Glossa ordinaria

Capitulum 19

Numérotation du verset Idc. 19,1 

¶Fuit quidam vir Levites habitans1 in latere montis Ephraim qui accepit uxorem de Bethleem Iuda.
1 habitans ] om.
Numérotation du verset Idc. 19,2 

Que reliquit eum et reversa est in domum patris sui2 Bethleem, mansitque apud eum quatuor mensibus.
2 sui] + in Tr33
Numérotation du verset Idc. 19,3 

Secutusque3 est eam vir suus volensque reconciliari ei4 atque blandiri et secum reducere, habens in comitatu puerum et duos asinos. Que suscepit eum et introduxit in domum patris sui. Quod, cum audisset socer eius, eumque vidisset, occurrit ei letus
3 Secutusque] Secutus Tr33 |
4 volensque] volens Weber | r. ei] inv. Tr33 ΩL Weber |
Numérotation du verset Idc. 19,4 

et amplexatus est hominem. Mansitque gener in domo soceri tribus diebus, comedens cum eo et bibens5 familiariter.
5 cum eo – et bibens] inv. et bibens cum eo Tr33
Numérotation du verset Idc. 19,5 

Die autem quarto de nocte consurgens proficisci voluit. Quem tenuit socer et ait ad eum: Gusta prius pusillum6 panis et conforta stomachum et sic proficisceris.
6 pusillum Cava Cor3 (moderni) Tr33 Ω Rusch ] pauxillulum Λ Φ, pauxillum Weber , Cor3 (antiq. PAXILLUM vel PAXILLULUM ), pauxilulum ΩL
Numérotation du verset Idc. 19,6 

Sederuntque simul et comederunt et7 biberunt.
7 et] ac Weber
¶Dixitque pater puelle ad generum suum: Queso te ut hodie hic maneas pariterque letemur.
Numérotation du verset Idc. 19,7 

At ille consurgens cepit velle proficisci. Et nihilominus obnixe eum socer8 tenuit et apud se fecit manere.
8 eum socer] inv. Tr33
Numérotation du verset Idc. 19,8 

Mane autem9 facto parabat Levites iter. Cui socer rursum10: Obsecro11 inquit ut paululum cibi capias et assumptis viribus donec increscat dies postea proficiscaris. Comederunt ergo simul,
9 autem Tr33 Rusch ] om. Weber |
10 s. r. Tr33 ] inv. Weber |
11 Obsecro Tr33 ] Oro te Weber |
Numérotation du verset Idc. 19,9 

surrexitque adolescens ut pergeret cum uxore sua et puero.
¶Cui rursum locutus est socer:
¶Considera quod dies ad occasum declivior sit et propinquat12 ad vesperum. Mane apud me etiam hodie et duc letum diem et cras proficisceris ut vadas in domum tuam.
12 propinquat] propinquet Tr33 Weber
Numérotation du verset Idc. 19,10 

Noluit gener acquiescere sermonibus eius sed statim perrexit et venit contra Iebus, que altero nomine vocatur13 Hierusalem, ducens secum duos asinos onustos et concubinam.
13 vocatur Tr33 Rusch ] vocabatur Weber
Numérotation du verset Idc. 19,11 

Iamque aderant iuxta Iebus et dies mutabatur in noctem. Dixitque puer ad dominum suum: Veni, obsecro, declinemus ad urbem Iebuseorum et maneamus in ea.
Numérotation du verset Idc. 19,12 

Cui respondit dominus: Non ingrediar oppidum gentis aliene que non est de filiis Israel, sed transibo usque Gabaa
Numérotation du verset Idc. 19,13 

et cum illuc pervenero manebimus in ea aut certe in urbe Rama.
Numérotation du verset Idc. 19,14 

Transierunt ergo14 Iebus et ceptum carpebant iter, occubuitque eis sol iuxta Gabaa que est in tribu Beniamin.
14 ergo] igitur Tr33 Weber
Numérotation du verset Idc. 19,15 

Diverteruntque15 ad eam ut manerent ibi.
15 Diverteruntque] Deveneruntque Tr33
¶Quo cum intrassent sedebant in platea civitatis et nullus eos recipere volebat hospitio.
Numérotation du verset Idc. 19,16 

Et ecce apparuit homo senex revertens de agro et de opere suo vesperi16 qui et ipse de monte erat17 Ephraim et peregrinus habitabat in Gabaa. Homines autem regionis illius erant filii Gemini18.
16 vesperi Tr33 Rusch ] vespere Weber |
17 de monte - erat] inv. Tr33 Weber |
18 Gemini Tr33 ] Iemini Weber |
Numérotation du verset Idc. 19,17 

Elevatisque oculis vidit senex sedentem hominem cum sarcinulis suis in platea civitatis et dixit ad eum: Uunde venis et quo vadis?
Numérotation du verset Idc. 19,18 

