim dicitur super Epistolam ad Hbr. Apostolus scripsit Epistolam ad Timotheum secundam Rome vinctus, et duos annos tunc fuit in Roma, ut dicitur. Act. ult. g. Deinde dimissus ad Hispanias veniens vidit Iudeos, et prius Romam rediit, Paulus, inquam, et Timotheus scribunt hanc Epistolam.
marg.| {e} Philemoni dilecto] vel diligibili propter virtutes, quas habet.
marg.| {f} Adiutorio nostro] in ministerio predicationis, quam adiuvat bene operando, et pauperibus Sanctis subveniendo. Phil. 1.a. Adiuva eos, qui mecum laborant in Evangelio, inf. d. Demas Lucas, adiutores mei.
marg.| {g} Et Appie] Chrysostomus Mihi videtur coniux huius esse. Glossa Cui scribit, ut hec virum exoret. Appia autem interpretatur libera, vel continens, vel continentia. Ubi enim Spiritus Domini, ibi libertas.
marg.| {h} Sorori carissime] vel amabili secundum Chrysostomum id est quam diligo sororia et sancta dilectione, in fide non ficta, id est. Tim. 1.b.
marg.| {i} Et Archippo] filio eius Colossensium ministro, ut hic patrem exoret. Chrysostomus Hic est Archippus, de quo scribens Colossensibus, ait, Col. 4.d. Vide ministerium, quod accepisti in Domino, ut impleas illud.
marg.| {k} Commilitoni nostro] id est mecum militanti pro causa Christi tuenda, 2Tim. 2.a. Labora sicut bonus miles Christi. Valde bonus miles debet esse, qui commilitat Paulo, non iners, non inermis, sine scientia et virtute, 1Tim. 1.d. Secundum precedentes in te prophetias, ut milites in illis bonam militiam, habens fidem, et bonam conscientiam.
marg.| {l} Et Ecclesie] id est familie.
marg.| {m} Que in domo tua] vel eius, est Chrysostomus Magnus vir erat, cuius domus Ecclesia appellatur, in qua nihilominus aliqui fuerunt servi infideles, quod patet per Onesimum. Et ante omnia salutat in hunc modum, Gratia vobis, etc.
marg.| {n} Gratias ago] etc. Ne diceret iste, si non esset Onesimus, nequaquam mihi scripsisset ; ideo prius alias causas ponit. Primo amorem {7. 236rb} eius. Secundo, veniam, id est hospitalitatem. Glossa Ideo commemorat, ut memorata bonitas moveat eum ad veniam.
marg.| Et nota, quod omnis Epistola Pauli incipit a gratitudine, preter ultimam, in qua ponit causas gratiarum. In hoc ergo monet Apostolus nos ad gratiarum actionem. Col. 2.c. Grati estote, 1Th. 5.d. In omnibus gratias agite. Dicit ergo [Gratias ago] pro bonis iam tibi datis.
marg.| {o} Deo meo] id est mihi speciali et familiari.
marg.| {p} Semper memoriam tui faciens in orationibus meis] pro bonis, scilicet, amplioribus tibi dandis, 2Tim. 1.a. Sine intermissione memoriam tui facio, etc. Idem dicitur Eph. 1.c. et Phil. 1.b. et 2.d. et 1Th. 1.a.
marg.| {q} Audiens] et ideo gaudens 3Io.
marg.| {b} . b. Maiorem horum non habeo gratiam, quam ut audiam filios meos in veritate ambulare.
marg.| {r} Caritatem tuam, et fidem, quam habes] id est testimonium caritatis, quantum ad effectum ; fidei, quantum ad intellectum. Io. 5.f. Erat Ioannes lucerna ardens, et lucens. Ardens per caritatem, lucens per fidem.
marg.| {s} Quam] fidem et caritatem.
marg.| {t} Habes in Domino Iesu et in omnes Sanctos] vel in omnibus Sanctis, quia in Christum credebat, et diligebat, et per opera fidei et caritatis Christo serviebat, etiam Sanctis. De caritate patet. Sed de fide queritur, qualiter habetur in Sanctos fides. Respondet.
