Glossa ordinaria

Capitulum 15

Numérotation du verset 4Esr. 15,1 I

1 Ecce loquere in aures plebi mee sermones prophetie quos immisero in os tuum, dicit Dominus,
1 Esdras .IIII. ΩM (132ra) ; Incipit liber Esdre quintus praem. Tr621 (199ra)
Numérotation du verset 4Esr. 15,2 

et fac ut2 in carta scribantur3 quoniam fideles et veri sunt.
2 ut Tr621 ΩM Rusch ] om. Weber |
3 scribantur Tr621 ΩM Rusch ] scribi eos Weber |
Numérotation du verset 4Esr. 15,3 

Ne timeas a cogitationibus adversum te nec turbent4 te incredulitates dicentium,
4 turbent Tr621 ΩM Rusch ] turbant , conturbent Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,4 

quoniam omnis incredulus in incredulitate sua morietur.
Numérotation du verset 4Esr. 15,5 

Ecce ego induco, dicit Dominus, super orbem terrarum mala, gladium et famem et mortem et interitum,
Numérotation du verset 4Esr. 15,6 

propter quod superpolluit5 iniquitas omnem terram et adimpleta6 sunt opera7 nociva illorum8.
5 superpolluit ΩM Tr621 Rusch ] superposuit Weber |
6 adimpleta ΩM Tr621 Rusch ] adimplete Weber |
7 opera Tr621 Rusch ] operationes Weber |
8 nociva illorum ΩM Tr621 Rusch ] eorum Weber |
Numérotation du verset 4Esr. 15,7 

Propterea dicit Dominus :
Numérotation du verset 4Esr. 15,8 

Iam non silebo de impietatibus9 eorum que10 irreligiose agunt, nec sustinebo in his que inique exercent. Ecce sanguis innoxius et tristis11* clamat ad me, et anime iustorum clamant perseveranter.
9 de impietatibus Tr621 Rusch ] impietates Weber |
10 que Rusch Weber ] qui ΩM Tr621 |
11 et iustus ΩM Tr621 Clementina Weber ] et tristis Rusch , om. Amiens10 |
Numérotation du verset 4Esr. 15,9 

Vindicans vindicabo illos, dicit Dominus, et accipiam omnem sanguinem innoxium12 ex illis ad me.
12 innoxium ΩM Tr621 Rusch ] innocuum Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,10 II

Ecce populus meus quasi grex ad occisionem ducitur. Iam non patiar illum habitare in terra Egypti,
Numérotation du verset 4Esr. 15,11 

sed educam eum in manu potenti et brachio excelso, et percutiam13 plaga sicut prius, et corrumpam omnem terram14 eius.
13 percutiam Rusch ] + Egyptum ΩM Tr621 Weber |
14 o. t. ΩM Tr621 Rusch ] inv. Weber |
Numérotation du verset 4Esr. 15,12 

Lugebit15 Egyptus et fundamenta eius plaga verberata16 et castigatione quas inducet ei Deus17.
15 Lugebit Rusch Clementina ] Lugeat ΩM Tr621 Weber |
16 plaga Rusch ] a praem. Tr621 Weber ] |
17 plage… Dei Rusch ] a plaga verberata. In castigatione quas inducit Deus ΩM Tr621 , a plaga verberati et mastigati quam inducet Dominus Weber |
Numérotation du verset 4Esr. 15,13 

Lugebunt18 cultores operantes terram quoniam deficient semina eorum et vastabuntur ligna eorum19* ab uredine et grandine et a sidere terribili20*.
18 Lugebunt Rusch Clementina ] lugeant ΩM Tr621 Weber |
19 et vastabuntur ligna eorum ΩM Tr621 Weber ] om. hom. Rusch Clementina |
20 a sidere terribili ΩM Tr621 Clementina ] sidere terribili Rusch , a sidus (!) terribile Weber |
Numérotation du verset 4Esr. 15,14 III

Ve seculo et qui habitant21 in eo22.
21 habitant Rusch Weber ] inhabitant S ΩM² Tr621 |
22 eo ΩM Rusch Clementina] eum Tr621 Weber |
Numérotation du verset 4Esr. 15,15 

quia appropinquavit gladius et contritio eorum23, et exsurget gens super24 gentem ad pugnam, et rhomphea in manibus eorum.
23 contritio eorum S ΩM Tr621 Rusch Clementina ] extritio illorum Weber |
24 super S ΩM Tr621 Rusch] contra Clementina Weber |
Numérotation du verset 4Esr. 15,16 

Erit enim inconstabilitio25
25 inconstabilitio ΩM Tr621 Rusch Weber ] constabilitio Amiens
hominibus, et alii aliis26 invalescentes27 non curabunt regem suum et principem me gestorum28* suorum in potentia sua.
26 et alii aliis] aliis alios Amiens, alius aliis S, alii aliis ΩM Tr621 Clementina , alisalios supervalescentes Weber |
27 invalescentes S ΩM Tr621 Rusch Clementina ] supervalescentes Weber |
28 me gestorum ΩM Tr621 ] vie gestorum ! Rusch Clementina , megestanorum Weber |
Numérotation du verset 4Esr. 15,17 

Concupiscet enim homo in civitatem ire et non poterit.
Numérotation du verset 4Esr. 15,18 

Propter superbiam enim eorum civitates turbabuntur, domus exterentur, homines metuent.
Numérotation du verset 4Esr. 15,19 

Non miserebitur homo proximum suum29 ad irritum faciendum30 domos eorum in gladium, ad diripiendas substantias eorum propter famem panis et tribulationem multam.
29 proximum suum S ΩM Tr621 Rusch Clementina ] proximo suo Weber |
30 faciendum ΩM Tr621 Rusch Clementina] + in Weber |
Numérotation du verset 4Esr. 15,20 IIII

