Nicolaus de Lyra

Capitulum 21

Numérotation du verset Ios. 21,1 

Accesseruntque principes familiarum Levi ad Eleazarum1 sacerdotem et Iosue filium Nun et ad duces cognationum per singulas tribus filiorum Israel
1 Eleazarum] Eleazar Weber
Numérotation du verset Ios. 21,2 

locutique sunt ad eos in Silo terre Chanaan atque dixerunt: Dominus precepit per manum Moysi ut darentur nobis urbes ad habitandum et suburbana earum ad alenda iumenta.
Numérotation du verset Ios. 21,3 

Dederuntque filii Israel de possessionibus suis iuxta imperium Domini civitates et suburbana earum.
Numérotation du verset Ios. 21,4 

Egressaque est sors in familiam Caath filiorum Aaron sacerdotis de tribu2 Iuda et Simeon et Beniamin civitates tredecim
2 tribu] tribubus Weber
Numérotation du verset Ios. 21,5 

et reliquis filiorum Caath id est Levitis qui superfuerant3 de tribubus Ephraim et Dan et dimidia tribu Manasse civitates decem.
3 superfuerant] superflui erant Weber
Numérotation du verset Ios. 21,6 

Porro filiis Gerson egressa est sors ut acciperent de tribubus Isachar et Aser et Nepthalim dimidiaque tribu Manasse in Basan civitates numero tredecim.
Numérotation du verset Ios. 21,7 

Et filiis Merari per cognationes suas de tribubus Ruben et Gad et Zabulon urbes duodecim.
Numérotation du verset Ios. 21,8 

Dederuntque filii Israel Levitis civitates et suburbana earum sicut precepit Dominus per manum Moysi singulis sorte tribuentes.
Numérotation du verset Ios. 21,9 

De tribubus filiorum Iuda et Simeon dedit Iosue civitates quarum ista sunt nomina:
Numérotation du verset Ios. 21,10 

filiis Aaron per familias Caath levitici generis prima enim sors illis egressa est
Numérotation du verset Ios. 21,11 

Chariatharbe patris Enach que vocatur Hebron in monte Iuda et suburbana eius per circuitum.
Numérotation du verset Ios. 21,12 

Agros vero et villas eius dederat Caleb filio Iephone ad possidendum.
Numérotation du verset Ios. 21,13 

Dedit ergo filiis Aaron sacerdotis Hebron confugii civitatem ac suburbana eius et Lobnam4 cum suburbanis suis
4 Lobnam Rusch Ed1530 Clementina ] Lepnam Π Ω M, Lebnam ΩJ ΩL Weber , Lebna Cor3 (Al. LEBNA., hebr. pronuntiat LIBNA ubicumque nos dicimus LOBNA )
Numérotation du verset Ios. 21,14 

et Iether et Istimon5
5 Istimon] Isthimon Weber
Numérotation du verset Ios. 21,15 

et Helon et6 Dabir
6 et] om. Weber
Numérotation du verset Ios. 21,16 

et Ahin7 et Iethan et Bethsames8 cum suburbanis suis civitates novem de tribubus ut dictum est duabus.
7 Ahin] Ain Rusch |
8 Bethsames] Bethsemes Weber |
Numérotation du verset Ios. 21,17 

De tribu autem filiorum Beniamin Gabaon et Gabae9
9 Gabae] Gabee Weber
Numérotation du verset Ios. 21,18 

et Anathoth et Almon cum suburbanis suis civitates quatuor
Numérotation du verset Ios. 21,19 

omnes simul civitates filiorum Aaron sacerdotis tredecim cum suburbanis suis.
Numérotation du verset Ios. 21,20 

Reliquis vero per familias filiorum Caath levitici generis hec est data possessio.
Numérotation du verset Ios. 21,21 

De tribu Ephraim urbs confugii Sichem cum suburbanis suis in monte Ephraim et Gazer
Numérotation du verset Ios. 21,22 

et Iebsam10 et Bethoron cum suburbanis suis civitates quatuor.
10 Iebsam] Cebsain Weber
Numérotation du verset Ios. 21,23 

De tribu quoque Dan Helteco11 et Gabathon12
11 Helheco] Elthece Weber |
12 Gabathon] Gebbethon Weber |
Numérotation du verset Ios. 21,24 

et Haialon13 et Iethremmon14 cum suburbanis suis civitates quatuor.
13 Haialon] Ahialon Weber |
14 Ahialon Φ Θ Weber ] scrips., Haialon Rusch | Iethremmon Rusch (hapax) ] Gethremmon Weber |
Numérotation du verset Ios. 21,25 

