Hugo de Sancto Caro

Capitulum 8

Numérotation du verset 3Rg. 8,1 

Tunc congregati sunt1 omnes maiores natu Israel cum principibus tribuum et duces familiarum filiorum Israel ad regem Salomonem in Hierusalem, ut deferrent arcam federis Domini de civitate David, id est de Sion.
1 congregati sunt] congregavit Weber
Numérotation du verset 3Rg. 8,2 

Convenitque ad regem Salomonem universus Israel in mense Bethanim2,
2 Bethanim] Hethanim Weber
 in sollemni die ipse est mensis septimus.
Numérotation du verset 3Rg. 8,3 

Veneruntque cuncti senes de3 Israel et tulerunt sacerdotes arcam,
3 de] ex Weber
Numérotation du verset 3Rg. 8,4 

et portaverunt arcam Domini et tabernaculum federis, et omnia vasa sanctuarii que erant in tabernaculo et ferebant ea sacerdotes et levite.
Numérotation du verset 3Rg. 8,5 

Rex autem Salomon et omnis multitudo Israel que convenerat ad eum, gradiebatur cum illo ante arcam, et immolabant oves et boves absque estimatione et numero.
Numérotation du verset 3Rg. 8,6 

Et intulerunt sacerdotes arcam federis Domini in locum suum, in oraculum templi, in sanctum sanctorum
subter alas cherubin.
Numérotation du verset 3Rg. 8,7 

Siquidem cherubin expandebant alas super locum arce et protegebant arcam et vectes eius desuper.
Numérotation du verset 3Rg. 8,8 

Cumque eminerent vectes
 et apparerent summitates eorum foris sanctuarium ante oraculum non apparebant ultra extrinsecus
qui et fuerunt ibi usque in presentem diem.
Numérotation du verset 3Rg. 8,9 

In arca autem non erat4 aliud
4 erat] est Weber
nisi due tabule lapidee, quas posuerat in ea Moyses in Horeb, quando pepigit fedus Dominus cum filiis Israel cum egrederentur de terra Egypti.
Numérotation du verset 3Rg. 8,10 

factum est autem cum exissent sacerdotes de sanctuario,
nebula implevit domum Domini.
Numérotation du verset 3Rg. 8,11 

Et non poterant sacerdotes stare et ministrare propter nebulam. Impleverat enim gloria Domini domum Domini.
Numérotation du verset 3Rg. 8,12 

Tunc ait Salomon Dominus dixit
ut habitaret in nebula :
Numérotation du verset 3Rg. 8,13 

Edificans edificavi domum in habitaculum tuum firmissimum solium tuum in sempiternum.
Numérotation du verset 3Rg. 8,14 

Convertitque rex faciem suam, et benedixit omni ecclesie Israel omnis enim ecclesia Israel stabat.
Numérotation du verset 3Rg. 8,15 

Et ait Salomon5 : Benedictus Dominus, Deus Israel, qui locutus est ore suo
5 Salomon] om. Weber
ad David patrem meum, et in manibus eius perfecit dicens :
Numérotation du verset 3Rg. 8,16 

A die qua eduxi populum meum Israel de Egypto non elegi civitatem de universis tribubus Israel, ut edificaretur domus et esset nomen meum ibi, sed elegi David ut esset super populum meum Israel.
Numérotation du verset 3Rg. 8,17 

Voluitque David pater meus edificare domum nomini Domini Dei Israel,
Numérotation du verset 3Rg. 8,18 

et ait Dominus ad David patrem meum : Quod cogitasti in corde tuo edificare domum nomini meo bene fecisti, hoc ipsum mente tractans.
Numérotation du verset 3Rg. 8,19 

Verumtamen6 non edificabis domum, sed filius tuus qui egredietur de renibus tuis, ipse edificabit domum nomini meo.
6 Verumtamen] + tu Weber
Numérotation du verset 3Rg. 8,20 

Confirmavit Dominus sermonem suum quem locutus est, stetique pro David patre meo, et sedi super thronum Israel sicut locutus est Dominus et edificavi domum nomini Domini Dei Israel.
Numérotation du verset 3Rg. 8,21 

Et constitui ibi locum arce in qua fedus est Domini,
 quod percussit cum patribus nostris quando egressi sunt de terra Egypti.
Numérotation du verset 3Rg. 8,22 

