Nicolaus de Lyra

Capitulum 8

Numérotation du verset 3Esr. 8,1 XLI

Et post hunc regnante Artaxerxe1 Persarum rege, accessit Esdras filius Azarie, filii Helchie, filii Solome2,
1 Et post... Artaxerxe Cor1 P (c. 7.d.) |
2 Solome] Saleme Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,1 versio altera

{XXI} Et post hec verba regnante Arthaxerse rege Persarum ascendit Esdras filius Aruel filii Azarie filii Celcie filii Selomi3.
¶Codd. : Tr621 Sabatier
3 Selomi] Selem Tr621
Numérotation du verset 3Esr. 8,2 

filii Sadoc4, filii Achitob, filii Ameri, filii Azael5, filii Bocci6, filii Abisue7, filii Phinees, filii Eleazari, filii Aaron primi sacerdotis.
4 Sadoc] Sadduc Weber |
5 Azael] Azaei Weber |
6 Bocci] Bocce Weber |
7 Abisue] Abisei Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,3 

Hic Esdras ascendit de Babylonia, cum esset scriba et ingeniosus in lege Moysi, que data est a Domino Israel dicere et facere.
Numérotation du verset 3Esr. 8,4 

Et dedit ei rex gloriam, quod invenisset gratiam in omni dignitate et desiderio in conspectu eius.
Numérotation du verset 3Esr. 8,5 

Et ascenderunt simul cum ipso ex filiis Israel et sacerdotibus et levitis et sacris cantoribus templi et ostiariis et servis templi in Hierusalem,
Numérotation du verset 3Esr. 8,6 

anno septimo regnante Artaxerxe, in quinto mense; hic annus septimus est regni, exeuntes8 de Babylonia novilunio quinti mensis,
8 exeuntes] + enim Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,7 

venerunt Hierosolymam iuxta preceptum illius secundum9 prosperitatem itineris a Domino ipso data eis10.
9 preceptum illius secundum] prebitam illis Weber |
10 data eis] om. Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,8 XLII

In his enim Esdras magnam disciplinam obtinebat ne pretermitteret quicquam eorum que essent ex lege Domini et preceptis, et docendo universum Israel omnem iustitiam et iudicium11.
11 iudicium] iudicia Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,9 

Accedentes autem qui scribebant scripta Artaxerxis regis, tradiderunt scriptum quod obvenerat ab Artaxerxe rege ad Esdram sacerdotem et lectorem legis Domini; cuius exemplum subiectum est12 :
12 exemplum subiectum - est] inv. Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,10 

Rex Artaxerxes Esdre sacerdoti et lectori legis Domini salutem.
Numérotation du verset 3Esr. 8,11 

Humanior13 ego iudicans in14 beneficiis precepi eis15 qui desiderant ex gente Iudeorum sua sponte et ex sacerdotibus et levitis qui sunt in regno meo comitari tecum in Hierusalem.
13 Humanior Cor1 P Rusch ] Humaniora Weber |
14 in] etiam Cor1 P Weber |
15 eis] eos Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,12 

Si qui ergo cupiunt ire tecum, conveniant et proficiscantur, sicut placuit mihi et septem amicis meis consiliariis,
Numérotation du verset 3Esr. 8,13 

ut visitent ea que aguntur secundum Iudeam et Hierusalem observantes sicut habes in lege Domini,
Numérotation du verset 3Esr. 8,14 

et ferant munera Domino Israel, que vovi ego et amici, Hierusalem et omne aurum et argentum, quod inventum fuerit in regione Babylonie, Domino in Hierusalem cum illo,
Numérotation du verset 3Esr. 8,15 

quod est donatum16 pro ipsa gente in templo17 Domini eorum quod est in Hierusalem, ut colligatur hoc aurum et argentum ad tauros et arietes et agnos et hedos et que his sunt congruentia,
16 est donatum] inv. Weber |
17 templo] templum Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,16 

ut offerant hostias Domino super altare Domini ipsorum quod est in Hierusalem.
Numérotation du verset 3Esr. 8,17 

Et omnia quecumque volueris cum patribus18 tuis facere auro et argento, perfice pro voluntate tua19 secundum preceptum Domini Dei tui
18 patribus] fratribus Weber |
19 tua] om. Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,18 

et sacrosancta vasa, que data sunt tibi ad opera domus Domini20 tui qui est in Hierusalem,
20 Domini] + Dei Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,19 

et cetera quecumque tibi subvenerint ad opera21 templi Dei tui, dabis de regali gazophylacio,
21 opera] operam Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,20 

cum volueris cum fratribus tuis facere auro et argento perfice secundum voluntatem Domini22.
22 cum volueris… Domini Ω Rusch Clementina ] om. Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,21 

