Capitulum 31

Numérotation du verset Nm. 31,1L 

Locutusque est Dominus ad Moysen dicens:
Numérotation du verset Nm. 31,2 

ulciscere prius filios Israel de Madianitis
et sic colligeris ad populum tuum.
Numérotation du verset Nm. 31,3 

Statimque Moyses armate inquit ex vobis viros ad pugnam qui possint ultionem Domini expetere de Madianitis
Numérotation du verset Nm. 31,4 

mille viri de singulis tribubus eligantur Israel qui mittantur ad bellum
Numérotation du verset Nm. 31,5 

dederuntque millenos de cunctis tribubus id est duodecim millia expeditorum ad pugnam
Numérotation du verset Nm. 31,6 

quos misit Moyses cum Phinees filio Eleazari sacerdotis vasa quoque sancta et tubas ad clangendum tradidit ei
Numérotation du verset Nm. 31,7 

cumque pugnassent contra Madianitas atque vicissent omnes mares occiderunt
Numérotation du verset Nm. 31,8 

et reges eorum Evi et Recem et Sur et Hur1 et2 Rebe quinque principes gentis.
1 Hur Cava etc. ΨD Ω Clementina ] Ur Rusch Weber |
2 et Weber ] om. Rusch (hapax) |
Balaam quoque filium Beor interfecerunt gladio
Numérotation du verset Nm. 31,9 

ceperuntque mulieres eorum et parvulos omniaque pecora et cunctam supellectilem quicquid habere potuerant depopulati sunt
Numérotation du verset Nm. 31,10 

tam urbes quam viculos et castella flamma consumpsit
Numérotation du verset Nm. 31,11 

et tulerunt predam et universa que ceperant tam ex hominibus quam ex iumentis
Numérotation du verset Nm. 31,12 

et adduxerunt ad Moysen et Eleazarum sacerdotem et ad omnem multitudinem filiorum Israel reliqua etiam utensilia portaverunt ad castra in campestribus Moab iuxta Iordanem contra Hiericho
Numérotation du verset Nm. 31,13 

egressi sunt autem Moyses et Eleazar sacerdos et omnes principes synagoge in oc
cursum eorum extra castra
Numérotation du verset Nm. 31,14 

iratusque Moyses principibus exercitus tribunis et centurionibus qui venerant de bello
Numérotation du verset Nm. 31,15 

ait cur feminas reservastis
Numérotation du verset Nm. 31,16 

nonne iste sunt que deceperunt filios Israel ad suggestionem Balaam et prevaricari vos fecerunt in Domino super peccato Phogor unde et percussus est populus
Numérotation du verset Nm. 31,17 

ergo cunctos interficite et3 quicquid est generis masculini etiam in parvulis et mulieres que noverunt viros in coitu iugulate
3 et] om. Weber
Numérotation du verset Nm. 31,18 

puellas autem et omnes mulieres4
4 mulieres] feminas Weber
virgines reservate vobis
Numérotation du verset Nm. 31,19 

et manete extra castra septem diebus qui occiderit hominem vel occisum tetigerit lustrabitur die tertio et septimo
Numérotation du verset Nm. 31,20 

et de omni preda sive vestimentum fuerit sive vas et aliquid in utensilia preparatum de caprarum pellibus et pilis et ligno expiabitur
Numérotation du verset Nm. 31,21 

Eleazar quoque sacerdos ad viros exercitus qui pugnaverant sic locutus est:
hoc est preceptum legis quod mandavit Dominus Moysi
Numérotation du verset Nm. 31,22 

aurum et argentum et aes et ferrum et stagnum et plumbum
Numérotation du verset Nm. 31,23 

et omne quod potest transire per flammas igne purgabitur quicquid autem ignem non potest sustinere aqua expiationis sanctificabitur
Numérotation du verset Nm. 31,24 

et lavabitis vestimenta vestra die septimo et purificati postea castra intrabitis
Numérotation du verset Nm. 31,25 

dixitque Dominus ad Moysen
Numérotation du verset Nm. 31,26 

tollite summam eorum que capta sunt ab homine usque ad pecus tu et Eleazar sacerdos et principes vulgi
Numérotation du verset Nm. 31,27 

dividesque ex equo predam inter eos qui pugnaverunt et egressi sunt ad bellum et inter omnem reliquam multitudinem
Numérotation du verset Nm. 31,28 

et separabis partem Domino ab his qui pugnaverunt et fuerunt in bello unam animam de quingentis tam ex hominibus quam ex bobus et asinis et ovibus
Numérotation du verset Nm. 31,29 

et dabis eam Eleazaro sacerdoti quia primitie Domini sunt
Numérotation du verset Nm. 31,30 

ex media quoque parte filiorum Israel accipies quinquagesimum caput hominum et boum et asinorum et ovium cunctarumque animantium et dabis ea Levitis qui excubant in custodiis tabernaculi Domini
Numérotation du verset Nm. 31,31 

feceruntque Moyses et Eleazar sicut preceperat Dominus.
Numérotation du verset Nm. 31,32 

