Nicolaus de Lyra

Capitulum 30

Numérotation du verset Prv. 30,1 

VERBA CONGREGANTIS FILII VOMENTIS. 1
1 Verba] hic capitulum praem. alia manu marg. Ω F
2 Visio quam locutus est vir cum quo est Deus3, et qui Deo secum morante4 confortatus ait :
2 Hic incipit capitulum Ω F* ΩP |
3 est Deus ΩP etc. ] inv. Ω M, Deus erat Ω F |
4 morante] commorante Ω F Σ |
Numérotation du verset Prv. 30,2 

Stultissimus sum virorum5 et sapientia hominum6 non est mecum.
5 virorum Ω F] om. Ω M |
6 hominum Ω F] virorum ΩS |
Numérotation du verset Prv. 30,3 

Non didici
sapientiam et7 novi scientiam8 sanctorum9.
7 et plerique codd., edd. Ω F ΩS ΩL Rusch hebr. LXX] + non Amiatinus Q Z² Clementina Weber , nec Cava |
8 scientiam Rusch Weber ] sententiam Cava |
9 scientiam sanctorum Ω F Rusch Clementina ] inv. ΩP ΩS ΩL Weber |
Numérotation du verset Prv. 30,4 

Quis ascendit in celum atque10 descendit ?
10 atque Ω F] autquis Ω M
Quis continuit spiritum in11 manibus suis ?
11 in L M² ΦRG Θ Z² W ΓM ΨD Ω M Ω F ΩS ΩJ ΩL Rusch ] om. Weber
Quis colligavit aquas quasi in vestimento ?
Quis suscitavit
omnes terminos terre ? Quod nomen est eius12*
12 est eius Y Φ ΘH Z² S² ΨD Ω M Ω F ΩS ΩJ ΩL ΩP] inv. Rusch , eius Weber
et13 quod nomen14 filii eius si nosti ?
13 et X Amiatinus L Q Φ Z T S² ΨD Ω M Ω F ΩS ΩJ edd. Rusch ] aut Cava Σ ΠH M D Y Θ W S* ΓM LXX |
14 nomen Ω F etc. ] om. Ω M |
Numérotation du verset Prv. 30,5 

Omnis sermo Dei15 ignitus,
15 Dei Ω F Rusch Weber ] Domini X Ω M
clipeus est
sperantibus16 in se.
16 sperantibus] omnibus praem. Ω F ΩS
Numérotation du verset Prv. 30,6 

Ne addas quicquam verbis illius
et arguaris
inveniarisque mendax.
Numérotation du verset Prv. 30,7 

Duo rogavi te ne deneges mihi antequam moriar.
Numérotation du verset Prv. 30,8 

Vanitatem et verba17 mendacia18 longe fac a me, mendicitatem et divitias ne dederis mihi. Tribue tantum victui meo necessaria,
17 et verba Ω F Rusch Weber ] om. Ω M |
18 mendacia Ω F etc. ] mendacii Cava X W S* ΓM Ω M |
Numérotation du verset Prv. 30,9 

ne forte satiatus19 illiciar ad negandum et dicam : Quis est Dominus ? Et egestate compulsus furer et periurem20 nomen Dei mei.
19 satiatus ΠH Q Θ Ω M Ω F ΩS Rusch Ed1530 Clementina ] saturatus ΩJ ΩL Weber |
20 periurem Cava plerique codd., edd. Ω F ΩS ΩJ ΩL Rusch ] peierem Amiatinus Weber |
Numérotation du verset Prv. 30,10 

Ne accuses servum ad dominum suum, ne forte maledicat tibi et corruas21.
21 corruas Ω F Rusch Weber ] moriaris Θ, + et moriaris Ω M
Numérotation du verset Prv. 30,11 

Generatio
que patri suo maledicit
et que matri sue non benedicit22.
22 matri sue - non benedicit Amiatinus D Q Φ ΨD Ω Rusch edd. ] inv. Weber
Numérotation du verset Prv. 30,12 

Generatio que munda sibi23 videtur et tamen non est lota a24 sordibus suis.
23 munda sibi Amiatinus D Rusch ] inv. Ω F ΩL ΩP Weber |
24 a ΩL Rusch Weber ] om. Cava ΠH Amiatinus D Y Q* Y ΦRG Z² ΨD Ω F ΩS |
Numérotation du verset Prv. 30,13 

Generatio cuius excelsi sunt25 oculi et palpebre eius in altum porrecte26.
25 cuius ex. sunt Ω F Rusch Weber ] cum exc. sint Ω M |
26 altum porrecte Rusch ] alta porrecte ΩS ΩL, non sunt in altum porrecte Θ, alta subrecte # Cor3 (a verbo subribo) Ω F Weber |
Numérotation du verset Prv. 30,14 

