Hugo de Sancto Caro

Capitulum 14

Numérotation du verset 1Mcc. 14,1 

Anno centesimo septuagesimo secundo et congregavit rex Demetrius exercitus suos et abiit Mediam ad contrahenda sibi auxilia ut expugnaret1 Tryphonem
1 ut expugnaret] et expugnare Weber
Numérotation du verset 1Mcc. 14,2 

et audivit Arsaces rex Persidis et Medie quia intravit Demetrius confines suos et misit unum de principibus suis ut comprehenderent eum vivum et adducerent eum ad se
Numérotation du verset 1Mcc. 14,3 

et abiit et percussit castra Demetrii et comprehendit eum et duxit eum ad Arsacen et posuit eum in custodiam
Numérotation du verset 1Mcc. 14,4 

et siluit terra Iuda omnibus diebus Simonis et quesivit bona genti sue et placuit illis potestas eius et gloria eius omnibus diebus
Numérotation du verset 1Mcc. 14,5 

et cum omni gloria sua accepit Ioppen in portum et fecit introitum in insulis maris
Numérotation du verset 1Mcc. 14,6 

et dilatavit fines gentis sue et obtinuit regionem
Numérotation du verset 1Mcc. 14,7 

et congregavit captivitatem multam et dominatus est Gazare et Bethsure et arci et abstulit immunditias ex ea et non erat qui resisteret ei
Numérotation du verset 1Mcc. 14,8 

et unusquisque colebat terram suam cum pace et terra dabat fructus suos et ligna camporum fructum suum
Numérotation du verset 1Mcc. 14,9 

seniores in plateis sedebant omnes et de bonis terre tractabant et iuvenes induebant se gloriam et stolas belli
Numérotation du verset 1Mcc. 14,10 

civitatibus tribuebat alimonias et constituebat eas ut essent vasa munitionis quoadusque nominatum est nomen glorie eius usque ad extremum terre
Numérotation du verset 1Mcc. 14,11 

fecit pacem super terram et letatus est Israel letitia magna
Numérotation du verset 1Mcc. 14,12 

et sedit unusquisque sub vite sua et sub ficulnea nec erat qui eos terreret
Numérotation du verset 1Mcc. 14,13 

defecit impugnans eos super terram reges contriti sunt in diebus illis
Numérotation du verset 1Mcc. 14,14 

et confirmavit omnes humiles populi sui et legem exquisivit et abstulit omnem iniquum et malum
Numérotation du verset 1Mcc. 14,15 

sancta glorificavit et multiplicavit vasa sanctorum
Numérotation du verset 1Mcc. 14,16 

et auditum est Rome quia defunctus est Ionathas et usque in Sparta et contristati sunt valde
Numérotation du verset 1Mcc. 14,17 

ut audierunt autem quod Simon frater eius factus esset summus sacerdos loco eius et ipse obtineret regionem et civitates in ea
Numérotation du verset 1Mcc. 14,18 

scripserunt ad eum tabulis aereis ut renovaret amicitias et societatem quam fecerunt cum Iuda et Ionatha fratribus eius
Numérotation du verset 1Mcc. 14,19 

et lecte sunt in conspectu Ecclesie in Hierusalem et hoc exemplum epistolarum quas miserunt Spartiate
Numérotation du verset 1Mcc. 14,20 

Spartianorum princeps et civitatis Simoni sacerdoti magno et senioribus et sacerdotibus et reliquo populo Iudeorum fratribus salutem
Numérotation du verset 1Mcc. 14,21 

legati qui missi sunt ad populum nostrum nuntiaverunt nobis de vestra gloria et honore ac letitia et gavisi sumus in introitu eorum
Numérotation du verset 1Mcc. 14,22 

et scripsimus que ab ipsis erant dicta in conciliis populi sic Numenius Antiochi et Antipater Iasonis filius legati Iudeorum venerunt ad nos renovantes nobiscum amicitiam
Numérotation du verset 1Mcc. 14,23 

et placuit populo excipere viros gloriose et ponere exemplum sermonum eorum in segregatis populi libris ut sit ad memoriam populo Spartiarum exemplum autem horum scripsimus Simoni magno sacerdoti
Numérotation du verset 1Mcc. 14,24 

post hec autem misit Simon Numenium Romam habentem clipeum aureum magnum pondus minarum mille ad statuendam cum eis societatem cum audisset autem populus romanus
Numérotation du verset 1Mcc. 14,25 

