Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

Glossa ordinaria

Biblia communis

<18.330b> Prologus ‘Utrum difficilius’

Numérotation du verset 1Esr. Prol.330b,1

¶ Incipit prefatio beati Hieronymi presbyteri in librum Esdre. Utrum difficilius sit facere quod poscitis an negare necdum¹ statui ? Nam neque² vobis aliquid imperantibus abnuere sententie est, et magnitudo oneris impositi ita cervices premit, ut ante sub fasce³ ruendum sit quam levandum. Accedunt ad hoc⁴ invidorum studia, qui omne quod scribimus reprehendendum⁵ putant. Et⁶, interdum contra se conscientia repugnante, publice lacerant que⁷ occulte legunt, intantum ut clamare compellar et dicere^a : «Domine, libera animam meam a labiis iniquis et a lingua dolosa». Tertius annus est quod semper scribitis atque⁸ rescribitis ut Esdre librum et Esther⁹ vobis de hebreo transferam¹⁰, quasi non habeatis greca et latina volumina, aut quicquid illud est quod a nobis vertitur, non statim ab omnibus conspuendum sit. «Frustra autem», ut ait quidam^b, «niti neque aliud fatigando nisi odium querere¹¹, extreme dementie est». Itaque obsecro vos, mi Domnion¹² et Rogatiane¹³* carissimi¹⁴, ut privata lectione contenti librum¹⁵ non efferatis¹⁶ in publicum nec¹⁷ fastidiosis cibos ingeratis¹⁸ vitetisque eorum supercilium qui iudicare tantum de aliis et ipsi facere nihil noverunt. Si qui autem fratrum sunt quibus nostra non displicent¹⁹, his tribuatis exemplar, admonentes ut hebrea nomina, quorum grandis in hoc volumine copia est, distincte et per intervalla transcribant²⁰. Nihil enim proderit²¹ emendasse librum²², nisi emendatio librariorum diligentia conservetur.

^a Ps. 119, 2.

^b SALLUSTIUS , De bello Iugurthino, cap. 3, 3, Teubner, p. 54.3.

¶Codd. : <18> Ω^D Ω^M Ω^F Ω^S Ω^J Ω^L Ω^X CorS1 CorS2; ( non percontuli ) ; Rusch Weber | Incipit... Esdre] Incipit prefatio eusebii ieronimi in librum esdre prophete Ω^J, Prefatio sancti Ieronimi in Esdram Ω^L, Prefatio in libro esdre Ω^S, om. Ω^D Ω^F

