Capitulum 2
Numérotation du verset
Dn. 2,1
In anno autem secundo regni Nabuchodonosor
vidit Nabuchodonosor somnium
et conterritus est spiritus eius
et somnium effugit ab eo.
Numérotation du verset
Dn. 2,2
Precepit ergo rex ut convocarentur arioli
et magi
et Chaldei
et malefici1
ut2 indicarent regi somnia sua. Qui cum venissent steterunt coram rege
1 Chaldei - et - malefici]
inv. Weber
2 ut] et
Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,3
et dixit ad eos rex: Vidi somnium
et mente confusus ignoro quid viderim.
Numérotation du verset
Dn. 2,4
Responderuntque Chaldei regi Syriace: Rex in sempiternum vive. Dic somnium servis tuis et interpretationem eius indicabimus.
Numérotation du verset
Dn. 2,5
Et respondit rex et dixit3 Chaldeis: Sermo
recessit a me. Nisi indicaveritis mihi
somnium et
coniecturam eius
peribitis vos
et domus vestre publicabuntur.
3 et dixit] ait
Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,6
Si autem somnium et coniecturam eius narraveritis,
premia
et dona
et honorem multum accipietis a me.
Somnium igitur et interpretationem eius indicate mihi.
Numérotation du verset
Dn. 2,7
Responderunt secundo et dixerunt: Rex somnium dicat servis suis et interpretationem eius indicabimus.
Numérotation du verset
Dn. 2,8
Respondit rex et ait: Certe scio4 quia tempus redimitis,
scientes quod a me recesserit sermo5.
4 Certe scio] certo novi
Weber
5 a me - recesserit]
inv. Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,9
Si ergo somnium non indicaveritis mihi
una est
de vobis
sententia,
quod interpretationem quoque fallacem, et deceptione plenam composueritis,
ut loquamini {t. 3: Erfurt, f. 234va ; facsim., p. 324a} mihi, donec tempus pertranseat. Somnium itaque dicite mihi, ut sciam quod interpretationem6 eius veram loquamini.
6 interpretationem] + quoque
Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,10
Respondentes ergo Chaldei coram rege dixerunt: Non est homo super terram
qui sermonem tuum rex possit implere ;
sed neque regum quisquam magnus et potens
verbum huiusmodi sciscitatur ab omni ariolo et mago et Chaldeo.
Numérotation du verset
Dn. 2,11
Sermo enim quem tu rex queris gravis est nec reperietur quisquam qui indicet illum in conspectu regis, exceptis diis quorum non est conversatio cum hominibus7.
7 conversatio - cum hominibus]
inv. Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,12
Quo audito rex in furore et in ira magna precepit ut perirent omnes
sapientes
Babylonis.
Numérotation du verset
Dn. 2,13
Et egressa sententia
sapientes interficiebantur.
Querebaturque Daniel et socii eius ut perirent.
Numérotation du verset
Dn. 2,14
Tunc Daniel requisivit de lege atque sententia
ab Arioch
principe militie regis, qui egressus fuerat ad interficiendos sapientes Babylonis.
Numérotation du verset
Dn. 2,15
Et interrogavit eum qui a rege
potestatem acceperat, quam ob causam tam crudelis sententia a facie regis
esset egressa. Cum ergo rem indicasset Arioch Danieli,
Numérotation du verset
Dn. 2,16
Daniel ingressus rogavit regem ut tempus daret sibi ad solutionem indicandam regi.
Numérotation du verset
Dn. 2,17
Et ingressus est domum suam, Ananieque et8 Misaeli et Azarie sociis suis indicavit negotium
8 et]
om. Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,18
ut quererent
misericordiam a facie Dei celi, super sacramento isto
et
non perirent Daniel et socii eius cum ceteris sapientibus Babylonis.
Numérotation du verset
Dn. 2,19
Tunc {t. 3: Erfurt, f. 234vb ; facsim., p. 324b} Danieli mysterium per visionem nocte9 revelatum est.
Et
benedixit Daniel Deum celi10
9 m. - per visionem nocte]
inv. Weber
10 benedixit Daniel Deum] Daniel benedixit Deo
Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,20
et locutus ait: Sit nomen Domini benedictum a seculo et usque in seculuma, quia sapientia
et fortitudo
eius sunt,
a Cf. Ps. 112, 2.
Numérotation du verset
Dn. 2,21
et ipse
mutat tempora et etates,
transfert regna atque constituit, dat sapientiam sapientibus
et scientiam intelligentibus disciplinam.
Numérotation du verset
Dn. 2,22
Ipse revelat profunda et abscondita
et novit in tenebris constituta
et lux cum eo estb.
b Cf. Ps. 138, 2.
Numérotation du verset
Dn. 2,23
Tibi
Deus patrum nostrorum confiteor
atque laudo quia sapientiam
et fortitudinem
dedisti mihi, et nunc ostendisti mihi
que11 rogavimus te
quia sermonem regis aperuisti nobis.
11 que] coniec., qu
cacogr. Rusch
Numérotation du verset
Dn. 2,24
Post hec Daniel ingressus ad Arioch quem constituerat rex ut perderet sapientes Babylonis,
sic ei locutus est: Sapientes Babylonis ne perdas. Introduc me in conspectu regis et solutionem narrabo12 regi13.
12 narrabo] enarrabo
Weber
13 e. r.]
inv. Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,25
Tunc Arioch festinus introduxit
Danielem
ad regem et dixit ei: Inveni hominem
de filiis transmigrationis Iude qui solutionem regi annuntiet.
Numérotation du verset
Dn. 2,26
Respondit rex et dixit Danieli cui nomen erat Balthasar: Putasne vere potes indicare mihi somnium quod vidi et interpretationem eius ?
