Capitulum 13
Numérotation du verset
Mc. 13,1
Et cum egrederetur de templo
ait illi unus ex discipulis suis: Magister, aspice1 quales lapides et quales structure.
1 aspice ΩJ ΩL
Li447@
ΩS
Rusch Weber
] + has
Li447
Numérotation du verset
Mc. 13,2
Et respondens Iesus2 ait illi: Vides has omnes magnas edificationes?
2 Iesus
Rusch
]
om.
ΩS
Non relinquetur lapis super lapidem qui non destruatur.
Numérotation du verset
Mc. 13,3
Et cum sederet in monte Olivarum3
3 Olivarum
Cas239
ΩL
] Oliveti ΩS
contra templum
interrogabant eum separatim4 Petrus et Iacobus et Ioannes et Andreas:
4 eum separatim]
inv.
ΩS
Numérotation du verset
Mc. 13,4
Dic nobis quando hec5 fient et quod signum erit quando hec omnia6 incipient consummari?
5 hec ΩS
Rusch
] ista
Cas239 Li447@
ΩJ ΩL
Weber
|
6 hec omnia ΩJ ΩL ΩS
Rusch Weber
] omnia ista
Li447@
|
Numérotation du verset
Mc. 13,5
Et respondens Iesus cepit illis dicere7: Videte ne quis vos seducat.
7 illis dicere ΩS
Rusch
]
inv. Li447 Li447@
ΩJ ΩL
Weber
Numérotation du verset
Mc. 13,6
Multi enim venient in nomine meo dicentes: Quia ego sum et multos seducent8.
8 multos seducent
Rusch
]
inv.
ΩS
Numérotation du verset
Mc. 13,7
Cum autem audieritis9 bella
9 autem audieritis ΩS
Li447@
] audieritis
Rusch,
cum
Li447
,
inv. Cas239
ΩJ ΩL
Weber
et opiniones bellorum
ne timueritis. Oportet enim
hec10 fieri sed nondum finis11.
10 hec
Cava Cas239
ΩS
Clementina
]
om.
ΩL
Weber
|
11 finis
Li447 Li447@
ΩL
Rusch Weber
] est
praem. Kells Wordsworth (L R) Cor2,
+ est ΩJ, statim
praem.
ΩS
|
Numérotation du verset
Mc. 13,8
Exsurget enim12
12 enim ΩS
Rusch
] autem
Li447 Li447@
ΩJ ΩL
Weber
gens contra13 gentem et regnum super14 regnum. Et erunt15 terremotus per loca et fames.
13 contra
Li447 Li447@
ΩS
Rusch Weber
] super
Cas239
ΩJ ΩL
|
14 super
Cas239
ΩJ ΩL ΩS
Rusch Weber
] contra
Li447 Li447@
|
15 erunt
Cas239
ΩL] erit ΩS
|
Initium dolorum hec.
Numérotation du verset
Mc. 13,9
Videte autem vosmetipsos.
Tradent enim vos in conciliis16 et in synagogis17 vapulabitis, et ante reges et presides18 stabitis propter me in testimonium illis.
16 conciliis] consiliis ΩS
|
17 synagogis] + suis ΩS
|
18 reges et presides
Li447 Li447@
ΩS
Rusch
]
inv.
ΩJ ΩL
Weber
|
Numérotation du verset
Mc. 13,10
Et in omnes gentes19
19 gentes
Li447@
ΩJ ΩL ΩS
Rusch Weber
]
om. Li447
primum oportet predicari evangelium.
Numérotation du verset
Mc. 13,11
Et cum duxerint vos tradentes
nolite precogitare
quid loquamini
sed quod datum fuerit vobis20
20 fuerit vobis ΩJ
Li447 Li447@
ΩS
Rusch
]
inv.
ΩL
Weber
in illa hora, id loquimini. Non enim vos estis21 loquentes sed Spiritus sanctus.
21 vos estis ΩS
Rusch Weber
]
inv. Li447 Li447@
ΩJ ΩL
Numérotation du verset
Mc. 13,12
Tradet autem frater fratrem in mortem
et pater filium,
et consurgent filii in parentes et morte afficient eos22.
22 afficient eos]
inv.
ΩS
Numérotation du verset
Mc. 13,13
Et eritis odio omnibus hominibus23* propter nomen meum.
23 hominibus
Wordsworth (B D) Cor2 Catena (Li447 Li447@)
ΩS] gentibus
Cava
,
om. Rusch
Qui autem sustinuerit in finem hic salvus erit.
Numérotation du verset
Mc. 13,14
Cum autem videritis abominationem desolationis
stantem ubi non debet.
Qui legit intelligat.
Tunc qui in Iudea sunt fugiant in montes
Numérotation du verset
Mc. 13,15
et qui super24 tectum ne25 descendat in domum, nec introeat ut tollat26 quid de domo sua.
24 super] supra ΩS
|
25 ne
Li447
ΩL ΩS
Weber
] non
Li447@
ΩJ
Rusch
|
26 introeat ut tollat
Li447@
ΩJ ΩL ΩS
Weber
] introeant ut tollant
Rusch
|
Numérotation du verset
Mc. 13,16
Et qui in agro erit non revertatur retro tollere vestimentum suum.
Numérotation du verset
Mc. 13,17
Ve autem pregnantibus
et nutrientibus in illis diebus.
Numérotation du verset
Mc. 13,18
Orate ergo27 ut28 hieme non fiant.
27 ergo
Li447 Li447@
ΩS] vero ΩJ ΩL
Rusch Weber
|
28 ut
Li447 Li447@
] + in ΩS
|
Numérotation du verset
Mc. 13,19
Erunt enim29
29 enim Li447 Li447@
Rusch
Clementina Weber] autem ΩS
dies illi tribulationis30 tales quales non fuerunt ab initio creature quam condidit Deus usque nunc neque fient.
30 tribulationis
Catena@ (Li447 Mt366 V10650)
ΩJ ΩL ΩS
Rusch
] tribulationes
Clementina Weber
Numérotation du verset
Mc. 13,20
Et nisi breviasset Dominus dies31
31 breviasset Dominus dies
Li447 Li447@
] abbreviasset dies illos (=
Wordsworth
:
B G To22 O T
) Dominus ΩS (
hapax)
non fuisset salva omnis caro. Sed propter electos quos elegit breviavit dies32.
32 dies] + Dominus ΩS (
hapax)
Numérotation du verset
Mc. 13,21
Et tunc si quis vobis dixerit: Ecce hic est Christus, ecce illic, ne33 credideritis34.
