Hugo de Sancto Caro

Capitulum 13

Numérotation du verset Ez. 13,1 

Et factus est sermo Domini ad me dicens
Numérotation du verset Ez. 13,2 

fili hominis vaticinare ad prophetas Israel
qui prophetant et dices prophetantibus de corde suo
audite verbum Domini
Numérotation du verset Ez. 13,3 

hec dicit Dominus Deus ve prophetis insipientibus
qui sequuntur spiritum suum
et nihil
vident
Numérotation du verset Ez. 13,4 

quasi vulpes in desertis prophete tui Israel erant
Numérotation du verset Ez. 13,5 

non ascendistis ex adverso neque opposuistis murum pro domo Israel ut staretis in prelio in die Domini
Numérotation du verset Ez. 13,6 

vident vana et divinant mendacium dicentes ait Dominus cum Dominus non miserit eos et perseveraverunt confirmare sermonem
Numérotation du verset Ez. 13,7 

numquid non visionem cassam vidistis et divinationem mendacem locuti estis
et
dicitis ait Dominus cum ego non sim locutus
Numérotation du verset Ez. 13,8 

propterea hec dicit Dominus Deus quia locuti estis vana
et vidistis mendacium ideo ecce ego ad vos ait Dominus Deus
Numérotation du verset Ez. 13,9 

et erit manus mea super prophetas qui vident vana et divinant mendacium.
In concilio populi mei non erunt
et in scriptura domus Israel non scribentur
nec in terra
Israel ingredientur
et scietis quia ego Dominus Deus
Numérotation du verset Ez. 13,10 

eo quod deceperint populum meum
dicentes
pax pax1
1 pax²] om. Weber
et non est pax et
ipse edificabat parietem
illi autem liniebant eum luto absque paleis
Numérotation du verset Ez. 13,11 

dic ad eos qui liniunt absque temperatura
quod casurus sit erit enim imber inundans
et dabo lapides pregrandes
desuper irruentes et ventum procelle dissipantem
Numérotation du verset Ez. 13,12 

siquidem ecce cecidit paries numquid non dicetur vobis ubi est litura quam levistis
Numérotation du verset Ez. 13,13 

propterea hec dicit Dominus Deus et erumpere faciam spiritum tempestatum in indignatione mea et imber inundans in furore meo erit et lapides grandes in ira in consummationem
Numérotation du verset Ez. 13,14 

et destruam parietem
quem levistis absque temperamento et adequabo eum terre et revelabitur fundamentum eius et cadet et consumetur in medio eius et scietis
quia ego sum Dominus
Numérotation du verset Ez. 13,15 

et complebo indignationem meam in parietem et in his qui linunt eum absque temperamento dicamque vobis non est paries et non sunt qui linunt eum
Numérotation du verset Ez. 13,16 

prophete Israel
qui prophetant ad Hierusalem
et vident ei visionem pacis et
non est pax
ait Dominus Deus
Numérotation du verset Ez. 13,17 

et tu fili hominis pone faciem tuam contra filias populi tui
que prophetant de corde suo et vaticinare super eas
Numérotation du verset Ez. 13,18 

et dic hec ait Dominus Deus ve que consuunt pulvillos
sub omni cubito manus et faciunt cervicalia
sub capite universe etatis ad capiendas animas cum caperent animas populi mei vivificabant animas eorum
Numérotation du verset Ez. 13,19 

et violabant me ad populum meum
propter pugillum ordei
et fragmen panis ut interficerent animas
que non moriuntur et vivificarent animas
que non vivunt
mentientes populo meo credenti mendaciis.
Numérotation du verset Ez. 13,20 

Propter hoc
hec dicit Dominus Deus ecce ego ad pulvillos vestros quibus vos capitis animas
volantes et dirumpam eos de brachiis vestris
et dimittam animas
quas vos capitis animas
ad volandum
Numérotation du verset Ez. 13,21 

et dirumpam cervicalia vestra
et liberabo populum meum de manu vestra neque erunt ultra in manibus vestris ad predandum
et
scietis quia ego Dominus
Numérotation du verset Ez. 13,22 

pro eo quod merere fecistis
cor iusti mendaciter quem ego non contristavi
et confortastis manus impii
ut non reverteretur
a via sua mala et viveret
Numérotation du verset Ez. 13,23 

propterea vana
non videbitis et divinationes non divinabitis amplius
et
eruam populum meum de manu vestra et scietis
quoniam ego Dominus.

