Glossae Scripturae Sacrae-electronicae (Gloss-e)

Glossa ordinaria

Biblia communis

Capitulum 31

Numérotation du verset Dt. 31,1

Abiit itaque Moyses et locutus est omnia verba hec ad universum Israel

Numérotation du verset Dt. 31,2

et dixit ad eos centum viginti annorum sum hodie non possum ultra egredi et ingredi presertim cum et Dominus dixerit mihi non transibis Iordanem istum

Numérotation du verset Dt. 31,3

Dominus ergo Deus tuus transibit ante te ipse delebit omnes gentes has in conspectu tuo et possidebis eas et Iosue iste transibit ante te sicut locutus est Dominus

Numérotation du verset Dt. 31,4

facietque Dominus eis sicut fecit Seon et Og regibus Amorreorum et terre eorum delebitque eos

Numérotation du verset Dt. 31,5

cum ergo et hos tradiderit vobis similiter facietis eis sicut precepi vobis

Numérotation du verset Dt. 31,6

viriliter agite et confortamini nolite timere nec paveatis ad conspectum¹ eorum quia Dominus Deus tuus ipse est ductor tuus et non dimittet nec derelinquet te

¹ ad conspectum] a conspectu Weber

Numérotation du verset Dt. 31,7

vocavitque Moyses

Iosue et dixit ei coram omni multitudine² Israel confortare et esto robustus

² multitudine] om. Weber

tu enim introduces populum istum

in terram

quam daturum se

patribus

eorum

iuravit

Dominus et tu eam divides

sorte³

³ divides sorte] inv. Weber

Numérotation du verset Dt. 31,8

et Dominus qui ductor est vester⁴ ipse erit tecum

⁴ est vester] inv. Weber

non dimittet nec derelinquet te noli timere nec paveas

Numérotation du verset Dt. 31,9

scripsit itaque Moyses legem hanc et tradidit eam sacerdotibus

filiis Levi qui portabant arcam federis Domini et cunctis senioribus Israel⁵

⁵ Israel] Israelis Weber

Numérotation du verset Dt. 31,10

precepitque eis dicens post septem annos

anno remissionis

in sollemnitate tabernaculorum

Numérotation du verset Dt. 31,11

convenientibus cunctis ex Israel ut appareant in conspectu Domini Dei tui in loco quem elegerit Dominus

leges verba legis huius coram omni Israel audientibus eis

Numérotation du verset Dt. 31,12

et in unum omni populo congregato tam viris quam mulieribus parvulis et advenis qui sunt intra portas tuas ut audientes discant et timeant Dominum Deum vestrum et custodiant impleantque omnes sermones legis huius

Numérotation du verset Dt. 31,13

filii quoque eorum qui nunc ignorant ut⁶ audire possint et timeant Dominum Deum suum cunctis diebus quibus versantur in terra ad quam vos Iordane transmisso⁷

⁶ ut] om. Weber |

⁷ transmisso] transito Weber |

pergitis

obtinendam

Numérotation du verset Dt. 31,14

et ait Dominus ad Moysen ecce prope sunt dies mortis tue voca Iosue et state in tabernaculo testimonii ut precipiam ei abierunt ergo Moyses et Iosue et steterunt in tabernaculo testimonii

Numérotation du verset Dt. 31,15

apparuitque Dominus ibi in columna nubis que stetit in introitu tabernaculi

Numérotation du verset Dt. 31,16

dixitque Dominus ad Moysen ecce tu dormies cum patribus tuis et populus iste consurgens fornicabitur post deos alienos in terra ad quam ingredietur et habitabit in ea ibi derelinquet me et irritum faciet fedus quod pepigi cum eo

Numérotation du verset Dt. 31,17

et irascetur furor meus contra eum in die illo et derelinquam eum et abscondam faciem meam ab eo et erit in devorationem invenient eum omnia mala et afflictiones ita ut dicat in illo die vere quia non est Deus mecum invenerunt me hec mala

Numérotation du verset Dt. 31,18

ego autem abscondam et celabo faciem meam in die illo propter omnia mala que fecit quia secutus est deos alienos

Numérotation du verset Dt. 31,19

nunc itaque scribite vobis canticum istud et docete filios Israel ut memoriter teneant et ore decantent et sit mihi carmen istud pro testimonio inter filios Israel