33 ne] non ΩS
Cas574
|
34 credideritis ΩJ ΩL ΩS
Catena Cas574
Rusch Weber
] credid<er>itis
Li447@
|
Numérotation du verset
Mc. 13,22
Exsurgent enim pseudochristi et pseudo prophete et dabunt signa et portenta35 ad seducendos si fieri potest36 etiam37 electos.
35 portenta
Cor2
(
PORTENTA,
non
PRODIGIA
) ΩJ ΩL
Rusch Weber
] prodigia et
Kells,
prodigia
Li447 Li447@ Cas574,
prodigia vel
praem.
ΩS
|
36 fieri potest
Wordsworth
(
D R
)
Webr (D) Li447 Li447@ Cas574
Rusch Clementina
]
inv.
ΩJ ΩL
Weber
|
37 etiam
Li447
ΩJ
Cas574
Rusch Weber
] et
Li447@
|
Numérotation du verset
Mc. 13,23
Vos ergo videte. Ecce predixi vobis omnia.
Numérotation du verset
Mc. 13,24
Sed in illis diebus38 post tribulationem illam
38 illis diebus ΩJ ΩL ΩS
Cas574
Rusch Weber
]
inv. Li447 Li447@
sol contenebrabitur39
39 contenebrabitur ΩJ ΩL ΩS
Rusch Weber
] contenebratur
Li447@
et luna non dabit splendorem suum,
Numérotation du verset
Mc. 13,25
et stelle celi erunt40 decidentes41
40 stelle celi – erunt Cas574 Wordsworth] inv. Wordsworth (B C P9389 J K L To22 T V X* Z) Weber
|
41 decidentes
Cas574
] cadentes ΩS (
hapax)
|
et virtutes que sunt in celis42 movebuntur.
42 celis
Li447
ΩL ΩS
Cas574
Rusch Weber
] celo
Li447@
Numérotation du verset
Mc. 13,26
Et tunc videbunt Filium hominis venientem in nubibus43 cum virtute magna44* et gloria.
43 nubibus Cas574 Rusch Weber] + celi Wordsworth (D L) Cor2 ΩS
|
44 magna
Kells Li447 Li447@ Cas574
ΩS] multa ΩL
Rusch Weber
|
Numérotation du verset
Mc. 13,27
Et tunc mittet angelos suos et congregabit45 electos suos46
45 congregabit] + multos ΩS (
rubr. cancel.)
(
hapax)
|
46 suos] om. Cas574
|
a quatuor ventis a summo terre usque ad summum celi.
Numérotation du verset
Mc. 13,28
A ficu autem discite parabolam.
Cum iam ramus eius tener fuerit et nata fuerint folia
cognoscitis quia in proximo47 sit48* estas.
47 proximo] proxima
Cas574
|
48 sit ΩJ ΩL
Li447 Li447@
Weber
] est
Cas574 Rusch
|
Numérotation du verset
Mc. 13,29
Sic et vos cum videritis hec fieri scitote quia49 in proximo sit in ostiis.
49 quod ΩJ ΩL ΩS
Weber
] quia
Wordsworth (D G) Sarum Li447 Li447@ Rusch
Numérotation du verset
Mc. 13,30
Amen dico vobis quoniam non transibit50 generatio hec51
50 transibit] peribit ΩS
|
51 hec] ista ΩS
|
donec omnia ista52 fiant.
52 omnia ista] hec omnia ΩS
Numérotation du verset
Mc. 13,31
Celum et terra transibunt, verba autem mea non transibunt53.
53 transibunt] transient ΩS
Numérotation du verset
Mc. 13,32
De die autem illa54
54 illa
CorS2
ΩJ
Li447@
ΩS
Rusch
] illo ΩL
Weber
vel55 hora nemo scit: neque angeli in celo neque filius,
55 vel ΩJ ΩL ΩS
Weber
] et
Li447 Li447@ Rusch
nisi Pater.
Numérotation du verset
Mc. 13,33
Videte, vigilate
et orate. Nescitis enim56 quando tempus sit.
56 enim
Li447 Li447@
] ergo ΩS
Numérotation du verset
Mc. 13,34
Sicut57 homo
57 Sicut
Li447 Li447@
] + enim ΩS
qui peregre profectus reliquit domum suam
et dedit servis suis potestatem cuiusque operis
et ianitori
precepit58 ut vigilet.
58 precepit
Weber (P) Li447 Li447@
ΩS
Clementina
] precipit Φ, precipiat ΩL
Weber
Numérotation du verset
Mc. 13,35
Vigilate ergo,
nescitis enim quando Dominus domus59 veniat, sero an media nocte,
59 Dominus
Li447 Rusch
] + domus ΩJ ΩL
Li447@
Weber
an gallicantu, an mane,
Numérotation du verset
Mc. 13,36
ne cum venerit repente inveniat vos dormientes.
Numérotation du verset
Mc. 13,37
Quod autem vobis dico60
60 vobis dico]
inv.
ΩS
omnibus dico: Vigilate.
Capitulum 13
Numérotation du verset
Mc. 13,1
Et cum egrederetur de templo
interl.|
facto ostendens que verbo ostenderat
marg.|
ET
CUM
EGREDERETUR. BEDA. Recedente de templo Domino omnia legis edificia et compositio mandatorum ita destructa est, ut nihil a Iudeis impleri possit, et capite sublato universa inter se membra compugnent.
marg.|
{Rusch, t. 4: Erfurt, f. 982va ; facsim., p. 124a} Apte post laudatam in paupercula muliere Ecclesie devotionem de templo egreditur, quia fundata ingentibus Christi Ecclesia, Iudea sue perfidie penas erat luitura et edificia ruitura.
ait illi {Rusch, t. 4: Erfurt, f. 982va ; facsim., p. 124a} unus ex discipulis suis: Magister, aspice1 quales lapides et quales structure.
1 aspice ΩJ ΩL
Li447@
ΩS
Ed1455
Rusch Weber
] + has
Li447
interl.|
HIERONYMUS. Que enumerat potius spernenda sunt quam tractanda
Numérotation du verset
Mc. 13,2
Et respondens Iesus2 ait illi: Vides has omnes magnas edificationes?
2 Iesus
Rusch
]
om.
