Biblia communis

Capitulum 3

Numérotation du verset Dn. 3,1 
Nabuchodonosor rex fecit
statuam auream
altitudine cubitorum sexaginta, latitudine cubitorum sex, et statuit eam in campo Duran1,
provincie Babylonis.
1 Duran Rusch ] Duram Weber
Numérotation du verset Dn. 3,2 
Itaque Nabuchodonosor rex
misit ad congregandos satrapas,
magistratus et iudices, duces2, tyrannos et prefectos, omnesque principes regionis3
ut convenirent ad dedicationem
{t. 3: Erfurt, f. 235vb ; facsim., p. 326b} statue quam erexerat Nabuchodonosor rex.
2 duces] + et Weber
3 regionis] regionum Weber
Numérotation du verset Dn. 3,3 
Tunc congregati sunt
satrape, magistratus et iudices, duces et tyranni et optimates qui erant in potestatibus constituti, et universi principes regionum ut convenirent ad dedicationem
statue quam erexerat Nabuchodonosor rex. Stabant autem in conspectu statue,
quam posuerat Nabuchodonosor rex4,
4 rex] om. Weber
Numérotation du verset Dn. 3,4 
et preco clamabat valenter:
Vobis dicitur populis et5 tribubus et linguis.
5 et] om. Weber
Numérotation du verset Dn. 3,5 
In hora qua audieritis sonitum tube et fistul et cithare, sambuce et psalterii et symphonie et universi generis musicorum, cadentes adorate statuam auream quam constituit Nabuchodonosor rex.
Numérotation du verset Dn. 3,6 
Si quis autem non prostratus adoraverit, eadem hora mittetur in fornacem ignis ardentis.
Numérotation du verset Dn. 3,7 
Post hec igitur
statim ut audierunt omnes populi
sonitum tube et6 fistule et cithare, sambuce et psalterii, et symphonie et omnis generis musicorum, cadentes omnes populi,
tribus et lingue, adoraverunt statuam auream quam constituerat Nabuchodonosor rex.
6 et] om. Weber
Numérotation du verset Dn. 3,8 
Statimque et in ipso tempore accedentes viri Chaldei, accusaverunt Iudeos.
Numérotation du verset Dn. 3,9 
Dixeruntque Nabuchodonosor regi: Rex in eternum vive.
Numérotation du verset Dn. 3,10 
Tu rex posuisti decretum
ut omnis homo
qui audierit sonitum tube, fistule et cithare, sambuce et psalterii et symphonie et universi generis musicorum,
prosternat se et adoret statuam auream.
Numérotation du verset Dn. 3,11 
Si quis autem non procidens adoraverit mittatur in fornacem ignis ardentis7
7 ardentis] ardentem Weber
Numérotation du verset Dn. 3,12 
Sunt ergo viri Iudei quos constituisti
super opera regionis Babylonie Sydrac, {t. 3: Erfurt, f. 236ra ; facsim., p. 327a} Misac et Abdenago, viri isti
contempserunt, rex, decretum tuum, deos tuos non colunt,
et statuam auream quam erexisti non adorant.
Numérotation du verset Dn. 3,13 
Tunc Nabuchodonosor in furore et in ira
precepit ut adducerentur Sydrac, Misac et Abdenago qui confestim adducti sunt in conspectu regis.
Numérotation du verset Dn. 3,14 
Pronuntiansque rex Nabuchodonosor8 ait eis: Verene
Sydrac, Misac, et Abdenago, deos meos
non colitis et statuam auream quam constitui non adoratis ?
8 r. N.] inv. Weber
Numérotation du verset Dn. 3,15 
Nunc ergo si estis parati
quacumque hora audieritis
sonitum tube, fistule9, cithare, sambuce, psalterii et symphonie, omneque genus10 musicorum prosternite vos et adorate statuam quam feci, quod si non adoraveritis, eadem hora mittemini in fornacem ignis ardentis. Et quis est Deus qui eripiat vos de manu mea ?