Et ego quidem rex Artaxerxes precepi custodibus thesaurorum Syrie et Phenicis, ut quecumque scripserit Esdras sacerdos et lector legis Domini23, diligenter detur ei usque ad argenti talenta centum, similiter24 autem
23 Domini] + excelsi Weber |
24 similiter] + et Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,22 XLIII

et usque ad frumenti modios centum et vini amphoras centum, et alia quecumque abundant sine taxatione.
Numérotation du verset 3Esr. 8,22 versio altera

Similiter et frumenti choros centum et vini choros centum et sal sine mensura et cetera sine mensura.
¶Codd. : Tr621 Sabatier
Numérotation du verset 3Esr. 8,23 

Omnia secundum legem Dei25 fiant Deo altissimo, ne26 forte exsurgat ira in regno regis et filii27 et filiorum eius.
25 legem Dei Cor1P Rusch] inv. Weber |
26 ne] qua Webe |
27 et filii] om. Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,24 XLIV

Vobis autem dicitur ut omnibus sacerdotibus et levitis et sacris cantoribus et28 servis templi et scribis templi huius
28 cantoribus] + templi et ianitoribus Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,25 

nullum tributum neque ulla alia indictio irrogetur, nec habeat quisquam29 potestatem obicere30 eis quicquam.
29 quisquam Ω Rusch Clementina etc.] quisque Weber |
30 obicere Weber ] obiicere Rusch |
Numérotation du verset 3Esr. 8,26 

Tu autem Esdras, secundum sapientiam Dei constitue iudices et arbitros in tota Syria et Phenice, et omnes qui legem Dei tui noverunt doce31
31 doce] docebis Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,27 

ut quotquot transgressi fuerint legem, diligenter plectantur sive morte sive cruciatu sive etiam pecunie multatione vel abductione32.
32 abductione] adductione Cor1 P
Numérotation du verset 3Esr. 8,28 

Et dixit Esdras scriba : Benedictus Dominus patrum nostrorum33, qui dedit hanc voluntatem34 in cor regis, clarificare domum suam que est in Hierusalem,
33 nostrorum] meorum Tr621 Weber |
34 hanc voluntatem] hec Tr621 Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,28 versio altera

§ Et dixit Esdras Benedictus Dominus patrum meormu qui dedit hec in dore regis ut glorificet templum eius quod est in Ierusalem.
¶Codd. : Tr621 Sabatier
Numérotation du verset 3Esr. 8,29 

et me honorificavit in conspectu regis et consiliariorum et amicorum eius et purpuratorum eius.
Numérotation du verset 3Esr. 8,30 

Et ego constans animo factus sum secundum opitulationem Domini Dei mei,
Numérotation du verset 3Esr. 8,XLV 

et congregavi ex Israel viros, ut simul ascenderent mecum.
Numérotation du verset 3Esr. 8,31 

Et hi sunt prepositi secundum suas patrias et principatus portionales eorum, qui mecum ascenderunt de Babylonia in regno Artaxerxis regis :
Numérotation du verset 3Esr. 8,32 

ex filiis Phares : Gersomus,
ex filiis Siemarith35, Amenus36, filiorum David Accus37 filius Scecilie38,
35 Siemarith] Iemarut Weber |
36 Amenus] Amielus Weber |
37 Accus] Attus Weber |
38 Scecilie] Secelie Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,33 

ex filiis Phares Zacharias et cum eo reversi sunt viri centum quinquaginta,
Numérotation du verset 3Esr. 8,34 

ex filiis ductoris Moabilionis39 Zaraei et cum ipso viri ducenti quinquaginta40,
39 Moabilionis] Moad Ilionas Weber |
40 quinquaginta] om. Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,35 

ex filiis Zacues41 Iechonias Zechoeli42 et cum ipso viri ducenti quinquaginta43, ex filiis Sala44 : Maasias45
41 Zacues] Zathues Weber |
42 Zechoeli] Zetheeli Weber |
43 quinquaginta] om. Weber |
44 Sala] Addeni Weber |
45 Maasias] filius Ionathe et cum ipso viri ducenti quinquaginta ex filiis Olam Esias Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,36 