Fuit autem preda quam exercitus ceperat ovium sexcenta septuaginta quinque millia
Numérotation du verset Nm. 31,33 

boum septuaginta duo millia
Numérotation du verset Nm. 31,34 

asinorum sexaginta millia et mille
Numérotation du verset Nm. 31,35 

anime hominum sexus feminei que non cognoverant viros triginta duo millia
Numérotation du verset Nm. 31,36 

dataque est media pars his qui in prelio fuerant ovium trecenta triginta septem millia quingenta
Numérotation du verset Nm. 31,37 

e quibus in partem Domini supputate sunt oves sexcente septuaginta quinque
Numérotation du verset Nm. 31,38 

et de bobus triginta sex milibus boves septuaginta duo
Numérotation du verset Nm. 31,39 

de asinis triginta milibus quingentis asini sexaginta unus
Numérotation du verset Nm. 31,40 

de animabus hominum sedecim milibus cesserunt in partem Domini triginta due anime
Numérotation du verset Nm. 31,41 

tradiditque Moyses numerum primitiarum Domini Eleazaro sacerdoti sicut ei fuerat imperatum
Numérotation du verset Nm. 31,42 

ex media parte filiorum Israel quam separaverat his qui in prelio fuerant
Numérotation du verset Nm. 31,43 

de media vero parte que contigerat relique multitudini id est de ovium trecentis triginta septem milibus quingentis
Numérotation du verset Nm. 31,44 

et de bobus triginta sex milibus
Numérotation du verset Nm. 31,45 

et de asinis triginta milibus quingentis
Numérotation du verset Nm. 31,46 

et de hominibus sedecim milibus
Numérotation du verset Nm. 31,47 

tulit Moyses quinquagesimum caput et dedit Levitis qui excubant in tabernaculo Domini sicut preceperat Dominus
Numérotation du verset Nm. 31,48 

cumque accessissent principes exercitus ad Moysen et tribuni centurionesque dixerunt
Numérotation du verset Nm. 31,49 

nos servi tui recensuimus numerum pugnatorum
quos habuimus sub manu nostra et ne unus
quidem defuit
Numérotation du verset Nm. 31,50 

ob hanc causam offerimus
in donariis Domini singuli quod in preda auri potuimus invenire perichelides5 et armillas annulos
5 perichelides] perischelides Weber
et dexteralia ac murenulas
ut depreceris pro nobis Dominum
Numérotation du verset Nm. 31,51 

susceperuntque Moyses et Eleazar sacerdos omne aurum
in diversis speciebus
Numérotation du verset Nm. 31,52 

pondo sedecim millia septingentos quinquaginta siclos a tribunis et centurionibus
Numérotation du verset Nm. 31,53 

unusquisque enim quod in preda rapuerat suum erat
Numérotation du verset Nm. 31,54 

et susceptum intulerunt in tabernaculum testimonii in monumentum filiorum Israel coram Domino