ΩS
marg.|
VIDES etc. Divinitus autem procuratum est, ut patefacta per orbem fidei evangelice gratia, ipsum templum cum cerimoniis tolleretur, ne forte aliquis parvulus adhuc ac lactens in fidea, si videret manere illa a prophetis facta a Domino instituta, admirando sanctum seculare, paulatim ad iudaismum relaberetur. Aufertur ergo umbra et palmam tenet veritas per orbem declarata.
a Cf. 1Cor. 3, 1-2: « Tamquam parvulis in Christo, lac vobis potum dedi, non escam: nondum enim poteratis: sed nec nunc quidem potestis: adhuc enim carnales estis ».
Non relinquetur lapis super lapidem qui non destruatur.
marg.|
HIERONYMUS. Prenuntiat cladem novissimi temporis, id est destructionem templi cum plebe et littera sua, de qua:
Lapis super lapidem non relinquetur
, id est testimonia prophetarum super eos in quos Iudei retorquebant ea ut in Esdram, in Zorobabel, in Machabeos.
Numérotation du verset
Mc. 13,3
Et cum sederet in monte Olivarum3
3 Olivarum
Cas239
ΩL
Ed1455
] Oliveti ΩS
interl.|
de ruina templi et excidio gentis disputans
marg.|
ET
CUM
SEDERET. BEDA. Mystice in sanctis quietus manet, dum superborum detestatur amentiam. Mons enim Olivarum fructiferam Ecclesie celsitudinem significat. Mons ille non infructuosas arbores sed oliveta gignit4 quibus lumen alitur, umbra fugatur, requies lassis tribuitur, infirmitas solvitur.
4 gignit] gingnit
cacogr. Rusch
contra templum
interl.|
ipse situs corporis congruit verbis
interl.|
quia predixerat omnia esse destruenda, discipuli secreto tempus et signa destructionis querunt: ET CUM SEDERET IN MONTE
interrogabant eum separatim5 Petrus et Iacobus et Ioannes et Andreas:
5 eum separatim]
inv.
ΩS
Numérotation du verset
Mc. 13,4
Dic nobis quando hec6 fient et quod signum erit quando hec omnia7 incipient consummari?
6 hec ΩS
Rusch
] ista
Cas239 Li447@
ΩJ ΩL
Ed1455
Weber
7 hec omnia ΩJ ΩL ΩS
Ed1455
Rusch Weber
] omnia ista
Li447@
Numérotation du verset
Mc. 13,5
Et respondens Iesus cepit illis dicere8: Videte ne quis vos seducat.
8 illis dicere ΩS
Rusch
]
inv. Li447 Li447@
ΩJ ΩL
Ed1455
Weber
marg.|
ET
RESPONDENS. BEDA. A tempore dominice passionis in populo Iudeorum qui latronem seditiosum elegerunt, Christum salvatorem abiecerunt nec bella hostium nec seditiones civium cessaverunt. Sed apostoli, ne his adventantibus terreantur et, ne Hierosolymam Iudeamque deserant, admonentur quia non statim finis. In quadragesimum enim annum desolatio provincie et ultimum urbis ac templi excidium protelatum est.
Numérotation du verset
Mc. 13,6
Multi enim venient in nomine meo dicentes: Quia ego sum et multos seducent9.
9 multos seducent
Rusch
]
inv.
ΩS
marg.|
MULTI
ENIM
VENIENT. Imminente excidio,
multi
venerunt qui se esse Christos et iam tempus libertatis adesse mentirentur.
Multi
etiam in Ecclesia temporibus apostolorum inter cetera diem Domini instare minati sunt.
Multi
in nomine Christi venere Antichristi quorum primus Simon Magus cui auscultabant omnes qui erant in Samaria a minimo usque ad maximum dicentes: Hic est virtus Dei que vocatur magna eo quod multo tempore magicis artibus dementasset eos.b
b Cf.
Beda Venerabilis,
In Marci evangelium expositio, lib. 4, cap. 13.5-6, CCSL 120/3, p. 596.45-55.
Numérotation du verset
Mc. 13,7
Cum autem audieritis10 bella
10 autem audieritis ΩS
Li447@
] audieritis
Rusch,
cum
Li447
,
inv. Cas239
ΩJ ΩL
Ed1455
Weber
interl.|
hostium
et opiniones bellorum
interl.|
seditiones civium
ne timueritis. Oportet enim
interl.|
vel:
autem
hec11 fieri sed nondum finis12.
11 hec
Cava Cas239
ΩS
Clementina
]
om.
ΩL
Ed1455
Weber
12 finis
Li447 Li447@
ΩL
Ed1455
Rusch Weber
] est
praem. Kells Wordsworth (L R) Cor2,
+ est ΩJ, statim
praem.
ΩS
Numérotation du verset
Mc. 13,8
Exsurget enim13
13 enim ΩS
Ed1455
Rusch
] autem
Li447 Li447@
ΩJ ΩL
Weber
marg.|
EXSURGET
ENIM. BEDA. Hec omnia ante ultimos et acerbissimos dolores quibus omnis vastata est provincia tempore iudaice seditionis constat ad litteram contigisse. Potest vero regnum super regnum, et pestilentie eorum quorum sermo serpit ut cancer, et fames audiendi verbum Dei, et commotio universe terre, et a vera fide separatio, in hereticis magis intelligi qui contra se {Rusch, t. 4: Erfurt, f. 982vb ; facsim., p. 124b} invicem dimicantes Ecclesie victoriam faciunt.
gens contra14 gentem et regnum super15 regnum. Et erunt16 terremotus per loca et fames.
14 contra
Li447 Li447@
ΩS
Ed1455
Rusch Weber
] super
Cas239
ΩJ ΩL
15 super
Cas239
ΩJ ΩL ΩS
Ed1455
Rusch Weber
] contra
Li447 Li447@
16 erunt
Cas239
ΩL] erit ΩS
interl.|
Lucasc: «terremotus magni erunt per loca et pestilentie et fames».
c Lc. 21, 11.
Initium dolorum hec.
Numérotation du verset
Mc. 13,9
Videte autem vosmetipsos.
marg.|
VIDETE
AUTEM. BEDA. Quare hec omnia inferantur dicit:
Videte
etc. Ea enim vel sola vel maxima causa est excidii, quia post occisionem Domini nominis quoque ac fidei precones simul et confessores impia crudelitate vexabant.
Tradent enim vos in conciliis17 et in synagogis18 vapulabitis, et ante reges {Rusch, t. 4: Erfurt, f. 982vb ; facsim., p. 124b} et presides19 stabitis propter me in testimonium illis.
