Capitulum 1
Numérotation du verset
Phlm. 1,1
Paulus, vinctus Iesu Christi1
1 Iesu Christi
Cbg153 Cor2 CorS1 CorS2
ΩM ΩJ
Rusch Weber
]
inv.
R ΩL ΩS P156
Clementina
et Timotheus frater Philemoni dilecto2
2 dilecto
Cbg153
Amiatinus K Φ ΩM
Rusch
] + et ΩJ ΩL P156
Weber
adiutori nostro
Numérotation du verset
Phlm. 1,2
et3 Apie sorori carissime4
3 et
Cbg153
P156 Ω
M ΩJ ΩL ΩS
Rusch
]
om. Weber
|
4 carissime
Cbg153 P156
ΩM ΩJ ΩL ΩS
Rusch
]
om. Weber
|
et Archippo commilitoni nostro
et Ecclesie que in domo tua est,
Numérotation du verset
Phlm. 1,3
gratia vobis
et pax
a Deo Patre nostro et Domino Iesu Christo.
Numérotation du verset
Phlm. 1,4
Gratias ago
Deo meo semper memoriam tui faciens in orationibus meis
Numérotation du verset
Phlm. 1,5
audiens caritatem tuam et fidem5
5 caritatem tuam et fidem ΩL ΩS
Rusch Weber
] caritatem et fidem ΩM, fidem tuam et caritatem
CorS1
(hic ordo littere in greco) ΩJ
quam
habes in Domino Iesu
et in omnes sanctos
Numérotation du verset
Phlm. 1,6
ut communicatio fidei tue
evidens fiat in agnitione6 omnis boni7 in Christo Iesu. 8
6 agnitione
Cbg153
ΩM ΩJ ΩL ΩS P156
Rusch Weber
] agnitionem Amiatinus K Cava
|
7 boni
Cbg153 Amiatinus K
Φ
Cor2
ΩM ΩJ ΩL ΩS
Rusch Weber
]
praem.
operis
F
Clementina
, + in nobis
S Cava
Λ ΩJ, + in vobis
G Cor4
(interponit)
,
+ quod est in vobis
Clementina
, + quod in nobis est
F,
que in nobis est
R
|
8 in Christo Iesu ΩS] Christo Ihesu Christo
P156
|
Numérotation du verset
Phlm. 1,7
Gaudium enim magnum habui9
9 magnum habui ΩM ΩJ ΩS
Rusch Weber
]
inv. P156
et consolationem
in caritate tua
quia viscera
sanctorum
requieverunt per te
frater,
Numérotation du verset
Phlm. 1,8
propter quod
multam10 fiduciam
10 multam] multum ΩS
habens11 in Christo Iesu
11 habens
Amiatinus R K
Λ Φ ΩM ΩJ² ΩL ΩS
P156 Rusch
] habentes
Weber
, habeo
S
, habemus ΩJ*
imperandi
tibi quod ad rem pertinet
Numérotation du verset
Phlm. 1,9
propter caritatem
magis obsecro
cum sis talis
ut
Paulus senex
nunc autem et vinctus Iesu Christi12.
12 Iesu Christi ΩM ΩS ΩJ
Rusch
]
inv. Cbg153
ΩL
P156
Numérotation du verset
Phlm. 1,10
13 Obsecro
13 « incipit versus vel sub .e # »
CorS2
te pro14 meo filio quem genui
14 pro plerique codd. Cors2 (?#) ΩM ΩJ ΩL ΩS P156
Rusch
] de G Amiatinus K Cava
Cbg153 CorS2
(#)
Weber
in vinculis, Onesimo,
Numérotation du verset
Phlm. 1,11
qui tibi aliquando
inutilis
fuit, nunc autem15 et mihi et tibi16 utilis,
15 autem ΩS]
om. Tr512
|
16 mihi et tibi ΩM ΩS
Rusch Clementina
]
inv. Tr512 Cbg153
ΩJ ΩL P156
Weber
|
Numérotation du verset
Phlm. 1,12
quem remisi tibi17.