sermones istos dixerunt quam gratiarum actionem reddemus Simoni et filiis eius
Numérotation du verset 1Mcc. 14,26 

restituit enim ipse fratres suos et expugnavit inimicos Israel et statuerunt ei libertatem et descripserunt in tabulis aereis et posuerunt in titulis in montem Sion
Numérotation du verset 1Mcc. 14,27 

octava decima die mensis elul anno centesimo septuagesimo secundo anno tertio sub Simone sacerdote magno in Asaramel
Numérotation du verset 1Mcc. 14,28 

in conventu magno sacerdotum et populi et principum gentis et seniorum regis nota facta sunt hec quoniam frequenter facta sunt prelia in regione nostra
Numérotation du verset 1Mcc. 14,29 

Simon autem Matthathie filius ex filiis Iarib et fratres eius dederunt se periculo et restiterunt adversariis gentis sue ut starent sancta ipsorum et lex et gloria magna glorificaverunt gentem suam
Numérotation du verset 1Mcc. 14,30 

et congregavit Ionathas gentem suam et factus est illis sacerdos magnus et appositus est ad populum suum
Numérotation du verset 1Mcc. 14,31 

et voluerunt inimici eorum calcare sancta2 et atterere regionem ipsorum et extendere manus in sancta eorum
2 sancta] om. Weber
Numérotation du verset 1Mcc. 14,32 

tunc restitit Simon et pugnavit pro gente sua et erogavit multas pecunias et armavit viros virtutis gentis sue et dedit eis stipendia
Numérotation du verset 1Mcc. 14,33 

et munivit civitates Iudee et Bethsuram que erat in finibus Iudee ubi erant arma hostium antea et posuit illic presidium viros Iudeos
Numérotation du verset 1Mcc. 14,34 

et Ioppen munivit que erat ad mare et Gazaram que est in finibus Azoti in qua hostes antea habitabant et collocavit illic Iudeos et quecumque apta erant ad correptionem eorum posuit in eis
Numérotation du verset 1Mcc. 14,35 

et vidit populus actum Simonis et gloriam quam cogitabat facere genti sue et posuerunt ducem suum et principem sacerdotum eo quod ipse fecerat hec omnia et iustitiam et fidem quam conservavit genti sue et exquisivit omni modo exaltare populum suum
Numérotation du verset 1Mcc. 14,36 

et in diebus eius prosperatum est in manibus eius ut tollerentur gentes de regione ipsorum qui in civitate David erant in Hierusalem in arce de qua procedebant et contaminabant omnia que in circuitu sanctorum sunt et inferebant plagam magnam castitati
Numérotation du verset 1Mcc. 14,37 

et collocavit in ea viros Iudeos tutamentum regionis et civitatis et exaltavit muros Hierusalem
Numérotation du verset 1Mcc. 14,38 

et rex Demetrius statuit illi summum sacerdotium
Numérotation du verset 1Mcc. 14,39 

secundum hec fecit eum amicum suum et glorificavit eum gloria magna
Numérotation du verset 1Mcc. 14,40 

audivit enim quod appellati sunt Iudei a Romanis amici et socii et fratres et quia susceperunt legatos Simonis gloriose
Numérotation du verset 1Mcc. 14,41 

et quia Iudei et sacerdotes eorum consenserunt esse eum ducem suum et summum sacerdotem in eternum donec surgat propheta fidelis
Numérotation du verset 1Mcc. 14,42 

et ut sit super eos dux et ut cura esset illi pro sanctis et ut constitueret prepositos super opera eorum et super regionem et super arma et super presidia
Numérotation du verset 1Mcc. 14,43 

et cura sit illi de sanctis et ut audiatur ab omnibus et ut scribantur in nomine eius omnes conscriptiones in regione et ut operiatur purpura et auro
Numérotation du verset 1Mcc. 14,44 

et ne liceat ulli ex populo et ex sacerdotibus irritum facere aliquid horum et contradicere his que ab eo dicuntur aut convocare conventum in regione sine ipso et vestiri purpura et uti fibula aurea
Numérotation du verset 1Mcc. 14,45 

qui autem fecerit extra hec aut irritum fecerit aliquid horum reus erit
Numérotation du verset 1Mcc. 14,46 

et complacuit omni populo statuere Simonem et facere secundum verba ista
Numérotation du verset 1Mcc. 14,47 

et suscepit Simon et placuit ut summo sacerdotio fungeretur et esset dux et princeps gentis Iudeorum et sacerdotum et preesset omnibus
Numérotation du verset 1Mcc. 14,48 

Et scripturam istam dixerunt ponere in tabulis aereis et ponere eas in peribolo sanctorum in loco celebri
Numérotation du verset 1Mcc. 14,49 

exemplum autem eorum ponere in aerario ut habeat Simon et filii eius.

