Capitulum 17
Numérotation du verset
Sap. 17,1
Magna enim sunt iudicia tua Domine1
1 Domine ΩV]
om. Weber
et inenarrabilia verba tua
propter hec2 indisciplinate anime erraverunt.
2 hec] hoc ΩV
Weber
Numérotation du verset
Sap. 17,2
Cum3 enim persuasum habent iniqui
3 Cum] Dum ΩV
Weber
posse dominari nationi sancte vinculis tenebrarum et longe noctis compediti inclusi sub tectis fugitivi perpetue providentie placuerunt4
4 placuerunt ΩV] iacuerunt
Cor2 Weber
Numérotation du verset
Sap. 17,3
et dum putant se latere in obscuris peccatis tenebroso oblivionis velamento dispersi sunt paventes horrende et cum admiratione nimia perturbati.
Numérotation du verset
Sap. 17,4
Neque enim que continebat illos spelunca sine timore et5 custodiebat quoniam sonitus descendens perturbabat illos et persone tristes illis apparentes pavorem6 prestabant.
5 et]
om.
ΩV
Weber
|
6 illis - apparentes pavorem]
inv.
ΩV
Weber
|
Numérotation du verset
Sap. 17,5
Et ignis quidem nulla vis poterat illis lumen prebere nec siderum limpide flamme illuminare poterant illam noctem horrendam
Numérotation du verset
Sap. 17,6
Apparebat autem illis subitaneus ignis timore plenus
et7 timore percussi8 illius que non videbatur faciei estimabant9 deteriora esse que non10* videbantur11.
7 et ΩV] ΩJ² (
in ras.)
|
8 percussi
Cor1
ΩV
Rusch Weber
] percussus
m,
perculsi
Clementina
|
9 estimabant ΩV] extimabant
Cor1
(omnes anti. et multi moderni)
|
10 non
G
Σ ΛL²
Z*
Γ ΩV
Ω
M ΩS ΩJ²
Rusch Cor4
(interponit) ]
om. Rusch Weber
| non videbantur ΩJ² (
in ras.)
|
11 et timore ... non videbantur]
Cor2
(item {.a.} habent omnes antiqui et multi moderni)
|
Numérotation du verset
Sap. 17,7
Et magice artis appositi erant derisus et sapientie gloria12 correctio13 cum contumelia.
12 gloria ΩV] glorie
Weber
|
13 correctio] correptio ΩV
Weber
|
Numérotation du verset
Sap. 17,8
Illi enim qui promittebant timores et perturpationes14 se expellere15 ab anima languente hi cum derisu pleni16 timore languebant.
14 et perturpationes ΩV] turbationes
Weber
|
15 se expellere]
inv. Weber
|
16 pleni ΩV
²
]
om.
ΩV
*
|
Numérotation du verset
Sap. 17,9
Nam et si nihil eos17* ex monstris perturbabat transitu animalium et serpentium sibilatione commoti tremebundi peribant. Et aerem quem nulla ratione quis effugere posset negantes se videre
17 eos ΩS ΩJ ΩV
Ed1530
] illos ΩL
Rusch Weber,
hos
X,
nos
L
Frequenter enim preoccupant pessima rearguente conscientia.18
18 Frequenter... conscientia
M² Z*
3 Θ ΩV
Ω ΩL
Rusch
]
om.
Weber
Numérotation du verset
Sap. 17,10
Cum sit enim timida nequitia data est in omnium condemnationem19.
19 data.. condemnationem
Cor4
ΩV ΩP
Rusch
] dat testimonium condemnata
Cor2
(Rabanus ita exponit quod
CUM
semper
SIT TIMIDA NEQUICIA
pavoris sui dat iudicium suppliciis
CONDEMPNATA
)
Cor4*(
non est talis littera neque similis nisi hec:
CUM SIT ENIM TIMIDA NEQUITIA DATA...
) Weber
Semper enim presumit
seva20 perturbata21 conscientia.
20 seva ΩV
Rusch Weber
] prava ΩS
|
21 perturbata Ω ΩV
Rusch
] conturbata ΩP
Weber
|
Numérotation du verset
Sap. 17,11
Nihil enim est timor
nisi presumptionis adiutorium
proditio cogitationis auxiliorum.
