Capitulum 6
Numérotation du verset
Za. 6,1
Et conversus sum
et levavi
oculos meos
et vidi, et ecce quatuor quadrige egredientes de medio duorum montium,
et montes
montes
aerei.
Numérotation du verset
Za. 6,2
In quadriga prima equi rufi1,
1 rufi] + et
Weber
in quadriga secunda equi nigri
Numérotation du verset
Za. 6,3
et in quadriga tertia equi albi2,
2 albi] + et
Weber
in quadriga quarta equi varii fortes.
Numérotation du verset
Za. 6,4
Et respondi et dixi ad angelum qui loquebatur in me : Quid sunt hec, domine mi ?
Numérotation du verset
Za. 6,5
Et respondit angelus et ait ad me : Isti sunt quatuor venti celi qui egrediuntur ut stent coram Dominatore universe3 terre.
3 universe] omnis
Weber
Numérotation du verset
Za. 6,6
In qua4 erant equi nigri egrediebantur in terra aquilonis
4 qua] quo
Weber
et albi egressi sunt post eos et varii egressi sunt ad terram austri.
Numérotation du verset
Za. 6,7
Qui autem erant robustissimi exierunt et querebant ire et discedere5
5 discedere] discurrere
Weber
per omnem terram. Et dixit : Ite.
Perambulate terram et perambulaverunt terram.
Numérotation du verset
Za. 6,8
Et vocavit me et locutus est ad me dicens : Ecce qui egrediuntur in terram aquilonis requiescere fecerunt spiritum meum in terra aquilonis.
Numérotation du verset
Za. 6,9
Et factum est verbum Domini ad me dicens :
Numérotation du verset
Za. 6,10
Sume
a transmigratione
ab Oldai
et a Tobia et ab Idaia et venies tu in die illa et intrabis domum Iosie filii Sophonie qui venerunt de Babylone.
Numérotation du verset
Za. 6,11
Et sumes aurum et argentum6 et facies
6 aurum et argentum]
inv. Weber
coronas
et pones
in capite Iesu filii Iosedech sacerdotis magni
Numérotation du verset
Za. 6,12
et loqueris ad eos7 dicens : Hec dicit8 Dominus exercituum dicens : Ecce vir oriens nomen eius
7 eos] eum
Weber
|
8 dicit] ait
Weber
|
et subter eum orietur
et edificabit templum Domino.
Numérotation du verset
Za. 6,13
Et9 ipse
9 Et] Et ipse extruet templum Domino
praem. Weber
portabit gloriam
et sedebit et dominabitur
super solio suo et erit sacerdos super solio suo
et consilium pacis
erit inter duos illos.
Numérotation du verset
Za. 6,14
Et corone erunt Helem10
10 Helem bis]
scrips.
, Helen
Rusch
et Tobie et Idaie
et Hen
filio Sophonie
memorabile11
11 memorabile] memoriale
Weber
in templo Domini.
Numérotation du verset
Za. 6,15
Et qui procul sunt
venient et edificabunt in templo Domini
et scietis quia Dominus exercituum misit me ad vos.
Erit autem hoc si auditu audieritis vocem Domini Dei vestri.
Capitulum 6
Numérotation du verset
Za. 6,1
marg.|
Et conversus sum]
etc. Commemoravit Propheta Iudeis peccata patrum, et sua. Sed ne nimis tristentur, iterum quasi per recapitulationem omnium, que in primis quatuor capitulis dicta sunt, fit hic repromissio.
marg.|
Et primo, de regnorum subversione sub metaphora quadrigarum agitur. Secundo, civitatis, templi, et sacerdotii restitutio repromittitur, ibi : [
Et factum est verbum Domini]
Dicit ergo.
marg.|
{a}
Et conversus sum]
a tristibus ad leta.
marg.|
{b}
Et ecce quatuor quadrige]
quatuor regna, que supra per quatuor cornua sunt intellecta, que quadrige dicuntur, quia in curribus pugnabant, captivos ducebant, qui autem currum principes sunt regnorum.
marg.|
{c}
Egredientes de medio duorum montium]
etc. Per montes istos ereos idem significatur quod supra 1.b. per myrteta, sive montes umbrosos, Prophete, scilicet, et viri sancti Iudei, qui montes dicuntur propter eminentiam sanctitatis. Enei autem propter sonoritatem prophetalem, et durabilitatem. Duo dicuntur, propter eos qui sub captivitate, et eos qui post captivitatem claruerunt.
marg.|
Vel per duos montes, decem, et due tribus significantur. De medio ergo istorum egrediuntur quadrige, quia secundum prophetiam istorum illa quatuor regna successive surrexerunt, vel quia propter persecutionem quam in eos exercuerunt, potestatem suam Dei iudicio perdiderunt.
marg.|
{d}
In quadriga prima]
in regno Chaldeorum.
marg.|
{e}
Equi rufi]
principes crudelissimi.
marg.|
{f}
In quadriga secunda]
Medis, et Persis.
marg.|
{g}
Equi nigri]
Nigredo ex timore accidit. Hoc factum est sub Esther, quando iussu Assueri omnes Iudei iussi sunt interfici. Inde timor excussus est, et exinde nigredo.
marg.|
{h}
In quadriga tertia]
in regno Macedonum.
marg.|
{i}
Equi albi]
Hoc significat letitiam Iudeorum quam habuerunt tempore Machabeorum propter crebras victorias quas habuerunt de Grecis.
marg.|
{k}
Et in quadriga quarta]
in regno Romanorum.
marg.|
{5.
