Glossa ordinaria

Capitulum 6

Numérotation du verset Ct. 6,1 

Dilectus meus descendit
in hortum suum
ad areolam aromatum1
1 aromatum ΩS Ω ΩJ ... Clementina ] aromatis Weber CM22
ut ibi2 pascatur
2 aromatum ut ibi] aromatis ut Weber CM22
in hortis et lilia colligat.
Numérotation du verset Ct. 6,2 

Ego dilecto meo et dilectus meus mihi
qui pascitur inter lilia.
Numérotation du verset Ct. 6,3 

Pulchra es amica mea,
suavis
et decora,
sicut Hierusalem,
terribilis
ut castrorum acies ordinata.
Numérotation du verset Ct. 6,4 

Averte oculos tuos
a me
quia ipsi me avolare fecerunt.
Capilli tui
sicut greges3
3 greges Rusch ] grex Weber CM22
caprarum
que apparuerunt de Galaad4.
4 Galaad Rusch CM22 ] monte praem. CM22 N CM22 T
Numérotation du verset Ct. 6,5 

Dentes tui
sicut grex ovium que ascenderunt de lavacro.
Omnes gemellis fetibus et sterilis non est in eis.
Numérotation du verset Ct. 6,6 

Sicut cortex
mali punici, sic5 gene tue absque occultis tuis.
5 sic] om. Weber
Numérotation du verset Ct. 6,7 

Sexaginta sunt regine
et octoginta concubine
et adolescentularum
non est numerus.
Numérotation du verset Ct. 6,8 

Una est columba mea,
perfecta mea,
una est matris sue,
electa genitricis6.
6 genitricis] genetricis sue Ω M ΩJ* CM22 , genetrici sue Ω M ΩJ Clementina Weber
Viderunt
eam7 filie Sion8
7 eam Rusch CM22 CM22 T] illam Weber CM22 B CM22 P CM22CM22 T (post corr.) CM22 V |
8 Sion ΩS ΩJ* Rusch ; cf. Corpus antiphonalium officii officii (n° 7455, 7878)] om. Weber CM22 B CM22CM22 V |
et beatissimam predicaverunt regine
et concubine9 laudaverunt eam.
9 concubine] + et Weber
Numérotation du verset Ct. 6,9 

Que est ista que progreditur
quasi10 aurora consurgens,
10 quasi] sicut CM22N CM22P
pulchra ut luna,
electa ut sol,
terribilis ut castrorum11 acies ordinata ?
11 castrorum] om. Weber
Numérotation du verset Ct. 6,10 

Descendi in12 hortum
12 in CM22 N CM22 P CM22CM22 T CM22 V Rusch ] ad Weber
nucum
ut viderem
poma convallium
et13 inspicerem
13 convallium et CM22 ΩS Ω ΩJ Rusch Clementina ] convallium ut CM22T , convallis ut Weber
si floruissent vinee14
14 floruissent vinee et germinassent Rusch CM22 ] floruisset vinea et germinasset CM22B CM22V floruisset vinea et germinassent Weber
et germinassent
mala punica.
Numérotation du verset Ct. 6,11 

Nescivi
anima mea
conturbavit me propter quadrigas
Aminadab.
Numérotation du verset Ct. 6,12 

Revertere
revertere
Sunamitis,
revertere
revertere
ut intueamur te.