Numérotation du verset
Sap. 17,12
Et dum ab intro22 minor est exspectatio23 maiorem putat24* potentiam25
22 intro Ω ΩV ΩP
Rusch Weber
] intus Cava ΘHAM Z* m Cor2
Clementina
|
23 exspectatio ΩV] + eius ΦP ΘHAM1
Z*
|
24 putat Z* Cor1 (Rabanus) Cor2 Cor4 ΩV
Weber
] computat X L Φ Z² ΨD ΩP
Rusch Clementina
|
25 potentiam
Cor1
(Rabanus)
Cor2
Ω ΩV
Rusch
] scientia
L,
scientiam ΩP
Weber
, in scientiam
Clementina *
(
Ed1592* Ed1593* Ed1598
*), inscientiam
Clementina ²,
concientiam ΠH
T W S
, providentiam
X,
|
eius26 cause de qua tormentum27 prestat.
26 eius
Cor2
ΩV ΩP
Rusch Weber
] huius
X
|
27 tormentum ΘM (al.) ΩV
Rusch Weber
] tormenta ΛL , augmentum ΘAM
|
Numérotation du verset
Sap. 17,13
Illi autem qui impotentem28
28 impotentem Cor2*
Weber
] in potentem Cor1 (Rabanus) Cor2² ΩV
necnon et multi alii codices ubi non distinguuntur verba
venere29* noctem30 et31 ab infimis32 et ab33 altissimis34 supervenientem eundem35 somnum36 dormientes 37
29 venere
Cor1
(Rabanus)
Cor2
ΩS² ΩJ ΩV ΩP ΩL
] vere
Y*
ΩS*, veri
Y² Weber
|
30 illi... noctem ΩV] nam cum omnes in potenti illa nocte ΘH
Z*
3
|
31 et ΩV] ut
X, om. L
|
32 infimis ΩV
Rusch Weber
] infirmis Cava ΣT* ΠH L W* m
|
33 ab ]
om. S
|
34 altissimis
Cor1 Cor2
ΛL² Ω ΩV
Rusch
] + inferis ΩP ΩL
Weber
, inferioris
X
|
35 eundem ΩV
Rusch Weber
] eum Amiatinus
|
36 somnum ΩV ΩL ] sompnium
Cor1
ΩP , sonum
M*
|
37 eundem... dormientes] eodem somno conquiescerent
Z*
3 | v. 12-13]
Cor2:
« Hec littera Rabani planior est quod Egypti qui venerunt in noctem potentem id est impotenter eos flagellantem cum omnis simul dormitarent alii se in profundissimo loco videbant alii de altissimo cadere se putabant cum vel monsra horribilia in profundo cernebant vel de alto ruendo in spasmum vel extasim decidebant ».
|
Numérotation du verset
Sap. 17,14
aliquando monstrorum exagitabantur timore aliquando anime deficiebant traductione. Subitaneus enim illis et insperatus timor supervenerat
Numérotation du verset
Sap. 17,15
deinde si quis38 ex illis decidisset custodiebatur in carcere sine ferro reclusus.
38 quis ΩV] quicumque
Weber
Numérotation du verset
Sap. 17,16
Si enim rusticus quis erat aut pastor aut agri laborum operarius preoccupatus esset ineffugibilem39* sustinebat40 necessitatem41.
39 ineffugibilem
Cor1
(Rabanus)
Cor4
ΩV ΩP ΩL
Weber
, ineffabilem
M
, insefficabilem
cacogr Cor2*
, inefficabilem
Cor2
² ] ineffugabilem
Cava
ΛL ΠH
Amiatinus
Q Y Φ Z² ΨD ΩM
Rusch
|
40 sustinebat
Cor4
ΩV ΩP ΩL
Rusch Weber
] sustinebant L M ΘH Z
Cor2
|
41 necessitatem
Cor4
ΩV ΩP ΩL
Rusch Weber
] voce
Cor2
|
Numérotation du verset
Sap. 17,17
Una enim catena tenebrarum omnes erant colligati sive42 spiritus sibilans aut inter spissos arborum ramos43* avium sonus suavis aut vis aque decurrentis44 nimium
42 sive ΩV] sibi ΨD, sibi enim
Z*
|
43 arborum ramos X (
inv.
