Nicolaus de Lyra

Capitulum 7

Numérotation du verset Mt. 7,1 

Nolite iudicare
ut non iudicemini.
Numérotation du verset Mt. 7,2 

In quo enim iudicio
iudicaveritis iudicabimini
et in qua mensura mensi fueritis remetietur1 vobis.
1 remetietur] remitietur Li446@ , metietur Weber
Numérotation du verset Mt. 7,3 

Quid autem vides festucam in oculo fratris tui
et trabem
in oculo tuo
non vides?
Numérotation du verset Mt. 7,4 

Aut quomodo dices2* fratri tuo: ‘Sine eiciam festucam de oculo tuo’ et ecce trabs
2 dices Li446@ Mt366 Cas574 ] dicis Rusch Weber
est in oculo tuo?
Numérotation du verset Mt. 7,5 

Hypocrita,
eiice primum trabem de oculo tuo
et tunc videbis eiicere festucam de oculo fratris tui.
Numérotation du verset Mt. 7,6 

Nolite sanctum
dare3 canibus, nec4 mittatis
3 sanctum dare Cas239 Cas574 Rusch ] inv. Clementina Weber |
4 nec] neque Li446@ Weber |
margaritas vestras5 ante porcos, ne forte
5 vestras Cas239 Cas574 Rusch] om. Li446@
conculcent eas pedibus suis
et conversi dirumpant
vos.
Numérotation du verset Mt. 7,7 

Petite
et dabitur vobis.
Querite
et invenietis.
Pulsate
et aperietur vobis.
Numérotation du verset Mt. 7,8 

Omnis enim
qui petit accipit
et qui querit invenit
et pulsanti aperietur.
Numérotation du verset Mt. 7,9 

Aut quis est
ex vobis homo quem si petierit filius suus6* panem
6 petierit - filius suus Li446@ Weber ] inv. Rusch
numquid lapidem
porriget ei?
Numérotation du verset Mt. 7,10 

Aut si piscem petierit7
7 petierit] petet Weber
numquid serpentem
porriget ei?
Numérotation du verset Mt. 7,11 

Si ergo vos
cum sitis mali nostis
bona
data8
8 data] om. Weber
dare9 filiis vestris, quanto magis Pater vester
9 dare] da Li446@
qui in celis est,
dabit bona
petentibus se?
Numérotation du verset Mt. 7,12 

Omnia ergo
quecumque vultis
ut faciant vobis homines
et vos facite illis10.
10 illis] eis Li446@ Weber
Hec
est enim
lex
et11 prophete.
11 et] Li446@
Numérotation du verset Mt. 7,13 

Intrate
per angustam
portam,
quia lata porta
et spatiosa via est12
12 est] om. Li446@ Weber
que ducit ad perditionem et multi sunt qui intrant13 per eam.
13 intrant] intrat Li446@
Numérotation du verset Mt. 7,14 

Quam
angusta
porta et arcta
via que ducit ad vitam et
pauci sunt
qui inveniunt eam.
Numérotation du verset Mt. 7,15 

Attendite
a falsis prophetis,
qui veniunt
ad vos
in vestimentis ovium, intrinsecus autem sunt lupi rapaces.
Numérotation du verset Mt. 7,16 

A fructibus eorum cognoscetis eos.
Numquid colligunt de spinis uvas
aut de tribulis ficus?
Numérotation du verset Mt. 7,17 

Sic
omnis arbor bona
fructus bonos facit. Mala autem arbor
malos fructus facit.
Numérotation du verset Mt. 7,18 

Non potest
arbor bona
fructus malos facere,
nec14 arbor mala
14 nec] neque Li446@ Weber
fructus bonos facere.
Numérotation du verset Mt. 7,19 

Omnis
arbor
que non facit fructum bonum excidetur15
15 excidetur] exciditur Weber
et in ignem mittetur.
Numérotation du verset Mt. 7,20 

Igitur ex fructibus eorum cognoscetis eos.
Numérotation du verset Mt. 7,21 

Non omnis qui dicit mihi: Domine, Domine, intrabit in regnum celorum
sed qui facit voluntatem Patris mei qui in celis est, ipse intrabit in regnum celorum.
Numérotation du verset Mt. 7,22 

Multi dicent mihi in illa die:
Domine, Domine, nonne in nomine tuo
prophetavimus
et in nomine tuo16 demonia eiecimus
16 nomine tuo] inv. Weber
et in nomine tuo virtutes multas fecimus?
Numérotation du verset Mt. 7,23 

