Glossa magna

Capitulum 1

Numérotation du verset 2Tim. 1,1 

Paulus apostolus
Christi Iesu
per voluntatem Dei
secundum promissionem
vite
que est in Christo Iesu
Numérotation du verset 2Tim. 1,2 

Timotheo filio carissimo1.
1 filio carissimo] inv. Weber
Gratia,
misericordia,
pax a Deo Patre et Christo Iesu Domino nostro.
Numérotation du verset 2Tim. 1,3 

Gratias ago Deo
cui servio
a progenitoribus
in conscientia pura,
quod2 sine intermissione habeam tui memoriam in orationibus meis nocte ac die,
2 quod] quam Weber
Numérotation du verset 2Tim. 1,4 

desiderans te videre.
Memor lacrimarum tuarum,
ut gaudio implear.
Numérotation du verset 2Tim. 1,5 

Recordationem accipiens eius fidei que est in te non ficta.
Que et habitavit primum in avia tua
Loide et matre tua Eunice, certus sum autem quod
et in te.
Numérotation du verset 2Tim. 1,6 

Propter quam causam
admoneo te, ut resuscites gratiam Dei
que
est in te per impositionem manuum mearum.
Numérotation du verset 2Tim. 1,7 

Non enim
dedit nobis
Deus spiritum timoris,
sed virtutis et dilectionis et sobrietatis.
Numérotation du verset 2Tim. 1,8 

Noli itaque erubescere
testimonium Domini nostri,
neque me vinctum eius,
sed collabora
evangelio
secundum virtutem Dei
Numérotation du verset 2Tim. 1,9 

qui nos liberavit
et vocavit
vocatione sua 3
3 sua] om. Weber
sancta,
non secundum opera nostra, sed secundum propositum suum
et gratiam que data est nobis in Christo Iesu
ante tempora secularia.
Numérotation du verset 2Tim. 1,10 

Manifestata est
autem nunc per illuminationem salvatoris nostri
Iesu Christi
qui
destruxit quidem mortem,
illuminavit autem
vitam et incorruptionem
per evangelium,
Numérotation du verset 2Tim. 1,11 

in quo positus sum
ego predicator
et apostolus
et magister gentium.
Numérotation du verset 2Tim. 1,12 

Ob quam causam
etiam hec
patior, sed non confundor.
Scio enim
cui credidi,
et certus sum, quia potens est depositum meum
servare
in illum diem
Numérotation du verset 2Tim. 1,13 

Formam habens4 sanorum verborum
4 habens] habe Weber
que a me
audisti in fide et dilectione
in Christo Iesu,
Numérotation du verset 2Tim. 1,14 

bonum depositum
custodi
per Spiritum sanctum qui habitat in nobis.
Numérotation du verset 2Tim. 1,15 

Scis hoc quod aversi sunt a me omnes qui in Asia sunt,
ex quibus est Phygelus et Hermogenes.
Numérotation du verset 2Tim. 1,16 

Det misericordiam Dominus Honesifori
domui,
quia sepe me refrigeravit
et catenam meam
non erubuit,
Numérotation du verset 2Tim. 1,17 

sed cum Romam venisset, sollicite me quesivit
et invenit.
Numérotation du verset 2Tim. 1,18 

Det illi Dominus
invenire misericordiam a Domino
in illa die.
Et quanta Ephesi
ministravit mihi5, melius
5 mihi] om. Weber
tu nosti.

