Nicolaus de Lyra

Capitulum 6

Numérotation du verset Est. 6,1 

Noctem illam rex duxit insomnem
iussitque sibi afferri1 historias et annales priorum temporum. Qui cum illo presente legerentur
1 sibi afferri ΩS Rusch Clementina ] inv. Weber
Numérotation du verset Est. 6,2 

ventum est ad eum locum
ubi scriptum erat quomodo nuntiasset Mardocheus insidias Bagathan2 et Thares eunuchorum regem Assuerum iugulare cupientium.
2 Bagathan] scrips. cum Weber , Bagatham Rusch
Numérotation du verset Est. 6,3 

Quod cum rex audisset ait : Quid pro hac fide honoris ac premii Mardocheus3 consecutus est ? Dixeruntque ei servi illius ac ministri :
3 Mardocheus] Mardochens cacogr. Rusch
Nihil omnino mercedis accepit.
Numérotation du verset Est. 6,4 

Statimque rex : Quis est inquit in atrio ? Aman quippe interius atrium domus regie intraverat, ut suggereret regi et iuberet Mardocheum affigi patibulo quod ei fuerat preparatum.
Numérotation du verset Est. 6,5 

Responderunt pueri : Aman stat in atrio. Dixitque rex : Ingrediatur.
Numérotation du verset Est. 6,6 

Cumque esset ingressus ait illi : Quid debet fieri viro quem rex honorare desiderat ? Cogitans autem4 in corde suo Aman5 et reputans quod nullum alium rex nisi se vellet honorare
4 autem Rusch Clementina ] om. Weber |
5 in corde suo – Aman] inv. Weber |
Numérotation du verset Est. 6,7 

respondit : Homo quem rex honorare cupit
Numérotation du verset Est. 6,8 

debet indui vestibus regiis et imponi super equum qui de sella regis est et accipere regium diadema super caput suum
Numérotation du verset Est. 6,9 

et primus de regis principibus ac tyrannis teneat equum eius et per plateam civitatis incedens clamet et6 dicat : Sic honorabitur quemcumque rex voluerit honorare.
6 et Ω Rusch Clementina ] ac Weber
Numérotation du verset Est. 6,10 

Dixitque ei rex : Festina
et sumpta stola et equo fac7 ut locutus es Mardocheo Iudeo, qui sedet ante fores palatii. Cave ne quicquam de his que locutus es pretermittas.
7 fac Ω Rusch Clementina ] + ita Weber
Numérotation du verset Est. 6,11 

Tulit itaque Aman stolam
et equum indutumque Mardocheum in platea civitatis et impositum equo precedebat atque clamabat : Hoc honore condignus est quemcumque rex voluerit honorare.
Numérotation du verset Est. 6,12 

Reversus est Mardocheus ad ianuam palatii et Aman festinavit ire in domum suam lugens et operto capite
Numérotation du verset Est. 6,13 

narravitque Zares uxori sue et amicis omnia que evenissent sibi. Cui responderunt sapientes
quos habebat in consilio et uxor eius : Si de semine Iudeorum
est Mardocheus ante quem cadere cepisti non poteris ei resistere
sed cades in conspectu eius.
Numérotation du verset Est. 6,14 

Adhuc illis loquentibus venerunt eunuchi regis et cito eum ad convivium quod regina paraverat pergere compulerunt.