Capitulum 6

Numérotation du verset Ct. 6,1 
interl.| + Ecclesia de gentibusA
interl.| + Vox EcclesieB
interl.| + Vox sponseC
Dilectus meus descendit
interl.| 6. nescio quo abierit, scio quo declinaverit1
1 declinaverit] declinavit CM22
marg.| 13. Quasi : et in me   descendit 2   ; in me potes habere formam eius quem queris3.D
2 descendit CM22 H CM22 CM22 T CM22 V Rusch ] + et CM22
3 queris] requiris CM22 B CM22 N CM22 CM22 CM22 T CM22 V
in hortum suum
interl.| 7. quem ipse fecit
marg.| 2. Hortus : Ecclesia, hortus : quelibet fidelis anima.
marg.| 1. DILECTUS  MEUS  DESCENDIT.   Descendit , irrigans fonte baptismi, de alto veniens in humili, positos visitavit ut nos sursum ascenderemus. Dominus in montem   descendit , Moyses in montem ascendit.
marg.| 3. Cum dixisset descendit in hortum , addit qualiter sit idem hortus constitutus, qua fruge fecundus cum dicit   ad areolam aromatum .
ad areolam aromatum4
4 aromatum ΩS Ω ΩJ Ed1455 ... Clementina ] aromatis Weber CM22
interl.| 8. maxime
marg.| 4. Areola est mens fidelis que disciplina recte fidei edocta quasi equis lateribus hinc inde est composita, et quasi sollerti fossorio5 creberrime reversata et a superfluis graminibus expurgata.
5 fossorio CM22 B CM22 N CM22 CM22 T Rusch ] fossatorio CM22
ut ibi6 pascatur
6 aromatum ut ibi] aromatis ut Weber CM22
interl.| 9. quid ibi gerat ostendit ut pascatur .
interl.| 10. bonis operibus delectetur
in hortis et lilia colligat.
interl.| 14. locum habitationis in me preparato7
7 preparato Rusch ] preparo CM22
marg.| *5. Respondet piis sanctorum desideriis ac fructuosis operibus eum delectari ac perfectos quosque castimonie virtutibus ad eterna gaudia colligere.E
E ¶Codd. : Rusch , om. CM22
marg.| 11. L ilia c olligit dum ad perfectorum meritorum candorem pervenientes educit, et ad celestia regna perducit
Numérotation du verset Ct. 6,2 
Ego dilecto meo et dilectus meus mihi
interl.| 15. apud se locum mihi preparet8 receptionis
8 apud... preparet] mihi apud se preparet locum CM22, ... preparat CM22N CM22S   CM22V
qui pascitur inter lilia.
interl.| 16. inter desideria sancta9 castarum mentium
9 d. s.] inv. CM22
marg.| 12. EGO  DILECTO. Hunc versiculum apponit exaggerando stimulum immense caritatis quia10 interius exardescit.
10 quia] quo CB22H CM22S , qua vel quo CM22T, qua CM22
Numérotation du verset Ct. 6,3 
interl.| + Vox Christi ad EcclesiamF
Pulchra es amica mea,
interl.| 20. voluntate vel desiderio quo me queris
suavis
interl.| 21. voce qua alios ad querendum mutuis collocutionibus excitas G
et decora,
interl.| 22. exteriore11 decore bonorum operum
11 exteriore CM22T Rusch ] exteriori CM22
sicut Hierusalem,
interl.| 23. non minus quam illa primitiva Ecclesia, scilicet12 apostoli et alii qui ad litteram de Iudeis
12 scilicet CM22 N CM22 V Rusch ] om. CM22
marg.| 17. PULCHRA  ES  AMICA. Hactenus vox Ecclesie, Dominum suum laudantis et querentis qui, quoniam13 suis amatoribus non longe est, sequitur quid quesitus respondeat et declarat se illis loquentibus affuisse et quid loquerentur audisse, devotionemque erga se remunerat digna illorum14 laudatione.
13 quoniam] sic (qm) Rusch, quantum perper. CM22
14 illorum] eorum CM22
terribilis
marg.| 18. TERRIBILIS Quia per unitatem caritatis compacta nullum locum aperit {Erfurt, t. 3, f. 34va ; facsim., t. 2, p. 720a} per malum discordie hostibus, id est hereticis vel immundis spiritibus.
interl.| 24. non subito militans sed in castris iugiter conversata
interl.| 25. in unoquoque cornu, in lateribus, diversis gradibus procuratorum,"per caritatem unita et numquam interrumpta"15 a