217rb} {l}
Equi varii fortes]
quia alii clementes fuerunt Iudeis, ut Caius Cesar, et Augustus, alii crudeles, ut Nero, et Vespasianus.
marg.|
{m}
Isti sunt quatuor venti celi]
Dicuntur venti propter velocitatem, et impetum aut fortitudinem. Quatuor autem, quia quatuor partes mundi sibi velociter subiugaverunt.
marg.|
{n}
Qui egrediuntur]
de humili in altum.
marg.|
{o}
Ut stent coram dominatore omnis terre]
id est ut vindictam Dei, et voluntatem eius faciant, licet eam facere non intendant.
marg.|
{p}
In qua erant equi nigri]
scilicet in secunda.
marg.|
De prima enim non dicitur quo egrederetur, quia tempore prophetie huius regnum Chaldeorum iam erat destructum.
marg.|
{q}
Egrediebantur in terram Aquilonis]
ad subvertendum regnum Babyloniorum. Is. 13.d. Ecce ego suscitabo super vos Medos, etc. Et 21.b. Vidi ascensorem cameli.
marg.|
{r}
Et alibi]
Macedones, egressi sunt post eos, quia eis successerunt, et sicut ipsi Babyloniam possederunt.
marg.|
{s}
Et varii]
Romani, egressi sunt ad terram Austri, illam sibi subiugando primo. Sed post quando facti sunt.
marg.|
{u}
Robustissimi exierunt, et querebant ire, et discurrere per omnem terram]
id est per totum orbem discurrentes sibi omnia subiugaverunt.
marg.|
{x}
Et dixit]
Angelus ad Romanum imperium.
marg.|
{y}
Ite, et perambulate terram]
cuncta regna vobis substernite quod fecerunt. Hinc Dn. 7. quarta bestia dentes ferreos perhibetur habere.
marg.|
{z}
Ecce qui egrediuntur in terram Aquilonis]
scilicet secundi, et tertii, Medi, et Macedones.
marg.|
{a}
Requiescere fecerunt spiritum meum]
Domini, vel potius prophete, quam alii, quia isti in consolationem Iudeorum surrexerunt primi, et quarti in desolationem, Spiritum meum Septuaginta, furorem meum, requiescere : quasi dicat, inter alios isti maxime placuerunt mihi.
marg.|
Mystice ; secundum Hieronymum, idem per quatuor quadrigas, et quatuor cornua, supra 1.d. Intelliges, scilicet quatuor affectiones animi. Vel per quatuor quadrigas, quatuor Evangelia, et equos, Apostolos, et Apostolicos viros intellige, inter quos alii fuerunt ut equi rufi, scilicet Martyres, alii nigri, ut confessores, alii albi, ut virgines, alii varii, et fortes, ut hi qui in Antichristi tempore sunt futuri. Inter hos autem maxime nigri, et albi spiritum Prophete, vel Domini, requiescere faciunt, quia sub confessoribus, et virginibus maxime pacem habet Ecclesia, et eorum tempore, salvandorum numerus maxime augmentatur.
marg.|
{b}
Et factum est verbum Domini ad me]
Secunda pars capitul. Nota, quod Iudei, qui redierunt de captivitate, fecerunt collectam ad reparationem templi, et illi qui remanserunt in Babylone similiter, et forte pecuniam illam miserunt Hierusalem per istos quatuor, qui hic nominantur, scilicet Oldai, sive Helem, et Tobiam, et Idaiam, et Hen. Dicitur ergo prophete, ut sumat ab istis quatuor munera que attulerunt, et faciat inde coronas duas vel plures, et ponat unam in capite Iesu filii Iosedech in signum restitutionis sacerdotii, et in capite Zorobabel, in signum restitutionis principatus in tribu regia, quem etiam Orientem vocat, quia sub eo orietur, id est prosperabitur templi reedificatio, et civitatis reparatio. Et postea habetur Prophetam accipere coronas easdem, et ponere in templo, vel forte in domo Iosie qui erat custos templi, in memoriam illorum quatuor qui munera tulerunt. Et sic reedificato templo, et pace civitati reddita erit Iesus pontifex, et Zorobabel princeps, et iudicabunt populum in equitate, dicit ergo.
marg.|
{b}
A transmigratione]
id est ab illis quatuor qui de Babylone venerunt scilicet.
marg.|
{c}
Ab Oldai]
qui inf. vocatur Helem. Et ab Idaia. Quartus tacetur Hen filius Sophonie, forte, quia ipse idem est Iosias filius Sophonie, in cuius domo fiunt corone, vel frater eius Iosie qui erat custos, et edituus templi.