marg.| {u} Ut communicatio fidei tue] Dei secundum communem fidem, etc. Fides ergo facit filios et patres ; ergo et fratres. Sic ergo fides habetur in Sanctos omnes, id est in comparatione ad Sanctos, quia per fidem fiunt fratres. Item per fidem creditur Sanctis   [Ut communicatio] etc. Vel sic continua. In orationibus meis ad hoc factis   [Ut communicatio fidei tue] id est fides tua, que est communis nostre.
marg.| {x} Evidens fiat] id est appareat efficaciter in bona operatione. Et huic expositioni convenit littera, quam ponit Chrysostomus Ut communicatio fidei tue comparabilis fiat. Fides enim sine opere mortua est, Iac. 2.d. Et non dixit fides tua, sed communicatio fidei tue, quasi dicat, si communicator es secundum fidem, secundum alia etiam debes communicare. Vel aliter   [ut communicatio fidei tue] id est id, quod ex fide tua pauperibus impertiendo communicas, evidens fiat aliis ad exemplum.
marg.| Et notantur in hoc tria. Fides que sibi utilis est. Et communicatio, que utilis est sibi, et aliis. Tertia autem evidentia, que utilis est aliis, etsi non sibi quandoque. Mt. 5.b. Sic luceat lux vestra coram hominibus, etc. Io. 5.f. Erat Ioannes lucerna ardens et lucens. Ardere parum faciunt, et lucere, et ardere simul profectum. Evidens, dico, fiat et hoc.
marg.| {y} In agnitione omnis boni in Christo Iesu] id est ita ut cognoscatur omne bonum esse in te per Christum, id est bonorum omnium sufficientia. Et loquitur de bono gratie in illo, et bonis operibus, quorum exemplar eum optat esse, ut sit liber vite aliis per exemplum. Tit. 2.b. In omnibus teipsum prebe in exemplum bonorum operum, 1Tim. 4.c. Exemplum esto fidelium in verbo, in conversatione, in caritate, in fide, in castitate vel in agnitione, etc. id est tali intentione bonum opereris, ut habeas vitam eternam, que est cognitio omnis boni. Que cognitio est.
marg.| {g} In Christo Iesu] quia et ipse Christus est omne bonum, et est via ad summum bonum. Ipse enim etiam via et vita, forma et corona, exemplum, et premium, ut dicit beatus Bernardus Hoc bonum desideravit Moyses dicens. Ex. 34.c. Si inveni gratiam in conspectu tuo, ostende mihi faciem tuam, ut sciam te, etc. Et postea sequitur. Ostende mihi gloriam tuam. Respondit Dominus. Ego ostendam tibi omne bonum. Prv. 11.c. Desiderium iustorum omne bonum est, id est beatitudo eterna.
marg.| {a} Gaudium enim] quasi, ideo oro, vel omnino pro te gratias ago, quia   [gaudium] etc. Interius in corde.
marg.| {b} Et consolationem] in adversitate.
marg.| {c} In caritate tua] quam per opera probasti te habere, quia probatio dilectionis exhibitio est operis. Et {7. 236va} hoc est d.   [Quia viscera Sanctorum] id est filii Sanctorum carissimi, vel affectus eorum.
marg.| {a} Requieverunt per te frater] quia eis ministrasti necessaria, et consolatus es eos, et ita Sanctorum affectus erga te propensius te consolante requievit, et refrigeratus est, 2Cor. 7.d. In consolatione autem nostra abundantius magis gavisi sumus super gaudio Titi, etc. Hoc est quod hic dicitur.   [Quia viscera Sanctorum] Sancti enim refrigerantur non tam ex subventione dati, quam ex voluntate donantis. Sir. 18.b. In omni dato non des tristitiam verbi mali, nonne ardorem refrigerabit ros ; sic et verbum melius, quam datum, 1Io. 3.c. Qui habuerit substantiam huius mundi, et viderit fratrem necesse habentem, et clauserit viscera sua ab eo, id est affectionem pietatis materne, quomodo caritas Dei manet in eo. Gn. 43.g. Commota fuerant viscera eius super fratre suo, et erumpebant lacrime. E contra Prv. 12.b. Viscera impiorum crudelia Iob. viscera eius eorum refectio. Unde dicit Iob. 31.b. Si non benedixerint mihi latera eius, et de velleribus ovium mearum calefactus est. Sic dicuntur hic viscera requiescere, sicut latera, quando induuntur.