17 conciliis] consiliis ΩS
18 synagogis] + suis ΩS
19 reges et presides
Li447 Li447@
ΩS
Rusch
]
inv.
ΩJ ΩL
Ed1455
Weber
interl.|
constantes animos tam bona causa dabit
Numérotation du verset
Mc. 13,10
Et in omnes gentes20
20 gentes
Li447@
ΩJ ΩL ΩS
Ed1455
Rusch Weber
]
om. Li447
marg.|
HIERONYMUS. Ut clamet Ecclesiad: «A finibus terre ad te, Domine, clamavi»
d Cf. Ps. 60, 3.
marg.|
ET
IN
OMNES
GENTES. BEDA. Quia noverat Dominus corda discipulorum de perditione sue gentis tristanda hoc modo consolatur ut sciant amissis Iudeis se socios regni celestis ex toto orbe habituros. Sicut enim ecclesiastice historie testantur, multo ante excidium Iudee, omnes apostoli ad predicandum evangelium per totum orbem sunt dispersi exceptis Iacobo Zebedei et Iacobo fratre Domini qui prius in Iudea pro verbo evangelii sanguinem fuderunte.
e Cf. Act. 12, 1-2: « Eodem autem tempore misit Herodes rex manus, ut affligeret quosdam de Ecclesia. Occidit autem Iacobum fratrem Ioannis gladio ».
primum oportet predicari evangelium.
interl.|
quasi ne de perditione vestre gentis tristemini qui socios de omnibus gentibus estis habituri
Numérotation du verset
Mc. 13,11
Et cum duxerint vos tradentes
interl.|
ante presides
nolite precogitare
interl.|
voluntatem tantum offerte, ego loquar qui sum in vobis et gratia Spiritus sancti in respondendo aderit
quid loquamini
interl.|
ante presides
sed quod datum fuerit vobis21
21 fuerit vobis ΩJ
Li447 Li447@
ΩS
Rusch
]
inv.
ΩL
Ed1455
Weber
interl.|
a Spiritu
in illa hora, id loquimini. Non enim vos estis22 loquentes sed Spiritus sanctus.
22 vos estis ΩS
Ed1455
Rusch Weber
]
inv. Li447 Li447@
ΩJ ΩL
interl.|
«Quod continet omnia scientiam habet vocis»f
f Sap. 1, 7.
Numérotation du verset
Mc. 13,12
Tradet autem frater fratrem in mortem
interl.|
hoc in persecutionibus frequenter visum est
et pater filium,
interl.|
non est eorum fide affectus quorum diversa est fides
et consurgent filii in parentes et morte afficient eos23.
23 afficient eos]
inv.
ΩS
Numérotation du verset
Mc. 13,13
Et eritis odio omnibus hominibus24* propter nomen meum.
24 hominibus
Wordsworth (B D) Cor2 Catena (Li447 Li447@)
ΩS] gentibus
Cava
,
om. Rusch
interl.|
tam bona constanter causa tuenda fuit
interl.|
non enim martyrem facit pena sed causag
g
¶FonsG Cf. v. g. Glossa ordinaria
(Ps. 34, 23)
[Strasbourg, 1481, t. 2, facsim. p. 496a ; P106 (f. 145r)] : «AUGUSTINUS. Pena similis sceleratis sed non causa. Martyrem
enim
(om. P106)
non facit pena sed causa » ; cf. Glossa ordinaria (
Rm. 8, 36
) <ex quo>
Glossa media
(Rm. 8, 36)
; <ex quibus>
Glossa magna (
Ps. 34, 23
; cf.
Ps. 68, 5.VI
;
Rm. 8, 36)
et passim ;
<cuius fons> Augustinus Hipponensis, Contra Cresconium, lib. 3, c. 47, § 51, CSEL 52, p. 459.13 : « acceptatum est, rescriptum est, quid aliud, nisi quod pars donati iam sciret se ad illam poenam aurariam cum ceteris haereticis pertinere, cum quibus propter communionem talis persecutionis aut communem se deputet habere iustitiam aut, si non deputat, non se ideo iactet iustam, quia ea poena coercetur, qua coerceri et eas haereses uidet quas concedit iniustas, et tandem intellegat, quod christi martyrem non facit poena sed causa, nos autem usque adeo saeuos persecutores esse arguat, ut nec post imperiale rescriptum aurum illud fisco crispinus expenderit, indulgentiam illi catholicis episcopis impetrantibus, et nunc inter ipsas etiam recentissimas leges proscriptionem uestris episcopis comminantes in re propria securus sedeat et catholici clerici inter manus circumcellionum clericorum que uestrorum domos, uictum, salutem ac lumen corporis pendant » ; Augustinus Hipponensis, Sermones ad populum, sermo 53A (= Morin 11), § 13, CCSL41Aa, p. 122.277 : « Martyrem non facit poena, sed causa: prius eligat causam, et securus sufferat poenam » ; sermo 328 auctus (= Lambot 13), ed. RevBén. 51, p. 19.134 ; sermo 331, PL 38, 1460.6. [MM2023]
<cuius fons> Augustinus Hipponensis, Contra Cresconium, lib. 3, c. 47, § 51, CSEL 52, p. 459.13 : « acceptatum est, rescriptum est, quid aliud, nisi quod pars donati iam sciret se ad illam poenam aurariam cum ceteris haereticis pertinere, cum quibus propter communionem talis persecutionis aut communem se deputet habere iustitiam aut, si non deputat, non se ideo iactet iustam, quia ea poena coercetur, qua coerceri et eas haereses uidet quas concedit iniustas, et tandem intellegat, quod christi martyrem non facit poena sed causa, nos autem usque adeo saeuos persecutores esse arguat, ut nec post imperiale rescriptum aurum illud fisco crispinus expenderit, indulgentiam illi catholicis episcopis impetrantibus, et nunc inter ipsas etiam recentissimas leges proscriptionem uestris episcopis comminantes in re propria securus sedeat et catholici clerici inter manus circumcellionum clericorum que uestrorum domos, uictum, salutem ac lumen corporis pendant » ; Augustinus Hipponensis, Sermones ad populum, sermo 53A (= Morin 11), § 13, CCSL41Aa, p. 122.277 : « Martyrem non facit poena, sed causa: prius eligat causam, et securus sufferat poenam » ; sermo 328 auctus (= Lambot 13), ed. RevBén. 51, p. 19.134 ; sermo 331, PL 38, 1460.6. [MM2023]
Qui autem sustinuerit in finem hic salvus erit.
interl.|
finis, non pugna, coronat
Numérotation du verset
Mc. 13,14
Cum autem videritis abominationem desolationis
interl.|
Antichristum, vel imaginem Adriani vel Cesaris
marg.|
CUM
AUTEM
VIDERITIS etc. BEDA. Potest abominatio intelligi, vel Antichristus, vel imago Cesaris quam Pilatus in templo posuit, vel statua Adriani equestris que in ipso sancto sanctorum loco multo tempore stetit. Abominatio quoque secundum Scripturam idolum nuncupatur, et ideo addit desolationis, quia in desolato templo atque deserto idolum positum est.
marg.|
BEDA. Iuxta spiritualem sensum cum viderimus abominationem desolationis stare ubi non debet, id est hereses et flagitia regnare in eis qui celestibus mysteriis sunt consecrati, cum operantes iniquitatem, loquentes mendacium, viros sanguinum et dolosos pacem fidelium turbare perpendimus.