9 fistule] + et Weber
10 omneque genus] omnisque generis Weber
Numérotation du verset Dn. 3,16 
Respondentes Sydrac, Misac, et Abdenago, dixeruntque11 regi Nabuchodonosor: Non oportet12 nos de hac re respondere tibi.
11 dixeruntque] dixerunt Weber
12 oportet] opportet Rusch
Numérotation du verset Dn. 3,17 
Ecce enim Deus noster
quem colimus potest nos eripere13
de camino ignis ardentis et de manibus tuis rex liberare.
13 n. e.] inv. Weber
Numérotation du verset Dn. 3,18 
Quod si noluerit,
notum sit tibi14 rex quia deos tuos non colimus,
et statuam auream quam erexisti non adoramus.
14 s. t.] inv. Weber
Numérotation du verset Dn. 3,19 
Tunc Nabuchodonosor repletus est furore, et
aspectus faciei illius immutatus est
super Sydrac, Misac et Abdenago et
precepit ut succenderetur fornax septuplum
quam succendi consueverat,
Numérotation du verset Dn. 3,20 
et viris fortissimis de exercitu suo iussit ut ligatis pedibus Sydrac, Misac {t. 3: Erfurt, f. 236rb ; facsim., p. 327b} et Abdenago, mitterent eos in fornacem ignis ardentis15.
15 ardentis] ardentem Weber
Numérotation du verset Dn. 3,21 
Et confestim viri illi vincti cum bracis suis
et tiaris
et calciamentis et vestibus
missi sunt in medium16 ignis ardentis.
16 medium] + fornacis Weber
Numérotation du verset Dn. 3,22 
Nam iussio regis urgebat. Fornax autem succensa erat nimis. Porro viros illos qui miserant Sydrac, Misac et Abdenago, interfecit flamma ignis.
Numérotation du verset Dn. 3,23 
Viri autem hi tres, id est Sydrac, Misac et Abdenago, ceciderunt in medio camino17 ignis ardentis colligati.
Que sequuntur in hebreis voluminibus non reperi.
17 camino] camini Weber
Numérotation du verset Dn. 3,24 
÷ Et ambulabant in medio flamme,
laudantes Deum
et benedicentes Domino.
Numérotation du verset Dn. 3,25 
÷ Stans autem Azarias,
oravit sic: Aperiensque os suum
in medio ignis
ait:
Numérotation du verset Dn. 3,26 
÷ Benedictus es Domine Deus patrum nostorum et laudabilis et gloriosum nomen tuum in secula,
Numérotation du verset Dn. 3,27 
÷ quia iustus es in omnibus que fecisti nobis, et universa opera tua vera, et vie tue recte,
et omnia iudicia tua vera.
Numérotation du verset Dn. 3,28 
÷ Iudicia enim vera fecisti iuxta omnia que induxisti super nos et super civitatem sanctam patrum nostrorum Hierusalem, quia in veritate et in iudicio induxisti omnia hec propter peccata nostra.
Numérotation du verset Dn. 3,29 
÷ Peccavimus
enim et inique egimus
recedentes a te et deliquimus in omnibus
Numérotation du verset Dn. 3,30 
÷ et precepta tua non audivimus,
nec observavimus, nec fecimus
sicut preceperas nobis, ut bene esset
nobis18.
18 e. n.] inv. Weber
Numérotation du verset Dn. 3,31 
÷ Omnia ergo que induxisti super nos et universa que fecisti nobis, in19 vero iudicio fecisti.
19 in] om. Weber
Numérotation du verset Dn. 3,32 
÷ Et
in manibus inimicorum nostrorum iniquorum
et pessimorum,
prevaricatorumque
et regi iniusto
et pessimo ultra omnem terram.
Numérotation du verset Dn. 3,33 
÷ Et nunc non possumus aperire os.
