Capitulum 16
Numérotation du verset
Io. 16,1
1Hec locutus sum vobis ut non scandalizemini.
1 “Hic Paris. incipit capitulum”
CorS2
= ΩS ΩV,
om. hom. P14417
Numérotation du verset
Io. 16,2
Absque synagogis facient vos. Sed venit hora
ut omnis qui interficit vos arbitretur obsequium se prestare Deo.
Numérotation du verset
Io. 16,3
Et hec facient vobis2 quia non noverunt Patrem
2 vobis Li449@ Li449 Rusch] om. Weber
neque me.
Numérotation du verset
Io. 16,4
Sed hec locutus sum vobis
ut cum3 venerit hora
3 cum Li449
Rusch Weber
]
om. Li449@
, + autem
CorS2
eorum reminiscamini
quia ego dixi vobis.
Numérotation du verset
Io. 16,5
Hec autem
vobis ab initio4 non dixi
4 vobis - ab initio
Rusch Weber
] inv.
Li449@
Li449
quia vobiscum eram.
Et5 nunc vado ad eum
5 Et nunc
CorS2
(al.)
Li449@ Li449 Rusch
] nunc
CorS2 (
al.
),
ac nunc
CorS2,
sed nunc
CorS2 (
ant. sed non est textus sic
),
at
Weber
qui me misit
et nemo ex vobis interrogat me
quo vadis.
Numérotation du verset
Io. 16,6
Sed quia hec locutus sum vobis,
tristitia implebit6 cor vestrum.
6 implebit
Rusch
] implevit
Li449@ Li449 Weber
Numérotation du verset
Io. 16,7
Sed ego veritatem dico vobis, expedit vobis ut ego vadam.
Si enim
non abiero Paraclitus non veniet ad vos.
Si autem abiero mittam eum ad vos.
Numérotation du verset
Io. 16,8
Et cum venerit ille arguet
mundum de peccato
et7 de iustitia
7 et
Rusch
Weber]
om.
Li449@ Li449
et de iudicio.
Numérotation du verset
Io. 16,9
De peccato
quidem
quia non crediderunt8 in me.
8 crediderunt
Li449@ Li449 Rusch
] credunt
Weber
Numérotation du verset
Io. 16,10
De iustitia vero quia ad Patrem vado et iam non videbitis me.
Numérotation du verset
Io. 16,11
De iudicio autem
quia princeps mundi huius iam9 iudicatus est.
9 iam Li449@ Li449 Rusch] om.Weber
Numérotation du verset
Io. 16,12
Adhuc multa habeo vobis dicere
sed quia10 non potestis portare modo.
10 quia Rusch] om. Li449@ Li449 Weber
Numérotation du verset
Io. 16,13
Cum autem venerit ille Spiritus veritatis docebit vos
omnem11 veritatem12.
11 omnem CorS1 Li449@ Li449 ΩJ
Rusch
] in praem. Weber
|
12 Docebit vos omnem veritatem
CorS1=CorS2 Rusch Weber
] inducet (induet
CorS2
) vos in omnem veritatem
CorS1=CorS2=Cor3
(grec.)
|
Non enim loquetur a semetipso sed quecumque audiet loquetur
et que ventura sunt annuntiabit vobis.
Numérotation du verset
Io. 16,14
Ille me clarificabit
quia de meo
accipiet et13 annuntiabit vobis.
13 et] iter.
Li449@
Numérotation du verset
Io. 16,15
Omnia quecumque14
14 quecumque
CorS2 (
al.
)
] que
Cor2
habet Pater mea sunt. Propterea dixi quia de meo accipiet et annuntiabit vobis.
Numérotation du verset
Io. 16,16
Modicum
et iam non videbitis me
et iterum modicum
et videbitis me quia vado ad Patrem.
Numérotation du verset
Io. 16,17
Dixerunt ergo ex discipulis eius ad invicem:
Quid est hoc quod dicit nobis: Modicum et non videbitis me et iterum modicum et videbitis me15 quia vado ad Patrem?
15 me
Rusch
] + et Li449@ Weber
Numérotation du verset
Io. 16,18
Dicebant ergo: Quid est hoc quod nobis dicit16 modicum? Nescimus quid loquitur.
16 nobis dicit
Rusch
] inv.
Li449@
Li449, dicit
Weber
Numérotation du verset
Io. 16,19
Cognovit autem Iesus quia volebant eum interrogare
et dixit eis: De hoc queritis17 inter vos quia dixi modicum et non videbitis me et iterum modicum et videbitis me.