marg.| Et nota, quod Apostolus gaudebat de hoc, quod iste evidenter opera caritatis exhibebat, et prudenter, quia in Sanctos, non histriones. Pauci sunt hodie, qui gaudeant de evidenti bono alterius, et qui orent pro hoc, sicut Paulus gaudebat et orabat.
marg.| Unde sup. Ut evidens fiat. Is. 32.d. Gaudia onagrorum pascua gregum, id est merita subditorum, 2Io. b. Gavisus sum valde, quia inveni de filiis tuis ambulantes in veritate. E contra mali torquentur, quando bona aliorum intuentur, etiam ipsos bonos vident. Sap. 2.c. Gravis est nobis etiam ad videndum, quoniam dissimilis est aliis via illius et immutate sunt vie eius. Unde Ex. 10.g. dixit Pharao ad Moysen. Cave, ne ultra videas faciem meam ; quocumque die apparueris mihi, morieris.
marg.| {b} Propter quod] quia ita caritativus es, et benignus aliis.
marg.| {c} Multam fiduciam habens] non dico, potestatem.
marg.| {d} In Christo Iesu] id est per Christum   [Imperandi tibi, quod ad rem pertinet] id est tibi utile est, et mihi. Glossa Non dico me habere potestatem imperandi tibi quodlibet. Et est argumentum, quod obedientia determinata est. Mt.
marg.| {c} . 23.a. Quod dicunt, facite, pertinentia, scilicet, ad cathedram, 1Cor. 10.c. et 13.b. Potestatem dedit mihi Dominus in edificationem, et non in destructionem.
marg.| {e} Propter caritatem] etc. 1Th. 2. Tamquam pater filios suos deprecantes vos, et consolantes testificati sumus ut digne ambularetis Deo. Item 2Th. 3.c. Non quasi non habuerimus potestatem, sed ut formam daremus vobis.
marg.| {f} Cum sis talis] et ideo non impero tibi, sed   [obsecro] Unde 1Tim. 4.d. Seniorem ne increpaveris, etc. Lv. 19.d. Coram cano capite consurge et honora personam senis, et time Dominum Deum tuum, 1Pt. 5.a. Seniores, qui in nobis sunt, obsecro consenior, et testis Christi passionum. Hoc est, quod subditur.
marg.| {g} Nunc autem et vinctus Iesu Christi] id est pro Christo Iesu, et ideo magis debes moveri, et ratione etatis, quia   [senex] et ratione passionis, quia   [vinctus] et ratione cause, quia   [Iesu Christi] Ego, inquam, talis.
marg.| {h} Obsecro te pro meo filio] in fide.
marg.| {l} Onesimo] nomine.
marg.| {i} Quem genui per Evangelium] 1Cor. 4.d. In Christo Iesu per Evangelium ego vos genui. Gal. 4.c. Filioli mei, quos iterum parturio, donec Christus formetur in vobis.
marg.| {k} In vinculis] id est dum essem in vinculis, et ideo tenerius eum diligo, sicut Christus latronem, quem in dolore suo genuit in cruce, affectuose dilexit, quod ostendit in verbo illo. Hodie mecum eris in paradiso. Lc. cap. 23.f. Dicitur etiam, quod mulieres filios suos magis diligunt, quos in maiori angustia pepererunt. Similiter Iacob amplius Ioseph et Beniamin dilexit, quos in senectute genuit. Gn. cap. {7. 236vb} 43.e. Est nobis pater senex et puer parvulus, qui in senectute illius natus est cuius uterinus frater est mortuus, et ipsum solum habet mater sua, pater vero tenere diligit eum. Item   [vinculis] dicit, quasi dicat propter hoc dignus est honore quoniam in ipsis certaminibus genitus est, et in tentationibus.
marg.| {m} Qui tibi, aliquando] dum infidelis erat.
marg.| {n} Inutilis fuit] tua tollendo, id est tibi nocuit, et est ibi Liptote, id est inutilis et damnosus, et ita dignus ira et pena secundum illud. Prv. 14.d. Acceptus est Regi minister intelligens, iracundiam autem illius inutilis sustinebit. Mt. 25.c. Inutilem servum proiicite in tenebras exteriores.
marg.| {o} Nunc autem mihi, et tibi utilis] quia mihi servit, et ora pro te.