Gotholie et cum ipso viri septuaginta,
Numérotation du verset 3Esr. 8,37 

ex filiis Saphatie46 Zarias Micheli et cum ipso viri octoginta,
46 Saphatie] Safatie Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,38 

ex filiis Iob Abdias Ieheli47 et cum ipso viri ducenti duodecim,
47 Ieheli] Iezeli Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,39 

ex filiis Banie Salimoth filius Iosaphie et cum ipso viri centum sexaginta,
Numérotation du verset 3Esr. 8,40 

ex filiis Beer Zacharias Bebei et cum ipso viri ducenti octo,
Numérotation du verset 3Esr. 8,41 

ex filiis Ezead48 Ioannes Azechan49 et cum ipso viri centum decem;
48 Ezead] Asath Weber |
49 Ioannes Azechan] Iochannes Acarie Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,42 

ex filiis Adonicam ipsis postremis.
Numérotation du verset 3Esr. 8,XLVI 

Et hec sunt nomina eorum : Eliaphalam50 filius Gebel51 et Semeias52 et cum ipso viri septuaginta53.
50 Eliaphalam] Elifalam Weber |
51 Gebel] Iebel Weber |
52 Semeias] Sameas Weber |
53 septuaginta] + ex filiis Banee filius Zaccuri et cum ipso viri septuaginta Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,43 

et congregavi eos ad fluvium qui dicitur Thia, et metati illic sumus triduo, et recognovi eos.
Numérotation du verset 3Esr. 8,44 

Et ex filiis sacerdotum et levitarum non inveni illic.
Numérotation du verset 3Esr. 8,45 

Et misi ad Eleazarum et Eccelom et Masman et Maloban et Enaatha54 et Samea55 et Ioribum Nathan56 Ennagan57 Zachariam et Mosollamum, ipsos ductores et peritos.
54 Enaatha] Enaatam Weber |
55 Samea] Sameam Weber |
56 Nathan] Natham Weber |
57 Ennagan Weber ] Enuagan Ruch |
Numérotation du verset 3Esr. 8,46 

Et dixi eis ut venirent ad Luddeum58 qui erat apud locum gazophylacii.
58 Luddeum] + ductorem W
Numérotation du verset 3Esr. 8,47 

Et mandavi eis ut dicerent Luddeo et fratribus eius et illis qui erant in gazophylacio,
Numérotation du verset 3Esr. 8,XLVII 

ut mitterent nobis eos qui sacerdotio fungerentur in domo Domini Dei nostri.
Numérotation du verset 3Esr. 8,47 versio altera

Mittite nobis qui sacerdotium agant in templo Domini.
¶Codd. : Tr621 (192va) Sabatier
Numérotation du verset 3Esr. 8,48 

Et adduxerunt nobis secundum manum validam Domini Dei nostri viros peritos ex filiis Mooli filii Levi filii Israel, Sebebian et filios et fratres qui erant decem et octo,
Numérotation du verset 3Esr. 8,49 

Asbian et Amin59 ex filiis filiorum Chananei et filii eorum viri viginti.
59 Amin] Annun Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,50 

Et ex his qui in templo serviebant, quos dedit David et ipsi principes ad operationem levitis, templo servientium ducenti viginti. Omnium nomina significata sunt in scripturis.
Numérotation du verset 3Esr. 8,51 

Et vovi illic ieiunium iuvenibus in conspectu Domini60 ut quererem ab eo bonum iter nobis et qui nobiscum erant et61 filiis et pecoribus propter insidias.
60 Domini] + Dei nostri Weber |
61 et] ex Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,52 

Erubui enim petere a rege62 pedites et equites in comitatu, tutele gratia contra adversarios nostros.
62 a rege] regem Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,53 

Diximus enim regi quoniam virtus Domini erit cum eis qui inquirunt eum in omni affectu.
Numérotation du verset 3Esr. 8,54 

Et iterum deprecati sumus Dominum Deum nostrum secundum hec, quem et propitium habuimus, et compotes facti sumus Deo nostro63.
63 Deo nostro] Domini nostri Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,55 

Et separavi ex plebis prepositis et sacerdotibus templi viros duodecim, et Sedebian et Asannan64 et cum eis ex fratribus eorum viros decem.
64 Asannan] Asamian Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,56 

