Glossa ordinaria

Capitulum 13

Numérotation du verset Hbr. 13,1 

Caritas fraternitatis maneat in vobis1,
1 in vobis] om. Weber
Numérotation du verset Hbr. 13,2 

et2 hospitalitatem nolite oblivisci,
2 et] om. Weber
per hanc enim
placuerunt3
3 placuerunt] latuerunt Weber
quidam angelis hospitio receptis.
Numérotation du verset Hbr. 13,3 

Mementote vinctorum,
tamquam simul vincti
et laborantium
tamquam et ipsi in corpore morantes.
Numérotation du verset Hbr. 13,4 

Honorabile
connubium
omnibus4,
4 omnibus] in praem. Weber
et thorus immaculatus.
Fornicatores5 et adulteros iudicabit Deus.
5 fornicatores] + enim Weber
Numérotation du verset Hbr. 13,5 

Sint mores
sine avaritia,
contenti presentibus.
Ipse enim dixit :
non te deseram neque derelinquam,
Numérotation du verset Hbr. 13,6 

ita ut confidenter dicamus
Dominus mihi adiutor est6,
6 est] om. Weber
non timebo quid faciat mihi homo.
Numérotation du verset Hbr. 13,7 

Mementote prepositorum vestrorum
qui vobis
locuti sunt verbum Dei, quorum intuentes exitum conversationis imitamini fidem.
Numérotation du verset Hbr. 13,8 

Christus Iesus heri et hodie, ipse et in secula.
Numérotation du verset Hbr. 13,9 

Doctrinis variis
et peregrinis
nolite abduci.
Optimum enim est gratia stabiliri cor,
non escis que non profuerunt
ambulantibus in eis.
Numérotation du verset Hbr. 13,10 

Habemus altare de quo edere
non habent potestatem
qui tabernaculo
deserviunt.
Numérotation du verset Hbr. 13,11 

Quorum enim animalium
infertur sanguis pro peccato in sancta per pontificem, horum corpora cremantur extra castra.
Numérotation du verset Hbr. 13,12 

Propter quod
et Iesus ut sanctificaret per suum sanguinem populum, extra portam passus est.
Numérotation du verset Hbr. 13,13 

Exeamus ergo7
7 ergo] igitur Weber
ad eum
extra castra,
improperium eius
portantes.
Numérotation du verset Hbr. 13,14 

Non enim habemus
hic
manentem civitatem,
sed futuram inquirimus.
Numérotation du verset Hbr. 13,15 

Per ipsum ergo offeramus
hostiam laudis semper Deo,
id est fructum labiorum confitentium
nomini eius.
Numérotation du verset Hbr. 13,16 

Beneficientie autem
et communionis
nolite oblivisci talibus enim
hostiis promeretur Deus.
Numérotation du verset Hbr. 13,17 

Obedite
prepositis vestris
et subiacete eis.
Ipsi enim
pervigilant
quasi rationem pro animabus vestris reddituri,
ut cum gaudio
hoc faciant,
et non gementes
hoc enim non expedit
vobis.
Numérotation du verset Hbr. 13,18 

Orate pro nobis,
confidimus enim
quia bonam conscientiam
habemus in omnibus
bene volentes
conversari.
Numérotation du verset Hbr. 13,19 

Amplius autem deprecor vos
hoc facere,
quo8celerius restituar vobis.
8 quo] ut praem. Weber
Numérotation du verset Hbr. 13,20 

Deus autem pacis
qui eduxit
de mortuis
pastorem magnum ovium,
in sanguine testamenti eterni, Dominum nostrum Iesum Christum9,
9 Christum] om. Weber
Numérotation du verset Hbr. 13,21 

aptet vos
in omni bono, ut
faciatis
voluntatem
eius,
faciens in vobis
quod placeat coram se
per Iesum Christum,
cui
gloria in secula seculorum. Amen.
Numérotation du verset Hbr. 13,22 