17 de hoc queritis] + me
CorS2 (
de hoc h’ quer.
HOC QUERITIS ME
vel
ME
)
Numérotation du verset
Io. 16,20
Amen amen dico vobis,
quia plorabitis
et flebitis vos, mundus autem gaudebit. Vos autem contristabimini sed tristitia vestra vertetur in gaudium.
Numérotation du verset
Io. 16,21
Mulier cum parit tristitiam habet quia venit hora eius.
Cum autem pepererit puerum
iam non meminit pressure propter gaudium quia natus est homo in mundum.
Numérotation du verset
Io. 16,22
Et vos igitur
nunc quidem tristitiam habetis. Iterum autem videbo vos
et gaudebit cor vestrum et gaudium vestrum nemo tollet18 a vobis.
18 tollet
Li449@
Li449
Rusch
] tollit
Weber
Numérotation du verset
Io. 16,23
Et in illo19 die
19 in
CorS2
(al. corrective)]
om. CorS2
me non interrogabitis20 quicquam.
20 interrogabitis ΩJ*
Rusch
] rogabitis
Li449@ Li449
ΩJ²
Weber
Amen amen, dico vobis, si quid21 petieritis
21 si quid
CorS1
ΩJ
Weber
] quicquid
CorS1
(
G’
)
Cor3
(?)
Patrem in nomine meo dabit vobis.
Numérotation du verset
Io. 16,24
Usquemodo non petistis
quicquam
in nomine meo.
Petite et accipietis ut gaudium vestrum sit plenum.
Numérotation du verset
Io. 16,25
Hec in proverbiis locutus sum vobis.
Venit hora cum iam non in proverbiis22 loquar vobis, sed palam de Patre meo23 annuntiabo vobis.
22 non - in proverbiis Li449
Rusch Weber
] inv.
Li449@
|
23 meo
Rusch
]
om.
Li449@ Li449 Weber
|
Numérotation du verset
Io. 16,26
In24 illo die in nomine meo petetis. Et non dico vobis quia ego rogabo Patrem de vobis.
24 In Li449@ Li449
Rusch
]
om.
Weber
Numérotation du verset
Io. 16,27
Ipse enim Pater amat vos
quia vos me amastis et credidistis, quia ego a Deo exivi.
Numérotation du verset
Io. 16,28
Exivi
a Patre et veni in mundum.
Iterum relinquo
mundum et vado ad Patrem.
Numérotation du verset
Io. 16,29
Dicunt ei discipuli eius: Ecce nunc palam loqueris
et proverbium nullum dicis.
Numérotation du verset
Io. 16,30
Nunc scimus
quia scis omnia et non opus est25 tibi,
25 opus est
Rusch Weber
] inv.
Li449@
Li449
ut quis te interrogat26.
26 interrogat
Rusch
] interroget
Li449@ Li449 Weber
In hoc credimus
quia a Deo existi.
Numérotation du verset
Io. 16,31
Respondit eis Iesus: Modo creditis
.
Numérotation du verset
Io. 16,32
Ecce venit hora et iam venit ut dispergamini unusquisque in propria
et me solum relinquatis. Et non sum
solus quia pater mecum est.
Numérotation du verset
Io. 16,33
27Hec locutus sum vobis
27
Hic incipit cap. 17
ΩF ΩS ΩV
, cap. 16 iuxta capitala Stephani Langton
ut in me pacem habeatis. In mundo pressuram habebitis28
28 habebitis ΩF ΩS ΩV
Li449@ Li449 Rusch
] habetis
Weber
sed confidite.
Ego vici
mundum.
Capitulum 16
Numérotation du verset
Io. 16,1
1Hec locutus sum vobis ut non scandalizemini.
1 “Hic Paris. incipit capitulum”
CorS2
= ΩS ΩV,
om. hom. P14417
marg.|
H
ec locutus sum
. Postquam exemplo suo docuit ferre odia in quo sciunt quid debeant facere, sed non possunt postquam etiam promisit Spiritum quo poterunt resistere etiam addit:
Hec locutus sum
de odio mei. Quod est exemplum de Spiritu qui confirmabit, ut ita"caritate diffusa in cordibus vestris"a sit vobis multa pax et non scandalum. Unde enim scandalum? Quid passuri?
Absque synagogis,
id est extra synagogas.