Capitulum 13

Numérotation du verset Ez. 13,1 
marg.| Et factus est sermo Domini ad me dicens : Fili hominis, vaticinare] etc. In fine precedentis capituli reprehendit {5. 48vb} populum, quia non credebat prophetis Domini qui venturam ei in proximo captivitatem predicebant, sed quia populus a prophetis falsis in hunc errorem ductus erat : ideo in hoc capitulo loquitur contra pseudoprophetas. Et dividitur hoc capitulum in duas partes principales.
marg.| In prima, loquitur contra pseudoprophetas.
marg.| In secunda loquitur contra pseudoprophetissas ibi : [Et tu fili hominis pone faciem tuam contra filias populi tui]
marg.| Prima pars dividitur in quinque partes.
marg.| Primo arguit Prophetas de hoc quod de corde suo, non de spiritu Domini loquebantur ; et sic errabant, et populum in errorem ponebant.
marg.| Secundo, de hoc quod populum suis orationibus sicut veri Prophete non defendebant, nec in necessitate eis subveniebant, ibi : [Non ascendistis ex adverso,
marg.| Tertio, arguit eos, quia mendacia sua que dicebant Domino attribuebant, et dicebant, hec dicit Dominus, ibi : [Vident vana,
marg.| Quarto, propter predicta mala comminatur eis penam triplicem, quod in consilio populi non erunt, nec in scriptura domus Israel scribentur, nec in terram Israel revertentur, sicut facient illi qui voluntarie transmigraverant, ibi ; [Propterea hec dicit,
marg.| Quinto, increpat eos de linitione parietis, id est de adulatione, per quam populum decipiebant, secundum unum modum exponendi. Vel potest dici quod ibi modum quo populum decipiebant determinat : Dicebant enim.
marg.| Non timeatis, nec faciatis fortes munitiones, quia lutum sine cemento sufficiet contra Nabuchodonosor.
marg.| Contra quod dicit Dominus, quod erit ventus, et imber magnus qui omnia diruent, id est impetus Babylonici exercitus.
marg.| Et hec pars incipit, ibi : [Et ipse edificabat parietem] etc. Et in hoc terminatur ista prima pars totius capituli.
marg.| In secunda parte loquitur contra prophetissas, quas arguit de adulatione, quia adulabantur viris, vel quia portabant pulvinaria, et supponebant cubitis hominum, et dicebant eis : Dormite hic in pace quasi dicat non erit bellum vobis prevalens, sed tanta erit pax, quod secure, et quiete dormietis in domibus vestris, ibi : [Et tu fili hominis pone faciem tuam] etc. Dicit ergo.
marg.| {m} Et factus est sermo] etc. Isti pseudoprophete Sedechie regi, et toti plebi suggerebant ut non crederent Ieremie prophetanti destructionem Hierusalem, nec Ezechieli qui prophetabat in Babylone. Unde dicitur Ier. 26.c. quod ipsi pseudoprophete adiudicaverunt Ieremiam morti, quia contra urbem prophetabat. Similiter de hoc habetur. Ier. 18. et 20.a. de Phassur qui percussit Ieremiam in maxilla. De istis ergo dicitur hic.
marg.| {n} Vaticinare] id est Propheta.
marg.| {o} Ad Prophetas Israel] id est contra pseudoprophetas.
marg.| {p} Qui prophetant] id est fingunt se prophetare, et dicunt se esse Prophetas cum non sint. Vel potest dici. Quod hoc nomen   [Propheta] commune est, et ad bonos, et ad malos secundum usum loquendi.
marg.| Unde dicit Hieronymus Nec quempiam moveat quod isti Prophete appellantur : hanc enim habet sacra Scriptura consuetudinem ut unumquemque vaticinationis sue et sermonis prophetam nuncupet, sicut Prophete appellabantur Baal, et Prophete idolorum et Prophete confusionis.
marg.| Unde et Apostolus Paulus Poetam Grecum prophetam vocat ad Titum 1.c.a Dixit quidam ex illis proprius ipsorum Propheta : Cretenses semper mendaces, male bestie, ventres pigri. Et in Os. legimus : Sicut Propheta insaniens homo portans spiritum. Hoc habetur Os. nono., b. secundum aliam litteram, ubi nostra littera est : Scitote Israel
a Tit. 3.
prol.| Δ stultum prophetam
marg.| Mystice. {n} Fili hominis, vaticinare ad Prophetas Israel] id est ad predicatores et clericos, qui Deum vident oculo cognitionis, licet non amoris, Nm. 24.a. Dixit homo cuius obturatus est oculus.
marg.| {p} Qui prophetant] id est predicabant de futuris penis
prol.| Θ et premiis. Et
marg.| {5. 49ra} Δ stultum, prophetam insanum, virum spiritualem.
marg.| {a} Et dices] etc. non de spiritu Domini, id est qui fingunt que volunt, et illud prophetiam esse dicunt.
marg.| {b} Audite verbum] etc. Qui prophetabant, id est predicabant que nesciebant.
marg.| {c} Qui sequuntur spiritum suum] id est impetum voluntatis sue, quia quo tendebat voluntas, illuc ferebatur lingua, id est quod volebant illud dicebant. Duo dicit, quia erant insipientes, spiritu, scilicet, Dei non illuminati, et spiritum suum sequentes, propria, scilicet, voluntate ad dicendum prospera illecti et tracti, quia quod desiderabant libenter dicebant. Vel insipientes erant, id est propria malitia excecati, et spiritum suum sequentes, non spiritum Dei, id est a spiritu prophetico non erant illuminati. Unde bene sequitur.
marg.| {d} Et nihil vident] veri, scilicet. Vel secundum Septuaginta :   [Ve his qui prophetant de corde] etc. Cor enim vacuum est et tenebrosum, et ideo de eo non exit nisi vanitas et falsitas. Ps. 5. Cor eorum vanum est, et ideo etiam quia prophetant de corde suo loquuntur mendacium. Io. 8.f. Cum loquitur mendacium, ex propriis loquitur, quia omnis homo mendax, ut dicit Ps. 115.
marg.| {e} Quasi vulpes] etc. supple, erant vel errant, id est sicut vulpes in deserto huc, et illuc discurrunt per amphractus, non per rectam viam, sed modo dextrorsum, modo sinistrorsum, ne possint insequi per vestigium : Sic pseudo unus dicit unum, alius aliud. Vel etiam idem, modo dicit unum, cras aliud.
marg.| Unde non stant in medio, nec in plano veritatis, sed in amphractibus et angulis falsitatis. Item vulpes se mortuas simulant, ut sic aves capiant, sic ipsi bonos se esse simulabant, et sic simplices decipiebant. Hieronymus Prophete Israel vulpium similes sunt, quotidie domesticarum avium furta facientes, Aquila et Septuaginta transtulerunt [in desertis] Symmachus, et Theodotio [  In parietinis atque ruinosis] erant Vel errant, non est de textu.
marg.| {f} Non ascendistis ex adverso] ad Dominum placandum per orationem, quando populus descendebat per iniquitatem, quasi dicat, non ascendistis ad Dominum orando, cum populus descendit peccando.
marg.| {g} Neque opposuistis] vosipsos.
marg.| {h} Murum] per orationem contra iram Dei.