Rogo autem vos, fratres, ut10 sufferatis
10 ut] om. Weber
verbum solacii.
Etenim perpaucis
scripsi vobis.
Numérotation du verset Hbr. 13,23 

Cognoscite fratrem nostrum Timotheum
dimissum,
cum quo si celerius venerit videbo vos.
Numérotation du verset Hbr. 13,24 

Salutate omnes prepositos vestros,
et omnes sanctos.
Salutant vos de Italia fratres11
11 fratres] om. Weber
Numérotation du verset Hbr. 13,25 

Gratia
cum omnibus vobis. Amen.
EXPLICIUNT EPISTOLE PAULI12.
12 expliciunt...Pauli] explicit epistola ad hebraeos Weber

Capitulum 13

Numérotation du verset Hbr. 13,1 
Caritas fraternitatis maneat in vobis1,
1 in vobis] om. Weber
interl.| hinc moraliter instruit Apostolus
interl.| caritas sit inter nos quia fratres estis
Numérotation du verset Hbr. 13,2 
et2 hospitalitatem nolite oblivisci,
2 et] om. Weber
interl.| quia hanc habuerunt antequam spoliarentur suis
per hanc enim
interl.| Abraham et Loth
placuerunt3
3 placuerunt] latuerunt Weber
interl.| Deo
quidam angelis hospitio receptis.
marg.| AUGUSTINUS. Abraham humanitatis officia prebens que necessaria nisi infirme carni esse non possunt mirum, nisi homines arbitratus est, sed in quibus Deum loqui intellexit quibusdam indiciis postea angelos esse cognovit cum se vidente in celos irent. Sic et Loth qui occurrit et adoravit angelos intellexit sed rursum cum ad refectionem invitat homines putat. Apparebat ergo quibusdam signis divinitus esse missos qui homines tamen esse crederentur. Exhibuit itaque hospitalitatem, ut sanctis hominibus in quibus Deum esse cognovit cum eos sicut et ipse Abraham angelos esse nesciret. Abraham in tribus. Loth in duobus Deum novit cum singulariter eis loquebantur, tamen homines eos arbitrabantur cum refectionem ministrabant. Quidam. Ut Loth nesciens esse angelos sciens, tamen quis in eis esset.
marg.| AUGUSTINUS. Alia translatio : Per hanc enim quidam nescientes hospitio receperunt angelos ut Abraham et Loth receperunt eos nescientes esse angelos sed arbitrantes esse homines in quibus Deus esset et loqueretur.
Numérotation du verset Hbr. 13,3 
Mementote vinctorum,
interl.| quod preter hospites
interl.| pro fide Christi ita eis compaciendo
interl.| benefaciendo
tamquam simul vincti
interl.| ita compatimini et subvenite ac si essetis vincti
marg.| TAMQUAM  SIMUL. Sicut vobis vinctis velletis subveniri vel laborantibus.
et laborantium
interl.| quibus imminet labor
interl.| benefaciendo
tamquam et ipsi in corpore morantes.
interl.| per quod experti estis quid necesse sit laborantibus
Numérotation du verset Hbr. 13,4 
Honorabile
interl.| non meretricabile
connubium
interl.| ut amore filiorum uxor ducatur legitima temporibusque certis ab ea abstineatur
omnibus4,
4 omnibus] in praem. Weber
interl.| sit
et thorus immaculatus.
interl.| non adulterium
Fornicatores5 et adulteros iudicabit Deus.
5 fornicatores] + enim Weber
interl.| eternaliter damnabit
interl.| etsi aliter putent quidam dicentes peccata carnis Deum non curare
Numérotation du verset Hbr. 13,5 
Sint mores
interl.| vita
marg.| SINT  MORES. Postquam sua perdiderant, volebant iterum congregare {t. 4 : Erfurt, f. 1144va ; facsim. p. 448a} quod prohibit. Sed ne dicerent quid si necessaria defecerint subdit : consolationem. Ipse omnipotens Deus dicit. Non te deseram. Hoc dicit omni speranti in se sicut Iosue ita est nobiscum, ut confidenter dicamusa : «Non timebo quid faciat mihi homo». Homo omnis adversarius etiam diabolus qui homo ab officio eo scilicet quod hominem decipiat.