Ecce ego convoco, dicit Deus31, omnes reges terre ad movendum32*, qui sunt33 ab oriente et ab austro34, ab euro et a Libano, ad convertendos in se et reddere que dederunt illis.
31 Deus] Dominus Amiens |
32 movendum Amiens ΩM Tr621 Weber ] me vendum S, me verendum Rusch Clementina |
33 qui sunt ΩM Tr621 Rusch Clementina Weber] om. S |
34 ab oriente et ab austro S ΩM Tr621 Rusch Clementina ] a borea et a noto Amiens Weber , + et Weber (praeter S) |
Numérotation du verset 4Esr. 15,21 

Sicut faciunt usque hodie electis meis, sic faciam et reddam in sinu eorum35. Hec dicit Dominus Deus :
35 sinu eorum S ΩM Tr621 Rusch Clementina ] sinum ipsorum Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,22 

Non parcet dextera mea super peccatores36 nec cessabit rhomphea super effundentes sanguinem innocuum super terram.
36 peccatores] peccantes Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,23 

Exiit37 ignis ab ira eius et devoravit fundamenta terre et peccatores quasi stramen incensum.
37 Exiit ΩM Rusch ] Et praem. ΩM Tr621 Weber , exit Tr621* , exibit Tr621²
Numérotation du verset 4Esr. 15,24 

Ve eis38 qui peccant et non observant mandata mea, dicit Dominus.
38 eis Tr621 Rusch] hiis Amiens, his ΩM
Numérotation du verset 4Esr. 15,25 

Non parcam illis. Discedite, filii, a potestate39. Nolite contaminare sanctificationem meam
39 a potestate S Rusch Clementina ] apostatae ΩM Tr621 Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,26 

quoniam40 novit Dominus omnes41 qui delinquunt42 in illum43. Propterea tradidit44 eos45 in mortem et in occisionem.
40 quoniam S Rusch Clementina] quia ΩM, om. Weber |
41 Dominus omnes S ΩM Tr621 Rusch Clementina] Deus Weber |
42 delinquunt ΩM Tr621 Rusch Clementina ] derelinquunt S, peccant Weber |
43 illum] eum Weber |
44 tradidit] tradet Weber |
45 eos Rusch Clementina Weber] + Deus S ΩM Tr621 |
Numérotation du verset 4Esr. 15,27 

Iam enim venerunt super orbem terrarum mala et manebitis in illis. Non enim liberabit vos Deus, propter quod peccastis in eum.
Numérotation du verset 4Esr. 15,28 V

Ecce visio46 horribilis et facies illius ab oriente.
46 visio ΩM Tr621 Rusch Clementina Weber] °+ et S
Numérotation du verset 4Esr. 15,29 

Et exient nationes draconum Arabum in curribus47 multis, et sic flatus eorum a die itineris48* fertur super terram ut etiam49* timeant et trepident50 omnes qui illos audient
47 curribus] curris Weber |
48 sic flatus eorum a die itineris S ΩM Tr621 ] sibilatus eorum a die itineris Weber (praeter S), sicut flatus eorum numerus Rusch Clementina |
49 etiam ΩM Tr621 Weber ] iam Rusch Clementina |
50 trepident ΩM Tr621 Rusc Clementina ] repetentur Amiens trepidentur Weber |
Numérotation du verset 4Esr. 15,30 

carmonii51 insanientes in ira52* exient ut apri53 de silva et advenient in54 virtute magna et constabunt in pugnam55 cum illis et vastabunt portionem terre Assyriorum in dentibus suis56*.
51 carmonii Rusch Clementina Weber] carmini Amiens, armenii ΩM Tr621 |
52 ira ΩM Tr621 Weber] + et S Rusch Clementina |
53 ut apri S ΩM Tr621 Rusch Clementina] om. Weber |
54 in ΩM Tr621 Rusch Weber] de Clementina |
55 pugnam Rusch Clementina Weber] pugna ΩM Tr621 |
56 in dentibus suis ΩM Tr621 Weber] om. Rusch Clementina |
Numérotation du verset 4Esr. 15,31 

Et post hec supervalescent dracones57 nativitatis sue memores58 etsi converterint59* se conspirantes in virtute magna ad persequendos eos.
57 supervalescent dracones ΩM Tr621 Rusch Clementina ] supervalescet draco Weber |
58 nativitatis sue memores ΩM Tr621 Rusch ] memorie nativitatis sue Amiens, nativ. memores sui S, nativ. memoria sue Weber |
59 etsi converterint ΩM Tr621 Weber ] etsi converterent Amiens, et convertent Rusch Clementina |
Numérotation du verset 4Esr. 15,32 

Isti60 turbabuntur et silebunt in virtute illorum et convertent pedes suos in fugam,
60 Isti ΩM Tr621 Rusch Clementina] Et praem. Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,33 

et a61* territorio Assyriorum subsessor62 obsidebit63* illos64* et consumet unum ex illis, et erit timor et tremor in exercitu65 illorum et contentio66
61 a ΩM Tr621 Clementina Weber] om. Rusch |
62 subsessor] obsessor Amiens |
63 obsidebit S ΩM Tr621 Clementina ] subsedebit Weber , obsedebit Rusch |
64 illos S ΩM Tr621 Clementina Weber] eos Rusch |
65 exercitu ΩM Tr621 Rusch Clementina ] exercituum S, exercitum Weber |
66 contentio ΩM Tr621 Rusch Clementina ] inconstabilitio Amiens, constantia S |
in reges ipsorum67.
67 reges ipsorum S ΩM Tr621 Rusch Clementina ] regno illorum Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,34 VI

Ecce nubes68 ab oriente et a69 septentrione usque ad meridianum, et facies illarum70* horrida valde, plena ire et procelle.
68 nubes ΩM Tr621 Rusch Clementina] nubs Weber |
69 a] om. Clementina |
70 illarum ΩM Tr621 ] earum Rusch Clementina, illorum Weber |
Numérotation du verset 4Esr. 15,35 