Capitulum 31

Numérotation du verset Nm. 31,1L 
Locutusque est Dominus ad Moysen dicens:
Numérotation du verset Nm. 31,2 
ulciscere prius filios Israel {t. 1: Erfurt, f. 177ra; facsim., p. 353a} de Madianitis
interl.| sanctos ad superne civitatis cives
marg.| ULCISERE. ORIGENES. Scandala filiis Israel madianitarum tergiversatione acciderant, qui subornaverant mulieres que eos deciperent ut peccarent {t. 1: Erfurt, f. 177ra; facsim., p. 353a}. Illi ergo pro peccato suo puniti sunt mediocrius tamen et parcius. Hi vero qui fuerant causa peccandi multo vehementius. Unde patet quia longe gravius est causam peccati prebere quam peccare, unde dicitur: «Quia melius fuerat illi homini non nasci aut molam asinariam alligari circa collum eius, et precipitari in profundum maris quam ut scandalizaret unum de pusillis istis». Scandalum autem est ubi recte ambulanti deceptio ad peccandum subiicitur.
et sic colligeris ad populum tuum.
marg.| ET  SIC  COLLIGERIS.   Novissime , inquit,   apponeris ad populum tuum , etc. Hoc contra samaritas qui negant resurrectionem mortuorum, nec fidem futuri seculi recipiunt. Nemo enim apponitur ad eos qui non sunt. Constat ergo esse aliquem populum cui Moysen dicit esse apponendum.
Numérotation du verset Nm. 31,3 
Statimque Moyses armate inquit ex vobis viros ad pugnam qui possint ultionem Domini expetere de Madianitis
Numérotation du verset Nm. 31,4 
mille viri de singulis tribubus eligantur Israel qui mittantur ad bellum
marg.| MILLE  VIRI, etc. Adverte divine virtutis magnificentia. Filii Israel dum sexcenta milia fuerant armatorum, omnes victi sunt, quia erat in eis peccatum. Nunc vero duodecim milia victores vincunt, quia non in multitudine vincit Israel, sed iustitia et pietas est in eis que vincit, unde:   Unus persequetur mille, et duodecem milia . Vides ergo quia plus valet unus sanctus orando quam innumeri peccatores preliando. Oratio enim sancti celum penetrat. Quomodo ergo in terris hostem non vincat, queramus ergo et custodiamus iustitiam induamur loricam iustitie accincti veritate, et accipiamus galeam salutis et gladium spiritus, et ante omnia scutum fidei, in quo extinguamus ignea tela maligni. Talibus enim armis instructi diabolica castra fugabimus.
Numérotation du verset Nm. 31,5 
dederuntque millenos de cunctis tribubus id est duodecim millia expeditorum ad pugnam
Numérotation du verset Nm. 31,6 
quos misit Moyses cum Phinees filio Eleazari sacerdotis vasa quoque sancta et tubas ad clangendum tradidit ei
Numérotation du verset Nm. 31,7 
cumque pugnassent contra Madianitas atque vicissent omnes mares occiderunt
Numérotation du verset Nm. 31,8 
et reges eorum Evi et Recem et Sur et Hur1 et2 Rebe quinque principes gentis.
1 Hur Cava etc. ΨD Ω Clementina ] Ur Rusch Weber
2 et Weber ] om. Rusch (hapax)
interl.| Error perfidie ligno crucis interficitur.
marg.| ET  REGES, etc. ORIGENES. Interficiuntur reges madianitarum, et qui prius a muleribus victi sunt, nunc expiatione habita et acta penitentia reges vincunt, tantum valet conversio ad Deum et correctio peccatorum. Fuit autem cure divine scripture nomina regum memorare Evi et Recem et Sur et Ur Sorophoc. Hi enim regnant apud madianitas, quos penitus debet extinguere omnis qui militat Deo. Evi namque belvinus vel ferinus interpretatieur. Belvinos ergo et ferinos mores debes omnino perimere, ut placeas ei qui te probavit et pervenias ad beatitudinem mortificata totius iracundie feritate. Ego puto quod hec nomina scriptura divina non narravot pro historia, sed pro causis et rebus aptavit. Quis enim stultus filio suo nomen belvinus imponit. Sed magis institutionem animarum prospexit sermo divinus volens ostendere, quod adversus huiusmodi vitia militare debemus, et istos reges fugare de corporis nostri regno, ne regnet peccatum in nostro mortali corpore. Nomina enim pro rebus aptantur etiam apud gentiles et barbaros. Notum est cur Abram, Abraham dictus est, et Sarai Sara, et Iacob Israel. Iospeh autem a pharaone barbara lingua photophanec cognominatus