Stetit autem Salomon ante altare Domini in conspectu ecclesie Israel, et expandit
 manus suas in celum
Numérotation du verset 3Rg. 8,23 

et aita : Domine Deus Israel, non est similis tui Deus in celo desuper, et super terra deorsum qui custodis pactum et misericordiam servis tuis qui ambulant coram te in toto corde suo,
0 3Rg. 8, 22-30 : cf. <Parall . > Sir . 52 ( oratio Salomonis)
Numérotation du verset 3Rg. 8,24 

qui custodisti servo tuo David patri meo que locutus es ei, ore locutus es, et manibus perfecisti, ut et hec dies probat.
Numérotation du verset 3Rg. 8,25 

Nunc igitur, Domine Deus Israel, conserva famulo tuo David patri meo que locutus es ei dicens : Non auferetur de te vir coram me, qui sedeat super thronum Israel, ita tamen si custodierint filii tui viam suam ut ambulent coram me, sicut tu ambulasti in conspectu meo.
Numérotation du verset 3Rg. 8,26 

Et nunc, Domine7 Deus Israel firmentur verba tua que locutus es servo tuo David patri meo .
7 Domine] om. Weber
Numérotation du verset 3Rg. 8,27 

Ergone
 putandum est quod vere Deus habitet super terram. Si enim celum et celi celorum te capere non possunt quanto magis domus hec quam edificavi.
Numérotation du verset 3Rg. 8,28 

sed respice ad orationem servi tui et ad preces eius, Domine Deus meus. Audi hymnum et orationem quam servus tuus orat coram te hodie,
Numérotation du verset 3Rg. 8,29 

ut sint oculi tui aperti super domum hanc nocte ac8 die super domum de qua dixisti :Eerit nomen meum ibi, ut exaudias orationem qua orat te servus tuus in loco isto,
8 ac] et Weber
Numérotation du verset 3Rg. 8,30 

ut exaudias deprecationem servi tui et populi tui Israel quodcumque oraverint in loco isto, et exaudies in loco habitaculi tui in celo, et cum exaudieris propitius eris.
Numérotation du verset 3Rg. 8,31 

Si peccaverit homo in proximum suum et habuerit aliquod iuramentum quo teneatur astrictus et venerit propter iuramentum coram altari tuo in domum tuam,
Numérotation du verset 3Rg. 8,32 

tu exaudies in celo et facies et iudicabis servos tuos condemnans impium, et reddens viam suam super caput eius, iustificansque iustum et retribuens ei secundum iustitiam suam.
Numérotation du verset 3Rg. 8,33 

Si fugerit populus tuus Israel inimicos suos, quia peccaturus est tibi, et agentes penitentiam, et confitentes nomini tuo venerint, et adoraverint9 et deprecati te fuerint in domo hac,
9 adoraverint] oraverint Weber
Numérotation du verset 3Rg. 8,34 

exaudi in celo et dimitte peccatum populi tui Israel, et reduces eos in terram quam dedisti patribus eorum.
Numérotation du verset 3Rg. 8,35 

Si clausum fuerit celum et non pluerit propter peccata eorum et orantes in loco isto penitentiam egerint nomini tuo, et a peccatis suis conversi fuerint, propter afflictionem suam
Numérotation du verset 3Rg. 8,36 

exaudi eos in celo, et dimitte peccata servorum tuorum et populi tui Israel et ostende eis viam bonam per quam ambulent, et da pluviam super terram tuam quam dedisti populo tuo in possessionem,
Numérotation du verset 3Rg. 8,37 

fames si oborta fuerit in terra, aut pestilentia aut corruptus er, aut erugo aut locusta aut rubigo10 et afflixerit eum11 inimicus eius portas obsidens omnis plaga, universa infirmitas,
10 aut…rubigo] aurugo lucusta rubigo Weber |
11 eum] + et Weber |
Numérotation du verset 3Rg. 8,38 

cuncta devotatio et imprecatio que accesserit12
12 accesserit] acciderit Weber
omni homini de populo tuo Israel. Si quis cognoverit plagam cordis sui, et expanderit manus suas in domo hac,
Numérotation du verset 3Rg. 8,39 

tu exaudies13 in celo in loco habitationis tue, et repropitiaberis et facies ut des unicuique secundum omnes vias suas sicut videris cor eius, quia tu nosti solus cor omnium filiorum hominum,
13 exaudies] audies Weber
Numérotation du verset 3Rg. 8,40 

ut timeant te cunctis diebus quibus vivunt super faciem terre quam dedisti patribus nostris.
Numérotation du verset 3Rg. 8,41 