17 tibi Φ
Cbg153
ΩJ ΩL ΩS P156
Rusch Clementina
] ad te S,
om. Weber
Tu autem illum ut18 mea viscera
18 ut
Cor4 CorS2=Cor2 (
al.
)
ΩM ΩL ΩS
P156 Rusch Clementina
] id est
Cor2 (
greci anti.
) Weber
, + id est ut
F S
, in
Cor2 (
al.), sicut
CorS2
Ω
J
suscipe19*,
19 suscipe ΩM
Ω
J ΩL ΩS
P156 Weber
] + filium meum carissimum
Tr512 Rusch Wordsworth (V Z
C sine auctoritate graeca
) in glossis
Numérotation du verset
Phlm. 1,13
quem ego volueram20 mecum21 detinere ut pro te mihi ministraret in vinculis evangelii.
20 ego vol. ΩM ΩS ΩJ ΩL
Rusch Weber
]
inv. P156
|
21 mecum ΩS ΩJ
Weber
]
om.
ΩM
|
Numérotation du verset
Phlm. 1,14
22 Sine consilio autem23* tuo
22
Hic incipit versus cum littera miniata
ΩJ ; cf. « Potest incipi versus vel sub .e. »
CorS2
|
23 autem Ω
M ΩJ ΩL ΩS
P156 Weber
]
om. Rusch
|
nihil volui24 facere ut25*
24 volui Ω
M ΩJ ΩL ΩS
P156
] volo
G
|
25 ut Cor2 (anti.)
CorS2
(vel) Ω
M ΩJ ΩL ΩS P156 ] uti
CorS2 Rusch
Weber
|
ne velut ex necessitate
bonum tuum esset
sed voluntarium.
Numérotation du verset
Phlm. 1,15
Forsitan
enim ideo discessit ad horam a te
ut in26 eternum27
26 in
CorS1 (
al.
)
Ω
M
Ω
J* (
rubr. cancel.
) ΩL ΩS
P156 Rusch
]
om. Tr512 CorS1
(gr. omnino habet sicut est in littera preter
IN
)
Cor2
(grec. anti.)
Cor4 (
non dicit
UT IN ETERNUM
)
ΩJ²
Cor3 (
gr. omnino ita habet sine
IN
)
Weber
|
27 eternum
Cor2 (
hic est adiectum ; greci anti. glossa sic
)
Ω
M ΩJ ΩS
|
illum reciperes28*,
28 reciperes Ω
M
Ω
J ΩL ΩS
P156 Weber
] recipias
Rusch,
susciperes
Cor2
(grec. anti.)
Numérotation du verset
Phlm. 1,16
iam non ut29 servum30
29 ut Cor2 (grec. anti.) Ω
M ΩJ ΩL
Rusch Weber
] sicut F S,
om.
P156 Cava
|
30 servum
Cor2
(grec. anti.) Ω
M ΩL
Rusch Weber
] servo
G Cor2 (
gr. anti. glo.
)
|
sed pro31*
31 pro
R F Cava
Λ Φ
Cbg153 CorS1 (
al.
) Cor4
Ω
M ΩL ΩS
P156 Clementina
] plus
G Amiatinus K Cbg153
(vel)
CorS1 (
gr. non habet
PRO
sed
PLUS
) Cor2 (
gr. anti. glo.
)
Ω
J
Cor3
(gr. non habet
PRO)
Weber
, plus pro
S Rusch
servo, carissimum fratrem32
32 carissimum fratrem
CorS1
Ω
M ΩS
P156 Rusch Weber
]
inv.
ΩJ ΩL , + tibi
P156
maxime mihi.
Quanto autem33 magis tibi
33 autem
Tr512 Cbg153 Cor2 (gr. anti.)
Ω
M ΩJ P156
Rusch Weber
]
om.
ΩL ΩS
et in carne
et in Domino ?
Numérotation du verset
Phlm. 1,17
Si ergo habes
me socium, suscipe illum sicut me.
Numérotation du verset
Phlm. 1,18
Si autem aliquid nocuit tibi 34* aut debet, hoc mihi imputa.