¹ necdum Ω^D² Ω^F Ω^X Lem57 ] nondum CorS1 |

² Nam neque] Namque Ω^M, Nam Lem57 |

³ fasce Ω^D Ω^L Ω^X etc. ] falce Ω^F |

⁴ Accedunt Ω^D Ω^L² Ω^X etc.] Accedt. Ω^F, Accedit Ω^L* | ad hoc] ab hoc Ω^M |

⁵ reprehendum Ω^D Ω^F² Ω^L Ω^X etc.] reprehendere Ω^F* |

⁶ Et Ω^D Ω^F ] om. Ω^M |

⁷ que Ω^L etc.] et Ω^D Ω^F Ω^S Ω^X |

⁸ atque Rusch Ω^L ] et Ω^M Ω^D Ω^F Ω^S Ω^J Ω^X |

⁹ et Esther K² Ω^M Ω^D Ω^S Ω^F Ω^J Ω^X Rusch Ed1530 Clementina ] om. Ω^L Weber |

¹⁰ transferam] transferamus Ω^J |

¹¹ nisi o. - querere] inv. Ω^M |

¹² Domnion Ω^F Ω^L Ω^X² ] Dominion Amiatinus X Ω^D Ω^S Ω^J* Ω^X*, Dommion Ω^M |

¹³ Rogatiane Ω^D Ω^F Ω^L² Ω^X Weber ] Rogatione Ω^L* Rusch |

¹⁴ carissimi Ω^D Ω^F Ω^L Ω^X ] carissime Weber |

¹⁵ librum Ω^L Rusch Weber ] libros K² Ω^M Ω^D Ω^S Ω^F Ω^X Clementina |

¹⁶ efferatis Ω^M Ω^D Ω^S Ω^F Ω^J Ω^L Rusch Weber ] offeratis Ω^M (hapax) |

¹⁷ nec Ω^L Rusch Weber ] ne Ω^D Ω^F Ω^S Ω^M Ω^X |

¹⁸ c. i. Ω^D Ω^F Ω^S Ω^J Rusch Clementina ] inv. Ω^M Ω^L Weber |

¹⁹ displicent] discpliceret Ω^M |

²⁰ transcribant Ω^J Ω^L Rusch Weber ] scribant Ω^M Ω^D Ω^S Ω^F Ω^X |

²¹ proderit Cor3 (vel) Ω^D Ω^F Ω^L Rusch Weber ] profuit Θ^A Γ^A Ω^M Ω^J² |

²² librum Ω^L Rusch Weber ] libros Θ P* Q Γ^A Ω^M Ω^D Ω^S Ω^F Ω^J Ω^X |

Numérotation du verset 1Esr. Prol.330b,2

Nec quemquam moveat quod unus a nobis liber editus est²³, nec apocryphorum tertii et quarti libri²⁴ somniis delectetur, quia et apud Hebreos Esdre Neemieque sermones in unum volumen coartantur, et que non habentur apud illos nec de viginti quatuor²⁵ senibus²⁶ sunt^c, procul²⁷ abicienda. Si quis autem Septuaginta vobis²⁸ opposuerit interpretes, quorum exemplaria varietas ipsa lacerata et eversa²⁹ demonstrat³⁰, nec potest utique³¹ verum asseri quod diversum est, mittite eum ad evangelia, in quibus multa ponuntur quasi³² de Veteri Testamento, que apud Septuaginta interpretes non habentur, velut illud^d : «Quoniam Nazareus vocabitur» et^e : «Ex Egypto vocavi filium meum» et^f : «Videbunt in³³ quem compunxerunt», multaque alia que latiori operi reservamus et querite ab eo ubi scripta sunt³⁴ ^g. Cumque proferre non potuerit³⁵, vos legite de his exemplaribus que nuper a nobis edita, maledicorum quotidie linguis confodiuntur.

^c Cf. HIERONYMUS, Prologus galeatus in Rg., ed. Weber, p. 365.45-51.

^d Mt. 2, 23.

^e Mt. 2, 15.

^f Io. 19, 37.

^g HIERONYMUS , Epist. 57.

²³ l. e. est Rusch Clementina ] editus est liber K S W Ω^M Ω^D Ω^F Ω^S Ω^J Ω^X Ed1530 , editus liber est Ω^L Weber |

²⁴ libri Ω^D Ω^F Ω^L Ω^X Rusch Weber ] om. Clementina |

²⁵ nec... quattuor Ω^D Ω^F Ω^L Ω^X Rusch Weber ] + nec quicquam viginti (.XX.nti) et .IIII. : sunt libri veteris testamenti ut patet in prologo Regum post medium qui significatur per 24 seniores Apocalypsis 4° CorS2 |

²⁶ senibus Ω^D Ω^F Ω^L Ω^X ] senioribus CorS1 (vel) Cor3, Grima (T31, f. 50ra) |

²⁷ sunt procul Ω^F Ω^L etc.] inv. Ω^S, sunt Ω^D |

²⁸ vobis Rusch Weber etc. ] nobis K Ω^D Ω^S |

²⁹ eversa Rusch etc.] inversa Clementina |

³⁰ demonstrat Rusch etc.] demonstratur Γ^A Ω^J |

³¹ utique] uti Ω^M |

³² quasi Ω^F Ω^X Rusch Weber ] om. Π^K M Φ E S Ω^J Ω^L Ed1530 |

³³ in Ω^F Ω^D Ω^L Ω^X Rusch ] om. Weber |

³⁴ sunt Σ^T Φ^G S Ω^M Ω^D Ω^S Ω^F Ω^J* ] sint Ω^L Weber, st. Ω^X |

³⁵ potuerit Ω^L Rusch Weber ] potuerint X Θ A P* K² Γ A Ω^M Ω^D, potuerunt Ω^F Ω^S |