) Σ Γ ΩM ΩJ ΩV ΩS
Clementina
] ramos ΩP ΩL
Rusch Weber
|
44 aut vis]
om. Cava,
aut vox
X L,
aut ΩM | aut vis... decurrentis Cor2 ΩP ΩL
Rusch Weber
|
Numérotation du verset
Sap. 17,18
aut sonus validus precipitantium45 petrarum46 aut ludentium animalium cursus invisus aut mugientium valida bestiarum vox aut resonans de altissimis montibus echo deficientes faciebant47
45 precipitantium ΩM
Rusch
] precipitarum
G* Y*
ΘM*
S*
ΠH*3
Weber,
precipitatorum Σ, precipitatarum
G²
ΠH²
Amiatinus M² Y²
Φ ΘHM²
Z T W S²
Γ ΩS ΩJ ΩV
edd.
|
46 petrarum] saxorum Σ
|
47 faciebant ΩV ] faciebat
Weber
|
illos pre timore.
Numérotation du verset
Sap. 17,19
Omnis enim orbis terrarum limpido
illuminabatur48 lumine et non impeditis operibus continebatur.
48 illuminabatur
Cava X M²
Θ
Z* W² S
ΩJ ΩV ΩS
Rusch
] luminabatur
Weber,
luminabantur ΩM
Numérotation du verset
Sap. 17,20
Solis autem illis superposita erat gravis nox imago tenebrarum
que superventura illis erat. Ipsi ergo sibi erant graviores tenebre49.
49 tenebre
Cor1=Cor3
(Rabanus)
Cor2
Rusch
] tenebris ΩV ΩJ* (
rubr. sublin.)
ΩP ΩL
Weber
Capitulum 17
Numérotation du verset
Sap. 17,1
{t. 3
:
Erfurt, f. 44vb
; facsim., t. 2, p. 740b}
Magna enim sunt iudicia tua Domine1
1 Domine ΩV]
om. Weber
interl.|
quibus creaturam regis universam
et inenarrabilia verba tua
interl.|
quia qua abdita decrevisti nullus enarrare poterit
propter hec2 indisciplinate anime erraverunt.
2 hec] hoc ΩV
Weber
interl.|
quia scilicet creatorem suum credere et intelligere noluerunt
marg.|
MAGNA
ENIM. RABANUS. Mystice omnes persecutores Ecclesie Christi scelerum suorum tenebras patiuntur nec umquam securi esse possunt quos vexant rectores tenebrarum harum usque ad exteriores tenebras ubi erit fletus et stridor dentium. Unde: omnis qui male agit odit lucem etc. Hic Paulus: eratis aliquando tenebre nunc autem lux in Domino etc.
Numérotation du verset
Sap. 17,2
Cum3 enim persuasum habent iniqui
3 Cum] Dum ΩV
Weber
interl.|
Egyptii
posse dominari nationi sancte vinculis tenebrarum et longe noctis compediti inclusi sub tectis fugitivi perpetue providentie placuerunt4
4 placuerunt ΩV] iacuerunt
Cor2 Weber
interl.|
quia tenebras palpabiles passi sunt et merito peccatorum suorum et tenebrose oblivionis puniti
Numérotation du verset
Sap. 17,3
et dum putant se latere in obscuris peccatis tenebroso oblivionis velamento dispersi sunt paventes horrende et cum admiratione nimia perturbati.
Numérotation du verset
Sap. 17,4
Neque enim que continebat illos spelunca
{t. 3
:
Erfurt, f. 45ra
; facsim., t. 2, p. 741a}
sine timore et5 custodiebat quoniam sonitus descendens perturbabat illos et persone tristes illis apparentes pavorem6 prestabant.
5 et]
om.
ΩV
Weber
6 illis - apparentes pavorem]
inv.
ΩV
Weber
marg.|
NEQUE
ENIM etc. Semper enim tenebras comitatur horror et quanto minus discernit quis que circa se sunt tanto magis metuit undique adversa pavitans. Sic Egyptii triduo maximas tenebras patiebantur quas nec sol nec luna nec stelle potent illuminare et ubicumque iacebant nimio terrore pavebant. Quod autem dicit tristes personas eas terruisse potuit fieri ut demones aliqua fantasmata ingererent qui eos ad augmentum penarum exterrerent. Persecutores quoque fidei et veritatis circumdant tenebre peccatorum quia ignorant solem iustitie nec predicatores illustrant eos fulgore doctrine hos etiam sonitus descendens id est comminatio celestis perturbat et persone tristes id est demones quandoque torturi terrificant nec tamen agunt fructuose penitentiam sed desperantes thesaurizant sibi iram in die iudicii.