marg.| {i} Pro domo Israel] etc. id est in tempore captivitatis vel tribulationis, ut pro populo precibus dimicaretis, et obsecrationibus resisteretis sententie Dei : Quasi enim quoddam prelium est inter iram Dei et culpam populi, sed interponitur oratio iustorum. Hieronymus. Legimus Aaron adversus ignem Israelis populum devorantem occurrisse, et stetisse in medio, et opposuisse murum pro salute populi : Nm. 16.g. Et Moysi dicitur Ex. 30.c. Dimitte me et delebo populum istum. Cui enim dicitur, dimitte me, ostenditur quod tenendi habeat facultatem. Ieremie quoque dicitur, ne occurrat Domino, neque stet contra iram eius orationis perseverantia. Ier. 7.c. Vel.
marg.| {k} Ut staretis] in orationibus. Vel   [ut staretis] ad litteram pugnando et populum exhortando.
marg.| {l} In prelio] id est tempore prelii, quando scilicet populus ab hostibus impugnatur, et specialiter a Chaldeis.
marg.| {m} In die Domini] id est in tempore captivitatis, quasi dicat modo populo prophetatis prospera, sed quando venerint hostes tunc fugietis.
prol.| Δ {a} Vident vana
marg.| Θ et premiis. {a} Et dices] ipsis   [prophetantibus, de corde suo] quia verbis divinis truphas intermiscent, quod non est a Deo, sed a se, vel quia ex appetitu laudis, vel propter spem alicuius temporalis commodi predicant, vel quia suas inventiones predicant, et subtilitatem utilitati preponunt plus amantes placentia quam utilia. De quibus Is. 19.b. Confundentur qui operantur linum, plectentes et texentes subtilia. Ier. 23.d. Nolite audire verba prophetarum, qui prophetant vobis et decipiunt vos, visionem cordis sui loquuntur, et non de ore Dei. Isti sunt mali Prophete, quia malo animo predicant, vel sacram Scripturam exponunt. Boni autem Prophete sunt, qui bono animo docent, et qui faciunt quod docent. De hoc habetur, supra 3.a. ibi : Vade ad domum Israel et loqueris verba mea ad eos. Ibi Gregorius Qui in expositione sacri eloquii, etc. ibi require. Sequitur.
marg.| {5. 49rb} {b} Ve Prophetis insipientibus, qui sequuntur spiritum suum, et nihil vident] Insipientes autem sunt, quia non sapiunt sibi bona in affectu, et nihil veri vident in intellectu, sed   [sequuntur spiritum suum] id est sensum suum, vel appetitum, quia non credunt nisi sensui suo, nec sequuntur spiritum Dei, sed appetitum proprie concupiscentie, cum tamen dictum sit, Sir. 18.d. Post concupiscentias tuas non eas, et a voluntate tua avertere.
marg.| Item Prv. 3.a. Ne innitaris prudentie tue ; animalia enim sequebantur spiritum Dei, ut dictum est supra 1.c. Ubi erat impetus spiritus, illuc gradiebantur, rote autem sequebantur animalia. Prelati enim et predicatores debent duci spiritu Dei, et illum sequi, et subditi debent sequi eos. Rm. 8.c. Qui spiritu Dei aguntur, hi filii Dei sunt. Ps. 142. Spiritus tuus bonus deducet me in terram rectam.
marg.| Item sicut habetur Ex. 13.d. et Numer. 14.c. Columna ignis fuit dux populi Israel Sap. 18.a. Ignis ardentem columnam ducem habuerunt.
marg.| Item Is. 62.d. Spiritus Domini dux eius fuit. Et nota quod dicitur : [Et nihil vident] Sed quomodo hoc est verum, cum subditur. Vident vana ? Solutio. Vident nihil, id est providi sunt in temporalibus, que nihil sunt, quia vana sunt.
marg.| Unde Ier. 4.f. Aspexi terram, et ecce vacua erat, et nihil. Simile habetur Is. 56.d. Speculatores eius ceci omnes. Et postea subditur : Videntes vana et amantes somnia. Vident enim sinistro oculo vana, id est temporalia, sed dextro non vident vera, id est spiritualia, quia fecerunt fedus cum Diabolo, ut eis oculos erueret dextros, ut dicitur, 1Rg.11.a. Et Is. 28.d. Percussimus fedus cum morte. Et Za. 11.d. Oculus eius dexter obtenebrabitur.
marg.| {e} Quasi vulpes in desertis Prophete tui Israel] id est fetentes per luxuriam, dolosi per hypocrisim et equitatem simulatam, amphractuosi per avaritiam, quia per curas et sollicitudines rerum temporalium deviant. Sed e contra dicitur Is. 26.b. Semita iusti recta est, rectus callis iustis ad ambulandum.
marg.| Item vulpes quando esurit involvit se in sabulo rubeo, et fingit se mortuam, et emittit linguam quasi sit mortua, ut sic decipiat aves, ita facit hypocrita Theologus, vel predicator, fingit se mortuum mundo, et abscondit se sub cinere penitentie, et emittit linguam, bona verba dicendo, et hoc facit ut possit habere aliquam prebendam, vel aliquod commodum temporale.
marg.| Similiter faciunt Sacerdotes illi qui simulant longam orationem, ut comedere possint domos viduarum. Item vulpes non edificat domum, sed taxus edificat domum suam, et subintrat vulpes et ita defedat eam, quod taxus cogitur pre fetore recedere.
marg.| Sic multi loca aliorum subintrant, infamando eos. Sequitur.
marg.| {f} Non ascendistis ex adverso] id est non opposuistis vos adversitati resistendo hostibus, vel divine animadversioni, placando Deum orationibus. Unde subdit.
marg.| {g} Neque opposuistis murum] defensionis, vel orationis.
marg.| {i} Pro domo Israel] id est pro subditis.
marg.| {k} Ut staretis in prelio] Glossa precibus dimicantes, et Dei sententie resistentes.
marg.| {m} In die Domini] id est in afflictione, et tribulatione inflicta a Domino, que dicitur dies, quia illuminat patienter sustinentes, secundum illud Ier. 6.b. Per omne flagellum erudieris Hierusalem, etc. Prelatus autem debet se opponere tyrannis potentibus, vel hereticis decipientibus, vel peccatis impugnantibus, et divinis comminationibus, vel unitionibus. Ier. 1.d. Ecce ego dedite in civitatem munitam, in columnam ferream, et in murum eneum super omnem terram. Et nota quod dicit.   [Non ascendistis] etc. prelatus enim non solum habet ire in tribulatione, sed etiam ascendere, quia in tribulatione debet animum erigere. Eccl. 7.a. Noli querere fieri iudex nisi valeas virtute irrumpere iniquitates, ne forte extimescas faciem potentis, et ponas scandalum in agilitate tua. Nota quod Aaron opposuit se igni pro populo salvando, Nm. 16.g. et Sap. 18.d. Moyses etiam opposuit se divine ire, dicens Ex. 32.d. Aut dimitte eis hanc noxam,
prol.| Θ aut si non facis
marg.| {5. 49va} Δ {a} Vident vana] Metaplasmus est : mutat enim personam propter indignationem. Unde dicit.   [Vident vana] id est vana et nulla sunt que dicunt se videre. Spiritum enim veritatis non consulebant, sed potius confidebant in augurus.
marg.| {b} Et divinant mendacium] id est falsa sunt que dicunt se divinare quasi dii sint, vel quasi habeant spiritum divinum : divinare enim est futura predicere, que soli Deo sunt nota.