Numérotation du verset 1Esr. Prol.330b,3

Sed, ut ad compendium veniam, certe quod illaturus sum equissimum est. Edidi aliquid quod non habetur in greco aut³⁶ aliter habetur quam a me versum est. Quid interpretem laniant ? Interrogent Hebreos et, ipsis auctoribus³⁷, translationi³⁸ mee vel arrogent vel derogent fidem. Porro aliud est si, clausis - quod dicitur³⁹ - oculis, mihi volunt maledicere et non imitantur Grecorum studium et⁴⁰ benevolentiam, qui post Septuaginta translatores iam Christi evangelio coruscante Iudeos et Hebionitas legis veteris⁴¹ interpretes, Aquilam videlicet et⁴² Symmachum et Theodotionem, et curiose legunt et per Origenis laborem in Hexaplois⁴³ Ecclesiis dedicarunt⁴⁴. Quanto magis⁴⁵ Latini grati esse deberent⁴⁶, quod exultantem cernerent Greciam⁴⁷ a se aliquid mutuari ? Primum enim magnorum sumptuum est et infinite difficultatis exemplaria posse habere omnia, deinde etiam qui habuerint⁴⁸ et hebrei sermonis ignari sunt, magis errabunt ignorantes quis e multis verius dixerit. Quod etiam sapientissimo cuidam nuper apud Grecos accidit, ut interdum Scripture sensum relinquens, uniuscuiuslibet⁴⁹ interpretis sequeretur errorem. Nos autem, qui hebree lingue saltem parvam habemus scientiam et latinus nobis utcumque sermo non deest, et de aliis magis possumus⁵⁰ iudicare et ea que ipsi intelligimus in nostra lingua promere⁵¹. Itaque licet excetra⁵²*

³⁶ aut Ω^M Ω^J Ω^S Rusch Clementina ] vel Ω^F Ω^D Ω^L Ω^X Weber |

³⁷ auctoribus CorS2 (antiq. sic) Ω^D² (actor-) Ω^J Ω^L Rusch Weber ] lectoribus CorS2 (moderni) Ω^D* Ω^S Ω^F Ω^X, lectionibus Ω^M |

³⁸ translationi Ω^L etc.] translationis W Ω^D Ω^S Ω^M |

³⁹ Porro... quod dicitur Ω^D Rusch ] porro quod dicitur al. ut legis veteris pentateuci et prophetarum CorS2# ( cacogr. ? ) |

⁴⁰ et Ω^D Ω^S Ω^F Rusch Weber ] ac Φ^R N Q K S W Γ^A Ω^J Ω^M Clementina |

⁴¹ veteris Ω^D Ω^S Ω^F Ω^J Ω^L Rusch Weber etc.] veteres X Ω^M |

⁴² et X Π^K Σ^T M Φ E P S² W Ψ^D Ω^J Ω^L Rusch Ed1530 Clementina ] om. Ω^M Ω^D Ω^F Ω^M Weber |

⁴³ in Hexaplois Amiatinus N S Q W etc. Rusch Weber (εξαπλοις)] Exaplois M E Π^K Φ Ψ D Σ^T Ω^S (exapolis cum Φ P²) Ω^J Ω^L, om. Ω^D Ω^F Ω^X ( forte correctum#? ), in Esdra Ω^M, + in (?) Esdram al. m. marg. Ω^D, in Hexaplis Ed1530 Clementina |

⁴⁴ dedicarunt Ω^M Ω^J Ω^L Rusch Weber ] dedicaverunt Π^K Ψ^D Ω^D Ω^F Ω^S Ω^X |

⁴⁵ quanto magis] cf. CorS2 (alii incipiunt hic, non Paris. correctio) |

⁴⁶ deberent Ω^M Ω^D Ω^F Ω^J Ω^L Rusch Weber ] debent Ω^S |

⁴⁷ Greciam Ω^F² ( marg. ) Rusch Weber ] om. Ω^D*, gratiam M* Θ Γ^A Ψ^D Ω^F* ( eras. ) Ω^S |

⁴⁸ habuerint Ω^M Ω^J Ω^S Ω^L etc. Rusch Weber ] habuerit , habuerunt Ω^D Ω^F |

⁴⁹ uniuscuiuslibet Ω^M Ω^D Ω^S Ω^F Ω^L Rusch Weber ] uniuiscuiusque Ω^J Clementina |

⁵⁰ et... possumus Ω^L Rusch Weber ] ut... possumus Ω^F Ω^X, et... possimus magis Ω^M, ut... possimus Ω^D |

⁵¹ promere Amiatinus* Π K E M Φ Ψ^D CorS1 (antiq. habent PROMERE .t. / et sic Paris<iensis>) Cor3 (antiq.) Ω^J Ω^L Ω^X² ( al. m. marg. ) Rusch Clementina ] expromere CorS1 (alii habent) Weber, exprimere Cava Λ L Σ^T Θ P S² Γ^A Ω^D Ω^M Ω^F Ω^S Ω^X |