Generatio que pro dentibus gladios habet
et cum mandit27
27 cum mandit T* Ω F ΩS Rusch ] commandit Σ Ω M ΩJ ΩL Weber , quod mandit Cava
molaribus28 suis ut
28 molaribus Ω F] vulneribus Ω M
comedat
inopes de terra
et pauperes ex hominibus.
Numérotation du verset Prv. 30,15 

Sanguisuge due sunt filie29 dicentes : Affer affer.
29 s. f. ΩP] inv. Ω M Ω F
Tria sunt insaturabilia et quartum quod numquam dicit sufficit30.
30 numquam Ω F ΩP] non Amiatinus L CorS1=Cor3 (vel)
Numérotation du verset Prv. 30,16 

Infernus et os vulve et terra que non31 satiatur aqua, ignis vero numquam dicit sufficit.
31 non Ω F Rusch Weber ] numquam ΘHA² ΩJ
Numérotation du verset Prv. 30,17 

Oculum32 qui subsannat patrem et qui33 despicit partum matris sue suffodiant eum34 corvi de torrentibus et comedant eum35 filii36 aquile.
32 Oculum Ω F ΩP] oculus Ω M |
33 et qui Ω F ΩJ* Rusch Weber ] et Amiatinus L* D Q Y Φ Z² ΨD Cor2 (hebr. et antiq.) ΩJ² ΩP ( rubr. sublin. ) |
34 suffodiant eum Ω F Rusch ] effodiant eum Σ Q² S² Cor1 Ω M² ΩL ΩP plerique codd. cum LXX , effodiant Cor2 (antiq. et Beda) Weber |
35 eum Cava X ΠH Θ Ω F ΩS Rusch Clementina ] illum ΩL ΩP Weber |
36 filii Ω F Rusch Weber ] filie Σ L ΩJ |
Numérotation du verset Prv. 30,18 

Tria sunt37 mihi difficilia38 et quartum39 penitus ignoro40.
37 sunt Ω F] om. Ω M (hapax) |
38 m. d.] inv. Ω F ΩL Weber |
39 quartum Ω F] + quod Cava ΠH Amiatinus D W S ΓM Beda ΩL |
40 ignoro Ω F] egroto Ω M |
Numérotation du verset Prv. 30,19 

Viam aquile in celoa,
0 Cf. MAXIMUS TAURINENSIS ( PSEUDO ), sermo 17, PL 57, 877D-878C : « Vestigium aquile volantis in aere ».
viam colubri super41 petram, viam navis in medio mari et viam viri in adolescentia42.
41 super Ω F ΩL Rusch Weber ] supra ΩS |
42 adolescentia Cor1 (Beda et alii doctores antiq.) Cor2 (antiq. et novi et greci) CorS1 (moderni) Cor3 (vel) CorS3* Nal3245 Ω F ΩL Rusch Edmaior. (adulescentia)] adolescentula Cor1 (hec est vera littera) Cor3 (antiq. et novi et greci) CorS3 ΩJ Weber (adulescentula) cum hebr. , aalma Cor1 (hebr. ) CorS1 (hebr. habent O ALMA id est adolescentula) Cor3 (hebr... id est adolescentula); cf. HUGO DE SANCTO CARO, Postillae maiores, t. 3, 1703, f. 65vb : “Libri correcti habent : viam viri in adolescentula”, puella ‡ virgine Pagnini ; + sua Cava Amiatinus Nal3245 Beda |
Numérotation du verset Prv. 30,20 

Talis est et43 via mulieris adultere que comedit et tergens os suum dicit : Non sum operata malum.
43 et Amiatinus Φ Z² ΨD Ω M Ω F ΩJ ΩL Rusch Ed1530 Clementina ] om. ΩS Weber
Numérotation du verset Prv. 30,21 

Per tria movetur terra et quartum44 non potest sustinere :
44 quartum Cor2=Cor3 (hebr. et antiq. non interponunt QUOD ) Rusch Weber ] + quod Cava X Σ Π H D Θ H*A ΓM Ω M Ω F ΩS ΩJ
Numérotation du verset Prv. 30,22 

per servum cum regnaverit, per stultum cum saturatus fuerit cibo,
Numérotation du verset Prv. 30,23 

per45 odiosam mulierem cum in matrimonium46 fuerit assumpta, et per ancillam cum fuerit heres47 domine sue.
45 per Ω F Rusch Weber ] et praem. |
46 matrimonium L² Z* T Ω Rusch ] matrimonio Ω F Weber |
47 f. h. Ω Ω F Rusch Clementina ] inv. ΩL Weber |
Numérotation du verset Prv. 30,24 