marg.| {c} Dicentes, ait id est iurando affirmant quod ita est sicut dicunt. Vel.
marg.| {d} Perseveraverunt confirmare sermonem] id est sepe dicunt idem, ut sibi credatur. Et notantur hic quatuor peccata. Primum quia consulebant auguria. Unde dicit.   [Vident vana] Secundum, quia dicebant mendacia sua. Tertium, quia ea Domino imponunt. Quartum, quia in hoc obstinati sunt perseverantes in suo errore, et erroris assertione. In hoc enim erat differentia inter bonos prophetas et malos, quia bonus propheta statim se corrigebat postquam falsum dixerat. Sicut patet de Nathan, 2Rg.7.a. qui cum dixisset David quod edificaret domum Domini, statim emendavit se : hoc enim dixerat de corde suo. Prophete autem mali, errorem suum defendebant, ut dicitur hic. Sequitur.
marg.| {e} Numquid non visionem cassam] id est falsam   [vidistis ?] quasi dicat, numquid non falsum est hoc quod dicebatis vos videre de prosperitate populi ? Vel.
marg.| {f} Vidistis] id est videre vos finxistis.
marg.| {g} Et divinationem] etc. id est numquid non falsum est hoc, quod dicebatis esse divinationem ? quasi dicat imo falsum est. Et loquitur pro tempore illo, quo apparuit eos falsa locutos fuisse.
marg.| {h} Et dicitis, ait Dominus] etc. quasi dicat in hoc peccatum vestrum aggravatis, quia mihi vestra mendacia imponitis.
marg.| {i} Propterea hec dicit Dominus Deus. Quia locuti estis vana] id est falsa.
marg.| {k} Et vidisti mendacium] id est quia vidistis vana et locuti estis mendacia.
marg.| {l} Ideo ecce ego ad vos] puniendos veniam, scilicet [  ait Dominus Deus]
marg.| {m} Et erit manus mea] id est vindicta mea, vel potentia.
marg.| {n} Super prophetas] opprimens eos, scilicet.
marg.| {o} Qui] id est quia   [vident vana et divinant mendacium]
marg.| {p} In consilio populi mei non erunt] id est in congregatione et societate populi mei Israel non erunt. Septuaginta   [In disciplina] vel   [correctione populi mei non erunt] Quod Hieronymus exponit, dicens : Alia est filiorum, alia adversariorum correctio.
marg.| {r} Et in scriptura domus Israel non scribentur] Consuetudo erat quod unaqueque domus, id est familia genealogiam suam scriberet, in qua dignoscebat quilibet de qua tribu erat, et de qua familia, et que hereditas eius esse deberet, unde legitur, 1. Esdre 2.d. quod illi qui non poterant invenire scripturam genealogie sue, eiecti sunt de sacerdotio. Cum autem aliqui penitus destruebantur, non oportebat quod scriberentur, cum nullus post ab illis descenderet. Unde hic est sensus, penitus destruemini, et ita non scribemini in genealogia filiorum Israel.
marg.| {s} Nec in terram Israel ingredientur] id est in terram promissionis, non regredientur cum aliis. Unde hic notantur tria, scilicet, quod erunt eiecti a populo, ibi :   [In consilio populi mei] etc. Contra quod dixit : De corde suo prophetant, quasi non de spiritu meo : ideo non erunt in consilio meo. Secundum est hoc, quod erunt deleti de libro, et ita perit eorum nomen et hereditas in posteris, quod notatur ibi :   [In scriptura domus Israel] etc. Et ideo foras eiicientur, hoc est contra illud : Non opposuerunt se murum. Tertium est, quod nec in terram Israel revertentur, ut vel saltem sint in ea tamquam alieni et exules, sed in aliis regionibus exulabunt, quod notatur ibi :   [Nec in terram Israel ingredientur] Hoc est contra illud. Vident vana, etc. promittentes, scilicet, vobis pacem. Sequitur. {t}   Et scietis quia ego Dominus] etc. metaplasmus, quasi dicat predicta patientur.
marg.| {5. 49vb} {u} Eo quod deceperint populum meum dicentes, pax pax] pro rigore, scilicet, penitentie pacem eis et prospera nunciantes.
marg.| {x} Et non est pax] prosperitatis, licet eam dicatis. Simile habetur Ier. 8.d. Sanabant contritiones filie populi mei ad ignominiam, dicentes, pax pax, cum non esset pax. Hieronymus Pseudo vero Prophete non semel, sed frequenter pollicebantur eis pacem : hoc enim repetitus sermo pacis significat. Hoc est quod supra eodem, dicitur
prol.| Δ Perseveraverunt
marg.| Θ aut si non facis dele me de libro tuo quem scripsisti.
marg.| {a} Vident vana et divinant mendacium] id est nec cogitant, nec loquuntur nisi de temporalibus, que vana sunt et mendacia, ut dicitur Sir. 34.a. Quasi qui apprehendit umbram, et sequitur ventum, sic et qui attendit ad visa mendacia. Item falsi Prophete divinant vanitatem et falsitatem aliis, quia promittunt eis peccatorum impunitatem. Os. 4.b. Peccata populi mei comedent, et ad iniquitatem sublevabunt animas eorum.
marg.| {c} Dicentes, ait Dominus, cum Dominus non miserit eos] Ier. 23.d. Non mittebam eos, et ipsi currebant, Dicunt etiam Sacerdotes aliquando confitentibus ; Date mihi hoc, vel illud in eleemosynam, et omnia dimittuntur vobis.
marg.| {d} Et perseveraverunt confirmare sermonem] ipsi enim iurant quod ita sit sicut dicunt. Hoc est pessimum, scilicet, confirmare suum errorem. Ideo dicit Apostolus, 1Cor. 10.c. Tentatio vos non apprehendat nisi humana. Humanum enim est errare, sed diabolicum est errorem confirmare.
marg.| {e} Numquid non visionem] etc. Hec patent usque illuc.
marg.| {p} In consilio populi mei non erunt] id est non erunt in congregatione agnorum, a dextris, sed cum hedis a sinistris, ut dicitur Mt. 25.c. Vel.
marg.| {p} In consilio populi mei] qui omnia pro nomine meo reliquit.
marg.| {q} Non erunt] quia non iudicabunt cum perfectis, sed iudicabuntur et damnabuntur cum impiis. Sap. 3.b. Iudicabunt sancti nationes, et dominabuntur populis.
marg.| {r} Et in scriptura domus Israel non scribentur] id est non fuisse scripti manifestabuntur. Scriptura domus Israel est liber vite, in quo scribuntur aliqui per presentem iustitiam, et deleri dicuntur per culpam. Alii scribuntur per predestinationem. Hoc modo nullus deletur. Lc. 10.d. Gaudete, quia nomina vestra scripta sunt in celis. Damnati autem dicuntur deleri, id est manifestabuntur numquam fuisse ibi scripti. Unde Ps. 68. Deleantur de libro viventium, et cum iustis non scribantur. Non potest homo simul esse scriptus in celo et in terra. Ier. 17.b. Recedentes a te in terra scribentur.
marg.| {s} Nec in terram Israel ingredientur] id est in eternam patriam in qua videtur Deus. Hec est terra visionis et terra viventium, quia visio est ibi vita. Io. 17.a. Hec est vita eterna, ut cognoscant te verum Deum, etc.
marg.| {t} Et scietis quia ego Dominus Deus] Ps. 9. Cognoscetur Dominus iudicia faciens.