⁵² excetra CorS2 (Quid sit excetra lege Isidor. Lib. 11, capitulo deportentis et 12 capitulo de serpentibus. Per excetram et Sinonem, qui fuit proditor, vult Ieronimus intelligi suos emulos et detractores) Ω^S Ω^J Ω^L Weber ] excethra Π Cor1 P (vide glossam) Ω^D Ω^M Ω^F Ω^X, excethara Cor1 L, exedra , hydra Ψ^D² Rusch Clementina |

sibilet, «victorque Sinon incendia»^h iactet.

^h VERGILIUS , Aeneis, 2, 329 : « … victorque Sinon incendia miscet insultans ».

Numquam meum iuvante Christo silebit eloquium, etiam precisa lingua balbutiet. Legant qui volunt, qui nolunt abiiciant. Eventilent apices, litteras calumnientur⁵³. Magis vestra caritate⁵⁴ provocabor⁵⁵ ad studium, quam illorum detractione et odio deterrebor.ⁱ

ⁱ HIERONYMUS , Prologus in libros Esdrae, Edmaior., t. 8, p. 2-7 ; ed. Weber, p. 638-639.

⁵³ calumpnientur] calumpniantur Ω^D |

⁵⁴ caritate Ω^D Ω^F Ω^L ] veritate Ω^M |

⁵⁵ provocabor Ω^F Ω^L Ω^X Rusch Weber ] promovebor CorS2 ( hapax ) |

<18.330b> Prologus ‘Utrum difficilius’

Numérotation du verset 1Esr. Prol.330b,1

^prol.| ¶^A {t. 2 : Erfurt, f. 131ra ; facsim., p. 261a} Incipit prefatio beati Hieronymi presbyteri in librum Esdre. Utrum difficilius sit facere quod poscitis an negare necdum¹ statui ? Nam neque² vobis aliquid imperantibus abnuere sententie est, et magnitudo oneris impositi ita cervices premit, ut ante sub fasce³ ruendum sit quam levandum. Accedunt ad hoc⁴ invidorum studia, qui omne quod scribimus reprehendendum⁵ putant. Et⁶, interdum contra se conscientia repugnante, publice lacerant que⁷ occulte legunt, intantum ut clamare compellar et dicere^a : «Domine, libera animam meam a labiis iniquis et a lingua dolosa». Tertius annus est quod semper scribitis atque⁸ rescribitis ut Esdre librum et Esther⁹ vobis de hebreo transferam¹⁰, quasi non habeatis greca et latina volumina, aut quicquid illud est quod a nobis vertitur, non statim ab omnibus conspuendum sit. «Frustra autem», ut ait quidam^b, «niti neque aliud fatigando nisi odium querere¹¹, extreme dementie est». Itaque obsecro vos, mi Domnion¹² et Rogatiane¹³* carissimi¹⁴, ut privata lectione contenti librum¹⁵ non efferatis¹⁶ in publicum nec¹⁷ fastidiosis cibos ingeratis¹⁸ vitetisque eorum supercilium qui iudicare tantum de aliis et ipsi facere nihil noverunt. Si qui autem fratrum sunt quibus nostra non displicent¹⁹, his tribuatis exemplar, admonentes ut hebrea nomina, quorum grandis in hoc volumine copia est, distincte et per intervalla transcribant²⁰. Nihil enim proderit²¹ emendasse librum²², nisi emendatio librariorum diligentia conservetur.

^a Ps. 119, 2.

^b Sallustius , De bello Iugurthino, cap. 3, 3, Teubner, p. 54.3.