a Ps. 117, 6.
{t. 4 : Erfurt, f. 1144va ; facsim., p. 448a} sine avaritia,
interl.| largiendi tenacitate
interl.| ne sint tenaces in habitis
marg.| SINE  AVARITIA. Avarus est qui tenax est in largiendo, cupidus in accipiendo.
contenti presentibus.
interl.| ne sint cupidi non habitorum
Ipse enim dixit :
interl.| ad Iesum Naveb
b Id est « Iosue filius Nun » ; cf. Ex. 33, 11 ; Ios. 2, 1 et passim.
non te deseram neque derelinquam,
interl.| quidem necessaria et ideo non sit homo tenax
marg.| NEQUE  DERELINQUAM. Derelinqueretur qui fame periret sed quia hoc non est, non sit homo cupidus.
Numérotation du verset Hbr. 13,6 
ita ut confidenter dicamus
interl.| non tenacibus non cupidis ista fit promissio, unde subdit : Ita etc.
interl.| scilicet est nobiscum
Dominus mihi adiutor est6,
6 est] om. Weber
interl.| supplendo necessaria
interl.| et ideo
non timebo quid faciat mihi homo.
interl.| etiam si auferat mea
Numérotation du verset Hbr. 13,7 
Mementote prepositorum vestrorum
interl.| ut imitemini quia boni erant scilicet apostoli et eorum successores
marg.| MEMENTOTE  PREPOSITORUM etc. Quia longum est de singulis dicere, monet sequi magistros.
qui vobis
interl.| quia ipsi sunt
locuti sunt verbum Dei, quorum intuentes exitum conversationis imitamini fidem.
interl.| ut eos morte imitemini si opus est moriendo pro Christo ut illi et in conversatione bone vite et imperfecta fide
Numérotation du verset Hbr. 13,8 
Christus Iesus heri et hodie, ipse et in secula.
interl.| id est sine fine
marg.| CHRISTUS  IESUS  HERI etc. Hoc pertinet ad superiorem sententiam ubi testatus est Deum dixisse : '’Non te deseram neque derelinquam'’c. Poterat enim illis videri, quod hec promissio ad Iosue tantum pertineret, ad quod respondet quod et nos iuvabit sic iuvit illum. Quasi : non dubitandum, quia qui heri, id est in preterito adiuvit Iosue, hodie id est in presenti, adiuvat et adiuvabit futuros per omnia secula.
c Hbr. 13, 5. Cf. etiam Dt. 31, 8 : « Et Dominus qui ductor est vester, ipse erit tecum : non dimittet, nec derelinquet te : noli timere, nec paveas ».
Numérotation du verset Hbr. 13,9 
Doctrinis variis
interl.| id est diversis
interl.| a meis
marg.| DOCTRINIS  VARIIS etc. Quia per gratiam licitum est omnibus cibis uti, predicabant aliqui non esse peccatum escis affluere sed bonum esse. Alii vero superstitiose docebant abstinendum esse a quibusdam cibis quos lex prohibet quosdam concedens, qui escarum differentia et observatione multos se ducebant contra quos Apostolus. Doctrinis que varie sunt a nostris, id est diverse. Quasi : gratia que omnia permittit solvendo a lege, confirmare cor debetis et non studere escis, quia non profuerunt ad salutem ambulantibus non dico se sustentantibus, sed qui perseveranter student in eis. Vel discernendo vel nimis affluendo. Abstinentia quidem qua abstinetur a peccato prodest. Ciborum vero illa custodia nihil profuit sed fides. Similiter abundare gratiarum donis prodest. Vestrem vero obruere escarum mole nocet.
marg.| Hi non absurde comparantur leprosis qui scientiam vere fidei non habentes varias doctinas profitentur erroris. Non enim abscondunt imperitiam suam, sed pro summa peritia proferunt in lucem et iactantiam sermonis ostentant. Nulla porro falsa doctrina est que non aliqua vera intermisceat. Vera ergo falsis inordinate permixta in una disputatione vel narratione, velut in unius coloris corpore apparentia lepre comparantur humana corpora diversis coloribus varianti, tales vitandi sunt sicut hic docet Apostolus.