Et tunc confitebor illis
quia numquam
novi vos.
Discedite a me17 qui operamini iniquitatem.
17 me ΩJ] + omnes Cor3 (anti. grec. non habent)
Numérotation du verset Mt. 7,24 

Omnis ergo
qui audit
verba
mea hec et18 facit ea assimilabitur
18 et] iter. Li446@
viro sapienti
qui edificavit
domum suam
supra petram.
Numérotation du verset Mt. 7,25 

Et descendit pluvia,
et venerunt flumina,
et flaverunt venti,
et
irruerunt in domum
illam
et non cecidit.
Fundata enim erat super19 firmam20 petram.
19 super] supra Li446@ |
20 firmam] om. Cor3 (anti. grec. non habent FIRMAM ) Li446@ ΩJ Weber |
Numérotation du verset Mt. 7,26 

Et omnis qui audit verba mea hec et non facit ea,
similis est21 viro stulto
21 est] erit Li446@ Weber
qui edificavit
domum suam super22 arenam.
22 super] supra Weber
Numérotation du verset Mt. 7,27 

Et descendit pluvia et venerunt flumina et flaverunt venti
et irruerunt in domum illam et cecidit,
fuitque23 ruina eius
23 fuitque] et fuit Li446@ Weber
magna.
Numérotation du verset Mt. 7,28 

Et factum est cum consummasset Iesus verba hec,
admirabantur turbe
super doctrina eius.
Numérotation du verset Mt. 7,29 

Erat enim docens24 sicut potestatem habens
24 docens] + eos Li446@ Weber
et non sicut scribe eorum et Pharisei.

