Hugo de Sancto Caro

Capitulum 45

Numérotation du verset Ez. 45,1 

Cumque ceperitis terram dividere sortito separate primitias Domino sanctificatum
de terra longitudine viginti quinque millia
et latitudine decem millia sanctificatum erit in omni termino eius
per circuitum
Numérotation du verset Ez. 45,2 

et erit ex omni parte sanctificatum
quingentos per quingentos quadrifariam per circuitum et quinquaginta cubitis
in suburbana eius per gyrum
Numérotation du verset Ez. 45,3 

et a mensura ista mensurabis longitudinem viginti quinque milium et latitudinem decem milium et in ipso erit
templum sanctumque sanctorum
Numérotation du verset Ez. 45,4 

sanctificatum de terra erit sacerdotibus ministris sanctuarii qui accedunt ad ministerium Domini
et erit eis locus
in domos
et in sanctuarium sanctitatis
Numérotation du verset Ez. 45,5 

viginti quinque autem millia
longitudinis et decem millia latitudinis erunt levitis
qui ministrant domui
ipsi possidebunt viginti gazophylacia
Numérotation du verset Ez. 45,6 

et possessionem civitatis dabitis
quinque millia
latitudinis et longitudinis viginti quinque millia secundum separationem sanctuarii omni domui Israel
Numérotation du verset Ez. 45,7 

principi quoque
hinc et inde in separationem sanctuarii
et in possessionem civitatis
contra faciem separationis sanctuarii et contra faciem possessionis urbis a latere maris
usque ad mare
et a latere orientis
usque ad orientem longitudinem autem iuxta unamquamque partium
a termino occidentali
usque ad terminum orientalem
Numérotation du verset Ez. 45,8 

de terra erit ei possessio in Israel
et non depopulabuntur ultra principes populum meum sed terram dabunt domui Israel secundum tribus eorum
Numérotation du verset Ez. 45,9 

hec dicit Dominus Deus
sufficiat vobis principes Israel iniquitatem
et rapinas
intermittite
et iudicium
et iustitiam facite
separate confinia vestra a populo meo ait Dominus Deus
Numérotation du verset Ez. 45,10 

statera iusta et ephi iustum et batus iustus erit vobis
Numérotation du verset Ez. 45,11 

ephi et batus equalia et unius mensure erunt ut capiat decimam partem cori batus et decimam partem cori ephi iuxta mensuram cori erit equa libratio eorum
Numérotation du verset Ez. 45,12 

siclus
autem viginti obolos habeat porro viginti sicli et viginti quinque sicli et quindecim sicli minam facient
Numérotation du verset Ez. 45,13 

et hec sunt primitie
quas tolletis sextam partem ephi de coro frumenti
et sextam partem ephi de coro ordei.
Numérotation du verset Ez. 45,14 

mensura quoque olei
batus olei
decima pars cori est et decem bati corum faciunt quia decem bati implent corum
Numérotation du verset Ez. 45,15 

et arietem
unum de grege ducentorum de his que nutriunt Israel in sacrificium
et in holocaustum
et in pacifica
ad expiandum pro eis ait Dominus Deus
Numérotation du verset Ez. 45,16 

omnis populus terre tenebitur primitiis his principi in Israel
Numérotation du verset Ez. 45,17 

et super principem erunt holocausta et sacrificium et libamina in sollemnitatibus et in calendis et in sabbatis in universis sollemnitatibus domus Israel
ipse
faciat pro peccato sacrificium et holocaustum et pacifica ad expiandum pro domo Israel
Numérotation du verset Ez. 45,18 

hec dicit Dominus Deus in primo mense
una mensis
sumes vitulum
de armento immaculatum
et expiabis sanctuarium
Numérotation du verset Ez. 45,19 

et tollet sacerdos de sanguine
quod erit pro peccato et ponet in postibus domus et in quatuor angulis crepidinis altaris et in postibus porte atrii interioris
Numérotation du verset Ez. 45,20 

et sic facies in septima mensis
pro unoquoque qui ignoravit et errore deceptus est et expiabis1 pro domo.
1 expiabis] expiabitis Weber
Numérotation du verset Ez. 45,21 