Insuper et alienigena qui non est de populo tuo Israel cum venerit de terra longinqua propter nomen tuum, audietur enim nomen tuum magnum, et manus tua fortis, et brachium tuum
Numérotation du verset 3Rg. 8,42 

extentum ubique. Cum venerit ergo et oraverit in loco hoc,
Numérotation du verset 3Rg. 8,43 

tu exaudies in celo in firmamento habitaculi tui, et facies omnia pro quibus invocaverit te alienigena, ut discant universi populi terrarum nomen tuum timere, sicut populus tuus Israel et probent, quia nomen tuum invocatum est super domum hanc quam edificavi.
Numérotation du verset 3Rg. 8,44 

Si egressus fuerit populus tuus ad bellum contra inimicos suos per viam quocumque miseris eos, orabunt te contra viam civitatis quam elegisti, et contra domum quam edificavi nomini tuo,
Numérotation du verset 3Rg. 8,45 

et exaudies in celo orationem eorum et preces eorum et facies iudicium eorum,
Numérotation du verset 3Rg. 8,46 

quod si peccaverint tibi, non est enim homo qui non peccet, et iratus tradideris eos inimicis suis, et capti ducti fuerint in terram inimicorum longe vel prope.
Numérotation du verset 3Rg. 8,47 

Et egerint penitentiam in corde suo in loco captivitatis et conversi deprecati te fuerint in captivitate sua dicentes : Peccavimus inique egimus impie gessimus,
Numérotation du verset 3Rg. 8,48 

et reversi fuerint ad te in universo corde suo, et tota anima sua in terra inimicorum suorum, ad quam captivi ducti sunt et oraverint te contra viam terre sue quam dedisti patribus eorum, et civitatis quam elegisti et templi quod edificavi nomini tuo,
Numérotation du verset 3Rg. 8,49 

exaudies in celo in firmamento solii tui orationem eorum et preces et facies iudicium eorum
Numérotation du verset 3Rg. 8,50 

et propitiaberis populo tuo qui peccavit tibi, et omnibus iniquitatibus eorum quibus prevaricati sunt in te et dabis misericordiam coram eis qui eos captivos habuerint ut misereantur eis.
Numérotation du verset 3Rg. 8,51 

Populus enim tuus est et hereditas tua quos eduxisti de terra Egypti de medio fornacis ferree,
Numérotation du verset 3Rg. 8,52 

ut sint oculi tui aperti ad deprecationem servi tui et populi tui Israel et exaudias eos in universis pro quibus invocaverint te.
Numérotation du verset 3Rg. 8,53 

Tu enim separasti eos tibi in hereditatem de universis populis terre, sicut locutus es per Moysen servum tuum quando eduxisti patres nostros de Egypto, Domine Deus.
Numérotation du verset 3Rg. 8,54 

Factum est autem cum complesset Salomon orans Dominum omnem orationem et deprecationem hanc, surrexit de conspectu altaris Domini. Utrumque enim genu in terram fixerat et manus expanderat ad celum.
Numérotation du verset 3Rg. 8,55 

Stetit ergo et benedixit
omni ecclesie Israel voce magna dicens :
Numérotation du verset 3Rg. 8,56 

Benedictus Dominus Deus qui dedit requiem populo suo Israel, iuxta omnia que locutus est. Non cecidit, neque quidem sermo unus14 ex omnibus bonis que locutus est per Moysen servum suum.
14 neque…unus] ne unus quidem sermo Weber
Numérotation du verset 3Rg. 8,57 

sit Dominus Deus noster nobiscum, sicut fuit cum patribus nostris, non derelinquens nos, neque proiciens,
Numérotation du verset 3Rg. 8,58 

sed inclinet corda nostra ad se, ut ambulemus in universis viis eius et custodiamus mandata eius et cerimonias,
et iudicia
 quecumque mandavit
 patribus nostris.
Numérotation du verset 3Rg. 8,59 