Et appendi eis aurum et argentum 65 et vasa sacerdotalia domus66 Dei nostri que donaverat rex et consiliarii eius et principes et omnis Israel.
65 aurum et argentum] inv. Weber |
66 domus] + domini Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,57 

Et cum appendissem, tradidi argenti talenta centum quinquaginta et vasa argentea talentorum centum et auri talenta centum
Numérotation du verset 3Esr. 8,58 

et vasorum aureorum species viginti et vasa erea de bono eramento splendentia duodecim auri speciem reddentia.
Numérotation du verset 3Esr. 8,59 XLVIII

Et dixi eis : Et vos sancti estis Domino, et vasa67 sunt sancta et aurum et argentum votum est Domino Deo patrum nostrorum.
67 vasa] que Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,60 

Vigilate et custodite, donec tradatis ex plebis prepositis et sacerdotibus et levitis et principibus civitatum Israel in Hierusalem in pastoforio domus68 Dei nostri.
68 domus] + domini Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,61 

Et hi qui susceperunt sacerdotes et levite aurum et argentum et vasa intulerunt in Hierusalem69 in templum Domini.
69 intulerunt in Hierusalem] que erant in Hierusalem intulerunt Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,62 

Et promovimus a fluvio Thia die duodecima mensis primi, usquequo introivimus in Hierusalem70.
70 Hierusalem] + secundum potentem manum Domini Dei nostri, que super nos erat et liberavit nos ab omnibus inimicis nostris et venimus in Hierusalem Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,63 

Et cum factus fuisset tertius dies, quarta autem die ponderatum aurum et argentum traditum est in domo Domini Dei nostri Marimoth filio Iori sacerdoti.
Numérotation du verset 3Esr. 8,64 XLIX

et cum ipso erat Eleazar filius Phinees, et erant cum ipsis Iosadus71 filius Iesu et Medias72 Banni filius levite, ad numerum et ad pondus universa.
71 Iosadus] Iosabdus Weber |
72 Medias] Moedias et Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,65 

Et scriptum est pondus ipsorum eadem hora.
Numérotation du verset 3Esr. 8,66 

Qui autem venerunt ex captivitate obtulerunt sacrificium Domini Israel tauros duodecim pro omni Israel arietes octoginta sex,
Numérotation du verset 3Esr. 8,67 

agnos septuaginta duos, hircos pro peccato duodecim, et pro salute vaccas duodecim, omnia in73 sacrificium Domini.
73 in] om. Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,68 

Et relegerunt precepta regis regalibus dispensatoribus et subregulis Celesyrie et Phenicis, et honorificaverunt gentem et templum Domini.
Numérotation du verset 3Esr. 8,69 L

Et consummatis his accesserunt ad me prepositi dicentes : Non segregaverunt genus Israel et principes et sacerdotes et levite
Numérotation du verset 3Esr. 8,69 versio altera

{XXIII} Et his perfectis accesserunt principes ad Esdras dicentes Non sutinet gens Israel et sacerdotes et Levite.
¶Codd. : Tr621 Sabatier
Numérotation du verset 3Esr. 8,70 

et alienigene gentes et nationes terre immunditias suas a Chananeis et Etheis74 et Pherezeis et Iebuseis et Moabitis et Egyptiis et Idumeis.
74 Etheis Rusch ] Hettheis Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,71 

Coniuncti enim sunt filiabus eorum et ipsi et filii eorum, et commixtum est semen sanctum alienigenis gentibus terre ; et participes erant prepositi et magistratus iniquitatis eius75 ab initio ipsius rei.
75 eius] huius Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,72 LI

Et mox ut audivi ista, conscidi vestimenta et sacram tunicam, et lacerans capillos capitis et barbam sedi dolens et mestus.
Numérotation du verset 3Esr. 8,73 

Et convenerunt76 quotquot tunc movebantur in verbo Domini Dei Israel, ad me lugentem77 super iniquitatem istam. Et sedebam tristis usque ad vespertinum sacrificium.
76 convenerunt] ad me Weber |
77 ad me lugentem] me lugente Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,74 

Et surgens a ieiunio, conscissa habens vestimenta et sacram tunicam, ingeniculans et extendens manus ad Dominum
Numérotation du verset 3Esr. 8,75 

dicebam : Domine, confusus sum et reveritus sum ante faciem tuam.
Numérotation du verset 3Esr. 8,76 