In primo mense quarta decima die mensis erit vobis Pasche
sollemnitas septem diebus azyma comedentur
Numérotation du verset Ez. 45,22 

et faciet princeps in die illa pro se et pro universo populo terre vitulum pro peccato
Numérotation du verset Ez. 45,23 

et in septem dierum sollemnitate faciet holocaustum Domino septem vitulos et septem arietes immaculatos quotidie septem diebus et pro peccato hircum caprarum quotidie
Numérotation du verset Ez. 45,24 

et sacrificium ephi per vitulum et ephi per arietem faciet et olei hin per singula ephi
Numérotation du verset Ez. 45,25 

septimo mense quinta decima die mensis in sollemnitate faciet sicut supra dicta sunt per septem dies tam pro peccato quam pro holocausto et in sacrificio et in oleo

Capitulum 45

Numérotation du verset Ez. 45,1 
marg.| Cumque ceperitis terram dividere sortito] etc. Superius actum est de Templo, et altari, et cultu, et ritu Sacerdotum circa Templum et altare, et de vestibus, tonsura, et nuptiis ; et de sobrietate ; et doctrina ; et de parte eorum, et victimis, et sacrificiis, et votis : et de cibis mundis et immundis. Et quia dixerat quod non debebant habere hereditatem inter alias Tribus, ne possit per hoc credi quod nullam omnino haberent possessionem in terra. Ideo in hoc capitulo incipit divisionem terre Sancte, et determinat quod Sacerdotes et Levite habebant partem aliquam circa Templum.
marg.| Capitulum autem istud dividitur in quinque partes. In prima parte de tota terra Promissionis quatuor portiones excipiuntur, Sacerdotum, Levitarum, Civitatis, et Principis Secundo, ratio quare tanta portio detur Principi determinatur, scilicet ut non iniuriosus sit populo, sed iustus, ibi [Et non depopulabuntur ultra] etc. Tertio equitas mensure et ponderis in populo commendatur, ibi   [Statera iusta] etc. Quarto, quantitas et mensura primitiarum determinatur ibi   [Et he sunt primitie] Quinto, que et qualia sacrificia in singulis festivitatibus debeant offerri ostenditur ibi   [In primo mense, una mensis] etc. Sed nota quod   [sicut predictum est] quatuor excipiuntur portiones de tota terra Promissionis, scilicet Sacerdotum, Levitarum, Civitatis, et Principis.
marg.| Tres prime certam habent mensuram tam longitudinis quam latitudinis, quarte scilicet Principis non mensuratur longitudo, sed latitudo tantum.
marg.| Tres prime eandem habent longitudinem, scilicet viginti quinque millia calamorum, sed latitudo est dispar : quia portio Sacerdotum habet decem millia calamorum latitudinis ; Levitarum portio tantundem ; sed portio civitatis, id est edificande civitati deputata, non habet nisi quinque millia latitudinis : ita quod ille tres portiones insimul accepte tantum habet latitudinis, quantum longitudinis, scilicet viginti quinque millia. Iste etiam portiones tres non accipiuntur in aliqua extremitate terre Promissionis, sed inter extremitates : ita quod Princeps portionem habeat iuxta illas ; portiones tam versus Orientem, quam versus Occidentem sed portio Principis tam Orientalis quam Occidentalis tantum et non plus latitudinis habebat, quam ille tres portiones, scilicet vigintiquinque millia : longitudo vero portionis Principis durabat tam ad Orientem quam ad Occidentem usque ad extremitates terre Promissionis. Et quia non exprimitur longitudo totius terre : ideo ignoratur longitudo portionis Principis, quamvis certa sit latitudo. Tandem illa pars terre Sancte que remanet iuxta istas quatuor portiones versus Aquilonem, dividitur inter septem Tribus ; illa pars que remanet versus Austrum dividitur inter residuas Tribus.