Capitulum 7

Numérotation du verset Mt. 7,1 
marg.| {5.143} Nolite   iudicare   . Hic Christus regulat affectum hominis circa proximum et primo respectu mali, secundo respectu boni, ibi   Nolite sanctum dare canibus. Prima in duas, quia primo ostendit quod proximus non est temerarie iudicandus, secundo quod homo non est temerarie arguendus, ibi.   Quid vides fetuscam. Circa primum advertendum quod iudicium uno modo est actus iustitie qui pertinet ad iudicem secularem vel ecclesiasticum, et de hoc non loquitur hic. Alio modo accipitur iudicium prout aliquis aliquibus signis male iudicat de proximo. Et quia istud ut in pluribus procedit ex mala affectione, quia qui male afficitur ad aliquem, male interpretatur facta eius, et hoc prohibet di<cens>.
marg.| .1. Nolite   iudicare etc., id est ut non incurratis peccatum mortale per quod sitis digni in iudicio condemnari. Ad intellectum huius sciendum quod aliquis potest iudicare malum de proximo multipliciter. Uno modo ex evidentia facti, cum aliquis iudicat aliquem homicidam, quia vidit eum interficere hominem, et hoc nullum est peccatum. Alio modo ex signis evidentibus, ut si aliquis iudicet {5.144} aliquem fornicatorem, quia vidit cum aliqua, nudum cum nuda, solum cum sola, et hoc similiter nullum est peccatum. Tertio modo ex signis levibus, et in hoc iudicio triplex est gradus.
Primus est quando levibus signis aliquis dubitare incipit de bonitate fratris, et hoc peccatum veniale est, quia procedit ex humana infirmitate, et hoc non vocatur iudicium proprie, sed suspicio. Secundus gradus est, quando ex talibus signis firmiter tenet in animo quod frater sit malus, et hoc proprie dicitur iudicium, quia iudicium importat firmam sententiam, et hoc est peccatum mortale, si malum quod iudicat de fratre ex levibus signis sit de genere peccati mortalis, peccatum enim mortale est quod contrariatur caritati. Quod autem aliquis predicto modo iudicet fratrem, est contra caritatem fraternam. Tertius gradus est, quando ex levibus signis non solum predicto modo iudicat, sed etiam procedit ad punitionem fratris sicut de facto, hoc est gravius, quia non est solum contra caritatem, sed etiam contra iustitie equitatem, et de talibus intelligitur verbum predictum. Nolite iudicare etc.
Numérotation du verset Mt. 7,1 
moraliter
marg.| {5.143} .1. Nolite etc. Hilarius exponit hoc de determinato iudicio contra Deum, quo aliqui Deum iudicant iniustum, quando vident bonos {5.144} deprimi et impios exaltari. Iudicia namque Dei semper sunt iusta licet nobis occulta.
Numérotation du verset Mt. 7,2 
marg.| .2. In quo enim, id est secundum mensuram temeritatis in iudicando malum de fratre, secundum hoc erit vindicta pene.
Numérotation du verset Mt. 7,3 
marg.| {5.145} .1. Quid autem vides etc. Hic ostendit quod proximus non est temere arguendus. Hoc autem contingit, quando ille qui arguit est in consimilibus culpis vel maioribus, quia talis correctio non procedit a caritate, sed ex presumptione, quia ordo caritatis incipit a seipso. Advertendum tamen, quod crimina arguentis, aut sunt publica, aut occulta, si publica, peccat dupliciter arguendo, peccato, scilicet presumptionis, et peccato scandali. Si autem sint occulta, tunc peccat primo modo tantum. Si tamen iste qui arguit primo peniteat, et postea frater humiliter arguat non peccat. Dicit ergo   Quid   autem etc. idest, peccatum minus in oculo fratris tui, idest, in conversatione et conscientia eius.
marg.| .2. Et trabem. idest maius peccatum.
marg.| .3. In oculo tuo. idest in teipso non consideras. Trabs enim est adulterium respectu fornicationis simplicis, et sic de aliis.
Numérotation du verset Mt. 7,3 
moraliter
marg.| {5.145} .1. Quid autem. Chrysostomus. Laici peccatum modicum est et festuca quantum ad peccatum sacerdotis quod trabi comparatur.
Numérotation du verset Mt. 7,4 
marg.| .4. Aut quomodo dicis etc. hoc dicunt mali predicatores et mali sacerdotes, qui sunt irretiti maioribus peccatis, quam illi quos volunt corrigere.
Numérotation du verset Mt. 7,5 
marg.| .5. Eiice primum. quia hic est ordo caritatis quod a seipso incipiat.
Numérotation du verset Mt. 7,6 
marg.| .6. Nolite sanctum dare canibus. Hic regulat affectum hominis ad {5.146} proximum respectu boni conferendi, quia malis hominibus in peccato obstinatis ex affectione carnali, non sunt sacramenta ministranda, vel secreta fidei revelanda infidelibus obstinatis, quia ex predictis sequitur contemptus sacramentorum ecclesie, et derisio fidei catholice, et occisio ministrorum, et hoc est quod di.