Facient vos,
quia non erat alius populus Dei nisi Israel, si Christum reciperet non esset alia Ecclesia Christi, nec alia Synagoga Israelis. Sed quia isti semper volunt esse sine Christo, volentes constituere suam iustitiam, pellunt eos qui numquam volunt esse sine Christo, iustitie eius subiecti. Nec erubescunt pulsi, sicut illi qui credentes in Iesum, propter metum non audebant confiteri, ne pellerentur de synagogis diligentes gloriam hominum magis quam gloriam Deib.
a Cf. Rm. 5, 5: « Charitas Dei diffusa est in cordibus vestris per Spiritum sanctum, qui datus est nobis ».
b Cf. Io. 12, 43: « Dilexerunt enim gloriam hominum magis quam gloriam Dei ».
Numérotation du verset
Io. 16,2
Absque synagogis facient vos. Sed venit hora
interl.|
quasi: sed ne timeatis solitudinem quia tot acquiretis ut pro eis ad gloriam Dei videamini occidendi
marg.|
sed venit
. Quasi: si pulsi ab eis tot acquiretis mihi, unde vobis gaudendum, ut non satis sit eis vos pellere. Sed non sinant vivere, ne omnes acquiratis, ut a iudaismo avertatis in quo Deum Israel credunt deseri et sancta sua.
ut omnis qui interficit vos arbitretur obsequium se prestare Deo.
interl.|
zelum Dei habere sed non secundum scientiam ex stulta ignorantia
Numérotation du verset
Io. 16,3
Et hec facient vobis2 quia non noverunt Patrem
2 vobis Li449@ Li449 Rusch] om. Weber
interl.|
esse
neque me.
interl.|
Filium
Numérotation du verset
Io. 16,4
Sed hec locutus sum vobis
interl.|
hec fient, sed ego predixi ne ignaros hic et improvisa turbarent sed previsa patienter ferantur
ut cum3 venerit hora
3 cum Li449
Rusch Weber
]
om. Li449@
, + autem
CorS2
interl.|
tenebrosa
interl.|
opportunitas
eorum reminiscamini
interl.|
malorum
quia ego dixi vobis.
interl.|
et caveatis vobis
Numérotation du verset
Io. 16,5
Hec autem
marg.|
Hec autem
. Postquam dixit futuras eorum passiones et consolatorem Spiritum eis esse dandum subdit:
Hec non dixi vobis ab initio
. Quod si de passionibus {Rusch, t. 4: Erfurt, f. 1051rb ; facsim., p. 261b} accipimus, non solummodo post cenam, sed et ante proximum Pascha et ab initio missionis duodecim apostolorum predixerat, sed de consolatione Spiritus eis ventura non predixerat, quia ipse cum eis corpirali presentia advocatus vel consolator erat, sed quia iam iturus est opus erat ut illum diceret venturum qui confirmaret eos contra abiicientes et interficientes.
vobis ab initio4 non dixi
4 vobis - ab initio
Rusch Weber
] inv.
Li449@
Li449
interl.|
de adventu Paracliti
quia vobiscum eram.
interl.|
ego Paraclitus vester
Et5 nunc vado ad eum
5 Et nunc
CorS2
(al.)
Li449@ Li449 Rusch
] nunc
CorS2 (
al.
),
ac nunc
CorS2,
sed nunc
CorS2 (
ant. sed non est textus sic
),
at
Weber
marg.|
Vado ad
. Ita palam ut nemo interroget quod visu corporali cernat, videbunt eum in nube ascendentem certi de gloria qui prius predicta passione quesierant: «Domine quo vadis?»c.
c Io. 14, 5.
qui me misit
interl.|
et ideo opus est predicere de illo
et nemo ex vobis interrogat me
interl.|
iturum a vobis
quo vadis.
interl.|
a nobis
Numérotation du verset
Io. 16,6
{Rusch, t. 4: Erfurt, f. 1051rb ; facsim., p. 261b} Sed quia hec locutus sum vobis,
interl.|
id est me iturum a vobis
tristitia implebit6 cor vestrum.
6 implebit
Rusch
] implevit
Li449@ Li449 Weber
interl.|
Cum nondum consolationem Spiritus intus habeatis qua melius me intus visuri estis, doletis me corporalibus oculis subtrahi.