Et collident se invicem71 et effudent72* sidus copiosum super terram et sidus illorum73 et erit sanguis74 a gladio usque ad75 ventrem equi76*
71 invicem] in se Amiens |
72 effundent ΩM Tr621 Weber] collident Rusch Clementina |
73 illorum] illarum ΩM Tr621 |
74 et erit sanguis] sanguinem Amiens |
75 ad] om. Amiens |
76 equi ΩM Tr621 Weber ] om. Rusch Clementina |
Numérotation du verset 4Esr. 15,36 

et fimus77* hominis ad suffraginem78*
77 fimus S ΩM Tr621 Clementina, fumus cacogr. Rusch, femur Weber |
78 ad suffraginem ΩM Tr621 ] et suffraginem Weber , usque ad subtramen Rusch Clementina |
cameli. Et erit timor et tremor multus super terram,
Numérotation du verset 4Esr. 15,37 

et horrebunt qui videbunt iram illam et “tremor apprehendet79 illos”a. Et post hec movebuntur nimbi copiosi
0 Ps. 47, 7 : « Tremor apprehendit eos ».
79 apprehendet ΩM Tr621 Rusch Weber] adprehendit Amiens S cum Ps. 47, 7.
Numérotation du verset 4Esr. 15,38 

a meridiano et septentrione et80 portio alia ab occidente.
80 septentrione et] septentrionem Amiens
Numérotation du verset 4Esr. 15,39 

Et superinvalescent venti ab oriente et recludent eam81 et nubem quam82 suscitavit in ira
81 eam ΩM Tr621 Rusch Clementina] eum Weber |
82 quam] quem S |
et sidus ad faciendam exteritionem83*
83 exteritionem ΩM Tr621 Weber ] exterritationem Rusch Clementina
ad orientem natum ad84* occidentem violabitur.
84 ad orientem natum ad ΩM Tr621 ] ab orientale natho et Amiens , ab orientale natum et S, ad orientalem ventum et Rusch Clementina , ab orientalem notum et Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,40 

Et exaltabuntur nubes magne et valide85 plene86 ire et sidus, ut exterreant87 omnem terram et inhabitantes eam, et infundent88 super omnem locum89 altum et eminentem sidus terribile90,
85 magne et valide ΩM Tr621 Rusch Clementina Weber ] magnas et validas Amiens, magne et valida S |
86 plene] plena S |
87 exterreant ΩM Tr621 Rusch Clementina ] exterant Weber |
88 fundent ΩM Tr621 Clementina Weber ] infundent Rusch Clementina |
89 locum ΩM Tr621 Rusch Clementina] om. Weber |
90 terribile ΩM Tr621 Rusch Clementina Weber] terribilem Amiens S |
Numérotation du verset 4Esr. 15,41 

ignem et grandinem et rhompheas volantes et aquas multas ut etiam impleantur omnes campi et omnes rivi91 plenitudine aquarum illarum92*.
91 rivi] + a Weber |
92 illarum ΩM Tr621 Weber ] multarum Rusch Clementina |
Numérotation du verset 4Esr. 15,42 

Et demolientur93 civitates et muros et montes et colles et ligna silvarum et fena94* pratorum et frumenta eorum.
93 demolientur ΩM Tr621 Rusch Clementina ] demolient Weber |
94 fena ΩM Tr621 Weber] fenum Rusch Clementina |
Numérotation du verset 4Esr. 15,43 

Et transibunt constanter95* usque Babylonem et exterrent eam.
95 constanter ΩM Tr621 Weber ] constantes Rusch Clementina
Numérotation du verset 4Esr. 15,44 

Convenient ad ipsam et circuibunt eam et effundent sidus et omnem iram super eam. Et subibit pulvis et fumus usque ad96* celum, et omnes in circuitu lugebunt eam,
96 ad ΩM Tr621 Weber ] in Rusch Clementina
Numérotation du verset 4Esr. 15,45 

et qui sub ea remanserint servient97 his qui eam98* exterruerunt.
97 sub ea remanserint servient ΩM Tr621 Rusch Clementina ] subremanserint servientes Weber |
98 eam ΩM Tr621 Weber] om. Rusch Clementina |
Numérotation du verset 4Esr. 15,46 VII

Et tu Asia consors99* in specie100* Babylonis et gloria persone eius,
99 consors ΩM Tr621 Weber ] concors Rusch Clementina |
100 specie ΩM Tr621 Weber] spem Rusch Clementina |
Numérotation du verset 4Esr. 15,47 

ve tibi, misera, propter quod assimilasti ei et101 ornasti filias tuas in fornicatione ad placendum et gloriandum in amatoribus tuis qui te cupierunt semper102* fornicari103.
101 ei et Rusch Clementina] te ei ΩM, ei Tr621 Weber |
102 te cupierunt semper ΩM Tr621 Weber ] tecum semper cupierunt Rusch Clementina |
103 fornicari] fornicare Amiens |
Numérotation du verset 4Esr. 15,48 

Odibilem imitata es in omnibus operibus eius et104* adinventionibus eius. Propterea dicit Deus :
104 et ΩM Tr621 Weber] + in Rusch Clementina
Numérotation du verset 4Esr. 15,49 

Immittam tibi mala, viduitatem105, paupertatem et famem et gladium et pestem ad devastandas106 domos tuas, a violatione et morte107 et gloria virtutis tue.
105 viduitatem ΩM Rusch Clementina Weber] + et Tr621 |
106 devastandas ΩM Rusch Clementina Weber ] evastandas Tr621 |
107 a violatione et morte ΩM Tr621 Rusch Clementina ] ad (a S ) violationem et mortem Weber |
Numérotation du verset 4Esr. 15,50 