Capitulum 6

Numérotation du verset Est. 6,1 
marg.| marg.| {1639} Noctem illam. Hic consequenter describitur frustratio dicte machinationis, et primo ponitur huius frustrationis occasio, secundo facti executio, ibi :   Statimque rex. Circa primum dicitur.
marg.| .1. Noctem. quod a Deo factum est, ut mors Mardochei disposita in crastino impediretur.
marg.| .2. Iussitque sibi. quia sicut dicit Iosephus, vigiliam illam nolebat transire in ocio, sed expendere in aliquo utili pro regno suo : et ideo fecit coram se legi facta preterita regni sui, quia memoria preteritorum dirigit in agendis respectu futurorum.
marg.| .3. Ventum est. quod ordinatione divina factum est, ut Mardocheus iustus remuneraretur, Aman autem superbus confunderetur. Cetera patent usque ibi :
marg.| .4. Nihil omnino] Quia licet rex fecisset eum commorare, in palatio {1640}suo a tempore illo quo nuntiavit sibi paratas insidias, hoc tamen erat quasi mercedem expectando.
marg.| .5. Statimque rex] Hic consequenter ponitur facti executio. Circa quod primo ponitur consultatio. secundo Mardochei exaltatio, ibi :   Dixitque   ei rex. Circa primum dicitur :   Statimque   rex quis est. Prius enim quesierat a ministris suis, que hora esset temporis , ut dicit Iosephus, et respondentibus servis suis quod iam dies illucescebat, quesivit qui de suis consiliariis venerat ut de premio Mardochei conferret, quia eum premiare desiderabat.
marg.| .6. Responderunt pueri] id est regis ministri.
marg.| .7. Aman stat] quia valde mane venerat, ut appensionem Mardochei impetraret. Sed communiter dicitur quod surrectio matutina non est bona fortuna, quod contigit in proposito.
marg.| .8. Cogitans] quia modus superbi est estimare, quod nullus nisi ipse debeat honorari.
marg.| .9. Homo quem rex. quibus nulli licet uti nisi regi.
marg.| .10. Et imponi id est quem nullus equitavit nisi rex.
Numérotation du verset Est. 6,ad litteram 
marg.| marg.| { 1641 } .1. Et accipere regium. ex quibus satis patet, quod aspirabat ad regnum.
marg.| .2. Dixit ei rex. Hic consequenter ponitur ipsius Mardochei exaltatio, et per consequens Aman confutatio, cum dicitur.
marg.| .3. Festina. absque aliqua retardatione.
marg.| .4. Et sum stola id est veste regia et equo regio. de diademate autem regio tacuit, quia non videbatur sibi convenienter dictum, quod alius a rege portaret diadema regium. quod autem infra 8. cap. dicitur quod Mardocheus portabat coronam auream : illa tamen non erat similis corone regie.
marg.| .5. Fac ita ut locutus. quia tu es primus inter principes regni mei, et {1642}sic patet exaltatio Mardochei, et per consequens confutatio Aman. Ideo sequitur :
marg.| .6. Et Aman festinavit etc. sicut solent homines confusi incedere.
marg.| .7. Si de semine Iudeorum. Dicit hic glo. Hebraica quod sapientes illi qui erant de consilio Aman, viderant libros legis Moysi, quia aliqui Iudei captivi iam transtulerant eos in linguam Persicam, et ibi viderant, quod Hebrei comparantur stellis celi et terre pulveri, ut habetur Genes. 13. et 15. Et ideo dixerunt, quando incipiunt cadere deducuntur ad nihilum quasi pulvis, et quando incipiunt prevalere, ascendunt sicut celi stelle et ideo subditur :
marg.| .8. Non poteris ei. et patet littera.
Numérotation du verset Est. 6,moraliter 
marg.| marg.| {1639} .1. Noctem illam. Sicut dictum est supra, per regem istum Deus significatur qui est rex regum. licet autem Deus secundum veritatem nunquam dormiat, tamen secundum loquendi humanum dicitur dormire, quando mala punire dissimulat, et bona remunerare, et quando contrarium facit puniendo mala, vel remunerando bona, tunc dicitur evigilare. Tunc autem ipsius Aman iusta punitio et Mardochei remuneratio imminebat de propinquo, ideo dicitur noctem illam duxisse insomnem.
marg.| .2. Iussitque sibi, etc. Tunc enim merita Mardochei et demerita Aman preterita coram Deo fuerunt per sanctos angelos {1640}recitata sicut de meritis Tobie et Sare dicitur Tobie 3.d. In illo tempore exaudite sunt preces amborum, quorum uno tempore sunt orationes in conspectu Domini recitate.
marg.| .9. Homo quem scilicet celestis.
marg.| .9. Honorare cupit scilicet in futuro ubi erit verus honor. unde dicit Gregorius homil. 8. Si culmen veri honoris queritis, ad celeste regnum tendite. Si gloriam dignitatum diligitis, in illa superna angelorum curia una ascribi festinate.
marg.| .10. Debet indui id est presenti vita debet ornari virtutibus moralibus et theologicis.
marg.| .10. Et imponi id est debet habere corpus totaliter obediens spiritui et subiectum.
Numérotation du verset Est. 6,moraliter 
marg.| marg.| { 1641 } .1. Et accipere regium diadema id est in mente sua, que caput est hominis, debet habere iugem memoriam corone celestis, pro cuius acquisitione debet continue laborare.
marg.| † Et primus de regiis id est unus de angelis hominum custodibus, sicut {1642}Gen id est a. dicitur. Et factum est vespere et mane dies unus id est primus.
marg.| † Et per plateam scilicet celestis.
marg.| † Clamet et dicat. cum ipsum ad gloriam introducet.
marg.| † Sic honorabitur quemcumque. celestis.
marg.| † Voluerit honorare. Et sic factum fuit beato Basilio, per Mardocheum significato, et cuilibet bono prelato.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Est. 6), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 05/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=24&chapitre=24_6)
Signaler un complément d'information

Notes :