Porro de dimidia tribu Manasse Tanath15 et Iethremmon16 cum suburbanis suis civitates due.
15 Tanath] Thanach Weber |
16 Iet(h)remmon Rusch Edmaior. (ΣT)] Gethremmon Weber cum cett. |
Numérotation du verset Ios. 21,26 

Omnes civitates decem et suburbana earum date sunt filiis Caath inferioris gradus.
Numérotation du verset Ios. 21,27 

Filiis quoque Gerson levitici generis dedit de dimidia tribu Manasse confugii civitates17 Gaulon in Basan et Bosram cum suburbanis suis civitates duas.
17 civitates] civitatem Weber
Numérotation du verset Ios. 21,28 

Porro de tribu Isachar Cesion et Dabereth18
18 Dabereth] Daberech Cor3 (moderni), Daberath Cor3 (hebr.)
Numérotation du verset Ios. 21,29 

et Ieramoth19 et Engannim cum suburbanis suis, civitates quatuor.
19 Ieramoth] Iaramoth Weber, Ieramat Cor3 (moderni),Iaramoth Cor3 (antiq. et sic est in interpretationibus),Iarmuth Cor3 (hebr.)
Numérotation du verset Ios. 21,30 

De tribu autem Aser Masal20 et Abdon
20 Masal ΩJ ΩS Weber ] Masan ΣT , Mas sã Rusch, Messal Massalaton Ω M Ed1530
Numérotation du verset Ios. 21,31 

et Olrath21 et Roob cum suburbanis suis, civitates quatuor.
21 Olrath] Elacoth Weber
Numérotation du verset Ios. 21,32 

De tribu quoque Nepthalim22 civitates23 confugii Cedes in Galilea et Ammothdor et Charthan cum suburbanis suis civitates tres.
22 Nepthalim] scrips., Neptalim Rusch, Nepthali Weber |
23 civitates] civitatem Weber |
Numérotation du verset Ios. 21,33 

Omnes urbes familiarum Gerson tredecim cum suburbanis suis.
Numérotation du verset Ios. 21,34 

Filiis autem Merari Levitis inferioris gradus per familias suas data est de tribu Zabulon Iecnal24 et Chartha25
24 Iecnal Rusch ] Iecenam Λ H Π ΣTO O ΘAMG*H ΩL, Iecnaam Ed1530, Iecnam Clementina , Gethenã Ω M, Getheran ΩS, Iecheram ΩJ Weber |
25 Chartha Weber ] Charta ΩL, Cartha Rusch |
Numérotation du verset Ios. 21,35 

et Damna et Naalol26 civitates quatuor cum suburbanis suis.
26 Naalol] Nalol ΩL Weber
Numérotation du verset Ios. 21,36 

Et de27 tribu Ruben ultra Iordanem contra Hiericho civitates28 refugii29 Bosor in solitudine Misor30 et Iaser31 et Iethson32 et Maspha33 civitates quatuor cum suburbanis suis.34
27 Et de tribu] De tribu Λ H Ω M Ed1530 Clementina , Deinde Rusch |
28 civitates ΦV Ω M Rusch Clementina , civitas Ed1530 ] civitatem ΩL |
29 refugii ΩJ Rusch ] confugii ΦP ΩL |
30 Misor Rusch etc.] om. ΩJ ΩL (hapax) |
31 et Iaser ΩJ Rusch Ed1530 Clementina ] Iasa ΩL (hapax) |
32 Iethson ΦP ΩM Rusch Clementina ] Gethson ΩJ, Cademoth ΩL |
33 Maspha Rusch ] Masfa ΩJ, Masphe ΩS, Masphaat ΩL, Mephaath Clementina |
34 v. 36 (forma longior): Et de tribu Ruben... suis ΛH ΦV²P² ΘHAM*ΩJ* ΨB*DFM Ω M ΩL Ed1530 Clementina ; post v. 37: ΘM² ΩJS cum LXX ] om. Rusch Edmaior. ( cf. apparatus ) Weber cum multis coddicibus hebreis ; cf. Cor2 : « Alii novi et hebrei et latini sed et satis antiqui habent. Verumptamen, quia invenio grecum habere, constat mihi antiq. hebr. hoc habere et postea agitur de tribu Gad ». |
Numérotation du verset Ios. 21,37 