marg.| Primo ergo mensurat portionem Sacerdotum tamquam digniorum, et statim [antequam mensuret portionem Levitarum de ipsa Sacerdotum portione] dicit esse separandam quandam partem ad Templum edificandum. Mensurator ergo ille, qui mensuravit cetera, loquitur ad Prophetam tamquam ad totum populum captivatum, dicens : {m}   Cumque ceperitis terram] Promissionis. {n}   Dividere sortito] 1 mensurabiliter, s. secundum certam mensuram : quia licet secundum certam mensuram facienda dicatur ; non tamen sorte facta est hec divisio, quando filii Israel redierunt de captivitate {5. 139ra} Babylonis. {a}   Separare primitias Domino] id est ad honorem Domini. Primitias vocat tamquam primo mensurandas et Deo dicandas, quatuor illas portiones Sacerdotum, Levitarum, Civitatis Principis. Separate, inquam.
marg.| {b} Sanctificatum de terra] tota Promissionis. {c}   Longitudine] habente   [vigintiquinque millia] calamorum, supplet Hieronymus Ecce primo iubet separari Sacerdotum portionem, et vocat eam Sanctificatum, et ratione personarum que sancte erant, et ratione Templi quod in ea construi iubetur. {d}   Et latitudine] habente   [decem milia] Uterque ablativus   [scilicet longitudine, et latitudine] in demonstratione essentie construitur cum hoc nomine (Sanctificatum.) Et hoc spatium.
marg.| {e} Sanctificatum erit in omni termino eius] id est suo (per circuitum.) {f}   Et erit] etc. De portione Sacerdotali certam partem hic excipit edificando Templo deputandam : dicit ergo.
marg.| {f} Et] de tota Sacerdotum portione (erit) sumptum spatium (ex omni parte sanctificatum) quasi dicat Ita erit sanctificatum quod possit dici Sanctificatum sanctificati, sicut dicitur Sanctum sancti, sive sanctum sanctorum. Hieronymus habet hunc Textum   [Et erit hoc sanctificatum, quingentos] etc. Vel   [Ex omni parte sanctificatum] id est omnino sive omnibus modis et perfecte sanctificatum. Sanctificatum dico, habens, {g}   Quingentos] cubitos longitudinis. {h}   Per quingentos] id est per spatium quingentorum cubitorum latitudinis.
marg.| {i} Quadrifariam per circuitum] id est in quolibet quatuor laterum que habebat in circuitu, Ecce hic mensuratur atrium exterius   [cuius murus mensuratus est supra] in quolibet latere cubitis quingentis. Et statim subiungitur de vulgi loco, de cuius latitudine nondum quicquam dictum est in Textu. Ait ergo.
marg.| {k} Et] erit spatium latum   [quinquaginta cubitis] deputatum. {l}   In suburbana eius] id est istius minoris Sanctificati, scilicet atrii exterioris, infra quod erant omnia edificia.
marg.| Per suburbana enim intelligimus vulgi locum. Et hec suburbana erant. {m} Per gyrum] atrii exterioris. Ex eo quod hic dicitur, quod vulgi locus habens quinquaginta cubitos latitudinis circuibat undique atrium exterius ; et quod atrium exterius habebat quingentos cubitos in quolibet latere : sequitur demonstrativa quod singula exteriora latera vulgi loci habebant quingentos cubitos. Per hoc autem quod hic fit mentio de vulgi loco, et non de muro exteriori quo vulgi locus cingebatur, datur intelligi quod ille murus comprehenditur in illo spatio quinquaginta cubitorum. Mensurata autem portione Sacerdotum : mensurat portionem Levitarum dicens. {n}   Et a mensura ista] id est iuxta mensuram illam non istius parvi Sanctificati, sed illius magni quod erat vigintiquinque millium longitudinis, et decem millium latitudinis.
marg.| {o} Mensurabis longitudinem] etc. scilicet portionum Levitarum. Et quia nondum expresse fecerat mentionem de Templo : subdit.