34 nocuit tibi Ω
M ΩL ΩS P156]
inv. Tr512 Cbg153
ΩJ
Rusch Weber
Numérotation du verset
Phlm. 1,19
Ego Paulus scripsi mea manu35. Ego reddam
35 mea manu
Cbg153
ΩS
Rusch Weber
]
inv.
Ω
M ΩJ
ut non dicam tibi
quod et te ipsum mihi debes36.
36 et te... debes
Cor2
(gr. anti.) Ω
M ΩJ ΩS
Numérotation du verset
Phlm. 1,20
Ita frater
ego te fruar in Domino.
Refice viscera mea
in Domino37*.
37 Domino
Cbg153
Ω
M ΩL
CorS2 (
fere ubique
) P156 Rusch
] Christo
CorS2
(G’ et utraque correctio) Ω
J ΩS
Numérotation du verset
Phlm. 1,21
Confidens de38
38 de
Tr512 (glossa)
ΩJ ΩL ΩS
P156 Rusch
] in Φ
Tr512 Cor4 Cor2 (
anti.
) Cbg153
Ω
M
Clementina , om. Weber
obedientia39 tua scripsi tibi40, sciens quoniam et41 super id quod dico facies.
39 obedientia tua Λ
Ω
M ΩJ ΩL ΩS
P156 Rusch Weber
] obeditentie tue
Weber (F S)
|
40 scripsi tibi
Rusch Weber
]
inv.
ΩS
|
41 quoniam et Ω
M ΩJ ΩS
Rusch Weber
] quod
Cbg153
|
Numérotation du verset
Phlm. 1,22
Simul autem et42 para43
42 et Ω
M ΩJ ΩL ΩS
Rusch
]
om.
P156
|
43 para
CorS2
(al.) ΩS
Rusch
] prepara
CorS2
Ω
J
|
mihi hospitium. Nam spero per orationes vestras donari me44 vobis.
44 donari me Tr512 Ω
M ΩJ ΩS
Rusch Weber
] inv. Cbg153
Numérotation du verset
Phlm. 1,23
Salutat te Epaphras, concaptivus meus in Christo Iesu,
Numérotation du verset
Phlm. 1,24
Marcus45* Aristarchus, Demas46* Lucas, adiutores mei.
45 Marcus
Cbg153
*
Cor2 CorS2
(
al. sine
ET
)
ΩS
P156
Weber
] et
praem. Cbg153
² Ω
M, + et
Cbg153 CorS2
(
SALUTAT VOS ET ARISTHARCUS
) Ω
J ΩL
Rusch
|
46 Demas
Tr512
ΩJ ΩL ΩS
Weber
] + et G R F
Cbg153
Ω
M
Rusch Clementina
|
Numérotation du verset
Phlm. 1,25
Gratia Domini nostri Iesu Christi cum spiritu tuo47*. Amen.
47 tuo
Cbg153 CorS2 (
al.
)
Ω
M ΩS] vestro
Tr512
CorS2
ΩJ ΩL
Rusch Weber
EPISTOLA PAULI AD PHILEMONEM EXPLICIT.48
48 Epistola...Philomenon - explicit
Rusch
]
inv.
ΩL
P156 ,
explicit epistola ad Philomenon ,
om.
ΩS
Capitulum 1
Numérotation du verset
Phlm. 1,1
dist. 1
dist. 1
prol.|
marg.|
Paulus vinctus
etc. Hanc epistolam scribit Apostolus Philemoni Colossensi1 « qui nulla ecclesiastice ministrationis preditus erat dignitate, sed vir laudabilis in plebe, cui familiares litteras mittit pro Onesimo servo suo » (AMBROSIUS) qui cum damno eius fugerat; sed ab Apostolo audito Evangelio baptizatus est, cui et veniam deprecatur Apostolus, {192.395} scribens ei a Roma de carcere. Et est intentio Apostoli implorare veniam Onesimo apud Philemonem.