a ¶Fons : Cf. Beda Venerabilis , In Ct., lib. 6, lin. 504-506 (=   Gregorius Magnus, Homiliae in Ez., lib. 1, hom. 8, 155-156) : « Et nos ergo cum contra malignos spiritus certaminis aciem ponimus summopere necesse est ut per caritatem semper uniti atque constricti ut numquam interrupti per discordiam inueniamur quia quaelibet bona in nobis opera fuerint, si caritas desit, per malum discordiae locus aperitur in acie unde ad feriendos nos ualeat hostis intrare ».
15 per caritatem... interrupta CM22N CM22T Rusch ] om. CM22
marg.| 19. Castra Romanorum terribilia erant quia totum mundum premebant, sed non erant suavia quia veram pacem non habebant. In Ecclesia nec terror suavitatem nec suavitas terrorem auxfert16, que17 in terra celestem vitam agit et babaros diversarum nationum animos ad suum ritum trahere satagit. Que tamen quia necdum faciem dilecti quam maxime querit cernere meretur, subsequenter audit averte oculos , quasi :   oculos columbinos tibi dedi quibus semitas iustitie discerneres, sed tamen in tempore tue peregrinationis nequeas18 me perfecte cognoscere. Non enim vidibit me homo et vivet, ne queras in via premium quod tibi in patria reservatur.
16 t. a.] inv. CM22
17 que CM22 ( codd. ) Rusch ] quia CM22 cum Beda
18 nequeas] ne queras CM22
Numérotation du verset Ct. 6,4 
Averte oculos tuos
interl.| 30. tue mentis infirmam contemplationem
a me
interl.| 31. a maiestate et essentiaH
marg.| 26. Averte oculos , non a desiderio19 cognoscendi desistas sed de cognoscendi facultate ne presumas ; unde dicitur «Magnitudinis eius non est finis». I
19 a desiderio] desiderio CM22B CM22S   CM22T
quia ipsi me avolare fecerunt.
marg.| 27. AVOLARE. Quo intentius me agnoscere queris eo intentius me incomprehensibilem esse intelligis, et non est tua culpa si me non cognoscis sed est infirmitas humane condicionis.
Capilli tui
interl.| 32. cogitationum subtilitas
sicut greges20
20 greges Rusch ] grex Weber CM22
interl.| alias : grex J
J ¶Codd. : Rusch , om. CM22
caprarum
interl.| 33. pro ascensu et velocitateK
que apparuerunt de Galaad21.
21 Galaad Rusch CM22 ] monte praem. CM22 N CM22 T
marg.| 29. CAPILLI. Hi versiculi suprapositi et expositi sed non pigeat vos22 iterando exponere quod auctorem non piguit scribendo iterare ut novi aliquid addatur.
22 vos] nos CM22
marg.| 28. Ne Ecclesia graviter ferret quod a cognitione dilecti suspenditur, sequitur descriptio qua assimilatur illi primitive Ecclesie23 Hierusalem de qua non dubitatur quin amica Dei fuerit.
23 Ecclesie CM22 N CM22 V Rusch ] om. CM22
Numérotation du verset Ct. 6,5 
Dentes tui
interl.| 34. firmissima sermonum stabilitas quia dentes in loquendo cooperantur
sicut grex ovium que ascenderunt de lavacro.
interl.| 35. post lavacrum numquam ascendere desierunt
Omnes gemellis fetibus et sterilis non est in eis.
interl.| + vel inter eis L
marg.| OMNES  GEMELLIS  FETIBUS. Consimilibus fetibus, quia tales alios reddunt quales ipsi sunt ; vel duplices fetus opera gemine caritatis ; vel fideles de utroque populo conversi24, vel fides et opus.M b
b <Parall . > Glossa ordinaria (Ct. 4, 2) § 24.
M ¶Codd. : Rusch , om. CM22 = CM22 (Ct. 4, glosa 24)
24 de utroque populo - conversi] inv. CM22
interl.| + multis per orbem Ecclesiis, multis falsorum conventiculis, multis innocentium choreis, totam catholicam perfectionem dicit esse perferendam N
N ¶Codd. : CM22T ; om. Rusch CM22 | perferendam sic CM22 pro preferendam ?
Numérotation du verset Ct. 6,6 
Sicut cortex
interl.| 37. exterius durus, interius alba granaO
mali punici, sic25 gene tue absque occultis tuis.
25 sic] om. Weber
interl.| 38. «absque eo quod intrinsicus latet»P c
c Corpus antiphonalium officii (n° 4435, 7461).