marg.| {q} Quem remisi tibi] sed contra Dt. 23.c. Non trades Domino tuo servum, qui ad te confugerit, habitabit tecum in loco, qui ei placuerit. Solutio : loquitur de exulibus ex ira Regum et fugientibus mortis periculum.
marg.| {q} Tu autem illum, ut mea viscera, suscipe] id est recipe eum in filium carissimum. Filii dicuntur viscera matrum, quia de visceribus earum exierunt, et ideo ut viscera sua voluit Apostolus istum recipi, 2Rg. 4.d. Commota sunt viscera eius super filio suo. Vel   [Ut viscera mea] id est ut affectum meum, quia eum reficiendo, reficis, et recipis meum in te affectum. Sic et de Domino Iesu Christo, quia dicit se recipi in suis membris. Mt. 10.d. Qui vos recipit, me recipit, et eum, qui me misit.
marg.| {r} Ut pro te mihi ministraret] etc. Paulus enim diu fuit in custodia libera, scilicet, per biennium, ut dicitur. Act. ult. d. Permissum est Paulo permanere sibimet cum uno custodiente se milite, a sine consilio, id est consensu diserto. Sir. 32.d. Sine iudicio nihil facias grave.
marg.| {t} Uti ne] id est ut non.
marg.| {u} Velut ex necessitate] id est contra velle tuum.
marg.| {x} Bonum tuum esset] quod servus tuus mihi servit, 2Cor. 9.b. Non ex tristitia, aut ex necessitate, hilarem enim datorem diligit Deus
marg.| {y} Sed voluntarium] Aliter enim Deus non acceptat. Ex. 25.a. Providentes non coacte, sed spontanee secundum Deum, neque turpis lucri gratia, sed voluntarie.
marg.| {z} Forsitan enim] quasi ideo suscipe illum, quia utilis fuit fuga eius per occasionem, scilicet non per intentionem   [Forsitan ideo discessit ad horam a te] Argumentum, quod malum est occasio boni, sicut venditio Ioseph. Gn. 45.b. Pro salute vestra misit me Dominus ante vos. Item Gn. 50.d. Vos cogitastis de me malum, et Deus convertit illud in bonum. Esther. 4.d. Quis novit, utrum idcirco ad regnum veneris, ut in tali tempore parareris. Rm. 8.e. Omnia cooperantur in bonum his, qui secundum propositum vocati sunt Sancti. Dicit autem Apostolus   [Forsitan] ut sententiam temperet, quia omnia humana sunt dubia, et potuit alia esse causa ; quare sic fieri Deus disposuerit, sive permiserit.
marg.| {a} Ut in eternum] etc. hic, et in futuro tibi utilem.
marg.| {b} Iam non ut servum] tamen.
marg.| {c} Sed pro servo] id est loco servi, quod ante erat.
marg.| {d} Carissimum fratrem] quod plus est, quia nunc serviet amore, non ex timore ; 1Tim. 6.a. Qui fideles habent Dominos, non contemnant, quia fratres sunt, sed magis serviant, quia fratres sunt ; sed magis serviant, quia fideles sunt et dilecti. Vel secundum aliam litteram. Sed plus servo, scilicet carissimum fratrem, carissimum, dico.
marg.| {e} Maxime mihi] quia genui eum. Vel   [mihi] quia ego quondam peccator et penitens, tales diligere debeo similes mihi. Gal. 6. Considerans teipsum ne et tu tenteris. Vel   [maxime mihi] fratrem scilicet quia ego sum magister tuus, reputo eum mihi fratrem, et patrem in fide.
marg.| {f} Quanto autem] quoniam etiam debet esse charus et frater.
marg.| {g} Et in carne] quia erat eius Dominus carnalis, et ideo debebat eum diligere sicut et ille ei obedire ex amore. Eph. 6.a. Servi obedite Dominis carnalibus.