Sicut flos siccabitur cum exsurget ardor qui emissus est super te
Numérotation du verset 4Esr. 15,51 

infirmaberis108 ut pauper a plaga et castigata a vulneribusut non possint vos109* suscipere potentes et amatores.
108 infirmaberis ΩM Tr621 Rusch Clementina] firmaberis S, et praem. Weber |
109 ut pauper a plaga et castigata a vulneribus ΩM Tr621 ] ut paupercula plagata et castigata a mulierbius Rusch Clementina , et paupera a plaga et mastigata a vulneribus Weber | ut non possint vos ΩM Tr621 ] ut non possit vos S, ut non possitis vos Amiens, ut non possint te Rusch Clementina , ut non possis tuos Weber |
Numérotation du verset 4Esr. 15,52 

Numquid ego sic zelavero110* te, dicit Dominus,
110 zelavero ΩM Tr621 ] zelabo Rusch Weber , zelabor Clementina
Numérotation du verset 4Esr. 15,53 

nisi occidisses electos meos111 in omni tempore, exaltans112 percussionem113 manuum114 et dicens115* super mortem eorum cum inebriata es116* :
111 occidisses electos meos ΩM Tr621 Rusch Clementina Weber ] occidisset electus meus Amiens |
112 exaltans ΩM Tr621 Rusch Clementina] exultans Weber |
113 percussionem Amiens S ΩM Tr621 Rusch Clementina] percussione Weber |
114 manuum ΩM Tr621 Rusch Clementina Weber] manum S, meam Amiens |
115 dicens ΩM Tr621 Clementina Weber ] diceres Rusch |
116 es ΩM Tr621 Weber ] esses Rusch Clementina |
Numérotation du verset 4Esr. 15,54 

exorna speciem vultus tui ?
Numérotation du verset 4Esr. 15,55 

Merces fornicarie117* in sinu tuo118 propterea119* redditionem recipies120*.
117 fornicarie ΩM Tr621 Weber ] fornicaria Amiens , fornicationis tue Rusch Clementina |
118 in sinu tuo ΩM Tr621 Rusch Clementina ] in sinus tuos Weber |
119 propterea ΩM Tr621 Weber ] propter hoc Rusch Clementina, |
120 recipies S ΩM Tr621 ] accipies Rusch Clementina , percipies Weber |
Numérotation du verset 4Esr. 15,56 

Sicut facies121* electis meis122, dicit Dominus, sic faciet123 tibi Deus et tradet te in malum124
121 facies ΩM Tr621 Clementina Weber ] facis Rusch |
122 electis meis] electos meos S |
123 faciet] faciat S |
124 malum Rusch ] malis ΩM Tr621 Weber |
Numérotation du verset 4Esr. 15,57 

et nati tui fame interient et tu rhomphea cades et civitates tue125 conterentur et omnes tui in campo gladio cadent.
125 tue] om. Tr621
Numérotation du verset 4Esr. 15,58 

Et qui sunt in montibus fame peribunt et manducabunt carnes suas et sanguinem bibent a fame panis et siti126* aque.
126 panis et siti ΩM Tr621 Clementina Weber ] et sitis Rusch
Numérotation du verset 4Esr. 15,59 

Infelix primaria127
127 primaria ΩM Tr621 ( f. 199va in calce col. ) Weber ] per maria Rusch Clementina
venies et rursum accipies mala
<4Esr. 15:59-16:78> ¶Codd. : Rusch Clementina; Weber = Edminor., p. 1970b-1974b ( S C M E ; b = Bensly ) Amiens = Weber, p. 1970a-1974a ( Amiens10 ) | Infelix… mala ΩM Rusch Clementina Weber ] propter priora misera es et iterum excipies mala Amiens
Numérotation du verset 4Esr. 15,60 

et in transitum128*
128 transitum Weber ( S E ) ΩM Tr621 ] transitu Amiens Rusch Weber
allident civitatem otiosam129* et exterrent aliquam portionem terre tue et partem glorie tue exterminabunt130 rursum revertentes ad Babyloniam subversam131*.
129 otiosam Weber ( S M ) ΩM Tr621 b ] oditam Amiens, occisam Rusch Clementina |
130 aliquam portionem… exterminabunt Tr621 ΩM Weber ] eam portionem aliquam glorie tue et territorii tui, dum revertuntur a Babylonia Amiens |
131 ad Babyloniam (Babylonem Clementina ) subversam S Tr621 ΩM Clementina ] conversam Rusch , a Babylonia subversa Weber |
Numérotation du verset 4Esr. 15,61 

Et demolita eris illis pro stipula et ipsi erunt tibi ignis et devorabunt te132
132 v. 61 Tr621 ΩM Rusch Clementina Weber ] extrita illis eris in stramine, et ipsi tibi erunt ignis Amiens
Numérotation du verset 4Esr. 15,62 

et133 civitates tuas terram tuam et montes tuos omnes silvas tuas et lignum fructiferum igni comburent134.
133 et] ut S |
134 v. 62 ΩM Tr621 Rusch Clementina Weber ] Omnes hii comedunt te et civitates tuas et territoria tua et montes, et omnem silvam tuam et ligna pomifera igne consument Amiens |
Numérotation du verset 4Esr. 15,63 

Filios tuos captivos ducent et censum tuum in predam135
135 in predam Rusch Weber ( M E ) Clementina ] predam ΩM, preda Tr621 Weber
habebunt et gloriam faciei tue exterminabunt.136
136 v. 63 Tr621 ΩM Rusch Clementina Weber ] et natos tuos captivabunt et honestatem tuam spoliabunt et gloriam faciei tue exterminabunt Amiens