Tunc qui in Iudea
, id est in confessione vere fidei persistimus, ad montes fugiamus, id est ad culmina virtutum.
Tunc qui super tectum
, qui scilicet excedit animo carnalia, et tamquam in aura libera spiritualiter vivit, non descendat in domum ad infimos scilicet actus pristine conversationis, ut ea que reliquerat mundi desideria carnisve repetat. Domus enim nostra vel hic mundus vel caro in qua degimus.
stantem ubi non debet.
interl.|
Mattheus in loco sancto qui idem est, quia in loco sancto abominatio stare non debet
Qui legit intelligat.
interl.|
prophetas qui hoc predixerunt
Tunc qui in Iudea sunt fugiant in montes
marg.|
TUNC
QUI
IN
IUDEA etc. BEDA. Hec facta sunt cum appropinquante romano bello et Iudee exterminio qui in provincia erant Christiani admoniti oraculo - ut Ecclesiastica narrat historia - trans Iordanem secedentes, sub Agrippe regno manebant ad tempus in Pella civitate, qui cum ea que sibi obtemperare voluit parte Iudeorum semper parebat imperio Romanorum.
Numérotation du verset
Mc. 13,15
et qui super25 tectum ne26 descendat in domum, nec introeat ut tollat27 quid de domo sua.
25 super] supra ΩS
26 ne
Li447
ΩL ΩS
Ed1455
Weber
] non
Li447@
ΩJ
Rusch
27 introeat ut tollat
Li447@
ΩJ ΩL ΩS
Ed1455
Weber
] introeant ut tollant
Rusch
Numérotation du verset
Mc. 13,16
Et qui in agro erit non revertatur retro tollere vestimentum suum.
Numérotation du verset
Mc. 13,17
Ve autem pregnantibus
marg.|
VE
AUTEM
PREGNANTIBUS. Quia vel uteri pondere vel filiorum sarcina gravate fugere non poterunt. Unde in libro Historiarum legitur {Rusch, t. 4: Erfurt, f. 983ra ; facsim., p. 125a} uxorem Ionathe turbatam fuga, filium sinu suo lapsum recepisse perpetuo claudumh.
h Cf. 2 Rg. (2Sm.) 4, 4.
{Rusch, t. 4: Erfurt, f. 983ra ; facsim., p. 125a} et nutrientibus in illis diebus.
Numérotation du verset
Mc. 13,18
Orate ergo28 ut29 hieme non fiant.
28 ergo
Li447 Li447@
ΩS] vero ΩJ ΩL
Ed1455
Rusch Weber
29 ut
Li447 Li447@
] + in ΩS
interl.|
Mattheus autemi: «Orate autem ut non fiat fuga vestra hieme vel sabbato».
i Mt. 24, 20.
marg.|
ORATE
AUTEM. HIERONYMUS. Ut non fiat fuga vestra hieme vel sabbato.
marg.|
ISIDORUS. Ne finiatur fructus operis vestri cum fine temporis. Hieme enim finitur fructus sabbato tempus.
marg.|
BEDA.
ORATE
AUTEM etc. Si de captivitate a Tito et Vespasiano facta hec accipimus, orare debent, ne fiat fuga eorum hieme vel sabbato. Hieme enim prohibet frigus fugere ad solitudinem, et in montibus desertis latere. In sabbato autem aut transgressio legis si fugiunt aut mors si remanent. Si de consummatione mundi intelligitur, precipitur, ut fides et caritas nostra in Christum non refrigescat, neque ut otiosi in opere Dei torpeamus virtutum sabbato. Hec enim Domini locutio partim ad captivitatem iudaicam, partim ad diem iudicii pertinet. Unde Mattheusj: «Dic nobis quando hec erunt et signum adventus tui et consummationis seculi?»
j Mt. 24, 3.
Numérotation du verset
Mc. 13,19
Erunt enim30
30 enim Li447 Li447@
Rusch
Clementina Weber] autem ΩS
interl.|
Ideo orandum:
Erunt enim
dies illi tribulationis31 tales quales non fuerunt ab initio creature quam condidit Deus usque nunc neque fient.
31 tribulationis
Catena@ (Li447 Mt366 V10650)
ΩJ ΩL ΩS
Rusch
] tribulationes
Ed1455
Clementina Weber
interl.|
Hec proprie ad Antichristum quando crebriora et acerbiora tormenta inferentur fidelibus et quod gravius signa quoque comitabuntur.
Numérotation du verset
Mc. 13,20
Et nisi breviasset Dominus dies32
32 breviasset Dominus dies
Li447 Li447@
] abbreviasset dies illos (=
Wordsworth
:
B G To22 O T
) Dominus ΩS (
hapax)
marg.|
BEDA.
ET
NISI
BREVIASSET
DOMINUS
DIES.33 Hec tribulatio quanto ceteris gravior, tanto brevitate moderatior. Tribus annis scilicet et dimidio quantum ex Danielek et Apocalypsi Ioannisl coniici potest Ecclesiam per orbem impugnatura est.A
k Cf. Apc. 12, 14: « Et date sunt mulieri ale due aquile magne ut volaret in desertum in locum suum, ubi alitur per tempus et tempora, et dimidium temporis a facie serpentis ».
l Cf. Dn. 7, 25: « Et sermones contra Excelsum loquetur, et sanctos Altissimi conteret et putabit quod possit mutare tempora, et leges ; et tradentur in manu eius usque ad tempus et tempora et dimidium temporis ».
