Nicolaus de Lyra

Capitulum 9

1
Regina quoque Saba
cum audisset famam Salomonis venit ut temptaret eum enigmatibus in Hierusalem cum magnis opibus et camelis, qui portabant aromata et auri plurimum gemmasque pretiosas. Cumque venisset ad Salomonem
locuta est ei quecumque erant in corde suo.
2
Et exposuit ei Salomon omnia que proposuerat,
nec quicquam fuit quod ei non perspicuum ei1 fecerit.
1 ei] om. Weber
3
Que2 postquam vidit sapientiam scilicet Salomonis et domum quam edificaverat,
2 que] quod Weber
4
necnon et3 cibaria mense eius, et habitacula servorum, et officia ministrorum eius, et vestimenta eorum, pincernas quoque, et vestes eorum, et victimas quas immolabat in domo Domini, non erat pre stupore ultra in ea spiritus.
3 et] om. Weber
5
Dixitque ad regem : Verus est4 sermo quem audieram in terra mea de virtutibus et sapientia tua.
4 est] om. Weber
6
Non credebam narrantibus, donec ipsa venissem, et vidissent oculi mei, et probassem vix medietatem mihi sapientie tue fuisse narratam. Vicisti famam virtutibus tuis.
7
Beati viri tui et beati servi tui, hi qui assistunt coram te in omni tempore
et audiunt sapientiam tuam.
8
Sit Dominus Deus tuus
benedictus, qui voluit te ordinare super thronum suum regem Domini Dei tui,
quia enim5 diligit Deus Israel, et vult servare eum in eternum. Idcirco posuit te super ut facias iudicia atque iustitiam.
5 enim] om. Weber
9
Dedit autem regi centum viginti talenta auri, et aromata multa nimis, et gemmas pretiosissimas. Non fuerunt aromata talia, ut hec que dedit regina Saba regi Salomoni.
10
Sed et servi Hiram cum servis Salomonis attulerunt aurum de Ophir, et ligna thyina
et gemmas pretiosissimas.
11
De quibus fecit rex de lignis scilicet thyinis
Gradus
in domo Domini et in domo regia, citharas quoque et psalteria cantoribus. Numquam visa sunt in terra Iuda ligna talia.
12
Rex autem Salomon dedit regine Saba cuncta que voluit et que postulavit, et6 multo plura quam attulerat ad eum. Que reversa abiit in terram suam cum servis suis.
6 et] om. Weber
13
Erat autem pondus auri quod afferebatur Salomoni per annos singulos sexcenta sexaginta sex talenta auri,
14
excepta ea summa quam legati diversarum gentium et negotiatores afferre consueverant, omnesque reges Arabie et satrape terrarum, qui portabant7 aurum et argentum Salomoni.
7 portabant] comportabant Weber
15
Fecit igitur Salomon8
8 Salomon] rex praem. Weber
ducentas hastas aureas de summa sexcentorum aureorum,
qui in hastis singulis expendebantur.
16
Trecenta quoque scuta aurea trecentorum aureorum,
quibus tegebantur scuta singula. Posuitque ea rex in armamentario
quod erat consitum
nemore.
17
Fecit quoque rex solium
eburneum grande
et vestivit illud auro mundissimo.
18
Sex quoque9 gradus quibus ascendebatur ad solium,
9 Sex quoque] sexque Weber
et scabellum aureum,
et brachiola duo altrinsecus, et duos leones stantes iuxta brachiola,
19
sed et alios duodecim leunculos
stantes super sex gradus ex utraque parte.
Non fuit tale solium in universis regnis.
20
Omnia quoque vasa convivii regis erant aurea, et vasa domus saltus Libani ex auro purissimo, argentum enim in diebus illis pro nihilo reputabatur.
21
Siquidem naves regis ibant in Tharsis cum servis Hiram semel in annis tribus et deferebant inde aurum, et argentum, et ebur, et simias, et pavos.
22
Magnificatus est igitur Salomon
super omnes reges terre
pre10 divitiis et gloria.
10 pre] om. Weber
23
Omnesque reges terrarum desiderabant faciem videre Salomonis,
ut audirent sapientiam quam dederat Deus in corde eius.
24
Et deferebant ei munera vasa, argentea, et aurea, et vestes, et arma, et aromata, equos, et mulos per singulos annos.
25
Habuit quoque Salomon quadraginta millia equorum in stabulis,
et curruum, equitumque duodecim millia. Constituitque eos in urbibus quadrigarum
et ubi erat rex in Hierusalem.
26
Exercuit etiam potestatem
super cunctos reges
a flumine11 Euphraten
11 flumine] flumeī cacogr. Rusch , fluvio Weber
usque ad terram Philistinorum, et12 usque ad terminos Egypti.
12 et] id est Weber
27
Tantamque copiam prebuit argenti
in Hierusalem quasi lapidum,
et cedrorum
tantam multitudinem velut sycomorum13
13 sycomorum] sycaminorum Weber
que gignuntur in campestribus.
28
Adducebantur autem ei equi de Egypto et de cunctis14 regionibus.
14 et de cunctis] cunctisque Weber
29
Reliqua vero operum Salomonis priorum et novissimorum que fecit15,
15 que fecit] om. Weber
scripta sunt in verbis Nathan prophete, et in libris Ahie Silonitis, in visione quoque Addo16 videntis contra Ieroboam filium Nabath.
16 Addo ΨD ΩS Ruch Clementina ] Abdo ΩM, Iaddo Weber
30
Regnavit autem Salomon in Hierusalem super omnem Israel quadraginta annis.
31
Dormivitque cum patribus suis et sepelierunt eum in civitate David. Regnavitque pro eo Roboam filius eius.

