Capitulum 6
Numérotation du verset
Ct. 6,1
Dilectus meus descendit
in hortum suum
ad areolam aromatum1
1 aromatum ΩS
Ω ΩJ
...
Clementina
] aromatis
Weber CM22
ut ibi2 pascatur
2 aromatum ut ibi] aromatis ut
Weber CM22
in hortis et lilia colligat.
Numérotation du verset
Ct. 6,2
Ego dilecto meo et dilectus meus mihi
qui pascitur inter lilia.
Numérotation du verset
Ct. 6,3
Pulchra es amica mea,
suavis
et decora,
sicut Hierusalem,
terribilis
ut castrorum acies ordinata.
Numérotation du verset
Ct. 6,4
Averte oculos tuos
a me
quia ipsi me avolare fecerunt.
Capilli tui
sicut greges3
3 greges
Rusch
] grex
Weber CM22
caprarum
que apparuerunt de Galaad4.
4 Galaad
Rusch CM22
] monte
praem. CM22
N
CM22
T
Numérotation du verset
Ct. 6,5
Dentes tui
sicut grex ovium que ascenderunt de lavacro.
Omnes gemellis fetibus et sterilis non est in eis.
Numérotation du verset
Ct. 6,6
Sicut cortex
mali punici, sic5 gene tue absque occultis tuis.
5 sic]
om. Weber
Numérotation du verset
Ct. 6,7
Sexaginta sunt regine
et octoginta concubine
et adolescentularum
non est numerus.
Numérotation du verset
Ct. 6,8
Una est columba mea,
perfecta mea,
una est matris sue,
electa genitricis6.
6 genitricis] genetricis sue Ω
M ΩJ*
CM22
, genetrici sue Ω
M ΩJ
Clementina Weber
Viderunt
eam7 filie Sion8
7 eam
Rusch CM22 CM22
T] illam
Weber CM22
B
CM22
P
CM22
S
CM22
T (post corr.)
CM22
V
|
8 Sion ΩS ΩJ*
Rusch
; cf. Corpus antiphonalium officii officii (n° 7455, 7878)]
om. Weber CM22
B
CM22
S
CM22
V
|
et beatissimam predicaverunt regine
et concubine9 laudaverunt eam.
9 concubine] + et
Weber
Numérotation du verset
Ct. 6,9
Que est ista que progreditur
quasi10 aurora consurgens,
10 quasi] sicut
CM22N CM22P
pulchra ut luna,
electa ut sol,
terribilis ut castrorum11 acies ordinata ?
11 castrorum]
om. Weber
Numérotation du verset
Ct. 6,10
Descendi in12 hortum
12 in
CM22
N
CM22
P
CM22
S
CM22
T
CM22
V
Rusch
] ad
Weber
nucum
ut viderem
poma convallium
et13 inspicerem
13 convallium et
CM22
ΩS
Ω ΩJ
Rusch Clementina
] convallium ut
CM22T
, convallis ut
Weber
si floruissent vinee14
14 floruissent vinee et germinassent
Rusch CM22
] floruisset vinea et germinasset
CM22B CM22V
floruisset vinea et germinassent
Weber
et germinassent
mala punica.
Numérotation du verset
Ct. 6,11
Nescivi
anima mea
conturbavit me propter quadrigas
Aminadab.
Numérotation du verset
Ct. 6,12
Revertere
revertere
Sunamitis,
revertere
revertere
ut intueamur te.
Capitulum 6
Numérotation du verset
Ct. 6,1
Dilectus meus descendit
interl.|
6. nescio quo abierit, scio quo declinaverit1
1 declinaverit] declinavit
CM22
marg.|
13. Quasi : et
in
me
descendit
2
; in
me potes habere formam eius quem queris3.D
2 descendit
CM22
H
CM22
S
CM22
T
CM22
V
Rusch
] + et
CM22
3 queris] requiris
CM22
B
CM22
N
CM22
P
CM22
S
CM22
T
CM22
V
in hortum suum
interl.|
7. quem ipse fecit
marg.|
2. Hortus : Ecclesia, hortus : quelibet fidelis anima.
marg.|
1. DILECTUS
MEUS
DESCENDIT.