marg.| 36. SICUT  CORTEX. GREGORIUS. Cum   multi mira agunt, ventura prophetant, mundum perfecte relinquunt, celestibus desideriis ardent,   sicut cortex mali punici sancte comparantur Ecclesie. Sed hec omnia nihil sunt ad comparationem rei de qua scribiturd «quod oculus non vidit nec auris audivit» etc. Unde convenienter26 subdit   absque occultis tuis, quasi dicat : magna quidem sunt que in te non latent sed valde ineffabilia que latent.Q
d 1Cor. 2, 9.
26 convenienter] convenientur perper . CM22
interl.| + talis est Ecclesia et mea sunt sexaginta R
Numérotation du verset Ct. 6,7 
Sexaginta sunt regine
interl.| 40. filios ex amore sponsi et regni generantes
et octoginta concubine
interl.| 41. filios itidem generantes sed ut aliquid extorqueant27
27 extorqueant] + commodum temporale CM22P
et adolescentularum
interl.| 42. id est rudium et nuper renatorum qui non sunt apti ad predicandum sed humiliter iussis Ecclesie obtemperant
non est numerus.
interl.| 43. quia modum nostre estimationis transcendit summa civium patrie celestis28
28 p. c.] inv. CM22
marg.| 39. SEXAGINTA  SUNT  REGINE  ET  OCTOGINTA.   Regine et   concubine pariter ad thorum accedunt, pariter generant, sed non utraque29 diadema regni habent.   Regine sunt que30, intuitu regni celestis, doctrine inserviunt,   concubine que31 amore temporalium Christum annuntiant. Ideo ille   sexaginta quia sola dilectione preceptorum Dei perfectionem operum habent32, vel quia quinque corporeos sensus ad regulam apostolice doctrine temperant. Octogenarius autem cum in malo accipitur temporalium curas et implicamenta designat, quia et seculi cursus quatuor circumagitur temporibus et mundus ipse quatuor climatibus, oriente, occidente, aquilone et austro dirimitur, vel ex quatuor elementis compositus33.
29 utraque] utreque cacogr. Rusch
30 que] qui CM22 B CM22 H CM22 P
31 que] qui CM22B CM22P
32 o. h. CM22 N CM22 V Rusch ] inv. CM22
33 vel ex quatuor compositus] om. CM22B CM22H CM22S   CM22T
Numérotation du verset Ct. 6,8 
Una est columba mea,
interl.| 49. simplicitate
perfecta mea,
interl.| 50. quia omnibus virtutibus et charismatibus perficitur vel est plena34
34 vel est plena] om. CM22 | genuit] + id est ad similitudinem matris sue id est gratie CM22P
marg.| 44. UNA  EST. Quamvis multe et diverse persone, tamen fides una est in eis, unum baptisma, unus Deus, unum opus, non alia ante legem, alia sub lege, alia sub gratia sed in una pace uno timore constituta.
una est matris sue,
interl.| 51. quemadmodum mater sua que in fide genuit35
35 quemadmodum] + synagoga CM22T, una est synagoga CM22N
marg.| 46. Mater nostra regeneratrix gratia est36 que eligit37 simplices et electos custodit et sublevat.
36 est] om. CM22
37 eligit] elegit CM22B CM22P
marg.| 45. Vel mater : superna Hierusalem38 quia omne donum optimum39 desursum descendit, que {Erfurt, t. 3, f. 34vb ; facsim., t. 2, p. 720b} superna Hierusalem hoc solum de humana conversatione approbat quod in unitate sue fidei et dilectionis Deo servire desiderat40.
38 Vel mater... Hierusalem] Superna Ierusalem mater CM22
39 d. optimum] inv. CM22
40 desiderat CM22N CM22V Rusch ] considerat CM22
electa genitricis41.
41 genitricis] genetricis sue Ω M ΩJ* CM22 , genetrici sue Ω M ΩJ Clementina Weber
interl.| 52. que informat et nutrit
Viderunt
interl.| 53. respexerunt et admirate sunt
eam42 filie Sion43
42 eam Rusch CM22 CM22 T] illam Weber CM22 B CM22 P CM22CM22 T (post corr.) CM22 V
43 Sion ΩS ΩJ* Rusch ; cf. Corpus antiphonalium officii officii (n° 7455, 7878)] om. Weber CM22 B CM22CM22 V
interl.| 54. predicte adolescentule
marg.| 47. VIDERUNT. 44Magna laus catholice unitatis quam et gratia mater que genuit in perpetuum eligit et filie quas ipsa per spiritum genuit et nutrit mox   viderunt , id est castitatem vite eius didicerunt.