Numérotation du verset
Io. 16,7
Sed ego veritatem dico vobis, expedit vobis ut ego vadam.
interl.|
ut spiritualiter iam me noscatis et carnaliter iam me nosse desistatis, ne Verbo carne facto quasi lacte contenti sitis
Si enim
marg.|
S
i enim
. Non quod positus in terra non posset dare, sed quia illi non sunt idonei accipere nisi eum secundum carnem desistant nosse.
non abiero Paraclitus non veniet ad vos.
interl.|
si carni qua alii carnaliter heseritis, capaces Spiritus non eritis
Si autem abiero mittam eum ad vos.
marg.|
S
i autem
. Mentibus vestris sic raptis ad celestia, aderit Spiritus simul Pater et Filius. Spirituales enim ex carnalibus facti, capacius fuerant Trinitatem habituri, sicut promissum erat: ‘Vobiscum sum usque ad consummationem seculi’d et: «Ad eum veniemus et mansionem apud eum faciemus»e. Numquam enim intelligenda est separatio, etsi singillatim loquatur Scriptura de personis. Opus enim erat sic Trinitatem insinuari.
d Cf. Mt. 28, 20: « Et ecce ego vobiscum sum omnibus diebus, usque ad consummationem seculi ».
e Io. 14, 23.
Numérotation du verset
Io. 16,8
Et cum venerit ille arguet
interl.|
per vos qui modo timidi
marg.|
Ille arguet
. Non quod Filius non arguat, sed quia Spiritus dabit eis caritatem et pellet timorem ut sit eis libertas arguendi.
marg.|
AUGUSTINUS. Arguitur de peccato qui in Christum non credit. Arguitur et de iustitia eorum qui credunt. Ipsa enim fidelium comparatio, infedilium est vituperatio. Credant igitur homines in Christum ne arguantur de peccato infidelitatis quo omnia tenentur. Transeant in numero fidelium, ne arguantur de iustitia eorum quos iustificatos non imitantur. Caveant futurum iudicium, ne cum mundi principe iudicantur quem iudicatum imitantur.
mundum de peccato
interl.|
quod habet mundus
et7 de iustitia
7 et
Rusch
Weber]
om.
Li449@ Li449
interl.|
quam non imitatur
marg.|
E
t de iustitia
. Non de sua, sed de credentium iustitia mundus arguitur, quorum comparatione damnatur. Unde non ait: non videbit me mundus, sed N
on videbitis me,
vos apostoli. Contra infideles qui dicunt quomodo credemus quod non videmus? Est vera iustitia credere quod non videtur, ut qui viderunt hominem crediderunt Deum. Et cum per ascensionem forma hominis subtracta est visibus, tunc ex omni parte impletum est iustus ex fide vivit.
Et iam non videbitis me
, id est numquam videbitis me talem ut modo, id est mortalem iudicandum sed glorificatum iudicem. Et hoc est iustitia fidei, de qua Apostolus: ‘Et si novimus Christum secundum carnem sed iam non novimus’f quam quia mundus ab istis non vult accipere arguitur.
f Cf. 2Cor. 5, 16: « Itaque nos ex hoc neminem novimus secundum carnem. Et si cognovimus secundum carnem Christum, sed nunc iam non novimus ».
et de iudicio.
interl.|
quod non timet
marg.|
D
e iudicio
. Quia si damnatum illum sequuntur, cum eo damnatur et ne sibi credant parci, terrentur supplicio illius superbi.
Numérotation du verset
Io. 16,9
De peccato
interl.|
exponit quod dixerat
interl.|
suo
quidem
interl.|
arguit
quia non crediderunt8 in me.
8 crediderunt
Li449@ Li449 Rusch
] credunt
Weber
interl.|
hoc specialiter ponit, quia hoc manente cetera manent, hoc discedente cetera remittuntur
Numérotation du verset
Io. 16,10
De iustitia vero quia ad Patrem vado et iam non videbitis me.
interl.|
iam talem non videbitis et Paulusg enim et Stephanush postea viderunt eum sed iam alium
g Cf. Act. 9, 5.
h Cf. Act. 7, 55.
Numérotation du verset
Io. 16,11
De iudicio autem
interl.|
futuro
quia princeps mundi huius iam9 iudicatus est.
9 iam Li449@ Li449 Rusch] om.Weber
interl.|
foras missus iudicio ignis reservatus
Numérotation du verset
Io. 16,12
Adhuc multa habeo vobis dicere
interl.|
que nemo habet determinare
sed quia10 non potestis portare modo.
10 quia Rusch] om. Li449@ Li449 Weber
interl.|
quia nondum venit Spiritus
Numérotation du verset
Io. 16,13
Cum autem venerit ille Spiritus veritatis docebit vos
interl.|
intus sine sono sic fit et aliis sanctis. Vel deducet in omnem veritatem uti: «Deduc me Domine in via tua».
i Ps. 85, 11.
omnem11 veritatem12.