A
Codd. : Cas574 Rusch
33 Dominus dies] etc.
Cas574
marg.|
ET
NISI
BREVIASSET. Quasi: quod in tantis malis refugium? Que spes electis? Hoc solum scilicet, ut Deus qui dat virtutem patiendi breviet potentiam persequendi. Et hoc est:
Et nisi breviasset
34 etc.B
B
Codd. : Cas574 Rusch
34 breviasset] abreviasset
Cas574
non fuisset salva omnis caro. Sed propter electos quos elegit breviavit dies35.
35 dies] + Dominus ΩS (
hapax)
interl.|
HIERONYMUS. Ne malitia mutet intellectum eorum
Numérotation du verset
Mc. 13,21
Et tunc si quis vobis dixerit: Ecce hic est Christus, ecce illic, ne36 credideritis37.
36 ne] non ΩS
Cas574
37 credideritis ΩJ ΩL ΩS
Catena Cas574
Ed1455
Rusch Weber
] credid<er>itis
Li447@
marg.|
ET
TUNC
SI
QUIS. BEDA. Quidam hoc ad captivitatem iudaicam referunt, quando multi christos se esse dicentes, populum post se deceptum trahebant. Sed ibi nullus erat fidelis quem Deus exhortaretur, ne perversos magistros sequeretur. Omnes et obsidientes et obsessi alieni a Christo obdurabant, unde melius de hereticis accipiendum qui contra Ecclesiam venientes, se christos esse mentiuntur quorum primus Simon Magus extremus Antichristus.
Numérotation du verset
Mc. 13,22
Exsurgent enim pseudochristi et pseudo prophete et dabunt signa et portenta38 ad seducendos si fieri potest39 etiam40 electos.
38 portenta
Cor2
(
portenta,
non
prodigia
) ΩJ ΩL
Ed1455
Rusch Weber
] prodigia et
Kells,
prodigia
Li447 Li447@ Cas574,
prodigia vel
praem.
ΩS
39 fieri potest
Wordsworth
(
D R
)
Webr (D) Li447 Li447@ Cas574
Ed1455
Rusch Clementina
]
inv.
ΩJ ΩL
Weber
40 etiam
Li447
ΩJ
Cas574
Ed1455
Rusch Weber
] et
Li447@
Numérotation du verset
Mc. 13,23
Vos ergo videte. Ecce predixi vobis omnia.
Numérotation du verset
Mc. 13,24
Sed in illis diebus41 post tribulationem illam
41 illis diebus ΩJ ΩL ΩS
Cas574
Ed1455
Rusch Weber
]
inv. Li447 Li447@
marg.|
BEDA.
SED
IN
ILLIS
DIEBUS
42. Sidera in iudicio videbuntur obscura, non lucis sue diminutione, sed superveniente veri luminis claritate, id est summi iudicis cum venerit in maiestate sua et Patris et sanctorum angelorum. Quamvis43 nihil prohibeat vere intelligi44 tunc solem et lunam cum aliis sideribus ad tempus suo lumine privari, sicut45 sol in passione Dominim. Luna enim tunc temporis cum esset plena sub terra latebat, unde illud Ioel adhuc imperfectum est. Qui cum dixisset: «Sol convertetur in tenebras» addit: «Et luna in sanguinem antequam veniat dies Domini magnus et manifestus»n. Et quod de die iudicii Isaias dicito: «Erubescet luna et confundetur sol» etc. Sed peracto die iudicii et clarescente future gloria vite, cum46 fuerit celum novum et terra nova, tunc fiet quod idem propheta alibi dicit: «Et erit lux lune sicut solis et47 lux solis erit septempliciter sicut lux septem dierum»p.C
m Cf. Mt. 27, 45: « A sexta autem hora tenebre facte sunt super universam terram usque ad horam nonam » ; Mc. 15, 33: « Et facta hora sexta, tenebre facte sunt per totam terram usque in horam nonam » ; Lc. 23, 44: « Erat autem fere hora sexta, et tenebre facte sunt in universam terram usque ad horam nonam ».
n Act. 2, 20.
o Is. 24, 23.
p Is. 30, 26.
C
Codd. : Cas574 Rusch
42 diebus] + etc.
Cas574
43 Quamvis] Quam
Cas574
44 vere intelligi]
inv. Cas574
45 sicut] sic
Cas574
46 cum] et praem. Cas574
47 solis et]
om. Cas574
sol contenebrabitur48
48 contenebrabitur ΩJ ΩL ΩS
Ed1455
Rusch Weber
] contenebratur
Li447@
interl.|
+Hieronymus : ad frigida cordaD
D
Codd. : Cas574, cf. Rusch
interl.|
ad gelida cordaE
E
Codd. : Rusch, cf. Cas574
et luna non dabit splendorem suum,
Numérotation du verset
Mc. 13,25
et stelle celi erunt49 decidentes50
49 stelle celi – erunt Cas574 Wordsworth] inv. Wordsworth (B C P9389 J K L To22 T V X* Z) Weber
50 decidentes
Cas574
] cadentes ΩS (
hapax)
marg.|
{Rusch, t. 4: Erfurt, f. 983rb ; facsim., p. 125b}
DECIDENTES. Hieronymus :
51 A lumine quando pene deerit semen Abrahe cui assimilate sunt stelle.F
F
Codd. : Cas574 Rusch
51 Hieronymus]
om. Rusch
et virtutes que sunt in celis52 movebuntur.
52 celis
Li447
ΩL ΩS
Cas574
Ed1455
Rusch Weber
] celo
Li447@
marg.|
ET
VIRTUTES. BEDA. Quid mirum tremere homines cum, aspectu iudicii, tremant angelice potestates? Unde Iobq: «Columne celi contremiscunt et pavent ad nutum eius». Et quid patitur53 virgula deserti ubi concutitur cedrus paradisi?G
r
q Iob. 26, 11.
r
Fons : Beda Venerabilis,
In Mc., lib. 4, c. 13, CCSL 120, p. 600.229-601.235 : «Quid mirum homines qui et natura sunt et sensu terrestres ad hoc iudicium perturbari cuius aspectum et ipsae caelorum uirtutes, hoc est angelicae
trement
potestates beato quoque iob attestante qui dicit : columnae caeli contremescunt et pauent ad nutum eius. Quid ergo faciunt tabulae quando trement [tremunt Heiric.] columnae, quid uirgula deserti patitur
cum
cedrus paradisi concutitur?» <ex quo diff.>
Heiricus Autissiodorensis
, Homiliae per circulum anni, pars hiemalis, hom. 2, CCCM 116B, lin. 132 sqq. [MM2023]
G
Codd. : Cas574 Rusch
53 Et quid patitur] Quid patietur
Cas574
Numérotation du verset
Mc. 13,26
Et tunc videbunt Filium hominis venientem {Rusch, t. 4: Erfurt, f. 983rb ; facsim., p. 125b} in nubibus54 cum virtute magna55* et gloria.