Qui respondit ei: Profecti sumus de Bethleem Iuda et pergimus ad locum nostrum qui est in latere montis Ephraim unde ieramus in19 Bethleem. Et nunc vadimus ad domum Dei nullusque sub tectum suum nos20 vult recipere.
19 in Τ Μ Φ Rusch Clementina ] om. Tr33Weber |
20 sub tectum suum - nos] inv. Tr33 Weber |
Numérotation du verset Idc. 19,19 

habentes paleas et fenum in asinorum pabulum et panem ac vinum in meos et ancille tue usus et pueri qui mecum est. Nulla re indigemus nisi hospitio.
Numérotation du verset Idc. 19,20 

Cui respondit senex: Pax tecum sit. Ego prebebo omnia que necessaria sunt, tantum queso ne in platea maneas.
Numérotation du verset Idc. 19,21 

¶Introduxitque eum in domum suam21 et pabulum asinis prebuit ac postquam laverunt pedes suos recepit eos in convivium.
21 suam] + qui
Numérotation du verset Idc. 19,22 

Illis epulantibus et post laborem itineris cibo ac22 potu reficientibus corpora venerunt viri civitatis illius filii Belial23, id est absque iugo, et, circumdantes domum senis, fores pulsare24 ceperunt, clamantes ad dominum domus atque dicentes: Educ virum qui ingressus est domum tuam ut abutamur eo25.
22 ac] et Tr33 |
23 filii Belial בְנֵי-בְלִיַּעַל] filii iniquitatis Vetus Itala (Vetus latina Database ; υἱοὶ παρανόμων ) |
24 fores pulsare] pulsare domum ΩM Tr33 |
25 abutamur] abitamur ΦP | eo] ab eo F, cum eo ΠC, eum ΘH ; וְנֵדָעֶֽנּוּ = ἵνα γνῶμεν αὐτόν ; cf. Gn. 19, 6 |
Numérotation du verset Idc. 19,23 

Egressusque est ad eos senex et ait: Nolite, fratres, nolite facere malum hoc quia ingressus est homo hospitium meum et cessate ab hac stultitia.
Numérotation du verset Idc. 19,24 

Habeo filiam virginem et hic homo habet concubinam; educam eas26 ad vos et27* humilietis eas et vestram libidinem28 compleatis, tantum obsecro ne29 scelus hoc contra naturam30 operemini in virum.
26 eas Ω Rusch Weber ] eam ΠD* ΨD*F*M, eos ΦAV* |
27 et B ΘH ΨF Tr33* ΩS] om. Tr33² (exp.), ut Rusch Weber |
28 libidinem] liuidinem Cava B |
29 ne] nec ΦP |
30 scelus hoc contra naturam] insaniam Vetus Itala (Vetus latina Database) ; τὸ ῥῆμα τῆς ἀφροσύνης ; cf. דְּבַר הַנְּבָלָה הַזֹּאת |
Numérotation du verset Idc. 19,25 

Nolebant acquiescere sermonibus illius31. Quod cernens homo eduxit32 ad eos concubinam suam et eis tradidit inludendam. Qua cum tota nocte abusi essent, dimiserunt eam mane.
31 illius] eius Tr33 Weber |
32 eduxit] adduxit Tr33 |
Numérotation du verset Idc. 19,26 

At mulier recedentibus tenebris venit ad ostium domus ubi manebat dominus suus et ibi corruit.
Numérotation du verset Idc. 19,27 ¶

Mane33 facto surrexit homo et aperuit ostium34 ut ceptam expleret viam et ecce concubina eius iacebat ante ostium sparsis in limine manibus.
33 Mane] + autem Tr33 |
34 ostium] + suum Tr33 |
Numérotation du verset Idc. 19,28 

Cui ille putans eam quiescere loquebatur: Surge et35* ambulemus. Qua nihil respondente, intellegens quod erat mortua36, tulit eam et imposuit asino, reversusque est in domum suam.
35 et L Tr33 Clementina ] ut Rusch |
36 mortua Cava Λ L F X ΠD Σ B T² M Φ ΘH1AMG P Ψ Tr33 Ω ΩL Rusch Ed1530 Clementina cum LXX ] om. Weber |
Numérotation du verset Idc. 19,29 

Quam cum esset ingressus, arripuit gladium et cadaver uxoris cum ossibus suis in duodecim partes ac frusta concidens misit in omnes terminos Israel.
Numérotation du verset Idc. 19,30 

Quod cum vidissent singuli conclamabant: Numquam res talis facta est in Israel ex eo die quo ascenderunt patres nostri de Egypto usque in presens tempus; ferte sententiam et in commune37 decernite quid facto opus sit.
37 commune] communi Tr33