Confusio et opprobrium facti sumus servis tuis
et his qui colunt te.
Numérotation du verset Dn. 3,34 
÷ Ne quesumus
tradas nos
in perpetuum propter nomen tuum,
et ne dissipes testamentum tuum,
Numérotation du verset Dn. 3,35 
÷ neque auferas misericordiam tuam a nobis propter Abraham dilectum tuum
et Isaac servum tuum et Israel sanctum tuum,
Numérotation du verset Dn. 3,36 
÷ quibus locutus es pollicens
quod multiplicares semen eorum
sicut stellas celi
et sicut arenam
que est in litore maris.
Numérotation du verset Dn. 3,37 
÷ Quia Domine
imminuti sumus
plusquam omnes gentes, sumusque humiles
in universa terra hodie propter
peccata nostra.
Numérotation du verset Dn. 3,38 
÷ Et
non est in tempore hoc princeps et propheta et dux
neque holocaustum,
neque sacrificium,
neque oblatio, neque incensum,
neque locus primitiarum coram te,
Numérotation du verset Dn. 3,39 
÷ ut possimus invenire
misericordiam tuam20 sed in anima contrita
et spiritu humilitatisa
suscipiamur.
20 tuam] om. Weber
a Cf. Ps. 50, 19.
Numérotation du verset Dn. 3,40 
÷ Sicut in holocausto21
arietum
et taurorum,
et sicut in milibus agnorum
pinguium,
sic fiat sacrificium nostrum hodie in conspectu tuo22
ut
placeat tibi
quoniam
non est confusio confidentibus in teb.
21 holocausto] holocaustum Weber
22 hodie – in c. t.] inv. Weber
b sic fiat... tibi] cf. Hesbert, Antiphonale missarum sextuplex, offertorium § 26bis, 179: « Sicut in holocausto arietum et taurorum, et sicut in milibus agnorum pinguium: sic fiat sacrificium nostrum in conspectu tuo hodie, ut placeat tibi: quia non est confusio confidentibus in te, Domine. Et nunc sequimur in toto corde et timemus te et quaerimus faciem tuam, Domine: ne cunfundas nos, sed fac nobis iuxta mansuetudinem tuam et secundum multitudinem misericordiae tuae ».
Numérotation du verset Dn. 3,41 
÷ Et nunc
sequimur te
in toto corde
et timemus te,
et querimus faciem tuam.
Numérotation du verset Dn. 3,42 
sed fac nobiscum
iuxta mansuetudinem tuam
et secundum multitudinem misericordie tue,
Numérotation du verset Dn. 3,43 
÷ et
erue nos
in mirabilibus tuis
et
da gloriam nomini tuo, Domine,
Numérotation du verset Dn. 3,44 
÷ et confundantur omnes
qui ostendunt servis tuis mala. Confundantur in omni potentia tua
et robur eorum
conteratur,
Numérotation du verset Dn. 3,45 
÷ et scient23
quia tu es Dominus24 Deus solus
et gloriosus super orbem terrarum.
23 et scient] sciant Weber
24 es Dominus] Domine Weber
Numérotation du verset Dn. 3,46 
÷ Et
non cessabant qui miserant25 eos ministri regis succendere fornacem, napta et stupa et pice et malleolis,
25 miserant] immiserant Weber
Numérotation du verset Dn. 3,47 
÷ et effundebatur flamma super fornacem
cubitis quadraginta novem,
Numérotation du verset Dn. 3,48 
÷ et erupit et incendit quos reperit iuxta fornacem de Chaldeis.
Numérotation du verset Dn. 3,49 
÷ Angelus autem Domini26
descendit cum Azaria et sociis eius in fornacem
et excussit flammam ignis
de fornace,
26 Domini Rusch  ; cf. Corpus antiphonalium officii officii (n° 1409, 1407: reminiscentia)] om. Weber
Numérotation du verset Dn. 3,50 
÷ et fecit medium fornacis quasi ventum
roris flantem
et non tetigit eos omnino ignis neque contristavit nec quicquam molestie intulit.