Numérotation du verset Dt. 31,20

introducam enim eum in terram pro qua iuravi patribus eius lacte et melle manantem cumque comederint et saturati crassatique⁸ fuerint avertentur ad deos alienos et servient eis detrahentque⁹ mihi et irritum facient pactum meum

⁸ crassatique] crassique Weber |

⁹ detrahentque] et detrahent Weber |

Numérotation du verset Dt. 31,21

postquam invenerint eum mala multa et afflictiones respondebit ei canticum istud pro testimonio quod nulla delebit oblivio ex ore seminis tui scio enim cogitationes eius que facturus sit hodie antequam introducam eum in terram quam ei pollicitus sum

Numérotation du verset Dt. 31,22

scripsit ergo Moyses canticum et docuit filios Israel

Numérotation du verset Dt. 31,23

precepitque Dominus¹⁰ Iosue filio Nun et ait confortare et esto robustus tu enim introduces filios Israel in terram quam pollicitus sum et ego ero tecum

¹⁰ Dominus] om. Weber

Numérotation du verset Dt. 31,24

postquam ergo

scripsit Moyses verba legis huius in volumine atque complevit

Numérotation du verset Dt. 31,25

precepit Levitis

qui portabant arcam federis Domini dicens

Numérotation du verset Dt. 31,26

tollite librum istum

et ponite eum in latere arce federis Domini Dei vestri ut sit ibi contra te in testimonium¹¹

¹¹ testimonium] testimonio Weber

Numérotation du verset Dt. 31,27

ego enim scio contentionem tuam et cervicem

tuam durissimam

adhuc vivente me et ingrediente vobiscum

semper contentiose egistis

contra Dominum quanto magis cum mortuus

fuero

Numérotation du verset Dt. 31,28

congregate ad me omnes maiores

natu per tribus vestras atque doctores

et loquar audientibus

eis sermones istos et invocabo contra eos celum

et terram

Numérotation du verset Dt. 31,29

novi enim quod post mortem meam inique agetis et declinabitis cito de via quam precepi vobis et occurrent vobis mala in extremo tempore quando feceritis malum in conspectu Domini

ut irritetis eum

per opera manuum vestrarum

Numérotation du verset Dt. 31,30

locutus est ergo Moyses

audiente universo cetu Israel verba carminis huius et ad finem usque complevit.

Capitulum 31

Numérotation du verset Dt. 31,1

Abiit itaque Moyses et locutus est omnia verba hec ad universum Israel

Numérotation du verset Dt. 31,2

et dixit ad eos centum viginti annorum sum hodie non possum ultra egredi et ingredi presertim cum et Dominus dixerit mihi non transibis Iordanem istum

Numérotation du verset Dt. 31,3

Dominus ergo Deus tuus transibit ante te ipse delebit omnes gentes has in conspectu tuo et possidebis eas et Iosue iste transibit ante te sicut locutus est Dominus

Numérotation du verset Dt. 31,4

facietque Dominus eis sicut fecit Seon et Og regibus Amorreorum et terre eorum delebitque eos

Numérotation du verset Dt. 31,5

cum ergo et hos tradiderit vobis similiter facietis eis sicut precepi vobis

Numérotation du verset Dt. 31,6

viriliter agite et confortamini nolite timere nec paveatis ad conspectum¹ eorum quia Dominus Deus {t. 1: Erfurt, f. 209va; facsim., p. 418a} tuus ipse est ductor tuus et non dimittet nec derelinquet te

¹ ad conspectum] a conspectu Weber

Numérotation du verset Dt. 31,7

vocavitque Moyses

^marg.| VOCAVITQUE MOYSES. Verba Moisi ad Iosue, significat quod Christus terram viventium singulis secundum propria distribuit merita et omnia promissa Dei impleat. Ipse enim introducit populum in terram promissam. Eo namque duce celestem ingredimur patriam, qui ait: «Nemo venit ad patrem nisi per me»^a, et nemo ascendit in celum nisi qui descendit de celo filius hominis qui est in celo»^b, qui enim unitur ei per ipsum ascendit.

^a Io. 14, 6.

^b Io. 3, 13.