marg.| {h} Et in Domino] per fidem   [Quanto autem magis] quam ante   [Tibi] frater est   [Et in carne] per conditionem prime nativitatis ab Adam   [Et in Domino] per fidem communem divinitatis, quasi diceret, hoc duplici vinculo ei {7. 237ra} ligatus es, et secundum carnem, et secundum Deum Os. 11.b. In funiculis Adam traham eos, in vinculis caritatis. Glossa (Et in Domino) per fidem, que omnem superbiam amputat, Iob. 5.g. Quomodo potestis credere, qui gloriam, etc. Hec duo debent eum movere ad humilitatem, scilicet ; quod equalis erat ei servus suus et in primo parente. Adam secundum carnem et in creatore omnium Domino. Omnes enim equales natura genuit et omnes Deus condidit, sine personarum acceptione quemlibet gubernans, Sap. 12.b. Non est enim alius Deus, quam tu, tibi cura est de omnibus, Mal. 2.c. Numquid non unus Pater est omnium nostrum, numquid unus Deus creavit nos ; quare ergo unusquisque nostrum despicit fratrem suum, violans pactum patrum nostrorum ? Mt. 23.a. Unus est Pater vester, qui in celis est. Et quia ita est.
marg.| {a} Ergo] id est id eo.
marg.| {b} Si habes] id est si habere vis.
marg.| {c} Me socium] in via et patria ; in tribulatione et in regno Apc. 1.b. Ego Ioannes frater vester particeps et socius in tribulatione et in regno, 1Io. 1.b. Et vos societatem habeatis nobiscum, et societas nostra sit cum patre et cum filio eius Iesu Christo, 1Cor. 1.b. Fidelis Deus, per quem vocati estis in societatem filii eius.
marg.| {d} Suscipe illum sicut me] quasi dicat aliter non es socius meus, Phil. 2.a. Si qua societas spiritus, si qua viscera miserationis implete gaudium meum, ut idem sapiatis.
marg.| {e} Si autem aliquid] id est in aliquo.
marg.| {f} Nocuit tibi] id est lesit te, Sir. 28.a. Relinque proximo tuo nocenti te, et sic deprecanti tibi peccata solventur. Homo homini servat iram, et a Deo querit medelam.
marg.| {g} Aut debet] aliquid tibi, Mt. 6.b. Dimitte nobis debita nostra. Et postea. Si enim dimiseritis hominibus delicta eorum, dimittet et vobis Pater celestis delicta vestra : si autem non dimiseritis hominibus, nec Pater vester, etc.
marg.| {h} Hoc mihi imputa] In hoc omnem excusationem tollit, quasi dicat ego fideiubeo pro eo. Nota, quod est fideiussio temeritatis, et cupiditatis in multis, qui suscipiunt, curas animarum temere, et cupide. Contra quos dicitur Prv. 22.d. Noli esse cum his, qui defigunt manus suas, et qui vades offerunt pro debitis ; si enim non habes, unde restituas, quid cause est, ut tollat operimentum de cubili tuo ? Prv. 27.b. Tolle vestimentum eius, qui fideiussor extitit alieni et pro extraneis aufer pignus ab eo. Item est sponsio, sive fideiussio caritatis, de qua Prv. 12.d. Qui negligit damnum propter amicum, iustus est. Item Sir. 29.c. Vir bonus fidem facit proximo suo. Et post Gratiam fideiussoris ne obliviscaris ; dedit enim pro te animam suam. Quocumque autem modo fideiusseris pro anima proximi, sive ex cupiditate, sive ex caritate, obligatus es creditori, et sollicitus sis, Prv. 6.a. Fili si spoponderis pro amico tuo, defixisti apud extraneum manum tuam, illaqueatus es verbis oris tui et captus propriis sermonibus ; fac ergo, quod dico, fili mi, et temetipsum libera ; quia incidisti in manum proximi tui : discurre, festina, suscita amicum tuum, ne dederis somnum oculis tuis, nec dormitent palpebre tue. Et ut magis credatur, quod dicit, addit.
marg.| {i} Ego Paulus scripsi mea manu] Gal. 6.c. Videte qualibus litteris scripsi vobis mea manu.
marg.| {k} Ego reddam tibi] quod ille abstulit ; et in quo te lesit, reddam recompensationem hic, vel in futuro, Eccl. 8.c. Non spondeas supra virtutem tuam ; quod si spoponderis, quasi restituens cogita. Et hoc dico tibi.
marg.| {l} Ut non dicam tibi] hoc scilicet
marg.| {m} Quod et teipsum] non solum tua (mihi debes) quasi dicat possem dicere hoc scilic. quod non oportet me recompensationem tibi facere, quia meus es tu, sed pro pace reverentia dico, quod reddam tibi, Tb. 9.a. Si meipsum tradam tibi servum, non ero condignus providentie tue.