Numérotation du verset
Sap. 17,5
Et ignis quidem nulla vis poterat illis lumen prebere nec siderum limpide flamme illuminare poterant illam noctem horrendam
Numérotation du verset
Sap. 17,6
Apparebat autem illis subitaneus ignis timore plenus
interl.|
quia impios cruciat
et7 timore percussi8 illius que non videbatur faciei estimabant9 deteriora esse que non10* videbantur11.
7 et ΩV] ΩJ² (
in ras.)
8 percussi
Cor1
ΩV
Rusch Weber
] percussus
m,
perculsi
Clementina
9 estimabant ΩV] extimabant
Cor1
(omnes anti. et multi moderni)
10 non
G
Σ ΛL²
Z*
Γ ΩV
Ω
M ΩS ΩJ²
Ed1455
Rusch Cor4
(interponit) ]
om. Rusch Weber
| non videbantur ΩJ² (
in ras.)
11 et timore ... non videbantur]
Cor2
(item {.a.} habent omnes antiqui et multi moderni)
marg.|
TIMORE
PLENUS. Quia undique penas formidabant quanto enim sunt graviores dolores tanto maiores timentur horrores.
Numérotation du verset
Sap. 17,7
Et magice artis appositi erant derisus et sapientie gloria12 correctio13 cum contumelia.
12 gloria ΩV] glorie
Weber
13 correctio] correptio ΩV
Weber
marg.|
ET
MAGICE
ARTIS etc. RABANUS. Cum magi infructuose penitentiam sed desperantes thesaurizant sibi iram in die iudicii.
marg.|
ET
MAGICE
ARTIS etc. RABANUS. Cum magi in Egypto superati essent virtute14 signorum dixerunt digitus Dei est hic et qui paulo ante medicos se iactabant serpentes et cetera animalia metuebant. Sic quoque qui christianam derident religionem qui artes suas iactant sicut divini haruspices, heretici et schismatici licet doctores se simulent Christi potentia vincuntur et antiquum serpentem cum angelis suis sevum patientur inimicum.
14 virtute] virtutute
cacogr. Rusch
Numérotation du verset
Sap. 17,8
Illi enim qui promittebant timores et perturpationes15 se expellere16 ab anima languente hi cum derisu pleni17 timore languebant.
15 et perturpationes ΩV] turbationes
Weber
16 se expellere]
inv. Weber
17 pleni ΩV
²
]
om.
ΩV
*
Numérotation du verset
Sap. 17,9
Nam et si nihil eos18* ex monstris perturbabat transitu animalium et serpentium sibilatione commoti tremebundi peribant. Et aerem quem nulla ratione quis effugere posset negantes se videre
18 eos ΩS ΩJ ΩV
Ed1455
Ed1530
] illos ΩL
Rusch Weber,
hos
X,
nos
L
marg.|
ET
AEREM. RABANUS. Nimietatem timoris notat quem imminentibus penis redarguente conscientia patiuntur cum autem semper timida nequitia pavoris sui dat iudicium supplicio condemnata est.
Frequenter enim preoccupant pessima rearguente conscientia.19
19 Frequenter... conscientia
M² Z*
3 Θ ΩV
Ω ΩL
Rusch
]
om.
Ed1455
Weber
Numérotation du verset
Sap. 17,10
Cum sit enim timida nequitia data est in omnium condemnationem20.
20 data.. condemnationem
Cor4
ΩV ΩP
Rusch
] dat testimonium condemnata
Cor2
(Rabanus ita exponit quod
cum
semper
sit timida nequicia
pavoris sui dat iudicium suppliciis
condempnata
)
Cor4*(
non est talis littera neque similis nisi hec:
Cum sit enim timida nequitia data...
) Weber
interl.|
vel:
dat testimonium condemnata
Semper enim presumit
interl.|
extollitur
seva21 perturbata22 conscientia.