Capitulum 1

Numérotation du verset 2Tim. 1,1 
dist. 1
prol.|
marg.| Paulus apostolus. Paulus iam a mundo transiturus hanc secundam Epistolam item scribit a Roma de carcere Timotheo infirmitatibus et adversitatibus iam fatigato, ut constanter laboret in Dei gratia sibi credita, exhortans eum ad martyrium multis modis, et ut perseveret in officio recte predicationis et sancta operatione, et predicens quod futurum sit novissimis temporibus, et de suo obitu.
marg.| [Haimo.] Et est intentio Apostoli in hac Epistola exhortari Timotheum ad sui officii diligentem exsecutionem, et ad palmam martyrii, et quedam adhuc {192.363} addere de episcopali officio.
marg.| Modus talis: Primo salutat, deinde gratias agit de bono quod habet, ubi suum videndi eum desiderium ostendit. Postea monet eum ad predicandum, et ad patientiam martyrii, suo et aliis modis. Inde dicit, quales futuri sunt in novissimis diebus, tandem de tempore resolutionis sue instanti. Premittit autem salutationem, dicens: Paulus apostolus Christi Iesu, cuius officii tu es particeps. Perfice ergo debitum officii opus. Apostolus, dico,   per voluntatem Dei, non meis meritis. quasi1: Et tu similiter gratis missus es, et ideo predicande gratie magis es obnoxius. Apostolus sum, dico, nec sine spe premii, imo   secundum promissionem vite, non huius, sed   que est {192.363}   in Iesu, pro hac promissione legitime certo. Hanc meis sequacibus promitto. Paulus, inquam, 220 scribit Epistolam   Timotheo carissimo filio, et ante alia salutat in hunc modum:   gratia, scilicet donatio Spiritus sancti qua ministri armantur,   et misericordia, scilicet remissio peccatorum;   et pax, scilicet tranquillitas mentis, et prelibatio eterne vite, sit tibi   a Deo Patre et Iesu Christo Domino nostro. Gratias ago. Agit gratias de bono eius, commendans {192.364} fidei gratiam que in ipso est. Ait ergo: Gratias ago Deo meo, de hoc   quod sine intermissione habeo memoriam tui in orationibus meis, scilicet orans tibi maiora dona, id est de hoc gratias ago quod tam bonus fuisti cuius semper sim memor. Hec est sapiens exhortatio ad ulteriora. Deo meo, dico,   cui servio, quem et tu sequere. Servio, dico, edoctus   a progenitoribus meis, id est ab antiquis patribus, scilicet Abraham, Isaac, et Iacob, et aliis qui unum Deum vera fide coluerunt, quia una fides est utrorumque, scilicet antiquorum et modernorum iustorum. Servio, dico,   in conscientia pura, sic sit et tua. Ego, dico,   nocte ac die desiderans videre te, quia meus visus esset tua confirmatio, et sic qui gaudeo de te bono, implerer gaudio de te perfecto. {192.364} Unde subdit:   Ut gaudio, quasi2: Ideo desidero te videre,   ut implear gaudio, de tua perfectione, et ideo quia   memor sum   lacrymarum tuarum. Flevit enim Timotheus a Paulo dimissus, paratus cum eo ire ad omnia pericula. Quod ergo presens habuit, absens teneat. Ego, dico,   accipiens, id est etiam habens   recordationem eius fidei que est in te non ficta, id est non inventitia vel fragilis, que etiam commoneat te, cum etiam in feminis fuerit firma. Unde sequitur:   que fides   et habitavit primum in avia tua Loide, et matre tua Euticie. [AMBROSIUS] Parentum eius sinceritatem fidei memorat, ut fortiorem homo faceret. [Haimo.]   Certus sum autem quod et in te habitat eadem fides, et ideo ferveat.
1 Quasi] + dicat PL
2 Quasi] + dicat PL
Numérotation du verset 2Tim. 1,6 
dist. 2
prol.|
marg.| Propter quam causam. Commendata fide illius, ad eam sine timore et erubescentia predicandam exhortatur. quasi3: Propter quam causam, scilicet quia fidem habes, et fuisti talis, et tam boni parentes tui fuerunt,   admoneo te ut resuscites gratiam Dei, scilicet gratiam episcopalem timore quasi sopitam a Deo tibi collatam,   que est in te per impositionem manuum mearum, que te mihi admonet obedire.   Non enim. quasi4: Moneo ut resuscites {192.365} gratiam Dei, quod utique potes. Dedit enim nobis Deus spiritum virtutis et dilectionis. Et hoc est quod ait,   non enim dedit nobis, tibi ut mihi,   spiritum timoris, quo turbatus Petrus negavit Christum. Hunc enim potius auferri voluit a nobis, cum dixit:   Nolite timere eos qui occidunt corpus (Mt. 10). Huius timoris non accepimus spiritum, sed illius de quo Dominus ait:   Eum timete qui potest corpus et animam perdere in gehennam (ibid.). Spiritus enim sanctus dat timorem, non mundi, sed Dei qui potest perdere in gehennam. Non dedit, inquam, spiritum timoris,   sed virtutis, id est fortitudinis contra adversa, que timorem pellat, que venit ex dilectione Dei et proximi, de qua addit,   et dilectionis, quam {192.365} sobrietas precedit, de qua subdit,   et sobrietatis, id est discretionis. Ecce a summo dono, id est a dilectione, ad unum descendit, id est ad sobrietatem.   Noli itaque. Prius monuit non timere, ad quod valet virtus. Hic monet non erubescere, ad quod valet dilectio et discretio. quasi5: Quia dedit spiritum dilectionis et discretionis,   noli itaque erubescere testimonium Domini nostri, id est non erubescas testari hominibus Dominum esse crucifixum, quia surrexit. [AMBROSIUS] Constantiam habendam docet, nec erubescendum esse in professione. Non est enim unde erubescatur in ea, quia si visus est homo Christus, gestis tamen apparuit Deus, et si crucifixus est, resurrexit tamen a mortuis, et multis videntibus suscipiente eum nube, in celum ascendit. Ubi {192.365} ergo putatur imbecillitas, ibi apparet potentia.   