Numérotation du verset
Dn. 2,27
Et respondens Daniel coram rege ait: Mysterium
quod rex
interrogat sapientes magi et arioli et aruspices nequeunt14 indicare regi.
14 nequeunt] non queunt
Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,28
{t. 3: Erfurt, f. 235ra ; facsim., p. 325a} Sed est Deus in celo revelans mysteria,
qui indicavit tibi rex Nabuchodonosor
que ventura sunt novissimis temporibus.
Somnium tuum et visiones
capitis tui
in cubiliculo15 tuo
huiuscemodi sunt.
15 cubiculo] cubili
Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,29
Tu rex cepisti cogitare16 in stratu tuo quid esset futurum post te17,
et qui revelat mysteria ostendit tibi que futura sunt,
16 c. c.]
inv. Weber
17 te] hec
Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,30
mihi quoque
non in sapientia que est in me plus quam in cunctis viventibus sacramentum hoc revelatum est, sed ut interpretatio regi manifesta fieret et cogitationes mentis tue scires.
Numérotation du verset
Dn. 2,31
Tu rex videbas,
et ecce quasi statua una grandis.
Statua illa magna et statura sublimis stabat contra te,
et intuitus
eius18 terribilis
18 eius] + erat
Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,32
Huius statue caput
erat ex auro optimo,
pectus autem et brachia de argento.
Porro venter et femora ex aere,
Numérotation du verset
Dn. 2,33
tibie autem ferree,
pedum autem quedam pars ferrea erat19, quedam fictilis.
19 f. e.]
inv. Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,34
Videbas ita donec abscisus est de monte20 lapis sine manibus,
et percussit statuam in pedibus eius ferreis et fictilibus, et comminuit eos.
20 de monte]
om. Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,35
Tunc contrita sunt pariter, ferrum testa, aes, argentum et aurum, et redacta quasi in favillam estive aree, que rapta sunt vento, nullusque locus inventus est eis. Lapis autem qui percusserat statuam factus est mons magnus, et implevit universam terram.
Numérotation du verset
Dn. 2,36
{t. 3: Erfurt, f. 235rb ; facsim., p. 325b} Hoc est somnium. Interpretationem quoque eius dicemus coram te rex.
Numérotation du verset
Dn. 2,37
Tu rex regum es et Deus celi
regnum et fortitudinem
et imperium
et gloriam
dedit tibi
Numérotation du verset
Dn. 2,38
et omnia in quibus habitant
filii hominum et bestie agri et volucres21 celi
dedit
in manu tua
et sub dicione tua
universa constituit. Tu ergo rex es22 caput aureum,
21 et volucres] volucresque
Weber
22 Tu ergo rex es] Tu es ergo
Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,39
et post te consurget regnum aliud minus te argenteum23,
et regnum tertium aliud aereum, quod imperabit universe terre,
23 argenteum]
om. Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,40
et regnum quartum erit velut ferreum.
Quomodo ferrum comminuit et domat omnia, sic comminuet et conteret omnia hec24.
24 et conteret - omnia hec]
inv. Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,41
Porro quia vidisti pedum et digitorum partem testeam25 figuli et partem ferream, regnum divisum erit
quod tamen de plantario ferri orietur
secundum quod
vidisti ferrum mixtum
teste ex luto
25 testeam] teste
Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,42
et digitos pedum ex parte ferreos et ex parte fictiles, ex parte regnum erit solidum et ex parte contritum.
Numérotation du verset
Dn. 2,43
Quod26 autem vidisti ferrum mixtum teste ex luto
commiscebuntur quidem humano semine,
sed non adherebunt sibi sicuti ferrum non potest misceri27 teste
26 Quod] quia
Weber
27 non potest - misceri]
inv. Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,44
In diebus autem regnorum illorum
suscitabit Deus celi
regnum
quod in eternum non dissipabitur,
et regnum eius alteri non tradetur.
Comminuet et consumet universa regna
hec
et ipsum stabit {t. 3: Erfurt, f. 235va ; facsim., p. 326a} in eternum.
Numérotation du verset
Dn. 2,45
Secundum quod vidisti
quod de monte
abscisus est
lapis
sine manibus
et comminuet28 testam et ferrum
et aes et argentum et aurum, Deus magnus ostendit regi que ventura sunt postea, et verum est somnium, et fidelis interpretatio eius.
28 comminuet] comminuit
Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,46
Tunc rex Nabuchodonosor
cecidit in faciem suam
et Danielem adoravit et hostias et incensum precepit
ut sacrificaretur29 ei.
29 sacrificaretur] sacrificarent
Weber
Numérotation du verset
Dn. 2, 47
Loquens ergo rex ait Danieli: Vere Deus vester
Deus deorum
est et Dominus regum,
revelans mysteria quoniam potuisti aperire sacramentum hoc.
Numérotation du verset
Dn. 2,48
Tunc rex Danielem30 in sublime extulit,
et munera multa et magna dedit ei. Et constituit eum principem super omnes provincias Babylonis, et prefectum et magistrum31 super cunctos sapientes Babylonis.
30 Danielem] Danihelum
Weber
31 et magistrum] magistratum
Weber
Numérotation du verset
Dn. 2,49
Daniel autem postulavit a rege et constituit32
super omnia opera33 provincie Babylonis Sydrac, Misac et Abdenago. Ipse autem Daniel erat in foribus regis.
32 constituit] + eum
Weber
33 omnia opera] omnes
Weber
Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Biblia Communis (Dn. 2), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2025. Consultation du 01/02/2025. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=biblia&numLivre=38&chapitre=38_2)
Martin Morard, ed., Biblia Communis (Dn. 2), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2025. Consultation du 01/02/2025. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=biblia&numLivre=38&chapitre=38_2)
Notes :