et peregrinis
interl.| extraneis
nolite abduci.
interl.| a veritate
interl.| credendo ‘'omnia esse munda mundis’'d
d Cf. Tit. 1, 15 : « Omnia munda mundis : coinquinatis autem et infidelibus, nihil est mundum, sed inquinatae sunt eorum et mens et conscientia ».
Optimum enim est gratia stabiliri cor,
interl.| ut habeatis fidem perfectam
non escis que non profuerunt
interl.| non indifferentia et affluentia ciborum
ambulantibus in eis.
interl.| observatoribus et discernentibus cibos et fludentibus ciborum affluentie
Numérotation du verset Hbr. 13,10 
Habemus altare de quo edere
interl.| id est de corpore Christi
marg.| HABEMUS  ALTARE etc. Item non studendum escis, quia habemus altare, id est corpus Christi in fide cuius oblate preces et operationes sunt accepte Deo.
marg.| HABEMUS  ALTARE. Refert consuetudinem legis ad mysterium sensumque spiritualem. Legis preceptum fuit, ut decima die mensis septimi a festivitate paschali in festivitate videlicet propitiationis acciperent vitulum et hircum, et immolarent intra castra quorum sanguinem ferret solus pontifex in sancta sanctorum oraturus pro populo. Carnes vero extra castra cremarentur, nec esset licitum alicui tabernaculo deservienti ex illis comedere. Christus vero ille vitulus et hircus, ipse est enim vitulus quem pius pater in reditu filii prodigi immolavite. Ipse est et hircus qui pro peccatoribus oblatusf. Ipse et pontifex qui intravit celum interpellans pro nobis. Intra castra Hierusalem immolatus est vocibus et iudicio Iudeorum, sed extra in cruce igne passionis carnes eius combuste {t. 4 : Erfurt, f. 1144vb ; facsim., p. 448b} sunt. Altare, ubi extra castra cremabantur carnes, altare est Ecclesie ubi consecratur corpus Domini. De quo potestatem non habent edere qui corpori serviunt, id est fornicatores et ebriosi et huiusmodi.Sicut Christus sic et sui extra castra, id est conversationem secularium Spiritu sancto accensi consumunt quicquid carnale est in eis, macerando se et mortificando membra sua cum vitiis et concupiscentiis. Vel etiam martyrio sanguis eorum, id est vita laudabilis Deo per Christum presentatur. Vel   sanguis , id est anime eorum in celum feruntur. In altari, id est fide offeruntur. Ad quod non audent accedere carnales seculum amantes. Propter quod mysterum implendum Iesus extra portam passus est.
e Cf. Lc. 15, 22-24.
f Cf Nm. 28, 15.
non {t. 4 : Erfurt, f. 1144vb ; facsim., p. 448b} habent potestatem
interl.| licentiam
qui tabernaculo
interl.| corporis voluptati et ciborum affluentie
deserviunt.
interl.| ex toto
marg.| TABERNACULO  DESERVIUNT. Id est observantiis legis ut qui cibos discernunt et alia huiusmodi legalia servant que nomine tabernaculi signat quia ad tempus sunt imposita. Vel corpus recte dicitur tabernaculum, quia ad tempus in eo manendum est, et ideo non est ei serviendum in desideriis.
Numérotation du verset Hbr. 13,11 
Quorum enim animalium
marg.| QUORUM  ENIM etc. Per duplicem allegoriam, unam veteris et alteram novi Testamenti probat corpus Christi non esse edendum ab his qui tabernaculo deserviunt. Adhoc enim corpora animalium extra castra cremantur, et propterea Christus extra portam passus est, ut nos qui corpore et sanguine eius a peccatis mundari volumus, improperia et angustias passuri tabernaculi delicias deseramus.