marg.| .7. Ne forte etc. videlicet divina sacramenta, vel fidei secreta, que dicuntur hic Margarite propter eorum preciositatem, et peccatores dicuntur porci, propter eorum immunditiam.
marg.| .8. Et   conversi   . Idest obstinati infideles.
marg.| .9. Disrumpant vos. hoc est interficiant.
Numérotation du verset Mt. 7,6 
moraliter
marg.| .6. Nolite   sanctum   . Chrysostomus : Quia baptismus et alia sacramenta non sunt danda nisi fidem habentibus mysteria veritatis que sunt Margarite non sunt dande nisi desiderantibus veritatem{5.146} et cum humana ratione viventibus, si enim porcis eas miseris, id est cenose vite delectatione gravatis, non intelligent preciositatem earum, sed estimabunt eas similes fabulis mundialibus, et eas actibus suis carnalibus conculcabunt.
Numérotation du verset Mt. 7,7 
marg.| .{10}. Petite et dabitur. Postquam salvator dedit legem evangelicam, hic ostendit eam observabilem. Hec enim est de conditionibus legis scilicet quod sit observabilis. Ad observationem ipsius tria faciunt, imploratio divini auxilii, conatus liberi arbitrii, evitatio mali consortii, et ideo ista tria ponit per ordinem, secundum ponitur ibi. Intra te per angustam portam. tertium ibi. Attendite a falsis prophetis. Prima adhuc in duas, quia primo ostendit quid requiritur ad hoc quod oratio sit exaudibilis ex parte orationis, et secundo ex parte ipsius orantis ibi   Omnia ergo. Circa primum sciendum quod oratio est exaudibilis tribus concurrentibus. Primum est quod sit pia, idest de {5.147} pertinentibus ad salutem, secundum est quod sit perseverans, idest non interrupta per aliquid orationi contrarium, quia non cessat orare, qui non cessat bene facere. Tertium est quod oret pro se, quia licet aliquis pie et perseveranter oret pro alio, tamen effectus orationis posset impediri propter malitiam illius pro quo oratur, sed tribus predictis concurrentibus semper exauditur, et hoc est quod notatur in tribus verbis hic positis.   Petite, scilicet pie.
marg.| .1. Querite. perseveranter.
marg.| .2. Pulsate   et aperietur vobis. Ex quo patet, quod loquitur de oratione facta pro se cum dicit. Et aperietur vobis. Et quia istis tribus concurrentibus semper exauditur.
Numérotation du verset Mt. 7,7 
moraliter
marg.| .{10}. Petite et dabitur vobis. Petimus orando, querimus recte vivendo, pulsamus perseverando.
Numérotation du verset Mt. 7,8 
marg.| Omnis enim qui petit. Sequitur.
Numérotation du verset Mt. 7,9 
marg.| .3. Aut quis ex vobis homo. ubi declaratur, quod predictum est per {5.148} exemplum, quia si homines qui tam proni sunt ad malum, et ideo dicuntur mali, tamen filiis suis petentibus ab eis bona dant illis multo fortius.
Numérotation du verset Mt. 7,9 
moraliter
marg.| {5.147} .3. Aut quis ex vobis homo. Remigius. Per panem, intelligitur specialis doctrina, per piscem, baptismatis unda, per lapidem, ignorantia, {5.148} per serpentem, diaboli astutia designatur.
Numérotation du verset Mt. 7,10 
prol.| [sine postilla]
Numérotation du verset Mt. 7,11 
marg.| .4. Pater vester qui in celis est. qui ex natura sua est bonus, per essentiam.
marg.| .5. Dabit bona petentibus se. scilicet gratiam et gloriam.
Numérotation du verset Mt. 7,12 
marg.| .6. Omnia 1   * ergo. Hic ostenditur per quid oratio est ex audibilis a parte orantis : Quod fit quando iuste vivit, faciendo alteri quod sibi vult fieri, et hoc est quod dicitur. Omnia ergo quecumque vultis. Omnia enim precepta ordinantia hominem ad proximum, non sunt nisi quedam conclusiones derivate ex isto principio, sicut in speculativis hoc principium. De quolibet affirmatio vel negatio se habet ad omnia que sequuntur ex ipso, et propter hoc subditur.
1 omnia corr.iuxta Textum ] omnis Ed1590 Ed1603
marg.| {5.149} .1. Hec est enim lex et prophete. Hic ponitur secundum quod requiritur ad legis evangelice impletionem, scilicet liberi arbitrii conatus, quia lex datur de actibus virtutum, et maxime lex evangelica que est perfectissima. Virtus autem est circa bonum et difficile, et ideo ad impletionem eius requiritur conatus hominis, et hoc designatur, cum dicitur.
Numérotation du verset Mt. 7,12 
moraliter
marg.| † Omnia   ergo. Augustinus. Voluntas namque non est nisi in bonis. Nam in malis cupiditas dicitur proprie, non voluntas.
marg.| {5.149} .1. Hec enim lex et prophete. Qui proximum diligit legem implevit.
Numérotation du verset Mt. 7,13 
