<55.589b> Prologus ‘Mattheus cum primo’
Numérotation du verset
Mt. Prol.589b,1
Mattheus cum primo1 predicasset evangelium in Iudea volens transire ad gentes, primus evangelium scripsit hebraice quod fratribus a quibus ibat ad memoriam reliquit. Sicut enim necesse fuit ad confirmationem fidei2 evangelium predicari3 sic et4 contra hereticos scribi. Cum autem plures evangelium scripserint5, quatuor tantum6 auctoritatis7 habent8 testimonium, quia per quatuor mundi partes fidem nuntiant Trinitatis et sunt quasi quatuor rote in quadriga Domini que vehit eum per predicationem evangelii et genus humanum quadrifida9 morte peremptum eorum erat predicatione10 vivificandum. Unde et11 aliorum evangelia deciderunt nec recepta sunt quia Dominus12 nolebat prefinitum numerum cassari13 propter virtutem sacramenti.
1 Mattheus] Item prologus
praem.
ΩD, Item alius prologus
praem.
ΩJ | primo] primum
Som274
|
2 fidei ΩD] seculi
Bruyne (e)
|
3 predicari ΩD] predicare
Bruyne (b)
Ed1703 (Hugo de S. Caro)
|
4 et] etiam ΩJ
|
5 scripserunt] scripserunt
Bruyne (e)
|
6 tantum] tam.
|
7 auctoritatis ΩJ]
scrips. hic et ubique
, autoritatis
Rusch
, auctores
|
8 auctoritatis habent]
inv. Ed1703
|
9 humanum quadrifida] humanorum
Bruyne (e b)
|
10 predicatione] + erat ΩJ
|
11 et] etiam ΩJ
|
12 Dominus] om. Bruyne (e b) ΩD Ed1703
|
13 cassari] quassari , cessari ΩJ
|
Numérotation du verset
Mt. Prol.589b,2
Designantur etiam evangeliste14 quatuor figuris que non15 sunt deceptorie16 sed iocundi mysterii17 sibi conscie. Mattheus in homine intelligitur quia circa humanitatem Christi principaliter immoratur, Marcus in leone quia agit de resurrectione, Lucas in vitulo agens18 de sacerdotio, Ioannes in aquila scribens sacramenta divinitatis. Christus vero quem describunt homo fuit de virgine natus, vitulus in immolatione, leo in resurrectione, aquila in ascensione. Vel in homine humanitas, in vitulo sacerdotium, in leone regnum, in aquila exprimitur divinitatis sacramentum.
a
a
¶Fons : Cf.
ANSELMUS LAUDUNENSIS
, In Mt., prol., versio A (-): « ‘Illorum vero quatuor primus fuit Matheus qui cum primum in Iudea predicasset ad gentes volens transire evangelium scripsit
hebraico sermone ut fratribus quos corporaliter deserebat per hoc memoriale quod eis reliquit quasi presens esset et maxime primitivorum fratrum fidem confirmaret ne ulterius evangelici veritati legis umbra succederet… »
¶Codd. : (55.RB-589) Glossa ordinaria (prothemata):
(t. 11, f. 1rb), ed.:
Rusch
.
Non contuli:
; (1vb)
Tr1479
§
1.
> Biblia communis ΩD (711ra) ΩJ ; ed.
DE BRUYNE
,
Préfaces
de
la
Bible
latine:
XIII (Evangelia) 21, p. 183 (bibles italiennes s13 :
b
=
,
e =
).
> Hugo de S. Caro, Postille:
Ed1703
Ed1754.
> Glossa dominicana:
Wi1112,
f. [689]. ¶Nota : De Bruyne place à tort ce prologue sous l’autorité de “Walafried Strabon. Glossa ordinaria” à partir de deux bibles portative du 13e siècle qui n’ont aucun rapport direct avec la Glose. {MM2024}
14 Evangeliste] Evangelia
|
15 non]
om.