marg.| ANIMALIUM. Christus per illa animalia significabatur7. Agnus est secundum mansuetudinem et innocentiam. Hircus quia caro passibilis et mortalis. Aries, quia vitia propulit gemino cornu caritatis. Taurus, fortitudine resurrectionis. Quod autem8 crematur cinis efficitur. Per cinerem memoria rei preterite accipitur9. Extra castra esse, est voluptates corporis exire. His ergo qui sunt10 extra castra crematur corpus, id est memoriale efficitur si quis enim voluptuose vivit, non habet efficacem memoriam Christi. Sanguis autem eius illatus est in sancta sanctorum11 per pontificem, quia per se pontificem oblatus est Patri, ut sic introiremus in sancta celestia. Vel horum sanctorum corpora cremantur, id est ieiuniis et aliis laboribus affliguntur. Extra voluptates carnis   quorum sanguis   infertur 12, quia horum tantum est sanguis Christi quibus, scilicet prodest per quam intrant in sancta.   Quod totum est . Illis tantum prodest sanguis Christi, qui voluptates deserunt et corpus affligunt.A
A ¶Codd. : P312 , f. 185va , Rusch
7 significabatur] significatur P312
8 autem] om. P312
9 Per cinerem...accipitur] marg. sec. m. P312
10 qui sunt] quis P312
11 sanctorum] om. P312
12 infertur] P312 , in. Rusch
infertur sanguis pro peccato in sancta per pontificem, horum corpora cremantur extra castra.
Numérotation du verset Hbr. 13,12 
Propter quod
interl.| non propter se
interl.| id est propter illud designandum ut extra carnis concupiscientias vivamus
et Iesus ut sanctificaret per suum sanguinem populum, extra portam passus est.
interl.| Porta est sensus corporis in quorum nullo Christus peccavit et ideo extra passus. Et nos, ostio sensuum vitiis clauso, extra patiamur.
Numérotation du verset Hbr. 13,13 
Exeamus ergo13
13 ergo] igitur Weber
interl.| fide et caritate
interl.| quia ipse extra castra
ad eum
interl.| imitandum
extra castra,
interl.| delicias et voluptates corporis
improperium eius
interl.| crucis quod infidelibus videtur
portantes.
interl.| patientes ut ipse
Numérotation du verset Hbr. 13,14 
Non enim habemus
interl.| exeamus
hic
interl.| in hoc statu
manentem civitatem,
interl.| manens corpus
sed futuram inquirimus.
interl.| secundum statum futurum corpus
Numérotation du verset Hbr. 13,15 
Per ipsum ergo offeramus
interl.| ut futuram civitatem consequamur et improperium portemus
marg.| PER  IPSUM  ERGO. Qui est nobis via a quo sumimus exemplum ad martyrium.
hostiam laudis semper Deo,
interl.| que per priora signabatur
id est fructum labiorum confitentium
marg.| CONFITENTIUM. AUGUSTINUS. Ergo qui timetis Dominum laudate eum. Ut autem libere colatis eum discite amare quem timetis et poteritis laudare quem amatis. Timentes enim eum homines veteris Testamenti, propter litteram torrentem et occidentem nondum habentes Spiritum vivificantem, currebant cum sacrificiis ad templum et in figura sanguinis Christi quo redempti sumus quamvis nescientes quid prefiguraretur cruentas victimas immolabant. Nunc vero in gratia novi Testamenti spirituale sacrificium laudis offertur, quo Deus honorificatur cuius invisibilis sacrificii illud visibile sacramentum signum erat.
nomini eius.
interl.| id est confiteamur nomen eius quod laus Dei et hostia et fructus quia alii per hoc ad fidem trahuntur
Numérotation du verset Hbr. 13,16 
Beneficientie {t. 4 : Erfurt, f. 1145ra ; facsim., p. 449a} autem