marg.|
{d}
In die illa]
quando munera acceperis, Per pronomen quod rem longe positam demonstrat, mittit nos ipsa littera ad mysterium.
marg.|
{e}
Et facies coronas, et pones]
unam, in capite, etc.
marg.|
{f}
Ecce vir]
a virtute animi, scilicet Zorobabel.
marg.|
{g}
Oriens nomen eius]
quia ex humili, et captivo in ducem, et principem consurget.
marg.|
{h}
Et iterum, quia, subter eum orietur Sol iustitie]
id est cultus divinus, et lux prosperitatis templo reedificato, urbe reparata, pace reddita, et populo multiplicato.
marg.|
{i}
Et]
ideo quia dignus est, ipse portabit gloriam, id est alteram coronam.
marg.|
{k}
Et sedebit]
tamquam iudex.
marg.|
{l}
Et dominabitur]
tamquam princeps, et potens.
marg.|
{m}
Super solio suo]
regali. Et erit, Iesus, supple [
Super solio suo]
pontificali.
marg.|
{n}
Et consilium pacis erit]
id est uno animo, unoque consilio Dei populum gubernabunt.
marg.|
{o}
Inter illos duos]
scilicet Iesum, et Zorobabel, id est tribum regiam, et Leviticam.
marg.|
{p}
Et corone]
predicte, erunt, consecrate in templo.
marg.|
{q}
Helem]
qui supra dictus est Oldai.
marg.|
{r}
Et Hen]
Glossa Hic quartum additur cum tria tantum supra posuerit. Hec Glossa videtur velle quod iste Hen non sit idem qui, et Iosias, licet uterque filius Sophonie dicatur.
marg.|
Hebrei dicunt quod illi tres primi fuerunt Ananias, Azarias, et Misael, quartus scilicet Hen fuit ipse Daniel, et quod ipsi quatuor de Babylone venientes aurum et argentum in munera templi, et coronas Pontificis ac Ducis attulerunt. Ideoque aiunt pro Oldai Helem ultimo oppositum, quia Helem somnium interpretatur, et ipsi oratione facta regalis somnii mysteria cognoverunt, Dn. 2.c.
marg.|
{s}
Et qui procul sunt venient]
etc. Hinc 1. Esd. 6.b. precepit Darius principibus, trans flumen ut adiuvarent Iudeos in edificando.
marg.|
{t}
Et scietis]
tunc cum hec omnia evenerint.
marg.|
{u}
Quia Dominus exercituum misit me ad vos]
id est quod ego sum verus Propheta Domini.
marg.|
{x}
Erit autem hoc]
id est hec prospera vobis evenient.
marg.|
{y}
Si auditu audieritis vocem Domini Dei vestri]
id est si preceptis Domini obedieritis. Ex hoc videtur quod omnes promissiones legales sint conditionales, Is. 1.e. Si volueritis, et audieritis me, etc.
marg.|
Mystice. {a}
Sume a transmigratione]
etc. secundum Hieronymum per illos quatuor intelliguntur omnes qui capti a vitiis per penitentiam revertuntur Hierusalem, et offerunt in Ecclesia aurum sapientie, argentum eloquii divini, vel argentum fidem, aurum, caritatem, et munera bonorum operum, ex quibus fiunt corone in domo Iosie, id est in conscientia humiliata, et visitata a Deo.
marg.|
Et imponuntur Iesu Christo, qui in suis membris revertentibus coronatur, Is. 61.d. Gaudens gaudebo in Domino, etc. Ipse Iesus etiam Oriens dicitur, quia in diebus eius orta est iustitia, et abundantia pacis, et sub ipso orta est, et orietur
{5.
217vb} multitudo credentium, que edificat Ecclesiam Domino. Et ipse in singulis membris coronatus portabit gloriam eorum. Et ipse Rex, et pontifex sedebit in throno tam regali quam pontificali.
marg.|
Et consilium pacis erit inter utrumque thronum, ut nec regalis pontificalem opprimat, nec econverso, sed unanimiter consentient in gloria Domini Iesu. Post coronatum Iesum promittitur corona etiam his qui expectant, et diligunt adventum eius 2Tim. 4.b. Reposita est mihi corona iustitie.
marg.|
Et Iac. 1.b. Beatus vir qui suffert tentationem. Qui prius in Babylone gemebant dum recordarentur Sion : etiam profundi peccatores qui procul fuerunt a Domino, venient penitendo, et domos spirituales Domino edificabunt, de virtute in virtutem proficiendo, donec videant Deum deorum in Sion. Tunc enim omnes cognoscent gratiam Domini sibi factam 3Rg. 18.a. Verus est sermo quem audivi in terra mea super sermonibus tuis, etc.
Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (Za. Capitulum 6), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/11/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=50&chapitre=50_6)
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (Za. Capitulum 6), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/11/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=50&chapitre=50_6)
Notes :