Capitulum 15

Numérotation du verset 4Esr. 15,1 
I
1 Ecce loquere in aures plebi mee sermones prophetie quos immisero in os tuum, dicit Dominus,
1 Esdras .IIII. ΩM (132ra) ; Incipit liber Esdre quintus praem. Tr621 (199ra)
Numérotation du verset 4Esr. 15,2 
et fac ut2 in carta scribantur3 quoniam fideles et veri sunt.
2 ut Tr621 ΩM Ed1455 Rusch ] om. Weber
3 scribantur Tr621 ΩM Ed1455 Rusch ] scribi eos Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,3 
Ne timeas a cogitationibus adversum te nec turbent4 te incredulitates dicentium,
4 turbent Tr621 ΩM Ed1455 Ed1462 Rusch ] turbant Ed1460 , conturbent Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,4 
quoniam omnis incredulus in incredulitate sua morietur.
Numérotation du verset 4Esr. 15,5 
Ecce ego induco, dicit Dominus, super orbem terrarum mala, gladium et famem et mortem et interitum,
Numérotation du verset 4Esr. 15,6 
propter quod superpolluit5 iniquitas omnem terram et adimpleta6 sunt opera7 {t. 2 : Erfurt, f. 164va ; facsim., p. 328a} nociva illorum8.
5 superpolluit ΩM Tr621 Ed1455 Ed1460 Ed1462 Rusch ] superposuit Weber
6 adimpleta ΩM Tr621 Ed1455 Ed1460 Ed1462 Rusch ] adimplete Weber
7 opera Tr621 Ed1455 Rusch ] operationes Weber
8 nociva illorum ΩM Tr621 Ed1455 Rusch ] eorum Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,7 
Propterea dicit Dominus :
Numérotation du verset 4Esr. 15,8 
Iam non silebo de impietatibus9 eorum que10 irreligiose agunt, nec sustinebo in his que inique exercent. Ecce sanguis innoxius et tristis11* clamat ad me, et anime iustorum clamant perseveranter.
9 de impietatibus Tr621 Ed1455 Rusch ] impietates Weber
10 que Ed1460 Rusch Weber ] qui ΩM Tr621
11 et iustus ΩM Tr621 Ed1455 Ed1460 Ed1462 Clementina Weber ] et tristis Rusch , om. Amiens10
Numérotation du verset 4Esr. 15,9 
Vindicans vindicabo illos, dicit Dominus, et accipiam omnem sanguinem innoxium12 ex illis ad me.
12 innoxium ΩM Tr621 Ed1455 Ed1460 Ed1462 Rusch ] innocuum Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,10 
II
Ecce populus meus quasi grex ad occisionem ducitur. Iam non patiar illum habitare in terra Egypti,
Numérotation du verset 4Esr. 15,11 
sed educam eum in manu potenti et brachio excelso, et percutiam13 plaga sicut prius, et corrumpam omnem terram14 eius.
13 percutiam Ed1460 Ed1462 Rusch ] + Egyptum ΩM Tr621 Weber
14 o. t. ΩM Tr621 Ed1460 Ed1462 Rusch ] inv. Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,12 
Lugebit15 Egyptus et fundamenta eius plaga verberata16 et castigatione quas inducet ei Deus17.
15 Lugebit Ed1460 Ed1462 Rusch Clementina ] Lugeat ΩM Tr621 Weber
16 plaga Ed1460 Ed1462 Rusch ] a praem. Tr621 Weber ]
17 plage… Dei Ed1460 Ed1462 Rusch ] a plaga verberata. In castigatione quas inducit Deus ΩM Tr621 , a plaga verberati et mastigati quam inducet Dominus Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,13 
Lugebunt18 cultores operantes terram quoniam deficient semina eorum et vastabuntur ligna eorum19* ab uredine et grandine et a sidere terribili20*.
18 Lugebunt Ed1460 Ed1462 Rusch Clementina ] lugeant ΩM Tr621 Weber
19 et vastabuntur ligna eorum ΩM Tr621 Weber ] om. hom. Ed1460 Ed1462 Rusch Clementina
20 a sidere terribili ΩM Tr621 Clementina ] sidere terribili Ed1460 Ed1462 Rusch , a sidus (!) terribile Weber
marg.| + in fulmineA
A ¶Codd. : Tr621 (199ra) ; om. Rusch
Numérotation du verset 4Esr. 15,14 
III
Ve seculo et qui habitant21 in eo22.
21 habitant Rusch Weber ] inhabitant S ΩM² Tr621
22 eo ΩM Rusch Clementina] eum Tr621 Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,15 
quia appropinquavit gladius et contritio eorum23, et exsurget gens super24 gentem ad pugnam, et rhomphea in manibus eorum.
23 contritio eorum S ΩM Tr621 Rusch Clementina ] extritio illorum Weber
24 super S ΩM Tr621 Rusch] contra Clementina Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,16 
Erit enim inconstabilitio25
25 inconstabilitio ΩM Tr621 Rusch Weber ] constabilitio Amiens
marg.| + instabilitasB
B ¶Codd. : Tr621 (199ra) ; om. Rusch
hominibus, et alii aliis26 invalescentes27 non curabunt regem suum et principem me gestorum28* suorum in potentia sua.
26 et alii aliis] aliis alios Amiens, alius aliis S, alii aliis ΩM Tr621 Clementina , alisalios supervalescentes Weber
27 invalescentes S ΩM Tr621 Rusch Clementina ] supervalescentes Weber
28 me gestorum ΩM Tr621 ] vie gestorum ! Rusch Clementina , megestanorum Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,17 
Concupiscet enim homo in civitatem ire et non poterit.
Numérotation du verset 4Esr. 15,18 
Propter superbiam enim eorum civitates turbabuntur, domus exterentur, homines metuent.
Numérotation du verset 4Esr. 15,19 
Non miserebitur homo proximum suum29 ad irritum faciendum30 domos eorum in gladium, ad diripiendas substantias eorum propter famem panis et tribulationem multam.
29 proximum suum S ΩM Tr621 Rusch Clementina ] proximo suo Weber