marg.| {u} Eo quod deceperint] etc. quasi predicta patientur [  Eo quod deceperint populum meum, dicentes, pax pax] Idem dicitur Ier. 8.d. Sanabant contritionem filie populi mei ad ignominiam dicentes, pax pax, cum non esset pax. Mali Sacerdotes subditis promittunt et predicant pacem duplicem in presenti, scilicet, pacem temporis et prosperitatis, in futuro pacem eternitatis.
marg.| Dicunt enim eos posse et gaudere cum mundo, et regnare cum Christo. Sed veritas dicit Mt. 6.d. Non potestis Deo servire et mammone. Oportet hic pati pro Christo, qui vult regnare cum ipso Rm. 6.a. Si complantati facti sumus similitudini mortis eius, simul et resurrectionis erimus. Decipiunt ergo qui dicunt [pax pax] quia non est duplex pax. Unam possunt habere in presenti, sed alteram non habebunt in futuro. Unde de illa dicitur.
marg.| {x} Et non est pax] eternitatis, licet pacem videantur
prol.| Θ habere temporis
marg.| {5. 50ra} Δ Perseveraverunt confirmare sermonem. Vel [pax] intus [  pax] exterius [  pax] ab hostibus   [pax] a peste   [pax] populi   [pax] civitatis. Et ita decipiebant populum verbo, et etiam facto, quia   [liniebant eum luto absque paleis] ut significarent sic, quod qualiscumque murus sufficeret ad resistendum Nabuchodonosor, et sic facto decipiebant, quasi dicat murus luteus sicut iste poterit resistere Chaldeis, et tunc erit pax vobis, et poteritis domos edificare. Et hoc est quod sequitur hic.
marg.| {a} Et ipse] populus, scilicet {b}   Edificabat parietem] {c}   Illi autem] id est pseudoprophete [  liniebant eum luto absque paleis] Istud exponitur pluribus modis. Primo, sic, secundum quosdam, quia potuit esse quod populus parietem id est munitionem, ad litteram, murorum edificaret contra Chaldeos, sed Prophete falsi dicebant eis quod non oportebat eos facere magnas munitiones, et fortes, et in signum huius liniebant murum luto absque paleis : Dicebant enim quod non accideret quod minabantur Prophete. Sed melius est, quod istud aliter exponatur, ut loquatur metaphorice Propheta.
marg.| {a} Et ipse] scilicet, populus.
marg.| {b} Edificabat parietem] id est fingebat sibi liberationem vel defensionem contra impetum hostium, vel contra comminationes Ieremie, et Ezechielis, et prophetarum Domini.
marg.| {c} Illi autem] pseudoprophete   [liniebant] parietem, affirmantes quod illi fingebant : Vel {a}   Ipse] populus, {b}   Edificabat parietem] id est congeriem et structuram peccatorum faciebant. {c}   Illi autem liniebant] per adulationes et excusationes falsas et palliationes. Sed illa linitio erat de luto sine paleis, sicut dicitur :   [illi autem liniebant eum luto absque paleis] Per quod significatur quod et edificatio populi et linitio Prophetarum vana esset et cassa, sicut edificium factum de luto absque palearum temperamento instabile est et vicinum casui, Septuaginta habent :   [Et isti liniunt cum stultitia] Symmachus [  Absque temperamento] Aquila.   [Absque sale] ut quomodo cibus absque sale nullum habet saporem, ita et lutum absque paleis quibus firmatur et stringitur, nihil roboris possit prebere parieti. Quarto, exponitur sic. {a}   Ipse] id est populus. {b}   Edificabat parietem] id est volebat opponere murum penitentie, et bonorum operum congeriem offensioni divine. {c}   Illi autem] id est pseudoprophete. {d}   Liniebant eum luto absque paleis] id est emolliebant penitentiam eorum et enervabant eos. Et sic pravum murum eos edificare faciebant. Quinto, exponitur sic secundum Hieronymum.
marg.| {a} Ipse] Deus, scilicet.
marg.| {b} Edificabat parietem] id est comminationem construebat per legis mandata, sanctorumque Prophetarum eloquia, ut sic converterentur, et sic per penitentiam contra hostes haberent munimentum. {c}   Illi autem] etc. id est falsi Prophete comminationes Domini enervabant et emolliebant, prospera promittendo et populo adulando.
marg.| {e} Absque paleis] quia eorum promissiones instabiles et false erant, sicut lutum sine paleis robur non habet, sed statim cadit. Unde subdit. {f}   Dic ad eos] etc. id est qui populo vana promittunt et cassum pollicentur auxilium.
marg.| {g} Quod casurus sit] paries eorum quem liniunt, id est quod nulla sit promissio eorum.
marg.| {h} Erit enim imber inundans] id est cum vehementia veniens. Glossa Hostes, scilicet sevissimi, Babylonii, et Chaldei.
marg.| {i} Et dabo lapides] grandinis. {k}   Pregrandes] id est valde grandes. {l}   Desuper irruentes] super parietem, scilicet, id est Chaldeorum principes.
marg.| {m} Et ventum procelle dissipantem] Hieronymus, ut instabilem maceriam subitus turbo subvertat et subruat. Omnia autem per metaphoram dicuntur. Item Hieronymus Illud quod supra legimus.   [Ipse edificabat] vel edificat   [parietem] plerique ad populum referunt Israel, quia vanum sibi, vel Egyptiorum, vel pacis auxilium promittebat. Ventus autem procelle dicitur ira et furor ipsius Nabuchodonosor, qui commovit imbrem et grandinem, id est exercitum populi, et ipsos principes et casum parietis, id est ad destructionem Iudaice plebis contra se resistentis, et erecte.
marg.| {n} Siquidem. Ecce cecidit paries] id est cadet subito, et in proximo vestra fortitudo.
marg.| {o} Numquid non dicetur vobis, ubi est litura quam] etc. {5. 50rb} Hieronymus, id est ubi est auxilium, quod polliciti estis ?
prol.| Δ {a} Propterea, quia
marg.| Θ habere temporis. Is. 48.d. Non est pax impiis dicit Dominus.
marg.| {a} Et ipse edificabat parietem] id est populus facit peccatorum congeriem.
marg.| {c} Illi autem] id est mali prelati.
marg.| {d} Liniebant eum luto absque paleis] Linire parietem est peccata aliorum palpando excusare et extenuare. Sed ista linitio fit de luto sine paleis. Lutum est fragilitas carnis, quam ostendunt, dicentes : Omnes homines sumus, et non est homo qui non peccet, humanum est hoc. Palea autem est vanitas ipsius rei amate, quia cito peccatum transit. Hanc subtrahunt, quia vanitatem rerum non ostendunt. Vel palea est ignis gehennalis materia, de qua mentionem non faciunt, et ideo male liniunt. Vel aliter.
marg.| {a} Ipse] Deus, scilicet.
marg.| {b} Edificabat parietem] id est bonam et salubrem exhortationem.
marg.| {c} Illi autem] id est mali predicatores.