^A ¶Codd. : <18> Ω^D Ω^M Ω^F Ω^S Ω^J Ω^L Ω^X Cor1 ^P CorS1 CorS2; Lem57, f. 260r ( non percontuli ) ; Rusch Weber | Incipit... Esdre] Incipit prefatio eusebii ieronimi in librum esdre prophete Ω^J, Prefatio sancti Ieronimi in Esdram Ω^L, Prefatio in libro esdre Ω^S, om. Ω^D Ω^F

¹ necdum Ω^D² Ω^F Ω^X Lem57 ] nondum CorS1

² Nam neque] Namque Ω^M, Nam Lem57 Ed1455

³ fasce Ω^D Ω^L Ω^X etc. ] falce Ω^F

⁴ Accedunt Ω^D Ω^L² Ω^X etc.] Accedt. Ω^F, Accedit Ω^L* | ad hoc] ab hoc Ω^M

⁵ reprehendum Ω^D Ω^F² Ω^L Ω^X etc.] reprehendere Ω^F*

⁶ Et Ω^D Ω^F ] om. Ω^M

⁷ que Ω^L etc.] et Ω^D Ω^F Ω^S Ω^X

⁸ atque Rusch Ω^L ] et Ω^M Ω^D Ω^F Ω^S Ω^J Ω^X

⁹ et Esther K² Ω^M Ω^D Ω^S Ω^F Ω^J Ω^X Ed1455 Rusch Ed1530 Clementina ] om. Ω^L Weber

¹⁰ transferam] transferamus Ω^J

¹¹ nisi o. - querere] inv. Ω^M

¹² Domnion Ω^F Ω^L Ω^X² ] Dominion Amiatinus X Ω^D Ω^S Ω^J* Ω^X*, Dommion Ω^M

¹³ Rogatiane Ω^D Ω^F Ω^L² Ω^X Weber ] Rogatione Ω^L* Rusch

¹⁴ carissimi Ω^D Ω^F Ω^L Ω^X ] carissime Weber

¹⁵ librum Ω^L Rusch Weber ] libros K² Ω^M Ω^D Ω^S Ω^F Ω^X Ed1455 Clementina

¹⁶ efferatis Ω^M Ω^D Ω^S Ω^F Ω^J Ω^L Rusch Weber ] offeratis Ω^M (hapax)

¹⁷ nec Ω^L Rusch Weber ] ne Ω^D Ω^F Ω^S Ω^M Ω^X

¹⁸ c. i. Ω^D Ω^F Ω^S Ω^J Ed1455 Rusch Clementina ] inv. Ω^M Ω^L Weber

¹⁹ displicent] discpliceret Ω^M

²⁰ transcribant Ω^J Ω^L Rusch Weber ] scribant Ω^M Ω^D Ω^S Ω^F Ω^X

²¹ proderit Cor3 (vel) Ω^D Ω^F Ω^L Rusch Weber ] profuit Θ^A Γ^A Ω^M Ω^J²

²² librum Ω^L Rusch Weber ] libros Θ P* Q Γ^A Ω^M Ω^D Ω^S Ω^F Ω^J Ω^X

Numérotation du verset 1Esr. Prol.330b,2

^prol.| Nec quemquam moveat quod unus a nobis liber editus est²³, nec apocryphorum tertii et quarti libri²⁴ somniis delectetur, quia et apud Hebreos Esdre Neemieque sermones in unum volumen coartantur, et que non habentur apud illos nec de viginti quatuor²⁵ senibus²⁶ sunt^c, procul²⁷ abicienda. Si quis autem Septuaginta vobis²⁸ opposuerit interpretes, quorum exemplaria varietas ipsa lacerata et eversa²⁹ demonstrat³⁰, nec potest utique³¹ verum asseri quod diversum est, mittite eum ad evangelia, in quibus multa ponuntur quasi³² de Veteri Testamento, que apud Septuaginta interpretes non habentur, velut illud^d : «Quoniam Nazareus vocabitur» et^e : «Ex Egypto vocavi filium meum» et^f : «Videbunt in³³ quem compunxerunt», multaque alia que latiori operi reservamus et querite ab eo ubi scripta sunt³⁴ ^g. Cumque proferre non potuerit³⁵, vos legite de his exemplaribus que nuper a nobis edita, maledicorum quotidie linguis confodiuntur.

^c Cf. Hieronymus, Prologus galeatus in Rg., ed. Weber, p. 365.45-51.

^d Mt. 2, 23.

^e Mt. 2, 15.

^f Io. 19, 37.

^g Hieronymus , Epist. 57.