1 Colossensi] Colosensi
Cbg153
marg.|
Modus talis: Prius salutat illum cum uxore et filio. Deinde agit « gratias Deo de bonis eorum, commendans fidem et caritatem eorum. Postea Philemonem obsecrat, cum ei imperare posset, ut Onesimo parcat, et gratias Deo agat, quia talem illum recipit, ut non servum estimet, sed dilectissimum fratrem » (AMBROSIUS). Deinde dicit ut paret sibi hospitium speranti ad ipsum ire2*. A
2 ire] venire
PL
marg.|
Premittit vero salutationem, dicens:
Paulus vinctus Iesu Christi,
id est pro Christo Iesu. Non dicit apostolus, quod est nomen dignitatis, sed vinctus, quod est nomen humilitatis, quia non imperat, sed orat. Est enim hic intercessio pro Onesimo, ideo que humilitatis {192.395} sunt, commemorat incipiens ab iniuria sua ut dignitatem sue Epistole faceret. Sicut enim peccati causa vinciri opprobrium est, sic contra pro Christo custodie vincula sustinere maxima gloria est. Eo enim tempore in custodia erat, ideo ait,
Paulus vinctus Iesu Christi.
quasi3: Cuius debes misereri, non esse causa doloris: quod eris si immisericors filium cruciaveris.
Et Timotheus frater
etc. Cuius etiam causa debes misereri, scribunt hanc Epistolam
Philemoni dilecto,
proventu virtutum. [HIERONYMUS] Vel sicut in Greco babetur,
diligibili,
qui scilicet diligi meretur;
et adiutori nostro
ministerio predicationis,
et Appie
uxori eius cui scribit ut hec virum exoret,
carissime sorori,
{192.395} in fide non ficta,
et Archippo
filio eius Colossensium ministro, ut et hic patrem exoret,
commilitoni nostro
qui mecum laborat in eadem militia,
et Ecclesie que in domo tua,
vel
eius est,
id est toti familie eius, ut et hi orent eum. B
3 Quasi] + dicat
PL
Numérotation du verset
Phlm. 1,2
marg.|
Et ante alia salutat in hunc modum:
Gratia
sit
vobis,
id est remissio peccatorum,
et pax
mentis et reconciliatio ad Deum
a Deo Patre nostro
et
Domino Iesu Christo.
Numérotation du verset
Phlm. 1,4
marg.|
Gratias.
Post salutationem gratias de bonis agit, commendans fidem et caritatem eius: que ideo commemorat, ut memorata bonitas moveat eum ad veniam. Ait ergo:
Gratias ago Deo meo semper memoriam tui faciens in orationibus meis.
Numérotation du verset
Phlm. 1,5
marg.|
Unde autem gratias agat, aperit, subdens:
Audiens caritatem tuam et fidem,
id est commendationem fidei {192.396} et caritatis tue.
Quam
fidem et caritatem
habes in Domino Iesu, et in omnes sanctos,
vel in omnibus sanctis, quia in Christum credebat et eligebat, et sanctis credebat et diligebat, et per opera fidei et caritatis Christo serviebat et sanctis,
ut communicatio.
Numérotation du verset
Phlm. 1,6
marg.|
quasi4: Fidem habes et caritatem in Christo et in sanctis, ita
ut communicatio fidei tue evidens fiat,
id est ut fides tua communicans fidei nostre, vel quod aliis ex fide tua communicas evidens sit. Et hoc in
agnitione omnis boni in Christo Iesu,
id est ita evidens sit ut hoc merito cognoscatur omne bonum esse in te per Christum, id est omnium bonorum sufficientia.
4 Quasi] + dicat
PL
marg.|
Vel ita: memoriam faciens tui, et gratias ago in orationibus habitis de hoc, ut omnes fidei tue, id est operatio {192.396} fidei qua servis Christo et sanctis, evidens fiat.
In agnitione omnis boni
, quod est in Christo Iesu, id est cum cognitione boni eterni, ut illud expeteretur in premium. [AMBROSIUS] Hoc enim orat Apostolus ut operatio illius cum cognitione fiat bonitatis, id est ut tali mente operetur, ut in futurum exspectet premium ipsum Christum, non retributionem temporalium.
Numérotation du verset
Phlm. 1,7
dist. 2
dist. 2
prol.|
marg.|
Gaudium enim.