44 Magna] + est CM22N CM22T
et beatissimam predicaverunt regine
interl.| 55. admonentes alios ut ei se conformarent et eiusdem beatitudini participarent45
45 beatitudini Rusch ] beatitudinis CM22
et concubine46 laudaverunt eam.
46 concubine] + et Weber
marg.| 48. PREDICAVERUNT. Sive illi qui vere sunt participes regni, sive etiam illi qui nominetenus adherent, etsi spes eorum sit in terrenis, laude dignam fatentur.
Numérotation du verset Ct. 6,9 
interl.| + Vox Ecclesie de IudeisS
interl.| 61. Vox Synagoge mirantis Ecclesiam ascendentemT
Que est ista que progreditur
interl.| 62. per omnes partes orbis47 extenditur non parva loco vel tempore
47 p. o.] inv. CM22
marg.| 56. QUE  EST  ISTA. Ecclesia gentilis ita firmiter instituta et usquequaque multiplicitate sui diffusa et producta per gradus et successiones suas usque ad novissima tempora, illis novissimis temporibus iam intuens Synagoga tam bene operatam operantemque ipsam Ecclesiam tam diffusam, tot sapientissimos sine schismate sequi unam fidem preterea vivorum et mortuorum miracula et multa alia christiane fidei argumenta, iam convicta, penitens et compuncta, dicit admirative :   que est ista ?
48 quasi] sicut CM22N CM22P
interl.| + per mundumU
interl.| 63. quia veri luminis ortus in ea49 mundo post tenebras ignorantie monstratur nec tamen omnino evasit tenebras in luce50
49 o.- in ea] inv. CM22
50 nec tamen... in luce] om. CM22
marg.| 57. QUE  EST  ISTA. Tunc Ecclesia fit   aurora 51 cum mortalitatis atque ignorantie tenebras funditus amittit. In iudicio ergo adhuc   aurora sed in regno dies erit ubi plenum visum veri solis habebit. V
51 fit aurora] plena aurora fit CM22
pulchra ut luna,
interl.| 64. quia a sole iustitie illustrata noctem seculi evangelica luce perfundit
electa ut sol,
interl.| 65. quia imaginem veri solis in se representat, ambulans52 in omni iustitia et sanctitate et veritateW
52 ambulans] ambulantes CM22B CM22V
marg.| 58. PULCHRA  UT  LUNA. In nocte vite presentis, ubi variantur status temporalium53 comparatur lune quia nunc clara mundo nunc despecta, nunc virtutum candore plena, nunc pravorum dehonestata vitiis. In futura beatitudine, ubi idem status erit, «sicut sol fulgebunt iusti»e.
53 temporalium] temporum CM22
terribilis ut castrorum54 acies ordinata ?
54 castrorum] om. Weber
interl.| 66. quia nulla adversitate potuit cohiberi quin in se premonstraret, et pulchritudinem lune in laboriosa actione, et solis in spe retributionis
marg.| 59. TERRIBILIS. Habent tales prelatos sibi ordinatos qui probabilibus sententiis fidem nostram evacuant et terrorem nobis incutiunt.
marg.| 60. Quo perfectius ordinem in se virtutum collocat, eo terribilior est Ecclesia aeriis potestatibus, vel queque fidelis anima.
Numérotation du verset Ct. 6,10 
interl.| + ChristusX
interl.| + Vox sponsiY
interl.| + Vox Ecclesie ad Synagogam Z
Descendi in55 hortum
55 in CM22 N CM22 P CM22CM22 T CM22 V Rusch ] ad Weber
interl.| 68. Visitavi per gratiam, vel ut56 doctores a contemplatione pro cura fratrum excitarem57 AA
56 ut] om. CM22
57 excitarem] om. CM22
interl.| 69. Queris quis58 sit ? Hortus utique meus est
58 quis] que CM22
marg.| 67. DESCENDI. Iudea admirante agones Ecclesie et inquirente, ipse sponsus perhibet testimonium Ecclesie. Vel dicantur esse verba Ecclesie que annuit Synagoge se laudanti et continuo insinuat que sit sibi causa apparatus59 militaris, respondens ex voce doctorum, ducum videlicet sue spiritualis militie.
59 apparatus CM22N CM22V Rusch ] paratus CM22
nucum
interl.| 70. quia extra amaritudo est, intus60 dulcedo
60 est intus Rusch ] intus CM22N, est interius CM22T, interius CM22