²³ l. e. est Rusch Clementina ] editus est liber K S W Ω^M Ω^D Ω^F Ω^S Ω^J Ω^X Ed1530 , editus liber est Ω^L Ed1455 Weber

²⁴ libri Ω^D Ω^F Ω^L Ω^X Rusch Weber ] om. Clementina

²⁶ senibus Ω^D Ω^F Ω^L Ω^X ] senioribus CorS1 (vel) Cor3, Grima (T31, f. 50ra)

²⁷ sunt procul Ω^F Ω^L etc.] inv. Ω^S, sunt Ω^D

²⁸ vobis Rusch Weber etc. ] nobis K Ω^D Ω^S

²⁹ eversa Rusch etc.] inversa Clementina

³⁰ demonstrat Rusch etc.] demonstratur Γ^A Ω^J

³¹ utique] uti Ω^M

³² quasi Ω^F Ω^X Rusch Weber ] om. Π^K M Φ E S Ω^J Ω^L Ed1530

³³ in Ω^F Ω^D Ω^L Ω^X Rusch ] om. Weber

³⁴ sunt Σ^T Φ^G S Ω^M Ω^D Ω^S Ω^F Ω^J* Ed1455 ] sint Ω^L Weber, st. Ω^X

³⁵ potuerit Ω^L Rusch Weber ] potuerint X Θ ^A P* K² Γ ^A Ω^M Ω^D, potuerunt Ω^F Ω^S

Numérotation du verset 1Esr. Prol.330b,3

^prol.| Sed, ut ad compendium veniam, certe quod illaturus sum equissimum est. Edidi aliquid quod non habetur in greco aut³⁶ aliter habetur quam {t. 2 : Erfurt, f. 131rb ; facsim., p. 261b} a me versum est. Quid interpretem laniant ? Interrogent Hebreos et, ipsis auctoribus³⁷, translationi³⁸ mee vel arrogent vel derogent fidem. Porro aliud est si, clausis - quod dicitur³⁹ - oculis, mihi volunt maledicere et non imitantur Grecorum studium et⁴⁰ benevolentiam, qui post Septuaginta translatores iam Christi evangelio coruscante Iudeos et Hebionitas legis veteris⁴¹ interpretes, Aquilam videlicet et⁴² Symmachum et Theodotionem, et curiose legunt et per Origenis laborem in Hexaplois⁴³ Ecclesiis dedicarunt⁴⁴. Quanto magis⁴⁵ Latini grati esse deberent⁴⁶, quod exultantem cernerent Greciam⁴⁷ a se aliquid mutuari ? Primum enim magnorum sumptuum est et infinite difficultatis exemplaria posse habere omnia, deinde etiam qui habuerint⁴⁸ et hebrei sermonis ignari sunt, magis errabunt ignorantes quis e multis verius dixerit. Quod etiam sapientissimo cuidam nuper apud Grecos accidit, ut interdum Scripture sensum relinquens, uniuscuiuslibet⁴⁹ interpretis sequeretur errorem. Nos autem, qui hebree lingue saltem parvam habemus scientiam et latinus nobis utcumque sermo non deest, et de aliis magis possumus⁵⁰ iudicare et ea que ipsi intelligimus in nostra lingua promere⁵¹. Itaque licet excetra⁵²*

³⁶ aut Ω^M Ω^J Ω^S Rusch Clementina ] vel Ω^F Ω^D Ω^L Ω^X Weber

³⁷ auctoribus CorS2 (antiq. sic) Ω^D² (actor-) Ω^J Ω^L Rusch Weber ] lectoribus CorS2 (moderni) Ω^D* Ω^S Ω^F Ω^X, lectionibus Ω^M

³⁸ translationi Ω^L etc.] translationis W Ω^D Ω^S Ω^M

³⁹ Porro... quod dicitur Ω^D Rusch ] porro quod dicitur al. ut legis veteris pentateuci et prophetarum CorS2# ( cacogr. ? )

⁴⁰ et Ω^D Ω^S Ω^F Rusch Weber ] ac Φ^R N Q K S W Γ^A Ω^J Ω^M Ed1455 Clementina

⁴¹ veteris Ω^D Ω^S Ω^F Ω^J Ω^L Rusch Weber etc.] veteres X Ω^M

⁴² et X Π^K Σ^T M Φ E P S² W Ψ^D Ω^J Ω^L Ed1455 Rusch Ed1530 Clementina ] om. Ω^M Ω^D Ω^F Ω^M Weber

⁴³ in Hexaplois Amiatinus N S Q W etc. Rusch Weber (εξαπλοις)] Exaplois M E Π^K Φ Ψ ^D Σ^T Ω^S (exapolis cum Φ ^P²) Ω^J Ω^L, om. Ω^D Ω^F Ω^X ( forte correctum#? ), in Esdra Ω^M, + in (?) Esdram al. m. marg. Ω^D, in Hexaplis Ed1530 Clementina