30 faciendum ΩM Tr621 Rusch Clementina] + in Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,20 
IIII
Ecce ego convoco, dicit Deus31, omnes reges terre ad movendum32*, qui sunt33 ab oriente et ab austro34, ab euro et a Libano, ad convertendos in se et reddere que dederunt illis.
31 Deus] Dominus Amiens
32 movendum Amiens ΩM Tr621 Weber ] me vendum S, me verendum Rusch Clementina
33 qui sunt ΩM Tr621 Rusch Clementina Weber] om. S
34 ab oriente et ab austro S ΩM Tr621 Rusch Clementina ] a borea et a noto Amiens Weber , + et Weber (praeter S)
Numérotation du verset 4Esr. 15,21 
Sicut faciunt usque hodie electis meis, sic faciam et reddam in sinu eorum35. Hec dicit Dominus Deus :
35 sinu eorum S ΩM Tr621 Rusch Clementina ] sinum ipsorum Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,22 
Non parcet dextera mea super peccatores36 nec cessabit rhomphea super effundentes sanguinem innocuum super terram.
36 peccatores] peccantes Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,23 
Exiit37 ignis ab ira eius et devoravit fundamenta terre et peccatores quasi stramen incensum.
37 Exiit ΩM Rusch ] Et praem. ΩM Tr621 Weber , exit Tr621* , exibit Tr621²
Numérotation du verset 4Esr. 15,24 
Ve eis38 qui peccant et non observant mandata mea, dicit Dominus.
38 eis Tr621 Rusch] hiis Amiens, his ΩM
Numérotation du verset 4Esr. 15,25 
Non parcam illis. Discedite, filii, a potestate39. Nolite contaminare sanctificationem meam
39 a potestate S Rusch Clementina ] apostatae ΩM Tr621 Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,26 
quoniam40 novit Dominus omnes41 qui delinquunt42 in illum43. Propterea tradidit44 eos45 in mortem et in occisionem.
40 quoniam S Rusch Clementina] quia ΩM, om. Weber
41 Dominus omnes S ΩM Tr621 Rusch Clementina] Deus Weber
42 delinquunt ΩM Tr621 Rusch Clementina ] derelinquunt S, peccant Weber
43 illum] eum Weber
44 tradidit] tradet Weber
45 eos Rusch Clementina Weber] + Deus S ΩM Tr621
Numérotation du verset 4Esr. 15,27 
Iam enim venerunt super orbem terrarum mala et manebitis in illis. Non enim liberabit vos Deus, propter quod peccastis in eum.
Numérotation du verset 4Esr. 15,28 
V
Ecce visio46 horribilis et facies illius ab oriente.
46 visio ΩM Tr621 Rusch Clementina Weber] °+ et S
Numérotation du verset 4Esr. 15,29 
Et exient nationes draconum Arabum in curribus47 multis, et sic flatus eorum a die itineris48* fertur super terram ut etiam49* timeant et trepident50 omnes qui illos audient
47 curribus] curris Weber
48 sic flatus eorum a die itineris S ΩM Tr621 ] sibilatus eorum a die itineris Weber (praeter S), sicut flatus eorum numerus Rusch Clementina
49 etiam ΩM Tr621 Weber ] iam Rusch Clementina
50 trepident ΩM Tr621 Rusc Clementina ] repetentur Amiens trepidentur Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,30 
carmonii51 insanientes in ira52* exient ut apri53 de silva et advenient in54 virtute magna et constabunt in pugnam55 cum illis et vastabunt portionem terre Assyriorum in dentibus suis56*.
51 carmonii Rusch Clementina Weber] carmini Amiens, armenii ΩM Tr621
52 ira ΩM Tr621 Weber] + et S Rusch Clementina
53 ut apri S ΩM Tr621 Rusch Clementina] om. Weber
54 in ΩM Tr621 Rusch Weber] de Clementina
55 pugnam Rusch Clementina Weber] pugna ΩM Tr621
56 in dentibus suis ΩM Tr621 Weber] om. Rusch Clementina
Numérotation du verset 4Esr. 15,31 
Et post hec supervalescent dracones57 nativitatis sue memores58 etsi converterint59* se conspirantes in virtute magna ad persequendos eos.
57 supervalescent dracones ΩM Tr621 Rusch Clementina ] supervalescet draco Weber
58 nativitatis sue memores ΩM Tr621 Rusch ] memorie nativitatis sue Amiens, nativ. memores sui S, nativ. memoria sue Weber
59 etsi converterint ΩM Tr621 Weber ] etsi converterent Amiens, et convertent Rusch Clementina
Numérotation du verset 4Esr. 15,32 
Isti60 turbabuntur et silebunt in virtute illorum et convertent pedes suos in fugam,
60 Isti ΩM Tr621 Rusch Clementina] Et praem. Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,33 
et a61* territorio Assyriorum {t. 2 : Erfurt, f. 164vb ; facsim., p. 328b} subsessor62 obsidebit63* illos64* et consumet unum ex illis, et erit timor et tremor in exercitu65 illorum et contentio66
61 a ΩM Tr621 Clementina Weber] om. Rusch
62 subsessor] obsessor Amiens
63 obsidebit S ΩM Tr621 Clementina ] subsedebit Weber , obsedebit Rusch
64 illos S ΩM Tr621 Clementina Weber] eos Rusch
65 exercitu ΩM Tr621 Rusch Clementina ] exercituum S, exercitum Weber
66 contentio ΩM Tr621 Rusch Clementina ] inconstabilitio Amiens, constantia S
marg.| + constantiaC
C ¶Codd. : Tr621 (199rb) ; om. Rusch
in reges ipsorum67.
67 reges ipsorum S ΩM Tr621 Rusch Clementina ] regno illorum Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,34 
VI
Ecce nubes68 ab oriente et a69 septentrione usque ad meridianum, et facies illarum70* horrida valde, plena ire et procelle.
68 nubes ΩM Tr621 Rusch Clementina] nubs Weber
69 a] om. Clementina