11 omnem CorS1 Li449@ Li449 ΩJ
Rusch
] in praem. Weber
12 Docebit vos omnem veritatem
CorS1=CorS2 Rusch Weber
] inducet (induet
CorS2
) vos in omnem veritatem
CorS1=CorS2=Cor3
(grec.)
interl.|
saluti necessariam
marg.|
O
mnem veritatem.
Promittit quod totum facturus est Spiritus, non quod in hac vita totum compleatur.
Non enim loquetur a semetipso sed quecumque audiet loquetur
interl.|
non solum que futura in tempore sed magis eterna quorum amore inflammat
marg.|
A
semetipso
. AUGUSTINUS. Quia non est a seipso quia solus Pater de alio non est. Nam et Filius de Patre natus est et Spiritus de Patre procedit et tamen et Filius et Spiritus equalis Patri est.
Sed quecumque audiet loquetur
, audiet ab eo a quo procedit, audire illius scire est ideo est et esse. A quo illi ergo est essentia ab illo audientia, id est scientia que non est aliud quam essentia etc. de sempiterna re proprie dicatur est secundum nos bene dicitur fuit erit fuit quia numquam defuit. Erit quia numquam deerit, est quia semper est. Non preteriit quasi qui non maneat. Non orietur quasi qui non erat. {Rusch, t. 4: Erfurt, f. 1051va ; facsim., p. 262a} Cum ergo nostra locutio per tempora varietur, de eo vere dicuntur verba cuiuslibet temporis, quia nullo tempore defuit deest vel deerit. Et ideo non mirum si audiet dixit de eo qui audivit et audit, id est semper scivit, scit et sciet.
et que ventura sunt annuntiabit vobis.
Numérotation du verset
Io. 16,14
{Rusch, t. 4: Erfurt, f. 1051va ; facsim., p. 262a}
Ille me clarificabit
marg.|
Ille clarificabit
.Quia spirituales faciendo vos declarabit, quommodo Patri Filius est equalis, quem secundum carnem ut hominem noverant, vel timorem tollendo faciet vos gloriam meam annuntiare toti mundo, que non mihi sed hominibus profit.
quia de meo
interl.|
Patre a quo ego
marg.|
D
e meo
. Non quod Spiritus sit minor Filio. Cur autem hoc dixit explanat:
Omnia quecumque habet Pater sunt propterea dixi de meo accipit
. Ergo de Patre accipit Spiritus unde accipit Filius, quia in hac Trinitate de Patre natus est Filius de Patre procedit Spiritus. Qui autem de nullo natus est de nullo procedit Pater est solus.
accipiet et13 annuntiabit vobis.
13 et] iter.
Li449@
Numérotation du verset
Io. 16,15
Omnia quecumque14
14 quecumque
CorS2 (
al.
)
] que
Cor2
marg.|
Omnia quecumque
. AUGUSTINUS. De Spiritu dicit Christus: «Spiritus Patris vestri qui loquitur in vobis»j. Et Apostolus: ‘Si Spiritus eius qui suscitavit Christum’k, id est Spiritus Patris. Item Apostolus: «Misit Deus Spiritum Filii sui in corda vestra»l et: ‘Quisquis Spiritum Christi non habet’m. Ita aperte ostenditur Patris et Filii esse Spiritus.
j Mt. 10, 20.
k Rm. 8, 11: « Quod si Spiritus eius, qui suscitavit Iesum a mortuis, habitat in vobis: qui suscitavit Iesum Christum a mortuis, vivificabit et mortalia corpora vestra, propter inhabitantem Spiritum eius in vobis ».
l Gal. 4, 6.
m Cf. Rm. 8, 9: « Vos autem in carne non estis, sed in spiritu: si tamen Spiritus Dei habitat in vobis. Si quis autem Spiritum Christi non habet, hic non est eius ».
habet Pater mea sunt. Propterea dixi quia de meo accipiet et annuntiabit vobis.
Numérotation du verset
Io. 16,16
Modicum
marg.|
modicum
. Dixerat supra:
Sine modicum ad Patrem vado et iam non videbitis me
. Ubi visus est aperte loqui nec quicquam quesierunt. Nunc autem determinans quando iturus sit, id est paulo post et quomodo scilicet per passionem dicit M
odicum
quod antequam impleretur penitus fuit obscurum.
et iam non videbitis me
interl.|
id est numquam videbitis me mortalem
et iterum modicum
marg.|
Modicum.