Descendit
, irrigans fonte baptismi, de alto veniens in humili, positos visitavit ut nos sursum ascenderemus. Dominus in montem
descendit
, Moyses in montem ascendit.
marg.|
3. Cum dixisset
descendit in hortum
, addit qualiter sit idem hortus constitutus, qua fruge fecundus cum dicit
ad areolam aromatum
.
ad areolam aromatum4
4 aromatum ΩS
Ω ΩJ
Ed1455
...
Clementina
] aromatis
Weber CM22
interl.|
8. maxime
marg.|
4. Areola est mens fidelis que disciplina recte fidei edocta quasi equis lateribus hinc inde est composita, et quasi sollerti fossorio5 creberrime reversata et a superfluis graminibus expurgata.
5 fossorio
CM22
B
CM22
N
CM22
S
CM22
T
Rusch
] fossatorio
CM22
ut ibi6 pascatur
6 aromatum ut ibi] aromatis ut
Weber CM22
interl.|
9. quid ibi gerat ostendit
ut pascatur
.
interl.|
10. bonis operibus delectetur
in hortis et lilia colligat.
interl.|
14. locum habitationis in me preparato7
7 preparato
Rusch
] preparo
CM22
marg.|
*5. Respondet piis sanctorum desideriis ac fructuosis operibus eum delectari ac perfectos quosque castimonie virtutibus ad eterna gaudia colligere.E
marg.|
11. L
ilia c
olligit dum ad perfectorum meritorum candorem pervenientes educit, et ad celestia regna perducit
Numérotation du verset
Ct. 6,2
Ego dilecto meo et dilectus meus mihi
interl.|
15. apud se locum mihi preparet8 receptionis
8 apud... preparet] mihi apud se preparet locum
CM22,
... preparat
CM22N CM22S
CM22V
qui pascitur inter lilia.
interl.|
16. inter desideria sancta9 castarum mentium
9 d. s.]
inv. CM22
marg.|
12. EGO
DILECTO. Hunc versiculum apponit exaggerando stimulum immense caritatis quia10 interius exardescit.
10 quia] quo
CB22H CM22S
, qua vel quo
CM22T,
qua
CM22
Numérotation du verset
Ct. 6,3
Pulchra es amica mea,
interl.|
20. voluntate vel desiderio quo me queris
suavis
interl.|
21. voce qua alios ad querendum mutuis collocutionibus excitas G
et decora,
interl.|
22. exteriore11 decore bonorum operum
11 exteriore
CM22T Rusch
] exteriori
CM22
sicut Hierusalem,
interl.|
23. non minus quam illa primitiva Ecclesia, scilicet12 apostoli et alii qui ad litteram de Iudeis
12 scilicet
CM22
N
CM22
V
Rusch
]
om. CM22
marg.|
17. PULCHRA
ES
AMICA. Hactenus vox Ecclesie, Dominum suum laudantis et querentis qui, quoniam13 suis amatoribus non longe est, sequitur quid quesitus respondeat et declarat se illis loquentibus affuisse et quid loquerentur audisse, devotionemque erga se remunerat digna illorum14 laudatione.
13 quoniam]
sic
(qm)
Rusch,
quantum
perper. CM22
14 illorum] eorum
CM22
terribilis
marg.|
18. TERRIBILIS Quia per unitatem caritatis compacta nullum locum aperit
{Erfurt, t. 3, f. 34va ; facsim., t. 2, p. 720a}
per malum discordie hostibus, id est hereticis vel immundis spiritibus.
interl.|
24. non subito militans sed in castris iugiter conversata
ut castrorum
{Erfurt, t. 3, f. 34va
; facsim., t. 2, p. 720a}
acies ordinata.
interl.|
25. in unoquoque cornu, in lateribus, diversis gradibus procuratorum,"per caritatem unita et numquam interrumpta"15
a
a
¶Fons : Cf.
Beda Venerabilis
, In Ct., lib. 6, lin. 504-506 (=
Gregorius Magnus,
Homiliae in Ez., lib. 1, hom. 8, 155-156) : « Et nos ergo cum contra malignos spiritus certaminis aciem ponimus summopere necesse est ut per caritatem semper uniti atque constricti ut numquam interrupti per discordiam inueniamur quia quaelibet bona in nobis opera fuerint, si caritas desit, per malum discordiae locus aperitur in acie unde ad feriendos nos ualeat hostis intrare ».