Numérotation du verset Dn. 3,51 
÷ Tunc hi tres quasi ex uno ore
laudabant et glorificabant et benedicebant Deo in fornace dicentes:
Numérotation du verset Dn. 3,52 
÷ Benedictus es, Domine Deus patrum nostrorum,
et laudabilis et gloriosus27 et superexaltatus in secula.
Et benedictum nomen glorie tue sanctum, et laudabile et superexaltatum in omnibus seculis.
27 et gloriosus] om. Weber
Numérotation du verset Dn. 3,53 
÷ Benedictus es in templo sancto
glorie tue et superlaudabilis et supergloriosus in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,54 
÷ Benedictus es in throno
regni tui et superlaudabilis et superexaltatus in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,55 
÷ Benedictus es qui intueris abyssos
et laudabilis et superexaltatus in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,56 
÷ Benedictus es in firmamento celi et laudabilis et gloriosus in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,57 
÷ Benedicite
omnia
opera Domini Domino,
laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,58 
÷ Benedicite
angeli Domini28 Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
28 Domini] om. Weber
Numérotation du verset Dn. 3,59 
÷ Benedicite celi Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,60 
÷ Benedicite aque29
que super celos sunt
Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
29 aque] + omnes Weber
Numérotation du verset Dn. 3,61 
÷ Benedicite omnes virtutes Domini Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,62 
÷ Benedicite sol et luna Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,63 
÷ Benedicite stelle celi Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,64 
÷ Benedicite omnis imber et ros Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,65 
÷ Benedicite omnis spiritus Dei30 Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
30 Dei] om. Weber
Numérotation du verset Dn. 3,66 
÷ Benedicite ignis et estus Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,67 
÷ Benedicite frigus et estas31 Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
31 estas] estus Weber
Numérotation du verset Dn. 3,68 
÷ Benedicite rores et pruina Domino, laudate et superexaltate eum in secula
Numérotation du verset Dn. 3,69 
÷ Benedicite gelu et frigus Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,70 
÷ Benedicite glaties et nives Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,71 
÷ Benedicite noctes et dies Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,72 
÷ Benedicite lux et tenebre Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,73 
÷ Benedicite fulgura et nubes Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,74 
÷ Benedicat
terra Domino32, laudet et superexaltet eum in secula.
32 Domino] Dominum Weber
Numérotation du verset Dn. 3,75 
÷ Benedicite montes et colles Domino, laudate et superexaltate {t. 3: Erfurt, f. 237rb ; facsim., p. 329b} eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,76 
÷ Benedicite universa germinantia in terra Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,77 
÷ Benedicite fontes Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,78 
÷ Benedicite maria et flumina Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,79 
÷ Benedicite cete et omnia que moventur in aquis Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,80 
÷ Benedicite omnes volucres celi Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,81 
÷ Benedicite omnes bestie et pecora Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,82 
÷ Benedicite filii hominum
Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,83 
÷ Benedicat33
Israel Domino, laudet et superexaltet34 eum in secula.
33 Benedicat] Benedic Weber
34 laudet et superexaltet] laudate et superexaltate Weber
Numérotation du verset Dn. 3,84 
÷ Benedicite sacerdotes Domini Domino,
laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,85 
÷ Benedicite servi Domini Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,86 
÷ Benedicite spiritus
et anime
iustorum
Domino, laudate et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,87 
÷ Benedicite
sancti et humiles corde
Domino, laudate
et superexaltate eum in secula.
Numérotation du verset Dn. 3,88 
÷ Benedicite
Anania, Azaria, Misael35 Domino, laudate et superexaltate eum in secula. Qui eruit vos36 de inferno
et salvos fecit de manu
mortis, et liberavit de medio ardentis flamme et de medio ignis eruit vos37.