21 seva ΩV
Rusch Weber
] prava ΩS
22 perturbata Ω ΩV
Ed1455
Rusch
] conturbata ΩP
Weber
interl.|
que non habet tranquillitatis serenitatem
Numérotation du verset
Sap. 17,11
Nihil enim est timor
interl.|
quasi presumptio comprimitur
nisi presumptionis adiutorium
interl.|
medicamentum
proditio cogitationis auxiliorum.
marg.|
PRODITIO
COGITATIONIS etc. Timor scilicet prodit infirmitatem superbientis qui vana spe auxiliorum se extollit cogitando cum posse se sperat quos efficere non potest vel possit et dum virtus minor est valitudo rerum quas extrinsecus patitur maiorem putat esse potentiam. Hoc in persecutoribus fidelium frequenter evenit qui se potentes estimant cum sanctos cruciant potentia eorum victi mentis angustia contristati cognoscunt se non posse quod cupiebant et maiorem esse fortitudinem Dei qui sic vincit in militibus suis.
Numérotation du verset
Sap. 17,12
Et dum ab intro23 minor est exspectatio24 maiorem putat25* potentiam26
23 intro Ω ΩV ΩP
Rusch Weber
] intus Cava ΘHAM Z* m Cor2
Ed1455
Clementina
24 exspectatio ΩV] + eius ΦP ΘHAM1
Z*
25 putat Z* Cor1 (Rabanus) Cor2 Cor4 ΩV
Weber
] computat X L Φ Z² ΨD ΩP
Ed1455
Rusch Clementina
26 potentiam
Cor1
(Rabanus)
Cor2
Ω ΩV
Rusch
] scientia
L,
scientiam ΩP
Weber
, in scientiam
Clementina *
(
Ed1592* Ed1593* Ed1598
*), inscientiam
Clementina ²,
concientiam ΠH
T W S
, providentiam
X,
interl.|
vel:
audaciam
eius27 cause de qua tormentum28 prestat.
27 eius
Cor2
ΩV ΩP
Rusch Weber
] huius
X
28 tormentum ΘM (al.) ΩV
Rusch Weber
] tormenta ΛL , augmentum ΘAM
Numérotation du verset
Sap. 17,13
Illi autem qui impotentem29
29 impotentem Cor2*
Weber
] in potentem Cor1 (Rabanus) Cor2² ΩV
Ed1455
necnon et multi alii codices ubi non distinguuntur verba
interl.|
vel horrendam
venere30* noctem31 et32 ab infimis33 et ab34 altissimis35 supervenientem eundem36 somnum37 dormientes 38
30 venere
Cor1
(Rabanus)
Cor2
ΩS² ΩJ ΩV ΩP ΩL
Ed1455
] vere
Y*
ΩS*, veri
Y² Weber
31 illi... noctem ΩV] nam cum omnes in potenti illa nocte ΘH
Z*
3
32 et ΩV] ut
X, om. L
33 infimis ΩV
Rusch Weber
] infirmis Cava ΣT* ΠH L W* m
34 ab ]
om. S
35 altissimis
Cor1 Cor2
ΛL² Ω ΩV
Rusch
] + inferis ΩP ΩL
Weber
, inferioris
X
36 eundem ΩV
Rusch Weber
] eum Amiatinus
37 somnum ΩV ΩL ] sompnium
Cor1
ΩP , sonum
M*
38 eundem... dormientes] eodem somno conquiescerent
Z*
3 | v. 12-13]
Cor2:
« Hec littera Rabani planior est quod Egypti qui venerunt in noctem potentem id est impotenter eos flagellantem cum omnis simul dormitarent alii se in profundissimo loco videbant alii de altissimo cadere se putabant cum vel monsra horribilia in profundo cernebant vel de alto ruendo in spasmum vel extasim decidebant ».
marg.|
ILLI
AUTEM etc. Egyptii scilicet horrore tenebrarum circumdati nec invigilantes nec dormientes quiescere poterant quia horrendis monstris et visionibus et terrore nimio circumdabantur nec secedendi dabatur facultas quia sine compede et catena ferrea carcere tamen tenebrarum claudebantur. Unde: tribus diebus nemo vidit fratrem suum nec movit se de loco suo in quo erat.
marg.|
Undique miseri cruciabantur quicquid auribus vel oculis vel quolibet sensu percipiebant tamquam periculosum formidabant.