15 per caritatem... interrupta
CM22N CM22T Rusch
]
om. CM22
marg.|
19. Castra Romanorum terribilia erant quia totum mundum premebant, sed non erant suavia quia veram pacem non habebant. In Ecclesia nec terror suavitatem nec suavitas terrorem auxfert16, que17 in terra celestem vitam agit et babaros diversarum nationum animos ad suum ritum trahere satagit. Que tamen quia necdum faciem dilecti quam maxime querit cernere meretur, subsequenter audit
averte oculos
, quasi :
oculos
columbinos tibi dedi quibus semitas iustitie discerneres, sed tamen in tempore tue peregrinationis nequeas18 me perfecte cognoscere. Non enim vidibit me homo et vivet, ne queras in via premium quod tibi in patria reservatur.
16 t. a.]
inv. CM22
17 que
CM22
(
codd.
)
Rusch
] quia
CM22
cum Beda
18 nequeas] ne queras
CM22
Numérotation du verset
Ct. 6,4
Averte oculos tuos
interl.|
30. tue mentis infirmam contemplationem
a me
marg.|
26.
Averte oculos
, non a desiderio19 cognoscendi desistas sed de cognoscendi facultate ne presumas ; unde dicitur «Magnitudinis eius non est finis». I
19 a desiderio] desiderio
CM22B CM22S
CM22T
quia ipsi me avolare fecerunt.
marg.|
27. AVOLARE. Quo intentius me agnoscere queris eo intentius me incomprehensibilem esse intelligis, et non est tua culpa si me non cognoscis sed est infirmitas humane condicionis.
Capilli tui
interl.|
32. cogitationum subtilitas
sicut greges20
20 greges
Rusch
] grex
Weber CM22
caprarum
que apparuerunt de Galaad21.
21 Galaad
Rusch CM22
] monte
praem. CM22
N
CM22
T
marg.|
29. CAPILLI. Hi versiculi suprapositi et expositi sed non pigeat vos22 iterando exponere quod auctorem non piguit scribendo iterare ut novi aliquid addatur.
22 vos] nos
CM22
marg.|
28. Ne Ecclesia graviter ferret quod a cognitione dilecti suspenditur, sequitur descriptio qua assimilatur illi primitive Ecclesie23 Hierusalem de qua non dubitatur quin amica Dei fuerit.
23 Ecclesie
CM22
N
CM22
V
Rusch
]
om. CM22
Numérotation du verset
Ct. 6,5
Dentes tui
interl.|
34. firmissima sermonum stabilitas quia
dentes
in loquendo cooperantur
sicut grex ovium que ascenderunt de lavacro.
interl.|
35. post lavacrum numquam ascendere desierunt
Omnes gemellis fetibus et sterilis non est in eis.
marg.|
OMNES
GEMELLIS
FETIBUS. Consimilibus fetibus, quia tales alios reddunt quales ipsi sunt ; vel duplices fetus opera gemine caritatis ; vel fideles de utroque populo conversi24, vel fides et opus.M
b
b <Parall
.
> Glossa ordinaria (Ct. 4, 2) § 24.
24 de utroque populo - conversi]
inv. CM22
interl.|
+ multis per orbem Ecclesiis, multis falsorum conventiculis, multis innocentium choreis, totam catholicam perfectionem dicit esse perferendam N
Numérotation du verset
Ct. 6,6
Sicut cortex
interl.|
37. exterius durus, interius alba granaO
mali punici, sic25 gene tue absque occultis tuis.
25 sic]
om. Weber
interl.|
38. «absque eo quod intrinsicus latet»P
c
c
Corpus antiphonalium officii (n° 4435, 7461).
marg.|
36. SICUT
CORTEX. GREGORIUS. Cum
multi
mira agunt, ventura prophetant, mundum perfecte relinquunt, celestibus desideriis ardent,
sicut cortex mali punici
sancte comparantur Ecclesie. Sed hec omnia nihil sunt ad comparationem rei de qua scribiturd «quod oculus non vidit nec auris audivit» etc. Unde convenienter26 subdit
absque occultis tuis,
quasi dicat : magna quidem sunt que in te non latent sed valde ineffabilia que latent.Q
d 1Cor. 2, 9.