Id est parvum tempus restat usque ad hoc quod patiar et claudar sepulcro et iterum parvum tempus usquequo me videatis resuscitatum. Vel parvum ‘tempus’ est, id est triduum quo clausus non videbor et iterum parvum, id est quadraginta dies quo resuscitatus videbor.
Quia vado ad Patrem,
hoc est quia tempus est ut deposita mortalitate humanam naturam celis inferam. Vel spiritualiter illis quibus loquebatur dicit:
Modicum et non videbitis me
et ad hoc refertur
quia vado ad Patrem
. Non ad illud:
Iterum modicum et videbitis me
quod universe promittit Ecclesie. Dicit ergo modicum, non quia mortuus ab eis non erat videndus donec surgeret, sed quia eundo ad Patrem facturus erat ut non eum ulterius mortalem viderent quod fecit postquam surrexit et ascendit in celum. Omnibus autem communiter dicit:
Iterum modicum
, id est totum tempus usque ad finem seculi et videbitis me eterna visione.
et videbitis me quia vado ad Patrem.
Numérotation du verset
Io. 16,17
Dixerunt ergo ex discipulis eius ad invicem:
interl.|
quia obscure dixit
Quid est hoc quod dicit nobis: Modicum et non videbitis me et iterum modicum et videbitis me15 quia vado ad Patrem?
15 me
Rusch
] + et Li449@ Weber
Numérotation du verset
Io. 16,18
Dicebant ergo: Quid est hoc quod nobis dicit16 modicum? Nescimus quid loquitur.
16 nobis dicit
Rusch
] inv.
Li449@
Li449, dicit
Weber
Numérotation du verset
Io. 16,19
Cognovit autem Iesus quia volebant eum interrogare
interl.|
in hoc ostendit se Deum cum sine verbis eorum intellexit dubitationem
et dixit eis: De hoc queritis17 inter vos quia dixi modicum et non videbitis me et iterum modicum et videbitis me.
17 de hoc queritis] + me
CorS2 (
de hoc h’ quer.
hoc queritis me
vel
me
)
Numérotation du verset
Io. 16,20
Amen amen dico vobis,
interl.|
exponit quod dixerat, scilicet se moriturum et resuscitandum
quia plorabitis
marg.|
Quia plorabitis
. Me occiso de quo inimici gaudebunt. Similiter plorant omnes boni in erumnis huius seculi, sed mundi amatores gaudent. Boni autem comparantur parienti que genuit in partu, sed letantur de fructu et plus gaudet de adventu future prolis quam tristis est de presenti dolore.
et flebitis vos, mundus autem gaudebit. Vos autem contristabimini sed tristitia vestra vertetur in gaudium.
interl.|
in resurrectione et ascensione
Numérotation du verset
Io. 16,21
Mulier cum parit tristitiam habet quia venit hora eius.
interl.|
patiendi vel parturiendi
Cum autem pepererit puerum
interl.|
non feminam sed masculum, quia ad fructum eterne contemplationis cuncte actiones referuntur non ad mollitiem huius seculi
iam non meminit pressure propter gaudium quia natus est homo in mundum.
interl.|
id est in vitam eternam
Numérotation du verset
Io. 16,22
Et vos igitur
interl.|
adaptat similitudinem
nunc quidem tristitiam habetis. Iterum autem videbo vos
interl.|
post tristitiam victo impugnatore remunerabo
et gaudebit cor {Rusch, t. 4: Erfurt, f. 1051vb ; facsim., p. 262b}
vestrum et gaudium vestrum nemo tollet18 a vobis.
18 tollet
Li449@
Li449
Rusch
] tollit
Weber
interl.|
quia gaudium ipsorum Christus est qui iam non moritur
Numérotation du verset
Io. 16,23
Et in illo19 die
19 in
CorS2
(al. corrective)]
om. CorS2
interl.|
eterne visionis quod non in hac vita
me non interrogabitis20 quicquam.
20 interrogabitis ΩJ*
Rusch
] rogabitis
Li449@ Li449
ΩJ²
Weber
interl.|
non petitis vel interrogabitis, quia tunc erit plena cognitio et sufficientia
Amen amen, dico vobis, si quid21 petieritis
21 si quid
CorS1
ΩJ
Weber
] quicquid
CorS1
(
G’
)
Cor3
(?)
interl.|
quod si aliquid non nihil
marg.|
si quid petieritis
. AUGUSTINUS. Ita sane intelligendum est quod ait dabit vobis, ut ea beneficia significata sciantur que ad eos qui petunt proprie pertinet. Exandiuntur enim sancti pro seipsis non autem pro omnibus aliis amicis vel inimicis.