[AMBROSIUS] quasi5: Iam hoc oro, quia
gaudium magnum habui
in corde,
et consolationem
in adversis
in caritate tua,
que non solo virtutis habitu in corde viguit, sed etiam extra in {192.397A} opere manifestata est, hac scilicet
quia in
sancta
sanctorum,
id est filii sanctorum carissimi, vel erga te propensi sanctorum affectus interni, o
frater, per te
digne illos recipientem a suis laboribus quodammodo respirantes
requieverunt,
quia sanctorum necessitatibus utensilia ministravit, et ita sanctorum affectus erga illum propensius eo consolante quievit, et refrigeratus est.
5 Quasi] + dicat
PL
Numérotation du verset
Phlm. 1,8
marg.|
Propter quod,
scilicet quia servis aliis et ad benefaciendum promptus es, multo magis mihi servire debes. Ego
multam habens fiduciam,
non dico potestatem,
in Christo Iesu,
id est per Christum Iesum,
imperandi tibi quod pertinet ad rem,
id est ad tuam utilitatem. Non dico contra licita, quasi6 : fiduciam habeo imperandi quod est utile tibi et mihi. Non dico me habere potestatem {192.397B} imperandi tibi contra hoc quod licet tibi.
6 quasi] + dicat
PL
Numérotation du verset
Phlm. 1,9
marg.|
Habens, inquam, fiduciam imperandi
propter caritatem
meam, vel tuam,
magis obsecro cum sis talis,
vita et etate:
ut
ego
Paulus
qui
senex
sum, et ideo non impero tibi sed obsecro. Unde supraa: « Seniorem ne increpaveris, sed obsecra ut patrem ».
Nunc autem.
quasi7: Senex sum, dico, non solum autem senex, sed et
nunc vinctus Christi Iesu,
per quod magis debes moveri.
a 1Tim. 5.
7 Quasi] + dicat
PL
Numérotation du verset
Phlm. 1,10
marg.|
Obsecro,
inquam,
te de meo filio Onesimo.
Magnum est et laudabile, non de humili viro, sed de sublimi viro, si se inclinat et obsecrat. Filio meo,
quem genui in
fide, cum essem
in vinculis.
Numérotation du verset
Phlm. 1,11
marg.|
Et ideo tenerius eum diligo,
qui tibi aliquando,
dum infidelis erat,
fuit inutilis,
tua tollendo,
nunc autem utilis
est
et tibi et mihi,
serviendo {192.397C} scilicet mihi et per me tibi cuius est quidquid tuus servus mihi fecit,
Numérotation du verset
Phlm. 1,12
marg.|
quem remisi tibi. Tu autem suscipe
, id est recipe,
illum ut mea viscera
, ut meum carissimum filium. Vel
, ut mea viscera
, id est meum in eo recipe affectum. [AMBROSIUS :] “Onesimum profugum decurrentem ad divinum auxilium, cum esset in custodia baptizavit Apostolus, videns in illo utilitatis spem, quem sic commendat ut suum animum in illo significet recipi”. C
Numérotation du verset
Phlm. 1,13
marg.|
Sequitur
8 :
Quem ego volueram mecum Detinere
9
ut pro te mihi ministraret in vinculis Evangelii
. D
8 Sequitur]
om. PL192
9 detinere] retinere
PL192
Numérotation du verset
Phlm. 1,14
marg.|
Sine consilio autem,
id est consensu,
tuo nihil volui facere,
ut
bonum tuum,
scilicet quod tuus mihi servit,
ne,
id est non,
esset velut ex necessitate,
id est contra velle tuum,
sed voluntarium,
ut tamen velit Deus facit, {192.397D} qui operatur in nobis velle et operari pro bona voluntate.
Forsitan enim.
quasi10: Ideo suscipe illum, quia utilis fuit fuga eius.
10 Quasi] + dicat
PL
Numérotation du verset
Phlm. 1,15
marg.|
Forsitan enim ideo discessit ad horam a te, ut reciperes illum in eternum,
scilicet hic et in futuro. Dicendo forsitan, sententiam temperat. Hoc ideo dicit, quia omnia humana sunt dubia, et potuit alia causa esse quare Deus sic fieri disposuerit, sive permiserit. Reciperes {192.398A} illum, dico,
iam non
tantum
ut servum, sed pro servo,
quod ante erat,
fratrem carissimum.