26 convenienter] convenientur
perper
.
CM22
Numérotation du verset
Ct. 6,7
Sexaginta sunt regine
interl.|
40. filios ex amore sponsi et regni generantes
et octoginta concubine
interl.|
41. filios itidem generantes sed ut aliquid extorqueant27
27 extorqueant] + commodum temporale
CM22P
et adolescentularum
interl.|
42. id est rudium et nuper renatorum qui non sunt apti ad predicandum sed humiliter iussis Ecclesie obtemperant
non est numerus.
interl.|
43. quia modum nostre estimationis transcendit summa civium patrie celestis28
28 p. c.]
inv. CM22
marg.|
39. SEXAGINTA
SUNT
REGINE
ET
OCTOGINTA.
Regine
et
concubine
pariter ad thorum accedunt, pariter generant, sed non utraque29 diadema regni habent.
Regine
sunt que30, intuitu regni celestis, doctrine inserviunt,
concubine
que31 amore temporalium Christum annuntiant. Ideo ille
sexaginta
quia sola dilectione preceptorum Dei perfectionem operum habent32, vel quia quinque corporeos sensus ad regulam apostolice doctrine temperant. Octogenarius autem cum in malo accipitur temporalium curas et implicamenta designat, quia et seculi cursus quatuor circumagitur temporibus et mundus ipse quatuor climatibus, oriente, occidente, aquilone et austro dirimitur, vel ex quatuor elementis compositus33.
29 utraque] utreque
cacogr. Rusch
30 que] qui
CM22
B
CM22
H
CM22
P
31 que] qui
CM22B CM22P
32 o. h.
CM22
N
CM22
V
Rusch
]
inv. CM22
33 vel ex quatuor compositus]
om. CM22B CM22H CM22S
CM22T
Numérotation du verset
Ct. 6,8
Una est columba mea,
interl.|
49. simplicitate
perfecta mea,
interl.|
50. quia omnibus virtutibus et charismatibus perficitur vel est plena34
34 vel est plena]
om. CM22
| genuit] + id est ad similitudinem matris sue id est gratie
CM22P
marg.|
44. UNA
EST. Quamvis multe et diverse persone, tamen fides una est in eis, unum baptisma, unus Deus, unum opus, non alia ante legem, alia sub lege, alia sub gratia sed in una pace uno timore constituta.
una est matris sue,
interl.|
51. quemadmodum mater sua que in fide genuit35
35 quemadmodum] + synagoga
CM22T,
una est synagoga
CM22N
marg.|
46. Mater nostra regeneratrix gratia est36 que eligit37 simplices et electos custodit et sublevat.
36 est]
om. CM22
37 eligit] elegit
CM22B CM22P
marg.|
45. Vel mater : superna Hierusalem38 quia omne donum optimum39 desursum descendit, que
{Erfurt, t. 3, f. 34vb ; facsim., t. 2, p. 720b}
superna Hierusalem hoc solum de humana conversatione approbat quod in unitate sue fidei et dilectionis Deo servire desiderat40.
38 Vel mater... Hierusalem] Superna Ierusalem mater
CM22
39 d. optimum]
inv. CM22
40 desiderat
CM22N CM22V Rusch
] considerat
CM22
electa genitricis41.
41 genitricis] genetricis sue Ω
M ΩJ*
CM22
, genetrici sue Ω
M ΩJ
Clementina Weber
interl.|
52. que informat et nutrit
Viderunt
interl.|
53. respexerunt et admirate sunt
eam42 filie Sion43
42 eam
Rusch CM22 CM22
T] illam
Weber CM22
B
CM22
P
CM22
S
CM22
T (post corr.)
CM22
V
43 Sion ΩS ΩJ*
Rusch
; cf. Corpus antiphonalium officii officii (n° 7455, 7878)]
om. Weber CM22
B
CM22
S
CM22
V
interl.|
54. predicte adolescentule
marg.|
47. VIDERUNT. 44Magna laus catholice unitatis quam et gratia mater que genuit in perpetuum eligit et filie quas ipsa per spiritum genuit et nutrit mox
viderunt
, id est castitatem vite eius didicerunt.