35 Misael] et praem. Weber
36 vos] nos Weber
37 vos] nos Weber
Numérotation du verset Dn. 3,89 
÷ Confitemini
Domino
quoniam bonus, quoniam in seculum misericordia eius.
Numérotation du verset Dn. 3,90 
÷ Benedicite omnes religiosi Domino Deo deorum, laudate et confitemini ei38 quia in omnia secula misericordia eius.
Hucusque in hebreo non habetur39 et que possumus40 de Theodotionis editione translata sunt.
38 ei] om. Weber
39 in hebreo - non habetur] inv. Weber
40 possumus] posuimus Weber
Numérotation du verset Dn. 3,91 
Tunc Nabuchodonosor rex
obstupuit41
et surrexit {t. 3: Erfurt, f. 237va ; facsim., p. 330a} propere et ait optimatibus suis:
Nonne tres
viros misimus in medium ignis compeditos ? Qui respondentes regi dixerunt42: Vere rex.
41 obstupuit] obstipuit Weber
42 r. d.] inv. Weber
Numérotation du verset Dn. 3,92 
Respondit rex43 et ait:
Ecce ego video viros quatuor solutos et ambulantes
in medio ignis et nihil corruptionis in eis est,
et species quarti similis filio Dei.
43 rex] om. Weber
Numérotation du verset Dn. 3,93 
Tunc accessit Nabuchodonosor
ad ostium fornacis ignis ardentis et ait: Sydrac, Misac et Abdenago,
servi Dei excelsi vivi44,
egredimini et venite.
Statimque egressi sunt Sydrac, Misac et Abdenago de medio ignis.
44 vivi] om. Weber
Numérotation du verset Dn. 3,94 
Et congregati satrape et45 magistratus et iudices et potentes regis, contemplabantur
viros illos, quoniam nihil potestatis habuisset ignis in corporibus eorum, et capillus capitis eorum non esset adustus, etiam46 saraballa47
eorum non fuissent immutata,
et
odor ignis non transisset per eos.
45 et] om. Weber
46 etiam] et Weber
47 saraballa] sarabara Weber
Numérotation du verset Dn. 3,95 
Et
erumpens
Nabuchodonosor ait: Benedictus Deus eorum Sydrac, Misach et Abdenago, qui misit angelum suum
et eruit servos suos qui48 crediderunt in eum49, et verbum regis immutaverunt, et tradiderunt corpora sua,
et50 ne servirent et51 adorarent omnem Deum, excepto deo suo.
48 qui] quia Weber
49 eum] eo Weber
50 et] om. Weber
51 et] + ne Weber
Numérotation du verset Dn. 3,96 
A me ergo positum est hoc decretum,
ut omnis populus et tribus et lingue52, quicumque locutus53 fuerit blasphemiam contra Deum Sydrac, Misac et Abdenago, dispereat, et domus eius vastetur, neque enim est Deus alius qui possit ita salvare.
52 lingue] lingua Weber
53 quicumque locutus] quecumque locuta Weber
Numérotation du verset Dn. 3,97 
Tunc rex promovit Sydrac, {t. 3: Erfurt, f. 237vb ; facsim., p. 330b} Misac et Abdenago in provincia Babylonis.
Numérotation du verset Dn. 3,98 
Nabuchodonosor rex, omnibus populis gentibus et linguis qui habitant in universa terra, pax vobis multiplicetur.
Numérotation du verset Dn. 3,99 
Signa et mirabilia fecit apud me Deus excelsus. Placuit ergo mihi predicare.
Numérotation du verset Dn. 3,100 
Signa eius quia magna sunt, et mirabilia eius quia fortia, et regnum eius regnum sempiternum, et potestas eius in generationem et generationem.



Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Biblia Communis (Dn. 3), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 06/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=biblia&numLivre=38&chapitre=38_3)

Notes :