marg.| {n} Ita frater ego te fruar in Domino] id est gaudebo de te in Domino in regno, et delectabor te in Domino, ita, scilicet si feceris hoc quod peto. Hoc primo (Refice, etc.)
marg.| Et nota, quod secundum hoc sumitur frui large pro uti cum delectatione, vel pro uti simpliciter. Sic sumitur Eccl. 8.b. Fruere {7. 237rb} magnatis sine querela, Dt. cap. 28.d. Filios generabis, et filias, et non frueris eis. Vel.
marg.| {o} Fruar te in Domino] id est Domino in te sicut Angeli modo Deo fruuntur et in se, et in creatura eum intuentes. Sic sumitur frui per se, secundum quod dicit Augustinus in libro de doctrina christiana : Frui est alicui rei inherere propter se. Hi duo modi inveniuntur in libro 1. de doctrina Christiana, ubi dicitur inde ad Philemonem Paulus. Ita inquit, frater ego te fruar in Domino, quod si non addidisset in Domino, et te fruar, tamen dixisset in eo constituisset spem beatitudinis sue, quamquam dicatur vicinissime frui cum delectatione uti ; cum enim adest, quod diligitur, etiam delectationem secum necesse est gerat ; per quam si tu transieris, eamque ad illud quod per amandum est retuleris, uteris ea ; et abusive, non proprie diceris frui ; si vero inheseris atque permanseris, fine in ea ponens letitie tue ; tunc vere ac proprie dicendus es frui, quod non est faciendum, nisi in illa Trinitate, id est in summo et incommutabili bono. Item Augustinus in eod. lib. 1. de doctrina christiana. Frui enim est amore inherere alicui rei propter se, uti autem, quod in usum venerit ad id, quod amas, obtinendum referre, si tamen amandum est, nam usus illicitus abusus potius, vel abusio est nominanda. Quomodo ergo si essemus peregrini qui beate vivere, nisi in patria non possemus, eaque peregrinatione utique miseri, et miseriam finire cupientes in patriam redire vellemus ; opus esset vel terrestribus, vel magnis vehiculis ; quibus utendum esset, ut ad patriam, qua fruendum erat pervenire valeremus : quod si amenitas itineris, et ipsa gestatio vehiculorum nos delectaret, conversi ad fruendum his quibus uti deberemus, nollemus cito viam finire : et perversa suavitate implicati alienaremur a patria cuius suavitas faceret beatos. Sic in huius mortalitatis via peregrinantes a Domino, si redire in patriam velimus, ubi beati esse possimus, utendum est hoc mundo, non fruendum, ut invisibilia Dei per ea, que facta sunt, intellecta conspiciantur, hoc est, de corporalibus, temporalibusque rebus eterna et spiritualia comparemus. Res igitur, quibus fruendum est, Pater, et Filius, et Spiritus Sanctus est, eademque Trinitas unaquedam summa res, communisque omnibus fruentibus ea.
marg.| {p} Refice viscera mea] id est filium, vel affectum meum (In Domino,) id est propter Dominum. Viscera sua vocat Apostolus, quos intime diligebat. Phil. 1.b. Testis est mihi Deus, quomodo cuipiam omnes vos in visceribus Iesu Christi. Chrysostomus Ponit hanc litteram. Ita ergo, frater, a te iuver in Domino, requiescere fac viscera mea in Christo. Sup. eod. b. Viscera Sanctorum requieverunt per te, frater. Deinde blanditur ei dicens.
marg.| {q} Confidens in obedientia tua scripsi tibi] Argumentum, quod illis solis precipiendum est, de quorum obedientia confiditur. Habebat autem Apostolis auctoritatem predicandi Unde Rm. 1.a. Per quem recepimus gratiam et Apostolatum ad obediendum fidei in omnibus gentibus.
marg.| {r} Sciens quoniam et super id quod dico, facies] In hoc facit eum promptiorem. Glossa Provocat eum sic blandiendo, ut amplius faciat, quam postulatur ab eo. Solet enim fieri, ut qui de se videt bene sentiri, meliorem se prebeat, Hbr. cap. 6.b. Confidimus de vobis, Dilectissimi, meliora et viciniora saluti, Gal. 5.b. Confido de vobis in Domino, quod nihil aliud sapietis. 2Cor. 7.d. Gaudeo, quod in omnibus confido in vobis. Et sup. Reminiscenti omnium vestrum obedientiam.