Peccata enim nostra multiplicata sunt super capita nostra, et iniquitates nostre exaltate sunt usque ad celum,
Numérotation du verset 3Esr. 8,77 

quoniam a temporibus patrum nostrorum sumus in magno peccato usque ad diem hunc78.
78 ad diem hunc] in hunc diem Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,78 

Et propter peccata nostra et patrum nostrorum sumus traditi cum fratribus nostris et cum sacerdotibus nostris regibus terre in gladium et captivitatem et depredationem cum confusione usque in hodiernum diem.
Numérotation du verset 3Esr. 8,79 LII

Et nunc quantum est quod contigit nobis misericordia abs te, Domine Deus, et relinque79 nobis radicem et nomen in locum sanctificationis tue,
79 et relinque] derelinque Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,80 

detegere luminare nostrum in domo Domini Dei nostri, dare nobis cibum in tempore servitutis nostre.
Numérotation du verset 3Esr. 8,81 

Et cum serviremus, non fuimus80 derelicti a Domino Deo nostro, sed constituit nos in gratia ponens nobis reges Persarum dare81 cibum
80 fuimus] sumus Weber |
81 ponens… dare] penes reges Persarum dare nobis Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,82 

et clarificare templum Domini nostri et edificare deserta Sion, dare nobis stabilitatem in Iudea et82 Hierusalem.
82 et] + in Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,83 

Et nunc quid dicemus, Domine, habentes hec ? Transgressi enim sumus precepta tua que dedisti in manus puerorum tuorum prophetarum,
Numérotation du verset 3Esr. 8,84 

dicens : Quoniam terra, in qua83 introistis possidere hereditatem eius, terra polluta est coinquinationibus alienigenarum terre et immunditie illorum repleverunt eam totam immunditia sua.
83 qua] quam Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,85 

Et nunc filias vestras non coniungetis filiis eorum84, et filias eorum non accipietis filiis vestris.
84 eorum] illorum Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,86 

Et non inquiretis pacem habere cum illis omni tempore ut invalescentes manducetis optima terre et hereditatem distribuatis filiis vestris usque in evum.
Numérotation du verset 3Esr. 8,87 LIII

Et que contingunt nobis, omnia fiunt propter opera nostra maligna et magna peccata nostra.
Numérotation du verset 3Esr. 8,87 versio altera

Quia que85 contingunt nobis omnia propter facta86 nostra pessima et propter magna peccata nostra fiunt.
¶Codd. : Tr621 Sabatier
85 que] + enim Tr621 |
86 facta] peccata Tr621 |
Numérotation du verset 3Esr. 8,88 

Et dedisti nobis talem radicem et rursum reversi sumus transgredi legitima tua, uti commisceremur immunditie alienigenarum gentium terre huius.
Numérotation du verset 3Esr. 8,89 

Nonne irasceris nobis perdere nos, quoadusque non relinquatur radix et nomen nostrum ?
Numérotation du verset 3Esr. 8,90 

Domine Deus Israel, verax es. Derelicta est enim87 radix usque in hodiernum diem.
87 est enim] inv. Weber
Numérotation du verset 3Esr. 8,91 

Ecce nunc sumus in conspectu tuo in iniquitatibus nostris. Non est enim adhuc stare ante te in his.
Numérotation du verset 3Esr. 8,92 LIV

Et cum adorando confiteretur Esdras flens humi prostratus ante templum, congregati sunt ante eum ex Hierusalem turba magna valde, viri et mulieres et iuvenes et iuvencule. Fletus enim erat magnus in ipsa multitudine.
Numérotation du verset 3Esr. 8,92 versio altera

Et cum oraret Esdras et confiteretur Deo88 plorans et iacens in terra ante templum Dei congregati sunt ad eum de Ierusalem turbe multe valde viri et mulieres et iuvenes. Fletus enim magnus erat in multitudine populi.
¶Codd. : Tr621 Sabatier
88 Deo] om. Tr621
Numérotation du verset 3Esr. 8,93 LV

Et, cum clamasset Iechonias Ieheli ex filiis Israel,
dixit Esdre : Nos in Dominum peccavimus, quod collocavimus nobis in matrimonium mulieres alienigenas ex gentibus terre.
Numérotation du verset 3Esr. 8,93 versio altera

{XXIIII} Et exclamavit Iheconias filius Iehelu unus te populo Israel et dixit Esdre89 nos peccavimus adversus Dominum et duximus uxores alienigenas de gentibus terre.
¶Codd. : Tr621 Sabatier
89 Esdre] Esdra Sabatier
Numérotation du verset 3Esr. 8,94 