Quatuor sunt minima terre et ipsa sunt sapientiora sapientibus :
Numérotation du verset Prv. 30,25 

formice populus infirmus48 que preparant49 in messe cibum sibi50 ;
48 infirmus] om. Ω M |
49 que preparant ΣT Θ Z* T S ΓM Ω M Ω F ΩS ΩJ Rusch Ed1530 Weber ] que preparat Cava Σ C M , qui preparant W ΨD , qui preparat Q² Z² CorS1 (Beda) Cor2 Cor3 (al. littera) ΩL cett. codd., quid preparant CorS1 (moderni), preparaverunt in estate CorS1 (hebr . ) =Pagnini |
50 sibi Ω F ΩL Weber etc. ] tibi ΩJ* |
Numérotation du verset Prv. 30,26 

lepusculus plebs invalida qui51 collocat in petra cubile suum52.
51 qui Ω F ΩL Rusch ] que Weber |
52 collocat – in... suum Rusch Weber ] inv. Ω F ΩS |
Numérotation du verset Prv. 30,27 

Regem locusta non habet53 et egreditur54 universa per turmas suas55,
53 habet Ω F] habent Ω M |
54 egreditur Ω F etc. ] egredietur Q Ω M |
55 suas Θ CorS1 (quidam) Cor3 (al.) Ω M Ω F ΩS Rusch Clementina ] om. CorS1 (moderni... Beda et antiq. ) Cor2 ΩJ ΩL Weber |
Numérotation du verset Prv. 30,28 

stellio56 manibus nititur et moratur in edibus57 regis58.
56 stellio / stelio Cava CorS1 (moderni) Ω M Ω F ΩS ΩJ ΩL Rusch edd. ] stillio / stilio Amiatinus X Σ Π H Amiatinus L* D Q Φ Θ Z T* W* ΨD Cor2=Cor3 (antiq. Beda Ouldericus, alii habent TELLIO ) Weber, aranea CorS1 (hebr.) Cor3 (hebr., require Lv. 11, 30) |
57 edibus Ω F] manibus Ω M (hapax) |
58 regis Cor2 = Cor3 (vel hebr. et antiq.) Rusch Weber ] regum L Q Y Θ Ω M ΩS * ΩJ LXX ; reg. Ω F |
Numérotation du verset Prv. 30,29 

Tria sunt que bene gradiuntur et quartum quod incedit feliciter.
Numérotation du verset Prv. 30,30 

Leo fortissimus bestiarum
ad nullius pavebit59 occursum.
59 pavebit plerique codd., edd. Ω F Ω J Rusch Weber ] pavet Amiatinus M Y ΦRGCor3 (Beda)
Numérotation du verset Prv. 30,31 

Gallus succinctus lumbos60
60 lumbos Ω Rusch etc. ] + suos L*
et aries,
nec est rex61 qui resistat62 ei.
61 rex Cor1 = Cor2 CorS1 (hebr. an. Beda et quidam moderni) Cor3 (hebr. antiq. Beda) ΩJ] om. CorS1 (quidam non habent REX ) Ω M Ω F ΩS |
62 resistat CorS1 Cor2 Ω F ΩJ Rusch Weber ] resistit Ω M |
Numérotation du verset Prv. 30,32 

Et qui stultus apparuerit63
63 apparuerit plerique codd. Ω M ΩJ ΩS ΩL Rusch ] apparuit Cava Amiatinus X L* D Q* ΘH Ω F (?) Clementina Weber
postquam elevatus64 est in sublime. Si enim intellexisset
64 elevatus Cava plerique codd., edd. Ω M ΩJ ΩS ΩL Rusch ] elatus Σ Amiatinus M Q Θ T W S ΓM Weber , sublatus Ω F
ori suo65 imposuisset66 manum.
65 suo Θ S² CorS1 (quidam) Cor3 (al.) Ω M Ω F ΩS Rusch Clementina ] om. CorS1 (Beda antiq. hebr. et quidam moderni) ΩJ ΩL Weber |
66 imposuisset Ω F etc. ] apposuisset Ω M (hapax) |
Numérotation du verset Prv. 30,33 

Qui autem fortiter premit ubera ad eliciendum67 lac exprimit butyrum,
67 eliciendum Ω F Rusch Weber ] illiciendum (hapax)
et qui vehementer emungit68 elicit sanguinem et qui provocat iras69 producit discordias.
68 emungit Z² Cor2=Cor3 (alia littera) Ω M (emingit) ΩS Ω F Ω J Ω ΩP Rusch Ed1530 Clementina ] emungitur Cava Φ P Z² W*S Γ M ΨD Cor2=Cor3 (antiq. Gregorius) ΩL* Weber |
69 iras Rusch Weber ] rixas ΩL | pr. ir.] inv. Ω F |

Capitulum 30

Numérotation du verset Prv. 30,1 
differentia
marg.| {LYR#T#.1} De differentia ab hebrea veritate, Ed1507, f. 69va



Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Prv. 30), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 04/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=28&chapitre=28_30)

Notes :