marg.| {s} Simul autem et para mihi hospitium] Hoc etiam dicit, ut eum moveat ad veniam.
marg.| Et assumunt ex hoc argumentum Legati et Archidiaconi, qui preparationem volunt, et exigunt, a subditis. Sed hec auctoritas eis tollitur, si intentio Apostoli diligentius pensetur, hoc enim dixit, non ut sibi preparentur lautiora et superflua ; sed ut se confidentiam, et familiarem ad eum habere dilectionem ostendat, cum scriptum sit Lc. 10.b. Edentes et bibentes, que apud illos sunt. Propterea iocose dixit hoc ut servo.
marg.| Unde Chrysostomus Iocosum videtur verbum, ut homo pauper diviti mandet ultra terrarum spatia per Epistolam preparationem hospitii ; quid enim pro eo preparandum erat, qui pane, et pulmento vili contentus erat ?
marg.| {t} Nam spero per orationes vestras] Phil. 1.d. Scio quia manebo, et permanebo omnibus vobis ad profectum vestrum.
marg.| {u} Per orationes vestras] Iac. ult. d. Multum enim valet deprecatio Iusti assidua.
marg.| {x} Donari me vobis] Hoc dicit, ut magis obediant.
marg.| Solent enim absentes contemni.
marg.| {a} Salutat te Epaphras] De isto loquitur Coloss. 1.a. Sicut didicistis ab Epaphra carissimo conservo nostro, qui est fidelis pro vobis minister Christi.
marg.| {b} Concaptivus meus in Christo Iesu] id est {7. 237va} pro Christo. Sed quomodo erat captivus notat ostendens eum esse in tribulatione.
marg.| {c} Marcus, Aristarchus] etc. Col. 4.b. Salutat vos Aristarchus concaptivus meus et Marcus consobrinus Barnabe. Et infr. Qui sunt ex circumcisione. Et primo dicit. Salutat vos Lucas medicus, et Demas, et ergo Lucas fuit de gentibus. Et sup. dicitur. Cum Onesimo carissimo et fideli fratre, etc. numquid iste fuit ille Onesimus ? non. Sed hic queritur de hoc, quod hic ponitur Demas in salutatione, ex hoc enim constat, quod erat fidelis. Et adhuc loquens doctrinam Apostoli quod videtur ei contrarium quod dicitur, 2Tim. ult. b. Demas me dereliquit diligens hoc seculum. Et abiit Thessalonicam. Et inf. Lucas est mecum solus. Hec autem Epistola scripta etiam posteaquam illa ad Timotheum, quod patet ex hoc, quod in secunda ad Tim. mandat quod ad se veniat cito subdens Ego iam delibor, etc. Hic autem in principio Epistole preponitur Timotheus in titulo cum Paulo ; ergo iam, ut dictum est, Demas dereliquerat Apostolum : quomodo ergo hic ponitur Demas tamquam ipse esset cum Apostolo ? Respondeo vel loquitur de diversis, qui vocantur hoc nomine Demas ; vel quia ille ex timore Apostolum dereliquerat, iam penitens credi potest rediisse.
marg.| {d} Lucas] Chrysostomus Quid Lucam ultimo poni nec hec oportet imperscrutata dimittere. Et postea dicitur Lucas : ultimus existens factus est primus.
marg.| {e} Adiutores mei] in predicatione et operatione Evangelii, Phil. 4.a. Cum Clemente, etc. auditoribus meis.
marg.| {f} Gratia Domini] etc. Chrysostomus Oratione Epistolam conclusit. Simile 2Tim. 4.d. Dominus noster Iesus Christus cum spiritu tuo.
marg.| Et nota quoddam esse notabile in Apostolo quod omnes fere Epistolas, nisi illam ad Hebreos, a gratiarum actione incepit, et terminat omnes fere in orationem ; ut sic omnem operationem suam et scripturam et a Deo inciperet per gratiarum actionem, et in Deum terminaret per orationem. Hinc etiam inolevit, ut in fine litterarum scribatur, valete. - Explicit Postilla Domini Hugonis Cardinalis super Epistolam Pauli ad Philemonem.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (Phlm. Capitulum 1), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 02/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=72&chapitre=72_1)
Signaler un complément d'information

Notes :