Capitulum 19

Numérotation du verset Idc. 19,1 
¶Fuit quidam vir Levites habitans1 in latere montis Ephraim qui accepit uxorem de Bethleem Iuda.
1 habitans Tr33 ] om. P14417
Numérotation du verset Idc. 19,2 
Que reliquit eum et reversa est in domum patris sui2 Bethleem, mansitque apud eum quatuor mensibus.
2 sui] + in Tr33
Numérotation du verset Idc. 19,3 
Secutusque3 est eam vir suus volensque reconciliari ei4 atque blandiri et secum reducere, habens in comitatu puerum et duos asinos. Que suscepit eum et introduxit in domum patris sui. Quod, cum audisset socer eius, eumque vidisset, occurrit ei letus
3 Secutusque] Secutus Tr33
4 volensque] volens Weber | r. ei] inv. Tr33 ΩL Weber
Numérotation du verset Idc. 19,4 
et amplexatus est hominem. Mansitque gener in domo soceri tribus diebus, comedens cum eo et bibens5 familiariter.
5 cum eo – et bibens] inv. et bibens cum eo Tr33
Numérotation du verset Idc. 19,5 
Die autem quarto de nocte consurgens proficisci voluit. Quem tenuit socer et ait ad eum: Gusta prius pusillum6 panis et conforta stomachum et sic proficisceris.
6 pusillum Cava Cor3 (moderni) Tr33 Ω Rusch ] pauxillulum Λ Φ, pauxillum Weber , Cor3 (antiq. paxillum vel   paxillulum ), pauxilulum ΩL
Numérotation du verset Idc. 19,6 
Sederuntque simul et comederunt et7 biberunt.
7 et] ac Weber
¶Dixitque pater puelle ad generum suum: Queso te ut hodie {t. 1: Erfurt, f. 250va; facsim., p.500a} hic maneas pariterque letemur.
Numérotation du verset Idc. 19,7 
At ille consurgens cepit velle proficisci. Et nihilominus obnixe eum socer8 tenuit et apud se fecit manere.
8 eum socer] inv. Tr33
Numérotation du verset Idc. 19,8 
Mane autem9 facto parabat Levites iter. Cui socer rursum10: Obsecro11 inquit ut paululum cibi capias et assumptis viribus donec increscat dies postea proficiscaris. Comederunt ergo simul,
9 autem Tr33 Rusch ] om. Weber
10 s. r. Tr33 ] inv. Weber
11 Obsecro Tr33 ] Oro te Weber
Numérotation du verset Idc. 19,9 
surrexitque adolescens ut pergeret cum uxore sua et puero.
¶Cui rursum locutus est socer:
¶Considera quod dies ad occasum declivior sit et propinquat12 ad vesperum. Mane apud me etiam hodie et duc letum diem et cras proficisceris ut vadas in domum tuam.
12 propinquat] propinquet Tr33 Weber
Numérotation du verset Idc. 19,10 
Noluit gener acquiescere sermonibus eius sed statim perrexit et venit contra Iebus, que altero nomine vocatur13 Hierusalem, ducens secum duos asinos onustos et concubinam.
13 vocatur Tr33 Rusch ] vocabatur Weber
Numérotation du verset Idc. 19,11 
Iamque aderant iuxta Iebus et dies mutabatur in noctem. Dixitque puer ad dominum suum: Veni, obsecro, declinemus ad urbem Iebuseorum et maneamus in ea.
Numérotation du verset Idc. 19,12 
Cui respondit dominus: Non ingrediar oppidum gentis aliene que non est de filiis Israel, sed transibo usque Gabaa
Numérotation du verset Idc. 19,13 
et cum illuc pervenero manebimus in ea aut certe in urbe Rama.
Numérotation du verset Idc. 19,14 
Transierunt ergo14 Iebus et ceptum carpebant iter, occubuitque eis sol iuxta Gabaa que est in tribu Beniamin.
14 ergo] igitur Tr33 Weber
Numérotation du verset Idc. 19,15 
Diverteruntque15 ad eam ut manerent ibi.
15 Diverteruntque] Deveneruntque Tr33
¶Quo cum intrassent sedebant in platea civitatis et nullus eos recipere volebat hospitio.
Numérotation du verset Idc. 19,16 
Et ecce apparuit homo senex revertens de agro et de opere suo vesperi16 qui et ipse de monte erat17 Ephraim et peregrinus habitabat in Gabaa. Homines autem regionis illius erant filii Gemini18.
16 vesperi Tr33 Rusch ] vespere Weber
17 de monte - erat] inv. Tr33 Weber
18 Gemini Tr33 ] Iemini Weber
Numérotation du verset Idc. 19,17 
Elevatisque oculis vidit senex sedentem hominem cum sarcinulis suis in platea civitatis et dixit ad eum: Uunde venis et quo vadis?