Patrem in nomine meo dabit vobis.
marg.|
dabit vobis
. In futuro non rogabitis, sed modo petite et dabitur vobis, quod ad vos pertinet et si de omnibus illis quibus petitis et ideo dicitur vobis.
Numérotation du verset
Io. 16,24
Usquemodo non petistis
interl.|
confisi mee presentie
quicquam
interl.|
quod aliquid sit comparatione rei permanentis
in nomine meo.
interl.|
quod non cognovistis sicut cognoscendum est
Petite et accipietis ut gaudium vestrum sit plenum.
interl.|
nunc autem petite ut gaudium vestrum sit plenum quod est in eternis et vere accipietis
Numérotation du verset
Io. 16,25
Hec in proverbiis locutus sum vobis.
marg.|
{Rusch, t. 4: Erfurt, f. 1051vb ; facsim., p. 262b} H
ec in proverbiis
. Que hucusque dixi quasi in proverbiis, que solent homines audire sed non intelligere, dixi quia animales estis: ‘Animalis autem qui non percipit que sunt Spiritus Dei’n quecumque dicuntur de incorporea et immutabili substantia habet quasi proverbia. Sed
Venit hora
qua, dato Spiritu, faciat vos spirituales ut certissima intelligentia mentis, etsi non ut in futuro, Deum videatis et tunc palam de Patre nuntiabo, ut ipsum et me eiusdem substantie intelligatis et tunc: I
n nomine meo petetis
quia tunc vere cognoscetis et scietis quod si ut homo rogo Patrem ut Deus exaudio cum Patre. Unde dicit:
Et non dico vobis quia ego rogabo Patrem
.
n Cf. 1Cor. 2, 14: « Animalis autem homo non percipit ea que sunt Spiritus Dei: stultitia enim est illi, et non potest intelligere: quia spiritaliter examinatur ».
marg.|
Hec in proverbiis
. Quomodo possunt petere plenum gaudium subdit, quia de animalibus quod sunt faciet spirituales, ut ablatis omnibus imaginibus corporum, pura facie mentis sincere luci cohereant.
Venit hora cum iam non in proverbiis22 loquar vobis, sed palam de Patre meo23 annuntiabo vobis.
22 non - in proverbiis Li449
Rusch Weber
] inv.
Li449@
23 meo
Rusch
]
om.
Li449@ Li449 Weber
interl.|
intus in corde non aure
Numérotation du verset
Io. 16,26
In24 illo die in nomine meo petetis. Et non dico vobis quia ego rogabo Patrem de vobis.
24 In Li449@ Li449
Rusch
]
om.
Weber
interl.|
quia nihil tunc deerit etsi nunc rogo
Numérotation du verset
Io. 16,27
Ipse enim Pater amat vos
interl.|
ideo ita exaltamini
marg.|
I
pse enim
etc. Amat nos Pater, quia amamus Filium cum a Patre et Filio accepimus ut amemus Patrem et Filium, data caritate per Spiritum quem et ipsum amamus cum Patre et Filio prior amans facit in nobis quod ametur.
quia vos me amastis et credidistis, quia ego a Deo exivi.
interl.|
carne sumpta non tamen deserui
Numérotation du verset
Io. 16,28
Exivi
interl.|
autem
a Patre et veni in mundum.
interl.|
visibiliter
Iterum relinquo
marg.|
I
terum relinquo
. Reliquit mundum corporali presentia. Vadit ad Patrem, quia humanitatem ad invisibilia paterne maiestatis induxit. Reliquit mundum, quia ab aspectu amatorum mundi quod viderant abstulit. Redit ad patriam, quia amatoribus suis se equalem credende docuit Patri.
mundum et vado ad Patrem.
interl.|
corporali discessione non gubernatione presentie
Numérotation du verset
Io. 16,29
Dicunt ei discipuli eius: Ecce nunc palam loqueris
interl.|
palam loqui estimant cum dictorum eius nequeant comprehendere mysteria
marg.|
dicunt
. Cum nondum venisset hora, quam promisit:
ecce nunc palam loquitur
25. Illa que Dominus scit non intelligentibus esse proverbia, illi usque adeo non intelligunt ut nec saltem se non intelligere intelligant. De qua eorum infirmitate admonens respondit:
Modo creditis
etc.