Capitulum 14

Numérotation du verset 1Mcc. 14,1 
marg.| {r} Anno centesimo septuagesimo secundo] Primo, agitur de captione Demetrii. Secundo, de pace Iudee et prosperitate Simonis, ibi :   [Et siluit terra] Tertio, de renovatione amicitiarum Spartiatarum ad Iudeos, ibi :   [Et auditum est Rome] Quarto, de missione Numeni ad Romanos, ibi :   [Post hec autem misit] etc. Dicit ergo :   [Anno centesimo,
marg.| {s} Rex Demetrius] qui mentitus est omnia Ionathe, supra eod. 11.f.
marg.| {t} Rex Persidis] Iosephus Rex Parthorum.
marg.| {u} Et abiit] qui missus erat ab Arsace.
marg.| {x} Et posuit eum] Hoc dicit Iosephus factum fuisse antequam Tryphon Antiochum occidisset, supra 13.e. et 12.e.
marg.| {5. 249ra} Δ {a} Et cum omni gloria] id est inter alia, que gloriose egit. Vel accepit Ioppen cum omni gloria sua, id est cum omnibus divitiis, que in ipsa erant, ut esset sibi, et suis in portum.
marg.| {b} Et congregavit captivitatem] id est multos de captivitate reduxit, et multos de hostibus fecit captivos.
marg.| {d} Et unusquisque colebat terram] In hoc notatur pacis securitas. {e}   Et terra Iuda dabat] In hoc terre fertilitas.
marg.| {g} Seniores] In hoc vite longevitas.
marg.| {h} Et de bonis] Hic divitiarum copiositas.
marg.| {i} Et iuvenes] In hoc prosperitatis iucunditas. Unde Iudei multa dicta prophetarum referunt ad hoc tempus. Ut est illud Is. 2.b. Conflabunt gladios suos in vomeres, etc.
marg.| {k} Gloriam] vestes gloriosas.
marg.| {l} Et stolas belli] loricas, et arma, ut luderent, et exercerent se in eis.
marg.| {m} Vasa munitionis] instrumenta defensionis.
marg.| {n} Sub vite] Mi. 4.b.
marg.| {o} Et confirmavit] securos fecit.
marg.| {p} Vasa sanctorum] vasa, que erant in templo.
marg.| {r} In Spartiatas] alias in Spartas, vel in Spartiam.
marg.| {s} Cum Iuda] supra 8.c.
marg.| {t} Et cum Ionatha] supra 12.a.
marg.| {u} Et lecte sunt] ea, scilicet, que scripserunt.
marg.| {x} Princeps] alias principes.
marg.| {y} Legati, qui missi sunt] a Ionatha supra 12.
marg.| {5. 249va} Δ Vel verius a Simone modo.
marg.| {a} In consiliis] in libris in quibus scripta erant consilia populi.
marg.| {b} Numenius] vel Neumenius.
marg.| {c} In segregatis] in illis, qui magis erant pretiosi {e}   Pondus] vel pondo.
marg.| {f} Quam gratiarum actionem] non solum pro muneribus sed etiam, quod ipse.
marg.| {g} Restituit fratres suos et expugnavit] etc. et ideo, quia amicos nostros exaltavit, grati debemus esse ei.
marg.| {h} Et statuerunt] confirmaverunt.
marg.| {i} Et descripserunt] Romani fedus, scilicet.
marg.| {k} Et posuerunt] Iudei exemplum scripture illius, que sequitur.
marg.| {l} Elul] Glossa, Septembris.
marg.| {m} Anno centesimo septuagesimo secundo] regni Grecorum.
marg.| {n} Sub Simone] id est tertio anno principatus Simonis, et ita tempus istud determinat per regnum gentium, et ducatum Iudeorum, sicut Lc. 3.a. Anno quintodecimo imperii, etc. {p}   Et voluerunt] supra 12.e.
marg.| {o} Et munivit] supra 13.f.
marg.| {q} Et Ioppen] supra 12. et 13.b. et 14.a.
marg.| {r} Et Gazaram] supra 13.f.
marg.| {s} Posuerunt] ante omnia ista, vel positum confirmaverunt.
marg.| {t} Ducem] in prelio.
marg.| {u} Et principem sacerdotum] in templo, erat enim dominus temporalis, et spiritualis.
marg.| {x} Et iustitiam] in hostes, vel malos.
marg.| {y} Et fidem] in suos, vel bonos.
marg.| {z} Prosperatum est] prospere contigit.
marg.| {a} Ipsorum, et que] scil. gentes, vel, et qui.
marg.| {b} Castitati] cultui Dei, vel templo, vel populo Deum colenti.
marg.| {c} Et collocavit] Ex hoc videtur falsum, quod dicit Ioseph. supra 13. quod arcem destruxit, et montem deiecit. Respondeo. Forte prius eam tenuit, postea destruxit. {d}   Et rex Demetrius] supra 13.e.