marg.| {d} Liniebant eum] etc. Palea cum luto robur habet, aliter autem non tenet. Lutum est fragilitas nostre carnis. Palea sunt reprobi, qui comburentur igne inextinguibili, ut dicitur Mt. 3.c. Qui ergo dicit et predicat vite istius transitum, et carnis fragilitatem et mortalitatem, simul et malorum eternam combustionem, bonum edificium facit. Sed ille qui dicit, quod ista vita cito transit, nec post hoc erit vindicta pro peccatis, talis linit parietem luto absque paleis, quia sic persuadet voluptatem ut promittat impunitatem.
marg.| Sicut illi de quibus dicitur Sap. 2.b. Venite et fruamur bonis que sunt, et utamur creatura tamquam in iuventute celeriter.
marg.| Vino pretioso et unguentis nos impleamus, et non pretereat nos flos temporis, etc. Ecce lutum. Postea autem dicitur de subtractione palee.
marg.| Ubique, inquiunt, relinquamus signa letitie, quoniam hec est pars nostra, et hec est sors nostra quasi dicat non est alia vita post hoc.
marg.| De talibus linitoribus dicitur Lam. 2.c. Prophete tui viderunt tibi falsa et stulta, nec aperiebant tibi iniquitatem tuam, ut te ad penitentiam provocarent. Viderunt autem tibi assumptiones falsas et eiectiones. Vel aliter. Ille edificat parietem, qui curat carnem in desideriis. Illi liniunt, qui peccata carnis sue fragilitate excusant et palpant. Vel caro edificatur in ciborum et vinorum appositione, linitur in vestium mollitie, vel balneis et unguentis, ad litteram. Sed supra 8.d. dicitur : Fili hominis, fode parietem. Non dicit palpa vel lini. Is. 49.b. Palpavimus sicut ceci parietem, et quasi absque oculis attrectavimus.
marg.| {f} Dic ad eos qui liniunt absque temperatura] id est qui carnem suaviter tractant, et nutriunt cum superfluitate et sine modo.
marg.| {g} Quod casurus sit] quia cito est moritura caro et vermibus esca futura.
marg.| {h} Erit enim imber inundans, et dabo lapides pregrandes desuper irruentes, et ventum procelle dissipantem] Pena gehennalis comparatur imbri, propter penarum abundantiam, lapidibus, propter duritiam, vento procelle, propter impetuositatem, et irrefragabilitatem.
marg.| Vel imber pene acerbe inundans, contra imbrem carnalis concupiscentie, lapis pregrandis, contra duritiam cupiditatis, ventus procelle, contra ventum superbie.
marg.| Mt. 7.d. Descendit pluvia, et venerunt flumina, et flaverunt venti et irruerunt in domum illam, et cecidit, et fuit ruina eius magna. Vel imber inundans est hydropisis.
marg.| Lapis pregrandis est aliqua infirmitas subita, et gravis, gutta, scilicet, aliquos graviter affligens. Ventus procelle sive tempestatis sunt torsiones ventris : Sic cadit paries carnis ; Unde subditur.
marg.| {n} Siquidem. Ecce cecidit paries] cito scilicet et subito.
marg.| {o} Numquid non dicetur vobis, ubi est litura quam linistis] id est ubi sunt delicie ciborum et mollities vestium in quibus carnem enutristis ? Similis questio fit ab Apost. Rm. 6.d. Quem ergo fructum habuistis tunc in illis in quibus nunc erubescitis ? Nam finis illorum mors est. Sap. 5.b. Quid nobis,
prol.| Θ profuit superbia
marg.| {5. 50va} Δ {a} Propterea] quia, scilicet sic liniebatis parietem.
marg.| {b} Hec dicit Dominus Deus] que sequuntur, vel que dicta sunt, quod, scilicet, subito cadet paries. Et quare cadet, determinat. {c}   Et] id est quia.
marg.| {d} Erumpere faciam spiritum tempestatum] id est iram Nabuchodonosor. {e}   In indignatione mea] ostendendo, quia per eum ostendetur ira mea in populum Iudeorum.
marg.| {f} Et imber inundans in furore meo erit] etc. Hec que hic dicit eadem sunt cum predictis, sed repetitio est confirmatio. Indignatio est ira apparens per signa, furor ira apparens per effectum.
marg.| {g} Et lapides pregrandes in ira in consummationem] erunt scilicet. Expone sicut prius. Vel per imbrem significatur hostilis exercitus multitudo, per lapides eorum fortitudo, per ventum vero significatur eorum impetuositas, et irrefragabilitas. Et nota quod tria dicit. In indignatione mea, in furore, in ira. Et est anthropospathos. Ira autem potest dici interior motus animi, indignatio autem et furor exterius sunt : sed indignatio minus dicit, et furor plus : vel indignatio apparet per signa, furor autem per effectum, sicut dictum est. Sequitur.
marg.| {h} Et destruam] per ventum turbinis, et lapides grandinis et inundationem imbris, sicut predictum est.
marg.| {i} Parietem quem linistis] vel   [lenistis] id est defensionem et auxilium quod populo promisistis. {k}   Absque temperamento] id est absque veritatis fulcimento. Vel   [parietem quem linistis] id est destruam plebem Iudaicam se contra me erigentem, quam vestris falsis promissionibus, et adulationibus decepistis, que instabiles sunt, sicut linitio luti absque paleis instabilis est. {l}   Et adequabo eum terre] Prosequitur metaphoram parietis qui ad terram deiicitur, et equatur alii terre, et fundamenta eius deteguntur. Unde subdit. {m}   Et revelabitur fundamentum eius] id est parietis.
marg.| {n} Et] id est quia. {o}   Cadet] paries, quasi dicat apparebit fundamentum, quia cadet edificium. {p}   Et consumetur] id est omnino destruetur. {q}   In medio eius] id est populi, quasi dicat omnino paries peribit sine spe aliqua reedificationis, quia omnino peribit defensio, et auxilium et fortitudo que populus sibi promittebat, et Prophete eis confirmabant. Vel secundum Hieronymus {p}   Consumentur] Prophete, scilicet, qui promittebant, et populus cui promittebatur.
marg.| {q} In medio eius] id est parietis, quia vana spe auxilii, et fortitudinis munitos se credebant. Huic expositioni consonat littera Septuaginta, que est.   [Et consumemini cum increpationibus] Sequitur.
marg.| {r} Et scietis] postquam ita fecero vobis [  quia ego sum Dominus] {s}   Et] id est quia.
marg.| {t} Complebo indignationem meam in pariete] omne, scilicet auxilium speratum ab ipso populo auferendo, et omnem eorum fortitudinem et defensionem expugnando.
marg.| {u} Et in his qui liniunt eum absque temperamento] id est in prophetis qui eos seducunt, vanum auxilium promittendo.