25 sic
Rusch
et proverbium nullum dicis.
Numérotation du verset
Io. 16,30
Nunc scimus
marg.|
nunc scimus
. Aperte ostendunt, quia loquens de eis, ad eos maxime agebat que illos delectabat audire et que ipsi interrogare volebant hec ipse preveniens ultro proferebat et ideo illum quia cogitationes noverat, confitentur scire omnia quasi Deum et Dei Filium.
quia scis omnia et non opus est26 tibi,
26 opus est
Rusch Weber
] inv.
Li449@
Li449
marg.|
et non est
. Cum scias omnia
non est opus
ut interroges aliquem a quo aliquid scias. Vel etiam interrogeris ab aliquo presciens quid ille velit. Si autem aliquando interrogavit vel interrogatus est, non eis sed aliis opus fuit.
ut quis te interrogat27.
27 interrogat
Rusch
] interroget
Li449@ Li449 Weber
interl.|
docenti qui sponte omnia dicit, sciens quid quesiturus velit, aliis opus est interrogare quia aliter
In hoc credimus
interl.|
quod scis omnia
quia a Deo existi.
interl.|
nescirent quid quesitor scire vellet
Numérotation du verset
Io. 16,31
Respondit eis Iesus: Modo creditis
.
interl.|
ut parvuli
marg.|
Modo creditis
. Ut parvuli quibus quecumque alta adhuc proverbia sunt, creditis sed venit hora passionis et iam prope est in qua ita perturbemini, ut quod modo creditis relinquatis, non modo corpore, sed etiam mentis fide. Unde: ‘Sperabamus quod redempturus esset Israel’o.
o Cf. Lc. 24, 21: « Nos autem sperabamus quia ipse esset redempturus Israel: et nunc super haec omnia, tertia dies est hodie quod hec facta sunt ».
Numérotation du verset
Io. 16,32
Ecce venit hora et iam venit ut dispergamini unusquisque in propria
interl.|
in vestre infidelitatis torporem
et me solum relinquatis. Et non sum
marg.|
Et non sum
. Ecce profecerunt sed ad maius vult eos extendi ut cum dixerint: A
Deo existi
dicat:
Pater mecum est
nec sic putent a Deo exisse ut putent etiam recessisse.
{Rusch, t. 4: Erfurt, f. 1052ra ; facsim., p. 263a} solus quia pater mecum est.
marg.|
Q
uia
P
ater
. Dixerat: R
elinquo mundum et vado ad Patrem
, nunc dicit:
Pater mecum est
, quod intelligenti est verbum non intelligenti proverbium. Cui si non est cibus tunc lactis est alimentump. Ex quo est quod sciebant eum nosse omnia.
p Cf. 1Cor. 3, 2.
Numérotation du verset
Io. 16,33
28Hec locutus sum vobis
28
Hic incipit cap. 17
ΩF ΩS ΩV
, cap. 16 iuxta capitala Stephani Langton
P14417
marg.|
hec locutus
. Non solum que in cena sed etiam que ab initio. Sed maxime que in cena, hac de causa dicit dicta, ut in illo pacem {Rusch, t. 4: Erfurt, f. 1052ra ; facsim., p. 263a} haberent. Hec pax est pro qua christiani sumus, pro qua sacramentis imbuimur, pro qua omnimodis erudimur, pro qua Spiritum pignus accepimus, pro qua in eum credimus et speramus, et amore eius accendimur. Hec est pressuris consolatio et liberatio ut in hac liberemur, in fine feliciter regnemus in hac ergo sermone concludit.
ut in me pacem habeatis. In mundo pressuram habebitis29
29 habebitis ΩF ΩS ΩV
Li449@ Li449 Rusch
] habetis
Weber
interl.|
contra pressuras hortatur
sed confidite.
interl.|
quod fecerunt dato Spiritu et vicerunt non ut prius reliquerunt solum
Ego vici
interl.|
vici in me et in meis
mundum.
interl.|
ego caput vestrum vici, magna spes membris
Comment citer cette page ?
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Io. Capitulum 16), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 02/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=58&chapitre=58_16)
Martin Morard et alii, ed., Glossa ordinaria cum Biblia latina (Io. Capitulum 16), in : Sacra Pagina, IRHT-CNRS, 2024. Consultation du 02/05/2024. (Permalink : https://gloss-e.irht.cnrs.fr/php/editions_chapitre.php?id=liber&numLivre=58&chapitre=58_16)
Notes :