marg.| {e} In eternum] ipsum, scilicet et heredes suos.
marg.| {f} Donec surgat] donec fiat revelatio manifesta, vel donec veniat Messias.
marg.| {h} In peribolo] munito. Peribolus enim est muri circuitus, ut dicitur Ezech. 42.b.
Numérotation du verset 1Mcc. 14,mystice 
marg.| Mystice. {y} Et siluit terra Iuda] etc. Glossa, Silet omnis terra Iude omnibus diebus Simonis, quia terra Ecclesie a tempore incarnationis Christi usque in sempiternum, licet foris persecutiones toleret, intus tamen fruitur pace vera.
marg.| Unde placet potestas eius omnibus suis. Ipse accepit Ioppen in portum, et fecit, etc. cum ex gentium populo sibi fundavit Θ Ecclesiam pulchram sine macula, et ruga, unde introitum fidei per Evangelium panderet gentibus totius orbis.
marg.| {b} Et congregavit captivitatem] Unde Ps. 67. Ascendens Christus in altum, etc.
marg.| {c} Et dominatus est Gazare, et Bethsure, et arci] id est tribus ordinibus Ecclesie, Noe, Daniel, et Iob.
marg.| {d} Et unusquisque] Doctor, colebat terram, Ecclesie, vel quisque terram, corpus, scilicet proprium virtutibus exercet.
marg.| {e} Et terra] id est caro dat fructus bonorum operum.
marg.| {f} Et ligna] fideles, germina dant virtutum.
marg.| {g} Seniores in plateis] quia Doctores, et Prophete publice predicant, et de bonis terre viventium cum auditoribus tractant. Iuvenes autem, id est fideles, armis virtutum se induunt, et exercent. Civitatibus, id est Ecclesiis doctrine alimoniam impendit, et eas, ut sint vasa sapientie spiritualis constituit.
marg.| Unde nominatum est nomen eius usque ad extremum terre, quia a Solis ortu usque ad occasum, etc. vitis Christus, ficus, Spiritus sanctus. Sedet unusquisque sub vite, etc. quia fideles quotidie corpore, et sanguine Christi reficiuntur, et Spiritus sancti dulcedine delectantur. Ipse conterit reges, id est demones. Ipse confirmat humiles, legem veritatis exquirit, omne iniquum, et malum aufert, Hereticum, et Schismaticum excommunicat. Et ad plenum tunc auferet, quando Angeli de regno scandala colligent. Sancta glorificat, quia religionem novi Testamenti in Ecclesia rite servari facit. Vasa Sanctorum multiplicat, quia credentium numerum, qui sunt vasa Spiritus sancti augmentat. {q} Et auditum est Rome] Glossa Quod Simone sacerdotium suscipiente gentes ad eum pro pace mittunt, significat, quod Apostolis post Passionem Christi predicantibus, multitudo gentium ad fidem confluxerit, {5. 249rb} et pacem magnopere postulaverit, epistolas mittentes, hoc est cordis sui secreta eis per confessionem revelantes. In tabulis ereis scribitur amicitia, quia Sanctorum societas firmissimum atque clarissimum mansionis Θ sue habet statum.
marg.| {5. 249vb} {d} Post hec autem] Simon Romanis aureum clypeum mittit, quia Doctores sancti gentibus credentibus vitam eternam promittunt.
marg.| Clypei enim rotunditas, auri splendor, et millenarii numeri perfectio, eterne quietis coronam designat.
marg.| {g} Et suscepit Simon Glossa In loco celebri in muro atrii interioris domus Domini ponebantur tabule sacerdotii Simonis, et filiorum eius, quia Christi, et populi Christiani in presenti Ecclesia sacerdotium Scriptura testificante confirmatur, et in omnibus gentibus stabile, et perpetuum declaratur. Ps. 88. Semel iuravi in sancto meo, etc.
Numérotation du verset 1Mcc. 14,moraliter 
marg.| Moraliter. {y} Et siluit terra Iuda omnibus diebus Simonis] etc. Nota quinque filios habuit Matathias, id est Christus.
marg.| Hi sunt prelati, de quibus Mt. cap. 5.a. Beati pacifici. Afflicti, de quibus Iob. 39.e. Pater eram pauperum. Misericordes, Lc. 6.f. Estote misericordes. Contemplantes, Io. 12.f. Et Ephes. 5.f. Ut filii lucis ambulate. Obedientes. * Eccl. 3.a. Filii sapientie Ecclesia iustorum, etc.