interl.| eleemosynarum et largitatis in alios
marg.| BENEFICIENTIE. Evacuata sententia pravorum de gula, redit ad mores.
marg.| {t. 4 : Erfurt, f. 1145ra ; facsim., p. 449a} BENEFICIENTIE. Id est largitatis in alios. Et si vestra substantia sit ablata, tamen ex his que habetis eleemosynas date. Quod supra : Non deserentes collectionem.
et communionis
interl.| caritatis qua omnia putantur communia
nolite oblivisci talibus enim
interl.| non in illis antiquis
hostiis promeretur Deus.
interl.| quia per eleemosynas hostes vincuntur peccata extinguuntur. Unde prophetag : 'Misericordia volo et non sacrificium'
g Cf. Os 6, 6 : « Quia misericordiam volui, et non sacrificium ; et scientiam Dei plus quam holocausta » ; Mt. 9, 13 : « Euntes autem discite quid est : Misericordiam volo, et non sacrificium. Non enim veni vocare iustos, sed peccatores ».
Numérotation du verset Hbr. 13,17 
Obedite
marg.| OBEDITE. HAIMO. Obediendum est utique prelatis et predicatoribus, in quantum doctrina et mores illorum sancte et pie existunt. Si autem a via rectitudinis deviaverint, non faciamus qualia agunt, sed qualia dicunt nisi forte et in doctrina aberrent. Unde Dominus aith :"Que dicunt facite, que autem faciunt nolite facere". Habent quidem dignitatem, licet vite sint perdite, et ideo non ad vitam eorum sed ad mores intendite.
h Cf. Mt. 23, 3 : « Omnia ergo quecumque dixerint vobis servate et facite secundum opera vero eorum nolite facere dicunt enim et non faciunt ».
prepositis vestris
interl.| quantum ad precepta ut scilicet faciatis que per eos precipit Ecclesia
et subiacete eis.
interl.| ut reverentiam exhibeatis
Ipsi enim
interl.| predicando bonum exemplum dando et exteriora providendo
pervigilant
interl.| solliciti sunt
quasi rationem pro animabus vestris reddituri,
interl.| obedite
ut cum gaudio
interl.| quando vident vos proficere
marg.| UT  CUM  GAUDIO. AUGUSTINUS. Faciamus utique ista cum gaudio, quando videmus homines proficere in verbis Dei. Tunc enim cum gaudio laborat operarius in agris quando attendit arbores et fructum videt, quando attendit segetem et videt ubertatem. Tunc intelligit quod non sine causa laboravit, non sine causa dorsum curvavit, non sine causa manus attrivit, non sine causa frigus estusque toleravit.
hoc faciant,
interl.| vigilent
et non gementes
interl.| cum murmuratione et tristitia
hoc enim non expedit
interl.| non gementes quia tunc non proderit vobis cura eorum
vobis.
interl.| non dico illis quibus prodest etiam tristari de vobis
marg.| NON  EXPEDIT  VOBIS. AUGUSTINUS. Non dico non expedit illis quibus prodest tristari de vobis. Nam illi prepositi quando contristantur de malis vestris expedit illis ipsa tristitia sed non vobis. Simul ergo in dominico agro bonum operemur prelati et subditi, ut simul de mercede gaudeamus.
marg.| {t. 4 : Erfurt, f. 1145rb ; facsim., p. 449b} Vel hoc faciant, id est reddant rationem Deo securi de premio et non gementes anxii vel hesitantes de vestra damnatione.
Numérotation du verset Hbr. 13,18 
Orate pro nobis,
marg.| ORATE  PRO  NOBIS. Superbiam elationemque mentis quorumdam pontificum percutit, qui dedignantur precari subiectos quatenus pro eis orationes fundant.
confidimus enim
interl.| de vobis
quia bonam conscientiam
interl.| de preteritis
interl.| voluntatem
marg.| BONAM  CONSCIENTIAM. Conscientia nos non accusat, nec nobis conscii sumus quod vobis insidias fecerimus, nihil cum fictione protulimus, nihil negotiationis gratia fecimus. Ne ergo sinistre quid arbitremini.