marg.| {x} Dicamque vobis] tunc ipso facto ostendendo, vel, id est dicere potero. {y}   Non est paries] id est non est vobis auxilium vel defensio. {z}   Et non sunt qui liniunt eum] id est destructi sunt. {a}   Prophete] scilicet [  Israel] falsi. {b}   Qui prophetant ad Hierusalem] id est dicunt se prophetare. {c}   Et vident ei visionem pacis] id est visionem prosperitatis dicunt se videre. {d}   Et] tamen   [non est pax] quam dicunt [  ait Dominus Deus] Hic ergo determinat qui sunt illi linitores parietis, scilicet, pseudoprophete, qui pacem promittebant, quasi dicat isti sunt causa peccati et ruine, et stulte securitatis in populo. Sequitur. {e}   Et tu fili hominis pone faciem tuam] etc. supra ad pseudoprophetas, nunc ad pseudoprophetissas iubetur prophetare. Utriusque enim sexus et veri falsique prophete fuisse leguntur. Vel ipsos prophetas derisorie vocat prophetissas, quia molles erant, et effeminati et deliciis dediti. Et habetur simile. Is. 3.a. Effeminati dominabuntur eis. Item in eod. b. Populum meum exactores sui spoliaverunt et mulieres {5. 50vb} dominate sunt eis. Dicit ergo. {f}   Pone faciem tuam contra filias populi tui] id est converte intentionem, vel mentem tuam ad prophetandum contra illas. Vel secundum Septuaginta :   [Offirma faciem] id est crudelem vultum ostende, ad significandum iram meam contra eas, secundum illud : Vultus Domini super facientes mala, ut sic pereant peccatores a facie Dei.
marg.| {g} Que prophetant de corde suo] etc. id est que mendacia fingunt. Hieronymus Has dicunt Hebree maleficis artibus eruditas, per necromantiam et spiritum pythonicum divinare, qualis fuit illa que visa est suscitasse animam Samuelis. 1Rg.28.b. Et illa in Actibus Apostolorum, cuius divinatio multos dominis suis redditus acquirebat. Act. 16.c.
marg.| {h} Et vaticinare super eas] id est predic eis oppressionem venturam.
marg.| {i} Et dic]  : Hec dicit Dominus Deus :   [Ve qui consuunt pulvillos sub omni cubito manus] id est sub utroque cubito manus, vel sub omnium cubitis, id est adulantur Sedechie et civibus, ut sic faciant eos perseverare in peccatis suis. Hieronymus   [Ve hic] etc. Septuaginta :   [Ve his qui consuunt cervicalia sub omni cubito manus, et faciunt velamina super omne caput] {l}   Et faciunt cervicalia sub capite universe etatis] id est sub capitibus tam iuvenum quam senum, vel maiorum, et minorum. Significabant enim omnibus esse securitatem.
marg.| {m} Ad capiendas animas] id est decipiendas animas maiorum.
marg.| {n} Ut] sic postea facilius [  caperent animas populi mei] id est minorum. Hec enim fuit occasio quare ducendi erant in captivitatem. Ad litteram autem potuit esse quod iste mulieres que se prophetissas dicebant volentes
prol.| Δ consolari populum
marg.| Θ profuit superbia, aut divitiarum iactantia quid contulit nobis ?
marg.| {a} Propterea hec dicit Dominus Deus. Et erumpere faciam spiritum tempestatum] etc. Est triplex tempestas, scilicet, tentationis. Ps. 80. Exaudivi te in abscondito tempestatis, id est in occulta tentatione. Iob. 36.b. Morietur in tempestate anima eorum, illorum, scilicet, qui tentationi consentiunt. Item persecutionis. Is. 32.a. Et erit sicut qui celat se coram tempestate. Prv. 10.d. Quasi tempestas transiens non erit impius. Item iudicii. Ps. 49. In circuitu eius tempestas valida.
marg.| {e} In indignatione mea] etc. Hec omnia patent usque ibi :
marg.| {k} Ve qui consuunt pulvillos sub omni cubito manus, et faciunt cervicalia sub capite universe etatis ad capiendas animas] Hoc contra prophetissas, id est prelatos molles, et effeminatos Sacerdotes, quia alios decipiunt adulationibus. Pulvillus siquidem fit, ut super eum molliter quiescatur. Consuere ergo pulvillum sub cubito manus, est homini adulari in peccato operis. Cervicalia autem sub capite facere, est adulari homini in peccato mentis. Ps. 9. Laudatur peccator in desideriis anime sue, et iniquus benedicitur. Isti sunt caupones Diaboli. Is. 1.f. Caupones qui miscent aquam vino.
marg.| Ps. 54. Molliti sunt sermones eius super oleum, et ipsi sunt iacula. Ex. 10.c. Octava plaga fuit locustarum, per quam intelligitur adulatio.
marg.| Nona autem fuit tenebrarum, que bene sequitur, quia adulatio obtenebrat animum illius cui adulatur. Mt. 8. Sequere me, et dimitte mortuos sepelire mortuos suos. Ibi dicit Gregorius Mortuus mortuum sepelit, cum peccator peccatorem aggere adulationis premit. Sic capiuntur anime, id est decipiuntur per adulationem, scilicet. Unde sequitur.
marg.| {n} Ut caperent animas populi mei] id est deciperent, vel peccatis irretirent. Unde Is. 3.c. Popule meus qui te beatum dicunt, ipsi te decipiunt et viam gressuum tuorum dissipant.
prol.| Θ {a} Vivificabant
marg.| {5. 51ra} Δ consolari populum timentem comminationes Prophetarum Domini, accipiebant pulvillos, et cervicalia, et supponebant manibus et capitibus hominum, ut per hoc significarent eis, quod non erant captivandi, sed quietem haberent in terra sua, et in civitatibus suis. Vel metaphorice dicitur hoc, quia scilicet omnibus adulabantur, et ita pulvillos consuebant sub omni cubito manus, et omnibus securitatem promittebant, et ita cervicalia sub capite universe etatis ponebant. Vel manus dicuntur fortes et potentes bellatores in populo, capita autem sunt principes, et nobiles, istis precipue adulabantur, et per hoc capiebant animas tam principum quam populorum, id est decipiebant vel eorum affectiones ad se trahebant, suis, scilicet adulationibus, et promissionibus falsis. Unde adhuc subdit.
marg.| {a} Vivificabant] etc. id est eos diu esse victuros in prosperitate et pace affirmabant, vel, id est falsis adulationibus animas eorum confortabant.
marg.| {b} Et] sic [  violabant me idest, faciebant me violari a populo, dum precepta mea transgrediebantur audacter, vel dum transgrediebantur iuramentum, et fedus quod fecerant cum Nabuchodonosor in nomine meo. Vel.
marg.| {a} Vivificabant] id est vitam promittebant dicentes : Offerte hoc, vel date hoc nobis, et remittentur vobis peccata vestra. {b}   Et violabant] id est offendebant me.
marg.| {c} Ad populum meum] id est contra eum. Vel.
marg.| {b} Violabant] id est me violatum et corruptum ostendebant, ac si pro pecunia facerem misericordiam, et relaxarem iustitiam. Iniustus enim esset Dominus si propter dona exhibita illis prophetissis non puniret malos, sicut ipse dicebant, et in quantum erat in ipsis Dominum violabant. In Septuaginta habetur : Contaminabant me. In Hebreo autem habetur : Dehonestabant me. Et hoc.
marg.| {d} Propter pugillum hordei] Glossa Quo vescuntur bruta animalia, id est pro modico pretio.
marg.| {e} Et fragmen] vel fragmentum panis, non dicit panem integrum, quasi dicat pro modica, et vili re vendebant me, et violabant veritatem pervertentes. Hec etiam ad litteram est consuetudo talium vetularum, quod pro talibus modicis divinationes suas faciant.