marg.| Primi intelliguntur per Iudam, qui et Machabeus dicitur, secundi per Eleazarum qui et Abaron, tertii per Ionathan, qui et Aphus, quarti per Ioannem, qui et Gaddis, quinti per Simonem, qui et Thasi.
marg.| Hec per interpretationes predictorum nominum, et cognominum satis patent.
marg.| Vide ergo, quod felix sit status obedientium.
marg.| Iste enim Simon ceteris fratribus prefertur, in vite longevitate, in pacis securitate, in mentis iucunditate, in temporis fertilitate, in glorie sublimitate, in populi libertate, cur hec omnia per ipsam litteram supra, et infra sunt satis manifesta.
marg.| Sed nota quo ordine ad tantam felicitatem pervenerit iste Simon. Primo enim Simon Thasi, et vir consilii dicitur, quia iuxta consilium Angeli magni consilii relinquit omnia, et obedire eligit, et se totum in alterius voluntate ponit.
marg.| Thasi enim positus mihi, interpretatur, deinde, et cum fratribus, et post illos cum longo certamine, et multis periculis hostes superat, et fratrum sepulchra edificat, ut dictum est supra 5.c. et 13.d. deinde Gazam, et arcem, affectum, et intellectum mundat, et cum letitia intrat. Iob. 5.d. Ingredieris in abundantia sepulchrum. Et sic ablato iugo Grecorum silet terra pacate conscientie omnibus diebus Simonis. Iste accipit Ioppen in portum, quia pulchritudinem interne quietis possidet. Hinc ad insulas maris, ad opera active egreditur, et regreditur libere ad hunc portum. Iste dominatur Gazare, irascibili, Bethsure, concupiscibili, et arci, rationabili, et unusquisque motus animi colit terram suam, non alienam, quia quando odium eligenda prosequitur, amor detestanda amplectitur, ex hoc provenit omne malum. Seniores, sensus interiores in plateis sedent, etiam inter mundi tumultus habent quietem et de bonis terre viventium secum tractant. Eccles. 24.b. In Sion firmata sum, et in civitate sanctificata similiter requievi, quasi dicat, ita eram tranquillus inter homines, sicut solus. Iuvenes, affectiones hilares induunt se gloriam conscientie, et stolas belli ornatum virtutum. Prv. 31.d. Fortitudo, et decor indumentum eius. Iste civitatibus, id est virtutibus singulas alimonias prebet, quia quotidiana meditatione unamquamque discutit atque nutrit, quatenus vasa munitionis sint preparata si circa aliquam virtutum aliquando tentationes insurgant. Et sedet unusquisque sub vite sua, et ficulnea, quia unaqueque virtus propriam refectionem, et proprium gaudium in Spiritu sancto habet. Iob. cap. 1.a. Et ibant filii eius, et faciebant convivia per domos, etc.
marg.| Iste legem exquirit per prudentiam, omne malum aufert per fortitudinem, sancta glorificat per temperantiam, vasa sanctorum virtutum opera multiplicat * per iustitiam Ad istum mittunt Spartiate, et Romani, quia ipsum consolantur Angeli, et sancti de ipsius gloria, et honore gaudentes, ipse vero per Numenium qui decorus vel fidelis interpretatur, id est per orationem devotam Clypeum aureum mnarum mille Romam mittit, id est vitam suam clarissimam, pretiosam, et perfectam in superna civitate ostendit, propter quod cives celestes nomen eius, et gestus, libertatem, et amicitiam in tabulis ereis, id est in libro vite stilo indelebili scribi faciunt, et in loco celebri in Gazophylacio sanctorum reponi.



Comment citer cette page ?
Martin Morard, ed., Hugo de Sancto Caro. Postilla in totam Bibliam (1Mcc. Capitulum 14), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2025. Consultation du 10/02/2025. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=hug&numLivre=52&chapitre=52_14)

Notes :