Et sint sermones mei isti quibus deprecatus sum coram Domino, appropinquantes Domino Deo nostro die ac15 nocte, ut faciat iudicium servo suo et populo suo Israel per singulos dies,
15 ac] et Weber
Numérotation du verset 3Rg. 8,60 

ut16 sciant omnes populi terre, quia Dominus ipse est Deus, et non est ultra absque eo.
16 ut] et Weber
Numérotation du verset 3Rg. 8,61 

Sit quoque cor nostrum perfectum cum Domino Deo nostro, ut ambulemus in decretis eius et custodiamus mandata eius sicut et hodie.
Numérotation du verset 3Rg. 8,62 

Igitur rex et omnis Israel cum eo immolabant victimas coram Domino.
Numérotation du verset 3Rg. 8,63 

Mactavitque Salomon hostias pacificas quas immolavit Domino boum viginti duo millia, et17 ovium centum viginti millia. Et dedicaverunt templum Domini rex et filii Israel.
17 et] om. Weber
Numérotation du verset 3Rg. 8,64 

In die illa sanctificavit rex medium atrii
quod erat ante domum Domini, fecit quippe ibi holocaustum et sacrificium et adipem pacificorum, quia altare eneum18
18 eneum] aereum Weber
quod erat coram Domino minus erat, et capere non poterat holocausta et sacrificium, et adipem pacificorum.
Numérotation du verset 3Rg. 8,65 

Fecit ergo Salomon in tempore illo festivitatem celebrem
et omnis Israel cum eo, multitudo magna ab introitu Emath
usque ad rivum Egypti coram Domino Deo nostro septem diebus et septem diebus, id est quatuordecim diebus.
Numérotation du verset 3Rg. 8,66 

Et in die octava dimisit populos. Qui benedicentes regi
 profecti sunt in tabernacula sua letantes
et alacri corde super omnibus bonis que fecerat Dominus David servo suo et Israel populo suo.