54 nubibus Cas574 Rusch Weber] + celi Wordsworth (D L) Cor2 ΩS
55 magna
Kells Li447 Li447@ Cas574
ΩS] multa ΩL
Ed1455
Rusch Weber
marg.|
MOVEBUNTUR. HIERONYMUS.
56 Ad iram vindicte quando mittentur a Filio hominis “veniente in nubibus celi”s cum virtute qui prius sicut pluvia in vellus descendit in57 humilitate.H
s Cf. Mc 14, 62: « Iesus autem dixit illi: Ego sum: et videbitis Filium hominis sedentem a dextris virtutis Dei, et venientem cum nubibus celi ».
H
Codd. : Cas574 Rusch
56 Movebuntur. Hier.
Rusch
] id est
Cas574
57 in] cum
Cas574
Numérotation du verset
Mc. 13,27
Et tunc mittet angelos suos et congregabit58 electos suos59
58 congregabit] + multos ΩS (
rubr. cancel.)
(
hapax)
59 suos] om. Cas574
interl.|
ut triticum ventilatum de area totius terre
a quatuor ventis a summo terre usque ad summum celi.
marg.|
A QUATUOR
VENTIS. Ab oriente et occidente, Austro, aquilone, et non tantum ab his, sed a summo terre usque ad summum celum, id est ab extremis finibus terre per directum usque ad ultimos terminos eius, ubi longe aspicientibus circulus celi terre videtur insidere.
Numérotation du verset
Mc. 13,28
A ficu autem discite parabolam.
interl.|
prophetiaI
I
Codd. : Cas574 Rusch
marg.|
A FICU
AUTEM. Quasi: quomodo cum fuerint in ficu teneri cauliculi, et gemma in florem erumpit, intelligitis adventum estatis et veris et favonii, sic cum hec que scripta sunt videritis non putetis iam adesse finem mundi, sed quasi percursores venire qui ostendant prope esse.
marg.|
BEDA. Mystice. Ficus 'Synagoga' que, quia ad se veniente Domino fructum iustitie non habuit eterna terilitate, damnata est, sed: «Quia cecitas ex parte contigit in Israel donec plenitudo gentium intraret et sic omnis Israel salvus fieret»t, diu sterilis arbor fici fructum reddet quem negavit. Unde Iobu: ‘Lignum si precisum fuerit rursum virescit’ etc. Hoc ut factum videris, scito in proximo esse diem iudicii et estatem vere lucis ac pacis.
t Rm. 11, 25.
u Cf. Iob 14, 7: « Lignum habet spem: si precisum fuerit, rursum virescit, et rami eius pullulant ».
marg.|
HIERONYMUS. Fici parabola, id est prophetia. Folia nata verba sunt presentia. Estas vero proxima dies est iudicii in quo unaqueque arbor manifestabit quod intus habuit an aridum ad comburendum, an viride ad plantandum in Eden cum ligno vite cuius folia in salutem gentium, id est verba quibus diceturv: «Venite benedicti Patris mei» etc.
v Mt. 25, 34.
Cum iam ramus eius tener fuerit et nata fuerint folia
marg.|
verbaJ
J
Codd. : Cas574 Rusch
cognoscitis quia in proximo60 sit61* estas.
60 proximo] proxima
Cas574
61 sit ΩJ ΩL
Li447 Li447@
Ed1455
Weber
] est
Cas574 Rusch
Numérotation du verset
Mc. 13,29
Sic et vos cum videritis hec fieri scitote quia62 in proximo sit in ostiis.
62 quod ΩJ ΩL ΩS
Ed1455
Weber
] quia
Wordsworth (D G) Sarum Li447 Li447@ Rusch
Numérotation du verset
Mc. 13,30
Amen dico vobis quoniam non transibit63 generatio hec64
63 transibit] peribit ΩS
64 hec] ista ΩS
interl.|
vel omne genus hominum, vel specialiter Iudeorum
donec omnia ista65 fiant.
65 omnia ista] hec omnia ΩS
Numérotation du verset
Mc. 13,31
Celum et terra transibunt, verba autem mea non transibunt66.
66 transibunt] transient ΩS
marg.|
CELUM
ET
TERRA. Celum aerium a quo aves celi et nubila celi, unde Petrusw: ‘Celum autem qui nunc sunt et terra eodem verbo repositi sunt et igni reservati’, aperte docens quia non alii celi sunt igne perituri quam aqua perditi, id est inania et nebulosa. Aqua enim diluvii que tantum quindecim cubitis cacumina montium transcendit ultra aeris etherisque confinia non pervenit.
w Cf. 2Pt 3, 7: « Celi autem, qui nunc sunt, et terra eodem verbo repositi sunt, igni reservati in diem iudicii, et perditionis impiorum hominum ».
marg.|
Ecclesiastesx: «Generatio preterit et generatio advenit, terra vero in eternum stat». Sic ergo celum et terra transeunt secundum imaginem, manent in eternum secundum essentiam.
x Qo. (Ecl.) 1, 4.
Numérotation du verset
Mc. 13,32
De die autem illa67
67 illa
CorS2
ΩJ
Li447@
ΩS
Rusch
] illo ΩL
Ed1455
Weber
interl.|
quasi: signa illius diei prenuntia dixi:
De die autem illa
vel68 hora nemo scit: neque angeli in celo neque filius,
68 vel ΩJ ΩL ΩS
Ed1455
Weber
] et
Li447 Li447@ Rusch
interl.|
nobis
interl.|
HIERONYMUS. Id est corpus eius in terra positum quod est Ecclesia69
K
69 Hieronymus... Ecclesia] Ieronimi: Id est corpus eius in terra positum quod est Ecclesia. Glossa Matthei 24 bene .e.: « In quibusdam codicibus late additur neque filius qui quidem omnia scit cum Patre sed non facit homines scire »
CorS2 (sic Glossa ordinaria in Mt. 24, 33)
.
marg.|
NEQUE
FILIUS. 'In eo enim sunt omnes thesauri sapientie et scientie absconditi'y. Ideo absconditi quia nobis scire non expedit. Unde aitz: «Non est vestrum nosse tempora vel momenta que pater posuit in sua potestate». In quo ostendit quod sciat, sed nosse apostolis non expediat, ut semper incerti de adventu iudicis sic quotidie vivant quasi alia die iudicandi. Scit ergo Filius sibi sed non nobis ut semper simus solliciti, undeaa: «Videte vigilate» etc.
y Col. 2, 3: « In quo sunt omnes thesauri sapientiae et scientiae absconditi ».
z Act. 1, 7.
aa Mc. 13, 33.
marg.|
+
De die autem illa neque filius. Glossa
: In eo autem sunt omnes thesauri etc. ideo absconditi quia nobis scire non expedit. Ac infra70: Ut semper incerti de adventu iudicis sic cotidie vivamus quasi alia die iudicandi. Sic ergo scit sed non nobis ut simus solliciti. Vel
neque Filius
sed adoptivus id est nullus sanctorum intellige. L
70 ac infra]
coniec.,
ac .i.