De35 tribu Gad civitates confugii Ramoth in Galaad et Manaim et Esebon36 et Iazer civitates quatuor cum suburbanis suis.
35 De] Et praem. ΩJ ΩL Weber |
36 Esebon] Eschon Weber |
Numérotation du verset Ios. 21,38 

Omnes urbes filiorum Merari per familias et cognationes suas duodecim.
Numérotation du verset Ios. 21,39 

Itaque civitates universe37 Levitarum in medio possessionis filiorum Israel fuerunt quadraginta octo
37 c. u.] inv. Weber
Numérotation du verset Ios. 21,40 

cum suburbanis suis singule per familias distribute.
Numérotation du verset Ios. 21,41 

Deditque Dominus Deus38 Israeli omnem terram quam traditurum se patribus eorum iuraverat et possederunt illam atque habitaverunt in ea.
38 Deus] om. Weber
Numérotation du verset Ios. 21,42 

Dataque est ab eo pax in omnes per circuitum nationes nullusque eis hostium resistere ausus est sed cuncti in eorum dicionem redacti sunt.
Numérotation du verset Ios. 21,43 

Ne unum quidem verbum quod illis prestiturum39 se esse promiserat irritum fuit sed rebus expleta sunt omnia.
39 prestiturum] prestaturum Weber