Capitulum 8

Numérotation du verset 3Rg. 8,1 
marg.| {1. 271ra} {a} Tunc congregati sunt omnes] etc. Dicto de templi edificatione, agit de eiusdem dedicatione. Ad quam convocavit Salomon omnes maiores natu in Israel, et principes familiarum, et duces Tribuum. Facta autem fuit hec dedicatio undecimo anno regni Salomonis, mense septimo, decima die mensis, quo etiam fiebat expiatio, ut dicitur Nm. 29.
marg.| {b} In mense Bethanim] id est in Septembri.
marg.| {c} In solemni die] id est die decima Septembris, quo fiebat expiatio.
marg.| {d} Veneruntque cuncti senes] Sicut dicunt Sancti, anterior pars templi significat Ecclesiam militantem, interior, triumphantem, arca Christi humanitatem. Quid ergo translatio arce in domum interiorem significat, nisi Christi sublimationem in die Ascensionis ? Hic possunt breviter quatuor notari. Primo, quare Christus arca dicatur. Secundo, quales debent esse, qui arcam tulerunt. Tertio, unde allata fuit arca. Quarto, ubi fuerit collocata. Arca dicitur, quia quadratus ut arca, quadratura virtutum, quia concavus interius, per cordis humilitatem, aureus intus, et exterius, quia corde, et corpore mundissimus. Item quia manna pie consolationis, virgam iuste correctionis, tabulas sancte eruditionis in se habuit. Arcam istam ferre debent Sacerdotes, quia Christum tantum illi predicare debent, qui se Deo hostiam viventem, sanctam Deo placentem obtulerunt. Sicut rogat Apostolus Rm. 12.a. Obsecro, inquit, vos, fratres, per Dei misericordiam, ut exhibeatis corpora vestra, hostiam viventem, sanctam, Deo placentem. Viventem, fide. Habac. 1. Iustus meus in fide sua vivit. Sanctam, id est firmam spe. Deo placentem, caritate. Apc. 1.b. Fecit nos regnum, et Sacerdotes Deo patri. Christus rex est per imperium, et nos debemus esse regnum eius per obedientiam mandatorum, et Sacerdotes per vite sanctitatem, et carnis mortificationem. De Sion allata est arca, id est de sacra Scriptura, que per Sion designatur : Sacra Scriptura enim specula est, unde custoditur castrum Ecclesie Christi. Is. 21.b. Pone mensam, contemplare in specula, comedentes, et bibentes. Is. 65.b. Servi mei comedent, et vos esurietis, servi mei bibent, et vos sitietis. Hec est civitas David, quia cives Christi in sacra Scriptura per iugem meditationem tamquam in civitate propria habitant. De hac civitate affertur arca a Sacerdotibus in Sancta Sanctorum, quando predicatores sacre Scripture testimoniis Christum ascendisse de mundo ad patrem ostendunt. Item arca significat B. Virginem. Arca enim deaurata fuit interius, {1. 271rb} et exterius, et beata Virgo munda fuit intus, et extra, continens manna divinitatis, virgam equitatis, tabulas gemine caritatis. Introducta fuit in oraculum in die Assumptionis.
marg.| {e} Rex autem Salomon.] Pie enim creditur sicut cantatur in prosa, quod Christus cum multitudine Angelorum occurrit Beate Virgini in Assumptione. Hoc est, quod legitur infra 18.g. Ecce nubecula parva, quasi vestigium hominis ascendebat de mari. Nubecula est beata Virgo, que ardorem Solis temperat, id est furorem iudicis orans pro peccatoribus mitigat, terram Ecclesie orationum suarum pluvia fecundat. Nubecula parva dicitur propter duplicem humilitatem quam excellenter habuit, mentis scilicet et corporis, sive rei, et signi. Hec ascendit de mari, id est de mundo in die Assumptionis. Et postea legitur ibi, quod Achab, et Elias currebant ante nubeculam, quia tam boni, quam mali venerantur diem Assumptionis.
marg.| {f} Subter alas Cherubim] GLOSSA Moyses fecit duos Cherubim aureos, quos posuit in propitiatorio, quod erat super arcam. Salomon addidit duos maiores, sub quorum alis nunc dicitur arcam posuisse, cum propitiatorio, et duobus Cherubim prioribus.
marg.| {g} Vectes] id est pali, quibus arca portabatur.
marg.| {h} Ante oraculum] cum arca portabatur.
marg.| {i} Non apparebant] cum arca fuit posita in loco suo.
marg.| {k} Tabule lapidee] supple et urna aurea plena manna, et virga Aaron. Hec enim omnia testatur Apostolus fuisse in Arca. Hbr. 9.
marg.| {l} De sanctuario] GLOSSA id est de Sanctis sanctorum, ubi intulerunt arcam, et tabernaculum, quod fecerat Moyses.
marg.| {m} Gloria Domini] id est nebula non metuenda, sed temperate fulgens, que obumbravit facies Sacerdotum, ita ut se ad invicem videre non possent, nec etiam ministrare.