marg.| {p} Et ipso] scilicet parvo Sanctificato quingentorum cubitorum. {q}   Erit Templum] id est anterior pars Templi   [Sanctumque sanctorum] Duas igitur portiones mensuravit, sed nondum dixerat, quibus essent dande : Ideo subdit.
marg.| {r} Sanctificatum] magnum quod primo dixit separandum, sumptum   [de terra erit] deputatum   [Sacerdotibus ministris Sanctuarii] id est Templi   [qui accedunt ad ministerium Domini] {s}   Et erit eis locus] iste scilicet deputatus. {t}   In domos] edificandas. {u}   Et in] id est ad {x}   Sanctuarium sanctitatis] id est Templum edificandum, quod dicitur Sanctuarium sanctitatis, quia in ipso reposita fuerat Arca, et ea que in ipsa erant. Cherubin, et thuribula, et huiusmodi, que sancta reputabantur : vel quia in illud non intrabant nisi sanctificati. Per hoc quod hic dicitur, habemus tria, scilicet quod Sanctificatum primo mensuratum deputaretur Sacerdotibus ; {5. 139rb} et quod parvum Sanctificatum quingentorum cubitorum esset de portione Sacerdotum ; et quod in illo parvo Sanctificato edificandum esset Templum.
marg.| {y} Viginti quinque autem] etc. quasi dicat Sanctificatum primo mensuratum Sacerdotum erit : sed viginti quinque millia longitudinis, et decem millia latitudinis secundo mensurata scilicet in illo versu   [Et a mensura,
marg.| {z} Erunt] supple : deputata Levitis. Unde subdit.
marg.| {a} Levite qui ministrant domui] id est Templo.
marg.| {b} Ipsi possidebunt viginti gazophylacia] construenda in spatio premisso. Sequitur.
marg.| {c} Et possessionem] etc. Hic assignatur locus edificande Civitati. Et habetur ex Glossa Hieronymi quod preter predictum locum decem millium latitudinis, erat quidam locus quinque millium latitudinis deputatus. Levitis ad edificandas domos, qui locus hic vocatur Civitas : et quod omnia loca premissa consecrata dicuntur in ministerium et sanctificationem domui Israel. Sed credimus quod Hieronymus non dixit hoc asserendo secundum historie veritatem, sed ad eliciendum mysterium : quia Textus ei contradicit in sine huius visionis, ubi mensurantur latera et suburbana huius Civitatis, et describuntur duodecim porte eius, et dividuntur ista quinque millia in partes convenientes. Ideo dicimus sic : {c}   Et possessionem Civitatis] edificande.
marg.| {d} Dabitis omni domui Israel] scilicet quinque millia latitudinis, et longitudinis 25. millia secundum separationem Sanctuarii, id est secundum Sanctuarium separatum, id est ita habebit hoc spatium viginti quinque millia longitudinis, sicut Sanctificatum Sacerdotum, in quo erat Sanctuarium, id est Templum. {e}   Principi quoque] Hic assignari iubetur Principi portio, ut ei occasio rapine tollatur, Premisse ergo tres portiones habebant viginti quinque millia latitudinis insimul accepte, et istam latitudinem non excedit portio Principis. Sed longitudo portionis Principis non exprimitur, quia portio illius durabat ab illis tribus portionibus usque ad finem terre Promissionis, tam versus Orientem : quam versus Occidentem. Ait ergo :   [Principi quoque] dabitis portionem terre.
marg.| {h} In separationem Sanctuarii] id est iuxta Sanctuarium separatum : {i}   Et in possessionem Civitatis] id est iuxta possessionem Civitatis. {f}   Hinc] id est versus Orientem. {g}   Et inde] id est versus Occidentem. {k}   Et] pro, id est   [contra faciem] etc. Ne putari posset quod portio Principis esset iuxta longitudinem trium predictarum portionem : dicit,
marg.| {l} Contra faciem] id est contra latitudinem. {m}   Separationis Sanctuarii] id est contra latitudinem Sanctuarii separati dabitur portio Principi. Et vocat hic Sanctuarium tantum duas portiones, scilicet Sacerdotum et Levitarum,