Et nunc es90 super omnem Israel. In his ergo sit iusiurandum a Domino91, expellere omnes uxores nostras que ex alienigenis sunt cum filiis earum,
90 es] est Weber |
91 a Domino] ad Dominum Weber |
Numérotation du verset 3Esr. 8,94 versio altera

Et nunc92 de populo Israel in hoc sit nobis iuratio ad dominum ut remittamus93 uxores nostras que sunt de alienigenis cum filiis earum94.
¶Codd. : P111 Tr621 Sabatier
92 nunc] + quisquis est Tr621 |
93 remittamus] remittemus Sabatier |
94 earum] eorum Tr621 |
Numérotation du verset 3Esr. 8,95 

sicut tibi decretum est a maioribus secundum legem Domini. Exsurgens explica.
Numérotation du verset 3Esr. 8,95 versio altera

Et quotquot95 consenserunt legi Moysi exurgentes dixerunt Esdre : Surge et perfice.
¶Codd. : Tr621 Sabatier
95 quotquot] quidquid P111, + “Leg.” marg. Sabatier
Numérotation du verset 3Esr. 8,96 

Ad te enim spectat hoc negotium et nos tecum sumus. Viriliter fac.
Numérotation du verset 3Esr. 8,96 versio altera

Ad te enim causa hec96 pertinet et nos tibi consentimus confortare et fac.
¶Codd. : Tr621 Sabatier
96 hec P111 Sabatier] inv. Tr621
Numérotation du verset 3Esr. 8,97 

Et exsurgens Esdras adiuravit principes sacerdotum et levitas et omnem Israel facere secundum hec, et iuraverunt.
Numérotation du verset 3Esr. 8,97 versio altera

Exurgens Esdras adiuravit principes tribuum sacerdotum et Levitarum et omnem populum97 Israel ut facerent secundum hec omnia et iuraverunt.
¶Codd. : Tr621 Sabatier
97 omnem populum] omnis populus Tr621