marg.| {n} Dominus dixit] numquam legitur, Dominus hoc dixisse, sed quia in monte Sina apparuit in nebula. Ex. 19.c. Et precessit Israel in nube. Ex. 14.e. Et ante Moysen positum in caverna petre transivit in nebula. Ex. 33.b. Et Iob etiam dicit cap. 22.b. Nubes latibulum eius. Et Ps. 17. Posuit tenebras latibulum suum. Ideo Salomon posuit dictum pro opere. Et est sensus : Dixit Dominus, id est opere monstravit.   [Dixit Dominus, ut habitaret in nebula] Nebula est caro Christi, vel beata Virgo. Sir. 24.a. Thronus meus in columna nubis. Item Sir. 43.c. Medicina omnium in festinatione nebule.
marg.| {o} Qui locutus est] de edificando templo.
marg.| {1. 271va} {a} Et in manibus eius perfecit] etc. Hoc dicit de victoria hostium, non de templo.
marg.| {b} Bene fecisti hoc ipsum] etc. Argumentum, quod homo meritorie potest velle, quod Deus non vult, sicut Abraham meritorie voluit immolare filium suum, quod tamen Deus non voluit.
marg.| {c} Fedus Domini est] id est tabule testamenti, et Deuteronomium.
marg.| {d} Ante altare Domini] loquens ei.
marg.| {e} Expandit manus suas] etc. flexis genibus, ut patet infra.
marg.| {f} Ergone putandum est] Quedam falsa opinio subierat omnes Dominum localiter ascendisse in Templum. Hanc removet hic Salomon, dicens. Ergo ne putandum, quasi dicat, non est putandum, quod Deus localiter habitet in terra, quem celi celorum capere non possunt.
marg.| {g} Vere Deus] etc. scilicet corporaliter, sive localiter.
marg.| {h} Oculi tui aperti] etc. misericordie. Ps. 33. Oculi Domini super iustos,   [sint] inquam   [oculi tui]
marg.| {i} Ut exaudias, etc. deprecationem] Oratio est pro bonis adipiscendis, deprecatio pro malis amovendis.
marg.| {k} Et cum exaudieris] Ergo prius est exaudire, quam propitium esse. Sed exaudire Dei, est gratiam infundere, et propitium esse, est peccata dimittere. Ergo prius est gratie infusio, quam peccatorum remissio.
marg.| {l} Propter iuramentum] Impotens illud implere, rogat, ut non imputetur ei.
marg.| {m} Iustificansque iustum] magis scilicet vel ostendens iustum.
marg.| {n} Confitentes nomini] peccata sua ad honorem nominis tui. Unde super Ps. 99. Introite portas eius in confessione, dicit GLOSSA Nostra accusatio ad laudem pertinet ignoscentis. Unde Iosue 7.c. dicitur Achor : Da gloriam Domino Deo Israel, et confitere, atque indica mihi, quid feceris.
marg.| {o} Aut rubigo] super illud Ioel. 1.a. Residuum bruchi comedit rubigo ; dicitur, quod rubigo est, quando fruges noxio rore percutiuntur. {1. 271vb} Idem erugo, scilicet aeris rubigo. Sed tamen hec differentia est, quia rubigo accipitur hic pro infectione segetum, erugo pro causa infectionis. 2Par. 6.e. dicitur erugo, et aurugo, id est aure rubigo.
marg.| {p} Devotatio] id est maledictio, vel voti violatio.
marg.| {q} Imprecatio] mali.
marg.| {r} Plagam cordis] id est peccatum suum, pro quo plaga infligitur.
marg.| {s} Manus] id est opera.
marg.| {t} Repropitiaberis] id est frequenter propitius eris. Non enim fatigatur Deus misereri. Hoc enim est eius proprium.
marg.| {u} Nosti solus cor] Ier. 17.b. Pravum est cor hominis, et inscrutabile, et quis cognoscet illud ? Ego Dominus scrutans cor, et probans renes.
marg.| {x} Timent te] etc. timore filiali.
marg.| {y} Audietur enim] Interpositio est.
marg.| {z} Manus tua fortis] id est opera tua fortia.
prol.| {a} Cum venerit ergo] Repetit propter longam hyperbaton.
marg.| {1. 272ra} {a} Universi populi] Multi enim gentiles, qui timorem, et caritatem Dei habuerunt, sicut Iob. Non enim exigebatur litteralis impletio legis Moysi, nisi a Iudeis.
marg.| {b} Et contra domum, quam edificavi] Hinc habuit consuetudo Iudeorum, ubicumque essent, semper orare versa facie ad Hierusalem. Unde Dn. 6.c. dicitur. Ingressus est Daniel in domum suam, et apertis fenestris in cenaculo suo contra Hierusalem, tribus temporibus in die flectebat genua sua, et orabat.
marg.| {c} Orationes] pro bonis obtinendis.
marg.| {d} Et preces] pro malis amovendis.
marg.| {e} Non est enim homo] purus, scilicet homo.
marg.| {f} Peccet] id est peccare possit.
marg.| {g} Peccavimus] in proximum.
marg.| {h} Inique egimus] in nosmetipsos.
marg.| {i} Impie gessimus] in Deum.
marg.| {k} Et dabis misericordiam] etc. id est facies, ut illi misereantur eis.
marg.| {l} Fornacis] id est tribulationis dure.
marg.| {m} Oculi tui] etc. misericordie.
marg.| {n} Ad deprecationem] exaudiendam.
marg.| {o} Invocaverint] id est intus vocaverint.