marg.| .2. Intrate per angustam portam. quia lex evangelica est porta intrandi ad gloriam. Dicitur autem angusta propter arctitudinem virtutis que consistit in medio, et secundum quod dicitur. 2. ethicor. Difficile est attingere medium, sed facile est deviare a medio, sicut sagittantibus difficile est percutere signum, sed facile est deviare a signo. Et sic est de bono virtutis, quia bonum contingit uno modo, malum autem omnifarium. Ad hoc enim quod actus sit virtuosus oportet quod sit bonus de genere, et ex omnibus circunstantiis, quod difficile est concurrere, sed actus efficitur malus ex singulis defectibus, quod facile {5.150} est contingere, et hec designantur cum dicitur.
marg.| .3. Lata est porta spaciosa etc. quia multi inveniuntur defectuosi, secundum quod scribitur Eccl. 1.d. Stultorum infinitus est numerus, et pauci valde inveniuntur virtuosi. et hoc est quod subditur.
Numérotation du verset Mt. 7,13 
moraliter
marg.| .3. Lata est porta que ducit ad perditionem, id est diabolus extensione superbie dilatatus.
Numérotation du verset Mt. 7,14 
marg.| .4. Quam angusta porta etc. et patet.
Numérotation du verset Mt. 7,14 
moraliter
marg.| {5.150}.4. Quam angusta. hoc est Christus humiliate constrictus.
Numérotation du verset Mt. 7,15 
marg.| .5. Attendite a falsis prophetis. Hic ponitur tertium quod requiritur ad impletionem legis evangelice, scilicet vitatio false doctrine dicens   Attendite id est diligenter cavete.
marg.| .6. A falsis prophetis, id est doctoribus hereticis. Propheta enim uno modo idem est quod proloquutor, et quia venenum non propinatur nisi melle tinctum. Ideo subditur.
marg.| .7. Qui veniunt ad vos in vestimentis ovium. quia falsam doctrinam palliant apparentia virtutum. Et quia non possunt vitari nisi cognoscantur, et non possunt cognosci ex apparentia exteriori, ideo subdit unde debeant cognosci, scilicet ab operibus, propter quod dicit.
Numérotation du verset Mt. 7,15 
moraliter
marg.| .5. Attendite. Hoc exponi potest de demonibus in angelos lucis se transferentibus, ut iustos decipiant. ideo dicitur 1Io. 4.a. Nolite credere omni spiritui, sed probate spiritus utrum ex Deo sint.
Numérotation du verset Mt. 7,16 
marg.| A fructibus eorum   cognoscetis etc. Sequitur.
Numérotation du verset Mt. 7,17 
marg.| {5.151} .1. Omnis arbor etc. Arbor bona dicitur hic homo habens voluntatem bonam, et talis ut sic semper facit opus bonum. Et similiter arbor mala est homohabensmalam voluntatem. et iste semper facit malum actum. Sicut enim sedens inquantum sedens non potest ambulare, unde in sensu composito falsa est, quia sequeretur quod sederet et ambulant simul. in sensu tamen diviso est vera quia ille qui sedet nunc, potest postea ambulare. sic habens bonam voluntatem, dum retinet eam non potest male agere, quia ad bonitatem voluntatis requiruntur omnes circunstantie bone. homo tamen habens bonam voluntatem tunc potest eam dimittere, et sic male agere, et propter hoc subditur.
Numérotation du verset Mt. 7,17 
moraliter
marg.| {5.151} .1. Omnis arbor bona etc.Hoc est homo radicatus in caritate.
marg.| † Mala autem arbor etc. hoc est homo radicatus in iniquitate.
Numérotation du verset Mt. 7,19 
marg.| .2. Omnis arbor, que non facit fructum bonum etc. scilicet in morte quando a vita presenti separabitur.
marg.| .3. Et in ignem. scilicet gehenne, et sic apparebit fructus talis arboris.
Numérotation du verset Mt. 7,20 
marg.| Propter quod repetit : Igitur ex   fructibus eorum etc.
Numérotation du verset Mt. 7,21 
marg.| .4. Non omnis qui   dicit   . Ostenso quid requiritur ad legis impletionem, ostendit consequenter quod alia non sufficiunt sine istis ad salutem. quia inter alia que videntur magis sufficere ad hoc est confessio fidei vel operatio miraculorum vel prophetia, vel ista coniuncta simul, et tamen non sufficiunt. Confessio enim fidei sine operibus non sufficit, quia talis fides mortua est, ut dicitur Iacob, id est et hoc est quod dicit. Non omnis qui dicit mihi domine, domine etc. confitendo fidem catholicam, nisi adsint {5.152} opera, ideo subditur.
marg.| .5. Sed qui facit voluntatem. Similiter prophetia non sufficit ad salutem, quia aliquando datur malis hominibus, sicut ipsi Balaam ut patet Nu. 34. Et ideo dicit.
Numérotation du verset Mt. 7,21 
moraliter
marg.| .4. Non omnis qui dicit mihi Domine domine, intrabit in regnum {5.152}   celorum. Hoc enim facto dicuntur hypocrite sanctitatem exterius simulantes.
Numérotation du verset Mt. 7,22 
marg.| .6. Multi dicent mihi in illa die. scilicet iudicii extremi.