Numérotation du verset
Phlm. 1,16
marg.|
Vel secundum aliam litteram, reciperes illum, dico,
iam non
tantum
ut servum, sed ut fratrem carissimum
plus servo. Fratres enim plusquam servi chari sunt. Illum, dico,
maxime mihi
charum.
Quanto autem magis,
quam ante, vel quam mihi,
tibi
charus esse debet, et
in carne,
scilicet quia servus tuus est,
et in Domino,
quia fidelis frater est.
marg.|
Vel ita frater est, et maxime mihi magistro tuo frater est. Onesimo enim offenso proprio domino confugit ad Apostolum, ad hoc ut oblitteratis peccatis utilis reverteretur, in tantum ut non domino suo equalis fieret meritis, sed ipsi magistro suo frater. [AMBROSIUS] Et ne Philemon, quia dominus erat, contra servum suum inflaretur, {192.398B} humiliat eum, dicens illum ei fratrem, et in carne, quia ex uno Adam sumus omnes, et in Domino per fidem, et hoc est quod subdit, quanto autem magis quam ante tibi frater est, et in carne, per conditionem prime nativitatis, et in Domino per fidem que omnem superbiam amputat.
Numérotation du verset
Phlm. 1,17
marg.|
Sic ergo
etc. 11 Et quia ita est,
ergo,
id est ideo,
si habes,
id est si habere vis,
me socium suscipe illum sicut me;
si enim non suscipis, non es socius.
11 Sic ergo etc.
Cbg153
]
om. PL192
Numérotation du verset
Phlm. 1,18
marg.|
Si autem aliquid nocuit tibi aut debet, hoc mihi imputa.
Nunc excusationem omnem convellit, cum sibi imputandum esse dicit, si vel lesit, vel debet aliquid.
Numérotation du verset
Phlm. 1,19
marg.|
Et ut magis credatur quod dicit, addit:
Ego Paulus scripsi manu mea, ego reddam
tibi vel hic vel in futuro. Reddam tibi dico:
Ut non dicam tibi quod,
non modo tua, sed {192.398C} etiam
teipsum debes mihi,
ad serviendum. quasi12: Minus exigo a te quam debes.
12 Quasi] + dicat
PL
Numérotation du verset
Phlm. 1,20
marg.|
Deinde supponitur adiuratio, cum ait:
Ita, o frater, ego fruar te in Domino,
id est gaudebo de te in regno Dei, si feceris quod rogo. Quid est illud? Ecce:
refice viscera mea,
id est filium vel affectum meum
in Domino,
id est propter Dominum.
Numérotation du verset
Phlm. 1,21
marg.|
Deinde blanditur ei, dicens: Ego
confidens in obedientia tua scripsi, sciens quod facies supra id quod dico.
Provocat eum sic blandiendo, ut amplius faciat quam postulatur ab eo. Solet enim fieri ut qui de se videt bene sentiri, meliorem se prebeat.
Numérotation du verset
Phlm. 1,22
marg.|
Deinde ut sollicitiorem eum faciat, et ad obediendum promptiorem, venturum se ad illum significat, subdens:
Simul autem et para
{192.398D}
mihi hospitium,
vel hoc potest eum movere ad veniam. Ideo, dico, para,
nam spero per orationes vestras me donari vobis.
Hoc dicit ut magis obediant. Solent enim absentes contemni.
Numérotation du verset
Phlm. 1,23
marg.|
Salutat te Epaphras et captivus meus in Christo Iesu, et
Numérotation du verset
Phlm. 1,24
marg.|
Marcus, et Aristarchus, Demas et Lucas adiutores.
Numérotation du verset
Phlm. 1,25
marg.|
Gratia Domini nostri Iesu Christi
sit
cum spiritu tuo. Amen.
Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Petrus Lombardus, Magna Glossatura (Phlm. Capitulum 1), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 06/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=magna&numLivre=72&chapitre=72_1)
Martin Morard, ed., Petrus Lombardus, Magna Glossatura (Phlm. Capitulum 1), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 06/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=magna&numLivre=72&chapitre=72_1)
Notes :