marg.| {n} Et contra faciem] id est latitudinem possessionis Urbis. Et hoc {o}   A latere maris] id est Occidentis. {p}   Usque ad mare] id est Occidentem. quasi dicat Portio Principis extendetur iuxta mare ita quod latus habebit unam partem versus Aquilonem, et aliam versus Austrum. Et similiter erit versus Orientem. Unde subdit, {q}   Et a latere Orientis] id est ab illa parte lateris Orientalis, que erat versus Aquilonem.
marg.| {r} Usque ad Orientem] id est usque ad illam partem lateris Orientalis que erat versus Austrum. Est autem sensus : quod tantum latitudinis habebat portio Principis versus Orientem, et versus Occidentem, quantum predicte tres portiones. Per hec enim omnia non intellexit loqui nisi de latitudine : de longitudine vero subiungit dicens, {s}   longitudinem autem] dabitis in portionem Principis durantem.
marg.| {t} Iuxta unamquamque partium] id est tantum longitudinis habebit portio Principis a fine trium premissarum portionum usque ad finem totius terre, quantum portiones ipsarum Tribuum. Portiones enim Tribuum durabant a termino totius {5. 139va} terre Orientalis usque ad terminum Occidentalem. Similiter portio Principis durabat ex una parte predictarum portionum usque ad terminum Orientalem totius terre, et ex altera parte usque ad Occidentalem. Unde subdit.
marg.| {a} A termino Occidentali] totius terre : et postea supple, usque ad predictas tres portiones : et a predictis tribus portionibus.
marg.| {b} Usque ad terminum Orientalem] totius terre.
marg.| {c} Erit possessio eis] id est Principibus, de tota terra Promissionis.
marg.| {d} In Israel] id est inter filios Israel. Subiungit autem causam quare Principi detur tanta portio.
marg.| {e} Et non depopulabuntur ultra Principes populum] sicut fecerunt ante captivitatem.
marg.| {f} Sed terram] Promissionis.
marg.| {g} Dabunt] ipsi Principes.
marg.| {h} Domui Israel] id est duodecim Tribubus.
marg.| {i} Secundum Tribus eorum] id est secundum numerum hominum qui sunt in singulis Tribubus : quia pluribus maiorem partem : et paucioribus minorum dabunt. Sequitur.
marg.| {k} Hec dicit Dominus Deus ; Sufficiat vobis Principes Israel] portio scilicet pretaxata quam habetis. Vel aliter secundum Hieronymus {l}   Sufficiat vobis] hucusque scilicet iniquitatem fecisse et rapinas. Et ideo.
marg.| {m} Iniquitatem, et rapinas intermittite] id est dimittite, sive relinquite. Sic ergo dupliciter legitur. Vel quantum ad sufficientiam possessionum suarum : secundum quod dicitur militibus Lc. 3.e. Contenti estote stipendiis vestris. Vel quantum ad sufficientiam peccatorum, ut supra 44.b. Sufficiant vobis scelera vestra. Sed quia non sufficit malum dimittere nisi fiat etiam bonum : Ideo subiungit.
marg.| {n} Et iudicium, et iustitiam facite] iudicantes pupillo, et iustificantes viduam : sicut dicitur Is. 1.c. Iudicare pupillo, etc. Per iustitiam notatur executio iudicii ; quod est contra multos qui suam sententiam exequi non ausi sunt. Is. 1.e. Querite iudicium. Et in eod. 61.c. Ego Dominus diligens iudicium. Vel   [Iudicium et iustitiam facite] id est discrete, et iuste, quod abstulistis, restituite.