marg.| {p} Separasti eos] etc. data circumcisione Abrahe. Gn. 17.b.
marg.| {q} In terram fixerat] 2Par. 6.b. videtur contrarium esse. Ibi enim dicitur, quod Salomon fecerat basem eneam, tribus cubitis altam, quam posuit in medio basilice, id est atrii mundorum, et stans super eam, benedixit populo. Solutio. Utrumque potuit esse. Primo super terram, postea super basim oravit. Vel pro eodem accipitur. Et est sensus. In terram, id est super locum, in quo stabat super terram.
marg.| {r} Derelinquens] in penis.
marg.| {s} Proiiciens] propter culpam.
marg.| {t} Appropinquantes Domino] id est exaudientur a Domino.
marg.| {u} Boum vigintiduo millia] Supra dictum est, quod Salomon immolavit oves, et boves absque estimatione, et numero. Sed non est contrarium, quia illa, que fuerunt immolata in allatione arce, non {1. 272rb} fuerunt numerata propter multitudinem, hec autem fuerunt numerata, que in dedicatione fuerunt allata, vel immolata.
marg.| {x} Medium atrii, quod erat ante] Medium atrium vocatur atrium sacerdotum, quod erat inter templum, et alia atria. Hoc atrium totum sanctificavit Salomon, id est sanctificari fecit, et preparari, ut ibi cremarentur hostie, que super altari cremari non poterant. Alii dicunt, quod non totum atrium sanctificavit Salomon, sed medietatem, et sic legunt litteram. Sanctificavit rex medium atrii, id est mediam partem atrii, dico interioris, et ibi posuit altare eneum super quo sacrificavit. Ita etiam dicit GLOSSA illa. Altare etc. dicens. Altare eneum, quod fecit Moyses, positum erat ante templum contra ianuas eius, et quia illud angustum, et capere totum non poterat, medium atrii sub divo sanctificavit, ubi posuit altare illud maximum, quod fecerat viginti cubitorum.
marg.| {y} Altare eneum] quod fecerat Moyses.
marg.| {z} Ab introitu Emath] GLOSSA per introitum   [Emath] Septentrionalem Iudee plagam, per Rivum, sive torrentem Egypti designat australem. Iste autem rivus non est Nilus, sed alius fluvius, qui iuxta rivocorulam influit in mare. Emath autem civitas est Syrie, que nunc Epiphania vocatur ab Antiocho Epiphane.
marg.| {a} Et in die octava] scilicet Scenopegie.
marg.| {1. 272va} {a} Dimisit populos] facta collecta forte in usus pauperum, vel in usus communes. Et ita vicesimaquinta die septimi mensis dimissus est populus. Nota, decima die Septembris incepit dedicatio, et quinque diebus continue celebrata est, quibus finitis occurrit decimusquintus dies Septembris, quo celebrabatur Scenopegia, ut dicitur Lv. 23. Et septem diebus continuis protelabatur, quibus terminatis iterum dedicatio celebrata est per duos dies, qui intermissi fuerant, et in die altera, id est post duos septenarios, facta collecta dimisit rex populum. Vel aliter. Dedicatio incepit decima die Septembris, ut dictum est, et septem diebus continuis celebrata est, et postea decima septima eiusdem mensis celebrata est Scenopegia septem diebus continuis, et terminata in vicesimatertia die eiusdem mensis, et octava Scenopegie fecit rex collectam, et dimisit populum. Et secundum hanc expositionem, Scenopegia non fuit inchoata tempore suo, que semper debet inchoari decimo die septimi mensis, ut legitur Lv. 23. et in Nm. {1. 272vb} 29. Semper ergo decima die Septembris incipit dedicatio, et ita illa die quatuor festa simul fiunt, scilicet festum afflictionis, expiationis, propitiationis, dedicationis. Afflictionis, quia illa die ieiunabant omnes usque ad sidera, ut legitur Lv. 23. Propitiationis, quia illa die descendit Moyses de monte Sinai, nuntians populo, quod Dominus propitiatus erat populo super peccaro vituli conflatilis. Ex. 32. Expiationis, quia ea die fiebat expiatio sanguine vitule rufe tabernaculi, et altaris, ut legitur Lv. 16. et Nm. 19. Dedicationis, quia tunc incepit celebrari dedicatio Templi, ut dicitur hic. Septem diebus dedicationis, et septem diebus Scenopegie. Et ideo ita divisim dixit, et bene.
marg.| {b} Benedicentes] etc. GLOSSA Agentes gratias propter opera, que fecisset, orantes Salomonem longevo tempore regnare.
marg.| {c} Letantes] GLOSSA Decantantes cum delectatione hymnos, ita ut in ea iucunditate sine labore ad propria remanerent.


Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (3Rg. Capitulum 8), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 06/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=14&chapitre=14_8)
Signaler un complément d'information

Notes :