Capitulum 9

Numérotation du verset 2Par. 9,ad litteram 
marg.| marg.| {1169} .1. Regina. Hic consequenter circa magnificentiam Salomonis describitur fame diffusio. Et primo specialiter quantum ad reginam Saba. Secundo generaliter quantum ad reges terre ibi : Magnificatus est. Prima in duas : quia primo describitur dicta fame diffusio. Secundo substantie Salomonis {1170}quedam numeratio, ibi : Erat autem pondus auri. Circa primum sciendum quod regina Saba audita fama Salomonis venit ad eum de partibus remotis. Primo ergo ostenditur ad quid venit, scilicet ad proponendum dubias questiones, et quid invenit, scilicet perspicuas solutiones. Secundo ostenditur quid Salomoni dedit, et quid ab eo recepit, ibi : Dedit autem regi, etc.
prol.| {1171}
Numérotation du verset 2Par. 9,ad litteram 
marg.| .1. Erat autem pondus auri quod afferebatur Salomoni per, etc. Hic ponitur quedam substantie Salomonis numeratio. Circa quod primo describitur multitudo proventuum. Secundo {1172}magnitudo effectuum, ibi : Fecit igitur rex Salomon.
marg.| .2. Magnificatus. Hic consequenter describitur diffusio fame Salomon. omnibus terre regibus. Sententia vero istarum partium patet ex dictis 3Rg. 9.
prol.| {1173}
Numérotation du verset 2Par. 9,ad litteram 
marg.| .1. Reliqua. Hic ponitur conclusio regni Salomonis.
prol.| {1174}
marg.| .2. Scripta. Isti libri non habentur apud nos nec apud Hebreos.
marg.| .3. Super omnem Israel. Hoc dicitur quia filius eius Roboam regnavit tantum super tres tribus, ut videbitur in sequentibus.
Numérotation du verset 2Par. 9,moraliter 
marg.| marg.| {1169} .1. Regina quoque Saba. Requiratur expositio mystica 3Rg. decimo capite.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Nicolaus de Lyra (2Par. 9), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2025. Consultation du 15/01/2025. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=lyr&numLivre=17&chapitre=17_9)
Signaler un complément d'information

Notes :