est, quod lingua sua de secretorum vel somniorum revelatione composuit. Daniel quoque in Babilonia Baltasar nominatur. {t. 1: Erfurt, f. 177rb; facsim., p. 353b} Et Ananias et Azarias, et Misael, Sidrac, Misac, et Abdenago. Madianitarum ergo regem Moyses appellavit, prout gessit. Belvina, inquit, feritas est que regnat in madianitis, nec ipsa solum; alius est rex nomine Recem, id est inanitas que ibi regnat. Multa enim inanitas et vanitas in hoc mundo quam Dei miles superat et vincit, si nihim inaniter nihil superflue agit, memorans, quia etiam de otioso verbo reddent homines rationem in die iudicii. In hac vita hominis totum pene otiosum et inane est quod dicitur vel agit. Inanis est omnis actus et sermo in quo non est intrinsecus aliquid pro Deo vel Dei mandato. Et et alius rex Madian Ur, id est irritatio. Vides quales sunt qui regnant apud madianitas. Quis, scilicet debent expugnari immo permi, ab his qui Deum sequuntur. Non enim tam regum quam vitiorum nomina que regnant in hominibus referuntur in lege, et non tam gentium bella quam concupiscentiarum carnalium que militant adversus animam describuntur. Denique hi qui in vitiis regnat, quinque reges esse dicuntur, ut pateat, quia omne vicium quod regnat in corpore ex quinque sensibus pendet. Hi ergo perimendi sunt de regno madianitarum, ut ultra vitia non regnent per eos scilicet iustitia, nec ad scandalum videant oculi, sed edificationem. Unde si oculus tuus scandalizat te, Erve eum, etc. Non tamen Effodiem dum precipit oculum corporis nostri, nec manum aut pedem abscidendum, sed sensum carnalia sentientem et concupiscentiis lascivientem, ut oculi recta videant, aures recta audiant, gustus noster verbum Dei gustet, manus palpent et contrectent de verbo vite. Et sic peremptis regibus madianitarum regnet in nobis iustitia, id est Christus qui factus est nobis a Deo iustitia et pax et redemptio.
Balaam quoque filium Beor interfecerunt gladio
marg.| BALAAM  QUOQUE. Patet consilio Balaam subornatas esse mulieres madianitarum que deceperant Israel. Unde hic velut auctor sceleris interficitur.
marg.| ORIGENES. Dictum est superius quod Balaam rediit in locum suum. Sed forte reversus est, quamvis scriptura non dixerit. Vel forte in locum suum rediit ab eo loco ubi sacrificia faciebat, in eum, scilicet locum ubi tamquam peregrinus habebat hospitium. Non enim dictum est in domum suam aut in patriam suam. De Balac autem dictum est ad semetipsum, ubi tamquam Dominus habitat.
Numérotation du verset Nm. 31,9 
ceperuntque mulieres eorum et parvulos omniaque pecora et cunctam supellectilem quicquid habere potuerant depopulati {t. 1: Erfurt, f. 177rb; facsim., p. 353b} sunt
Numérotation du verset Nm. 31,10 
tam urbes quam viculos et castella flamma consumpsit
Numérotation du verset Nm. 31,11 
et tulerunt predam et universa que ceperant tam ex hominibus quam ex iumentis
Numérotation du verset Nm. 31,12 
et adduxerunt ad Moysen et Eleazarum sacerdotem et ad omnem multitudinem filiorum Israel reliqua etiam utensilia portaverunt ad castra in campestribus Moab iuxta Iordanem contra Hiericho
Numérotation du verset Nm. 31,13 
egressi sunt autem Moyses et Eleazar sacerdos et omnes principes synagoge in oc
cursum eorum extra castra
Numérotation du verset Nm. 31,14 
iratusque Moyses principibus exercitus tribunis et centurionibus qui venerant de bello
Numérotation du verset Nm. 31,15 
ait cur feminas reservastis
marg.| CUR  FEMINAS  RESERVATIS etc. RABANUS. Mystice. Feminam in predam de bello revertens servat qui foras actus pravos cohibens et zelo bono destruens, delectationem carnalem in abscondito pectoris celat. Sed hoc Moyses, id est lex redarguit. Qui enim delectationem carnis in occulto corporis celat, facile in culpam prave operationis exorbitat. Iubetur ergo omne masculinum, parvulus etiam mulieres queque noverunt viros iugulari, quod turpem appetitum et delectationem carnis, que concipit iniquitatem et parit peccatum, penitus interficere debemus. Puellas autem et feminas virgines, id est partem delectationis que non poclivis est ad peccandum, sed exardescit ad bonum conservemus, ut que Deo placita sunt desideremus et perficere studeamus.