Capitulum 21

Numérotation du verset Ios. 21,ad litteram 
marg.| {127} Accesseruntque. Postquam actum est de civitatibus fugitivorum, hic consequenter agitur de civitatibus Levitarum ubi primo ponitur eorum petitio. secundo petitionis concessio, ibi :   Dederuntque filii Israel. tertio civitatum eis concessarum nominatio ibi :   De tribubus filiorum Aida. quarto predictorum epilogatio, ibi :   Deditque   Dominus. Circa primum Levite in sua petitione allegant preceptum Domini dicentes :
marg.| .1. Dominus precepit. istud preceptum habetur Numeri 35. ubi conditio civitatum et suburbanorum, et spatium ipsorum plenius pertractata sunt.
marg.| .2. Dederuntque filii Israel. Hic consequenter describitur predicte petitionis concessio, et primo in generali, cum dicitur :   Dederuntque filii Israel. secundo magis in speciali, cum subditur :
marg.| .3. Egressaque est. Ad cuius intellectum sciendum quod Levite {128} primo fuerunt distincti in tres partes. quia aliqui dicebantur Caathite, alii Gersonite, alii Merarite. Item Caathite fuerunt distincti in duas partes, quia aliqui descenderunt per Aaron, et vocati sunt Aaronite speciali nomine, licet cum hoc dicerentur Caathite. Alii vero qui descenderunt de Caath, habuerunt tamen nomen commune, et vocati sunt Caathite, et fuerunt de numero Levitarum. Aaronite vero de numero sacerdotum. et sic Levite divisi sunt in quatuor partes scilicet Aaronitarum, Caathitarum, Gersonitarum, Meraritarum, ut plenius habetur Nm. 3. ca. et 4. Primo ergo agitur de sorte Aaronitarum, cum dicitur.   Egressaque   est sors. id est illorum Caathitarum qui speciali nomine dicti sunt Aaronite.
marg.| .4. De tribu Iuda. Iste tres tribus assignaverunt eis civitates et suburbana, et similiter alie tribus assignaverunt de possessionibus suis aliis tribus partibus Levitarum prout exprimitur in littera, et patet :
marg.| {129} .1. De tribubus filiorum Iuda et Simeon dedit Iosue. Hic consequenter exprimuntur in particulari nomina civitatum Levitis assignatarum {130} per familias eorum, et patet littera paucis exceptis.
marg.| .2. Agros vero et villas eius dederat Caleb filio, etc. ita quod erat civitatis Hebron, sed erat concessa filiis Aaron ad habitandum, sicut dictum fuit Nm. 35.
Numérotation du verset Ios. 21,ad litteram 
marg.| {131} .1. Itaque civitates. Circa quod notandum, quod Levite fuerunt dispersi per omnes tribus, ut patet ex premissis in textu. Primo ne cultus Dei ad unam tamen tribum pertinere videretur. Secundo ne una tribus vel due vel huiusmodi, de sustentatione eorum nimis gravarentur. Tertio quia apud omnes gentes istud fuit observatum, quod illi qui intendunt cultui divino sustententur a toto populo, vel ab illis qui habent curam communitatis. propter quod sacerdotes Egypti tempore famis non fuerunt compulsi vendere possessiones suas, quia alimenta eis de publicis horreis prebebantur, ut habetur Gn. 47. Quarto quia Levite tenebantur docere populum de his que pertinent ad cultum divinum. facilius autem docebant per hoc quod erant in omnibus tribubus dispersi, quam si essent in una tribu congregati.
marg.| .2. Deditque dominus Deus Israel omnem terram. Hic ponitur epilogatio respectu predictorum, quia toto libro isto actum est {132} de acquisitione terre promissionis per adiutorium divinum. et hoc est quod dicitur : Deditque , etc. de quo iuramento habetur Gn. 22 capitulo   Per memetipsum   iuravi etc. Sed illud quod dicitur hic non videtur verum, quia tota illa terra non erat eis acquisita, sed inter eos adhuc habitabant multi Gentiles, ut habetur infra 23 capitulo Dicendum quod dominus predixerat se eis traditurum terram non simul, sed successive propter rationes tactas superius in principio 13. cap. quarum una est, ne contra filios Israel crescerent bestie, quia adhuc non erant in tanta multitudine, quod possent totam terram sufficienter populare : tunc autem tantum habebant de terra quantum sufficienter poterat ab eis populari, et habitari : et ideo dominus impleverat dictum suum secundum formam promissi.
marg.| .3. Dataque est ab eo id est ab omnibus per circumitum nationibus, quia illi qui erant extra terram promissionis, ut Egypti, Idumei, et alii, non audebant contra eos movere bellum.
Numérotation du verset Ios. 21,ad litteram 
marg.| {133} .1. Nullusque id est illorum qui remanserant adhuc in terra promissionis qui magis proprie dicebantur hostes eorum, quia inhibitum erat filiis Israel facere cum eis amicitias, ut habetur Nu. 33. et infra hoc lib. 23 capitulo
marg.| .2. Sed cuncti. Sed videtur, quod in hoc peccaverunt filii Israel, quia sicut dictum est supra cap. 16. et 17. illi de tribu Ephraim et de tribu Manasse peccaverunt in hoc, quod permiserunt aliquos hostium habitare in sortibus suis sub tributo. Dicendum quod tribus Ephraim et dimidia Manasse erant in magna multitudine, sicut dictum est supra 17 cap. propter quod conquesti fuerunt de arctitudine sue possessionis. poterant etiam suos adversarios superare. unde ibidem dicitur :   Postquam   autem convaluerunt filii Israel, subiecerunt Chananeos, et fecerunt sibi tributarios, nec interfecerunt eos scilicet secundum preceptum {134} Domini, licet possent, ducti cupiditate tributi. istis autem duobus concurrentibus scilicet multitudine ad terram populandum, et potestate ad adversarios debellandum non erat filiis Israel licitum reservare habitatores illius terre, sed secundum preceptum Domini debebant eos interficere : et ideo tribus Ephraim et tribus Manasse peccaverunt dimittendo eos in sortibus suis. Quando autem ista duo vel alterum eorum deficiebat poterant habitatores terre in ditionem recipere, vel inducias cum eis facere, non ad semper, quia hoc erat simpliciter illicitum : sed ad tempus, quousque haberent multitudinem sufficientem ad terram populandam, et virtutem destruendi eos : que dependebat ex voluntate Domini, qui illos reservaverat in terra illa, ut in eis experiretur Israel, utrum servarent eius mandata, vel non, ut haberent consuetudinem preliandi, sicut dictum est supra in principio decimi tertii capituli
Numérotation du verset Ios. 21,moraliter 
marg.| {127} .1. Accesseruntque. Hic agitur de civitatibus sacerdotum et Levitarum que fuerunt eis assignate a tribubus aliis de possessionibus suis, per quod significatur quod prelatis et curatis et aliis deputatis {128} ad divinum cultum in nova lege de habitaculis convenientibus provideri debet per singulas dioceses de bonis laicorum. Non occurrit autem hic alia mysticatio notabilis propter quod transeo.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (Ios. 21), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2025. Consultation du 04/04/2025. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=08&chapitre=08_21)
Signaler un complément d'information

Notes :