Iosue et dixit ei coram omni multitudine² Israel confortare et esto robustus

² multitudine] om. Weber

^interl.| Iesus verus

tu enim introduces populum istum

^interl.| christianum semen

in terram

^interl.| viventium

quam daturum se

patribus

^interl.| patriarchis et prophetis

eorum

iuravit

^interl.| firmiter promisit

Dominus et tu eam divides

^interl.| singulis

sorte³

³ divides sorte] inv. Weber

^interl.| electione divine gratie

Numérotation du verset Dt. 31,8

et Dominus qui ductor est vester⁴ ipse erit tecum

⁴ est vester] inv. Weber

^interl.| unitatem Patris et Filii ostendit, unde: «Qui me misit mecum est et non relinquit me solum»^c

^c Io. 8, 29.

non dimittet nec derelinquet te noli timere nec paveas

Numérotation du verset Dt. 31,9

scripsit itaque Moyses legem hanc et tradidit eam sacerdotibus

^interl.| quibus maxime legis custodiam commendavit, unde: «Labia sacerdotis custodiunt scientiam et legem requirunt ex ore eius etc.»^d

^d Mal. 2, 7.

filiis Levi qui portabant arcam federis Domini et cunctis senioribus Israel⁵

⁵ Israel] Israelis Weber

Numérotation du verset Dt. 31,10

precepitque eis dicens post septem annos

^marg.| POST SEPTEM ANNOS. In quibus presens vita signatur que septenario numero voluitur vel tempus veteris legis propter sabbatum. Post septem ergo annos in anno remissionis lex in conventu legi precipitur, quia completa legis observantia lex spiritualis succedit. Unde: «Ubi venit plenitudo temporis misit Deus filium suum natum ex muliere etc.»^e

^e Gal. 4, 4.

anno remissionis

^interl.| gratie, hic est annus acceptus Domino, unde: «Benedices corone anni benignitatis tue»^f

^f Ps. 64, 12.

in sollemnitate tabernaculorum

^interl.| presentis Ecclesie scilicet in qua militamus Deo

Numérotation du verset Dt. 31,11

convenientibus cunctis ex Israel ut appareant in conspectu Domini Dei tui in loco quem elegerit Dominus

^interl.| Ecclesie

leges verba legis huius coram omni Israel audientibus eis

Numérotation du verset Dt. 31,12

Numérotation du verset Dt. 31,13

filii quoque eorum qui nunc ignorant ut⁶ audire possint et timeant Dominum Deum suum cunctis diebus quibus versantur in terra ad quam vos Iordane transmisso⁷

⁶ ut] om. Weber

⁷ transmisso] transito Weber

pergitis

^interl.| vel: pergetis

obtinendam

Numérotation du verset Dt. 31,14

et ait Dominus ad Moysen {t. 1: Erfurt, f. 209vb; facsim., p. 418b} ecce prope sunt dies mortis tue voca Iosue et state in tabernaculo testimonii ut precipiam ei abierunt ergo Moyses et Iosue et steterunt in tabernaculo testimonii

Numérotation du verset Dt. 31,15

apparuitque Dominus ibi in columna nubis que stetit in introitu tabernaculi

Numérotation du verset Dt. 31,16

Numérotation du verset Dt. 31,17

Numérotation du verset Dt. 31,18

ego autem abscondam et celabo faciem meam in die illo propter omnia mala que fecit quia secutus est deos alienos

Numérotation du verset Dt. 31,19

nunc itaque scribite vobis canticum istud et docete filios Israel ut memoriter teneant et ore decantent et sit mihi carmen istud pro testimonio inter filios Israel

Numérotation du verset Dt. 31,20

⁸ crassatique] crassique Weber

⁹ detrahentque] et detrahent Weber

Numérotation du verset Dt. 31,21

postquam invenerint eum mala multa et afflictiones respondebit ei canticum istud pro testimonio quod nulla delebit oblivio ex ore seminis tui scio enim cogitationes eius que facturus sit {t. 1: Erfurt, f. 210ra; facsim., p. 419a} hodie antequam introducam eum in terram quam ei pollicitus sum

Numérotation du verset Dt. 31,22

scripsit ergo Moyses canticum et docuit filios Israel

Numérotation du verset Dt. 31,23

precepitque Dominus¹⁰ Iosue filio Nun et ait confortare et esto robustus tu enim introduces filios Israel in terram quam pollicitus sum et ego ero tecum