Numérotation du verset Nm. 31,16 
nonne iste sunt que deceperunt filios Israel ad suggestionem Balaam et prevaricari vos fecerunt in Domino super peccato Phogor unde et percussus est populus
marg.| AD  SUGGESTIONEM  BALAAM. Hic evidentius ostenditur Balaam suggestione {t. 1: Erfurt, f. 177va; facsim., p. 354a} mulieres subornatas fuisse.
marg.| ISIDORUS. Non dubitavit Balaam oblata copia feminarum fornicationis ruina israelitas collapsuros, quia concupiscibiles anime eorum partes sciebat esse corruptas. Ita demones unumquemque pertemptant illis affectibus anime laqueos tradentes, quibus nos senserint egrotare.
Numérotation du verset Nm. 31,17 
ergo cunctos interficite {t. 1: Erfurt, f. 177va; facsim., p. 354a} et3 quicquid est generis masculini etiam in parvulis et mulieres que noverunt viros in coitu iugulate
3 et] om. Weber
Numérotation du verset Nm. 31,18 
puellas autem et omnes mulieres4
4 mulieres] feminas Weber
interl.| vel: feminas
virgines reservate vobis
Numérotation du verset Nm. 31,19 
et manete extra castra septem diebus qui occiderit hominem vel occisum tetigerit lustrabitur die tertio et septimo
Numérotation du verset Nm. 31,20 
et de omni preda sive vestimentum fuerit sive vas et aliquid in utensilia preparatum de caprarum pellibus et pilis et ligno expiabitur
Numérotation du verset Nm. 31,21 
Eleazar quoque sacerdos ad viros exercitus qui pugnaverant sic locutus est:
interl.| Nota quod sermo Dei illis tantum fit qui sunt viri virtutis.
marg.| ELEAZAR  QUOQUE. Nota quod Eleazar non ad omnem populum, sed ad viros virtutis loquitur, qui revertebantur de prelio. Viri autem virtutis sunt qui ad bellum procedunt, qui in agone contendunt, et ab omnibus se abstinent, alii vero non viri sunt virtutis.
hoc est preceptum legis quod mandavit Dominus Moysi
Numérotation du verset Nm. 31,22 
aurum et argentum et aes et ferrum et stagnum et plumbum
marg.| AURUM  ET  ARGENTUM, etc. Tempus belli est in hoc mundo contra nequitias spirituales et concupiscentias carnales. Spectat nos angelorum chorus et virtutum celestium pia erga nos pendet exspectatio, quando vel quomodo de prelio revertamur, quis plus afferat auri vel argenti, quis lapides pretiosos curiose intuetur. Requirunt etiam qui deferunt es, qui ferrum, qui plumbum vel vas ligneum vel fictile aut aliquid huiusmodi magne domus usibus necessarium. Secundum ergo ea que quisque detulerit mansionis ei meritum deputabitur. Probantur tamen hec omnia alia per ignem, alia per aquam uniuscuiusque opus quale sit ignis probabit.
Numérotation du verset Nm. 31,23 
et omne quod potest transire per flammas igne purgabitur quicquid autem ignem non potest sustinere aqua expiationis sanctificabitur
Numérotation du verset Nm. 31,24 
et lavabitis vestimenta vestra die septimo et purificati postea castra intrabitis
marg.| ET  LAVABITIS. ORIGENES. Vides quomodo purgatione indiget omnis qui exit de prelio huius vite qui pugnaverunt pro filiis israel, madianitas interfecerunt, in quo Deo placuerunt cuius volutatem impleverunt, hoc tamen ipso immundi dicuntur effecti, unde iubentur lavare vestimenta sua et mundari et sic intrare in castra. Hi ergo qui pugnant, quia immundos hostes contingunt, polluti sunt. Si ergo diabolum vicero, et cogitationes immundas quas suggerit, vel venientes repulero, vel ingressas intra me ne ad effectum veniant necavero, conculcans caput draconis, hoc ipso tamen pollutus sum, quo pollutum calcare contendi. Beatus tamen quia superavi, unde: «Nemo mundus a sorde». Omnes ergo {t. 1: Erfurt, f. 177vb; facsim., p. 354b} purificatione indigemus immus immo purificationibus. Multe enim et diverse nos manent purificationes. Sed mystica hec sunt et ineffabilia. Quis enim enarrare poterit que sint purificationes que parentur petro et paulo et similibus qui tot hostes prostraverunt, tot spolia ceperunt, qui cruentis manibus a cede redeunt, quorum pes tinctus est in sanguine et manus suas laverunt in sanguine peccatorum, interficientes in matutino omnes peccatores terre. Peremerunt enim diversas demonum gentes, quas nisi vicissent captivos non liberassent, nec ad obedientiam Christi perduxissent. Beatus qui succedit in his preliis, et interficit madianitas, ut iustificetur ex sanguine eoru. Sanguinem demonum fundit qui captivos eripit. Purificabitur autem in regno Dei, ut mundus ingrediatur civitatem Dei vel Domini.