ut viderem
interl.| 71. id est61 gratiam augerem, vel ut doctores explorent et curam in necessariis impendant
61 id est] om. CM22
poma convallium
interl.| 72. fructum humilitatis
et62 inspicerem
62 convallium et CM22 ΩS Ω ΩJ Rusch Clementina ] convallium ut CM22T , convallis ut Weber
interl.| 73. sollicite scrutarer
si floruissent vinee63
63 floruissent vinee et germinassent Rusch CM22 ] floruisset vinea et germinasset CM22B CM22V floruisset vinea et germinassent Weber
interl.| 74. aliqua bona initia dedissent
et germinassent
interl.| 75. si qui possent inveniri qui ad imitationem dominice passionis desiderent proprio cruore perfundiAB
mala punica.
interl.| 79. dona spiritualis gratie per que Ecclesia fructificavit in omnibus gentibus ; si enim scissem, particeps fuissem.
Numérotation du verset Ct. 6,11 
interl.| + Ecclesia de IudeisAC
interl.| + Vox SynagogeAD
Nescivi
interl.| 77. Lex mihi non persuadebat64 amorem Domini65.AE
64 persuadebat] suadebat CM22
65 amorem Domini Rusch ] amorem CM22N CM22V, mortem Dei CM22
marg.| 76. NESCIVI. Dum sic sponsus vel ipsa Ecclesia labores suos evangelicos Synagoge miranti predicat, illa salubri penitudine compuncta profitetur se causa profane cecitatis diutius aberrasse.
anima mea
interl.| 80. sollicitudo et animalis ratio dum considerarem Christum hominem «solvere legem»f a Deo datam per Moysen66
66 datam - per Moysem] inv. CM22
conturbavit me propter quadrigas
marg.| 81. CONTURBAVIT. Propter evangelicam predicationem per quatuor mundi partes velociter discurrentem et quatuor rotis fidei innitentem, unde et a quatuor personis scriptum fuit, sed illi quatuor equi eodem spiritu ad bellum unum currum67 trahunt.
67 ad bellum - unum currum] inv. CM22
Aminadab.
interl.| + 82. id est spontaneus meusAF
interl.| 78. Aminadab iste fuit abnepos Iude patriarche qui, et persona et nomine, indicat salvatorem68.
68 salvatorem] + nam Aminadab iste interpretatur spontaneus meus CM22N
interl.| 83. id est Christi qui sponte pro populo oblatus est, qui quasi currui presidens gratia sua predicatorum corda implet
Numérotation du verset Ct. 6,12 
interl.| + Ecclesia AG
interl.| + Vox EcclesieAH
interl.| + Vox consolatoria Ecclesie ad SynagogamAI
Revertere
interl.| 88. 69ad agnitionem redemptoris
69 agnitionem] cognitionem CM22H CM22N
marg.| 84. REVERTERE. Synagoga confitente suam tarditatem, Ecclesia consolando et exhortando respondet70.
70 et exhortando - respondet] inv. CM22
marg.| + de cuius ceptis salutaribus gaudens Ecclesia ad agnitionem redemptoris, eam reverti postulatAJ
revertere
interl.| 89. ad pacem germanitatis
Sunamitis,
interl.| 90. id est captiva vinculis71 AK
71 vinculis CM22T Rusch ] + vel dissona vel aliena CM22N, om. CM22
interl.| 91. que, causa dissone72 religionis, diu captiva tenebaris
72 dissone] dsisone cacogr. Rusch
revertere
interl.| 92. puritate fidei
revertere
interl.| 93. operum perfectione
marg.| 85. Quater revertere quia Iudei, ubicumque modo in quatuor mundi partibus dispersi, in fine sunt convertendi. Vel   revertere corpore,   revertere animo ab errore ut declines a malo ; iterum   revertere corpore,   revertere animo ut facias bonum et ne velis esse turbata.
ut intueamur te.
marg.| 87. Non sufficit reverti voluntate nisi reversio ostendatur Ecclesie.
marg.| 86. UT  INTUEAMUR  TE. Ut speciem tue castitatis cognoscamus et, copulante ad invicem nos Christi amore, unam domum fidei ambe in ipso angulari lapide construamus.



Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Ct. Capitulum 6), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 11/10/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=30&chapitre=30_6)

Notes :