70 illarum ΩM Tr621 ] earum Rusch Clementina, illorum Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,35 
Et collident se invicem71 et effudent72* sidus copiosum super terram et sidus illorum73 et erit sanguis74 a gladio usque ad75 ventrem equi76*
71 invicem] in se Amiens
72 effundent ΩM Tr621 Weber] collident Rusch Clementina
73 illorum] illarum ΩM Tr621
74 et erit sanguis] sanguinem Amiens
75 ad] om. Amiens
76 equi ΩM Tr621 Weber ] om. Rusch Clementina
Numérotation du verset 4Esr. 15,36 
et fimus77* hominis ad suffraginem78*
77 fimus S ΩM Tr621 Clementina, fumus cacogr. Rusch, femur Weber
78 ad suffraginem ΩM Tr621 ] et suffraginem Weber , usque ad subtramen Rusch Clementina
marg.| + poplitis D
D ¶Codd. : ΩM Tr621 (199va) ; om. Rusch
cameli. Et erit timor et tremor multus super terram,
Numérotation du verset 4Esr. 15,37 
et horrebunt qui videbunt iram illam et “tremor apprehendet79 illos”80. Et post hec movebuntur nimbi copiosi
79 apprehendet ΩM Tr621 Rusch Weber] adprehendit Amiens S cum Ps. 47, 7.
80 Ps. 47, 7 : « Tremor apprehendit eos ».
Numérotation du verset 4Esr. 15,38 
a meridiano et septentrione et81 portio alia ab occidente.
81 septentrione et] septentrionem Amiens
Numérotation du verset 4Esr. 15,39 
Et superinvalescent venti ab oriente et recludent eam82 et nubem quam83 suscitavit in ira
82 eam ΩM Tr621 Rusch Clementina] eum Weber
83 quam] quem S
marg.| + vel nubes quas suscitaveruntE
E ¶Codd. : ΩM (132rb) Tr621 (199va marg. mutil.); om. Rusch
et sidus ad faciendam exteritionem84*
84 exteritionem ΩM Tr621 Weber ] exterritationem Rusch Clementina
marg.| + terrorem vel talem plagamF
F ¶Codd. : ΩM Tr621 (199va marg. mutil.) ; om. Rusch
ad orientem natum ad85* occidentem violabitur.
85 ad orientem natum ad ΩM Tr621 ] ab orientale natho et Amiens , ab orientale natum et S, ad orientalem ventum et Rusch Clementina , ab orientalem notum et Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,40 
Et exaltabuntur nubes magne et valide86 plene87 ire et sidus, ut exterreant88 omnem terram et inhabitantes eam, et infundent89 super omnem locum90 altum et eminentem sidus terribile91,
86 magne et valide ΩM Tr621 Rusch Clementina Weber ] magnas et validas Amiens, magne et valida S
87 plene] plena S
88 exterreant ΩM Tr621 Rusch Clementina ] exterant Weber
89 fundent ΩM Tr621 Clementina Weber ] infundent Rusch Clementina
90 locum ΩM Tr621 Rusch Clementina] om. Weber
91 terribile ΩM Tr621 Rusch Clementina Weber] terribilem Amiens S
Numérotation du verset 4Esr. 15,41 
ignem et grandinem et rhompheas volantes et aquas multas ut etiam impleantur omnes campi et omnes rivi92 plenitudine aquarum illarum93*.
92 rivi] + a Weber
93 illarum ΩM Tr621 Weber ] multarum Rusch Clementina
Numérotation du verset 4Esr. 15,42 
Et demolientur94 civitates et muros et montes et colles et ligna silvarum et fena95* pratorum et frumenta eorum.
94 demolientur ΩM Tr621 Rusch Clementina ] demolient Weber
95 fena ΩM Tr621 Weber] fenum Rusch Clementina
Numérotation du verset 4Esr. 15,43 
Et transibunt constanter96* usque Babylonem et exterrent eam.
96 constanter ΩM Tr621 Weber ] constantes Rusch Clementina
Numérotation du verset 4Esr. 15,44 
Convenient ad ipsam et circuibunt eam et effundent sidus et omnem iram super eam. Et subibit pulvis et fumus usque ad97* celum, et omnes in circuitu lugebunt eam,
97 ad ΩM Tr621 Weber ] in Rusch Clementina
Numérotation du verset 4Esr. 15,45 
et qui sub ea remanserint servient98 his qui eam99* exterruerunt.
98 sub ea remanserint servient ΩM Tr621 Rusch Clementina ] subremanserint servientes Weber
99 eam ΩM Tr621 Weber] om. Rusch Clementina
Numérotation du verset 4Esr. 15,46 
VII
Et tu Asia consors100* in specie101* Babylonis et gloria persone eius,
100 consors ΩM Tr621 Weber ] concors Rusch Clementina
101 specie ΩM Tr621 Weber] spem Rusch Clementina
Numérotation du verset 4Esr. 15,47 
ve tibi, misera, propter quod assimilasti ei et102 ornasti filias tuas in fornicatione ad placendum et gloriandum in amatoribus tuis qui te cupierunt semper103* fornicari104.
102 ei et Rusch Clementina] te ei ΩM, ei Tr621 Weber
103 te cupierunt semper ΩM Tr621 Weber ] tecum semper cupierunt Rusch Clementina
104 fornicari] fornicare Amiens
Numérotation du verset 4Esr. 15,48 
Odibilem imitata es in omnibus operibus eius et105* adinventionibus eius. Propterea dicit Deus :
105 et ΩM Tr621 Weber] + in Rusch Clementina
Numérotation du verset 4Esr. 15,49 
Immittam tibi mala, viduitatem106, paupertatem et famem et gladium et pestem ad devastandas107 domos tuas, a violatione et morte108 et gloria virtutis tue.
106 viduitatem ΩM Rusch Clementina Weber] + et Tr621
107 devastandas ΩM Rusch Clementina Weber ] evastandas Tr621
108 a violatione et morte ΩM Tr621 Rusch Clementina ] ad (a S ) violationem et mortem Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,50 
Sicut flos siccabitur cum exsurget ardor qui emissus est super te