Numérotation du verset Nm. 31,25 
dixitque Dominus ad Moysen
Numérotation du verset Nm. 31,26 
tollite summam eorum que capta sunt ab homine usque ad pecus tu et Eleazar sacerdos et principes vulgi
Numérotation du verset Nm. 31,27 
dividesque ex equo predam inter eos qui pugnaverunt et egressi sunt ad bellum et inter omnem reliquam multitudinem
marg.| QUI  PUGNAVERUNT. Allegorice. ORIGENES. Sunt quidam in populo Dei qui militant qui scilicet non obligant se secularibus negociis. Hi procedunt ad bellum contra gentes munitas et spirituales nequitias pro his qui infirmiores sunt vel etate vel sexu vel proposito. Pugnant autem orationibus, ieiuniis, iustitia, pietate, mansuetudine, castitate et omnibus continentie virtutibus. Et regressis ad castra victoribus fruuntur laboribus eorum etiam in belles qui ad pugnam non vocantur, vel exire non possunt. Sciendum autem quod omnia que summuntur ex his gentibus mutanda sunt, et forte quicquid ex hoc seculo assumitur vel prelio capitur. Et immundum est et purificatione indiget et quedam per ignem transeunt, alii sufficit aque purificatio. Assumuntur autem ex prelio homines et iumenta, cum captivatur omnis intellectus ad obediendum Christo per verbum Dei. In quo pugnantes captivant intellectum eorum qui contraria sentiunt. Pauci sunt tamen qui pugnare possint, et prelia ista conficere, de sexcentis milibus armatorum qui videntur militare Deo sola duodecim milia eliguntur, ceteri relinquuntur in castris. Intuere quanti sunt in Ecclesia {t. 1: Erfurt, f. 178ra; facsim., p. 355a} qui possint pro veritate pugnare et contradicentibus resistere, qui sciant verbi bella tractare. Beati sunt qui pro populo Dei possunt pugnare, et de hostibus spolia reportare. Reliqua tamen pars populi que videtur imbellis, si cum quiete resideat in castris, in silentio agat, a Moyse non recedat, sed in lege Dei permaneat, spoliorum partem habebit. Fiet enim equa portio, non per numerum, sed quantum datur omni populo, tantum duodecim milibus qui spolia ceperunt. Quis hec audiens non animetur pro Ecclesia pugnare, et inimicis veritatis resistere, qui dogmata Ecclesie oppugnare, vel voluptati et luxurie docent operam dare? Qui ergo hos expugnat vel in se vel in proximis vitia perimit, capiet spolia multa quinquagies multiplicata quam ceteri. In tantum enim numeri quantitas videtur augeri cum sexcentis milibus, duodecim milia conferuntur. Offerre tamen utraque pars iubetur Deo, et illi quidem qui vicerunt unum ex quingentis. Qui autem domi resederunt unum ex quinquaginta, uterque autem numerus sacratus est. Unde unus debebat devarios quingentos et alios quinquaginta, etc. Sed et septem septimane uno addito quinquagesimum diem faciunt, que Pentecostes festivitas dicitur. Similiter septuaginta septimane quam septem tanto prestantior est numerus quingentorum quam quinquaginta.
Numérotation du verset Nm. 31,28 
et separabis partem Domino ab his qui pugnaverunt et fuerunt in bello unam animam de quingentis {t. 1: Erfurt, f. 177vb; facsim., p. 354b} tam ex hominibus quam ex bobus et asinis et ovibus
Numérotation du verset Nm. 31,29 
et dabis eam Eleazaro sacerdoti quia primitie Domini sunt
Numérotation du verset Nm. 31,30 
ex media quoque parte filiorum Israel accipies quinquagesimum caput hominum et boum et asinorum et ovium cunctarumque animantium et dabis ea Levitis qui excubant in custodiis tabernaculi Domini
Numérotation du verset Nm. 31,31 
feceruntque Moyses et Eleazar sicut preceperat Dominus.
Numérotation du verset Nm. 31,32 