marg.| {f} Ut interficerent] id est innocentes morte reos iudicarent, et dicerent, si non eis aliquid darent. Vel, id est dicebant eis, quod qui non crederent eis morerentur in captivitate.
marg.| {g} Et vivificarent] etc. id est reos et morte dignos, vita et prosperitate dignos assererent, et prospera eis promitterent, dummodo eis darent aliqui. Istis enim dicebant, vos boni estis, et sancti, non accidet vobis, quod Prophete minantur : ita enim ostendit mihi Dominus. De illis autem qui nihil eis dabant, dicebant, quod mali erant, et captivarentur. Ego enim vidi in visione, quod ille suspensus erat, et ille interfectus gladio, et huiusmodi talia faciebant pseudoprophete, et mulieres eorum. Mi. 3.c. Si quis non dederit in ore eorum quippiam, sanctificant super eum prelium. Ipsi dico.
marg.| {h} Mentientes populo meo] etc. Libenter enim credunt adulantibus, et prospera nunciantibus. {i}   Propter hoc] vel, propterea hec dicit Dominus Deus.   [Ecce ego ad pulvillos vestros] quos destruam, quia non poteritis de cetero adulari.
marg.| {k} Quibus vos capitis] id est decipitis.
marg.| {l} Animas volantes] id est leves, et instabiles, quia cedunt omni vento et credunt omni verbo, 2Pt. 2.c. Pellicientes animas instabiles. Vel melius : Animas volantes, id est leves sine malitia, et paratas ab bonum, nisi eas seduceretis. Vel, volantes, id est paratas ad reddendum se voluntarie Nabuchodonosor, et eundum in captivitatem secundum consilium meorum Prophetarum, sed vos retinetis.
marg.| {m} Et dirumpam eos de brachiis vestris] Loquitur metaphorice, ut dictum est, id est adulationes vestras falsasque promissiones manifestabo. {n}   Et dimittam animas quas vos capitis] id est quas vos decipitis liberabo de errore, in quo eas tenetis. {o}   Animas] dico dimittam.
marg.| {5. 51rb} {p} Ad volandum] id est liberas faciam ad bonum faciendum. Vel.
marg.| {n} Dimittam animas] etc. id est eos quos retinetis ne voluntarie se reddant Nabuchodonosor, dimittam volare, id est cito ire in captivitatem, quia captivabuntur. Unde Septuaginta habent : Dimittam animas quas vos pervertitis animas eorum in dispersionem. Sequitur.
marg.| {q} Et dirumpam cervicalia vestra] id est vestra verba adulatoria aperiam, et falsa esse ostendam Glossa Quibus deceptorum capita velabantur. Et respicit hec Glossa litteram Septuaginta que dicit : Et dirumpam velamina vestra.
marg.| {r} Et liberabo populum meum de manu vestra] id est de potestate vestra.
marg.| {s} Neque erunt ultra in manibus vestris ad predandum] vel, ad predam, quia ultra non dabunt vobis aliquid, nec ab eis auferetis.
marg.| {t} Et] tunc [  scietis, quia, ego Dominus] meam scilicet potentiam experti.
marg.| {u} Pro eo] scilicet [  quod merere fecistis cor iusti mendaciter] id est sine causa, et falso eum terruistis cum vobis nollet acquiescere, vel credere, vel aliquid dare. {x}   Quem ego non contristavi] id est quem non contristare volui, vel precepi.
marg.| {y} Et confortastis manus impii] id est falsis promissionibus ad peius eum provocastis. Ier. 23.c. Confortaverunt manus pessimorum, etc. {z}   Ut] sic in suis peccatis confortatus.
marg.| {a} Non reverteretur a via sua mala] per penitentiam.
marg.| {b} Et viveret] per gratiam. {c}   Propterea] quia, scilicet hec fecistis. {d}   Vana non videbitis, et divinationes non divinabitis amplius] id est interficiemini, et ita cessabunt divinationes vestre false. Septuaginta. Propterea mendacia ultra non videbitis. {e}   Et] sic [  eruam populum meum] quem decipitis. {f}   De manu vestra, et scietis, quia ego Dominus] Hieronymus Quia predicta fecistis propterea vana non
prol.| Δ videbitis
marg.| Θ {a} Vivificabant] etc. id est vitam eis promittebant.
marg.| {b} Et violabant] etc. quia eis impunitatem promittentes, iustitiam a me excludebant, vel eam flecti pro muneribus asserebant, sicut dicitur hic. Violabant inquit me.
marg.| {d} Propter pugillum] etc. Quod faciunt illi, qui propter modicas oblationes omnium peccatorum remissionem promittunt. {f}   Ut interficerent] etc. quia condemnant iustos.
marg.| {g} Et vivificarent] etc. quia salvant impios.
marg.| {h} Mentientes populo meo credenti mendaciis] Tales sunt de familia Pharaonis. Mares enim interficiunt, et feminas vivificant. Isti autem multum displicent Deo. Unde Prv. 17.c. Et qui iustificat impium, et qui condemnat iustum, abominabilis est uterque apud Deum. Is. 5.e. Ve qui dicitis malum bonum, et bonum malum. Et parum post. Ve, qui iustificatis impium pro muneribus, et iustitiam iusti aufertis ab eo. Mi. 3.c. Si quis non dederit in ore eorum quippiam sanctificant super eum prelium. Iob. 27.a. Absit a me, ut iustos vos esse iudicem, donec deficiam, non recedam ab innocentia mea. Ibi exponitur a beatus Gregorius auctoritas predicta. Ve qui consuunt pulvillos, etc. Sequitur.
marg.| {i} Propterea hec dicit Dominus Deus, ecce ego ad pulvillos vestros quibus vos capitis animas volantes] Ecce patet quod etiam iusti adulationibus decipiuntur, qui sunt aves spirituales. Pulvilli ergo adulatorum sunt, quasi retia avium. Unde Prv. 29.a. Homo qui blandis fictisque sermonibus loquitur amico suo, rete expandit gressibus eius. Ideo dicitur Ier. 5.f. de sacerdotibus, qui manibus applaudebant populo peccanti. Inventi sunt in populo meo impii insidiantes, quasi aucupes, laqueos ponentes, et pedicas ad capiendos viros. Os. 5.a. Laqueus facti estis speculationi, et sicut rete expansum super Thabor. {m}   Et dirumpam eos] id est pulvillos, de brachiis vestris. Hoc dicit, quia adulantur hominibus, non solum verbis, sed etiam obsequiis.
marg.| {n} Et dimittam animas quas vos capitis] id est decipitis, et in peccatis irretitis.
marg.| {o} Animas] dico [  ad volandum] factas quia sicut dicitur.
prol.| Θ Iob. 5.b.
marg.| {5. 51va} Δ Videbitis visiones, nec vocabo vestra mendacia prophetias, sed divinationes, de quibus scriptum est. Non est augurium in Iacob, neque divinatio in Israel. Nm. 23.d. Ut sic eruam populum meum de manibus vestris, et opere cognoscetis me esse Dominum, quia perditos liberavi.
marg.| Θ Iob. 5.b. Homo natus ad laborem, et avis ad volatum. Et liberabo, etc. Hec plana sunt.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (Ez. Capitulum 13), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 26/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=37&chapitre=37_13)
Signaler un complément d'information

Notes :