Numérotation du verset
Sap. 17,14
aliquando monstrorum exagitabantur timore aliquando anime deficiebant traductione.
{t. 3
:
Erfurt, f. 45rb
; facsim., t. 2, p. 741b}
Subitaneus enim illis et insperatus timor supervenerat
Numérotation du verset
Sap. 17,15
deinde si quis39 ex illis decidisset custodiebatur in carcere sine ferro reclusus.
39 quis ΩV] quicumque
Weber
Numérotation du verset
Sap. 17,16
Si enim rusticus quis erat aut pastor aut agri laborum operarius preoccupatus esset ineffugibilem40* sustinebat41 necessitatem42.
40 ineffugibilem
Cor1
(Rabanus)
Cor4
ΩV ΩP ΩL
Weber
, ineffabilem
M
, insefficabilem
cacogr Cor2*
, inefficabilem
Cor2
² ] ineffugabilem
Cava
ΛL ΠH
Amiatinus
Q Y Φ Z² ΨD ΩM
Rusch
41 sustinebat
Cor4
ΩV ΩP ΩL
Rusch Weber
] sustinebant L M ΘH Z
Cor2
42 necessitatem
Cor4
ΩV ΩP ΩL
Rusch Weber
] voce
Cor2
Numérotation du verset
Sap. 17,17
Una enim catena tenebrarum omnes erant colligati sive43 spiritus sibilans aut inter spissos arborum ramos44* avium sonus suavis aut vis aque decurrentis45 nimium
43 sive ΩV] sibi ΨD, sibi enim
Z*
44 arborum ramos X (
inv.
) Σ Γ ΩM ΩJ ΩV ΩS
Ed1455
Clementina
] ramos ΩP ΩL
Rusch Weber
45 aut vis]
om. Cava,
aut vox
X L,
aut ΩM | aut vis... decurrentis Cor2 ΩP ΩL
Rusch Weber
Numérotation du verset
Sap. 17,18
aut sonus validus precipitantium46 petrarum47 aut ludentium animalium cursus invisus aut mugientium valida bestiarum vox aut resonans de altissimis montibus echo deficientes faciebant48
46 precipitantium ΩM
Rusch
] precipitarum
G* Y*
ΘM*
S*
ΠH*3
Weber,
precipitatorum Σ, precipitatarum
G²
ΠH²
Amiatinus M² Y²
Φ ΘHM²
Z T W S²
Γ ΩS ΩJ ΩV
edd.
47 petrarum] saxorum Σ
48 faciebant ΩV ] faciebat
Weber
interl.|
vel:
faciebat
illos pre timore.
Numérotation du verset
Sap. 17,19
Omnis enim orbis terrarum limpido
interl.|
id est claro
illuminabatur49 lumine et non impeditis operibus continebatur.
49 illuminabatur
Cava X M²
Θ
Z* W² S
ΩJ ΩV ΩS
Rusch
] luminabatur
Weber,
luminabantur ΩM
marg.|
OMNIS
ENIM
ORBIS. Quasi: impii erant in tenebris. Sed ubicumque habitabant filii Israel lux erat.
Numérotation du verset
Sap. 17,20
Solis autem illis superposita erat gravis nox imago tenebrarum
interl.|
cordis vel inferni
que superventura illis erat. Ipsi ergo sibi erant graviores tenebre50.
50 tenebre
Cor1=Cor3
(Rabanus)
Cor2
Rusch
] tenebris ΩV ΩJ* (
rubr. sublin.)
ΩP ΩL
Weber
marg.|
IMAGO
TENEBRARUM. Graviores sunt tenebre spirituales corporalibus quia ducunt homines ad exteriores tenebras ubi erit fletus et stridor dentium quas Egyptie tenebre figurant. Sicut enim corpora ibi nullo bono operi utilia ita et hic anime simul et corpora eterno carcere damnantur ubi nec ratio nec locus nec tempus est operandi.
Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Sap. Capitulum 17), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 13/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=31&chapitre=31_17)
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Sap. Capitulum 17), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 13/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=31&chapitre=31_17)
Notes :