Fuit autem preda quam exercitus ceperat ovium sexcenta septuaginta quinque millia
Numérotation du verset Nm. 31,33 
boum septuaginta duo millia
Numérotation du verset Nm. 31,34 
asinorum sexaginta millia et mille
Numérotation du verset Nm. 31,35 
anime hominum sexus feminei que non cognoverant viros triginta duo millia
Numérotation du verset Nm. 31,36 
dataque est media pars his qui in prelio fuerant ovium trecenta triginta septem millia quingenta
Numérotation du verset Nm. 31,37 
e quibus in partem Domini supputate sunt oves sexcente septuaginta quinque
Numérotation du verset Nm. 31,38 
et de bobus triginta sex milibus boves septuaginta duo
Numérotation du verset Nm. 31,39 
de asinis triginta milibus quingentis asini sexaginta unus
Numérotation du verset Nm. 31,40 
de animabus hominum sedecim milibus cesserunt in partem Domini triginta due anime
Numérotation du verset Nm. 31,41 
tradiditque Moyses numerum primitiarum Domini Eleazaro sacerdoti sicut ei fuerat imperatum
Numérotation du verset Nm. 31,42 
ex media parte filiorum Israel quam separaverat his qui in prelio fuerant
Numérotation du verset Nm. 31,43 
de media vero parte que contigerat relique multitudini id est de ovium trecentis triginta septem milibus quingentis
Numérotation du verset Nm. 31,44 
et de bobus triginta sex milibus
Numérotation du verset Nm. 31,45 
et de {t. 1: Erfurt, f. 178ra; facsim., p. 355a} asinis triginta milibus quingentis
Numérotation du verset Nm. 31,46 
et de hominibus sedecim milibus
Numérotation du verset Nm. 31,47 
tulit Moyses quinquagesimum caput et dedit Levitis qui excubant in tabernaculo Domini sicut preceperat Dominus
Numérotation du verset Nm. 31,48 
cumque accessissent principes exercitus ad Moysen et tribuni centurionesque dixerunt
marg.| CUMQUE  ACCESSISSENT. ORIGENES. Differentias esse et et profectus meritorum in populo fidelium et in aliis locis et hic colligimus de eo quod scriptum est. Et accesserunt ad Moysen omnes qui constituti erant principes per tribus in exercitu tribuni et centurioes et dixerunt ad Moysen. Nos pueri tui collegimus summam virorum bellatorum nostrorum et non dissensit ex nobis quisquam et obtulimus munus Domino, etc. Loquuntur ergo ad Moysen:   Nos pueri tui collegimus summam virorum bellatorum nostrorum et non dissensit ex nobis quisquam et obtulimus munus Domino , etc. Loquuntur ergo ad Moysen electi principes qui constituti sunt super exercitum et pro rebus bene gestis munera offerunt Domino dicentes:   Nos pueri tui sumus qui accepimus summam filiorum Israel bellatorum, scilicet duodecim milia qui electi sunt ex omnibus tribubus, ut pugnarent contra madianita s». Sunt ergo in populo Dei bellatores multi et multi imbelles et inter bellatores quidam qui appellantur summa bellatorum eminentiores, scilicet inter bellatores et rursus his celsiores qui constituti sunt super eos principes et prelati singulis milibus electorum. Est ergo multa diversitas in ordine bellatorum. Inter imbelles quoque est aliqua differentia, quidam enim ita sunt imbelles ut numquam possint fieri bellatores cum occurrerint, scilicet in virum perfectum et in mensuram etatis etiam in summam bellatorum venire se sperant et esse electi in duodecim milibus vel esse principes electorum. Considera omni presentia seculi repleta bellis et demonum invisibilibus preliis perurgeri. In populo vero Dei esse quosdam fide robustos virtutibus armatos qui huiusmodi bella conficiant et semper in procintu positi etiam eos qui pugnare non possunt ab hostibus tueantur verbo et exemplo, si tamen non desit eis fides. Impossibile est enim sine fide salvari. Inter ipsos bellatores sunt alii parati et expediti ut nullis se implicent secularibus negociis meditantes in lege Dei die ac nocte. Hi summa bellatorum appellantur. Non est autem dictum de communi numero bellatorum quia nemo in eis dissensit, sed de his qui summa bellatorum dicuntur. In talibus enim nulla dissentio, nulla discordia {t. 1: Erfurt, f. 178rb; facsim., p. 355b}, de his enim dictum esta: «Multitudinis credentium erat cor unum et anima una» etc. Hi sunt qui plurimum auri pugnando ceperant et omne aurum et ornamentum sive capitis sive brachiorum vel digitorum, id est quicquid intellectibus vel operibus habent, Deo offerunt, scientes quia munera eius data eius sunt, ideo nec unus dissensit (dissenties enim non possunt offerre, unde si offers munus tuum ad altare et memoratus fueris quia frater tuus habet aliquid adversus te, relinque ibi munus tuum, etc.) ut levent, scilicet manus suas ad Deum sine ira et dissentione. In musicis enim si armonia cordarum consananter aptatur, suavem sonum reddit, si aliqua sit dissonantia carminis dulcedo corrumpitur. Ita si Dei milites dissentiant ingrata sunt omnia Deo, etiam si bella multa conficiant, spolia multi deferant. Dicetur enim vade prius reconciliari fratri suo, etc. Si enim in aliquo dissentis a mandatis Dei nec hostem vincere potes. In eo enim ipso iam victus es a diabolo in quo dissentis a Deo. Si ergo vis vincere et summa bellatorum esse, adhere Deo, concorda cum ipso dicensb: «Quis nos separabit a caritate Christi? tribulatio? an angustia? etc.» Qui talis est, potest vincere madianitatis et interficere omnes peccatores terre, id est carnis fornicationem, immundiciam, passionem, concupiscentiam, avaritiam et huiusmodi. Et sic erit dignus offerre omne vas aureum torquem aut viriolam aut anulum aut dextrale aut cathenulam. Torques ornamentum sapientie est. In proverbiis enim de sapientia dicitur quia qui acquisierit eam, torquem auream ponat circa collum suum. Viriola et anulus ornamenta sunt manuum in quibus signantur opera. Similiter et dextrale, cathenule vero verbi et doctrine connexiones significant.
a Act. 4, 32.
b Rm. 8, 35.
Numérotation du verset Nm. 31,49 
nos servi tui recensuimus numerum pugnatorum
interl.| Qui etiam alios in Ecclesia ab hostibus tam visibilibus quam invisibilibus defendunt.
quos habuimus sub manu nostra et ne unus
interl.| Multitudinis credentium erat cor unum et anima   una c.
c Act. 4, 32.
quidem defuit
Numérotation du verset Nm. 31,50 
ob hanc causam offerimus
interl.| Discordantes non possunt offerre; unded: «Vade prius reconciliari fratri tuo, et tunc veniens offeras munus tuum».
d Mt. 5, 24.
in donariis Domini singuli quod in preda auri potuimus invenire perichelides5 et armillas annulos
5 perichelides] perischelides Weber
interl.| operum scilicet ornamenta
et dexteralia ac murenulas
interl.| auro et argento factas
ut depreceris pro nobis Dominum
marg.| DEPRECERIS  PRO  NOBIS. ORIGENES. Ad propiciam dum Deum pro nobis. Si dicamus propter aurum Deum propicium fieri hominibus, absurdum et impium iudicatur. Hoc enim in viro bono notabile dicitur. Per aurum ergo virtutes et opera bona signantur, que sola Deo digne offeruntur pro quibus solis decet eum propitiari.
Numérotation du verset Nm. 31,51 
{t. 1: Erfurt, f. 178rb; facsim., p. 355b} susceperuntque Moyses et Eleazar sacerdos omne aurum
interl.| virtutes animi et bona opera
marg.| SUSCEPERUNTQUE. Et accepit Moyses et Eleazar sacerdos aurum ab omnibus tribunis et centurionibus et intulit illud in tabernaculum testimonii memoriale filiis Israel coram Domino. Nota quia que dicuntur non ad conspectu visibilem, sed ad mentis memoriam referuntur. Beatus enim est qui recordatur se aliquid boni operis fecisse coram Domino et obtulisse munera beneplacita Deo virtutes, scilicet animi et ornamenta pietatis.
in diversis speciebus
Numérotation du verset Nm. 31,52 
pondo sedecim millia septingentos quinquaginta siclos a tribunis et centurionibus
Numérotation du verset Nm. 31,53 
unusquisque enim quod in preda rapuerat suum erat
Numérotation du verset Nm. 31,54 
et susceptum intulerunt in tabernaculum testimonii in monumentum filiorum Israel coram Domino


Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Nm. Capitulum 31), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 30/04/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=06&chapitre=06_31)
Signaler un complément d'information

Notes :