marg.| .7. Nonne in nomine. Similiter nec eiectio demonum, quia aliquando per malos homines talia fiunt ad invocationem nominis Christi, ad declarationem virtutis Christi, licet ipsi invocantes sint mali. sicut habetur Act. 29. quod quidam infideles eiiciebant demones dicendo, Adiuro vos per Christum quem Paulus predicat. Verumtamen, quia tales indigne assumunt nomen Christi, ideo super ipsos aliquando datur potestas demoni, sicut in eodem cap. dicitur, et hoc est quod dicitur.
marg.| .8. Et in nomine tuo demonia. Similiter nec miraculorum operatio, que similiter aliquando per malos fiunt ad invocationem nominis Christi. non propter merita invocantium, sed ad fidei Christi confirmationem. et hoc est quod dicitur.
marg.| .9. Et in tuo nomine virtutes multas fecimus ? Ratio autem omnium predictorum est, quia sunt gratie gratis date que dantur principaliter ad utilitatem communem ecclesie, et non ad utilitatem singularis persone. et ideo aliquando per malos homines a Deo nobis dantur, sicut bona eleemosina aliquando datur a bono domino, mediante malo servo. per quod subditur.
Numérotation du verset Mt. 7,22 
moraliter
marg.| .6. Multi dicent in illa die etc. Isti sunt bene docentes et male viventes.
Numérotation du verset Mt. 7,23 
marg.| {5.153} .1. Et tunc confitebor. notitia scilicet approbationis, sed reprobationis, propter quod sequitur. Discedite etc. et patet litera.
Numérotation du verset Mt. 7,24 
marg.| .2. Omnis ergo. Postquam Salvator posuit legis sue explicationem, et ostendit eius observationis possibilitatem, hic consequenter invitat populum ad observationem, quia eius auditio inutilis est, nisi sequatur operis impletio et hoc est quod dicit. Omnis ergo. idest bonorum operum constructionem.
marg.| .3. Supra petram. id est Christum. Talis enim facit opera bona de genere et recta intentione, que duo requiruntur ad impletionem legis evangelice.
Numérotation du verset Mt. 7,24 
moraliter
marg.| {5.153} .2. Omnis. Vir sapiens est humilis. Prov. 11.a. Ubi humilitas, ibi et sapientia. Vir autem stultus est superbus quia stultus dicitur quasi statu altus. Omnis autem superbus altiorem se reputat, quam sit {5.154} in veritate. Sapiens igitur edificat supra petram. id est . Christum, omnia opera sua bona faciens propter ipsum. Stultus autem edificat super arenam, que est terra mobilis. nam opera sua facit propter gloriam humanam, que est instabilis.
Numérotation du verset Mt. 7,25 
marg.| .4. Et descendit pluvia. id est tentatio carnalis lascivie.
marg.| .5. Et venerunt flumina. cupiditatis et avaritie.
marg.| {5.154} .6. Et flaverunt venti. vanitatis et superbie.
marg.| .7. Et irruerunt in domum illam. per importunitatem tentationum.
marg.| .8. Et non cecidit. a stabilitate scilicet. Cuius ratio subditur cum dicitur. Fundata enim erat. et per oppositum.
Numérotation du verset Mt. 7,25 
moraliter
marg.| .{10}. Et descendit pluvia, et venerunt. per quam significatur tentatio {5.155} carnalis lascivie. Per ventos vero tentatio superbie, per flumina vero impetus tribulationis humane, per hec autem edificiumhumilis non leditur, sed edificium superbi totaliter dissipatur.
Numérotation du verset Mt. 7,26 
marg.| .9. Omnis qui audit verba mea etc.   super arenam. id est super mobile fundamentum. Quod facit omnis qui intentionem suam ponit supra aliud quam supra ipsum Deum, quia omnis creatura mutabilis est.
Numérotation du verset Mt. 7,27 
marg.| .{10}. Et descendit pluvia patet ex predictis.
marg.| .{11}. Sequitur: Fuitque ruina eius magna. quia primo ruit in foveam culpe et postea in foveam gehenne, que ruina est magna, quia irreparabilis omnino.
Numérotation du verset Mt. 7,28 
marg.| .{12}. Et factum est. Hic ponitur conclusio omnium precedentium ubi {5.155} ostenditur eminentia doctrine Christi per hoc quod dicitur.
marg.| .1. Admirabantur turbe. quia ut patet ex predictis, docebat eminentissimas virtutes, et imperfectionem legis supplebat, et non solum{5.156} terrena bona sed celestia promittebat. Doctrinam etiam suam mirabiliter confirmabat, propter quod dicitur.
Numérotation du verset Mt. 7,29 
marg.| .2. Erat enim docens etc. Sic autem non docebant Iudeorum periti, scilicet Scribe et pharisei.
Numérotation du verset Mt. 7,29 
moraliter
marg.| {5.156} .2. Erat enim docens eos sicut potestatem habens, id est suam doctrinamconfirmans per opera miraculosa. Ceteri doctores qui non possunt hoc facere doctrinam suam confirmare debent per opera virtuosa.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Mt. 7), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2025. Consultation du 09/05/2025. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=55&chapitre=55_7)
Signaler un complément d'information

Notes :