habemus in omnibus
interl.| non solum in gentibus
marg.| IN  OMNIBUS. Accusabatur quod suam gentem negligeret, sed ostendit se habere affectum ad omnes Iudeos vel gentiles, de quorum preteritis bonis gaudet eisque in futuro meliora optat.
interl.| Testamentum est eternum, quia aliud ei non succedet.
bene volentes
interl.| tam Iudeos quam Grecos
conversari.
interl.| in futuro
Numérotation du verset Hbr. 13,19 
Amplius autem deprecor vos
interl.| non solum causa mei sed magis pro vestra utilitate
hoc facere,
interl.| orare pro me
quo14celerius restituar vobis.
14 quo] ut praem. Weber
interl.| ego suadeo ad bonum
Numérotation du verset Hbr. 13,20 
Deus autem pacis
interl.| qui aptare potest quia est dator pacis ut vitia non inquirent
qui eduxit
interl.| resuscitavit
de mortuis
interl.| de sepulcro qui locus proprie mortuorum est
pastorem magnum {t. 4 : Erfurt, f. 1145rb ; facsim., p. 449b} ovium,
interl.| humilium
interl.| pastor etiam factus per effusionem sanguinis sui qui confirmavit Testamentum novum
in sanguine testamenti eterni, Dominum nostrum Iesum Christum15,
15 Christum] om. Weber
Numérotation du verset Hbr. 13,21 
aptet vos
interl.| aptos faciet
interl.| ut velitis
in omni bono, ut
interl.| etiam
faciatis
interl.| opere
voluntatem
interl.| ea qua ipse vult
eius,
interl.| ipse quia non ex vobis
faciens in vobis
interl.| FACIENS IN VOBIS. Nihil enim boni habere potestis, nisi illo preveniente et subsequente.
quod placeat coram se
interl.| et hoc
per Iesum Christum,
interl.| non per carnales observantias
cui
interl.| Christo una cum Patre et Spiritu sancto
interl.| non carnalibus observantiis
gloria in secula seculorum. Amen.
interl.| confirmatione quasi ita fiat vel verum est quod dixi
Numérotation du verset Hbr. 13,22 
Rogo autem vos, fratres, ut16 sufferatis
16 ut] om. Weber
interl.| pacienter
verbum solacii.
interl.| id est epistolam que est consolatio et adhortatio ne dicam admonitio
Etenim perpaucis
interl.| non quasi Apostolus scripsi vobis
marg.| ETENIM  PERPAUCIS etc. Quasi : non potest quisquam longitudinem sermonis abnuere hoc quippe erat quod adversarii faciebant, et ideo latenter hoc tangit.
scripsi vobis.
interl.| etiam serviendo et honorando
Numérotation du verset Hbr. 13,23 
Cognoscite fratrem nostrum Timotheum
interl.| coapostolum et coadiutorem in predicatione
dimissum,
interl.| a me in iter quod volebat vel ad predicandum directum vel forsitan a carcere in quo ante detentus fuit
cum quo si celerius venerit videbo vos.
interl.| in hoc reddit attentos et mansuetiores
Numérotation du verset Hbr. 13,24 
Salutate omnes prepositos vestros,
marg.| SALUTATE  OMNES etc. Sicut generaliter omnibus scribit, ita generaliter omnibus prelatis et subditis salutem optat. Salutare enim est salutem optare.
et omnes sanctos.
interl.| sanctificatos in baptismate subditos
Salutant vos de Italia fratres17
17 fratres] om. Weber
interl.| per hoc nota eum a Roma scripsisse
Numérotation du verset Hbr. 13,25 
Gratia
interl.| purgatio peccatorum et alia Dei munera
cum omnibus vobis. Amen.
EXPLICIUNT EPISTOLE PAULI18.
18 expliciunt...Pauli] explicit epistola ad hebraeos Weber


Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Hbr. Capitulum 13), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=73&chapitre=73_13)
Signaler un complément d'information

Notes :