Numérotation du verset Idc. 19,18 
Qui respondit ei: Profecti sumus de Bethleem Iuda et pergimus ad locum nostrum qui est in latere montis Ephraim unde ieramus in19 Bethleem. Et nunc vadimus ad domum Dei nullusque sub tectum suum nos20 vult recipere.
19 in Τ Μ Φ Rusch Clementina ] om. Tr33Weber
20 sub tectum suum - nos] inv. Tr33 Weber
Numérotation du verset Idc. 19,19 
habentes paleas et fenum in asinorum pabulum et panem ac vinum in meos et ancille tue usus et pueri qui mecum est. Nulla re indigemus nisi hospitio.
Numérotation du verset Idc. 19,20 
Cui respondit senex: Pax tecum sit. Ego prebebo omnia que necessaria sunt, tantum queso ne in platea maneas.
Numérotation du verset Idc. 19,21 
¶Introduxitque eum in domum suam21 et pabulum asinis prebuit ac postquam laverunt pedes suos recepit eos in convivium.
21 suam] + qui Tr33
Numérotation du verset Idc. 19,22 
Illis epulantibus et post laborem itineris cibo ac22 potu reficientibus corpora venerunt viri civitatis illius filii Belial23, id est absque iugo, et, circumdantes domum senis, fores pulsare24 ceperunt, clamantes ad dominum domus atque dicentes: Educ virum qui ingressus est domum tuam ut abutamur eo25.
22 ac] et Tr33
23 filii Belial בְנֵי-בְלִיַּעַל] filii iniquitatis Vetus Itala (Vetus latina Database ; υἱοὶ παρανόμων )
24 fores pulsare] pulsare domum ΩM Tr33
25 abutamur] abitamur ΦP | eo] ab eo F, cum eo ΠC, eum ΘH ; וְנֵדָעֶֽנּוּ = ἵνα γνῶμεν αὐτόν ; cf. Gn. 19, 6
Numérotation du verset Idc. 19,23 
Egressusque est ad eos senex et ait: Nolite, fratres, nolite facere malum hoc quia ingressus est homo hospitium meum et cessate ab hac stultitia.
Numérotation du verset Idc. 19,24 
Habeo filiam virginem et hic homo habet concubinam; educam eas26 ad vos et27* humilietis eas et vestram libidinem28 compleatis, tantum obsecro ne29 scelus hoc contra naturam30 {t. 1: Erfurt, f. 250vb; facsim., p.500b} operemini in virum.
26 eas Ω Rusch Weber ] eam ΠD* ΨD*F*M, eos ΦAV*
27 et B ΘH ΨF Tr33* ΩS] om. Tr33² (exp.), ut Rusch Weber
28 libidinem] liuidinem Cava B
29 ne] nec ΦP
30 scelus hoc contra naturam] insaniam Vetus Itala (Vetus latina Database) ; τὸ ῥῆμα τῆς ἀφροσύνης ; cf. דְּבַר הַנְּבָלָה הַזֹּאת
Numérotation du verset Idc. 19,25 
Nolebant acquiescere sermonibus illius31. Quod cernens homo eduxit32 ad eos concubinam suam et eis tradidit inludendam. Qua cum tota nocte abusi essent, dimiserunt eam mane.
31 illius] eius Tr33 Weber
32 eduxit] adduxit Tr33
Numérotation du verset Idc. 19,26 
At mulier recedentibus tenebris venit ad ostium domus ubi manebat dominus suus et ibi corruit.
Numérotation du verset Idc. 19,27 
Mane33 facto surrexit homo et aperuit ostium34 ut ceptam expleret viam et ecce concubina eius iacebat ante ostium sparsis in limine manibus.
33 Mane] + autem Tr33
34 ostium] + suum Tr33
Numérotation du verset Idc. 19,28 
Cui ille putans eam quiescere loquebatur: Surge et35* ambulemus. Qua nihil respondente, intellegens quod erat mortua36, tulit eam et imposuit asino, reversusque est in domum suam.
35 et L Tr33 Clementina ] ut Rusch
36 mortua Cava Λ L F X ΠD Σ B T² M Φ ΘH1AMG P Ψ Tr33 Ω ΩL Ed1455 Rusch Ed1530 Clementina cum LXX ] om. Weber
Numérotation du verset Idc. 19,29 
Quam cum esset ingressus, arripuit gladium et cadaver uxoris cum ossibus suis in duodecim partes ac frusta concidens misit in omnes terminos Israel.
Numérotation du verset Idc. 19,30 
Quod cum vidissent singuli conclamabant: Numquam res talis facta est in Israel ex eo die quo ascenderunt patres nostri de Egypto usque in presens tempus; ferte sententiam et in commune37 decernite quid facto opus sit.
37 commune] communi Tr33



Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Idc. Capitulum 19), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 12/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=09&chapitre=09_19)

Notes :