¹⁰ Dominus] om. Weber

Numérotation du verset Dt. 31,24

postquam ergo

^marg.| {t. 1: Erfurt, f. 210ra; facsim., p. 419a} POSTQUAM ERGO etc. Deuteronomium commendatur levitis, quia Evangelium Christi per verorum sacerdotum ministerium in memoria reconditur Ecclesie, que est arca Domini, ubi celestes thesauri reconduntur. Ibi due tabule testamenti libri scilicet legis et Evangelii. Ibi urna continet manna, id est caro Christi in qua cibus vite eterne. Ibi virga Aaron que fronduerat, quia ibi sacerdotium Christi quod manet in eternum vel in perpetuum, ut sit ibi contra te in testimonium . Verba legis custodientibus sunt ad salutem, contemptoribus in testimonium contumacie et inobedientie. Unde: «Est qui accusat vos Moyses in quo speratis»^g. Si enim crederetis Moysi, crederetis et mihi forsitan de me enim ille scripsit et alibi: «Sermo quem ego locutus sum ipse iudicabit»^h.

^g Io. 5, 45.

^h Io. 12, 48.

scripsit Moyses verba legis huius in volumine atque complevit

Numérotation du verset Dt. 31,25

precepit Levitis

^interl.| per quos intelliguntur veri sacerdotes arcam, id est Ecclesiam sustinentes

qui portabant arcam federis Domini dicens

Numérotation du verset Dt. 31,26

tollite librum istum

^interl.| Deuteronomium, id est Evangelium

^interl.| quesi vestrum est in memoria Ecclesie Evangelii recondere

et ponite eum in latere arce federis Domini Dei vestri ut sit ibi contra te in testimonium¹¹

¹¹ testimonium] testimonio Weber

^interl.| est qui accusat vos Moyses in quo speratis

Numérotation du verset Dt. 31,27

ego enim scio contentionem tuam et cervicem

^interl.| superbiam

tuam durissimam

^interl.| indomabilem

adhuc vivente me et ingrediente vobiscum

^interl.| sic Christo in carne cum iudeis conversante

semper contentiose egistis

^interl.| dicentes demonium habes et huiusmodi

contra Dominum quanto magis cum mortuus

^interl.| mortuo secundum carnem Christo: apostolos persecuti sunt et nomen eius delere conati sunt

fuero

Numérotation du verset Dt. 31,28

congregate ad me omnes maiores

^interl.| sapientiores, in senibus est sapientia

natu per tribus vestras atque doctores

^interl.| quibus lex committenda

et loquar audientibus

^interl.| intelligentibus

^interl.| ut sint inexcusabiles

^interl.| cui plus committitur, plus ab eo exigitur

eis sermones istos et invocabo contra eos celum

^interl.| celestes

et terram

^interl.| terrestres

Numérotation du verset Dt. 31,29

novi enim quod post mortem meam inique agetis et declinabitis cito de via quam precepi vobis {t. 1: Erfurt, f. 210rb; facsim., p. 419b} et occurrent vobis mala in extremo tempore quando feceritis malum in conspectu Domini

^interl.| quem nihil latet

ut irritetis eum

^interl.| quia natura mitis

per opera manuum vestrarum

^interl.| non solum per cogitationes

Numérotation du verset Dt. 31,30

locutus est ergo Moyses

^marg.| LOCUTUS EST ERGO MOYSES. Verba Moysi non simpliciter sunt accipienda, quia secundum historiam Israelitis lagitori Deo ingratis exprobrat perfidiam et allegorice sanctam instruit ecclesiam et ad morum honestatem provocat per tropologiam. Servanda est ergo in historia veritas, in allegoria mysteria, in tropologia discipline utilitas ut sic ad celestem theoricam provebamur. Notandum quoque quod dicitur: Locutus est Moyses verba carminis huius etc., ut qui Deum ore laudat, opere non contradicat. «Non est enim speciosa laus in ore peccatoris»ⁱ.

ⁱ Sir. 15, 9.

audiente universo cetu Israel verba carminis huius et ad finem usque complevit.

Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Dt. Capitulum 31), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 21/12/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=07&chapitre=07_31)

Signaler un complément d'information

Notes :

<07. Deuteronomium*>

Capitulum 31

<07. Deuteronomium*>

Capitulum 31