marg.| {o} Separate confinia vestra a populo meo, ait Dominus Deus] Hieronymus Ne videlicet terminos transferatis : et quia ipsa vicinia Potentis ledit humiliorem, qui supercilium maioris, et potentioris non potest sustinere. Hec ergo est ratio quare precipit Dominus, ut separetur possessio Principis, nec habitent cum populo, ne noceant vicinis. Sir. 13.a. Quid communicabit cacabus ad ollam ? Dicit etiam Hieronymus Super hunc locum, quod tanta erat potentia Principis, ut unius Tribus partem acceperit sua possessio. Et ideo dicit Dominus quod sufficiat eis. Signum est etiam quod separari debent ab invicem opera Clericorum, et Laicorum ; cuius signum fuit. Levit. 7.d. pectusculum elevationis, quasi sapientia in pectore, et armus separationis, quasi opus separatum. Sequitur tertia pars, in qua precipit ut populus habeat iustam mensuram, et pondus, sicut superius prohibuit iniustitiam Principis. Unde dicit.
marg.| {p} Statera iusta] ad ponderandum : {q}   Et ephi iustum] ad arida mensuranda ; {r}   Et batus iustus] ad liquida mensuranda   [erit vobis] Nota differentiam inter ista in Glossa Hieronymi Statera (que Hebraice dicitur mozene) in his intelligitur que appenduntur : Epha autem (que in Greco corrupto sermone dicitur ephi) ad mensuram pertinet variarum frugum, 5g. tritici, hordei, leguminum Porro batus (qui Hebraice appellatur bat) eadem mensura est que ephi : et in speciebus tantum liquidis vini, et olei, et ceteris istiusmodi. Corus triginta habet modios, et in utraque mensura, hoc est, tam aridorum, quam liquentium tenet principatum. Decima pars cori in his, que modio mensurantur, appellatur ephi, id est tres modii ; et decima pars cori in speciebus liquidis vocatur bat, sive batus.
marg.| Moraliter. {p} Statera iusta] etc. Hoc contra negotiatores maxime, de quibus Os. 12.b. Chanaan, in manu eius statera dolosa. Vel contra illos qui peccatum suum alleviant, alienum {5. 139vb} vero nequaquam. Vel contra illos qui volunt alios vituperare ; et alienum vituperium sustinere non valent : de quibus Prv. 20.d. Statera dolosa non est bona. Prv. 11.a. Statera dolosa abominatio est apud Deum. Sequitur.
marg.| {s} Ephi, et batus equalia, et unius mensure erunt]  : licet unus sit de aridis, et alter de liquidis ; tamen unius erunt capacitatis, ita scilicet.
marg.| {t} Ut capiat decimam partem cori batus ; et decimam partem cori ephi] Eiusdem mensure sunt ephi et batus, quia utraque est decima pars cori. Unde sequitur.
marg.| {u} Iuxta mensuram cori erit equa libratio eorum]  : quia secundum decimam partem cori mensurantur equaliter, et librantur tam batus quam ephi.
marg.| {x} Siclus autem viginti obolos habet] Vel habebit.   [Porro viginti sicli, et viginti quinque sicli, et quindecim sicli] qui in universo sunt sexaginta   [minam faciunt]
marg.| Non quod postquam egit de mensura aridorum, et liquidorum ; agit de iusto pondere metallorum. Unde determinat quod siclus (qui Grece dicitur stater) viginti habet obolos. Mina vero (que Grece appellatur mna) habet sexaginta siclos, qui faciunt obolos mille ducentos, quia siclus habet viginti obolos. Quod autem dicit [Viginti sicli, et viginti quinque sicli, et quindecim sicli minam faciunt] turbare lectorem non debet. Idcirco enim difficultas in numeris ponitur, ut intentum animum faciat auditoris. Sequitur.
marg.| {y} Et he sunt primitie quas tolletis] Quarta pars huius capituli, in qua determinat quantitatem mensurarum primitiarum, ne avaritia Sacerdotum plus determinaret esse dandum pro primitiis. Moyses enim preceperat dare primitias Dt. 18.a. sed non eas determinaverat : Ideo hic eas determinat, ne vel Sacerdotes plus exigant, vel populus minus offerat. Eadem ratione supra determinavit mensuram ephi, et bati, et de siclis, et de obolis, quia non erat determinatum in Lege, quante mensure essent : sed tantum dicebatur ibi quod darent huiusmodi mensuras, Et ideo ne Sacerdotes ad voluntatem suam possent eas augere, vel populus diminuere, determinat eas. Dicit ergo.