Numérotation du verset 4Esr. 15,51 
infirmaberis109 ut pauper a plaga et castigata a vulneribusut non possint vos110* suscipere potentes et amatores.
109 infirmaberis ΩM Tr621 Rusch Clementina] firmaberis S, et praem. Weber
110 ut pauper a plaga et castigata a vulneribus ΩM Tr621 ] ut paupercula plagata et castigata a mulierbius Rusch Clementina , et paupera a plaga et mastigata a vulneribus Weber | ut non possint vos ΩM Tr621 ] ut non possit vos S, ut non possitis vos Amiens, ut non possint te Rusch Clementina , ut non possis tuos Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,52 
Numquid ego sic zelavero111* te, dicit Dominus,
111 zelavero ΩM Tr621 ] zelabo Rusch Weber , zelabor Clementina
marg.| + puniendo. Vel zelabo G
G ¶Codd. : ΩM (132rb) Tr621 (199va marg. mutil.); om. Rusch
Numérotation du verset 4Esr. 15,53 
nisi occidisses electos meos112 in omni tempore, exaltans113 percussionem114 manuum115 et dicens116* super mortem eorum cum inebriata es117* :
112 occidisses electos meos ΩM Tr621 Rusch Clementina Weber ] occidisset electus meus Amiens
113 exaltans ΩM Tr621 Rusch Clementina] exultans Weber
114 percussionem Amiens S ΩM Tr621 Rusch Clementina] percussione Weber
115 manuum ΩM Tr621 Rusch Clementina Weber] manum S, meam Amiens
116 dicens ΩM Tr621 Clementina Weber ] diceres Rusch
117 es ΩM Tr621 Weber ] esses Rusch Clementina
Numérotation du verset 4Esr. 15,54 
exorna speciem vultus tui ?
Numérotation du verset 4Esr. 15,55 
Merces fornicarie118* in sinu tuo119 propterea120* redditionem recipies121*.
118 fornicarie ΩM Tr621 Weber ] fornicaria Amiens , fornicationis tue Ed1460 Ed1462 Rusch Clementina
119 in sinu tuo ΩM Tr621 Ed1460 Ed1462 Rusch Clementina ] in sinus tuos Weber
120 propterea ΩM Tr621 Weber ] propter hoc Ed1460 Ed1462 Rusch Clementina,
121 recipies S ΩM Tr621 ] accipies Ed1460 Ed1462 Rusch Clementina , percipies Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,56 
Sicut facies122* electis meis123, dicit Dominus, sic faciet124 tibi Deus et tradet te in malum125
122 facies ΩM Tr621 Clementina Weber ] facis Ed1460 Ed1462 Rusch
123 electis meis] electos meos S
124 faciet] faciat S
125 malum Ed1460 Ed1462 Rusch ] malis ΩM Tr621 Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,57 
et nati tui fame interient et tu rhomphea cades et civitates tue126 conterentur et omnes tui in campo gladio cadent.
126 tue] om. Tr621
Numérotation du verset 4Esr. 15,58 
Et qui sunt in montibus fame peribunt et manducabunt carnes suas et sanguinem bibent a fame panis et siti127* aque.
127 panis et siti ΩM Tr621 Ed1460 Ed1462 Clementina Weber ] et sitis Rusch
Numérotation du verset 4Esr. 15,59 
Infelix primaria128
128 primaria ΩM Tr621 ( f. 199va in calce col. ) Weber ] per maria Ed1460 Ed1462 Rusch Clementina
marg.| + infelicitatemH
H ¶Codd. : ΩM (132rb); om. Rusch ; def. Tr621 (199va marg.)
Numérotation du verset 4Esr. 15,60 
et in transitum129*
129 transitum Weber ( S E ) ΩM Tr621 ] transitu Amiens Ed1460 Ed1462 Rusch Weber
marg.| + viam planamJ
J ¶Codd. : ΩM (132rb) Tr621 (199va marg.); om. Rusch
allident civitatem otiosam130* et exterrent aliquam portionem terre tue et partem glorie tue exterminabunt131 {t. 2 : Erfurt, f. 165ra ; facsim., p. 329a} rursum revertentes ad Babyloniam subversam132*.
130 otiosam Weber ( S M ) ΩM Tr621 Ed1460 Ed1462 b ] oditam Amiens, occisam Rusch Clementina
131 aliquam portionem… exterminabunt Tr621 ΩM Ed1460 Ed1462 Weber ] eam portionem aliquam glorie tue et territorii tui, dum revertuntur a Babylonia Amiens
132 ad Babyloniam (Babylonem Clementina ) subversam S Tr621 ΩM Clementina ] conversam Rusch Ed1460 Ed1462 , a Babylonia subversa Weber
Numérotation du verset 4Esr. 15,61 
Et demolita eris illis pro stipula et ipsi erunt tibi ignis et devorabunt te133
133 v. 61 Tr621 ΩM Ed1455 Ed1460 Ed1462 Rusch Clementina Weber ] extrita illis eris in stramine, et ipsi tibi erunt ignis Amiens
Numérotation du verset 4Esr. 15,62 
et134 civitates tuas terram tuam et montes tuos omnes silvas tuas et lignum fructiferum igni comburent135.
134 et] ut S
135 v. 62 ΩM Tr621 Ed1455 Ed1460 Ed1462 Rusch Clementina Weber ] Omnes hii comedunt te et civitates tuas et territoria tua et montes, et omnem silvam tuam et ligna pomifera igne consument Amiens
Numérotation du verset 4Esr. 15,63 
Filios tuos captivos ducent et censum tuum in predam136
136 in predam Ed1455 Rusch Weber ( M E ) Clementina ] predam ΩM, preda Tr621 Weber
marg.| + predationemK
K ¶Codd. : ΩM (132rb) Tr621 (199vb marg.); om. Rusch
habebunt et gloriam faciei tue exterminabunt.137
137 v. 63 Tr621 ΩM Ed1455 Rusch Clementina Weber ] et natos tuos captivabunt et honestatem tuam spoliabunt et gloriam faciei tue exterminabunt Amiens



Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (4Esr. Capitulum 15), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 19/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=21&chapitre=21_15)

Notes :