Neque, erubescas,   me vinctum, pro predicatione Evangelii   eius, quia nec in hoc rubor est,   sed collabora mihi in predicando   Evangelio crucis. [Haimo.] Vel collabora mecum Evangelio, id est ad honorem Evangelii, quod potes   secundum virtutem Dei; et debes, quia ipse   qui liberavit nos, pretio sanguinis sui. [AMBROSIUS] Vicem ergo reddere liberanti convenit, cuius beneficiis cum digne respondere non valeamus, vel legationem eius fideliter et instanter agamus.   Et vocavit nos   vocatione interiori   sua, id est sibi soli convenienti; et   sancta, quia ad sancta vocat. Vocavit, dico,   non secundum opera nostra, {192.366}   sed secundum propositum suum et gratiam, id est secundum quod per gratiam quidem previderat.   Que gratia   data est nobis in Christo Iesu, id est previsa est dari nobis per Christum,   ante tempora secularia. Manifestata est autem nunc in completione   per illuminationem Salvatoris nostri Iesu Christi, id est per predicationem Christi illuminantem auditores. Que vero sit illa gratia aperit, subdens:   Qui Christus   destruxit quidem mortem, utramque, anime et corporis. Hec est illa gratia, scilicet destructio mortis. Et ideo mors non est timenda pro fide Christi.   Illuminavit autem, id est in luce posuit,   vitam et incorruptionem, id est vitam incorruptibilem. Et hoc   per Evangelium, id est per predicationem Evangelii. Ecce quam necessarium est Evangelium,   in {192.366}   quo, scilicet Evangelio,   ego positus sum, quasi immobilis   predicator, nomen actus,   et apostolus, habens potestatem apostolicam,   et magister gentium, scilicet quotidie docens gentes.   Ob quam causam, scilicet quia predico, et   hec patior, que modo Reme sustineo,   sed non confundor, id est deficio vel erubesco. Securus quia pro tribulationibus magna ei promissa merces est, non confunditur sed gloriatur in pressuris. Quo autem hec spectent, ibi aperit:   Formam habens etc.
3 Quasi] + dicat PL
4 Quasi] + dicat PL
5 Quasi] + dicat PL
marg.| Scio enim. [Haimo.] quasi6: Ideo non confundor, quia   scio quod Deus est ille   cui credidi. [AUGUSTINUS.] Vel scio cui credidi, id est cui mea commisi, scilicet Christo.   Et certus sum quia potens est {192.366}   servare depositum meum, id est salutem meam quam ei commendavi, scilicet in spe et fide illius collocavi. [AMBROSIUS]   In illo die, scilicet iudicii. Spe et magnificentia Salvatoris securus est, quia quod commendat illi, in tuto est. Illi autem commendat salutem suam, ut hic pro illo patiens, salutem inveniat penes illum cum ceperit iudicare, ut puniens infideles istum dignum eterna vita pronuntiet. Vel potens est servare depositum meum, id est Evangelium quod mihi commendavit, vel quod ei commisi servandum usque in illum diem, decessus mei.   Formam. Hic ostendit quo de se predicta spectent. quasi7: Ita laboro et insto officio mihi credito, similiter et tu   habens formam sanorum verborum que a me, non a quocumque,   audisti, habens, {192.366} dico,   in fide et dilectione, id est habens bona verba cum fide et dilectione, que est   in Christo Iesu, id est sicut Christus instituit. Hec, inquam, habens per que potes custodire.   Custodi diligenti exsecutione.   Bonum depositum, id est officium tibi commissum, quod potes   per Spiritum sanctum qui habitat in nobis, scilicet in te ut in me. [Haimo.] Quidam libri habent,   formam habe. Secundum hoc sic continuo litteram, quasi8: Collabora Evangelio, quod ut recte facias, habe formam sanorum verborum etc. non mutatur sententia. Et custodi bonum depositum, nec hic mutatur sensus.   Scis enim   hoc: quasi9: Ideo opus est ut custodias, quia, {192.367} tu   scis hoc quod omnes illi qui aversi sunt a me, id est qui recesserunt a me, modo   sunt in Asia, ex   quibus est Phyletus et Hermogenes, a quibus tibi maxime cavendum est. [AMBROSIUS] Hi quos memorat simulatione pleni erant, simulate enim fuerant cum Apostolo, ut addiscerent unde calumniam illi facerent, sed postquam viderunt se manifestatos, recesserunt ab eo.   Det etc. quasi10: Illi recesserunt a me, sed   det Dominus misericordiam domui, id est familie,   Onesiphori, Asiani,   quia sepe me refrigeravit, ministrando mihi necessaria. Hunc imitare tu.   Et catenam meam non erubuit, sicut hi qui recesserunt a me,   sed cum venisset Romam sollicite me quesivit, ut ei liceret ad me ingredi,   et invenit me, et ideo   det illi Deus Pater   invenire misericordiam a Domino, id {192.367} est a Filio,   in 221   illo die iudicii; et non solum Rome, sed etiam   Ephesi, multa   ministravit mihi,   et quanta tu qui aderas,   nosti melius, aliis pluribus. Vel melius quam hec.
6 Quasi] + dicat PL
7 Quasi] + dicat PL
8 Quasi] + dicat PL
9 Quasi] + dicat PL
10 Quasi] + dicat PL


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Petrus Lombardus, Magna Glossatura (2Tim. Capitulum 1), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 19/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=magna&numLivre=70&chapitre=70_1)
Signaler un complément d'information

Notes :