marg.| {y} Et he sunt primitie quas tolletis] id est de vestris acervis separabitis.
marg.| {z} Sextam partem ephi de coro frumenti, et sextam] etc. id est dimidium modium qui est sexagesima pars cori. Corus enim habet triginta modios ; ephi autem habet tres modios : et ita sexta pars ephi, id est dimidius modius est sexagesima pars cori. Ex hoc ergo patet quod sexagesima pars dabatur pro primitiis in aridis ; et similiter in liquidis. Unde subditur.
marg.| {a} Mensura quoque olei] eadem, supple, dabitur pro primitiis, scilicet sexta pars bati, que est sexagesima pars cori. Unde ad hoc ostendendum subditur.
marg.| {b} Batus olei, decima pars cori est ; et decem bati eorum faciunt : quia] etc. Batus enim habet tres modios.
marg.| Decem ergo bati faciunt triginta modios, id est eorum. Et ex hoc sequitur quod si batus est decima pars cori, sexta pars bati est sexagesima pars cori. Et hec pars dabatur pro primitiis. Sequitur.
marg.| {c} Et arietem unum] supple, tolletis   [de grege ducentorum, de his] scilicet   [que nutriunt Israel] sive   [quos greges] scilicet   [nutrit Israel] Et ad quid tollantur : subdit.
marg.| {d} In sacrificium et holocaustum, et in pacifica, ad] etc. Nota quod postquam dixit de his que appenduntur, quota enim pars tam aridorum, quam liquidorum debeat offerri : ostendit quota pars eorum, que nutriuntur, animalium debeat offerri. Et queritur quare de frugibus sexagesima pars offeratur, et de gregibus ducentesima, et non sexagesima. Solutio : Quia de eisdem gregibus postea etiam dabantur primitie. Singulis enim annis dabant primitias de omnibus gregibus. Alia solutio potest esse, quia plus multiplicantur fructus {5. 140ra} terre quam gregum : et maioribus expensis nutriuntur greges. Prima autem solutio melior est.
marg.| {a} Omnis populus terre tenebitur primitiis his Principi in Israel] id est summo Sacerdoti. {b}   Et] id est quia. {c}   Super Principem] etc. id est ad Principem pertinebit facere expensas in holocaustis et sacrificiis et libaminibus. Et hoc {d}   In Solemnitatibus] tribus magnis id est Pascha, Pentecoste, et scenopegia.
marg.| {e} Et in Calendis] que erant in initio cuiuslibet mensis. {f}   Et in Sabbatis] singulis. {g}   Et in universis] etc. que fiebant ex aliquo notabili eventu. Nota quod in magnis Solemnitatibus magne expense erant in ritu sacrificiorum, quas faciebat Princeps : Ideo precipit Dominus ut ei dentur primitie ad expensas illas faciendas. Unde adhuc subdit.
marg.| {h} Ipse faciet] id est offeret. {i}   Pro peccato sacrificium] etc. Hieronymus Ex hoc animadvertendum est quod quo modo populus debitor est primitiarum offerendarum Principi : sic Princeps est debitor populi offerre pro eo victimas. Sequitur.
marg.| {k} Hec dicit Dominus Deus : In primo mense] etc. Quinta pars in qua determinat que et qualia sacrificia debeant fieri in solemnitatibus, quod bene continuatur ad precedens : quia supra dicitur quod ideo primitie dabantur, ut de eis Sacerdotes facerent expensas sacrificiorum in Solemnitatibus. Dicit ergo.
marg.| {l} In primo mense] Nisan, scilicet, qui apud nos dicitur Aprilis, qui primus est apud Iudeos.
marg.| {m} Una mensis] prima die mensis.