⁴⁴ dedicarunt Ω^M Ω^J Ω^L Rusch Weber ] dedicaverunt Π^K Ψ^D Ω^D Ω^F Ω^S Ω^X

⁴⁵ quanto magis] cf. CorS2 (alii incipiunt hic, non Paris. correctio)

⁴⁶ deberent Ω^M Ω^D Ω^F Ω^J Ω^L Rusch Weber ] debent Ω^S

⁴⁷ Greciam Ω^F² ( marg. ) Rusch Weber ] om. Ω^D*, gratiam M* Θ Γ^A Ψ^D Ω^F* ( eras. ) Ω^S

⁴⁸ habuerint Ω^M Ω^J Ω^S Ω^L etc. Rusch Weber ] habuerit Ed1455 , habuerunt Ω^D Ω^F

⁴⁹ uniuscuiuslibet Ω^M Ω^D Ω^S Ω^F Ω^L Ed1455 Rusch Weber ] uniuiscuiusque Ω^J Clementina

⁵⁰ et... possumus Ω^L Rusch Weber ] ut... possumus Ω^F Ω^X, et... possimus magis Ω^M, ut... possimus Ω^D

⁵¹ promere Amiatinus* Π ^K E M Φ Ψ^D CorS1 (antiq. habent promere .t. / et sic Paris<iensis>) Cor3 (antiq.) Ω^J Ω^L Ω^X² ( al. m. marg. ) Ed1455 Rusch Clementina ] expromere CorS1 (alii habent) Weber, exprimere Cava Λ ^L Σ^T Θ P S² Γ^A Ω^D Ω^M Ω^F Ω^S Ω^X

⁵² excetra CorS2 (Quid sit excetra lege Isidor. Lib. 11, capitulo deportentis et 12 capitulo de serpentibus. Per excetram et Sinonem, qui fuit proditor, vult Ieronimus intelligi suos emulos et detractores) Ω^S Ω^J Ω^L Weber ] excethra Π Cor1 ^P (vide glossam) Ω^D Ω^M Ω^F Ω^X, excethara Cor1 ^L, exedra Ed1455 , hydra Ψ^D² Rusch Clementina

^marg.| + genus serpentis^B

^B ¶Codd. : Λ^L ; om. Rusch

^marg.| + serpens, hydra scilicet^C

^C ¶Codd. : Ω^M ; om. Rusch

^prol.| sibilet, «victorque Sinon incendia»^h iactet.

^h Vergilius , Aeneis, 2, 329 : « … victorque Sinon incendia miscet insultans ».

^marg.| + Excetra : serpens est in Virgilio quem Hercules interfecit. Sinon fuit quidam proditor cuius consilio Troia incensa et destructa fuit. Per hec⁵³ vult Hieronimus intelligi suos emulos id est⁵⁴ detractatores.^D

^D ¶Codd. : Cor1 ^L(16v) Cor1 ^P (146r) ; om. Ω^M Rusch etc.

⁵³ hec] hoc Cor1 ^L

⁵⁴ id est] om. Cor1 ^P

^prol.| Numquam meum iuvante Christo silebit eloquium, etiam precisa lingua balbutiet. Legant qui volunt, qui nolunt abiiciant. Eventilent apices, litteras calumnientur⁵⁵. Magis vestra caritate⁵⁶ provocabor⁵⁷ ad studium, quam illorum detractione et odio deterrebor.ⁱ

ⁱ Hieronymus , Prologus in libros Esdrae, Edmaior., t. 8, p. 2-7 ; ed. Weber, p. 638-639.

⁵⁵ calumpnientur] calumpniantur Ω^D

⁵⁶ caritate Ω^D Ω^F Ω^L ] veritate Ω^M

⁵⁷ provocabor Ω^F Ω^L Ω^X Rusch Weber ] promovebor CorS2 ( hapax )

Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (1Esr. Prologus ‘Utrum difficilius’), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 06/10/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=18&chapitre=18_Prol.330b)

Signaler un complément d'information

Notes :

<18. Liber Esdrae primus**>

<18.330b> Prologus ‘Utrum difficilius’

<18. Liber Esdrae primus**>

<18.330b> Prologus ‘Utrum difficilius’