44 Magna] + est
CM22N CM22T
et beatissimam predicaverunt regine
interl.|
55. admonentes alios ut ei se conformarent et eiusdem beatitudini participarent45
45 beatitudini
Rusch
] beatitudinis
CM22
et concubine46 laudaverunt eam.
46 concubine] + et
Weber
marg.|
48. PREDICAVERUNT. Sive illi qui vere sunt participes regni, sive etiam illi qui nominetenus adherent, etsi spes eorum sit in terrenis, laude dignam fatentur.
Numérotation du verset
Ct. 6,9
interl.|
61. Vox Synagoge mirantis Ecclesiam ascendentemT
Que est ista que progreditur
interl.|
62. per omnes partes orbis47 extenditur non parva loco vel tempore
47 p. o.]
inv. CM22
marg.|
56. QUE
EST
ISTA. Ecclesia gentilis ita firmiter instituta et usquequaque multiplicitate sui diffusa et producta per gradus et successiones suas usque ad novissima tempora, illis novissimis temporibus iam intuens Synagoga tam bene operatam operantemque ipsam Ecclesiam tam diffusam, tot sapientissimos sine schismate sequi unam fidem preterea vivorum et mortuorum miracula et multa alia christiane fidei argumenta, iam convicta, penitens et compuncta, dicit admirative :
que est ista
?
quasi48 aurora
{Erfurt, t. 3, f. 34vb
; facsim., t. 2, p. 720b}
consurgens,
48 quasi] sicut
CM22N CM22P
interl.|
63. quia veri luminis ortus in ea49 mundo post tenebras ignorantie monstratur nec tamen omnino evasit tenebras in luce50
49 o.- in ea]
inv. CM22
50 nec tamen... in luce]
om. CM22
marg.|
57. QUE
EST
ISTA. Tunc Ecclesia fit
aurora
51 cum mortalitatis atque ignorantie tenebras funditus amittit. In iudicio ergo adhuc
aurora
sed in regno dies erit ubi plenum visum veri solis habebit. V
51 fit aurora] plena aurora fit
CM22
pulchra ut luna,
interl.|
64. quia a sole iustitie illustrata noctem seculi evangelica luce perfundit
electa ut sol,
interl.|
65. quia imaginem veri solis in se representat, ambulans52 in omni iustitia et sanctitate et veritateW
52 ambulans] ambulantes
CM22B CM22V
marg.|
58. PULCHRA
UT
LUNA. In nocte vite presentis, ubi variantur status temporalium53 comparatur lune quia nunc clara mundo nunc despecta, nunc virtutum candore plena, nunc pravorum dehonestata vitiis. In futura beatitudine, ubi idem status erit, «sicut sol fulgebunt iusti»e.
e
Mt. 13, 43
.
53 temporalium] temporum
CM22
terribilis ut castrorum54 acies ordinata ?
54 castrorum]
om. Weber
interl.|
66. quia nulla adversitate potuit cohiberi quin in se premonstraret, et pulchritudinem lune in laboriosa actione, et solis in spe retributionis
marg.|
59. TERRIBILIS. Habent tales prelatos sibi ordinatos qui probabilibus sententiis fidem nostram evacuant et terrorem nobis incutiunt.
marg.|
60. Quo perfectius ordinem in se virtutum collocat, eo terribilior est Ecclesia aeriis potestatibus, vel queque fidelis anima.
Numérotation du verset
Ct. 6,10
Descendi in55 hortum
55 in
CM22
N
CM22
P
CM22
S
CM22
T
CM22
V
Rusch
] ad
Weber
interl.|
68. Visitavi per gratiam, vel ut56 doctores a contemplatione pro cura fratrum excitarem57
AA
56 ut]
om. CM22
57 excitarem]
om. CM22
interl.|
69. Queris quis58 sit ? Hortus utique meus est
58 quis] que
CM22
marg.|
67. DESCENDI. Iudea admirante agones Ecclesie et inquirente, ipse sponsus perhibet testimonium Ecclesie. Vel dicantur esse verba Ecclesie que annuit Synagoge se laudanti et continuo insinuat que sit sibi causa apparatus59 militaris, respondens ex voce doctorum, ducum videlicet sue spiritualis militie.