marg.| {n} Sumes vitulum de armento] non qui domi nutritus sit, sed qui in armento, hoc est, de grege et numero plurimorum sumes vitulum. {o}   Immaculatum] sine macula corporis non pellis. {p}   Et expiabis Sanctuarium] de sanguine eius, id est expiandum precipies vel significabis. Vel loquitur Ezechieli tamquam Sacerdoti. Unde mutans personam loquitur in tertia persona de Sacerdote dicens. {q}   Et tollet Sacerdos de sanguine] animalis. {r}   Quod erit pro peccato] oblatum. {s}   Et ponet in postibus domus] id est Templi : similiter in superliminari postium, Ex. 12. {t}   Et in quatuor angulis crepidinis] id est basis   [altaris] ut sic purificentur et Templum et altare. {u}   Et in postibus porte atrii interioris] id est in postibus portarum sive porticuum, que erant iuncte muro tertio. {x}   Et sic facies in septima mensis] etc. id est sic facies a prima die usque ad septimam diem mensis eiusdem. Vel aliter secundum Hieronymum ut tantum hoc intelligatur fieri in prima die mensis primi, et in septima. Et he due Solemnitates in lege Mosaica non habentur, scilicet primi mensis prima dies, et eiusdem septima : sed tantum in hoc loco. Dicit ergo :   [Et sic facies in septima mensis pro unoquoque qui erravit] sive   [ignoravit et errore deceptus est]  : id est pro emundatione eius, qui per errorem et deceptionem peccavit.
marg.| {y} Et] sic   [expiabis sive expiabitis pro domo] id est facietis o Sacerdotes expiationem, sive sacrificium expiationis pro populo et familia Israel. Sequitur de tertia Solemnitate. {z}   In primo mense, quarta decima die mensis] id est ; quarta decima luna mensis Aprilis, qui apud Hebreos dicitur Nisam.
marg.| {a} Erit vobis Phase] sive Pasche   [solemnitas] Tunc enim immolabatur agnus ad vesperam, sicut precipitur Ex. 12.a.
marg.| {b} Septem diebus] sequentibus. {c}   Azyma commendentur] id est panes sine fermento. {d}   Et faciet Princeps in die illa] in die sequenti post Phase, scilicet quinta decima luna. Vel (In illa die,) id est in toto tempore illo quo erit Phase solemnitas {5. 140rb} {e}   Pro se et pro universo populo terre vitulum pro peccato] id est offeret illum.
marg.| {f} Et in septem dierum solemnitate] id est per illos septem dies solemnes per singulos {g}   faciet] id est offeret. {h}   Holocaustum Domino] etc. id est singulis diebus per septem dies.
marg.| {i} Et pro peccato] faciet, supple.
marg.| {k} Hircum caprarum quotidie, et sacrificium ephi] id est oblationem de simila in mensura ephi.
marg.| {l} Per vitulum] id est cum quolibet vitulo.
marg.| {m} Et ephi per] etc. quasi dicat Offeret cum quolibet vitulo, et cum quolibet ariete oblationem de simila in mensura ephi, id est tres modios.
marg.| {n} Et olei hin] offeret scilicet   [per singula ephi] id est oleum aspergatur et commisceatur cum simila. Est autem hin tertia pars bati. Sequitur.
marg.| {o} Septimo mense, quinta decima mensis in Solemnitate, faciet] id est afferet.
marg.| {p} Sicut supra dicta sunt] id est arietes, vitulos, et hircos.
marg.| {q} Per septem dies] Solemnitatis.
marg.| {r} Tam pro peccato] hircum scilicet quotidie, sicut predictum est.
marg.| {s} Quam pro holocausto] arietes, scilicet septem quotidie.
marg.| {t} Et in sacrificio] ephi scilicet per singulos vitulos et arietes.
marg.| {u} Et in oleo] hin, scilicet per singula ephi, ut predictum est. Et nota quod hic loquitur de solemnitate Scenopegie, que erat in mense Septembri quinta decima die mensis, et per septem dies protendebatur, Prius autem immediate dixerat de festo Paschali. Unde patet quod transit de festo Pentecostes, et etiam de festo Expiationis, quod erat decima die mensis Septembris.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (Ez. Capitulum 45), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 26/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=37&chapitre=37_45)
Signaler un complément d'information

Notes :