Capitulum 8

Numérotation du verset 3Esr. 8,ad litteram 
marg.| Et post, etc. Hic consequenter repetuntur facta sub Esdra sacerdote alibi scripta. et primo describitur eius de Babylonia recessus. secundo in Hierusalem adventus, ibi : Et factus fuisset. Circa primum primo describitur status Esdr. 2. gratia sibi facta a rege, ibi : Rex Artaxerxes. Sententia prime partis patet ex dictis 1. Esdr. 7. his exceptis.
marg.| .1. Post hunc scilicet. Datium.
marg.| .2.  Regnante Artaxerxe Persarum. Ex hoc patet quod dictum est, scilicet quod secundum autorem {1444}huius libri Darius et Artaxerxes fuerunt reges diversi. secundum opinionem vero Hebreorum qui dicunt esse eundem. Potest dici quod ly post hunc, non notat personarum diversitatem sed eiusdem mutationis notabilem renovationem sicut de Saule dicitur 1Rg. 10.b. Mutaberis in virum alium. Darius autem in gratia facta populo Iudeorum tempore Esdre sacerdotis fuit notabiliter renovatus ad bonum Iudeorum, et sic scribitur hic quasi alius. et isto modo loquendi utitur frequenter liber Apoc. sicut ibidem dixi in pluribus locis.
Numérotation du verset 3Esr. 8,ad litteram 
marg.| marg.| { 1445 } .1. Et dedit ei rex gloriam. id est honorem coram multis. Est enim gloria honor exhibitus alicui in presentia multorum.
marg.| .2. Rex Artaxerxes. Hic ponitur gratia regis Esdre facta, et dividitur in duas partes, quia primo ponitur huius gratie descriptio, secundo ipsius Esdre gratiarum actio, ibi : Et dixit Esdras. Sententia prime partis patet ex dictis 1. Esdre 7. hoc excepto.
prol.| {1446}
marg.| .3. Nullum tributum id est exactio, vel grave preceptum.
marg.| .4. Et dixit. Hic consequenter ponitur ipsius Esdre gratiarum actio, et consequenter populi cum Esdra redeuntis in Hierusalem enumeratio ibi : Et hi sunt prepositi, etc. et patet sententia ex dictis 1. Esd. 8. exceptis, que sequuntur.
marg.| .5. Et congregavit. Esdre 8 dicitur Hauva : erat enim binomius.
prol.| { 1449 }
Numérotation du verset 3Esr. 8,ad litteram 
marg.| .1. Et metati illic id est tentoria posuimus.
marg.| .2.  Ex filiis filiorum. Proprium nomen est cuiusdam Iudei, ita quod non est adiectivum, et commune quo denominantur illi, qui erant de tribu Cham filii Noe.
marg.| .3.  Et vos sancti id est deputati ad serviendum Domino, et hoc etiam modo res inanimate, que applicantur divino cultui dicuntur sancte.
marg.| .4. In pastoforio. Est autem pastoforium thalamus deputatus ad comedendum extra atrium sacerdotum, et dicitur quasi foris positum. In talibus enim thalamis comedebant coram Domino illi, qui offerebant hostias pacificas, quarum una pars cedebat in usum eorum.
marg.| .5.  Et cum. Hic consequenter describitur quid factum est in Hierusalem in adventu Esdre, et dividitur in duas partes, quia primo describitur oblationum regis, et principum, et aliorum traditio. secundo alienigenarum separatio, ibi : Et consummatis.Sententia prime partis patet ex dictis id est Esdre 8 hoc excepto.
marg.| .6.  Et cum. Iste {1450}non est Phinees filius Eli mortuus enim fuit longe ante id est Re. 4.
marg.| .7.  Et consummatis. Hi consequenter describitur populi Israel ab alienigenis separatio. Circa quam sic proceditur, quia primo ponitur commistionis denuntiatio. 2. Esdre lamentatio, ibi : Et mox, ut audivi. 3. dicta sequestratio, ibi : Et cum adorando, Sententia prime partis patet ex dictis id est Esd. 6. his exceptis.
marg.| .8.  Accesserunt scilicet filiorum Israel.
marg.| .9.  Immunditias. quia mulieres alienigene docebant filios suos idololatrare, et ad hoc etiam inducebant maritos suos.
marg.| .10. Ab initio. hoc est dictum, quod istud malum incepit a potentioribus populi secundum, quod dr 1. Esd. 9.a. Manus principum, et magistratuum fuit in transgressione hac prima. illa enim que sunt in hoc libro, qui apocryphus est dubia demonstranda sunt per illa, que sunt in 1. Esdre, qui liber est de canone.
marg.| .11.  Et mox. Hic consequenter ponitur ipsius Esd. lamentatio pro populi peccato, et patet sententia ex dictis 1. Esdr. 9. exceptis, que sequuntur.
marg.| .12.  Et sacram scilicet sacerdotalem, que dicitur sacra, {1451}quia fuit divino cultui deputata.
Numérotation du verset 3Esr. 8,ad litteram 
marg.| .1. In geniculans et extendens, etc id est genua mea flectens.
marg.| .2. Et nunc quantum. 1. Esdr. 9.b. dicitur. Et nunc ad parum, etc. et exponatur hoc sicut illud.
marg.| .3. Usque in id est in seculum, ut habetur 1. Esdre. 9.
marg.| .4. Et rursum reversi. hoc non habetur 1. Esd. 9. ubi sic habetur. Et dedistis nobis salutem sicut est hodie, ut non revertamur, etc scilicet ad pristina vitia, sed quia populus revertens fecit contrarium , ideo hoc exprimitur hic cum dicitur . Et rursumreversi etc. et patet littera ex dictis, 1. Esd. 9.
marg.| .5. Et cum adorando. Hic consequenter ponitur Israel ab alienigenis sequestratio. {1452} Circa quod primo describitur populi consensus, secundo separationis actus. 9 capitulo ibi : Et consederunt. Prima in duas, quia prima ponitur consensus principum, secundo vulgarium, in principio 9.capitulo. Sententia prime partis patet ex dictis 1. Esd. 10. exceptis, que sequuntur.
marg.| .6. Et cum clamasset. ad faciendum silentium, ut melius audiretur.
marg.| .7. Dixit. hec est vera littera, ut patet ex 1. Esd. 9. propter quod aliqui libri male habent hic, Esdras.
marg.| .8. Et nunc scilicet peccatum hoc et penitentia de hoc peccato, ut habetur 1. Esd. 10.
marg.| .9. Adiuravit. Istud et omnem Israel, ponitur per anticipationem . Nam hoc factum fuit postea, ut patebit c. seq.



Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (3Esr. 8), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 15/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=20&chapitre=20_8)

Notes :