CorS2
marg.|
HILARIUS. Filius et Spiritus sanctus quia non sunt a se de die illa nesciunt a se, Pater autem quia a se est scit a se.
nisi Pater.
interl.|
in quo et Filius
Numérotation du verset
Mc. 13,33
Videte, vigilate
interl.|
HIERONYMUS. Vigilia opus est mentis ante mortem corporis
et orate. Nescitis enim71 quando tempus sit.
71 enim
Li447 Li447@
] ergo ΩS
interl.|
iudicii
Numérotation du verset
Mc. 13,34
Sicut72 homo
72 Sicut
Li447 Li447@
] + enim ΩS
interl.|
HIERONYMUS. Corpus Christi in telum delatum relinquens domum, id est Ecclesiam
qui peregre profectus reliquit domum suam
interl.|
locus carnis proprie terra est
et dedit servis suis potestatem cuiusque operis
interl.|
HIERONYMUS. Octo talenta secundum Mattheumab, decem minas secundum Lucamac.
ab Cf. Mt. 25, 16-18: « 16 Abiit autem qui quinque talenta acceperat, et operatus est in eis, et lucratus est alia quinque. Similiter et qui duo acceperat, lucratus est alia duo. Qui autem unum acceperat, abiens fodit in terram, et abscondit pecuniam domini sui ».
ac Cf. Lc. 19, 24-26: « Et astantibus dixit: Auferte ab illo mnam, et date illi qui decem mnas habet. Et dixerunt ei: Domine, habet decem mnas. Dico autem vobis, quia omni habenti dabitur, et abundabit: ab eo autem qui non habet, et quod habet auferetur ab eo ».
et ianitori
interl.|
qui ducit in domum celi
marg.|
ET
IANITORI etc. HIERONYMUS. Ei scilicet qui predicat. Cui dicitur: ‘Si non annuntiaveris {Rusch, t. 4: Erfurt, f. 983va ; facsim., p. 126a} iniquo iniquitatem suam sanguinem eius de manu tua requiram'ad.
ad Cf. Ez. 3, 19-20: « Si autem tu annuntiaveris impio, et ille non fuerit conversus ab impietate sua et a via sua impia, ipse quidem in iniquitate sua morietur: tu autem animam tuam liberasti. Sed et si conversus iustus a iustitia sua fuerit, et fecerit iniquitatem, ponam offendiculum coram eo: ipse morietur quia non annuntiasti ei. In peccato suo morietur, et non erunt in memoria iustitie eius quas fecit: sanguinem vero eius de manu tua requiram ».
{Rusch, t. 4: Erfurt, f. 983va ; facsim., p. 126a} precepit73 ut vigilet.
73 precepit
Weber (P) Li447 Li447@
ΩS
Ed1455
Clementina
] precipit Φ, precipiat ΩL
Weber
Numérotation du verset
Mc. 13,35
Vigilate ergo,
marg.|
VIGILATE etc. Premisso patrisfamilias exemplo cur consummationis diem reticeat, dicit:
Vigilate ergo
etc.
marg.|
Qui dormit non corpora sed phantasias videt, cum evigilat nihil habet de his que viderat. Sic sunt quos mundi amor rapit in vita, deserit post vitam.
nescitis enim quando Dominus domus74 veniat, sero an media nocte,
74 Dominus
Li447 Rusch
] + domus ΩJ ΩL
Li447@
Ed1455
Weber
interl.|
quando
occisa sunt primogenita Egyptiae
ae Ex. 12, 29: « Factum est autem in noctis medio, percussit Dominus omne primogenitum in terra Egypti ».
an gallicantu, an mane,
Numérotation du verset
Mc. 13,36
ne cum venerit repente inveniat vos dormientes.
Numérotation du verset
Mc. 13,37
Quod autem vobis dico75
75 vobis dico]
inv.
ΩS
marg.|
HIERONYMUS. Hoc fine concludit sermonem ut commune omnium preceptum novissimi per primos audiat.
marg.|
QUOD
AUTEM
VOBIS
DICO. Non solum rectores Ecclesie sed et omnes vigilare precipimur, ianuas cordium custodientes, ne antiqui hostis mala suggestio subintret, ne nos Dominus dormientes inveniat. Unde Paulusaf:"Vigilate iusti et nolite peccare".ag
af Cf. 1Cor. 15, 34: « Evigilate iusti, et nolite peccare: ignorantiam enim Dei quidam habent, ad reverentiam vobis loquor ». Cf. Ps. 4, 5.
ag
¶Fons :
Beda Venerabilis,
In Marci evangelium expositio, lib. 4, cap. 13, CCSL 120, p. 604.356-360: « Non apostoli tantum et successores eorum rectores nimirum ecclesiae sed et omnes uigilare praecipimur. Uniuersi ianuas cordium nostrorum ne hostis
antiquus
mala
suggerendo irrumpat instanter seruare iubemur. Ne nos dormientes dominus ueniens inueniat sedulo singuli praecauere debemus. Unusquisque enim pro se rationem reddet deo. Vigilat autem qui ad aspectum ueri luminis mentis oculos apertos tenet uigilat qui seruat operando quod credidit uigilat qui a se torporis et neglegentiae tenebras repellit. Hinc etenim Paulus dicit: ‘Evigilate iusti et nolite peccare’ ». [FG2017*]
omnibus dico: Vigilate.
interl.|
generale bonum non singulare
Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Mc. Capitulum 13), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 09/10/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=56&chapitre=56_13)
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Mc. Capitulum 13), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 09/10/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=56&chapitre=56_13)
Notes :