59 apparatus
CM22N CM22V Rusch
] paratus
CM22
nucum
interl.|
70. quia extra amaritudo est, intus60 dulcedo
60 est intus
Rusch
] intus
CM22N,
est interius
CM22T,
interius
CM22
ut viderem
interl.|
71. id est61 gratiam augerem, vel ut doctores explorent et curam in necessariis impendant
61 id est]
om. CM22
poma convallium
interl.|
72. fructum humilitatis
et62 inspicerem
62 convallium et
CM22
ΩS
Ω ΩJ
Rusch Clementina
] convallium ut
CM22T
, convallis ut
Weber
interl.|
73. sollicite scrutarer
si floruissent vinee63
63 floruissent vinee et germinassent
Rusch CM22
] floruisset vinea et germinasset
CM22B CM22V
floruisset vinea et germinassent
Weber
interl.|
74. aliqua bona initia dedissent
et germinassent
interl.|
75. si qui possent inveniri qui ad imitationem dominice passionis desiderent proprio cruore perfundiAB
mala punica.
interl.|
79. dona spiritualis gratie per que Ecclesia fructificavit in omnibus gentibus ; si enim scissem, particeps fuissem.
Numérotation du verset
Ct. 6,11
Nescivi
interl.|
77. Lex mihi non persuadebat64 amorem Domini65.AE
64 persuadebat] suadebat
CM22
65 amorem Domini
Rusch
] amorem
CM22N CM22V,
mortem Dei
CM22
marg.|
76. NESCIVI. Dum sic sponsus vel ipsa Ecclesia labores suos evangelicos Synagoge miranti predicat, illa salubri penitudine compuncta profitetur se causa profane cecitatis diutius aberrasse.
anima mea
interl.|
80. sollicitudo et animalis ratio dum considerarem Christum hominem «solvere legem»f a Deo datam per Moysen66
f
Mt. 5, 17
.
66 datam - per Moysem]
inv. CM22
conturbavit me propter quadrigas
marg.|
81. CONTURBAVIT. Propter evangelicam predicationem per quatuor mundi partes velociter discurrentem et quatuor rotis fidei innitentem, unde et a quatuor personis scriptum fuit, sed illi quatuor equi eodem spiritu ad bellum unum currum67 trahunt.
67 ad bellum - unum currum]
inv. CM22
Aminadab.
interl.|
78.
Aminadab
iste fuit abnepos Iude patriarche qui, et persona et nomine, indicat salvatorem68.
68 salvatorem] + nam
Aminadab
iste interpretatur spontaneus meus
CM22N
interl.|
83. id est Christi qui sponte pro populo oblatus est, qui quasi currui presidens gratia sua predicatorum corda implet
Numérotation du verset
Ct. 6,12
Revertere
interl.|
88. 69ad agnitionem redemptoris
69 agnitionem] cognitionem
CM22H CM22N
marg.|
84. REVERTERE. Synagoga confitente suam tarditatem, Ecclesia consolando et exhortando respondet70.
70 et exhortando - respondet]
inv. CM22
marg.|
+ de cuius ceptis salutaribus gaudens Ecclesia ad agnitionem redemptoris, eam reverti postulatAJ
revertere
interl.|
89. ad pacem germanitatis
Sunamitis,
interl.|
90. id est captiva vinculis71
AK
71 vinculis
CM22T Rusch
] + vel dissona vel aliena
CM22N, om. CM22
interl.|
91. que, causa dissone72 religionis, diu captiva tenebaris
72 dissone] dsisone
cacogr. Rusch
revertere
interl.|
92. puritate fidei
revertere
interl.|
93. operum perfectione
marg.|
85. Quater
revertere
quia Iudei, ubicumque modo in quatuor mundi partibus dispersi, in fine sunt convertendi. Vel
revertere
corpore,
revertere
animo ab errore ut declines a malo ; iterum
revertere
corpore,
revertere
animo ut facias bonum et ne velis esse turbata.
ut intueamur te.
marg.|
87. Non sufficit reverti voluntate nisi reversio ostendatur Ecclesie.
marg.|
86. UT
INTUEAMUR
TE. Ut speciem tue castitatis cognoscamus et, copulante ad invicem nos Christi amore, unam domum fidei ambe in ipso angulari lapide construamus.
Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Ct. Capitulum 6), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 11/10/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=30&chapitre=30_6)
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Ct. Capitulum 6), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 11/10/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=30&chapitre=30_6)
Notes :