|
16 deceptorie] deceptiones
Bruyne (e)
|
17 mysterii] + sunt
Bruyne (e)
|
18 agens] quia agit
Bruyne (b)
|
<55.589b> Prologus ‘Mattheus cum primo’
Numérotation du verset
Mt. Prol.589b,1
prol.|
Mattheus cum primo1 predicasset evangelium in Iudea volens transire ad gentes, primus evangelium scripsit hebraice quod fratribus a quibus ibat ad memoriam reliquit. Sicut enim necesse fuit ad confirmationem fidei2 evangelium predicari3 sic et4 contra hereticos scribi. Cum autem plures evangelium scripserint5, quatuor tantum6 auctoritatis7 habent8 testimonium, quia per quatuor mundi partes fidem nuntiant Trinitatis et sunt quasi quatuor rote in quadriga Domini que vehit eum per predicationem evangelii et genus humanum quadrifida9 morte peremptum eorum erat predicatione10 vivificandum. Unde et11 aliorum evangelia deciderunt nec recepta sunt quia Dominus12 nolebat prefinitum numerum cassari13 propter virtutem sacramenti.
1 Mattheus] Item prologus
praem.
ΩD, Item alius prologus
praem.
ΩJ | primo] primum
Som274
2 fidei ΩD] seculi
Bruyne (e)
3 predicari ΩD] predicare
Bruyne (b)
Ed1703 (Hugo de S. Caro)
4 et] etiam
Do22
ΩJ
5 scripserunt] scripserunt
Bruyne (e)
6 tantum] tam.
Do22
8 auctoritatis habent]
inv. Ed1703
9 humanum quadrifida] humanorum
Bruyne (e b)
10 predicatione] + erat ΩJ
11 et] etiam ΩJ
12 Dominus] om. Bruyne (e b) ΩD Ed1703
13 cassari] quassari
Do22
, cessari ΩJ
Numérotation du verset
Mt. Prol.589b,2
prol.|
Designantur etiam evangeliste14 quatuor figuris que non15 sunt deceptorie16 sed iocundi mysterii17 sibi conscie. Mattheus in homine intelligitur quia circa humanitatem Christi principaliter immoratur, Marcus in leone quia agit de resurrectione, Lucas in vitulo agens18 de sacerdotio, Ioannes in aquila scribens sacramenta divinitatis. Christus vero quem describunt homo fuit de virgine natus, vitulus in immolatione, leo in resurrectione, aquila in ascensione. Vel in homine humanitas, in vitulo sacerdotium, in leone regnum, in aquila exprimitur divinitatis sacramentum. A
a
a
¶Fons : Cf.
Anselmus Laudunensis
, In Mt., prol., versio A (
Alençon, BM, ms. 26, f. 91ra
-
vb
): « ‘Illorum vero quatuor primus fuit Matheus qui cum primum in Iudea predicasset ad gentes volens transire evangelium scripsit
hebraico sermone ut fratribus quos corporaliter deserebat per hoc memoriale quod eis reliquit quasi presens esset et maxime primitivorum fratrum fidem confirmaret ne ulterius evangelici veritati legis umbra succederet… »
A
¶Codd. : (55.RB-589) Glossa ordinaria (prothemata):
Do22
(t. 11, f. 1rb), ed.:
Rusch
.
Non contuli:
CbgT155 (3v)
;
Som274
(1vb)
Tr1479
§
1.
> Biblia communis ΩD (711ra) ΩJ ; ed.
De Bruyne
,
Préfaces
de
la
Bible
latine:
XIII (Evangelia) 21, p. 183 (bibles italiennes s13 :
b
=
P209
,
e =
Maih1285
).
> Hugo de S. Caro, Postille:
Ed1703
Ed1754.
> Glossa dominicana:
Wi1112,
f. [689]. ¶Nota : De Bruyne place à tort ce prologue sous l’autorité de “Walafried Strabon. Glossa ordinaria” à partir de deux bibles portative du 13e siècle qui n’ont aucun rapport direct avec la Glose. {MM2024}
14 Evangeliste] Evangelia
Do22
16 deceptorie] deceptiones
Bruyne (e)
17 mysterii] + sunt
Bruyne (e)
18 agens] quia agit
Bruyne (b)
Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Mt. Prologus ‘Mattheus cum primo’), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 03/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=55&chapitre=55_Prol.589b)
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Mt. Prologus ‘Mattheus cum primo’), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 03/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=55&chapitre=55_Prol.589b)
Notes :