Glossa ordinaria

<73.793b> Prologus ‘In primis dicendum’

In primis1 dicendum2* est3 cur apostolus Paulus in hac epistola scribenda4 non servaverit morem suum ut vel vocabulum nominis sui5 vel ordinis describeret6 dignitatem. Hec causa est quod ad eos scribens7 qui ex circumcisione crediderant8 quasi gentium Apostolus9 et non Hebreorum10, sciens quoque eorum superbiam, suamque humilitatem ipse demonstrans, meritum officii11* noluit12 anteferre. Nam simili modo etiam13 Ioannes apostolus propter humilitatem in epistola sua nomen suum eadem ratione non pretulit. Hanc ergo14 epistolam fertur Apostolus ad Hebreos conscriptam hebraica lingua misisse cuius sensum et ordinem retinens Lucas evangelista, post excessum beati15 Pauli apostoli16* greco sermone composuit17.
¶Codd. : additio post glosam mediam : Hrv277 (74r). - ΩS (538rb) Rusch ; non contuli Bruyne p. 253/4. Repertorium biblicum , n° 793, cf. RB-794. {MM2019} {MM2024}
1 In primis] praem. Prologus ad Hebreos ΩS, praem. Argumentum in epistolam ad Hebreos incipit Rusch, om. P656 |
2 dicendum P656b ΩS ] videndum Rusch |
3 est] iom. P656 |
4 scribenda] scribendo Hrv277 ΩS, om. P656 |
5 nominis – sui] inv. P656 |
6 describeret Cor2 ΩS] scribetur Cor4 , ascriberet P656, scriberet Hrv277 |
7 scribens Cor2 P656 Hrv277 ΩS] scribendi Cor4 (non est), scribendo Cor4 (non est) |
8 crediderant] crediderunt P656 |
9 gentium apost.] gentilium populus ! P656 |
10 Hebreorum] Iudeorum ΩS |
11 officii P656 ΩS] + sui Hrv277 Rusch |
12 noluit] uoluit P656 |
13 etiam] om. P656 |
14 ergo] om. P656 |
15 beati] om. RB-793 |
16 Pauli -apost. P656 ΩS ] inv. Rusch RB-793 |
17 composuit P656 ΩS]+ sed hec epistola missa fuit ab Italia per Timotheum Cor2 |

<73.793b> Prologus ‘In primis dicendum’

prol.| {t. 4 : Erfurt, f. 1131vb ; facsim., p. 422b}
prol.| A In primis1 dicendum2* est3 cur apostolus Paulus in hac epistola scribenda4 non servaverit morem suum ut vel vocabulum nominis sui5 vel ordinis describeret6 dignitatem. Hec causa est quod ad eos scribens7 qui ex circumcisione crediderant8 quasi gentium Apostolus9 et non Hebreorum10, sciens quoque eorum superbiam, suamque humilitatem ipse demonstrans, meritum officii11* noluit12 anteferre. Nam simili modo etiam13 Ioannes apostolus propter humilitatem in epistola sua nomen suum eadem ratione non pretulit. Hanc ergo14 epistolam fertur Apostolus ad Hebreos conscriptam hebraica lingua misisse cuius sensum et ordinem retinens Lucas evangelista, post excessum beati15 Pauli apostoli16* greco sermone composuit17.
A ¶Codd. : additio post glosam mediam : Hrv277 P656 (74r). - ΩS (538rb) Rusch ; non contuli Bruyne p. 253/4. Repertorium biblicum , n° 793, cf. RB-794. {MM2019} {MM2024}
1 In primis] praem. Prologus ad Hebreos ΩS, praem. Argumentum in epistolam ad Hebreos incipit Rusch, om. P656
2 dicendum P656b ΩS ] videndum Rusch
3 est] iom. P656
4 scribenda] scribendo Hrv277 ΩS, om. P656
5 nominis – sui] inv. P656
6 describeret Cor2 ΩS] scribetur Cor4 , ascriberet P656, scriberet Hrv277
7 scribens Cor2 P656 Hrv277 ΩS] scribendi Cor4 (non est), scribendo Cor4 (non est)
8 crediderant] crediderunt P656
9 gentium apost.] gentilium populus ! P656
10 Hebreorum] Iudeorum ΩS
11 officii P656 ΩS] + sui Hrv277 Rusch
12 noluit] uoluit P656
13 etiam] om. P656
14 ergo] om. P656
15 beati] om. RB-793
16 Pauli -apost. P656 ΩS ] inv. Rusch RB-793
17 composuit P656 ΩS]+ sed hec epistola missa fuit ab Italia per Timotheum Cor2
marg.| {t. 4 : Erfurt, f. 1131va ; facsim., p. 422a} IN  PRIMIS  VIDENDUM. Quidam veritatis calumniatores hanc epistolam non esse Pauli dicere ausi sunt eo quod nomen eius in titulo non habeat et longe splendidiore atque facumdiore stilo quam alie resplendeat sed aut Barnabe aut Luce vel Clementis vel Tertulliani. Quibus in promptu nobis est repondere. Si enim ideo non est dicenda Pauli, quia nomine eius pretitulata non est, ergo nec alicuius illorum, immo nullius omnino, cum nullius nomen habeat in titulo. Ideo autem nomen suum hic epistole sicut et ceteris non preposuit, quia Hebreis odiosus erat quibus legis destructor videbatur. Quia ergo non eorum, sed gentium erat Apostolus, nomen suum eis odiosum tacuit, ne prescripti nominis invidia sequentis utilitatem excluderet lectionis. Sciens quoque eorum superbiam suamque humilitatem ipse demonstrans, ordinis sui dignitatem noluit anteferre nominando se apostolum. Sed meritum officii sui tacens superbis ipse humilis non se apostolum nominavit, ne superbi indignarentur. Quod vero hec epistola maiore relucet facundia quam alie sane mirandum non est, cum naturale sit unicuique plus in sua {t. 4 : Erfurt, f. 1131vb ; facsim., p. 422b} quam in aliena valere lingua. Ceteras enim epistolas Apostolus peregrino, id est greco sermone composuit, hanc autem scripsit hebraica lingua. Cuius sensum et ordinem retinens Lucas post excessum eius greco sermone composuit. Non est ergo mirum si in hac tanto doctrine fulget eloquio. Propulsatis ergo calumniis adversantium veritati nullatenus ambigendum est, et hanc Pauli fore epistolam. In qua intendit Christi eminentiam et fidei sufficientiam, necnon et legis insufficientiam et inutilitatem ostendere.


Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Hbr. Prologus ‘In primis dicendum’), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 10/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=73&chapitre=73_Prol.793b)
Signaler un complément d'information

Notes :